Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
ON CUMHURİYET 31 MART 193f TRT'de huzursuzluk büyüyor!.. f '.. Haftadan Seçmeler "•"> Cengiz Taşer, Almanya'da skandala neden oldu ! ••• r% ••• Genel Müdürlüğünü ayda 10 konusu yaparak görevınden istifa eden ve Almanyo'da, Turızm Ataşelıkleri Koordınatorluğüne atanan Dr. Cengız Taşer, Almanya'da da bır skandala neden oldu.. Almanya'da kursa gıden 32 TRT'ci ıle, sanki hıobır şey olmomış gibı, eskı Genel Mudur sıfatı ile buiuşmak ıstedığını Alman mokamlarına bıldıren Taşer. TRT'cılerin sert tepkısi üzerıne buluşmayı gerç&kleştıremedı. Taşer' in yarattığı olay, kendismm nicin Almanya'da görevli olduğunu, Almanlara da öğretti. Olayı, kursa katılan bir TRT'ol Cumhuriyet'e şöyle anlattı: c Bırgun Alman rehberımız, otobüste bize «Eski Genel Müdürünüz burda.. Sizinle bir kahvaltıda buluşrrak ve sohbet etmek fstediğıni bize bıldirdi.. Bu kahvaltıyı düzenledik» dedi. Arkadaşlann yüzü derhal buruştu. Rehbere «Bız bu konuyu kendi aramızda görüşüp, sıze kesin yanıtı bıldirelım» dedık.. Rehber bu tutumumuzu hiç beklemiyordu. Şaşırdı, ama yapacağK bırşey voktu. Daha sonra (Arkası 9. Sayfada) I I t \ I bın mark karşılığı pazarlık rek buyuyor. TRT'yl, hukumetlerın golgesınde bır ku ruluş olmaktan çıkarıp. yayıncı lar tarafından yonetılen, bağımsız bır kurulus yapacağı ko nusunda, yeni Genel Mudur Doğan Kasaroğlu'na bağlanan umutların gıderek zayıfloTiası alt duzeyde rahatsızlıklara neden olurken, ust duzeydekı yönetıcıler de bır post kavgasma gırrrış gorunuyorlar. TRT çalışanları arasmda en buyuk üzuntu yaratan olay, Mı ni Bale'nın, Inanç Dunyası ol<1uğu içın cumadan başka geceye alınması oldu. jffr fçalışgnları arosındaB \ I kı huzursuzluk gıde Yeni dönem başlıyor! elevizyonda yeni Genel Mudür Doğan Kasaroğlu ve onun Devrimci Ozan, Yayın Planlama Muduru Ozdemır İnce tarafından planlanan ılk yayın donemı bugun başlıyor Donemın genelde, ağırlığını esKl Daıre Başkanı Yılmaz Dağdevıren tarafından satın alınan dızıler teşkıl edıyor Ama, toplumsal bır mesa|i, guçlu bır ıçerığı olan dızıler dıkkatle ayıklanmış ve yayın dışı bırakılmış Yerlerıne sırf vakıt geçırmeye yonelık tarıhi aşk ve entrıka oykulerı konmuş Aynı şeyı, sınema fılmleri içın de soylemek mümkun Sıycsı, mıllı, hamasi programlar dışında, yeni donemde TV'de bol bol «lyı vakıt geçırme» var Yeni donemi, gun gun ozetleyellm: T «LAİKLİK» Arkadaşlan adına konuşan bır TRT'ci «Laıklık Turkıye Cum hurıyetı'nın değışmez devrım ılkelerınden ve yasalarından biri dır. Cuma gecesıne İnanç Dun yası adh bır program koymok ne kadar doğalsa^ buna gore dığer programları değıstırmeğe kalkısmak o derece tutuculuktur. TRT Yonetımını Karataş ca ğına goturmek ısteyenler Mınl Bale ıle bır kamuoyu yoklaması yaptılar Mını Bale en az gurultu koparacak En az yankı yapacak program olduğu içın secıldı Adımların gıderek büyumesınden korkuyoruz. Tepkinın cok kuçuk oluşundan alına cak cesaretle gıderek TV'de Sınema'nın da, eğlence ve