Catalog

CUMHURİYET 5 TEMMUZ 1980 İH VE TEKERRÜR ıan Ecevıt mi yoksa İsmet Paşa mı?... cızırtılı radyo, duyulmuyor dediği, ından konuşan sayın Bay Gülcügii mi. ıddan mı veriyorlor yokNamık Gediği?.. 6a M. EŞREF Ciddiyei ECEVİT; ÖĞÜN, ÇALIŞ, ERBAKAN'A GÜVENME İHRACAT REJİMİ Dasonya diş macunu kaçırıyorlarmış!., Adamlar kacakcılığa öyle alıştı kl, ihroç edeceklerl ürünlerl bl le normal yollardan dünyaya sotamıyortor. KÖŞE YAZARI TÜRKİYE1 YE YER VAHTMI? e OSMAM ULAGAY HÜKÜMETİ OLANLARIN DİKKATİNE!.. ECEVİT SERVİS İSTASYONUNDA I YIL GARANTİLİ HÜKÜMET ONARIMI BAŞLADI Onarım hükümeti kuramayan Ecevit, Hükümet Onarım Servisi aç Hükümetiniz ne model olursa olsun, bakım ve onarım için Ecevit'e getirin. tj "Türkiye'y güvenimiz son 30 yılda 3 kez sarsıldı,, 6 Hükümetiniz... Kafa mı sallıyor!... Rot ayarı bozuldu Sağa sola mı cekiyor. Balans ayan mı istiyor?.. Yağ mı yakıyor?... Karterde catlak mı vor?.. Farlar uzağı aydınlatmı yor mu?... Vites kutusu mu kanştı?., • Dışliler iyi gecmıyor mu?.. Frenler mi tutmuyor?.. Ateşleme mi zayıfladı?.. Tekerlekler hava mı kacırıyor?.. Emişi ve cekişl mi duştü?.. Kutup başları mı küfiendi?. Aldırma.. Getır Ecevit Servis'e ÖZEL KURTAR1CI. AYRICA; YAĞLAMA. YIKAMA, KOMPLE ON TAKIM AYARI... VURALAJANS • AVRUPALILAR AET BÜNYESİNDE, DIŞ REKABETE AÇIK «PİYASA EKONOMİSİ» MODELİNİ BÜTÜN GEREKLERİYLE BENİMSEMİŞ, AVRUPA'NIN BELİRLEDİĞ! ALANLARDA UZMANLAŞMIŞ VE ÇOĞULCU PARLAMENTER DEMOKRASİYİ KORUYAN BİR TÜRKİYE İSTİYORLAR. u sorulara Türklye'nin bugünkü tablosuna bakarak olumlu yanıt vemek güctür. Turkıyede «Batılılaşma» cabalarının pek cok acıdan bekleneni veremediği ve gıderek guc kazanan reaksiyonlara zemın hazırladığı da ortadadır. Bunun sonucunda bugün Türkiye'de şeriat duzenıne donüşü, «gâvur» duşmanlığını, ırkcılıkla karışık bir milliyeıcilıği, dışa kapalı otarşik bır ekonomik düzeni ve otoriter faşizan yönetım Dicımlerini acık. ya da kapalı bıcimde savunan partilerın kücümsenmeyecek bır oy potansiyelleri ve desteklen vardır. Turkiye'nın bugün yaşadığı şıddet ortamında bu gerceğı görmezlikten gelerek ve bugune dek yapıldığı gıbı. Türk kamuoyunu uyutarak kımseyı ve bu arada AET'yi kandırmak mümkun değıidır. Bu celışkileri cozmeden AET'nın kapısına dikilmek karşı torafın Turkıye'yi ciddıye almasına yetmeyecek. tersine manevra alanını genişletebilecektlr. H Cumhurbaşkanı adaylarını tanıtıyoruz: Faik Türün Cumhurbaşkanlığı turları hlo bitmeyecekmiş gibl sürerken, biz boş durmamak icln adayları tonıtıyoruz. Bu sayımızda AP'nin adayı Faik Türün'ün bilinmeyen bir yönü olan sanatla ılışkılerine değineceğiz: FAİK TÜRÜN VE TİYATRO: Turün'ün tıyatro yapıtları arasında en cok Sha kespeare'in Hamlet ovununu tuttuğu söylenir. Dedıklerine bakılırso, Paşa. mezariık sahnesinden çok «duygulanırmış», «To be or not to be» (olmak ya da olmamak) tiradı gecilirken, aktörün elındeki kafatasında adeta kendtsini bulduğunu söyleyen Paşa, Cüneyt Gökcer'den sık sık Hamlet oynanmasını rıca etmış. FAİK TÜRÜN VE ŞAİRLER: Türün efendinin «duygulu» olduğundan söz ediliyor. Türün. 