Catalog

Cumhuriyet 12 8 KASIM 1981 te doktora yapanlara 3 yan Dünden devam 5. BÖLÜM Öğretim elemanları MADDE 22: a) Yüksek öğretim kurumlannda ve bu kanundaki amaç ve ilkelere uygun biçimde ön lisans, lisans ve lisansüstü düzeylerde eğitim öğretim ve uygulamalı çalışmalar yapmak ve yaptırmak, pro' je hazırlıklannı ve seminerleri • yönetmek, b) Yüksek öğretim kurumlannda, bilimsel araşUrmalar ve yayımlar yapmak, c) İlgüi birim başkanlıgınca düzenlenecek programa göre, belirli gürüerde öğrencileri kabul ederek, onlara gerekli konularda yardım etmek, bu kanundaki amaç ve ana ilkeler doğrultusunda yol göstermek ve rehberlik etmek, d) Yetkili organlarca verilecek görevleri yerine getinnek, ! e) Bu kanunla verilen diğer ! görevleri yapmaktır. j YARDIMCI ; BOÇENTLİĞE ATAMA MADDE: 23: A) Bir Üniversite biriminde açık bulunan yardraıcı doçentlik, isteklilerin başvurması için rektörlükçe ilan edilir. Fakültelerde ve fakültelere bağlı kuruluşlarda dekan, rektörlüğe bağlı enstitü ve yüksek okullarda müdürler, biri o birimin yöneticisi, biri de o üniversite dışından oıi mak üzere üç profesör veya ; doçent tespit ederek bunlardan adaylann her biri hakkında yazüı mütalâa isterler, dekan veya ilgili müdür kendi yönetim kurullanrun görüşünü de aldıktan sonra önerilerini rektöre sunar. Atama, rektör tarafından yapüır. Yardımcı doçenfler bir üniversitede, her seferinde iki yıl lık bir dönem için olmak üzere en çok üç defa atanabüirler. B) Yardımcı doçentliğe atan mada aranacak şartlan (1) Dostora veya tıpta uzmanlık ünvanını veya Üniversi telerarası Kurul'un önerisi üzerine Yüksek Öfretim Kurulu'nca tespit edilecek belli sanat dallarımn birinde yeterlik kazanmış olmak, (2) FaküJte, enstitü veya yük sek okul yönetim kurullannca, biri o dilin öğretim üyesi olmak üzere seçilecek üç kişilik bir jüri tarafından, sınava gire nin kendi bilim aianında türkçeden yabancı dile, yabancı dil den türkçeye 150 • 200 kelimelik bir çeviriyi kapsayan yabancı dil sınavını başarmak, c) Bir üniversitede boşalan yardımcı doçentlik kadrosıma o üniversitede doktora veya tıpta uzmanlık veya belli bir sanat dalmda yeterlik kazananlar en az üç yıl geçmeden başvuramazlar. DOÇENTLİK SINAVI: MADDE: 24: A) Doçentlik sı navı, Üniversitelerarası Kurul' ca yılda bir kere açılır. Aşağıdaki şartlan haiz adaylar, Üniversitelerarası Kurul' un tespit edecegi tarihe kadar, Üniversitelerarası Kurul'a gerekli belge ve yayınlar ile birlikte başhoa bilim dalı ile uzmanlık ve araştırma konuları nı da bildirerek başvururlar. Üniversitelerarası Kurul bilim konulannı da dikkate alarak öğretim üyeliğine yükseltiime ve atama yönetmeliğine göre üç veya beş kişilik bir jüri tespit eder. Bu jüri eserleri inceleyip, adayı sözlü veya gerektiğinde aynca pratik ve uygulamalı sınava tabi tutar ve bir raporla başanlı olanlara, ilgili konuyu ve bilim dalmı kapsayan bilim alanının do Yasasının Tam Metnini Yayınlıyoruz bi olmadan; Içişlerl ve Milii Kuvvetler ile Türkiye Bilimsel çentlik yetkisini verir. nnda çalışmış olanlar, yüksek Eğitün Bakanlıklarının olumlu ve Teknik Araştırma Kurumu, B) Doçentlik suıavıoa katıla öğretim kurumlarmda açılan Adli Tıp Kurumu, Atom Energörüşü üzerine yapılabilir. bilmek için: profesörlük kadrolanna atanjisi Kurumu, araştırmagelişÖĞRETİM ELEMANI (1) Bir lisans diploması almak üzere gerekli şartlan haiz tirme kurumlan ve diğer kaYETİŞTİRME dıktan sonra, doktora veya tıp olduklannın tesbiti için ÜniMadde 35: Yüksek öğretim mu kuruluşlannda geçici olata uzmanlık ünvamnı veya Üniversitelerarası Kurul'a başvurak görevlendirilebilirler. kurumları, kendilerinin ve yeversitelerarası Kurul'un önerirabiîirler. Başvurmayı izleyen si üzerine yüksek öğretim kuYüksek öğretim kurumlan ilk toplantıda Üniversitelerara ni kurulmuş ve kurulacak di ğer yüksek öğretim kurumlarırulunca tespit edilen belli sası Kurul, değişik üniversltelere veya birimleri, ilgili adli mermn ihtiyacı için yurt içinde ve nat dallannm birinde yeterlik mensup aym veya yakın dalcilerin talebi ile, Adli Tıp mevdışmda