Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
CUr.îHURİYET 24 AĞUSTOS 1980 POÜJİKA İ VE ÖTESİ MEHMED . KEMAL TÜHKÎYE'DE DUMYAOA EKONOMİ/TİCAFE1 ANKARA Fındık, cetclrdeksiz kuru üzum, pamuk v« pamuk Iplığl ıhracatında alınmokta olan destekleme v« ftyat istıkrar prım!er< yeniden belır'enmıştlr. Para ve Kredt Kurulunun Resmi Gazetede vaymlonort tebl.ğıne gore, her kılo üzerııv den alınacafc destekleme ve flyct ıstikror prlmier! şoytedır: Cumhurlye* Ekonomi S«rvV •< Fmdık destekıeme ve tstıkror prımınm 95 lıra oıarak baiırlenmesl özellıkle dışsatımcılann tepkisme yol açm.ştı1. Konuyıa ngıli olarak dun görâşlerıni aldığımız fındık dışsatımcılan, «Fonun 120 lıradan 95 lıraya indırı.mesı. dunva fındık borsosı Hamburg'ta ftvatların 360 370 dolara genlemesıne neden oiacaktır» demışlerdır. Dışsatımcılor forıun oraştırma yapılmadart tek yönlü belırlendıgıni savunmuşlar. «Bu uygu'orra portızan he8cplaro dayalıd'r» bıçımlnd» konuşmuş ardır. Hukümetl Turk fındığmın ge!ecegmı «baltolomakla» suçlayan fındık dışsotımcılan, «Fonda yapılan 25 llralık indlnm fntiYonlarca dolarlık dövız kaybıria yol acacaktır» demlşlerdır. Cumhuriyet EKONOMİ SERVİSİ Dışarda Ünlüler Tp debiyata bula$ınış h«r kişlnln gonlund» biraz jjjşaırhk yatar, bunu kimse yadsımasın... «Şiîr mı">* derler. «Gençken biz de çok yaadık.» Hemen ardından d& dlcülu, uyaklı ya bir dörUOk, ya bir koşma, ya birkaç mani dökturüverirîer. Komşu ulkelerle kultur alış venşi artınca, $öndl başka tür şairler turedi. Kendl ülkesmde adı, SAnı bılınmeyen birtakım kişiler, komşu ülkelerde "uae kavuştular. Gazetelerm sanat sayfalannda, dergilerin haber bolümünde bakıyorsunuz, uLkemizda biUnmeyen bir şaınrruz ünlenivermış: «Şair Dımızık Ali, komşumuz (...)'da. saaat toplantısına katıldı. Şıirlen buyuk ilgi topladı. IHmızüc Alı'nm tum şıırlen yakında (...)'ya çevrüecek v« y&yınlanacaktır.» Duşunün kendi ülkesınde adı dogrtı dürust biünmeyen bır şaır, bir komşu uikede nasü tanınır? Kendı dılmde doğnı dürüst şiir yazamayaa bır Jdşrnrn şiırlen başka dıle nasıl çevrîUr? Bunlan bır arkadaşuna söylediğim TMTMUV aorunun ustunde önemle durdu. •Bak,» dedı. «Bu gıbi şalrlertn s.iirierl başk* dilVere kolaylıkla çevnlir. Çünkü kendi dilinde şıir yazabılse, bu şiirin çevirlsi çok guçtur. Ama aeslr gibı şıır yazdığı için başka dıle çevrümesi kolaydır. Kolay olduğundan çevinrler de...» Arkadaşvma hak verdim. Düzyazıyı şiir sanan birinin şiırleri, başka dılo aktanhrken daha kolay yutturulur. Buna bır dış gezımde tanık olmuştum. Komşu ulkelerden birinde bir geziyo çıkmıştım. Bana orada bir antoloiı gosterdüer. Kimler var, dıye şoyle bir baktım .. Aman T&nnm. kimler yoktu? Kav Ah. Çakmak Hasan, Dımızık Şevket... HepSJ de değerli bırer şaırmışçeeıne