197173 döneminde istanbul'da bırcok şairl kodeslere tıkmıştı. Herhalde kendisi bu şairlerin şiirierini bizzat ağızlarından dinleyip duygulanacaktı! Yazık! Nedense şimdilerde şoirlerce anılmryor: Oysa Bedri Rahmi ne güzel yozmıştı: Türün Paşa, Türün Paşa / Sürüm sürüm sürun paşa... FAİK TÜRÜN VE RESİM: Erenierin sağı solu belli olmaz!.. Tercüman yazarlanna göre fmütavozi» bir insan olan Türün, aslında müthiş ve büyük bir ressam olduğu halde, bunu kimseye acıklamıyormuş: Paşa. özellikle aynaya bakcrak yaptığı cHortlak» ve cDrakula» portrelerlnde son derece başarılıymış. Yaşı 67'ye varan Paşanın 70'ine vardığında bır sergi acacağı sbyleniyor. FAİK TÜRÜN VE KARİKATÜR: Poşa eskisi Faik, kendısinin karikatur çizmediğini, ancak bugüne kadar bircok karikatürcüye modellik ettiğini bildirerek, dünyada en çok resme modellık etmiş olan kişinin kendisi olduğunu ileri surüyor. «Model» olarak daha nice yıllar Turk kcrıkaturune hizmette bulunmasını dileriz. Ender Kâmll BOYACI ollanda'do holen muhalefette bulunan '66 Demokratlan'nın onde gelen mılletvekıllerinden, kimılerıne gore geieceğın Dışışlerl Bakanı L. J. Brmkhorst ile. parlamenterlere ayrılmış kucuk kafeteryada konuşuyoruz. «Turkiye, AET'ye tam uyelığı duşünuyorsa.» diyor Mr. Brınkhors, «Onemli olan tam üyelik boşvurusunu aceleye getırmek değil bence.» Ve kendınce onemli olan üc şeyi sıralıyor: cTürkıye izleyeceği gelışme cızgisini, ekonomisinın yoneleceğı doğrultuyu hic bir şüpheye yer bırakmayacak bıcimde ortaya koymali; AET ile. bugünün gerceklerini gözardı etmeden. ışlerlığı olan bır ilişki yöntemi gefjştırmeh: ve ılle de Yunanıston'ı izleyeceğım diye gereksız bır teiaşa kapılmamolı.» B «İMGELEMİZİN İZDÜŞÜMÜNDE YİTİK SÜREÇİ» Gectiğimiz günlerde, «İmgelemizin Izdüşümünde yitik süreği» adlı romanı ile ilgiyi ceken ünlü romancımız Kıvanç Üştük ile bir söyleşi yaptık. Aşağıda bu soyleşiyı yayınhyoruz: SORU Sayın Üştük, clmgeleml. zin izdüşümünde yıtiK süreği» adlı romanınızda ne demek istıyorsunuz? YANIT Ne demek ıstedığımi zaten kitabın başlığında acıklamış buiunuyorum. Apacık bır şekılde imgelemizın izdüşümündeki yitık süreğiden soz ediyorum. Yoksa hemen anlaşılmıyor mu? SORU Cok iyl anlaşılıyor da. Belki başka bir şey söylemek istıyorsunuzdur diye sormuştum. Peki yıtık sıneği sonra buldunuz mu? YANIT Yitik sıneği değll süreğl. Yanl usumsal düşlevlerın turemsel ve kuramsal boğloçları. Biliyorsunuz böyle bır şey yitirilince yeniden bulunması olosı değildır. SORU Tabil, tabil. ben de laf olsun diye sormuştum zaten. Peki romanınızda tam olarak neler olduğunu okuyuculanmıza acıkıayabilir mısmiz? YANIT Açıklayabilmm tabiı. Işlevlnl yıtiren bır imgelemenın doruk puzantılarında kargaşasal bir nedenseillk vardır. Öyle değıl mi? Ben, romanımda verdığim ipuclarıyla bu kargaşasat