kalkınma planı ilke ve zuatı çerçevesinde Adli Tıp kazanmış olmak, lardaki profesörlerden oluşan (2) Orijinal bilimsel araştır5 kişilik bir jüri kurar. Bu jü hedeflerine ve Yüksek Öğretim olaylarmda ve diğer adli koKurulunun belirtecegi ihtiyama ve yayınlar yapmış olmak, ri ilgilinin beîgelerim, araştırnularda resmi bilirkişi olarak ea ve esaslara göre öğretim görevlendirilebilirler. (3) Üniversitelerarası Kurul' malanm, yayınlanm ve çalışelemanı yetistirirler. ca merkezi sistemle hazırlamalarını inceleyerek ı ay içinMadde 39: Geçici görevlennacak bir yabancı dil imtihanı de gerekçeli ve aynntılı bir radirme: m başarmış olmak, por hazırlar. Üniversitelerarası 6. BÖLÜM a) Öğretim elemanlannın ku (4) Deneme dersinde başanKurul, ilk toplantısmda bu rarumlarmdan yolluk almaksılı olmak, poru görüşür ve adayın profeMadde 3ti: a) Profesör ve do zın yurt içinde ve dışmda gerekir. sörlüğünün kabulü için gerekli çentier, üniversitede devamlı kongre, konferans, seminer ve Yukarıdaki 3. bent gereğinşartlan taşıyıp taşımadığına veya kısmi statüde görev yabenzeri bilimsel toplantılarla, ce yapılacak yabancı dil sınakarar verir. panlar olarak ikiye aynlırlar: bilim ve meslekleri ile ilgili divınm adaym bilim dalı ile ilgiMadde 29: Öğretim üyeleri, (1) Üniversitede devamiı sta ğer toplantılara katalmalarına, li olması şartı aranmaz. Bilim 'ou kanunda yazılı hükümler tüde görev yapanlar, araştırma ve inceleme gezileri alanı bir yabancı dille ilgili o dışmda kazanmış olduklan aka Bu profesör ve doçentler bü yapmalanna, araştırma ve inlanlar bu sınavı başka bir yademik ünvanlardan yoksun bıtün mesaileriııi üniversite ile celemenin gerektirdiği yerde bancı dilde vermek zorundadır rakılamazlar. ilgili çalışmalara hasrederler. bulunmalarma, bir haftaya kalar. Başka bir işe seçmek, emekli Bunlar, özel kanunlarla belirle dar dekan, enstitü ve yüksek olmak veya çekilmek ya da işDOÇENTLİĞE ATAMA: nen görevler hariç olmak üze okul müdürleri, 15 güne kadar ten çekilmiş sayılmak yoluyla MADDE: 25: A) Bir üniversi re, yüksek öğretim kurumlarektörler i^n verebilirler. Bu öğretim görevinden ayrılanlar, te biriminde açık bulunan dorından başka yerlerde ücretii akademik tinvanlannı tasıyabiçentlik, isteklilerin başvurması veya ücretsiz, resmi veya özel şekilde 15 günü aşan veya yoliçin rektörlükçe ilan edilir. lirler. Ancak profesörlük, dobaşkaca herhangi bir iş göre luk verilmesini gerektiren veçentlik veya yardımeı doçentMüracaat eden adaylann dumezier, ek RÖrev alamaziar, ser ya araştırma ve incelemenin gerektirdiği masraflann ünilik ünvanlannı kazananlar her rumlarını incelemek üzere rek best meslek icra edemezler. versite ile buna bağlı birimletor tarafından, varsa biri ilgi Unvan dönemi icinde vüksek t'niversite Yönetim Kurulu'veya döner öğretim kurumlannda fiilen 2 li birim yöneticisi, en az biri nun işbirliğine karar verdiği rin bütçesinden yıl görev yapmadıklan takdirde o üniversite dışından olmak kamu kuruluşlannda, kamu ya sermaye gelirlerinden ödenmeüzere üç profesör tespit edi de yüksek ögretim kuramlan rarına hlzmet amacıru giiden si icabeden durumlarda, ilgili dısındaki çalışmalannda bu iin lir. Bu profesörler, adaylar kuruluşların işletonelerinde ve yönetim kurulunun kacan ve rektörün onayı gereklidir. hakkında ayrı ayrı mütalaala vam kullanamazlar. ya diğer özel kurulnşlardaki EMEKLtLİK YAŞ HADDt rmı rektöre bildirirler, rektör, b) Kurumları adına yurt dıçalışmalan üniversitede sürdüMadde 30: ögretim üyeleribu mütalaalara dayanarak ünişında görevlendirilecek öğrerulmüş sayılırlar. ile ilişiklerinin versite yönetim kurulunun gö nin görevleri tim üyelerine verilecek yolBu kurumlardan alınan ber rüşünü de aldıktan sonra ata kesümesini gerektiren yaş had türiü ücretler profesör ve do luklar, yol rnasraflan ve gündi 67 yaşım doldurduMan tamayı yapar. çenün bağlı olduğu birimin do deükler, yurt dışına gönderiB) Doçentliğe atamada aşağı rihtir. len devlet memurlarına veriner sermayesine gelir kaydeftĞRETİM YARDIMCILARI daki sartlar aranır: len