Catalog

8 ARALIK 1980 •••• Cumhuriyel SOVYETLER ABD (Bostorafı 1. Sayfada) «Bfttlk kuşağının önemll bir kdkası olofak gördüğu bölgeyle yakından llgilenmekte bu radakl Amerıkan variığından rahotsız olmakta ve ABD dıptomaslslne korşı ginşlmlerde bulunmaktadır. elde etmeslne karşılık. Sovyetler'ın ABD ölçusunde hareketi' olamadığı gözlenmektedır. Sov yetler için Ortadogu'da etki yıtırmesıne yolacan gelışmeler, 1973 Arap Isroıl Savoşı'nda" sonra başlamıştır Savaştan sonra ABD ve Sovyetler'ın ortak başkan olarak hazır bulu nocakları Cenevre Konferan•ı'nın Ortadoğu sorununa blr cözum bulmosı ongörulmuş tü Oysa ABD, daha sonra o donemdek Dışışlerı Bakant Kıssınger'tn«mekik dlplomosisı» adı verılen gırışımlerıyle Araplor İİ3 İsrail'i yakınlaştırma catoalarını sürdürmüş ve hasmını etkısız bırakmıştır Boylece, Cenevre Konferansı dıplomosıs' uygulanmamıştır Cartsr'rn yönetıme gelmesln den sonra yayınıanan ortak deklarasyonda ıse ABD lle Sov yetler'in Ortadoğu sorunurun cözümünde ortok sorumluluklan ifade edilmış. oncak, bu deklarasyonun hemen ordından Mısır Devlet BaşKanı Enver Sedafın Israıl'e beklenmedtk bir zıyaret yaparok Arap is raıl doğrudan göruşmelerını başlatmasıyla Sovyatler ylne devre dışı bırakılmıştır Bılındığl gıbı. Sedat'ın iziedlgl polıtıka daho sonra Camp Davtd onlaşmalarıyla sonuçlanmıştır Sovyetler, sözkonusu dönemde, bir zamanlar bolgedekl en yakın müttefıkİ9ri olan Mısır ıle Somall'yi yit!m şlerdlr Buno karşılık, Surıys, Llbya ve Etyopya lle ve Güney Yemen le ı'ıskıterlnl gelıştlren Sovyet dıplomasısı böylece, Camp Davıd Cizçısıne karşı cıkan ulkelerle ılışkılerını pekıştlrme yolunu eeçmiştır. ÎLE EŞİT TÜRKİYE ŞİMDİ şılanması, gerekse büyük cop ta kredı beklentılerı lcındeki Turkiye, Suudı Arabistan'a ac^lırken. zıyaretın zamanlamasının Lıbya da belh bır tedırgınlık yarattığı bılınmektedır Her ne kadar L bya bu yakınlaşmayı bır Arap ülkesıne yonelık olması nedeniyle belh olculerde olumlu karşılamok durumundav sa da bu ıkı ulke karsısında kurulan dengenin etkılendığı de gözden kacmamıstır Lıbya'nın, bır süre, Türkıye'ye karşı mesafeli durmayı yeğledığı anlaşılırken, 1980 yılı içın 2 5 mılyon ton petrol satmayı taahhut eden bu ulkenın Türkiye'ye donuk tutumunu acığa cıkarması bakınından önumuzdekı günlerde ıkı ulke yetkılılerı arasında ekonomık konularda yapılacak bır dızı gorüşmeler onem kazanmaktadır Türkıye'nın Ortadoğu polıtlkasındakı yonelışlere ılışkln bır başka boyut da Afr ko bov nuzunda yer alon Somalı'nın Dışışlerı Bakanı Barre'nın Ankara zıyaretıdır ıkı ülke arasındokı ılışkıleri gelıştırılmesı acısından olumlu sonuclar veren bu zıyaret sırasında konuk Bakana Kırıkkale'deki MKE tesisleri de gezdırılmış ve bu kurumun ürünlerınln Somalı'ye sotılması yolundakı eskl blr prote gozden gecırilmıştir. ABD GERİLEME "nln, Afganlstan mudahaiesınden sonra bölgede yen' mevzıier olayların ardındahi (Boştarcrfı 1. Sayfoda) Bununla bıriıkte Türkıye'nin «ok yakınlarında klml zaman •ıcak. klmi zamon soğuk çatış malann son günlerde kaygı vet\c\ boyutlara ulaştığını söylemek de gerekir. Iran • Irak savaşı, llk bakışla onlamsız da görunse. gündeme girebılmıştır. Savaşın uza ması, yenı hesapların yapılmaıma V8 