Catalog

ON CUÜIHURİYET C TEMMUZ 19S0 IRAK'TAN IZLENİMLER Irak ta bulunduğumuz 15 gün hemen her akşcm TV de Saddam'ın bır roportap vardı. Roportaı denılınce, Saddam 'a yapılai roportaj.'ar akla gelmesın Saddam. kendısı 1yı bır roportaıcı Yetkıiılenn anlattıkfartno gore Currhurboşkanı cnı b r kararia, Irak'ın herhongı bır yerıne ıs tedıgı bır anda gıdıyor ve oroda halklo vetkılılerle, oeledıye başkanıyia ve kımle ısterse gorusuyor Bu roportaı, TV'ae DOsından sonuna aek kurgusuz ve kesıntısız yayın'anıyor TV'nın Saddam'ı nasıl ız 'edığını scrduk tTV'cller Cumhurbaşkannı ızlsmekten daha doğrusu haber otla maktan oyle cekmıyorlardı kı, sonunda cozumu Cumhurboşkcnlığı Sorayı'nın ka nısına yerleşmekte bu'dulor Şımdı, Sad dam nereye gıderse, TV ekıbı de peşın~en gıdıyor Tabıı nereye gıttıklerın. bıle meden » dedıler Doğallıkla Cumhurbaşkanı sadece konusmak icn dolaşmıyor Irak'ı Eğer br sorumlu gorevını yapmamışsa ve halk on dan şıkayet ederse, yasolara göre ceza landırılıyor Bu uygulama Arap Baas Sosycl st Portısı nın halkla bütunleşme proq ramının bır parcas' ve Sadaam Hüseyın'ın etkıh kışıl ğı bu amoca ulaşmadc buyü< kolaylıklar /oratıyor Scddom 1937 yılında doğmuş llk okulu Selahoddın'ın rrerkez Taknt te b tırdıkten sonra Bağdat'ta lıseye devam etmış Bu arada sıvascfl eylemlerınden < o J loyı 6 ay hapıste kalmış Abdülkerım Kosım'o suıkost düzenlemekle suclanınca Suriye'y^ ıltıca etmış Oradan Mısıra gıt mlş ve tıse ogrenımını 1962 yılında Mısır* ca bıtırmıs 1963 devrımırden sonra Irak a dönmuş ve Hukuk Fakültesıne yazılnrs Portı Isleri yüzünden okulu kesıntıye uö> romış 1964'de yenıden tutuklanmış ve ı'<ı yıl tutuklu kalmış 17 temmuz 1968 devrfminden sonr0 Hukuk Fakültesınl bıtirmış Evll 5 cocuk babası olan Saddarr 1969'da Devnm Komuta Konseyf Başkoı Yordımcısı olmus, 1976'da da kencisıne korgeneral rutbesl verılmiş 1979'da Devrım Konseyı Başkanı ve Cumhurbaşkan' seçMen Soddam oynı yıl Mareşal rutbesıyı« onurtondırılmış Selim YALÇÎNER Irak'ta ilk kez yapılan seçîmler egemenliği,, paylaşma amacı güdüyor 20 HAZIRAN SEÇIMLERIYLE OLUŞAN «MECLISÎ VATANI.DE 250 TEMSILCI YER ALIYOR MECLISI VATANI^NIN GOREVI, KALKINMA PLANINI ONAYLAMAK BUTÇEYI TARTIŞMAK VE BEURLEMEK, SADDAM HUSEYIN, (SOL BAM \) ffiAKIN HERHANGI BIR BOLUMLNDE HER AN GORULEBILIYOR . SADDAM HÜSEYİN: EN GÜÇLÜ IRAKLI rok'ı 1980 yılında gözlerken, Cumhurbaşkonı Saddam Huseyin e ayrı Dır yer vermek g6rekir Iraklılar Cumhurbaşkanlarını kendı aralarında sadeco tSaddam» dıye çağırıyoriar. Lrutmenin Cumhurbaşkanı Devnm Komuta Konseyı ve doğaHiKla da bu makamların ustunde yer alan Aıap Baas Sosyalıst Partısı'nce gercekleştır Idığı Irak ta 20 hazıran 1980 gunu yapılan mılletvekılı secımlerınde 250 temsıl