Nâzun Hüanet'ın altında sıralanııuşlardı. «Yahu, dedım antoloiiyl yapanlara. «Bunlann bırakm şaurlığmı. adlarcm bıle bizım ulkede dognı durust bılen yoktur. Nereden çıkardınız?» «Ot&ki şairlerinizi pek tanmuyoruz.» «Bunlan nasıl tanıyorsun.uz?» Efendim. bunlar bizimle mektuplaşıyorlar, sflrekü ügıleruyoriar, kitaplarmı gönderiyorlar. aşağı yukan ülkenuze bırkaç yılda bır uğruyorlar • O zaman aıuaşıldı Vehbl'nin kerrakesi... Bunlar, komşu ülkelerarası mektup şaırleri idi. Hele bu ılışkıye. ülkesme gore biraz solculuk. biraz sagcüık eklersenız tadmdan yenmiyordu. Adını soylemjyeyım, bır şaır ya/Anmtzla kf>nuşuyorduk. Sami Karaören tamktır. Durup dururken bana sordu: «Kuzum, sonnası ayıptır. sen yazJanna kaç para ahrsın°» Neden ayrp olsun?» dedim. Aldıgım parayı söyladun. «Çok az • dedl. Bılıyordum kj, bu şair yazanmız dergi ve g&zetelere yazsa benim kadar da para alamazdı. Bır şey söylemedrm. Suskunhığumu gorunoe bxr yanıt vermek zorunluğumı da duydu. «Berum,» dedi. «Hollanda'da bir dergıde her ay bır öykum çıkar. Her öyküye 600 Gulden alınm.» Her Guldeni kırkla çarparsaruz, bizim şaır yazar dunya kadar para alıyordu. Ama yurt ıçınde değıl, yurt dışında. Gulümsemedim, Sanü Karaören'le bırbinmiza bakıştık. Ülkemizde degeri bilinmeyen. fakat dış ülkelerde dahihğıni kanıtlamış bınyle karşı karşıya olduj^umuzu bıliyorduk. Bizım tanjmadı^ımız ama, dışannın tanıdığı v* takdır ettiği bir çok şair v© yazaramız bulunduğunu böyle çeviriler yuzunden öğrenmış oluyoru/. Bu da yararlı bu uğraştır herhalde. Ke yapsınlar. bu değerli ozan ve yazarlamnız bunca kâğıt sıkıntısı, basımevi pahalılıfı, edıtörlenn değer bilmezhgı karşısmda kendılerinl ılık bir denize atar gu>\ dısarı atmışlardır. Dışarda üne ve değcre kavusacaklar. sonra yurda donerek. içerde defeerlerini i v patlayacaklardır Bu da bır ycmtemdır. Eskiden üikelennde siyasal bakımdan bannamayajı bazı vazarlar soluğu Paris'te ahrlardı. Orada kendı dıllerinde eserlerini yazarlar, Fransızcaya çevtrürler, dunvaya yayarlardı. Ge<;ende bizım gazeteye komşu ülkelerin binnden bır yazar ve televızyoncu geldL Yalçrn Bayerın arkadaşı ımış Şurdan, burdan konuşurkenj «Sız, bizim ülkeyi gördünüz mu"'» diye sordu. «Gördum sayıtmeız, geçerken söyle bu baktım » •Şıır şenliklenne gelmedınız mi''» «Hayır » •Şaırsiniz, nasıl olur°» • Abonelen var bu şenliklerin, ben daha aboneler arasına gıremtdım » «Anlamadım. ne abonesı?» «Kıç...» dedım. gulerek. «Bakın » dedı «B?n şair değılim ama şarap şen hğıne kauldım. Sıin bınncı gelene şarap •çereceklerdı. En guzel, kabte şaraplar. Önce Turkçe bir çnr yazdım Sonra bunu, bizım dıle çevirdım. Bınncı oldum ve şaraDİan ben aldım.» «Çok guzel.» •Bu şnnm şarap aniolonsvne de gırdı.» «Başka şiir