gündeliklerin aym olmak dilir. ÖŞretim yardımcılannın gö(1) Doçentlik ünvamnı al(2) Üniversitede kısmi sta üzere, genel hükümler çerçerevleri: mış olmak, vesinde ödenir. Madde 31: a) Ögretim yar tüde görev yapanlar: (2) En az üç yıl bir yüksek Her defasında 2 yıl için atac) Yurt dışmda görevlendidımcılan, belirli konularda eöğretim kurumunda yardımcı öğretim elemanlanna ğitim öğretim, araştırma ve nan bu profesör ve doçentler rilen doçentlik kadrosunda çalışmış uygi'lama ile özel bilgi ve uz haftada en az yinni saat üni yurt dışı kuruluşlardan burs olmak, manlığa ihtiyaç eösteren işler versitede bulunmak, eğitim veya ücret sağlanmışsa, görev PROFESÖRLÜGE sürece, sadece de ve eğitim öğretim planla öğretim, uygulama ve araştır yapacakları YÜKSELME VE ATAMA: malan bölüm başkammn gös maaşlı izinli sayılırlar. masında çalışırlar ve yetkili M1DDE: 26: A) Profesörlüd) Geçici görev yolluğu, or^snlarda verilen görevleri ya terdiği yerde ve onun denetimi ğe yükseltilmede, altında yapmakla yükümlüdür Yüksek Öğretim Kurumu hesaparlar. (1) Doçentlik ünvamnı aldık ler. Bunlar: bına gönderilenlere kurnm büt b) öğretim yardımeüannda tan sonra en az iki yılı üniver(a) Tazminat, yan ödeme, çesinden, üniversite dışındaki aranacak nltelikler ile atanmasitede olmak üzere beş yıl ilgibir kurum hesabma gönderilan, görevleri, yetkileri ve öz herhangi bir ek ücret ve döner li bilim alanmda çalışmış olliik baklan bu kanun ile üni sermaye gelirlerinden ücret ve lenlere ise iigili kurumun bütmak, ödenek alamaziar. versite personel tanıımım ve çesinden ödenir. (2) ilgili bilim alamnda uy(b) Rektor, dekan, enstitü ve bu kanunlarda hüküm bulune) Dış ulkelerde kalınacak gulamaya yönelik çalışmalar yüksek okul müdürü ve bölüm sürenin uzatılması, ilgili yönemaması halinde genel hükümve uluslararası düzeyde orjinal başkanı olamazlar, bunlann tim kurullarının önerisi üzerilere tabidlr. yayınlar yapmış olmak, yardımcılıktnna seçilemezler. ÖĞRETİM GÖREVLİLERİ, ne rektörce kararlaştınhr. (3) Bir profesörlük kadrosu(c) Bilgi ve görgülerini arARAŞTIRMA GOREVLİLERt na atanmış olmak, KURUMLARARASI tırmak ve bilimsel araştırma Madde 32: Üniversitelerde gerekir. YARDL\ILAŞMA yapmak üzere, kontenjanla yurt ve bağlı birimlerinde bu kaYukanda 2"nci bentteki yaMadde 40: a) Yüksek öğredışında çalışmalara katıldıklanun uyarınca atanmış öfretim ymlardan birisi başlıca araştır rında, masrafları, devlet bütce tim kurumlarında görevli öğüyesi bulunmayan dersler vema eseri olarak belirtilir. retim üyeleri üe ders vermeksinden ve üniversitenin diğer ya herhangi bir dersin özel bilB) Profesörlük kadrosuna ale görevli öğretim yardımcüagelir kaynaklarından ödenmez. gi ve uzmanlık isteyen konutama: Kısmi statüde förev yspanls n bağlı bulunduklan fakulte lannın eğitimöğretim ve uygu(1) Açık profesörlük kadrosu veya yüksek okulda haftalık nn durumlan her 2 yılda bir laması için kendi uzmanlık na yukandaki şartlan haiz do gözden geçirilerek devamların ders yükunü dolduramadıkları alanlanndaki çalışma ve eserçentlerle bir başka üniversiteda yarar görülenlerin görevle takdirde, kendi üniversitelerileri ile tanınmış kişiler, «Oğde en az üç yıl hizmet etmiş ri, atanmalarındaki usnl esas nin diğer birimlerinde veya retim görevlisi», araştırma, inprofesörler atanabilirler. alınarak yenilenebilir. Bunlar o şehirdeki yüksek öğretim ku celeme ve deneylerde yardımcı (2ı Üniversitelerde profesördan devamlı statüye geçmek is rumlarında ders yükunü doloıanlar ise «Araştırma görevlilük kadrolan boşaldığmda rek teyenlerin atanmalan, ilgili bi durmak üzere rektör tarafınsi» unvanı ile görevlendirüebıtörler boşalan kadrodaki bilim dalının öğretim üyesi ih dan görevlendirilebüirler. Ders lırler. Öğretina görevlileri ile lim dallaruıı ve varsa adaylarüyacı gözönünde tutularak bu yükü içindeki çalışmalar kararaştırma görevlileri ilgüi yöda aranacak nitelikleri Yüksek kanuna göre yapılabilir. görüşleri şılığında ek ders ücreti ödenÖğretim Kurulu'na bildirirler. netim kurullannın Yardımcı doçentler üniversi