cı dar bolge coğunluk sıstemıne gore çeşıt! > orelerden elenerek Bağdat a gonaenldı Mecl s, Vatanı nın çalışmalarına başlamasınoan sonra, ya. soma yetkılennın nasıl paylaşılocağı konusu. sc ık, alarda bıçımlenmış Meclısı Vatanı, kalıunma p'onını onaylayacak vo butceyı tartışarak belırle yecek Gerek kolkınma planının goaışülerek ono/'anması, gerekse butçe tartışmalarında Meclıs Vatenı ıle Devnm Komuta Konseyi arasında gorus ayrılığı rıkması durumunda tcsorı yenıdei Devnm Komu'a Kor^eyı'ne gıdıyor Konsey tascn /ı aynen gerı gonderır ve Mechsı Vatonı de es^ı düşuncesınde ısrar ederse. bu kez Devrım Komutc Konseyı ıle Meclısı Vatanı ortak bır toplantı ya p yor ve b ı toplantıda mutlaka bır eonuca ulaşıl yor Yasada ver alan kayıt bu Y SEÇILME ŞABTLARI Gezımıze, Turkıye'den itloaren OTnran ve btzle bırlıkte Turkıye'ye donen rehberımız Kerkuk'lu Abbas 7eynel Abidın. Seçım Yasasını cevlrırksn, herkesın aday olabıleceğıni, oncok cınayet ya da yuz kızartıcı Dir suçtan hükum gıymış olankjtio, 17 temmuz 1S68 devrımının omaç ve ılkelerıne aı kırı goruşler taşrycnlaro ve eskı yonetım soyun dan gelenlere seçılme hakkı tanınmadığını bıldır dı Abbas Zeynel Abıdın'ın verdığı bılgılere gor9 şırket yonetıcılerı, muteahhıtler ve tuccanor üry adav olmak ıster'etse eskı pozısyonlannı bırak mok zorundalar Keza, devlet gcrevlılerı de adav olab lıyorlar oncak seçılırlerse >o mılletvekıllığı maoşlarını oiacaklar, ya da eskı Işterıne de de SEÇIMLER DÜZEN IÇINDE GEÇTI. FOTOGRAFTA, BIR SEÇIM MERKEZI GORULÜYOR.. I vam edıp o ücretle gecınecekler Görov süresl. mılletvekıllerı ıcın dort yıl Bu sure, ya meclısın feshedılmesı ya da mıllotvekılının ıstıfası ve ıst fanın meclıs tarafından kabulu ile değişsbılıyor Doğallıkla dokunulmazlığın kaldırılmasını gerek tıren b r suc ışlendıgınde de Mıllet Meclısı n n Karorıyla mılletvekıllığı son Dulabılıyor 50 bın oyu" bır mılletvekıh seçtıgı ırak ta ılk Meclısı Vatanı secımlerıne 840 dolayında aaay katıldı Kaaın o dayların da 20 ye yakın oidugu ve bunlardan 15 'nın seçıldığı bıldırıidk Secım gunü Bağdat. Erb'l, Musul lllerınde v» Kuşrepe, EskıkeleK Seiahadoın ılcelerınde /aptıg mız gozlemler. secıme katılma oranının oldukca yuksek oldugunu gosterdı O^uryazar olrrayan lar bıle oy vermek ıstedıklen adayların adını sondık başlarındokı gorevlılere soyleyerek seçtıenlık gorevlerını yerıne getırdıler Arap Baas Sosyalıst Partısı nın Meclısı Vo tanı seçim'erıyle egemenlıâın halkla paylcşılmoanı ıstedıgı, seçımle ılgılı yorumlar arasındc buluıuı yor. ARAP BAAS SOSYALÎST PARTÎSİ'NİN BAĞDAT'TAKt MERKEZİ: KALE İÇİNDE KALE esml aracımız, gıtmekte olduğumuz buyuk sıteye yaklaşıncaya dek uç kez durdurularok kontrol edıldı Sılahlı muhofızlar hepımızı