yazmadm tnı?» «Çarap vermıyorla^a yazmadım.» Turk asıllı bır şaır adı söyledi. «Tanıyor musun?» «Adını duydum » «Turkıye'ye cok ge'ir Geldığinde onunla nıs, butün gezıleri o duzerüer. Bu* gun seru de «Olur » dedım. îsianbul un bazı kucuk meyhanelerinde lcomşu ulkelerden gelen yazar ve şaırlerle oturup içkı içen arkadaşlara rastlard,m Şimdi anhyordum. onlarSa böylesine içh. dışh olmanm hıkmetıni... Burada bır ıçkı, dışanda şenlikler içın bir gea... Al gulüm. ver ^mlvun Dış gezılenn altmda da Kimbıbr bu tur ne gibl üışfcler yatıyor Bereket Turkıye Yazarlar Sendikası komşu u^elerle kultur ahşverişı bakımından baT\ aniaşmalar ımzalayarak bu gezıleri bır dısıplirje sokmak 'stıyor Gerçekten disipline sokarsa başıbozuklulv da orradan kalkar Sadece geziler için degıL o!ur olmaz çevınler ıçın de agırlıgını koyarsa, cok ıvı olur Baii ozanlarımızın önce ulkemızde. sonra dışarda une kavuşmalannı da sağlayabılir. Ya, boyîe ışte. eskı defterlerde kalan şairhğm yennı şımdı de dışta çevınler yoluyla une kavuşma aîdı. GEÇEN YIL ÜRETİLEN KÜTLÜ PAMUĞUN GÜNÜMÜZDE 50 LİRADAN İŞLEM GÖR DÜĞÜNÜ BEÜRTEN EGELİ ÜRETİCİLER, «İLAN EDİLEN FİYAT BİZİ GÜÇ DURUMDABIRAKTI» DEDİLER. Ege'li üreticiler pamuk taban fiyatını düşük buldular Fmdık Sağlom naturel tc 95 llro, kabuklu fmdık 47.50 lıra, plkola, özürlü sağlamdan işlenmış 70.000 llra, özürlütJen iştenmlş 60.00 tlra. Çekırdeksız kuru üzum: St. 8 dahil ivl trpler 26 00 Itro, St. B dahil daha küçük tfptar 2400 l\ra. Pamuk: Ege tlpl 22.00 Itra. Oukurovo tlpl 1500 llra Pamuk tpllâi: 22.0 Otlro M İ2MİR, (Cumhurryet Ega Bö> roeu) AP Azınlık Hükumettnın pamuk toban fiyatını yuzde yuz artırarak 50 lıra olarak saptamasınirt üretıcıvı güç durumda bırakacoğı, tekstıl ürün lerıne yeni zamların yapılrrtası na neden olacağı beürtılmiştır. Yenl taban fiyatının özel sektörün Istemlerl doğrultusunda belırlendığl saptanırken thracatcılann dışsatimda fon kes'ntıslnln 20 lıranın altına cekilmeslni ya da kaldınlmasını sağlamak amacryla şlrmllden gırışımlerde bulunduğu öğronılmiştlr. Bilındığl o*W gec«n v'l EQ» Boigesl ürunü dğıtlı pamuga 25 lıra taban fıyatı verilmiştı. Doha sonra dış ve Iç plyasalarda pamuk tiyatlorının sureklı olarak yükselmesi sonucu üreticlye TARİŞ'in tark dağıtacağı acıkîanmış ancak u< gulama bugüne değın gercekleştırılmemıstT Yenl açıklonan taban Jıyatın bu gelışme Fmdık uzum pamuk ve ipliği fonları yeniden belirlendi Fındık destekleme fonunun 95 liraya indirilmesi geniş tepkiye yolaçtı Banş KUPAR ler karşısında uretlcmln aley hıne olacağını belırten pamuk ekıcılerı yaptıklorı aoıklamada «HOkumetın kımden yana oldu ğu bır kez daha ortavo cıkmış tır. öze! sektorün istemlerl o docrultusunda b>r taban fıyat poiıtıkası Izleyen hükumet bu v:i