nedenselliğin ve ayrıntılı bir şekilde izlencılık bunaltısının ustune cıkıyorum. SORU Peki, sonra hep o söyledlğiniz yerde ml kalıyorsunuz, yoksa aşağı inıyor musunuz? YANIT Cıplak gerceğl sımgelerken karantı ve doğalsallık en ıcten boyutlarına ulaşır. O zaman da aşağı Inmek mantık kurallarına göre olanaksız olur. Bilmem anlatabildim mi? SORU Çok iyl anlattınız teşekkür ederim. Böylece sayın okuyucular, bir romanı daha açıklığa kavuşturmuş bulunuyoruz. İnsanı deli eden bir roman. Eğer, siz de en kısa zamanda aklınızı yitlrmek istiyorsanız, aiın okuyun. Yalçın PEKŞEN "BİZİM ZAMANIMIZDA Sağlığınıza duacıyız beyefendıcığim, nasıl olalım?... Goruyorsunuz ortalığı. Ne günlere kaldık. Millet birbi rini yıyor. Mumla arıyoruz o eski günlerı.. Sokağa cıkamaz olduk. Nası| görüşe lim efendım?... Durmadan memuro, işclye zam üstüne, zam yapıyorlar beyefendi. Herşey ateş pahası oldu. Bu kadar da devieti yemek olmaz ki. Yıllardır yıye, yiye bıtiremediler şu devletl. Ha tırlarsınız. bizım zamanımız da bir Mecidiye ile on kişılık bir konak ahalisi bir ay gecinirdi. Yarım Mecidi ye verince yazlık köşk tutardık Erenköyde.. Etin kilosu yirmi para. ekmek üc paraydı.. Ne otobüs gürültü sü, ne minibüs zınltısı. Şim di adama omuz vurup, affedersiniz. «Yürü be moruk!» diye ezivenyorlar. Anadolu Hisarından Bebeğe kayıkla gectiğimiz günleri unuttunuz mu beyefendi?.. Bizim zamanımızda bet. bereket vardı azizim. Dolaplar, kilerler tıka, basa yiyecek doluydu. Sakalar Hamidiye suyunu kapıya ka dar getirir, damacanası ıki paradan küplere doldururlardı. Bahcevan yanımızda yer, icer aydan, aya kırk kuruş alır, cAllah bere ket versın» derdi. Şımdi hiz metçı anyorsunuz yüzünüze bakan yok. işcı azdı. Bir musluk tomircısme, ccok ıs tıyorsun» deseniz «pıs ka pitalist» oluyorsunuz. Poraya doymuyorlar efendim. Aza kanaat yok. Şımardı carıklı takımı. Bızim zama nımızda ne sendika vardı. ne grev. Allaha şükür, bolluk icmde yaşayıp gidiyorduk. Esnaf da kudurdu beyefendicığım. Bızim za yerlere kadcK eğilir temen nah ederlerdi. Yüz paraya bır küfe doldururduk. Şimdl patlıcana elinızl uzatsa nız bağırıyoriar: tMıncıklama malt bey amcaaaa!...» Bizim zamanımızda böyle miydi?.. Büyüklerin kar şısında şu konuşma şekline bakın zamanenın. Affedersl niz, tHadi lon sende moruk». «Bi cakanm kalpten gldersin ınek!...» Neden oluyor bunlar beyefendi ciğim?.. Yolda yürümesini bılmeyenler geldi İstonbul'a adam oldu. Yorganını yuklenen geldi. Şımdi ben deniz bacak kadar çocuğa bir şey söyleyemiyorum. Ba karsınız ceker silahmı, vu rur. Yola tüküren birine, «Ayıp» diyecek olsanız, eV'ay sen benım görüşüme karşı mısın?...» diye ateş ediyor. Tükürmek bile siyasi catışma konusu olmuş Böyle miydi bızim zama nımızda?... cHeybelide her gece mehtaba cıkar», tKala mıştan tatlı huzur alır», iYe nıköy sahili deryasını» oşk nameleri ile cınlatırdık. Bızim zamanımızda başka bir şey daha yapardık. Hatırlar sınız. Nevdi?... Umur