mez. Haftalık ders yükünün Yüksek Öğretim Kurulu, üni alınarak fakültelerde dekamn te ve bağlı birimlerinde sade üstünde başka bir vüksek öğversitelerdeki boş kadrolan, rektörlüğa bağlı enstitü veya yüksek okullarda müdürlerin ce devamlı statüde çalıştınhr retim kurumunda görevlendiribilim dallannı ve aranan niteönerisi ve rektörün onayı ile lar. len öğretim elemanlanna gölikleri ilan eder. münhal öğretim üyesi veya Devamlı statüde bulunan öğ rev aldıklan kurum bütçesin(3) Yukanda belirtilen şart yardımcısı kadrolanndan biriretim üyeleri ile aylıklı öğretim den ek ders ücreti ödenir. ları haiz adaylar üniversite ne veya tahsis edilen öğretim yardımcılan en az devlet metercihlerini de sıralayarak Yük b) öğretim üyeleri, ibtiyacı veya araştırma görevlileri kaâ murlan için kabul edilmiş olan sek Öğretim Kurulu'na başvuolan üniversitenin isteği ve rolanna her defasında en çok haftalık çalışma süresi kadar kendi arzuları üzerine ve ilgirurlar. 2 yıl süre ile atanabüirler vebir süre eğitim öğretim, bi(4) Yüksek Öğretim Kurulu ya sözleşme Ue çauştınlabilir limsel araştırma, uygulama ve li yönetim kurullarının görüşü, müracaatlan ilgili üniversiteleler. öğretim görevlileri ile yönetim görevleriyle üniversite rektörün önerisi ile Yüksek re bildirir. Başvuranların dutarafından, araştırma görevlilerinin görevorganlannca verilen diğer gö Öğretim Kurulu rumlarını incelemek üzere rek lerine devamlannda yarar görevleri yapmakla yükümlüdür istekte bulunan üniversitenin tör tarafından, biri profesörlü birimlerinden en az bir eğirülenler aynı usulle yeniden ler. ğun açık olduğu birimden, en timöğretim yılı için görevlenatanabilirler. Öğretim üyelerinin haftalık az biri de üniversite dışından dirilebilirler. Açık bulunan bir ders yükü en az on saattir. Öğolmak üzere üç profesör tesretim üyelerinin yaptıklan ve öğretim üyeliği kadrosuna yapit edilir. İhtiyaç âuyulan öğretim göpüacak atamada adaylann niterevlileri üniversite yönetim ku yapördıklan uygulama, yönet liklerinde eşitlik olduğu du(5) Rektör, bu profesörlerin tikleri seminer ve doktora çarulu kararı ile ders saati başıadaylar hakkında ayn ayn ver lışmalannın ne ölçüde ders yü rumlarda gelişmekte olan bölna ücret Sdemek suretiyle de dikleri mütalaalan üniversite künden sayılacağı Yüksek Öğre gelerdekl yüksek öğretim kuyönetim kuruluna sunar. Üni görevlendirilebilirler. tim Kurulu tarafından belirle rumlannda toplam en az 5 yıl versite yönetim kurulundan alMadde 33: a) Otcutmanlar, bu şekilde veya kadrolu olarak nir. dığı görüşü de inceleyerek adil derslerini vermek veya esÜniversite ve bağlı kuruluşla hizmet yapan öğretim üyeleridaylar arasmda üniversitenin ki dillerde yazılmış metinlerin rmda, öğretim yarduncüann ne öncelik verilir. tercüıini belirterek atanmak üçözümlenmesi gibi yardımcı c) Bu kanun kapsamına girdan kadrolu öğretim görevlilezere Yüksek Öğretim Kuruluöğretim işleriyle belirli süreler ri ile okutmanlar için haftalık meyen Türk Silahlı Kuvvetleri na önerir. için görevlendirilen ögretün ders yükü oniki saatten az ol ve Emniyet Teşkilatı'na bağlı (6) Yüksek öğretim Kurulu, yardımcılarıdır. mamak üzere Yüksek öğretim yüksek öğretim kurumlannın bu önerileri, gerekli gördüğü b) Uzmanlar, öğretimle doğKurulu'nca tesbit edilir. öğretim elemanı ihtiyacı: Bu hallerde, ilgili üniversite rekrudan doğruya veya dolayısıyÖğretim elemanlannın görev kurumlann tercihan buluntörleri veya yetkili temsilcilerila ilgili olan, özel bilgi veya lerini yapmalan bölüm başkan duklan şehirlerdeki diğer yüknüı katılacağı bir komisyonda, uzmanlığa ihtiyaç gösteren bir lan, enstitü ve yüksek okul sek öğretim kurumlanndan adaylann isteklerini de gözöişle laboratuvarlarda. kitaplık müdürleri, dekanlar ve rektörnünda tutarak, inceletir. Alınalarda ve atölyelerde belirli sü ler tarafmdan izlenir ve denet koordine sonucu ismen yapacakları istek üzerine, ilgili rek cak karara göre atama yapar. reler için görevlendirilen öğre lenir. törlüklerce (a> fıkrasmdaki Bir üniversitede açık bulutim