p'yasaya gırmeyeceğ nı acı* ladığı taban t'yattyla flöstermıştır.» şekîind» Vonjçmuşlardır. Uretıcüer özel sektorün TARİŞ'm farklan ödememesı yüzünden 9ÜC duruma duşmesıyle bırlıkte yüzde 46 faızle kredi vererek pomuğun önemlı boljmünu da'ıo önce kapottıgını ommsataraı< oze'Je şo^s konuşmuşlardır tizlenen toban f /atıan '<o nusunda en buyuk darbayl & • Bankasmdan gerekfl rettct olan bızler yemekteyız. lamadı. Bunun uzerına ozel Geçen yıl ı'^n edi'en taban ftsakıorden yuzde 16 faız.e IKI yatia verdığiTiz pamuklar özei a/ vadeıı kreaıier aiaı urünusektor vs TAR'S torofından a run karşılıgır.da. lian edi'ert tınmıştı. llk gun er ıvı gorulen taban tıyatı bızı ıy,ce güc dutaban fıyatlar enflasyonun hızrumda bırakacaktır. Şoyie ni la artmasıyia gulunç bır ra zaten geçen /mn küttu pamu' kamda kalrrrştır. TARtŞ bızlegu şımdılerde 50 lıraya satııre 5'er ura kı o başmo fark maktaaır. Onumuzdekı yıla deodeyecsğ n' ccıkladı, ancak gm bu fıyat artan enflasyonia bugune kadar latta kaloı. Zor yıne sıfır değere duşecektır.» ourumda cıan u'et cı Zıraat 1 Bankasmdan ve Mı '. Avdın IHRACATCILAR VE FON KESINTISI Kendılen n« goruştuğumuz Ihracatçıiar >^e taban fıyotın beklenen oranda saptandığını bunün ıç p /asaya yonsıyacagını ancaK bunun ouyuk boyutıa oırnayacağını one surmuşlerd r. ıhracatçıiar ıç pıyasada yapay o'araK pamuk fıyatlarının 147 lıra/a aegın yukseldıgını anımsatcruk «yenı urunun p./asaya ge mesıyle bu fıyat 120 lıra doıoyına duşecek v» sezon boyu bunun Uierma peK çmmayacaktır.» demışlerd.r. Kutlunun 50 I radon alınması durumunda. bır kıio pamuğun 118122 lıra aolayında tıyata malolacağını belırien Ihracotçı lor fonun 20 lıra olarok beUrlenmesıne de karşı çıkarak kaldırılmasını ıstemışler bu durum da tum pamuğun Ihroç edıiebıleceğını soylemışlerdır. Ihracotciıar taban tyatını ozet'.e şoyi© değeriendırmışlerdır. «l'an edılen taban fıyatlan oluşan ve ıstenen duzeyde olmuştur. Hukumetın aldığı bu karar yenndedlr. Dunya fiyatlo'i gozonunde buiunduruiur fon da kaldırılrsa pamuğun tumunu ıhraç edebıltrız. Avrıco gozden ıra^; tutuımaması gerekan bır konu aa şudur: Geçen yiı ıhracatta u/gulanan 1 dolor =35 TL uvguldTiası tru yıi Valdırılmıştır Dolar 80 lıradan hesapıamıaKtadır. Gerçek fıyatıcr gozonunde bjlunduruiarak b r değerlend.rme yapılırsa fonun naldırılmcsı ıhracatcınm ranatça dışsatım yapmo sı sağlanabıi'r.» HESAPLAR Bu arada 1979 yılı ürunu ^>a mugun 240250 bın torı do,aymda gercekleştığı bılınmektedır. Bu yılkı pamuk rekolteslnın gıdereK duştuğünu ve 190200 bın ton dolayında gerçekleşmesı beklenmektedır. Bu du ruma göre 50 lıralık tabon fıyatla alınocak kut'ü pamuk Iş lendıkten sonra bır kro pamuk 118122 nraya malolacaktır. Dış pıyasaiarda gerçek ftyat 191 Cent doiaytndadır. 