BUGAY ngıltere Tıcaret ve Sanayl Odası'nın masif tahta masolarlo kaplı, gorkemlı toplantı salonunaa oda temsilcileriyle görüşüyoruz. tTürklere olan güvenimiz son otuz yılda üc kez sarsıldı,» dıyen ve son olarak da binlerce Ingıliz fırmasını ilgılendiren garantislz ticarf borcların durumundan yakınan Ingiliz işadamlan. Avrupa'da yer almayı düşünen bır Turkıye'mn neler yapması gerektiğini sıralıyorlar: «Turkıye, Avrupa'nın talep ettiğı ürunlerı, talep ettiğı standartlarda uretmelı, orneğın meyva ve sebze üretiminde uzmanlaşarak dış tıcaret acığını kopotmanın yollarını aramalı; orman vo aıaden ürünlerı üretımine ağırlık vormeli; yabancı sermaye cekmenın yollarını bulmolı: Istanbul'u, hem Batı'va, hem de İslâm dünyasına acık bir metropol haline getırmeli. bu ıkı dunya arasında bır köprü görevl üstlenmeiı.» MEYVE VE SEBZE I APCHP İTTİFAKI laya bu acıdan bakıldığındo Türkıye'yi AET'ye tam üyelik cizgislne getırebilecek sıyasal ıttıfakın APCHP ışbırliğınde aranması en uygun cözüm gibi gorünmekted'r. Ne var kl bu cözüm de Demırel'ın ve temsil ettiği güclerın hesap ırına pek uygun gelmemektedir. Oemirel, pek de hoksız oımayorak, rejımin alternatifsız işlemeyeceğini ileri sürmekte ve kendi iktidar olduğu dönemlerde CHP'yi muhalefette tutmaya büyük özen göstermektedir. CHP dışındaki iktidar ortaklarının tü tum ve yönelışleri ise Demırel'in AET tam üyelığıne giden yolda tutarlı bır cizgi Izlemesini büyük ölcude zorlaştırmaktadır. O Yon Ödeme Dolması yopmak icin, önce mutemedin ya nına gidilir. Mutemet sana bordrodaki imza yerini göste rir. Sen gösterilen yere imzayı atar, (180 TÜRK LİRASl) nı alırsın. Aldıktan sonra mutlaka. «Allah devlete miHe te zeval vermesin» demelidir, sonra paranın bereketl kacar. Yuz seksen lirayı aldıktan sonra, dosdoğru bir kasoba gi der, yetmiş beş lira verir, iki YAN ÖDEME DOLMASI NASIL YAPILIR? yuz elli grom kıyma alırsın. Sonra bır bakkala uğrar, elli lira vererek yarım kilo pirinc alırsın. Yanına on lira verıp, bir paket de kuru nane alırsan kabak dolması cok daha ieziz olur. Ondan sonra bir manava uğrar. elli llraya bir k;!o kabak alırsın. Geriye kalan beş lira ile de bir baş soğan aldıktan sonra evin yolunu tutarsın. Yağı evden. tuzu evden, salcası evden, ate şı evden, bır guzel dolmayı doldurur ve pişirirsin. Pişirdik ten sonra bir aylık yüzde oltmıs zamlı yan ödemeyi, bir otu ruşta yer, yedikten sonra da Demırel'e bol bol dua (!) edersin.. Muzaffer İZGÜ AET bünveslnde ceşitll klşilere laf arasında aynı soruyu soruyorum, tAETye tam uye olocak bır ülkede demokrasl koşulu aranır mı?» diyorum. Tereddütsüz, tEvet» diyorlar ve hemen Yunanistan, Ispanya, Portekiz ömeklerini gösteriyorlar. tAET'nin bu üc ülkeye tam üyelik yolunu acması belki de en başta bu ülkelerdeki siyasal rejimleri desteklemek, demokrasinin süreklilığini sağlomak icindi.» diyorlar. Avrupalıların Avrupa'da, AET bünyesinde nasıl bir Türkiye görmek