yeni hazirlıkların tezgahlanmosına yol acacak sancılan yojunlaştırmaktadır. Petrol endüstrısı üzerlne kurulmuş toplum düzenlerl bakımından etklleyicl sonuçlara ve çarpıcı boyutlara ulaşan savaşın faturası, Turkiye lcin sanıldığından oğır olacaktır. Basra Korfezı1nin kuzeylnde suregelen çatışmonın komşu devletlere sıçraması da savaşın uzamasıyla olasılık kazanmaktadır. Polonya olayları (yatışmış glbl gorünurkon) yenıdon alevlenmlşlir. Blr ülkenin iç sorunlannın yalnız o Cılkeyl ılgılendırıttesl gerekir Ne var kı Polonya'nın ıç duzenındekı gelışmeler, yeryjzundekı sıstem çatışmalannı yakından etkıledıgı Icın uluslorarası cğırlık kazanmaktadır. Sağduyu sahıplen, Polonya'dakı toplumsol çalkantının, barışcı, demokratık ve uluslann bağımsızlığına saygılı bir anlayışın koşulları ıcında çozümlenmesini dılemektedırler Batılı devlettenn bu alandaKİ ozen va tıtızl'ğl gozden kaçmıyor Buna karşılık Sovyet lerin son günierdekı davranışlan kaygılı soru Işaretlerlnl S" yasal çevrelere yaymaktadır. Şlmdiye dek yeryüzunde büyOk bir çatışmanm ikılemınl oluşturan süper güçlerln bırblrlerıne karşı dengell ve dıkkatll davrandıkları Izlenmıştl. Bu da gezegenlmız bakımından bir talih sayılmalıdır. Çünku 1973 ten berı suregelen ve oncelıkle Botı dünyasını kasıp kavuran ekonomtk bunalımtn yarattığı gerilımler blr dünya •avaşına yol açarsa, Insanlığın va uygariığın sonu gelmış soyılobfllr. Şlmdilık bir savaş olasılığı ufukta görülmese de Insanlık hasabına hıc de hoş sayılmaya* cok olaylar, gozlemler ve davranışların birbırlni ızledıği yadsınamaz. •*•*••*• CERCEK TÜRKİYE EMLAK KREDİ BANKASI NDAN DUYURU İstanbulAtaköy'de ki Turistik Tesisler Kiraya Verilecektir... İstanbul "Ataköy" de takriben 2165 nt2 lik deniz cepheli, 536.550 m2 lik alan toplayan ve; PTaj tesisleri Plaj evleri ve moteller(A,B, C moteîleri) Plaj gazinosu Büfeler MoCamp'ı ihtiva eden "Tlıristik Tesisler" kiraya verilecektir. Kiralama ile ilgili şartnameler tüm şubelerimizden temin edilebilir ve Turistik Tesisleri tanıtıcı rapor ise ; Genel Müdürlüğümüz Emlak İşleri Müdürlüğü, Timlo Genel Müdürlüğü, İstanbuVda Beyoğht, Galata, Bahçekapı, Kadıköy, İzmir'de Merkez ve Adana Şubelerimizde görülüp tetkik edilebilir. Kiralanacak yerler Timlo Şirketine başvurularak mahallen görulebilir. İstekliler mukabil şartlarınıda taşıyan kapalı teklif zarflarmı,15.12.1980 günü saat 17.00' ye kadar yukartda belirtilen birımlere verebilirler. İlan olunur. GENEL MÜDÜRLÜK: Atatürk Bulvarı No:l5 UlusANKARA TİMLO: Yıldız Posta Cad. Timlo İşham Mecidiy eköy İS TANBUL mektedlr Bu gruplaşmada Su Böylece Sovyet'er bfr (Bostorafı 1. SoYtado) 'ye, FKO, Lıbya, Cezoyır ve dan Irok a savaşta ku andıgı sl sı dengenın kurulmaya colışıGuney Yemen yeralmaktadır lahların /edek parçciannı gönlacağı belırtılmektedır Soz konusu ulkelerin izledıklerl dermeye devam ederken, dığef Başkenttekı dıp amatık cevre polıtıkada yakın Sovyet deste /andan da Irak'ı oaskı altında lere gore, Türkıye'nin Orta Doj nden yararlandıklan bılinıyor tutacak bir Arap gruplaşmogu polıtıkasmdo bır suredir Sovyetler'ın son yıllarda etsmın oluşmasına yardım stmek gozlenen yenı yonelışlerın beKilennin azaldığı önemlı bir bo! tedırler Ortadoğu