80 IIradan hesaplanması durumun aa 1 kılo pomuk 152 lıra 80 kunjsa aiıcı bulabılmektedlr. ihracatçıların fonunun 20 lıra olaraV saptanması durumunda aradakı 10 lıralık fark ihracatcının kazancı oiacaktır. Ar>cak ıhracatçıiar fonun uygulanmamasını istemekte ve 1arkın 30 ! raya cıkması yoiunda coba so.rfetmektedıi'ler. TEKSTİL ÜRUNLERİNE 2AM Ote yandan tekstı! sanayıinde pamuk taban îıyatlarıntn yuzde yuz oranında artınlmosı uzerıne zam hazırlıklarının bcş ad'g ogrsnılmıştır. Adının açıklanmasnı tstemeyen bir yetk'lı «Borsa çevreierı taban f /atlarının yukseltılmesının tekstıl ve ıpılk sanayııne yansıvacağını belırtmekteler. Ancan oran konusunda tozlo bır yukselmenın sozkonusu oimadığını söylemekteler. Gerçek olan bır şey varsa, taban fıyotin yuzde yuz oranındo artmagmdan doğan malıyetierin cok arttıgını gerekçe gostererek zam yapacaklardır. Bunun ora nını artan enflasyon hızıno gö re tahmın etmek güç olmasa gerek. Pamuğun ıc pıyasada yuksek fıyat bulması önce Iplı§e daha sonra tekstıl ürünlenne yansıyacaktır. Hükumet bu durumları gozonunde bulundurarak taban fıyatlannı özel sektorün istemlerl doğrultusunda soptamıştır. Ancok y'me de tekstıl ve Ipllktekı zom mo engel olocak tedbirleö cla mayacaktır.» domiştlr, YENÎ PAMUK DESTEKLEME FİYATI GÜNEY'DE BÜYÜK ÇİFTÇÎ TARAFINDAN OLUMLU BULUNDU AOANA (Cumhuriyet Güney hl«rl Bürosu) Demirel hukumetmce acıklanan yenı pamuk fiya tı Cukurova'nın büyuk cıftçllenm sevind:rirken, kucuk üreticiler venlen fıyatın kendüenne bır şey gettpnedıâtni belırtmışlerdır. Cukurova pamuğu lcın kiloya 49 llra fı/ct ve nlmesı Vonusunda goruşlerlnl açıklayan Cittcl Birlığı lle Zıraat Odası yetkılıleti «memnun» olduklannı betırtlrken Ztraat Muhendıslerı Odası Başkani Ise verilen flyatm küçük üretıclyı sevmdırmedığınl belırtmiştır. Adarta Cfftd Birtigi Başkanı GÖnl Gmcl r<!en fıyat normaldır. Memnun olduk. D'ğer Cırünlere yapıian zamlar oranında yapılmış olması ba kımındon cıftC'.mızl sevındırmıstır. Seneye yeniden pamuk ekıml genışler, işcılerlmız de Iş bulur. Çlft cımız de bır kac kuruş kazanır» derken. Adona Ziraot Odası Başkanı A. Eşref Mlrel d« gÖTÜşunu şoyle acıklamıştır: Bu fiyat beklenılenln üzenndedtr. Daha 6ncelerı hic bu oranaa zam yapılmamıştı. Ciftcılerımızden bazılarının goruşlerıni aldım. Hepsı büyuk bır sevınç tcerısındedır. Bayram yapr/or. B zım malıyet hesop'.anmız kıloda 42 lırg cıvannda ıdı ve bız 52 lıra cıvarmda fıyat verilmesını ıstıyorduk. Istedığımıze yaklaşan bir fıyat verildi. Alırr.ların da daha aşağılara duşürulmeden yaoılocağını umuyorum » Hükümetın ccıkladıgt pamuk flyatı konusun 4Q görüşünu aldığımız Adana Zıraat MühendJsle n Odası Başkanı Doç Dr. Yusuf Zeren ıse özetle şoyle konuşmuştur <2ıraat Mühendıslerl Odası olorak teknık duze^ae caiışmalarımız olmuş ve uzman uyeler.mıze maiuet hesaplanm yaptırmış tık. Gerek sulu ve gerekse kuru alanlar lcm yap tırdığımız malıyet hesaptarına gore Cukurovo'da bır kılo kütlunun rralıyetl 40 lıra dolaylannda ıdı. Kuçük ve büyuk ışietmelerdekj gırdi fark!