Catalog

SEKtZ EUMHURÎYET 23 BKİBÎ ÎS8C Olur şey degil Nadîr NADİ'nın anıları Milli Birlikçilerin çoğunluğu öğrenmek tutkusuyla doluydu 29 YILLAR BOYUNCA MİLLİ BİRÜKÇİLERLE GENELLİKLE İYİ tÜŞKlLER İCİNDE OLOUK... M illl Birlik Komitesi başlangıçta 38 kişiden oluşuyorüu. Bun lardan kimi istifa etmek (Osman Köksal). kimi CHP'ye geçmek (Sıtkı Ulay), kimi şu ya da bu biçimae yaşammı yitirmek, kimi de 13 kasım 1960 operasyonu üzerine dış ülke lere sürgün edilmek suretiyle komite üye sayısının eksümesine neden oldular. Son Senatoda 17 kişj idiler. Bunlardan bir tanesin; önceden tanıyordum. Sıtkı Ulay Paşa, ikinci askerliğimi yaptığım 1940 yılında 4. Kolordu karargâhında benim yüzbaşımdı. DLnamik, görevine düşkun, çakı gibi bir subaydı. Gençüğinde pehlivanmış. Yağmur. kar. güneş demez, Beşiktaş'taki evinden Topkapı Maltepesine dakika sektirmeden tam zamanında yetişirdi. CHP"ye geçtiği için tabii senatörlüğü ilk genel seçimlerde sona erdi. ÎYİ NtYETLİ BABACAN BİR ADAM ukanda da anlattığım gibi Gürsel Paşa'yı ancak 27 Mayıs ertesinde tanıdım. Iyi niyetli, babacan bir adamdı. 1961 CEMAL GÜRSEL GERÇEKTEN İYİ NİYETLİ, VATANSEVER. BABAseçimlerinde beni kontenjan senatörü yapmak istedi. Ga CAN BİR İNSANDI... zetenin başında ülkeme ve devrime daha yararh olabileceğimi ileri sürerek bağışlamasını rica ettim. Paşanın ülke bütünZeytinoğlu'nu Devlet Başkanlığı Genel Sekreterliğine. Abdulluğü için çarpan bir yürek taşıdığıru her buluşmamızda yalah Polat Gözübüyük'ü de Adalet Bakanlıgma getirmesi iyi kından seziyordum. Bölücülükten, her türlü bağnazlıktan nef sonuçlar vermedi. Bunlardan birincisi kimi sağcı çevrelere ya ret ediyordu. Kürt sorununda başlıca kusurun bizim yönetikınlığı nedeniyle Paşanın yansız tutumuna bir ölçüde gölge cilerde aranması gerektiğinl açıkca dile getirmekten çekindüşürmeyi, hiç değils e onu şaşırtmayı başardı. Örneğin bir miyordıu gün gazetelerde okuduk. Merkezi İzmir'de bulunan Komünizmle Mücadele Dernekleri Başkanının başvurusu üzerine Paşa bu kuruluşlann onursal başkanlığını kabul ediyordu.. DOĞRULARI VE YANLIŞLARI Y GÜRSEL PAŞA İYİ NİYETLİ, BABACAN BİR ADAMDI, ÜLKE BÜTÜNLÜĞÜ İÇİN ÇARPAN BİR YÜREK TAŞ1DIĞINI HER BULUŞMAMIZDA SEZİYORDUM, HER TÜRLÜ BAĞNAZLIKTAN NEFRET EDİYORDU, KÜRT SORUNUNDA BİZİM YÖNETİCİLERE KUSUR BULUYORDU. KİMİ ATAMALARDA KİŞİSEL İLİŞKİLERİNİN ETKİSİNDE KALIP YANLIŞ KARARLARA VARDIĞI DA OLUYORDU... şeyler midir?... Yüksek Harp Akademisinde, hatta Harp Okulunda öğrenim gcren gençlere falan gazeteyi. falan kitabı okumayı yasak etmek. o gençleri tek yönlü, eksik, dünyayı al gıiamaktan yoksun yetiştirmek olmaz mı?... Bu koşullar altında uygulanaa disiplin ashnda bir rüzgârla altust olabilecek yapay bir disiplin sayılmaz mı?... Ben komutanlanm gi bi düşünmüyorum. ama mesleğim gereği verilen buyruklan yerine getirmek zorundayım. Namus görevim budur benim! Disiplini böyle anlayan ve böyle uygulayan bir ordu, körü kö rüne baştakine uyarak nereye gittiğinden habersiz ordulardan her halde daha canlı, daha başanlı olur diye düşünüyorum. Atatürk Birinci Cihan Savaşına