dakı kaynaklırleyıcı yanı sıyası düzevdekı ge ulkesı de Irak olmuştur lar, Sovyetler Bırlığı nın savaştemaslardo ağırlığın Batı yan 1972 yılında Sovyetter'le 20 yıllık tan /ıpranmış çıkacak Saddarr. iı8ı Arap ulkelenne venlmesı bır dostluk ve ışbırlığı anlaşHuseyın ıktıdarının devrılmesı dır Bu yone ışlerın ılk ışcret rrası ımzalayan Irak, 1978 yıkoşullarını yaratmaya calıştığını de Turkmen'ln BM Genel Ku Nndan başlayarak bu ilışkılen ve tıpkı Suriye reıımı gıbı kendı rulu ıcın New York ta bulundu gevşetme ve Batı ile eski müts ne dost bir Irak reıımı kuruığu Sırada Mısır Dışışlerı Batefıkı arasında dengeli llişkıler masının hesaplarmı yaptığını o kanı Butros Gcllı ıle aiınmış kurma yolunu secmıştır ne surmekteaırler Bununlo bif tır Bu goruşme ıle Turk ve Mı ıkte, aynı kaynaklara gore, sır Dışışlerı Bakanları, Çağla 1979'dakı Devrım sonucunda Moskova, Irak'ı tam anlamıylo yangıl'ın 1977'de Mısır'o yaptıbolgede ABD nın landarmalığını Batı /a terketmemek ıcın ckopğı gezıden bu yana ılk kez blr yapan Iran da Amerıkon cıkarla rulei atmamaya» da ozen 908 araya gelmekted rler Camp rna son verılmesı genel olaîermekte ve bu neaenle Irak a Davıd Anlaşması sonrasında rak Sovyetler lehıne bir gelışiilah satışım surdurmektedır. Turkiye Israıl e karşı gosterdıme sayılmışsa da, bu ulkede ği tepkıyı Mısıra yansıtmamış kurulan yen reıımin Sovyetler Sovyetler Bırl gı bir yandan sıyası duzeyde Kah re ye kare yaklaşmaması, hatta Afga da Iran a karşı duşmanca tu şı, hıssedılır bır mesafe koyarnıstan mudahalesınden sonra c tumlar ıçınde bulunmamoya dık ken. ekonomlk ve ticarl Mışkıtecıkca cephe almasından ötürü kaj etmektedır Moskova, Iran'rın bundan etkılenmemesıne Moskova Iran Devrımı'nin soın ABD ıle çelışk ierının surcaba göstermiştı Türkmen nuçlonndan da bölgesel ağırlıduğunu gözonunde tutarak IGallı goruşmesı sıyası düzeyğını arttıracak ölçude yararlaran ıle ıyi ılışkıler Kurmok için dekı bu donukluğun aşılması narramıştır. kapıları acık tutmaktadır. yolunda bır belırtı olarak yoDahası flyat uyuşmazlıKremlin'ın iran trak sorumlanmaktadır ğ: yüzünden İran blr numoravaşı lle canlonan dıplomasısi lı alıcı olan Sovyetler BırliğTozellıkle son Suriye Urdun Bunu llter Türkmen'ln Suudi ne doğal gaz dışsatımını durdur gergınlıginde farkedılmlştır. UrArabistan'a yaptığı ve bu zenmuştur. dun'ün ABD nın genel cıkarlarıgın petrol üretıcısi ülkenin na uygun oiarak bolgede taal Türklye'nın petrol mtıyacının IRANIRAK bır konuma gırmesı sonucunda önemlı b r kısmını karşılamaya SAVAŞI VE Suriye Urdun ılışkıleri gerginsoz verdığl ziyaret Izlemıştır. leşmışt r. ABD nın Urdun'ü des SOVYETLER Suudı Arabıstan, bundan öncetekledığını ılân etmesmın he kl hükumetlenn petrol konu• ranlrak savasınm patlok men ertesınde. Sovyet Başbasundakı taleplermi «ıncelemeye Ivermesmden sonra bolgede kan Yardımcısı Valeri Kuznetalorak» yanıt vermezken, ne•yenı bir gruplaşmanın oluş sov, Şam a gıderek Sovyetler'tn den şımdı Ankara ya yeşıl ışık masıyla bırlıkte Sovyet dıploması Hafız Esad Yonetımıyle olan yokma gereğıni duyuyordu9... sı de gözle görulür bir faaliyet yoğun bağlarını ve Şam re|lıcıne gırmıştır. Savaşın ilk gün mlne kesin destegıni vurgulaSuudi