ı!ık1arı ve geoırtlen selm getırdığl zarcr da gozonjne alındığında bır kılo kutlüye 60 hra fıyat ve nlmesı gerektığını savunmuştuk. Şımdı verJen ft yat bu/uk cıfcı ıcın veterlıdır Ancak kucuk çıît cıyı sev.ndırdıgı soylenemez. Gubre ve .tac nı te fecı tuccardan saglamak, troKtor ve d ğer arac tarı buyuk c ftçıüen kıralamak zorunda kalan ku cuk uretıcınm üretım malıyetı bu/uk uretıcıye go re kat kat fazladır. Ustelıt tarlası haftalarca taş kın altında kaion kucük üretıcı gec ekım yaptı. Uret'mı da duşuk o'du. Ve şımdı kucük uret'Cl ıle buyuk uretıcı ürununu oynı tı/ota satacak Ikt S'nm de avnı oranda sevmnrs olması dusünülemez » Cukjro«'adokl büyük cıftcınm sevıncmı dıle genren Cukobıriık Yonetlm Kurulu Başkanı Hıkmet Sovotlı Başbakan Sülevmon Demırel ıle Tıcaret Bakanı Halıl Başoi'a 40 bın'e yakın kooperatıf ortağı adına cektığı telgraflarda r<T «M>nnet ve çukranlanm» blldırmıstr İCİ ÖZALMN, İSTANBUL'A SANAYİCİLERİ ERKEN SEÇİME İNANDIRMAK İÇİN GELDİĞİ BİLDİRİLDİ ÖZALMN SECİM EKONOMİSİ UYGULAMASI İLE ENFLASYONUV MUCADELE ILKELERININ BAĞDAŞMAYACAĞI KONUSUNA DEĞİNMEDİĞİ SAVUNULDU. Seüm YALÇISER BasbaVonhk Müstaşan v« Devlet Plânlamo Teşkılâtı Musteşar Vekıll Turgut Özal'in Istanbul'a son gelış neden nın. eanayıcılerl erKen seçımın yararma ınandırmaK o'.dugu bıldı rılmıs, Ozal'ın bu aruaa, «Erken sectme gıdilmesmden ötjru uygulamasına geçılecek olan seçım ekonomıs ıle. enflas/on la mücadele ilkelennın bağdasıp bağdaşmadığıs konusundaki soruları yanıtlamodığı rfode edıimıştır. ERKEN SEÇIM Başbakan ve AP Genel Baş kanı Suleymon Demırel tarafmdan yı! başından bu yana dıle getır len erken secım ts;eğının, ozeıl'kle Is'cbul'da voğumaşmtş Oıan tekelcl sermaye ıle sanayıcıler tarafından «polıtık amaçlı çıkış» o'arak de $erlend:rılnes , gereğ nce dıkkote atınmaması ve erken seçıms gıd'lmeyeceğı onyorgısında gorulmesı uzerıne Ozal'ın İstanbul'a geierek ıs cevreierı/ le bu konu/u goruşmeyı duşunduğu belırtıim'ştır. Sancyıcıterden ed nılen bılgıiere gore, 1980 ytiı ıçınde yapılacak bır efken seçıme karar venimesı halınae hukumetın uyguıamaya koyaugu ekonomın onlemienn ne olocağı konusunda yetkıl,lerde kesın goruş bulunmamaktadır. Bu belırstzltğın huzursuzluk yarattığı ve 25 ocak kararlarını ortadan kaıdırmak anlamına geleb lecek bâylesl b>r durumun «gerçekte» beklenmedığı Ifade edılmektedır. Göruşune başvuru'an bır sana yıct, Demırel'ın erken secırme ıigıiı sozlenne ıl şkın bır