şov progranrlarmın da başka gece ye aktarılmcsı soz konusu oiabılır. Belkı Kasaroğlu bu kadar ıleri gıtmez. Ama kapıyı o ardına kadar açmıştır. Bundan sonra ne geleceği belli oimaz. Baleyi dinle bağdaşmaz gostermek herhalde Atatürk Türkıye'sının bir TRT Genel Müdü rüne duşen görev değıldir. Şım di cuma gecesi bale var diye 31 Mart varisleri Opera'yı bas mağa kalkarlarsa fetvayı Kasaroğlu'ndan almış olmayacaklar mıdır?» dedi. r PAZARTESİ Bu resirnde komünizm propagandası var... U R eslmde ne goruyorsunuz. Bir Spor yazısı öy le mı?.. Ustelık bu yazıyı hatırlıyorsunuz da.. Aylar boyu, TV de Spor programını sunan spıkerın arkasındakı duvarda çakılı dururdu. Bura sı doğru. Ama şımdı daha dıkkatlı olun. Mc Carthy gozlukleri takın. Bu Spor yazısı ıle bır komunızm propagandası yopıldığınm hâlâ farkına varmadınız mı? Yazıklar olsun. O halde bız soyleyelım.. Resımdeki S harfı ozenle bır orağa benzetılmıştır. P harfının ıse bır çekıo olduğunu görmemek içın insanın kor olması gerekır. Pardon.. Bu yazının gününü şaşırdığını. cumartesı gunü Cıddıyet sayfamızda çıkması gerekir ken, pazartesi günü TV sayfasına nasıl girdığınl merak edıyorsunuz. Ama konu, Cumhurıyet'ın Cıddıyet sayfasıra girmeyecek kadar cıddıdır v9 gerçektır de ondan. Resımdeki Spor yazısı Ile komünizm propogandası yapıldığını, TRT Yonetım Kurulu Hukumet temsılcısi uzatmalı Doçent Mukbıl Ozyoruk keşfet mış ve Yonetım Kurulu gundemine getırmışt>r TRT'nin goruşülecek en önemlı sorunu olduğu içın oncelik ve Ivedılıkle ele alman konu tartışılmış, ve, komunızm propagandası yapmak amacı ile her hafta pazartesi gecelerı ekrana getırılen bu Spor yazısı yasaklanmıştır. ykudan Once, 19.50'ye alındı. Dunyanın her ulkesınde gunler uzadıkça, yatma saatı gerıye gider. Ama TRT'nın ustun zekalı plancıları. şımdı çocuklann sokakta top oynadığı saatte Uykudan önce programı yayınlamaya karar verdıler Forsyte Efsanesı adlı İngiliz Dızısı, 26 hafta devam etmek uzere başlıyor Fransız Ihtilalının etkılerının dunyaya yayıldığı donemlero'e, İngıltere'de de maddı bakımdan guçlenen ve as:"3rle yarışan burıuva sınıfı ortaya çıkıyor. Arsa spekulasyonu yaparak paraya konan Forsytelar, bunlardan bın. Dızı, bu aılenın bıreylerının, para, aşk ve kıskançlık içın bır yandan bırbırlerı, bir yandan çevreleri ıle yaptığı savaşı anlatıyor. İngiliz usulu bir Zengın ve Yoksul oykusu. Turk Hafıf Muzığı'ne yeni dönemde de «İkı haftada bır 20 dakıka yeter» dendı. Bu hafta ekrana Nukhet Duru gelıyor. SALI uyük bir bolumü TRT arşivlerinden seçilen yapımlarla, Doğu'ya Yayın, bugun 17 00'de başlıyor Artık haftanın beş gunu devam edecek. Yayının en onemlı unsuru «OkumaYazma Seferberlıği» nedense ertelendı Şımdı türkuler ve oyun havaları ile başlayıp. bıtıyor Kasaroğlu'nun 3 saat dedığı yayın, bır saate indırıldı Sınava Doğru, Unıversıte Seçme Sınaviarına hazırlanan oğrencıler içın planlandı 16 hazırana kadar haftanın beş gunu. 18 0019 00 arasmda yaymn gırecek. Studyo I, eve erken gelıp, yatağa