istedıkleri sanırız meydanda. Birincısi bu, ekonomik gelişme doğrultusunu acıkca belirtemiş. yanl dış rekabete acık tpiyasa ekonomisi» modelini bütun gerekleriyle benimsemlş bir Türkiye olacak. Ikincisi, bu model Içlnde plyasanın yanl Avrupa'nın belirleyeceğl alanlarda uzmanlaşacak. Ucüncusu, bunları yaparken Batı tipi ccoğulcu parlamenter demokrosisyi koruyacak. «DEMOKRATLAR»IN TUTUMU u gerceğin ış(ğında AET konusunu gözden geçirmesi ve tutarlı bir cözumlemeye tabl tutması gerekenler arasında Türkıye'deki Batılılaşma yanlısı tdemokratlanı da saymak gerekir. Türkiye'nin bugün vardığı aşamada blr yandan dışa kapalı, ic sermaye birikimine dayalı bır «ulusal ekonomi» modelinl benımsemek, diğer yondan Batı'da bilinen anlamıyla cdemokratik özgürlukler»i birlikte savunmak, gıderek belırgmleşen bir celişki olarak görunmektedir. llke olarak «Batılılaşma»yı benimsedikieri halde AET'yi bir cöcü» gibi görmeye aevam eden cdemokratlar»ın, kapalı ekonomi modelınin cözgürlükcü demokrasi» ile nasM bağdaştırılabileceğini yeniden duşünmeleri zorunludur. B DoktorunYeri Düşman gelmiş yurdun harimH Ismetirve sokulmuş, Gemilerl boğazlara sıra sıra dizilmiş, Memieketim bölge bölge poylaşılmış böiünmuş, Namusumuz düşmanlara tesıım edilmiş. Baştalnler ise GAFLET VE HİYANETTE, İstilac; düşmanlarla elele vermiş. ŞERv ANDLAŞMASINA imza konulmuş. «svicrede karonlık bir şehirdir SEVR Sşvr bfını dost sevmez hey.. duşmanlar sever. BÖ V«Vji 1920'lerde ülkemin Kemale göro MANZARAİUMUMİYESİ... olursak bugünkü Manzaraiumumiye'ye Bızdsr tekerlemesi, sizden kıyaslanması... Anarş Babarşi, oligarşi, hıyarorşl Te*cr«tan ülkesinde calmakta ölum morşı Başabütün kapkaccıların soydığı başkumandan, Natıjiğer GayrıKanunî Süleyman MiyKarca işsiz, yüzbinlerce diplomalı aylâk Genç yarattık hor yaştan, öünek ağlarrykı ördük Anayurdu dört boştan... H«k Tribun'un cocuk bürosunun yazdığına göre iamtıi'da 200 bin evsiz cocuk yaşamakta Vın yıl 818 yaşlarında 50 bin cocuk Aiaftudan İstanbula oktarılmakta S*p|z çocukların en büyük uğraşısı Hırsızlık Akodemisl. Dolandırıcılık Manzara i Umumiye Fokültes!, Otiencilik' yuksek ihtisası, Kuçük çocukların satılmosı, ojkıncıl* uygukınmüsı, Boyacılık, arakçılık. karaborsa sigora satıcılık, Hamallık tombakıcılık, karmanyolacılık dersl Ve Yüksek Kiralık Katil Yetiştirme Ûnlversıtesl. Eroin, morfin, esrar lcme ve yayma enstitüsu... Devlet İstatistik Enstitüsü kayıtlanndo 824 intihar vakası bulunmuş 978 yılında... Bunun 35'l aşk, kırık not alma ve a ile probleminden Geri kalan 789'u ekonomik nedenlerden, 139'u ailesinl doyuramadığı Için 39'u borcunu ödeYemediği lcln 294'ü tedavl parası butomadığı (çtn 317'sl karısının yada yavrulannın açttktan kıvranmakınna dayonamcdığı İcin İntihar etmlşlerdi... Oysa oc kalanlordan pek coğu İntihar etme yerine Sapmaktaydı ruşvet alma, hırsızlık yapma, adam soyma Yada namusunu satıp fotilşellk etm» yoluna Istanbul Pollslne göre kentt* 110 brtn kişl Hırsızlık mesleğiyle iştigal etmektedlr. Kentimlzde her 40 klşl başına bir adet hırsız düşmektedlr. 