Catalog

16 KASEVI 1981 EKONOMİ Gımhuriyet 5 EKDNOMİDE* Kamu bankalan kattlfnayi r^ddettî GÜNÜN AYNASI Ürefimi artan düsen mallar ANKARA, (THA) 1981 yüınm ocakagustos aylanm kapsayan ilk 8 aylık döneminde, Devlet Plânlama Teşkilatı (DPT) taraîından üretiml izlenen 103 temel maldan 83'ünün üretırainde artış, 20'sinın üretiminde ise düşme meydana geldıği bettrlendi. Eaşlıca sektÖTİerdeki üretım artıs ve düşüş oranlan şöyledir: Sektörler Arttş (yüzde) Düşüş (yüzde) Linyit 18 T&ş kömürtl 13 Ham Petrol 1 Çarap , FütreU gigar* 73 Rata İA Bira 5 53 Kuru çay 15 Paketli çay 7 Benzin Motorin v» PuelOIl « Gübre «0 Elektrik Uretirrd 9 Ham Demil 1 Pik Demlı 18 Çtmento 17 Dokuma T» Deri MamuHerl 14 Orman ürünlert 51.8 KAglt 3* Kimya v* PetroKüny» 16.4 Demir Dışı Mfitailer 27.4 Elektrlkli makineler 1826.7 Elektronik aletle? 47.5 Elektriksia makinetor 19 9.5 Lastik Bankalar borclu şirketleri kurtarma çabasını sürdürüyor Kenan MORTAN IZMtR. TUrklye'nin en büyük tekstil kuruluşlarmdan oiıın Günöy Sanayi'nin baokalAra vadesi gelmiş 13 milyar liralık borcunun ^^^ılfirirnfl^ İçin DPT Müşavirlennden Ekrem Pakdemirli'nin başkanjığmda yapılan toplanüda sonuç ahna madL Toplantıya kaülan kamu bankalannııı kecdilerinden istenen 7 milyar liranın karşılan masinm «raümkün olmadığmı» bildirmesi üzerine toplantı sonuç alınmadan noktalandı. Bir süredır konkordato hazırlığında olduğu 1leri sürülen Güney Sanayi'nin kurtanlması için kamu bankalannı da kapsayan bir çözüm geli^tirildi.. DPT Müşavirlerinden Ekrem Pakdemir'in koordinasyo nunda yürütülen çalışmalarda 13 mllyarlık borcun Ud kısımdan karşılanması önerisl geUşUrildi. Buna göre, borcun 5 nülyarlık bölUmünun Güney Sa nayi'nin sahibi olan Sapmaı ailesirün çesitli ştrketlerde bulunan hisse'.erinin vs kişisel edinimlerimn satışından karşüan ması planlandı. Sapmaz aüesinin de bunu ksbullendlği öğ renildi. Bilindiğl gibi Sapmaz ailesinin Güney Sanayi dışında Sasa ve Garanti Bankasında bissesi bulunuyor. Sapmaz ai lesinin borcun bir kısrnım kar şılamayı kabul etmesi üzerine kalan 7 mllyarlık bölümün ka mu bankaları tarafından ihracat reeskont fcredisi ile karşılanması kararlaştmîdı. Ne var ki bu amaçla geçtigimiz salı eü nü Ankara'da yapüan toplantı da kamu bankalannın söz konusu oözüm önerisini kabul etmedikleri öğrenUdi. Bilgisine ba9yurduğumuz ancak isimleri# BtB SOREDtR K0KSOHDATO HAZIRLlGlNDA OLDCĞTT ÎLERt SÜEÜLEN GÜNET SANAYİTîlN KDBTABILMASI ÎÇÎN KAMÜ BAOTCALARINI DA KAPSAYAN BtR ÇÖZÜM GELtŞTtBÎIJ3t. BUNA GÖRE 13 MlLYARLIK BORCUN ÖCt KISIMDA KARŞILANMASI PLANLANDI. ANCAK KAMU BANKALARI KAKŞI ÇIKTI. nln açıklanmasııu iatemeyen kamu bankalannın üst duzey yöneticileri, bugünkU para sıkı şıklığı ortamında 7 milyar lira lık bir ihracat reeskont kredi «iTiin Günev Sanayie verileme yeceğini bıi.urdiler. Söı konusu yonetlcüer k&ynağm Merkez Bankası olmasma ngryen GUney Sanayiin ihracat bagian tüannın «sallantıda» oldugunu btt Bçam&yacaklannı ifade ettller. Ahnan bügiye göre be$ kamu bankasının katüdığı toplantı bu nun üzertoe aonuç ahnacaad&n dagıldı. öte yandan Sultan grubunun İztnir'deki İM jlrketini kapsa yan konkordato toplantısı, alacaklan olan bankal&nn gelmernesi üzerine ertelendi. Bu arada Sultan grubunun kur tanlma operasyonunda da kamu bankalan Ue özel