erken gırenler İçın, haber oncesını de şenlendırmek amacı ile düzenlenen bır kuşak program. Eğlencenın yanında, evdekl kışılere pratık, yararlı bılgıler de verecek. TV'de Sınema, salı gununde kaldı, Bu gecenin fllml Yukarda Bırı (Somebody up There) Eskı Dunya Boks Şampıyonlarından Rocky Grazıano'nun dramatık belgesel gıbı hazırlanmış yaşam oykusu. Robert VVıse'ın yonettığı fılmde, Paul Newman ve Pıer Angelı başarı ıle oynamışlardı İlgı ıle ızlenecek bır fıim. Demokrasi Açısından Avrupa . o ngiüz polisl öteden beri centilmenliğiyle unlu dur Ama epey bir suredir bu centllmenlığın bir dış gorünüş halıne geldığı, gerisınde çok başka şeyler olup bıttiğl soylenir. Doğru olmama sı için hiçbir neden yok Zaten, şu «centilmen» lafını alalım; Ingılizce'den gelır ve «soylukişı» an lamını taşır. Zora gelmış soylu kişilerin ne kadar gaddarlık yaptığı bütün tarih kıtaplarında yazılı değil mi? Aynı şekilde, sokakta yol sorduğunuz ingıliz polisl de hâlâ çok nazik, yardtmsever. Ama özellikle oildinizın renglnde bır bozukluk var sa, o nezaket değişiveriyor. Oralı arkadaşlar an lattı. Ingiliz devlet personell «ırkçı» seçmelere gö re Istihdam olunurmuş genellikle. Davranışlorına baktığınızda, gümrük memurundan polisine buna hak vermemek elde değil. Örneğın, bır sınır kapı sına bır doktor yerleştirmişler, gelen Hintli ve Pa kistanlı kadınlara eliyle bekaret muayenesi yapıyor. Bu ülke kadınları. ahnlarına, bakire, nişanh, evli olduklarını belirten renkte işaret koyarlar. Dok tor. böylece, bakire olduğunu iddia eden bır kızın böyle olmadığını Ispat edeoek. Peki nıye? Hiç. ha karet olsun diye. Bu Insanların ingiltere'ye gelme sıni önlemek için, vb... u ne biçim demokrasi, dlyeoekslnlz? Ama sorun demokrasi tanımında değil, insan tanımında. Eski Yunan toplumu ilk demokrasiydı tarihte, ayni zamanda da köleoiydi. Bu nasıl mümkün oldu? Köleler insan ©ayılmadığı için. insanlar kendi Insanlıklarım hep bir kimllk altında düşünürler. O kimlik birilerinl dışarıda bırakır ve dışarıda kalanlar insan sayılmaz. Müslüman'a go re Hristiyan. Hristiyan'a göre Müslüman dıştadır. Tiplk bir ingiüz'e göre de Pakistanlı başka türden bir yaratık. Onun İçin başka insanlara gösterdiği saygıyı ona göstermiyor. Tabiî bu anlayış sağo» larda egemen. Bugün İngiltere'dekl yabanoılara du yulan düşmanlık, yarın İngiliz olmayan herkese, öbür gün muhafazakâr olmayan herkese v.b. Fa şist düşünoe. elverişli koşullar buldukça, böyl» gelışmlş hep. Bugünün Ingiltere'sinde de var. Bir yanda olağanüstü bir demokrasi, bir yanda faşizm. bir yanda resmiyetçi demokrat Labour, bir yanda demokratik amaçlarımn açık seçikliğıne antı rağmen Iktidara gelen muhafazakârlar, Işte böyle karmaşık bir toplum İngiltere. er gidişlmde, bir ırkçının çarpıoı bir saldırı sahnesiyle karşılaşırım. Gene metroda oldu. Kalabalık bir saatte. iyl giyimli bir İngiliz, önünde duran gene iyi gi ylmll. belii kl okumuş yazmış Hıntliye yolunu kapadığı İçın çıkışmaya başladı. Ama ne çıkışma! Anoak