Arabistanla lerlnde, Sovyetler*le Suriye ara mıştır sındo, Moskova'nın uzun süreyakınlaşmanm dır istekll olmasına karşın HaSOVYET perde arkası fız Esad yonetımının pek ilgı SOVYETLER'IN DİPLOMASİSİNİN u soruyu yanıtlarken başgöstermedığı 20 yıl Sürelı dost BAŞLICA kenttekı dıplomatık cevre HEDEFİ luk ve ışbırlıği anlaşması ımza ler. 12 Eylul harekatı DAYANAĞI olgedekl Sovyet dlplomalanmıştır Bunun ardından, Sovsonrasında yenı yönetıme ılk sısının daha zıyade ABD'yetierın bolgedekı dığer başlıovyet polltıkasının bölgemesaıın Suudı Arabıstan dan nın destekledıgı guc'ere ca muttefıki olan Lıbya, Arap de dayandığı başlıca ayageldığıni hatırlatmakta ve orkarşı olan ulkelerle ıttifak Siulkelenne cagrıda bulunarak Iğın «Arap Korarlılık »• Dldunun yönetlme el koymasının yaseti uzerine kurulduğu v« ran'ı desteklemelerinl Istemışraniş Cephesl» adını taşryon Riyad'ta olumlu karşnandığını ABD'n n manevra alanını datır. gruplaşma olduğu dıkkati çekbelırtmektedırler. Bu çevrelere raltma amacını guttuğü açıkgore. «12 Eylul harekatı II» tır. Şımdılık, Suriye Lıbya mih Türfcıye kendi Iç bunyesınd* veri üzerınde Arap Kararlılık Cephesı ne dayondırılon Sovönemll blr atılım gercekleştır yet dıplomasısınm boşka ulmls, lc durumunu duzeltmış kelen de yanına cekerek ABD v« ıstlkrar yoluna girmıstir. (Baştarafı 3. Savfada) ve ABD yanlısı ulkelere karşı Suudi Arabistan'ın Türklye'ye Bu durumda, Polonya'da gerçesten reılnun yadaha güçlij bır blok oluştuıma bakışmdaki değlşikllğln boşlıpısıtu blle etklleyecok bir bunakmın •âstesınd.en gesı olası bir gelışme olarak deca nedeni Türklye'nin toparlimnedlğini görerek Sovyetler ın duruma mudahale ğerlendırılebı'ır lonmasrdır. Blr başka neden ? etmesi hangı olumlu çözümu getırebılır kı de bolgeyl radikol etkilerden Sovyetler Bırlığl, böylece, Or Böyle bir mudahale belkı blok ıçınde «Ortodoks» tadoğu sorununun cözümünde uıok tutmak Isteyen Suudl Agoruş sahiplerine çatlak gelen bir sesı bir sure içın ABD ıle eş ve ortak bir ağırlık rabiston'ın konumu belll olan susturacak ama Polonya nın ıçınde bulunduğu, ©xosahıbı guç olarak devreys girTürklye'nin, bölgede güclennomık ve sosyal sorunlann çözümune hıçbır katmek ıstıyor. Amerıkan Tıme d«* me suredne girmeslnden hoşkıda bulunamayacaktır gısınln son sayısında bır monut olmasıdır Buna, gerek VValesa ve arkadiişlannın çünşlan Polonya'da. kale /ayınlayan Bre|nev'ln soz Türkıye, gerekse Suudl Arabit sosyalıst düzenl tehbkeye duşürecek boyutlara var^ cusu Leon d Zamyatın ın şu sa tart'ın da bölgedokl denşetevıak üzeredır dıyenter beUu de hakh olabllirler tırları anlomlıdır «Ortodoğu'da rin süreklillğlnt arzuloyan staNe var kı, Polonya da «oeyalızml kunnak, gedurum ogıriaşmışttr. Çunku. tukocu ülkeler olmalan eklen liyürmek ve tehlikeler karsısında onu »avunmak ylABO, uygutomado ıigin tütn tomelldlr » ne Polonyalılara duşen bir iştır ratlarm ortak cobolarryla âdl! Polonyanın tarfhi. Polonyalılann kezuU yazgıSuudı Arabistan'ın bu yakv* kaptayıcı bfr Ortodoju bolannı kendılerı saptamak içın verdıkleri uzun salaşımının Irak İran savaşınnşıno yönelme polıtikasını ter vaşımlann savaşlann oyküsüdur. Bugun çok guç dan tedırglnlıklerl gıderek arketmistlr. Sovyeler