bankalar arasında görüş ayrJı|h çıkfcğfi anlaşıldı. özel bankalar, Sul tan grubunun yaşatüınası ee rektigini bu grubun batması ha linde bunu baa şirketlerin izle yeceğini öne sürüyorlar. Buna karşîlık kamu bankalan her btr şirket için özel kurtarma operasyonlannın sürdürüUnesi nin anlamsız oîdugunu bildiri yorlar. T« DOsman ULAGAY Devlet ve Bcnkalar lerini artırduar, blr bankerin M mHyonu O ajicm borçla kepenk indirdigi, blr diğericin mily&r'uk borçla « s ı m kadem bastıij» dı> yulciu. Ssym ŞUüar'm, <Centilm«nllk anlaşmasmm sona erdirUmesl asla sdzkonusu olaauı ve ekonomi dah» yükaek faizi kaldırmsz. Anlaçmamn devamı İçin (erekirte bası tedbirier slftcağız» deme* ve vadeli mevduata yuzde 50'den lazla faiz veren beş ya da yedi özel bankayı c««aİ8ndırmak için üıracat reeskonüannı durdurması ise bankadevlet Uişküenne yeni bir Boyut kazandırdı. İhracat reeskontu keallen bankalardan Yapı ve Kredi Genel MUdürü Kalit Soydaaın bu uygulamayı «yaaal dayanakJ.irdan yoksun» ve ctemmus bankacılığı felseîe&ine sykırı» olarak nitelemesi de bankalarla Merkez Bankası arannda başlayacak yeni tür üişkiienn habercisl gıbiydL Şüi yönetimi Ulkedekl banka mevduabBir diger üginç geUşme toe »on laaaacnm yaklaşık beşte birini, bankerlerdekl larda haber ve demeçlerini Günaycjn Gazemevduatın ise yakiaşık yansun ellerinda tasine hasredıatı TÜSÎAiyın Tönetim Kurututan sekii kuıuluşu, «orta va küçuk tasarlu Başkanı All Koçman'ın feizlerle ilgüi TUÎ ş^hlplprinîn sıcvdoatlarını )^ÜT£iice altı^ sözleriydi. Tıpkı Merkea Bankası Başkanı os almu> İçin devlet âenetimine aldıgın» gibi bankaları daha sorumlu davranmaya ve belirtirken diğer bazı konularda da «bırafaiz anarşisine son vermeye ça*ıran Koçkuııı geçslnler» felsefesınden uzaklaştığuu man özetle şöyle diyordu; «öVlerke» Bankagösteren adımlar atmak aorunda kaldı. Bir sı'nın para politikasını disipüne etmek, ara sıçrama yapar çibi görünen dışsatımın riicı.İTmri!iifi artışa ayak uyduramaması so karçaşaya son vermek ve bankalar »rasndaki haksız reksbeü k&ldırtnak »çiBindan nucunda bu yüın Uk dokuz ayındaki dı$ Uuzerine düşen görevi yapması «erekiyorj caret açıgı geçen yıla oranla yüzde 400 büSanayi kesiminin sunl teneffüa yapma çayüyünce dışalımın hberasyonuna yöneUk basında oldugunu kaydeden ve agır faiz kararlardan vazgeçmek ve yerli sanayii komaliyetlerini tek başına kaldıramayacagırj rumak için yeni önlenüer abnait zorunlu belirten AU Koçman'ın bu sözleri daha birbale geldi. kaç ay önca İSO Meclisi'nde «faizler» ve Dünyanın dört blr yamndaki «Frtednuuı bankalara devlet mfidahalesUnden söz eden ranhlpleri» ŞUİ'deki bu «sapma»yı yorumMurteza Çelikel'e gösterilen yogun tepki lanıaya çaloşırken Türkiye'de de üginç geanımsandıguıda gerçekten Uginçti. Demek lişmeler oldu. Bankalar arasındaki Ünlü ki serbest rekabete baglüık bıçak kemige «centilmenlik anlaşması»nm savunuculuğudayanana kadar sürüyor, o noktada devlet nu üstienen Merkez Bankası'ma Sayın Başgöreve çağnlıyordu. Devletin ya da devlet karu Osman Şıklar, «Tebüfler çıkanldı, kabankalannın serbest faize uayanamayarak nnn değişikUklerl yapıldı, bankerler belll sarsınü geçiren büyük özel şirketlerin k. bir disiplin altına abndı. Şimdi plyasada tanlması için göreve çagnlmalan da kuşbankerlerle Ilglli bir problem