yardımcılarıdır. Rektör, dekan, enstitü ve yük esaslara göre karşılanır. nan profesörlüğe aynı üniverc) Çeviriciler, sözlü veya ya sek okul müdürleri için haftasitede son üç yıl zarfında doÖĞRETIM ÜYELERI zılı çeviri işlerinde belirli sülık ders yükü zorunluluğu aran çentlik görevinde bulunanlar ÎHTIYACıNıN reler için çalıştmlan öğretim maz. Bunlann yardımcılan ile müracaat edemezler. KARŞıLANMASı: yardımcılandır. bölüm başkanlan için haftalık YABANCI ÜLKELERDE Madde 41: a) Bu kanun kapd) Eğitim • öğretim planla ders yükü yukanda belirtilen samındaki tüm yüksek öğretim ALINAN DOÇENTLİK macılan, Yüksek Öğretim Ku sürenin yansı kadardır. ÜNVANI: kurumlan, bir sonraki eğitim ÜNÎ\'ERSÎTELERİN rnmunda eğitim • öğretimin Madde 27: Doktora veya tıpta öğretim yılı için çeşitli bilim UYGULAMA ALANINA planlamasıyla görevli öğretim uzmanlık ünvamnı fra7.ftnH1lrt.sLn dallannda duyduğu öğretim YARDEMI: yardımcılarıdır. sonra yabancı ulkelerde doçent üyesi ihtiyacını Yüksek Öğretim Madde 37: Yüksek öğretim Kunılu'nun belirleyeceği esaslik ünvamnı veya yetkisini ale) Okutman, uzman, çevirlkurumları dışındaki kuruluş ve lara göre tespit eder ve içinde mış olanlar, en az 2 yıl bu ünci ve eğitim öğretim planlaya kişilerce, üniversite içinde bulunduğu eğitim öğretim van ile yabancı ülkelerde öğremacılannın atanmalan veya veya hizmetin gerektirdiği yer yılının ocak ayı sonuna kadar tim ve araştırma kurumlannda sözleşme ile görevlendirümelede, üniversiteler ve bağlı birim Yüksek Öğretim Kurulu'na bilçalışnuş olmak şartıyla doçentri, ilgili yönetim kurullannın lerinden istenecek, bilimsel gö dirir. Yüksek Öğretim Kurulu, lik sınavım başarmış sayılinak görüşleri alınarak fakültelerrüş, proje, araştırma ve benze bütün yüksek öğrenim kurumiçin Üniversitelerarası Kurul'a de dekamn, rektörlüğe bağlı ri hizmetler ile üniversitede ve lannın ya da yeni açılacakların başvurabilirler. Başvunnayı iz enstitü veya yüksek okullarda üniversiteye bağlı kurumlarda, eğitim üyesi durumunu ve ihleyen ilk toplantıda Üniversitemüdürlerin önerisi ve rektöhasta muayene ve tedavisi ve tiyacını nisan ayı İçinde belirlerarası Kurul, doçentlik sınariin onayı ile yapüır. bunlarla ilgili tahliller ve araş ler. vında olduğu şekilde bir jüri YABANCI ÜYRÜKLÜ tırmalar Üniversite Yönetim kurar. Jüri, adayın belgelerini, b) Yüksek öğretim Kurulu ÖĞRETİM ELEMANLARI Kurulu'nca kabul edilecek esas yayınlanm ve çalışmalarmı inMadde 34: Yüksek öğretim lara bağlı olmak üzere yapıla yukanda belirlenen ihtiyacı kar celeyerek bir ay içinde gerekşılamak amacı ile, tüm yüksek çeli ve aynntılı bir rapor ha kunımlarmda, sözleşme ve gö bilir. Bu hususta alınacak üc öğretim kurumlannda 40. mad revlendirilecek yabancı uyruklu retler ilgili yüksek öğretim kuzırlar. Üniversitelerarası Kurul denin (b) fıkrasma göre 2 yıl ilk toplantısında bu raporu gö öğretim elemanlan, ilgili fakül rumunun veya buna bağh biri çalışmış olanlar ile profesörrüserek, adkyın doçentlik sına te, enstitü veya yüksek okul min döner sermayesine gelir lükte fiilen 8 yılını doldurmuş vını başaranlarla eş düzeyde yönetim kurulunun önerisi ve kaydedilir. olanlar ve rektör, dekan, ensÜniversite Yönetim Kurulu'KAMUDA sayılrp sayılmayacagmı karara titü ve yüksek okul müdürlügü nun uygun görüşü üzerine rekbağlar. GÖREVLENDlRME görevlerinde bulunanlar dışıntör tarafından atanırlar. Bunlar. YABANCI ÜLKELERDE da ihtiyaç duyulan bilim dalMadde 38: tlgili kurumlann öğretim görevleri bakımından. ALINAN PROFESÖRLÜK larındaki öğretim üyelerinin bu kanunda aylıklı öğretim ele isteği, üniversite yönetim kuÜNVANI durumlarmı inceler ve bu nive manlan için konulmuş olan rulunun uygun görmesi Madde 28: Doktora veya tıptelikteki öçretim üyelerinin ekhükümlere tabldirler. Yüksek öğretim Kurulu"nun ta uzmanlık Ünvamnı aldıktan silmesi halinde hizmetin aksaYabancı uyruklu öğretim ele karan Ue ihtiyaç duyulan kove daha üstün bir bilimsel ünmayacaeına kanaat fetirilen nularda, öğretim elemanlan manla.tıin bu şekilde atanmavan kazandıktan sonra, yabanüniversiteleri tespit