Bırllği'nJn bir durumda bile olsa, Polonya halkı uzun donemtan Körfez botgeslndekl dığer hıc de küçük bir rol oynomflyı de bu savaşım ve savaşından hep yengiyle çıknu?petrol üretıcısi kuçük ülkelerduşunmediği Cenevr* Kcmferon ör •ı'nın çozum mekanlzmasını ce de paylaşıldığı bellrtıllrken, paromparça •tmlştlr. şımdl aralarında ortak bir sa vunma onlaşmasını gercekleştirmeye calısan bu ulkeler nez dınde de 12 Eylül sonrasında Türkıye'ye korşı gıderek artan b r ılgınln yerleştığl gözlennektedir Bu ülkelerden Bırlesık Arap Emırflklerl önümuzde kı günlerde Ankara'dakl BüYükelcılığinl de acacak GÖZLEM (Buşluıofı f. Soyfodo) yuregime Ikl kor ateşl glbt düştu, yandım, kohroldum. Abdl Ipekçı ıle olümunden on gun önce Istanbuf da bırlıkte yemek yemıştik, yıne olümunden beş gün önce, Intercontınental Otelınde düzenlenen bır acık oturumda beraber konuşmuştuk. ipekçı, oturuma katılon bır soğcı yazarla ginştığımız sert tartışmanın 60nunda söz almış ve «Uğur Mumcu'nun butün duşüncelenne katilıyor, altına ımzamı otıyorum» demıştı Ipekci'nın olumünü duyar duymaz, bu acık oturumu ve bu oturumdan sonra kendıslne teşekkur ettığimde ışıl ışıl pırıldayan gozlerını ve gülec yüzünü anımsamıştım, yureğım bu acıyla burkulmuş ve gozierimden yaşlar boşanmıştı Bu acımasız teror, soldan ve sağdon blrook kurban aldı, Prof Nıhat Enm'ı, Prof Bedrettın Karafokıoğlunu, Doc Orhan Yavuzu, Yazar l'han Darendelloğlu' nu, Ismaıl Gerceksoz'u, Alı Ihsan Ozgur'ü, Gani Bozorslan'ı, Kemal Türkler'ı, Cevat Yurdakul'u, Hakan Yurdakuler'ı, Gün Sazak'ı, bunlarla bırlıkte nıce öğrenclyt, Işçiyl, koyiuyu, polıs, subayı, askerı, bu acımasız terörun kanlı carkları bırer bırer, alıp alıp. gotürdü. Bır yanda, soğcısıyla, solcusuyla, genciyle yoşhs»ykı, ışcısı. koyiusu ıle terör kurbanları, öte yanda, ellerıne, ıkıyuz ucyuz bın lıralık sılah tutuşturulan katllier; Tüysüz'ler, Oduncu'lar Ağco'lar... Pekı ya, bunlaro •!• lah verenler, para, arac ve gereç sağlayanlar, bunlan yönlendlrenler, olüm lıstelen hazır.ayanior? Onlar, oniar nerede"7 12 Eylül harekâtındon sonra bunların bır kısmı yekalandı blr kısmı da soluğu yurt dışında aldı! Işte boyle bir aşamada, teror davolarına bakacak, askerı yargıoları baskı altında tutrrak içın bmbır turlu yol ve yontem denenıyor Yargıçlan, korkutmak, sındırmek icln elden ele bıldırıler dolaştınlıyor. gazetelerde, bazı askerı sov cılar bazı askerı yargıçlar hedef gosterılıyor Ve bu slnsı kampanya gıderek yoğunloşıyor Yalnızca 12 Eylül'den bu yana ele gecen sılah v» mermı sayısı, ulkemızın nasıl bır 'c savas eşığıne get!rildığinı gozier onune serlyor. Kantı katıl cetelerı, btr sağdan, bır soldan, butun aydınları. pol ttkacıları, teker tercer oldurmek ic n bır kanlı takvım hazır ayıp, hergui bu takvımden bır yaprak koparıyorlardı Bunlan. hep»rmz göruyor, duyuyor ve bilıyorduk Işte şımdı askerl yargı, bu kanlı takvımln sorumlularını yargılamak ıc n kollannı sıvadığında. türlü baskılarla karşılaşıyor, nedeni bellı değil mı 7 Bu katıl cetelerı bılıyor, orneğın bır Dr Necdet Butut olayı aydınlıga kavussa, otekılerı de corap sökuğü gıbi, ardarda sırclanacak, bır Cevat Yurdakul dovasından. bır baş<a ceteye ceteler n uğursuz karargâhlanno ve