katılmamızı istemiyordu. Böyle bir serüvenin yurdumuza iyilik getirmeyeceğini, başımızı belaîara sürükleyeceğini, gözleriyle görürcesine bi liyordu. Düşüncesini de arkadaşlarma söylemiş ve yazmıştL MUSTAFA KEMAL ATATÜRK ÖRNEĞİ avaşa girdiğimizde ne yaptı MustaTa Kemal?... Sofya'da ataşeydi o sıralar. İstese pasif bir görevde kalır. inanmadığı bir dava uğruna canını tehlikeye atmazdı. Oysa hep biliyoruz ki bir an duraksamadan büyüklerine başvurdu. en tehlikeli bölgelerde. arada inanılmaz bir zafer de kazanarak, savaş bitene kadar canla başla çalıştı. Büinçli disiplin, yara tıcı disiplin budur işte. Fikir suçları, fikir yasaklanyle kafalan ütülemeyi amaçlayan tek yönlü eğitim yönteminden top luma yarar sağlanamayacağı da bilimsel bir gerçektir. Böyle bir yöntem dünya koşuUanna ayak uydurmayı bir süre ge ciktirse de koşullann zoru ile sonradan başgösterecek patlamalar da o ölçüde şiddetli olur. Namık Kemal'i dinlesenize: Ne mümkün zulm ile bidad i!e imhayl hürriyet Calış idraki kaldır muktedirse ademiyetten ' Yüzyılımızın başlangıcında askersivil Türk gençliği «Padişahım çok yaşa» sloganıyle yetiştiriliyordu: Sonunda pa dişahlığı yine o gençlik yıkmadı mı?... S kimlere. savcılara para karşıhğı sattırmaya kalkışması her yerde tepkiyle karşüandı. makammda uzun süre dayanamayarak çekilmek zorunda kaldı. Ama bu kişinin ilerici basına yaptığı asıl kötulük. esas mesleğine döndüğü, Yargıtay üyeliğine seçildiği döneme rastlar. Basın davalarına bakan dairede çahşıyordu. Ne zaman önüne bir mahkeme karan gelse, ne yapar eder ilerici bildiği gazete ya da derginin mahkumiyetini sağlamaga çahşırdı. Sonunda emekli oldu da basınımız bir ölçüde rahat nefes alma olanağına kavuştu. Milli Birlik Komitesinin bütün üyeleriyle teker teker ta nışamadım. Bir kaçı ile o zamanlar, bir bölümü ile daha son raları arkadaşhgımız oldu. Bunların hemen hepsi iyî niyetli. pırıl ptrıl gençlerdi. Askerlik mesleğinin dışında genel kültür olarak kendilerine pek bir şeyler verildiği söylenemez. Sorarsanız beğendikleri kitap diye (Beyaz Zambaklar Ülkesi)ni gösteriyorlardı. Doğrusu bu. üzerinde durulması gereken nazik bir konu. Yurt savunmasında görev almaya hazırlanan, adım adım Genelkurmay Başkanlığına dek önlerinde büyük olanaklar bulunan bu gençler. yüksek öğrenim yıllannda çağ daş dünyaya değgin esash bilgiîer edinmeli değiller midir?.... A damlan bağnınıza basacağınuz yerde biz, tum alevl yurttaşlan da bizden saymıyoruz. Özellikle doğu illerimizde askere yeni alınan erleri eğitmekle görevli subaylann bun lara gelişi güzel «ulan kürt gel buraya» diye seslenmeleri sonucu yapay bir Kürt soranunu kendimiz yarattığımızın îar kında değiliz!... demiştj bir gun. Taşıdığı görevin onurunu korumaya titiz bir özen gösterir. bu hususta en ufak bir dedikoduya yer vermekten kaçınır, hatta kimi zaman gereksiz abartmalardan kendini kurtaramazdı. Yabancı Devlet Başkan larından gelen maddesel değerj ne olursa olsun. bütün hediyeleri hazineye aktarırdı. Kendinden dinledim: Bir gün bir doğu ülkesi Devlet Başkamndan iki üç metrelik güzel bir