eder. kallan veya görevlendirilmeleri, her türlü haklan saklı cı ülkelerde profesör ünvamnı Daha sonra, ihtiyacı olan üni 657 sayılı Devlet Memurlan Ka mak ve kunımlarmdaki özlük almış ve en az 2 yıl bu Unvanı yararlanmak versiteierle ihtiyaç duyulan öğnunu'nun Bakanlar Kurulu ka haklarmdan da ile yabancı ülkelerde yüksek kaydıyla bakanlıklarda, Silahlı retim üyelerinin miktan ve niöğretim ve araştınna kurumla rannı gerektiren hükümlere tatelikleri, tespit edilen bu üniversitelere bildirilerek, ihtiyaç mahalline gitraek isteyenlerin bildirilmesi istenir. İstekli çıkmaz veya yetmez ise, belirlenen üniversitelerde ad çekme suretiyle, Yüksek Öğretim Kurulu tarafından ihtiyaç karşılanır. Bu şekilde beürlenen öğretim üyeleri yeni hizmet yerierinde fiiien 2 ders yüı çalışmak üzere görevlendlrilirler. Bunlar, kendi kadıoîan ile ve özlük haklan kurumlsnnda devam etmek kaydıyla gürev yapacağı kurumun bulundcğu yer ve özelliklerine göre varsa, bu şekilde verilen ödenekleri çaiıştıkları kurumdan alırlar. Bu suretle görevlendirilme tebligatı yapdan öğretim üyeleri yeni tayin edilen yere gitmedikleri takdirde mustafi sajıhrlar. Bn şekilde mustafi sayüanlar, bu hizmeti yerine getirmedikçe herhangi bir yüksek öğretim kurumunda tekrar öğretim üyeliğine atanamazlar ve diğer kamu kuruluşlannda görevlendirilemezler. c) Bu kanun kapsamı dışmda kalan yüksek öğretim kurum lannın öfretim elemanı ihtiyacı 40. maddede (c) fıkrası esaslan çerçevesinde dikkate alımr. BİLİMSEL DENETİM: Madde 42: Kurumlar içi bilimsel denetim: a) Ögretim elemanlannın bilimsel yönden denetlenmeleri, onlaruı eğitim öğretim, bilimsel araştırma, yayun, seminer, klinik ve uygulama faaliyetleri üzerinde olur. b) Her öğretim yılı sonunda, bölüm başkanı bölümün geçmiş yıldaki eğitim öğretim T %e araştırma faaliyeti ile, gelecek yıldaki çalışma planını belirten bir raporu bağlı bulunduğu dekana sunar. Dekan bu rapora kendi kanaatini de ekleyerek, rektöre jfönderir. Rek tör rapor ve görüşleri değerlendirerek, gerekli tedbirleri alır ve yetersizlik ile ilgili kararlannı Y'üksek Öğretim Kurulu'na bildirir. Enstitü ve yüksek okul müdürü raporunu bağlı olduğu rektör veya dekana gönderir. c) Her öğretim elemanı, bilimsel araşürmalannın, yayınlaruun ve verdiği dersleriyle yönettiği seminerlerin ve uygulamalann listesini, yurt için de ve dışmda yapılan bilimsel kongrelerdeki tebliğlerin birer örneğini. bağlı bulunduğu birim yöneticisinin aracılığıyla rektörlüğe sunmak zorundadır. Yaymüanmayan eserlerin daktilo ile yazılmış birer kopyası verilir. 5846 sayılı fikir ve sanat eserleri kanununun eser sahibine tamdığı haklar saklıdır. d) öğretim elemanlannm bilimsel yayınlan için üniversitelerde ve Üniversitelerarası Kurul'da özel arşiv tutulur. POUTİKA VE ÖTESİ Şiir Agır Ceker Mehmed Kemal I eylâ Mecnun, aslında bir Arap öyküsüdür ama, bizde aşk c'algalanmalarının simgesi olmuştur. Unlü RJZUIÎ bıle, «Bende Mecnun'dan füzun aşıklık istidadı van> diye öğünür. Sadece Fuzulî mi, Baki, Nedım, Şeyh Galip de birer Leylâ'ya tutkundur Gecende heykelci Gürdal i l e söyleşiyorduk. Konu, gelip Leylâ'ya dayanınca: tHangisi kalmış cihanda dem suren Leylâ'larm...» diye bir dize okudu. Kimindi bu dize? Kimın olduğunıı o da çıkaramadı, Den de hatırlayamadım. Ama çok güzeldi dize... Gürdal, dizeyi «Dem süren» diye okumuştu. Üzerinde biraz düşündükten sonra ben, «Sen gibi» diye okudum: Hangisi kalmış cihanda sen gibi Leylâiarın Ben böyle okumuştum. Gürdal durakladı: «Be'ki böyles: daha güzel...