olağanüstü İngiliz soğukkanlılığındon gelen bir disiplinle öfkesıni denetim altına almış, sakin bir sesle. en ağır sözleri söylüyordu. «Bu ölkeye gelmişsiniz, bizim ekmeğimizi yiyerek yaşıyorsanız çevrenize bakın da, bıraz uygarlık öğrenin». Hintli, ter döküyor, adamı cevapsız bı rakmak Istemiyor, bir yandan da metro dolusu öte kl İnglllzlerln tepkisini bilemediği için pek sert konuşamıyo'du. İngiliz. «Siz hepinlz domuzsunuz, böyle doğmuşsunuz, buradakl uygarlığın içinde ya şasanız da türünüz değişmeyecek» diyordu, dınmeyen bir nefretle ve tonu yükselmeden; «Her za man oşağılık kalmak üzere yaratılmışsınız.» Hntli. cBöyle düşünon bir adam, bir de kendine ingiliz centilmeni diyorsun.» diye tavizkâr bir cevap verdi. tYoo.» dedl adam. «Ben oentilmenım, istediğim za man centilmen olabiürim. Ama senıinle değil. Sana karşı centilmen olmam için hiçbir sebep yok.» Bu zamana kadar sesiz olan öteki yoloular o sırada Işe karışmaya başladılar. İlkln Hintli'yle konuştular. tAldırma, bizim toplumumuzda böyle Insanlar da var. Siz bunları ciddiye almamalısınız, bütün in »anların böyle olduğunu düşünmemelisinlz,» dedi!er. Irkçı gene atıldı, «Sizln gibi ingilizlerden u tanc duyuyorum. Ben, İyi bir Hıristiyanım.» filan gibl yeni nutukiara başladı Onunla da dalga aeç tller. Hintli cesaret buldu, «Billyorum bunları, daha kötülerinl de gördüm. Aslında acıyorum onlara.» dedl. agondakl Ikl uç başka lngillz'ln desteğiyle ırkçı susturuldu. Hintli Inip gitti. Gerl kalanlar ses çıfcarmadılar. gene o dehşetli ingiliz öz denetimiyle, tavırlarını yüzlerinden belli etmedlier. Ama tahmin ederim ırkçı, olança saldırganlığina rağmen. kesinlikle azınlıktaydı Bu. şüpheelz lngiltere'de ırkçılığın önemslz olduğunu söyle mek değil. Aslında çok önemli. Başlangıçta, başka Avrupa ülkelerinde olduğu gibl ingiltere'de de. yerHlerle yabancılar arasmda sankl bir Iş bölümü vardı. Yabancılar, İngillzlerln tenezzül etmediğl Iş I li güvenoe veremedi. Thatoher hiç değılse akını kesecektı. Bu yuzden çoğu renkli, herhalde kom şularına bıle ıtıraf etmeksızın. Muhafazakârlara oy verdı. unyanın her şehrınde, şehir içı goçler olur; bunlarm sonuounda mahallelerın karakteri değışır. Bır zamanların kotu ışçı mahallesı Işlıngton şımdı Londra'nın şıklaşan yerlen ara sında. Toplumun ayaktakımı daha doğuya, Hackney'e doğru akmış (Ya da Thames'ın guneyınde ba zı bolgelere). Renklılerın geldıği yerden, beyaz ış çıler de kaçıyor. Dolayısıyla, kira sorunu cıddî bo yutlara ulaşan Londra'da, boyle yerlerde ucuza ev bulabilirsınız. Kımi yerlerde de Kıbrıslı Rum veya Turk getoları' kuruluyor... Camden Town gıbı gö rece iyi semtlere parası yetmeyenlerden. Bu doğu bolgelerınde Karayıplı zencıler çoğunlukta. Içkı, şıd det, oınayet epey bol. Gene de Turkıye'nın bir ge cekondu semtiyle kıyaslayamazsınız tabıî. Yoksul luk. hep aynı yoksulluk, ama o da ünıforma gıymış gıbı oiamıyor hani, İngiliz ışçısının emek gucünün yenıden uretimını hesaplarken birasını, Fransız