tek tek denetledıler Sonunda, çevresındeki yollardan arac gecınlrreyen bınanın osıl gırışıne geldık. Rehberımızle bırlıkte, bazı asker ve sıvıl gorevlılerın bulunduğu bır odaya alındık Çok az konuşuluyordu Yanımıza bır muhafız verıldi ve bır başko bınaya doğru gıttık Gırışte, elekt ronık denetım korıdorundan geçtık Çok sayıda ıc devre TV alıcılarıyla tum sıtenın gozlendıği genış bir odaya gırdık Burada kısa bır sure bekledıkten sonra, goruşmeye geldığımız yetkılının bulunduğu buyuk bınaya dogru ikı muhafızlo bırlıkte yurumeye başladık .. YETKILIYLE GÖRÜŞME Arap Baas Sosyalıst Partlsı'nln Irak'ın başkent' Bağdat'ta bulunan merkezıne ulaşabılmek icın tam 12 gun yanıt beklemıştım Mıllet Meclısı (Meclısı Vatanı) secımlerını ızlemek uzere geldığımız Bağdat a ıner ınmez ıstemıırı belırtmış ve Turkıye'de kısaca Baas olarok adlondırılan Arap Baas Sosyalıst Partısı'nın Ulusal Önderlık (Kıyade Kavmıyye) denılen ve tüm Arap ulkelerindeki Baas Partılenni yoneten ve omeğın R Irak Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyın'tn sekreterı olduğu Irok Bolgesel Baas Yonetımı'nı de yonlendıren Ulusal Yonetım den bır yetkılryle roportaı yapmok ıstemıştım Buivar yayınlarının oğzıylo değıl de, Baas ın bır üst duzey yonetıcısinın kendısınder, fUlusal Yonetım bınasmo gırebılen ılk gazetecınin ben olduğumu» oğrenınce ve Bağdaftokı otellerındo ust duzey yonetıcılerıyle goruşmek ısteyen yuzlerce yabancı gazetecının çabalarını anımsodıkca partının yenı bır guvenlrk oğı oluşturmakta olduğunun kanıtları lyıce ortaya cıktı Ozell kle de, Irak'ın Iran ve Surıye Ile ılışkılerrnın gergınleşmesının gerektırdığı guvenlığin lyıce artırılmış oidugu gorunuyordu ABSP Ulusal Yonetımı'nde, turr Arop ulkelermdekı Baas'ın dış ılışkılerını yoneten, Irak Oğretmenler Bırlıgı Başkanı, Nacl Halıl'e ılk olarak ABSP nın gelışmesındeki halk katkısı unsurunun nasıl deâsrlendırıldığını sorduk 1940'lann başında, Arap kultürüyle yoğrulmuş kışılerce oluşturuldugu Baas ABSP gelısırken tum Arap ulkelermde aşagı yukarı uç turlu partı vardı Evrensel partıler, ki, bunlann başında komjnıst partılerl gelmekteydı, Dınsel partıler ve bolgesel partıler. Partının üç amacı vardı Bırleşme, yanı tüm Arapların bır araya gelmeten özgürluk ve sosyalızm Baas'ın sosyalızm yaklaşımı gerçekcı ve bılımsel ulusal temellerden kaynaklanıyordu Partı. djnsel partılerden de farklıydı Baas, d'ne Arap ulusunun bır parçası olan gecmışıne sahıp çıktığı olcude bağlıydı Bolgesel partıler ise belırll sınırlar ıçındekl dengeleri degerlendırerek politıka yapıyorlardı Baas ın en guclu aşaması, Fılıstın dovasıyla koşut olarak gercekleştı ABSP*nın ılk kongres 7 nısan 1947 de Sam'da yapıldı Yoldaş Mısel Eflâk'ın onderlığınde kuruluş