bu karargâhlardakı belgelere kadar uzonılacak Ve Turkıye'yl bugunlere getırenlerın kanlı parmak ızlen sap tanccoK... Butun terör kurbanlarının kanlı kefenlerf ve sesslz mezcr taşları. dev'etten bu gorevı beklıyor... Türkmen Amman'da S S B B ımdı de Turk Dışışlerı Bokanı Ortadoğu'nun bır başka önemlı merkezı Amman" dadır ve bu zıyaret Urdün ile Suriye arasındakı gerglnliğın surduğü bir döneme rastlamaktadır Dışışleri cevrelerl, zıyaretın ıkılı ılışkılerin gelıştlrılmesi amacına donük olduğunu belirtırlerken Ankara'nın bu ikı ulke arasında bır arabuluculuğunun da söz konusu olmadığı Dışışlerıne yakın kaynaklarca ifade edılmektedır Bu na gerekce olarak ıse arabuluculuğun ancak ılgılı her ıkı toraftan da ıstenmesı durumunda gercekleşeb leceğı gosterılmek tedır , Dünyada Bugün Türkmen ne diyor? Mahkeme eliyle aldığımız tekziptir Soyın Uğur Mumcu. Kacokçılık sorununa eğ!lmer\ız tokdıre sayandrr Ancak eskı bır sılah kucokcısı ve sabıkaİFSı oidugu acıklonan ıtırafçı ıle ışbırlığı ıçınde olmonız, ıtirafcı denllenln de yazıda acıklomalar karsısında parasal cıkarlor gözetmesi karşısındo amacladığınız hızmete golge duşmez ml? Adı gecen kişı izmır Polısmt kendısine Işkence etmekle suçlamakta, Türklye Curr.hurlyetlnde kendislne yardımcı olacak bır mokamın bulunmadığmı beyon «tmek tedir 1960 yılndon berl Sağlamerler Kollekm Şlrketi kunıcusu ve ortakları olarak blrer tlcaret erbobıyız. Bizlerden Fehmı Sağlamer Samsurvepor Kulubünun başkanlığmı şerefle Ifa etmıştır İyl blr yargıya vannok Içtn toraflan anJamak ve dmtonnek gerektığınl bılırsınlz. Bu nedenle, bızlerm bu Isnatlordan yargılandığımızı ve beraat ettiğımizi yayınlamadığınız, bızlerı anlayıp dınlemedığıniz tokdırde müfterl durumuna cireceğinlzi bıldırmek isteriz. Saygılarımızla. FEHMİ SAĞLAMER HASAN SAĞLAMER B u zıyaretlerm sıralanmosını hatırlattığınızda ıse DışIşleri Bokanı lltsr Türkmen sıze «pekı aralarında gergınlik var dıye ben hic Ortodogu ülkelennl zfyaret etmiyeyim ml"» » dıye bır karşı soru yöneltecek ve bu zıyaretlerm ıkıli ılışkılerin geliştırılmesl çercevesınde gercekleştığıni belırtecektlr Değındığımiz soz konusu yönelışlere karşılık başkenttekl dıplomatık gozlemcılerın ortaklaşa bırleşttklerl blr nokta, Tur k've'dekı askeri yönettmtn örtadoğu'da bır öncekı hüküme te kıyasla ilkelerı değışmeyen, oncak daha kararlı bır polıtıka Iztemek Istediğıdır Bu bağlam da Turkrye Israll lie llişkllerlni dondurmakta ve FKÖ'ye da ha yokın bır poiltıka Izlemektedır. Türk Libya Uişldleri ne dunımda? T ürkmen'ln Suudl Arablstan zlyaretlnln bu ülkeylö Llbya arasındakl slyasl Illşkılenn koptuğu blr zamana rostlanması. Itgınctir Gerek petrol ihtlyacının kar> NATO (Boftarafı 1. Sayfada) Cfklamıştır. Belçıkanın başkentı Bruksel de Dugun bırarayo geıecek o)an NATO Savunma Bakanları Avrupa GruPu toplantısında, ıt tıfakın savunma sıyasetı, nük leer savunma ılışkıleri, karşılıklı ve dengeiı kuvvet ındırımlerı ıle doğuDartı ılışkıleri gozden gecırılecektır. Ikı gun sure cek toplontıda, Polonya ıle ılgı If son gelışmelerın de ele alınnvası beklenmektedır. Bu arada toplantıda Türklye1 yı temsıl edecek olan Mıllı Savunma Bakanı Umt Haluk Bayulken, toplantı gundemınde Turkiye ye yardım