ışçısının de şarabını duşunmek gıbı, hem ortak, hem farklı. Bu tür yoksul mahallelerde dev rımcıler de çok. Örneğin Trockıstlerın en elverişli çalışma alanları buralarda. Epey iş de çıkartabîll yorlar. TEHLİKELİ OYUN Bır başka Televızyoncu TRT nin giderek dınle tehlıkelı şekii de oynamağa başladığını soyledi. «TV'nın bır cocuk programında Kuran Kursu rekiamı yapılması bu ulkenın Mıllı Eğıtım Polıtıkası ve Eğıtim Devrınrlerl ile bağdaşır mı? Ataturk'un yo lunda olduğunu ıddıa eden Kasoroğlu bunu nasıl izah edecektır» dedi. «İşın asıl üzucü yanı, bu programa, bugüne dek TRT'de ılerıci devrimci gecinen bir yapımcının imza atmış olmasıdır» diye ekledi Yapımcılar ve yayıncılar, devamlı surgun ve ceza baskısı al tında olduklarından, şımdılik seslerinı Genel Mudure duyuramıyorlar. D CARŞAMSA undan boyle hemen her hafta Avrupa Kupalarından bır maçın yayınlanacağı çarşamba gecelerıne, surekli bır mını dızıyı getırıp koymak içın, insanın omrunde hiç TV izlememış olması gereklı. Ama değışıklık yapmış olmak içın, programların gunlerıni değıştırmeyi marıfet sayan dahılenn yönetımındekl TV'de bu da yapıldı. Taylor Caldvvell'n İki Şahıt (Testımony of Two Men) adlı çok satan romanının uyarlamasını, bundan boyle çarşamba geçeleri, maçlardan vakıt buldukça ızleyeceğız Gene 18 00'lerin sonları ile, 19 00'ların başlan arasmda, bu kez Amerika'da geçen bır aşk, entrıka ve kıskançlık oykusu. PERŞEMBE aşayan Unluler, TRT'nin başlamadan olay olan programı. Onerı TRT dışından geldı TV Dairesi yaptıracak yapımcı bulamadı Bunun uzerıne gorev Haoer Daıresıne verıldı. Oniarın da ış yapacak kışılerı olmamalı kı. TV Daıresınden Seyhan Sezgın odunç alındı. Ancak programın adı eksık. Aşk Gemısı, seyırcının tepkısi uzerıne, TRT'ye gerl donuyor. Yerlı fılmlerde olmadık rezıllıkler ekrana gelırken, onun yanında çok masum kalan ve hoşça vakıt geçırten Aşk Gemısı'nı ekrandan almanın anlamsızlığı çabu^ ortaya çıktı. Bır hafta Aşk Gemısı, bır hafta Charlıe'nm Meleklen'nı ızleyeceğız, eskıden olduğu gibi. BÖLÜNME Ust duzeydeki bolunme ise. artık dıkkatlı gozlerden saklan maz duzeye ulaştı. Bır TRT'ci «TV Daıre Başkanı Erdınç Sağ lam. Doğan Kasaroğlu'nun Devrimci Yaym Planlama Muduru Ozdemır İnce'nın yerınde gozu olduğuna ınanıyor. Bu yuzden Alrranya'dan apar topar bır gerı donuşu vardı, gormelıy dınız» dedi. Sağlam ıle İnce'nın arasının açık olduğunu gosteren başka belirtıler de var. Erdınç Sağlam şımdi, daha dune kadar değıştırmeyi planladığı Şube Müdurlerıne sarılmış gorunuyor. Bu yüzden Kasaroğlu'nun planladığı atamalar gecıkiyor. İlerıci Ozan Özdemır İnce ıse, sağcı Şaır, Kültür Bakanı Tevfık Koraltan'ın Müsteşar Yardımcısı yaptığı Yavuz Bulent Bakıler ile, mılliyetçi program planları yapıyor. Haber Dairesi Başkanı Muam mer Yaşar Bostancı kabuğuna çekılmış gorunümde. Ancak bazı Haber Programlarda tama men devre dışı bırakıldığı, prog ramların yukardan gelen errirle, onun oltındaki bırımler tarafından hazırlanıp, ekrana getınldığı