kalmadu derkusus tlgioçtl. ken hemen bütün banker kuruluşlan faisAerbest rekabeü kuts&Uaşorac ve devle^ t i n ekononuye müdahalesini <en büyük Vîenahk» sayan Frıedmancı reçetelerin Şılı ekonomisınde yarattıgı «muclze»den dem vuranlar Pinochet yonetiminın 3 kasım kararlarıyla irkiimi? olmaular. Geçtifcsmiz ağustos ayında çıkârdığı «Banka Reformu Yasası>na dayanan Şüi yonetiml 8 kasımda «devletin ekonomiden uzak dorma»» ilkesıni açıkça çigneyerek ülkenin dort büyük bankaaıyla bizaeö bankerlik kuruîiişlsnna benzetiiebüecek olaa dört büyük ficans kurulaşuııu dsvlet deneümine aldı. Ülkenin ikinci en biiyük bankası olan ve bu yılın Uk dokuz ayınüa mevduaünı yüzde 69 artırm1ş bulunan Eanco Espanol'un iki yönetıcisi tutuklandı, dığer yedi kuruluşun sorumlulannın ülkeyi lerketmeleri NOTLARI Özal LibyaVo gitti Istanbal Haber Servlsl Devlet Bakanı ve Başbakan Yarduncı« Turgut özaL Türk Libya Ortak Komisyon toplanfasiE» katılmak üzere dün saat 10.15'de THY uçagı Ue Yeşüköy havalimanından Libya"ya gittt özal, hareketinden önce toplanü ile ilgüi bir açıklama yaptı. özal, son gunlerde basında da yer alan, Libya'nm Türkiye'den olan ithalatını kıstıgı, ödemelerde geç kaldığı yolundaki bir soruyu şöyle yanıtladı; «Bu konnda bfze de baberler nlagmaktadır. Ancak hn tasıntınm böyük boyntlarda olmadığını samyorum. Kısıntıya nedm olan faktörleri bilınlyorum. Böyle blr durum varsa kendileri He görüşeceğizj» özal, ha\alimanında Türk Hava Yollan Genel MüdürU Cengiı Taşer'le de görüştü. Taşer, Libya'dan 1 milyar Türk Llralık bir alacagın oldugunu, ancak bunun transferinde güçlükler varoldugunu beiirtti. özal bu konu 11» de yakından iîgıleneeeginl ve konunun çözumlenmesine çaiışacağını söyledi. Aynca, haftada Libya ya yapümakta olan THY seferlerinin artmlma» konusunda da girişimlerde bulunulacağını söyleyen özal, buradaki temaslannı 20 kasımda tamamladıktan sonra Birleşlk Arap Emirliklerlndeki temaslanna başlamak Uzere Libya'dan aynlacagını sözlerine ekledl Bütçeye ek ödenek ANKARA. (ANKA) Milll Guvenlik Konseyl. 1981 m&li yılı bütçesinde değişiklik yapan blr yasayı kabul ederek, 130.97 milyar liralık «ek ve olaganustü» ödenek verdi. Böylece 1981 mali ydı but çesi, 1 trilyon 558,7 milyar liradan 1 trilyon 689.7 milyar liraya yükseldi öta yandan, Maliye Bakarüıgı'na fonlara ilişkin ödenekleri bir katma kadar arttırma olanağı tamnriı. Gelir vergisi ve peşin vergi son taksifleri Ekonomi Ssrvisl Gellr Vergisi vs Peşın Vergl'nln •on taksitlerlnl ödema süresl, 30 kasım okşamı sona eriyor. Yetkllilerden al.nan bilgiye göre. 30 kasım akşamına değln yatırılmayan vergi taksitlari, cezolı ve gecikme zamlı olarak haczen tahsll edilecek. Bir Dünya Bankası heyefi bugün Ankara'ya geliyor ANKARA, (ANKA) Eir Dünya Bankast heyeti, 8aU Raman'da bulunan agır nitelikli petrolün çıkarılması amacıyla hazırlanan projeyi Incelemek ve denetlemek üzere bugün Ankara'ya gellyor. Edinilen bilgly» gö re, heyet, Ankara'da TPAO ve TPAO Ua DirUkte projeyi hazırlayan Amerikan Godsey fırması Ue temaslarda bulunacak ve yapılan çalışmalan lzleyecek. Çamasır makinesi, buzdolabı, fınn ve termosifon alacaklara yılın müjdesi! EKONOMİDE « Newyork ve Chicago'daH büyük bankalar banka falzlerinl yüzde lTden yüzde 16,5*8 dlişürdöklerini açıkiadılar. Bir yüa