konusunun da bulunduğunu ve konunun genel toplantılarla ıkılı goruşmelerde değerlendirıleceğıni •oylemıştir. NATO ASKEHİ KOMITESI NATO Askerı Komltesi de ya nn Brüksel de toplanacaktır Toplantıda Turkiye yl Genelkur may Ikınci Başkanı Orgeneral Necdet Öztorun tems I edecektir. Topiantıda, Varşova Paktı üyesı ulkelerin cuma akşamı Moskova'da yaptığı olağanüs tü toplantınm ve Polonya'dak: gelışmelerın değerlendirılmesınin beklendığı bıldırılmıştir. öte yandan Belcıka hükümetı yıllık savunma harcamaları nı %3 oranında arttırmayacağı nı acıklamıştır Belçıka buna neden olarak, ülkenin lcinde bulunduğu ekonomık bunalımı gostermiştlr. Bslcıka ve diğer NATO Olkelerı 1978 yılınaa VVashıngton' do Imzaladıkları bır anlaşma u •/arınco, tüm üye ulkelerin yılık savunma harcamalarını */o3 o'anmda arttırmalarıno karor aermlslerdL IMDI Israıl ıle ıllşkilertn dondurulması butün Arap ulkelerınde Türkıye'ye önemli bır prestıı saglamışken, bu hafta Büruksel de yapılacak NATO toplantıları sırasın da Türkıye'nin batılı mütteflklerl karsısında Ortodoğu'dakl komşularını gozeten davranışlar lc nde olması beklenmektedır. Ancak söz konusu toplantı ların Türkıye acısından bır başka önemlı yanı da, NATO Içınde tartışılmakta oıan Ortadoğu' ya dönuk yeni strate|lnin gözden gecırılmesl olacaktır ABD'nin Korfezın savunmasını sağlamak amacıyla yenı blr stratejı oluşturduğu ve bu amaç la blr özel mudahale bırliğl kur duğu bllınmektedlr ABD'nin bu konuda octığı tartışmalan ve yüruttüğü hazırlıkları Dışlşlerf yetkılılerı de doğrulamaktadırlar. Ancak oluşturulan özel mü dahale strateiısinm bolgedekl ulkeler n katkıları ile gercekleşebılece^l yolundakı resmı demecler hatırlatıldığmda, bu strateflnın Türkiye'ye dönük yonsımaları konusunda Dışışleri yetkılılerı «Türkiye'nln sorumluluğunun yalnızca NATO lcinde sınırjı oJduğunu» bellrtmektedir ler Dışışlerı Bokanı llter Turkmen'in bir süre önce «bu tür seyier ancok Iklll anlaşmalarkı hallolur» yolundakı demeci baş kentteki dıplomatık gözlemciler ce «bu konuda ABO'ye ac'k ka pı bırakan bfr demeç» olarak nitelendirllmistlr. Türkmen, mudahale konusunda açık kapı mı bırakıyor? ABD BÖLGEYE (Baştarafı 1. Sayfada) larmdan blri ise, ABD'nin müdahaleci pobtlkaya dönme si ldi Gerçekten Başkan Carter, 23 ocakta Kongre önünde yaptığı konuşmada ABD'nin gerekhğınde Basra Körfezl ulkelenne mudahale etmesml öngören ve Carter doktnnı» dıye adlandınlan gorüşünü açıkhyordu Başkan Carter, şöyle dıyordu konuşmasında•Yabancı bir ülke tarafmdan Basra Körfezı bölgesinln denetıminı ele geçırmek amacı Ue yapılacak blr girişim, ABD'nin yaşamsal çıkarlanna yönelmiş bir tehdit olarak kabul edilecek ve bu ginşıml gerekirse askerl kuvvet kullanılarak önlenecektır » Özetle Carter doktrıni ile Basra Körfezi bölgesinın ABD içın hayatı bölge olarak kabul edildıgi ilk kez resmen açıklanıyordu. Ancak Carter doktrinl bazı sorunlar getirlyordu akla. Başkan Carter, «Basra Körfezi bölgesinın denetiminı ele geçirmek amacı Ue vapılacak bır gırişımden» söz ediyor Ancak •ginşımden» ne anladığını belırtmıyordu Sov yetler Bırlığı bolgedekı herhangı bır ulkeye ordusunu göndermez de söz gehşi Moskova yanlısı guçlere yardım eder. ya da ıktıdardaki