soyleniyor. Devre dışı olanlardan biri de TV Haberleri Mudürü Altan Aşar. Yayınlar TV Haberlerınde hemen hemen hiç fonksıyonu olmadığı soyleniyor. Bütun ışleri. Özden Vardar, Tayyar Şafak. Mehmet Bican üçlusü yonetiyor. Bır TRT'ci, «Doğan Kasaroğlu, İç Haberler Mudürüyken, TRT Genel Müdürü gıbıydi. Şım dı Genel Müdür oldu, İç Haberler Müdürlüğü yapıyor» dedi. Y B H İngiliz "demokratı,, her baskı rüzgârında savrulup tutuculuk saflarına katılmaz İngiliz toplumunun çpşitli kentlermde tanık oluııan «ırkçı» tutumlar karşısmda insan, «bu ne biçim demokrasi» de diyebilir. Ama sorun demokrasinin tanı. mında değil, insanın tanımında... leri alıyordu. Ama zamanla ışsızlık yaygınlaşınca, örneğin bır İngiliz de çopçuluk yapmaya razı olun ca, rekabet başlaaı. Boylece. tutuculuğun klasık çevrelen yanısıra yoksul beyazlar da renkli tepkısıne gırdiler. İngiliz ışçı sınıfı, ondokuzuncu yuz yılda grev yaptığında. Irlanda'dan gelen açlar ordu su grev kırdırmakta kullanılırdı. Bu da İngiliz işçi lerine mılliyetçi bır ozellık vermiştı. Şımdi de aynı sey az çok renklılerle yapılıyor. Bu, ırkçılığın ge lışmek için nesnel koşul bulduğu ikınci bir alan o luyor. Lumpenler ve proleterler dışında, küçük esnaf da renklılerden yakınıyor. Cünku bir yerde dukkân açan Hintli ya da Pakistanlı. adam tutacağına karısı kızı ve oğluyla çalışıyor; geç saatlara kadar çalışıyor; oumartesi ve pazar da çalışıyor. Rekabetın böylesj başa çıkılır gıbı değil. Dolayısıy la daha çok para kazanıyor. Gerici ideolojilere zaten açık olan bu dükkânoı tabakası da ırkçılığın yayıldığı merkezlerden biri. Bütün bunlar, son se çımlerde Thatoher'ın kazanmasında etken oldu. Ama, şaşırtıoı bır şey söyleyim mi? Renkli azınlıklar dan çoğu da Thatoher'a oy verdl. Niye ml dersiniz? Thatcher'in vaadi, daha fazla göçmen gelmesini kesinlikle durdurmaktı Ilkin, yeni gelecek yurttaş larının ekonomık rekabetinin durması, yerleşmiş renklılerden bazılarına çekioi göründü Ama daha önemlisi. İngiltere'ye kapağı atmış olanların, artan ırkçı tepki karşısında duydukları korku. Yenileri gel meye devam edeoekse. bu ırkçı tepki daha da bu yüyecek. Ne olaoak o zaman? Ya büyüyen faşizm, ya resmî devlet terörü Yani ıkısi de birbirinden beter. İşçi Partısi, her ik| ıhtimal karşısında da yeter ngiltere'de «devrimci» denebıleceklerın sayısı azdır. Komünıst partisl otuz küsur bın uyesl olan ufak bır partidir. Trockist hareket baş ka Avrupa ulkelerine kıyasla İngıltere'de daha guçlu olmakla bırlıkte, sayıca buyuk yekun tut maz. Bırkaç tane de, ya KP'den, ya da Trockist birlıklerınden kopma grup vardır ki buniarın sayıları daha da azdır. Buna karşılık, bızde yarı küçum semeyle karışık «demokrat» ve «ılerıci» denilenle rın orada sayısı bir hayli çoktur. Üstelık, bızde son zamanlarda, fraksıyon militanları, kendılerınden ve ya benzeri fraksiyonlardan olmayan Marksıstlere «demokrat» demeye başladılar (sanki varolan frak sıyonlar insana bir Marksıst olarak pratık yapma Imkânı veriyormuş