he diye kumaş gelmiş Eşinin pek hoşuna giden bu kumaşı bile el surmeden ilgili makama teslim etmiş. Üstün erdemlerine karşılık. Paşanın. deneyimsizlikten olacak, bir takım kusurla n vardı. Nerede rastlasa gazetecilerle konuşmaktan, onların olur olmaz sorulanna ayak üstü yanıt vermekten zevk ahyor. iyj niyetli sandığı kimi önerileri düşünmeden benimsiyor, kimi atamalarda kişisel ilişkilerinin etkisi altında yanlış karar lara vanyordu. İzmir'de briç arkadaşları olduğu söylenen Nasır YANLIŞ HESAP BAĞDATTAN DÖNER rtesi gün Parlamentoda ve ilerici basında kıyamet koptu. Herkes biliyordu ki bu dernekler komünizmle mücade le sloganı altında ülkemizi Atatürk devrimlerinden uzak laştırmayı, gerisin geriye sürüklemeyi amaçlamaktadır. Kültür açısından yobazlığın, ekonomi açısmdan çıkarcılığın yuvalarıdır bu demekler. İlericj gazeteler yazdı. Senatoda konuşan Suphi Karaman işin içyüzünü açıkladı. Paşa da yaradılıştan iyi niyetli bir adam olduğu için yanılgısını anladı, fahri başkanlıgı derhal buaktı. K1SA SÜREDE AYDINLANDILAR anıdığım Milli Birlikçiler arasmda öğrenmek tutkusu ile yanan, ileriye açık olanlan çoğunluktaydı. Bir Suphi Ka raman, bir Sami Küçük. bir Selahattin Özgür, bir Haydar Tunçkanat ve şimdi adlannı anımsayamadığım daha başkaları bunlardandı.. Cumhuriyet Senatosu onlar için bir tür üniversite yerine geçti. Çalıştılar, çabaladılar kendilerini yetiştirdiler. Senato görüşmelerinde en tutarlı yolu onlar izliyor. ülke çıkarma uygun önerileri (çok kez CHP ile birlikte) onlar savunuyorlardı. Başlangıçta Atatürk ilkelerine aykın ola rak Ankara'da bir İslam Sitesi kurulması için öncülüğe kalkışan. solcu partilerin parlamentoya girmesine karşı çıkan Ahmet Yıldız bile kısa sürede aydınlanıp dünyayı ögrenme çabasma girişti. E T BİR İLERÎCİ BASIN DÜŞMAN1 DİSİPLİNLE KÜLTÜR BAĞDAŞAMAZ MI? A bdullah Polat Gözübüyük de çağdaş hukuk düzeninden habersiz, gericinin teki bir adam olarak kendini gösterdi. Belki çok iyi briç oynuyordu ama Adalet mekanizmamızı yönetecek yeteneklerden yoksundu, Bastırdığı bir kitabı ha O rdunun politikaya kanşması kuşkusuz kötü bir şey. Yakm geçmişimizde bu yüzden başımıza felâketler de gelmiştir. Evet, ordu herşeyden önce disiplin ister, ama disiplinle kültür. disiplinle dünya görüşü birbiriyle bağdaşmaz YARIN: U71ER OLAYI VE YASSIADA Amerika Mektubu merika'da çoğunluğun yaşamı iki ^ tür mevsime göre düzenleniyon Doğal mevsimler. televizyon mevsimleri.. Baharın yaza, güzün kışa kavuşması gündelik yaşamın akışını ne kadar etkiliyorsa, televizyon mevsimlerioin değişimi de o kadar etkiliyebiliyor. Eylül. salt güzün değil, televizyon mevsiminin de başlangıcı burada Yaz kamplanndan dönen çocuklar okulun yolunu tutar. yapraklar sarı. turuncu, kızılın binbir aynmına dönüşmeye yüz tutarken, televizyonlarda da yeni programlar sökün ediyor Televizyon yayımlarına egemen üç dev şirket, ardı gelmez reklâmLarla mevsimin yeniliklerini duyuruyorlar Yaz nedeniyle bir kaç ay teievizyondan uzak kalmış olan milyonlar. yeniden ışıklı kutunun çevre sine kümelenip dikkat kesiliyorlar.. \ Haluk ŞAHİN | KANSER TEDAVİSİNDE TARTIŞMAYA YOLAÇAN YENİ BİR YÖNTEM Ünlü aktör Steve Mcuueen'e kanser tedavisi uygulayan ABD'li doktor Donald Kelley, yeni yöntemi ile bugüne dek kendisi dahil 21 bin kişiyi iyileştirdiğini ileri sürüyor. bırsızlıkla bekieyenler düş kınklığına uğradılar. Gene de, greve gösterilen 11 gi, dedikodu yazarlannın ve yıldız avcı lannın ilgisinden öteye geçmedi. Hollywood'ta neler oluyordu?... Bilinç sanayiinin düş fabrikasında niçin kazan kaldınlmıştı?... Nedenlerden bir tanesi, oyunculann başkalannın elinde piyon olmaktan kur tulmak istemeleriydi. Dolandınlmaktan usandıklannı. hak aramanın zama nının geldiğinj söylüyorlardı. Kamuoyu. film başma milyonları vuran bir • kaç yıldızın panltısıyla yanıltılıyordu. Aslında, sıradan sinema ve televizyon oyuncusunun durumu hiç de iç açıçı de ğildi Sendikalı oyuncuların yüzde 89'u yılda on bin dolardan az kazanıyordu. Yaldızı göz kamaştıran, delikanhların ve genç kızlann düşlerine giren bu mes Geciken Mevsim ] Daha doğrusu geçen yıla kadar öy le yapıyorlardı. Bu yü ise, bırakin eylüiü. ekimin yarısmı bulduk. halâ yeni mevsimden eser yok. Dışarda renk cümbüşü içinde titreşen yapraklar yerlerini kuru dallara bırakırken, televizyon eski programlannı tekrar edip duruyor.. Gecikmenin nedeni oyuncularla set işçilerinin grevi. 21 temmuz'da başla yıp eylül sonunda anlaşmayla sonuçla nan, ama henüz işbaşı yapılmayan bu grevin etkileri uzun süre hissedilecek™ Boş geçen haftalann kısa sürede kapatılabilmesi. programlann kestirme yoldan hazırlanıvermesi olanaksız. En iyimser kestirimler bile •mevsimin» başlamasının kasım'ın ortasuu bulacağmı öne sürüyor HOLLYWOOD Grevle birlikte Hollywood"ta çekilmekte olan 20 sinema fümi ile, Çarli' nin Melekleri'nden Dallas'a kadar. 50 televizyon dizisinin yapınu durmuştu. Yapımcılann elindeki hazır programlar üç dev şirketin dişinin kovuğuna bile gitmedi. O zaman ekranlar, çaresiz, tekrarlara kaldı. Tiryakisi olduklan di Tdleri iple çekenler. hel e Dallas'taki J. R/yi klmin vurdugunu ögrenmeyi sa lekta işsizlik oranı yüzde 40 ile 60 ara sında oynuyordu. Oyuncular daha fazla para ve top lumsal güvence istiyorlardı. Ama bun dan daha önemli istemleri de vardı. Bunlarmda başında, iletişim teknolojisindeki değişim sonucu ortaya çıkan yeni kazançlann nasd üleşileceği yer alıyor du. Göruntü bant ve disklerinin yaygınlaşması, kablolu televizyonun yayılması. uzay uydularmdan doğrudan yayınlann gerçekleşmesiyle ABD'nin , kitle iletişim düzeni önemli bir dönüşü mün eşiğine gelmişü. Teknoloii ile birlikte kurumsal yapı da zorlanıyordu. Yeni olanaklar, seçenekler ve gelir kay naklan çıkıyordu ortaya. Bu gelirler kimin cebine girecekti? Oyuncuların payı ne olacaktı?... Grevin gündemindekj en çetrefilli sorulardan biri buydu. Grev sonunda vanlan anlaşma ile yeni gelirlerin yüzde 4.5'u oyunculara bırakıldı. Yüzde 4,5 fazla bir şey değil kuşkusuz. ama kimi oyuncular bu na da razılar. Hiç olmazsa işin ilkesi be nımsenmiş oluyor. Ayrıca şunu da unutmamak gerek, Hollywood'ta oyuncunu nsözü acnak bu kadar geçiyor. Doktor Donald Kelley, kansere karşı metabolik tedavi yöntemi uyguluyor. 