soruyu aynen şoyle yanıtlamtştır: «Sıyasıler, zaman zaman ceşıtlı konuşmalar yaparlar. Bun lann bır bolumü ekonomik, top lumsal hayatla yakmdan llgıli olabılir. Erken secım konusjnun da. hükumetı eleştlren sıya sf cevreleri meşgul etmek ıcın ortaya surulmüş Wr goruş c'duğunu kabu! etme durumundaydık. Ancak öyle anlaşılıyor ki, hükümet bu düşunceye somımı olarak bağlanmıştır. Oysa seçım erkene alınırsa, bu piya saya bol para sürulmesı sonucunu geieneksel otarak dogura caktır kı, enflasyonla mucadesede bu yontem* kesınllkle baş vurmamak gerekır. Hem pıyasaya pora sur, hem de enflasyonla mucadeie ettığnı, edeceğını soyle. B j ıkısı bır arada o'^az» Demırel'm erken seçimle ı!allı gorusler.nm sıvasal sozler olmaktan cıt<ıo gerceklık ka zanmosı olasılığı bulunan yo da nanı'croK savunJtan goruş ler olmasmm anlaşılrnasınclan sorra tekelcı seniaye ıle sanayıcı Vesırr.lsrde ya/gın şaş kınlık gozlendığı bıldirılmıst.r. Orta vs küçuk sermave kesımleKınde de erken seçım ısteğı, eîsonom nın g.cierek buyuk serrr.ayenın gudümune soku ması CT.acının b r uzontısı olarak değerlendırılmekte ve «zayıf ekonomıde buyuk olaniarın, Kendılerınden kucuKierı ezrrıeie rme yardımcı oiacak alettare sarılmalarının, böylesi ters so nuçiar doğjrabıleceğı ve kendılerıne de zcrar verecek koşjl\sr yaratabıleceg:> one SJrulmektedır. Başbakonlık MCısteşan ve DevSet Piânlama Teşkıiatı Mus teşar Vekill Turgut Ozal'ın Istanöui'a son gehşının buyük sermayenın bu konudaki kuşku ve kaygılarım ortadan kaldırmo amacına yöneuk oimosının şoşkınlığı yokedemedıgl ve ozal'ın ağzından erken se* cımın cıddı bıcmde savunuimasının, «Özai'ın ıik seçmde mııletvekıil olacağı» soylentılersyie bırlıkte değerlendırılmaye ba$!andığı iddia edılmektedır. Ote yandan, Ozal'ın «pıyasaya yeniden para surülmeye başlandığı ve bu olgunun enflasyonla mucadeleyi gerıletece ğı»ne ilışkin görüşleri ele almaktan kacndıtjı ve bu yöndekl soruları yanıtlamadığı Qözlenmlştır. PİYASAYA YENİDEN 10,3 MILYAR LİRA SÜRÜLDÜ ANKARA Hukümetln karariı bir bıcim de seçlm ekonomısl uygulamasına yöneldtğı ve pıyasadaki para mıktannı olağanüstu bovuttordo arttırmoya başiadıgı gözlenmektedır Merkez Bankası'nm 8 Ağustos gunlü son haftalık durumuna göre, son bir hafta lcnde p.yasav>a yeniden 10,3 mityor lira sü rufmüş ve pı/asadakl para miktan 248,1 rr.ıt yar lrava orttınlmıştır. B'lmd'ğı g.bı, Ağustos oymm H'< günün ae de pıyosaya maaş ve ucret ödemeler nı /apa&'lmek lcm 23 6 rMyar iıra sürülmüştu. Boviece. Ağustos cvında sekiz guniuk bT sure lcnde prvasaya 33 9 mılya'' lira'ık top lam paro mevcudundon daha taziaatı 25 Ocak ekonoTiık ıstıkrar kararlanv'j sıkı bır par a politıkosı ız.eyeceğını ociKİaycn hükumet. yılbaşmdan Temmuz ayı sonuna kadar, yüzde 