16/4/979 tarffıll bir gazeteye göra Polisin tavsiyesl şuydu kentlliero: «Hırsızla karşıkJşırsan, kannızın yanmda calım yapmayın Talitnata uyarok paranızı ödevin...» Politikacı enflosyon ekip. anarşi bicer Kentte 60 bin hükümlü rahatca adaletten kaçar. Kurtarılmış bölgeler, Polisi bulunmayan 100 bin nufuslu y«rl«r Suçluiara ceza veremeyen devlet, 100 bin liraya bir tabanca, 25 llroya bir cinayet... Ve sonra yıllann ürettiği şanlı Turk Mafiyası. MAFİA'nın yönettiğ: Boğazdakl kıyt yağması, KOTİL der ki: «Bir tümen askere bakar Bogazdaki ycğmaya engel olması.» Her sokakta bir mllyoner her sokakta bir kârhane Ac bırakılmış genç kızlar Kârhonenin SERMAYESİ Her sokokta bir Katmerll Faiz Bankası... Silah kacakcılarınca parsellenmiş memleket Koradenlz sahillert benim, Marmara senin, Özel Iskelesl özel yolu vardır her birlsinln. Bu yollan tüm yetkililer blllr, Amma hepsi de halka söylemekten ceklnlr.. Sorarsınız: «Hanl devlet hanl devlet?» dh/e Kapkara bir manzara belirlr gözlerde işte 1980'de ülkedekl MANZARAİUMUMİYE... DR. İHSAN ÜNLÖER TAM ÜYELİK ürklye'nln bu üc temel koşulu yerine getırebilmesi naiınde AET'nin bugün değilse bile yarın, stratejik onemi de büyük olan TOrkiye'ye tam üyelik kapısını acması muhtemel. Türkiye'nin hızla artan nüfusundan kaygı duyulsa bile bunun aynı zamanda hatın sayılır bir pazar potansiyeli anlamına gelaiği de hesaba katılacak ve ekonomisinl tserbest piyasa» düzeni icinde rasyonelleştırmiş bir Türkiyeye, belki İsrall ile birlikte; AET'de bir yer bulunacaktır. T Ama Türkiye bunu başarabllecek. bu uc koşulu ve uzantılannı yerine getlrebllecek mldir? Bir yandan ekonomisinl rasyo* nelleştirirken, diğer yanda demokraslyl koruyabllecek, hukuk ve devlet /apısını, kültür kurumlannı, Inanc sistemlnl, âdet ve göreneklerini buna göre değiştirebilecek mldir? ağda olduğu gibi solda da, kapah ekonomi modelini, kacınılmaz siyasal cercevesı olorak görünen otoriter merkeziyetci antidemokratlk bir yönetim bicımiyle birlikte düşünerek «AET'ye hayır» dıyenlerin cizgisi İse flaha tutarlıdır. «Batılıiaşma» hevesinl terkedecek bir Türkiye'nin, kendl yağıyla, kendi rejlmıyle, kendi yöntemleriyle kavrularak gideceği yer hic kuşkusuz ki Avrupa Topluluğu değildir. Bu yerin Islam dünyası olacağını söylemek de biraz speküiasyon gibi görunmektedir. Sonuc olarak söylenebilecek olan şudur: «Batılılaşma» yolunda herşeye karşın bir hayli ilerlemiş bulunan Türkiye, AET'ye tam üyelik konusunda kararlı. tutarlı ve Inandırıa bir siyasal ittifak oluşturobilir; AET ile gecerli bir llişkl ağı kurabillı ve tam üyelik icin gerekll dönüşümlerl bugünden başlatabilirse, Avrupa'nın Türkiye"yl reddetmesl zordur. Ne var ki bugünkü tablosuyla Türkiye'nin yukarıda sayılan bu uc şartı yerine getirmesl herhalde cok oaha zordur. İSLÂM DÜNYASI Ml? S BİTTİ