gibi). Ingiltere'nin demokratları Marksizmi biierek Marksist olmamış kişilerdir, de mokratlığı bllinçle seçmişlerdir. Öte yandan, biz deki, yukarıdaki anlamda «fraksiyon dışı Markslst aydın» olamayan, sahiden komünizme karşı mesa fe koyan «demokratlar» gibi, her baskı rüzgârında savrulup tutuculuk saflarına katılmaz ya da sesle rini kolay kolay kısmazlar. Kafalarını kesseler gerl adım atmayacakları tavırlar vardır. Bu nedenle, devrimci sayısı gorece az da olsa, özellikle ırkçılık gibi sorunlarda sayıca kalabalık mitingler, yürüyüş ler duzenlemek mümkun oluyor. u gibi gösteriierde İngiliz polisinin tavrında gene gozle gorülür bır değişıklik var. Eski den, örneğin yüz kişi, ellerinde pankartlar, «İrlanda'ya Özgüriük» diye yürürdü. Çevrele nnde oniarın iki katı polıs bulunur ve kesinlikle a damları, dıştan gelecek saldırılardan koruriardı. Bızdeki benzer yüruyüşleri, örneğin Kanlı Pazar gibi bir olayda polisin oynadığı rolü düşünerek hayretler İçinde kalırdım. Şimdi İngiliz polisi bizim kine daha yaklaştı (hayatta, b'zim de öncülük etti gimiz alanlar var). Örneğin anti faşist bir yürü yüş gene kalabalık polıs gözetiminde yapıiıyor. ama adamların her tavrından belli göstericilere düşmanlıkları. Kimi zaman saldırıyor ve uygarlık aorünümünü büsbütün elden bırakabiliyorlar. Böyle bir mitingde bir öğretmen başına sert bir şeyle vu rularak öldürüidü. Öldürenin polis olduğu iddia edl lıyor, olayı görenier de var, ama kışi olarak teşhis edemıyorlar. Birtakım «yetkili» merciler de işl uyu tuyor, kanıt bulunamadı gibi gerekçelerle dava a çılmasını öniüyor. Her ülkede olan işler, bir bakıma (Gerçi burada, arabasını ters yere park ettıği için oldürülen akrabanız için davc açmaya bile bir kere kanunen hakkınız yoktur ya, bizim koşullar çok başka tabiî). İngiltere'de hiç değilse. olayı sergıle mek, olay haline getlrmek mümkün. Nitekim kulak tan dolma bildiğim bu olayt sonradan bir televizyon programı olarak gördüm. Olay. BBC'de. tamamen gös tericilerin açısından verlimiştl ve öğretmeni öldürenin polis olduğu hakkında. seyirciye uzun boylu şüp helenme Imkânı tanımıyordu. Kendim öyle yorum ladığım için değil, program bana öyle telkin ettiği icin, öğretmenin, cop gibi bir şeyle değil de, bir tel sizle kafasına vurularak öldürüldüğü ve bu fşin şımdl örtbas edildiği sonucuna vardım. BBC'deki programdan (Bu BBC konusuna sık sık değineceğiz) Evet. İngiltere'deki demokrasi de zoriu mücadele lerle elde edümlş olabilir; hatta bugün de çoğu İngiliz'in iddia ettiği gibl, pek çok eksiğl olabilir Ama benim gibi biri burada gördüklerine inanamıyor, bir hayli de imreniyorsa bu da boşuna değil. İ CUMA aşadıkça, Gürkan Elçi ve Parlar Yazan'm hazırladıkları bır dızı. Genellikle insanın ruhsal davranışlarını ele alıyor. Ne olduğunu izledıkçe goreceğız. TV'de Turk Sıneması cuma gecesi şimdillk inanç Dünyası'na rağmen suruyor. Mını Bale'yı cuma gecesıne çok gorenler, bu gece ekrana parası ve karısı içın .oz kardeşıni öldüren Reha