ı dedi. Her sevgili bir Leylâ'dır; Seba Melikesi Belkıs'dan tutun dc. saray aşüftesi Kleopatra'ya kadar... Bo Derek, bugünün cıplaklığı seven gençleri icin bir Leylâ değil midir? Bu masada, daha önceleri, genç yaşında bir beyin kanamasından mı, bir yürek durmasından ölen Avukat Sezai ile de oturmuş, şiirler okumuştuk. Nelerdi o şiirler, şimdi hic biri belleğimin kıyısından gecmiyor. Sezal, şiiri severdi, okudukları da şiirdi. Ece'nin, en yenüerinden olduğunu sandığım şiirinden bir dizeyi anımsadım: «Eski bir gün gibiyimı Şiirin tamamı nasıldı? Bir kağıda yazmıştım. Arayıp bu'.nalı mıyım? Arasam bulabilir miyim? Şurada burada karaladığım. cebimde biriktirdikten sonra topluca bir yere koyduğum kağıtları karıştırmaya başladım. Hah, orada, buldum «Adı ne?» diye sormuştum: «Adı yok bu şiirin...» demiştl. «Öyle ise adını, Adı Yok koyalım.» «Nasıl istersen.» Büyük harf kullanmıyordu, her dize kucuk harflerle başl.yordu. Kurallan, yazar ancak şiirde kırabilirdl. Duzyaz:da kural dışına cıkılınca her şey fırtınaya tutulmuşcasına altüst olurdu. Onun gibi küçük harflerl» yazayım: rüzgar durdu yorgun yaproklar sarıltiılar den)z sesâiz şimdi esk; bir gun gibiyim yuıeğimde gezinen çıplak ayaklj böcekler öldü eşyayı dinliyorum. Erkeğe doymuş. usanmış, kadınsı bir şeyier vardı bü şiirde. Ne vardı? Birden çıkaramıyordum, hem kend:ne boğ'ıyor, çekiyor. hem gelme yanıma der gibi itiyordu. Bu dil kurgusu, bu gözlem çok şiirler yazobilirdi. Belki de yazıyordu, ilerde yenl bir çok şiir dökülürdu ortayo... Selahattin Hilav çıkageldl. Selahattin, hep böyle gelir, bir geziden. bir dünya turundan dönmüş gibi. Duruşu, oturuşu. bakışı bir gezgine benziyordu. Kolomb. scnki Amerika'yı keşiften dönmüş gibi... «Şu beyte ne dersin?» dedi. tOku bakalım.» Önce bir kağıda yazdı, sonra oradan okudu. Anlaşıian belleği yazılı şeylerl tutuyordu, sonra ortaya cıkıyordu. Sözlü şeyler kaçıyor, belleğinden uzakiaşıyordu. Bir höbı gaflet Içre hayâll muhâlde Geçti nesimi subh gibi ömrü nâzenln «kimin? diye sordum. «Kimin olabilir?» eBoki, diyeceğim geliyor.ı «Ondan başka klm gösterebillr böyle bir güzelllği!..» Her sözün bir fısıltıya büründüğü bir ortamda şiir bir düşünoe kurtarıcısıdır. Kişi, ona sarıldıkça, keder3en, hüzünden, hatta zulümden kurtulmuş gibi olur. Şiirin baskısı siyasetin baskısından ağır çeker. ÖĞRETTM VE ÖĞRENCİLER Lisans düzeyinde öğretim: Madde 43: Yüksek öğretim, harca tabi olup, bu kanunda belirlenen amaç ve ana ilkelere göre aşağıdaki şekilde düzenlenir: a) Yüksek öğretim kurumlannda, kuruluş özelliklerine ve ihtiyaçlanna göre yapılan eğitim öğretim ve buna dayalı olarak verilen diplomalarla ügili esaslar her üniversitece hazırlanacak öğretim ve sınav yönetmeliğinde beUrtilir. b) Aynı meslek ve bilim dallannda eğitim öğretim yapan üniversitelerde, eğitün öğretim, metod, kapsam, öğretim süresi ve yıl içindeki değerlendirme esaslan bakummdan eşdeğer olması ve öğrenim den sonra kazamlan ünvanlarm aynı ve elde edilen haklann eşdeğer sayüması hususu Üniversitelerarası Kurul'un önerileri üzerine Yüksek öğretim Kurulu'nca düzenlenir. c) Yüksek öğretim kurumlan, örgün, yaygm ve açık yöntemleri ile her türlü eğitün öğretim yapabilirler. Madde 44: a) Yüksek öğretim kurumlannda önlisans ve lisans düzeyinde öğrenim yapan öğrencilere, bu kanunda öngörülen normal eğitim öğretim sürelerine ilaveten, önlisans düzeyinde eğitimöğretim yapan kurumlarda 1 yü, lisans düzeyinde eğitimöğretim yapan kurumlarda ise 2 yıl ek süre tanınır. Ögrenciler bu ek süreler sonunda öğrenimlerini bitirmek zorundadırlar. Aynca, bir yüksek öğretim kurumunun 1. sımfında öğrenime başlayan öğrenciler, bu öğrenimin başlangıcmdan itibaren en çok 2 eğitim öğretün yılı içinde, sınıf geçme esasına göre öğretim yapan kurumlarda 1. sınıfta, ders geçme esasına göre öğretim yapan kurumlarda ise ilk 2 yan yılın bütün derslerinde başanlı olmaya mecburdurlar. Yüksek Öğretim Kurulunca esaslan belirtilen haklı ve geçerli bir neden olmaksızın yukandaki şartlan yerine getiremeyerek öğrenimlerini tamamlayamayan ya da tamamlayamayacaklan anlaşılan öğrencilerin öğretim kurumu ile ilişkileri kesilir. b) Lisans üstü düzeyde eğitim • öğretim yapan öğrencilere, 6u kanunda öngörülen normal eğitim öğretim sürelerine ilaveten (1) Yüksek lisans yapanlara 1 yan yıl, (2) Yüksek lisans Ue birlik 7. BÖLÜM (3) Yüksek lisans yapmadan doğrudan doktora veya tıpta uzmanlık yapanlara 3 yan yıl, ek süre tanınır. DEVAM MEC3URİYETİ c) Bu kanun kapsammdaki yüksek ögretim kurumlanna kayıtü öğrencüer, derslere devam etmek zorundadırlar. 