1965 yılında karacığet kanserine yakalanan ve ancak iki ayiık omru kaıdığı soylenen Donald Kelley, doktoriarın kanser tedavısınae ııyguladıkları yöntemlerı bir Kenaro ıterek dişçilik okuıundakı gunlerden aklında kalma bılgılerAmerikalı oktör Steve Mc den yararlanmayı düşündu. Oueen'in yokalandığı kanser Dişçilik okulundakı bıigılere hastalığını tedavi ettirmek için Meksika'ya gitmesi nedeniyle dayanarak, cok mıktarda kara Meksika Radyosunda yayınla ciğer yemeye başlayan. panknan bir radyo programında reas enzimierı aian. bünyesıne geçtiğimiz hafta şöyle deniyor sığır hücresı nakıeden ve vüdu: cMeksika, kanserin meta cudundaki toksinlen atmok ibolik tedavi yöntemiyle yenil çin kafein şırıngası yaptıran mesi yolunda dünyaya yeni ör Donald Kelley sağlığına kavuş muş bulunmaktadır. nekler vermektedir.ı Keiley'in uyguiadığı yöntemcRadyo programında yer alan bir görüşten ötürü «e ha lerı Amerikan Kanser Derneğl yatımı kurtarmadaki yardım «Kanıtlanmamış» tedavi yönta larınız için teşekkür ederim» mj olarak reddetmektedıt Buyanıtını veren Amerikalı ünlü güne dek 21.000 kışmin kanser tedavisinı başarıyla gerçekleşaktör Steve McÛueen'di. tirdiğini söyleyen Kelley şu anMeksika'nın kanserle savaşımda rcJ OYnaması Teksas'lı da dünyada 5.000 doktorun eski bir diş doktoru olan Wil yöntemine Itibar ettiğinı ekleliam Donald Kelley'ln Meksika" mektedır. STEVE McOUEEN da bir hastane kurmasından ötürüdür. Teksas'da kurduğu Steve Mcuueen'in göğüsla Health Institute of Addison karın arasındoki dokusunda adlı hastanede kanser tedavi bir kanser hastalığı vardır Bu sinde uygulanan yöntemlerin tur kanser hastalığı asbest aynısını uygulayan Meksika'da maddesinın kullanıldığı ışlerde ki Santa Maria Hastanesmin calışanlardo görülen bir hasBaşhekimi Donald Kelley'dir. •toJıktır. Steve McÛueen'in 30 55 yaşındaki Donald Kelley' yıl önce gemiciyken ya da yaln bir diş doktoru olmasına rış oromobilleri kullanırken giy karşın kanser tedavisine yönel mek zorunda olduğu elbisenin mesinin nedeni ise 1965'de bir asbestos'tan yapılmasından etkilenmiş olabileceği söylenmek okciğer kanseri geçirmesidir. tedir. Keliey, kanseri tedavi yöntöminin metabolik ükelere dayandığını, başvuran hastalara 3000 soru sorulduğunu ve hastanın fiziksel ya da duygusal durumuna göre ya vejetar/en rejiml veya cok et proteinli bir rejim önerildiğini söylemektedir. Kelley'e göre. hastalar. slnlr sistemlerine göre birkac «Meta boMk gruplarsa ayrılmaktadır ve 3.000 soruya verilen yanıtlar dan hastanın hangi gruba girdiği anlaşılmaktadır Buna bakarak bir yiyecek rejimi önerildikten başka vitamin yo do ma den tuzlcrı kapsayan 225 kadar da ilâç verilmektedir Kelley «ben tıp literatürunde yazılanlan uygulamakton başka bir şey yapmıyorum Benim düşünce sistemim ötekilere uymuyor. Bu konuda tartışma acılmış olmasmı olumlu karşılıvorum. 5.000 doktorun benim yöntemlerimi uygulaması önemli bir adımdır» demektedlr. Steve Mc Quen: Kansere karşı mücadele ediyor» Dr. Kelley: Yöntemine güveniyor...