Yurdakul ıle, ondan ıntıkam içm yola çıkan, yeğenı Fatma Gırık'ın oykusunu «Kadın Hamlet. ya da İntıkam Meleğı» adıyla ekrana koydular. «İnanç Dunyası'nın olduğu gece Batı muzığı olmaz» diye daha once yayından çıkarılan Hafıf Muzık de nedense gerı geldı. Bu hafta, Sergj Mendes soylüyor Y CUMARTESt B D Yenî başlayacak Yuvarlak Masa adlı haber programın yalnızca adı değişik TRT Haber Dairesi'nîn hazırlayacağı Yuvarlak Masa adlı «Haber Programsda ayda bir parti temsilcileri güncel konuları tartışacaklar. Bir Haber Dairesi yetkilisi, «Bu program öteki haber programlarla hemen hemen aynı. Farklılığı yalnızca parti yetkılilerinin katılmaları. Programda yayından bir ik» gün önce saptanacak güncel bir konu tartışılacak», dedl. Yuvarlak Masa'nın yöneticisl henüz belirlenmedi Büyük bir olasılıkla Kurum dışından bırl seçilecek. oğan Kasaroğlu haber önoesinde Dinleyici istekleri yayınlanacağını açıklamıştı. Ama yapılamadı. Yerıne Yeni Sesler kondu. Turk Halk ve Sanat Muzıklerı ayda bırer kez ekrana gelecek. Dığer iki haftaya dış kaynaKİı pop muzık konacak. «Türk Hafıf Muzığı, Turk Hafıf Muzığı'nın yeni sesleri nıye yok?» diye sorunuz varsa, bunu geçen hafta Turızm Yılını Açış Şolenınden Modern Folk Uçlüsunun yer aldığı bolümu sansur edebılmek için, programı geceyarılarına bıraktıran ve bir saat Canzonıssımo izlettıren TRT yönetıcilerıne sorun. Cınuçen Tanrıkorur yonetımindekı Kasaroğlu Muzık Dairesi, Turk sanatçılannın İngiliz, Fransız, Yunan şarkıları soylemelerıne alkış tutarken, Anadolu1nun sesını dunyaya duyuranlara «Hayır» demek içın olmadık tertıplere başvurdu. TRT'nin yeni Sanat Danışmanı Tekin Akmansoy. büyük bır savaş vererek Kaynanalar'ı yenıden ekrana getırmeyi başardı. Akmansoy, «Bu dızi anketlerde halkın sevgılısi olmuştu. Ama yenıden ekrana gelırken kazaya uğradı. Felâket bır şey oldu Bu izlenımle halkın onünden ayrılmak istemem. Prestıjımı kurtarın» demışti Bakalım, yeni Kaynanalar. diziyi duştuğü çukurdan çıkarabilecek mı?. TRT, San Fransisco Sokakları'na da son verdi. Saint devam edıyor. Bır hafta bu çapkın hırsızın serüvenlerıni, öbür hafta Hastane dızisıni izleyeçeğiz Birbirinden çok farklı iki diziyi aynı kuşağa koymak, gene bir yeni yayın dahisinm fıkrı olmalı. PAZAR em&k saatinde film olur mu? tepkiierı nihayet dıkkate alındı ve Tatil Sıneması, bır olçüde öğleden sonraya, 13.00'e alındı. Ama bunun için TRT'nin en güzel belgesel dızısı Yaşadığımız Dünya'ya bir tekme daha vuruldu Şımdi 12.00'de. yanl yemek sırasında belgesel ızleyeceğız. Tatıl Sıneması'nda Henry Koster'i Dertll Baba adlı fılml var. James Stevvart ıle Sandra Dee, kuşak farkı anlaşmazlıklan uzerıne kurulmuş senaryoda baba • kızı oynuyor. Neşelı bır film. Taş Devri. Amerıkan Kültür Emperyalizminln aracı oldyğu için. Devrimci (!) plancılar tarafından yayından kaldırılan Mork ve Mındy'nin yerine geldı Laverne ve Shirley ile Taksi'nın suçu da aynıydı. Amerıkan Kültür EmperyalizmçiliğU.. Y V YARIN: Irkçılık, kurumlar ve hükümet