dunyaya tantıldı Baas ın duşünce ve ılkelerı hızla vayılmaya boşladı Kuruldugundan bu yana sorunlara ırkcı ve mezhepcı acılardan yaklaşmayan partı. Arap ulke lennde yaşayan müslurran, hırıstıyan herke se acıktı Baas ın amaclarına Inanan her Arap, partıye uye olabılıyordu ABSP nln hızla gelışmesımn bır başka nedeni de, tarafsızltk ılkes ne ıçtenlıkte baglı oimasıydı Ustelık Baas bu gorüşlerınl 1954'te toplanan Bangkok zırvesınden once açıklamıştı Partının sloganı, asıl amacı şoyle özleştınyordu «Arap ulusu tektır, ebedı ışlevı şanlıdır » KARSI TAVIR Ortadoğu bır butun olarak değerlendırildığınde ABSP nın Turkıye'ye ilışkın goruşlerı nasıl tanımlanabılır? Bız, Arapların bırleşmesıyle Islam ülkelerı arasındakı doyanışma arasında herhangı bır celışkı gorrruyoruz Esgudum baska ssydır. dayanışma başka şeydır Ostelık, Arap uygarlığının buyuk b r bölumu İslamdan gelmektedır Muslumanl^ktan oncekı Babıl, Asur Sumer ve Nıl uygarlıkları da Arap uyçarlıklarıydı Ama, bız Islam'ı büyük bır devnm olorak göruyoruz Dolayısıyla Islam ulkelerıyle dayanışmamızı guçlendırmek, partımızın en guclu ve sureklı ılkelerı arasındo daıma yer almıştır Türkıye ve Irak arasında tarıhten gelen ışkıler vardır Dost ve kardeş Turk mılletme büyuk sevgı duyuyoruz. Karşılıklı saygı ve sevgı ile ıkı ulkg arasındaki ılışkıler her alanda gelışebılır. Biz bunu gönulden henimsiyoruz. H2 HUSEYIN IN TURBESI, ALTIN GÜMUŞ VE KRISTALLE KAPLI.. BAAS YETKILISI DR. NACI HALIL, BAAS POLITIKASINI CUMHURIYETE AÇKLADI. Hazreti Hüseyin'in Kerbelâ'daki türbesini her gün binlerce kişi ziyaret ediyor Ç ölun onasında gokyuzüne dofru uzanan göz kamaştıriCT parlaklık yaklaştıkça, altm kapb dort mınareye donuşuyor Hz. Aü' nın ogulları Hazreti Huseyin ve Abbas'ın türbelennı saran ıkı camıden yukselen mınareler tumuyle kalm altın levhalarla kaplanmış Sadece bazı kuçuk baglantı yerlennde çım ışlemeler bulunan yapının gen kalan tüm metal bölumlen som gumuş parlak yerleri ıse tamamıyla knstal Kızgin toprakiar uzennde Kerbela'nın, Irak'ın buyuk kentler] arasında sayılan bu yerleşım merkezının kurulmasına yol açan turbeler ınsanlardan geçılmı>or Yetkıhler turbelere sadece muslumanların gırebılecegını soyledıler Büyük canulen çevreleyen avlunun ıçınde binlerce kışl ya dınlenıyor ya da turbelere ıbadet ıçın gırmeye hazırlamyordu. BAAS'IN IRAK'I İNŞA HALİNDE BİR ÜLKE GÖRÜNTÜSÜNDE, HER YANI ŞANTİYE ., engin petrol yatoklorına sahıp olan Irak' ın 1979 yılı dış tıcaret dengesı, tam 40 mılyar dolar fazlayla sonuçlanmış. Sadece bu nıtelığı bıle Türkıye ıle karşılaştırmaya calışmak, son derece çarpıcı düşlere yol açabılır Irak, bu 40 mılyar dolarlık fazlanın aşağı yukarı yarısını gecen yıl çeşıtll projelerın ıhalelennın