100 oranını aşan enflasyon oranına ve ekonomır>n parasallaşma gereğ!nın en az bu duzeyde yükselmesıne raqmen, pıyasayo yalnızca 31,3 mılyar lıra sürmuştü. Ancak. erken sec'm kararı alınmak Istenırken. sıkı poro polıtıkasından bırden vazgecıldlğl ve yılın ilk yedl ayında basılan para mıktarmdan dah<j taziasınm Ağustos ayın« do sekız gün icinde pıyasayo sürüldüğü göz lenmiştır. Ağustos oyında piyasoya sunjlen 33,9 mılyar lıro, ayrıco 1979 yılınm llk sekız aylık dönemlnde pıyasaya cıkanlon 33.6 milyar M radan da daha fazla olmuştur. 248,1 müyar lıraya ulaşan plyasodcrkl pa ra bacml, yılbaşıno gore ise 65,2 milyar IIralık bır artışın varlığını ortaya koymaktadır. Bu tutar Ise, 1979 yılının bütününde ger cekleşen 69 2 m'tvar lıra'ık artışa oldukca yakmloşmıstır. Uzman'ar, üc yıllık mevduat IMF anlasmasır.da. öngorulen pa'asal lımıtlc n de se an ekonomısl uvgulamalarıyla altüst ed'' d'ğme d kkat cekerek, vıl sonunda ptvasada k paro mıktannm 300 mılyor l'rayı aşrnası nın Vccınilmaz oiduğunu vurğulamatctadırter. (ANKA) GEMİ YAPIMI İÇİN SERBEST BÖLGELER İSTENDİ Cumhuriyet Eko«ow« S«nrtsl • Yoboncı armatorSerıe gemi yopımcılarınm Turkıye'dekı tersanelerde gemı uretmek Istedıklen, bunun gerçekieşebıSmesl \çm d« yaban cı sermaye yasasında değişfklık yapılması gerektiğı açıklanmıştır. Zihnl Denlz Taşımacılıöı Grubu Yftnetlm Kurtılu Başkanı Asaf Güneri, kuruluşun 50. yıidönümü nedenryle Istanbul'do topkjnon dünya captndak) unlü armotörler ve gemi yopımcılarının Törkiye'dekl «yatınm iklımınıı değerlendlrdiklerinl bildlrmlştir. Gunerl, Turkly© ve Dunya denız taşrniacılığı sorunlannın tartısıldığı dlıi toplantılardo, geml ü DOMANMA YMK»IMLAKLA BU IflAgAKJfSZ. retimı konusundo görüşmeler yapıldığmı belırterek özetle su bıigıyi vermlştır; c Aralonnda. Norvec. F Almanya, 0aponya, Hoilanoa gıbi ülkeier özel kesirmnn de bulunduğu yabancı armatorler ve gemt vapımcıları. bos öurar» tersanelerımızdekı kapaslteyl degerlendirmek Istedıklerınl bıldırmışlerdır. Türk arrratorlert ve geml yapımcılan Ile ortak vatırım gerçekiestırmek isteyen yabancılar Turkıye'dekl tyatırım ıkIımıni» olumlu bulmuşlcır. Bu konuda bozı somut öneriler ae getır&n yaboncılann Istemlne yasal düzenlenelere gidı'mesı ha'ında oıumlu yanıt vermek mümkünöur. Ancak bu nun gerçekleseb'.lmesi icin önceiıkle yabancı sermaye yasasında değişiklk yopılması •/e sadece gerrl yaoimctlığı lc'n seroest bolgeler o'uşturulmosı gereskmektedır.» Asaf Güneri, ulkemlzdek! öze! ve kamu keslml tersanelerınde kapaslfe kullanımınm vüzde 30 dolaylannda o'duğunu, yabancı armatör ve yapımcılannm genl? f'.nansman kolaylıkları sağlamak ıstedıklerrn belirterek, cgerekü düzenlemeıere gıdılirse bundan u!ke ekonomısi yarar saölayacakti''» aemiştlr.