2 yan yılda mazeretsiz toplam 30 günden fazla eğitim ögretime katılamayan öğrenciler, o yılki sınav hakkını kaybederler ve sınavı başarmamış sayılırlar. Bu süreyi aşan devamsızlıklanm sağlık kurulu raporu ile kanıtlayanların devamsızlıklannı telafi etmelerine bağlı olarak sınav haklan saklıdır. d) Yüksek öğretim kurumlarmın eğitim öğretim süresi ile sınav ve değerlendirme esaslarına iiışfrin ilkeleri, yüksek öğretim kurulu tarafından beiirlenir. Yüksek öğretim kurumlan, ilkeleri ve kendi özelliklerini dikkate alarak kendi sınav ve değerlendirme esaslarını hazıriayacaklan yönetmelikle tespit ederler. YÜKSEK ÖĞRETİME GİRİS Madde 45: a) Yüksek öğretim kurumlanna giriş için, (1) Yüksek öğretim kurumlanna girnıe niteüği kazanmış tüm öğrencilere, ortaöğretim kurumlannı bitirdikleri taribten itibaren altı yü içerisinde 3, (2) Bir vüksek öğretim kurumuna kayıtlı olup da tekrar sınava girmek isteyenlere 1, (3) Bu kanuı.un 44 ve 49'ncu maddeierine göre ders başarısızlığı nedeniyle yüksek öğretim kurumlarından ilişiği kesilenlerden, ortaöğretim kurumlarını bitirdikleri tarihten itibaren 6 yü geçmem^s ve yukandaki (2)'nci benddeki sınava girme hakkını kulianmamış oıanlara 1, (4; Bir yüksek öğretim kurumunu bitirip de başka bir bilim dalmda öğrenim yapmak isteyenlere ise yukandaki bend lerdeki kısıtlamalara bağlı kalmadan 2, sınav hakkı tanınır b) Yüksek öğretim kurumlanna öğrenci seçiminde, aday lann ortaöğretim süresindeki başanları, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından saptanacak yöntemle ek bir puan olarak tespit edilir ve yüksek öğretim kurumlanna giriş sınav puanlanna eklenir. Ortaöğretim kurumlannı birincilikle bitiren adaylar kendüeri için vüksek öğretim kununlannda aynlacak kontenjanlara tercih ve puanları gözönünde tutularak yerleştirilir. HARÇLAR Madde 46: Her yıl öğrencilerin yüksek öğretim kurumlarına ödemek zorunda bulunduklan harçlar, öğrenim dallanmn nitelikleri ve süreleri ile yüksek öğretim kurumlarının önerileri gözönünde tutularak Yüksek Öğretim Kurulu tarafından tespit ve ilan edilir. Varsa yabancı dil hazırlık öğrenimi dahil her eğitim öğretim programının veya öğretim alanının maliyet be delinin en çok beşte biri öğrencilerden harç olarak almır. Bu harç isteyen öğrenciler için borçlanma veya hizmet yükümlülüğü karşüığı devlet tarafından ödenir. Bu takdirde 44. maddeya göre ögrencilere tanman ek öğretim süreleri için de devletçe ödemeye devam edilir. Öğrencüerin borçlanma veya hizmet yükümlülükleri öğrencüer adına devletçe karşılanan toplam harç miktanna göre tespit edilir. Bir yüksek öğretim kurumunu bitirdikten sonra ikincisine katılanlann harcı devletçe karşılanmaz. SOSYAL HİZMETLER: MADDE: 47: Faaliyetlerin dü zenlenmesi: A) Yüksek öğretim Kurumlan, Yüksek Öğretim Kurulu' nun yapacağı plan ve program lar uyannca, öğrencilerin beden ve ruh sağlığmın korunması, beslenme, çalışma dinlenme ve boş zamanlannı değerlendirme gibi sosyal ihtiyaç larım karşılamak ve bu amaçla bütçe ünkanları nispetinde okuma salonlan, yataklı sağlık merkezleri, mediko sosyal merkezleri, öğrenci kantin ve lokantalan açmak, toplantı, si nema ve tiyatro salonlan, spor salon ve sahalan, kamp yerleri sağlamakla ve bunlardan öğ rencilerin en iyi şekilde yarar lanmaları için gerekli önlemle ri almakla görevlidirler. B) Yüksek Öğretim Kurumla n, özel ve kamu kuruluşlan ile işbirliği yaparak mezunlanna iş bulmakta yardımcı olurlar. C) Üniversiteler rehberlik ve psikolojik danışma merkezleri kurar, öğrencilerin kişisel ve ailevi sorunlarmı çözüinlemeye çalışır. D) Kamu kuruluşlan adına üniversitelerde okuyacak öğren cilere bu kuruluşlarca verilecek burslann bilim dallarına dağüımı ve sayısı, insan gücü ihtiyacı ve öğretim elemanı ye tiştirilmesi bakımından, devlet kalkınma planlan ilke ve hedeflerine göre Yüksek Öğretim Kurulu'nca belirtilir. Burs lu öğrencilerin harçlan ile laboratuvar, sınav ve diploma masraflan burs kapsamına girer. DERS KÎTAPLAR1 VE TEKSİRLER MADDE: 48: Üniversitelerde ders kitaplan ve teksirleri il Arkası 9. sayfada