gercekleştırılmesı amacıyla değerlendırmış Bağdat'ta goruştuğümuz tüm yetkılıler, Turk fırmalarının Irak'ta ış yapmalarını cok ıs»edıklennı, musluman ışçılerın Irak halkıyla daha yakın ılışkıler kurabıldıklennı va işın hızlı bır bıcımde bıtırılmesınde bunun büyük rolü oldugunu savundulor. Z Doğallıkîa, örneğın Istanbul'a gırerken ıkıyuz kılometre boyunca gorulen büyuk fobrıkalara ve tesıslere Irak ta rastlanmıyor Sanayı henuz ılk cocukluğunu yaşıyor gıbi ve tıcaret, okonomık yaşamın halâ en etkın unsuru Tıcaret de, onemlı çogunluğuyla ıthalat anlamma gelıyor Devlet, konut edınmek ısteyenlere 6 ıle 8 bın dınar arasında yardım ediyor Bu kredı, cok uzun vadede ve kucuk bolümler halınde gen alınıyor Evlenenlero yapılan yardım da gene aynı bıçımde ve yenı doğan çocuklar ıçm önemll paylar duşülerek devlet tarafından gerı alınıyor Bir dınarın 265 Turk Lirası olduğu duşunulürse, yaklaşık 2 mılyon 100 bın lıralık bu kredımn en fazla ikı katlı genış konutlorın yapıldığı Irak'ın, fkonutuna sahıp olmayan yurttaşın kalmadığı bır ulkeı olması sonucunu doğuracağı anlaşılır. Halkm ekonomık yaşama etkın blçimde ka tılması icın de, oğrencıler içın büyuk calışma kampları acılmış Örneğın Bağdat yakınlarındakı «El Kadısıye Kahramanları» kampında her yıl on hafta süreyle yapım faalıyetlerı surüyor ve bırer haftalık surelerde 5 bın oğrenci çalışıyor Kampa gıttığımızde, bınl kız, beşbın ogrencı günlük çalışmalarını tamamlamışlar ve yarıaskerî bır bıçımde Irok Mıllî Ûğrenci Birlığı'nın kamptakı yetkilılerinden oluşon grubu selomlayarak akşam taburuna gıtmışlerdi Iran'la yapılmış eskı bır savaşın anısına «El Kadısıye Kahramanları» adını alan ve Selahottın Eyyübı'nın resım ve heykelienyle süslenen çalışma kampmın komu tanı Marsan Salıh, «Kampta ABSP yanlısı teorık ve ıdeoloıık cahşmalar yürütülmedı ğıni, esasen buna gerek olmadığını çunku kampın zatea ABSP nın etkınlıklerınden bı nni oluşturduğunu ve kampa gelenlerın ken di arzularıyla bu yönde davronmayı kabul etmış olduklarını» soyledl Salıh'ın verdıgı bılgılere görs kampta calışma duzeni oldukca sıkı Oğrencıler her yaştan genç erkek ve kız, ışbolümu ıcmde 240 konutton, hastaneden, camiden, okuldan ve dığer sosyal tesıslerden oluşan koyun yapımı ıcın hızlı bır tempoda çalışıyorlar Her taburda once, ısımlerı calışma sırasında saptanan ve ıstenen verımı gostermeyen oğrencıler ortada sıralanmışlar Onların yanında ıse üstun calışma gosterenler yer alıyor lyi calışanların ovulerek odullendırılmelerınden sonra, bekleyen «tembeHer» cezalandırılmış oluyor. Bağdat'ın genış yollarında dolaşan otomobıller ıcınde Japon ürünlerı buyuk yer tutuyor Toyota, Datsun ve Nıssan marka araclar, toplam motorlu vasıtaların yuzde 75'ıne yakın.