rejım aleyhıne yapılan bır darbeyı desteklerse, bu tür eylemler de ABD'nin dolaysız askeri müdahalesıne yolaçacak mı ıdı' Ve çok önemlı dığer bır ko nu da, ABD'nin askerı müdahalesını gereklı kılacak koşullann kim tarafından saptanacagı ıdı Başkan Carter'in bu konuda da bir açıklama yapmamış olması bolgedekl ülkelerde kuşkular yaratmıştı Başkan Carter'm kendı adını taşıyan doktnni açıklamasını ızleyen haftalarda ABDnın Ortadoğu ve Hınt Okyanusunda etkınhğıni hızla arttırmaya başladığı eorüldü VVashıngton Umman Kenya ve Somali ıle askerı üsler konusunda temaslannı yogunlaştırdı. Kenya nın bolgeye uzaklı&ı nedeni ıle bu ulkede us edınme tasarısından vazgeçüırken, Somali ve L'mman lle anlaşmaya vanîdı Bu arada ABD'de Ortadojru ulkelenne gerektıglade mudahale lçtn bazntenan «Çevik Kuvvetin» eğttimine hız verildl. Bu birhkier ABD'de bir çöl SAV*şının koşullanna göre »41tıiıyordu. Pentagon (ABD Savunma Bakanlığı) bır savaş, paüadığı takdırde ABD'nın Basra Körfezine 2 hafta içind» 24 bin asker gönderebUeceginl açıklıyordu. Sovyetlerin Afganiıtan'a müdahalelertnden sonra VVasaıngtonun bölgede LUskılennı sıklaştırdıgı djger tki ülke de Mısır lle Suudl Arabıstan'dı. Enver Sedat ABD'ye 4te vermeye hazır olduğunu za ten açıklamışti. VVashıngton ise 10 milyar dolar harcayarak 10 yıl içinde Mısır ordu sunun sılahlannı yenıleyeoegınl bildiriyordu. ABD'nln Mısıra verecegi sllahlar ara sında dünyanın en gehşmi» savaş uçaklan olarak kabul edılen F15'ler de yer alıyor du. Mısır, 1984 1985 yıîlannda ABD'den aynca 300 ta ne yenı M 60 tankı alacaktı. ABD üe Mısır arasındakl asken vakınlaşma ıkj ülkenin ortak manevralar yapması ıle doruguna uiaştı Eylul a\ mda Mıs r a geîen ABD bırlıklen ıle Mısır ordulan orta,K majıevralar dâzenledi ler Bu arada tran'da Şahın dev nlmesınden sorıra sogumaya yüz tutan ABD • Suudl Arabıstan itıskilert tae Afgan.stan olaymdan sonra hızla ısınmaya başladı. Nlt&kım Iran Irak ^avaşuiın patlamasından kısa sure son ra ABD Suudı Arabıstan'a erken uyan sıstem: ıle aonatılmış AVVACS uçaklan gonderıyordu üçaklarla blr hkte Suudı Arabıstan a bol mıktarda Araenkalı teknısyen ve as^en oersonel de gelıyordu. Genel gorunum bovyetler Bırlıgımn Afganıstan'a yaptığı mudahaleden sonra ABD nın Ortadoğu ve Basra Korfezı bölgesıne ıyıden lyıye yerleşmeve başladıgı ".oîundadır ABD. Hınt Okyanusunda dunvanın en guç!3 donanmasını toptamış, bu deniz^ dekı Dıego Garcıa Üssünü taXvive etrrlş Umman ve Somali He 3s apîaşnıalan vspm'ş Mısır ve Suudl Ara bıstanla askerf yakinlaçrcayı tuzlandınnıştır. S (BosınA: 15631) &&40 (Baştarafı 1 Sayfada) yapılan acıklamada, Senatorun bu gorüşünü Sovyet yönetıcllerıne de aktordığı koydedilmiştir. Percy'e göre, Fillstınlıler, Gaz ze ve Batı Şena'da, Urdün'e bağlı bır federe devlet kurmolıdırlar Bu devletln, saldırgan blr amacı olmadığmı kanıtlaması !çin en az 25 yıl süre lle sılah sızlandırılmasını da Isteyen Se natore göre sözkonusu devletln başkanlığına Arafat getlrlleblllr. Buna karşın Percy'nln, ABD FKÖ lllşkllerınl eleştırdlğl ve «FKÖ Isra |'| tanımad'kco ve Israil holkının güvenlığını tehdit etmeyi bırokmadıkco» ABD tarofından «muhatap sayılmaması» kamsında olduğu vurgulonmıştır. Senatör