yakın blr süreden bert Birleşik Amerika'da Uk kez faizler bu ddzeye mmckte. f, yıicini ajrnda Japonya'nın ücaret fazlası 2,1 milyar dolara ulaştı. Bu tutar geçen yılın eş ayındaki ticaret îazlasına göre yuzde 13,5 oranında daha fazla. # Japon Uonda ve tngiliz Leyland şlrketleri OTt* büyüklükte biı binek otomobiH üretmek Için anlaştılar. «XX» sdı verüen bu modelin, 1985 yılındm plyasaya çıkması planlanıyor. f> Coca Cola, Ispanya'da konyak Uretiminln yüzde 35"inı ehnde tutan Osbome Şirketi'ni aevralmak istiyor. Bu amaçla başlatüan görüşmeıerln devam ettigı bildırıldı. # Uluslararası Yün Blrliği, Snümüzdekl yü Unıtını harcamalannı yüzde 10 oranuıda datta artırmayı bararlaştırdı. L'luslararası Yün Birliğl Sekreterjası taralmdau yapüan açıklamada, örgütnn 1982 1983 yılı bütçesiıün 95 milyon dolardan 105 mDyon dolara çıkartüacağı bellrtUdi. •' Suudi Arabıstan ile Batı Almanya arasında ortak ekonomi komlsyonu çalışmalanna başladı. Üa gün sürecek komisyon çaUşmaıannda, ikı ülko ajasmda sanayi, tanm ve teknik işblrligi olanaklan değerlendiriiecek. # Amerlcan Motors Şlrkeü, 14 bin çaJışanın». ücret artışlanrun yüzde 10'unu şirketin kalkınm» progTiimına yatırmalarını Istedi. American Motors'un imiinnıtıa programı, gelecek Ud yılda uyguianacak. •' İtalyan Fıat ve Fransız Peugeot Otomobü Şirketleri Arjanttn'de ortak imal ettikleri «Savel Argentinanrun lireümini sürdiireceklerim açıkladı. Cübre alım kredileri ANKARA. (Cumhuriyat Bürosu) Gübre alımı için Ziraat Bankası'nca açıian kredUerde çiftçinin katüma payı tümüyle kaldırıldı. Bankanın gelecek yıl için gübre ve öteki tarunsal Kredileri de arttırdıgı açıklandu Eylül ayı oaşında kimyevi gubre fiyatlarma yapılan zamdan sonra Ziraat Bankası, bu tür güb re için çiftçiye verdiğl kredi miktarını artürmış 270 bin lirayı aşmayan gübre almüannda çiftçinin zorunlu katılma payını da kaldırnuştı. Bu karardan sonra yalnızc* 270 bin lirayı aşan gübr* •üımlannda çiftçilerin, aldıkları gübrenin yüzd* 10'u degerinda para katkısındft buluntoaaı Ist*niyordu. Ziraat Ttaniraj») Genel Mudürü Rahmi Onen, yapuğı 1 kasrmdan geçerli olmaJc üzera bu katüma payının da kaldınldıgını bildirdt Önen, çiftçinin gubre tutarının belli bir bölümunü karşılamad&n işl^tms büyüklügün» «ör«, Utedl*i miktarda krodi aİAbüec*gini Koç Holding te atamalar hemen bugün alın, Gelecek yıl odeyın JRakipsiz ödeme .kolaylıklan /LEG bayilerinde. AEGtten Ekonomi Servlsl Bir süreden bT\ İtalyan G*rwl Mudürl» birlikte Tofaş Genel Müdürlüöu görevlnl yörutan Erdogan Karakoyunlu. Koc Holding A.Ş. Ba»kan Yardtmoılıgına atandı. Tofaş'ta Erdoğan Karakoyunlu'dan bofolon göreve de, Oto Yol A.Ş. Gen»l Müdüru T«mel Atay Q«Urildl. Koc Holding Endüstri lllşkllerl KoordinatörlugO gör»vlne ise, Arçellk Genel Mudür Yardımcılanndan Tugrul Kutadgobilig atandı. Yeni Çalışma Bakanlığı Müsiesan ANKARA, (a.a.) Çalışmct Bakanlığı Müsteşarlıgına Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Rüştü Altay atandı. Milli Savuama. Başbakanlık ve Çalışma Bakanhğı'nda yapııan ata malara ilişkin kararlar Resmi Gazete'nln dunku sayısmda yaymlandı. At» ma kararlanna göre, B«fl bakanlık Deniz Müstegarhğı'nda açık bulunan Genel Müdürlüğe Enerjl ve Tabii Kaynaklar Bakanlıgı Bakanhk Müşaviri Mihal Atuk atandı. AEG sagjbınyatırım'