Catalog

OM Kİ CUMHURİYET 11 EYLÜL 1979 EKONOMI... EKONOML. EKONOML. EKONOMİ... EKONOML. EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOML. göre Kamu kesiminde adil bir ücret rejimi îçin kazançların fiyat artışlarına kez, rurk'ye n n az gel.şmış boıgeıerinde calışmayı ozend rmeyı amaçlamaktadır Gecen yıl boşıatılan bu sistemle, bolgelerın eteman temını tazmınatı. ılin gelışmlşlık endeksme gore saptanmaktadır Boylece 1978 korarnamesıyle gerl kalrtrş bolgeienn calışmo karşılığı olon ek yüzde 5O'I k odeme f arkı yüzde 60'a C'kan'mıştır Bu tCKk yon odeme kararnamesıyle getınlen ek fo'Vm üstüne eklenerek hesaplanaccktır Türkıye'nın en genkalmıs 19 ılı ıcm guc'ük zammı yüzde 60 olurken bunu zhven 23 ilde cclıscn teknık personele yüzde 30 zann veri'ecekfr Bu ıl'enn saptanmasmda DPT"n>n 1972'de vcp. tığı gellşrnışdk endekslerinden yararlanılmaktadır NASIL HESAPLANIYOR Gelışm s'ık ındekslerı. ucret sıstemınl öznel tradeden kurtarmoktadır Getınlen nesnel kıstasla/ 'cınde 12 oge bulunmak tod r Bunlar ıl ıcnde kentsel nüfusun oranı, okur yazarların oranı, yüksek okul r^ezunlomm oranı. tanmda caiışan nüfusun Is gücü ıc ndekı payı. fırmo başına crta'ama ışc sayısı k ş başına ödenen > gelır vergısı. bır ktlometrekareye düşen yol, bır rodvoya düsen kışl 100 bın kişlve düşen hasta yatak sayısı. kışl boşma ^stma değer, ktşı başma sınoı katma değer ve sanayıde calışon nufusun 1 gucü $ •cındekı payıdır Buna qöre 1972 sonu 'IIbanyle TüKıye ortaloması 100 puan Iken Istanbul 293 puan. Adı/aman ıse 19 puan ıle değerlgnnrekteydl Ancak yan ödemey! saptamakla görev'l ozel komısyonun endekslemevl sclt eleman teminndekı guclük hesaplarına uygulayabılmesı oe^cek ücretle'de bir etk n!'k scğiamamıştır Bu ıse teknlk eleman odalon ve "nemur dernekler nln haklı tepk smi cekmıştır viie de uvgulamomn başlanâıcmı verr^e kabu! etmek gerekir Konunun gecmlşınde 657 savıiı devlet memurları ycsası, kamu kesiminde caiısanlar arasında e^'îleme eS'lırcvni pekıştKmck icn cıkanlmıştı AP hükijmetlerl 1S65 1371 dönemmde toD'umia yapcy ayrılıklan körükleyen uygulamalara gıttl Bunun sonucu, işcimemur ayrımı sorunu doğdu Bu dönemde yan ödeTie gıbl özend rme arocları <ia coğu kez partlzon omactara uygun cıkarılm.ştı. 12 Mart dönemınde fs« kT^tı kes n nrV ca'işanların send kalaşmi hakkı ortadon koldırılmıs. böytece kamu kesiminde calışanlar toplurrun goreceM olarak en düşuk payını alan keslml halme gelmıştir BÜYÜME HIZI ARTIŞI, ORTALAMA PLAN VE YILLIK PROGRAM HEDEFLERİNİN GERİSİNDE KALIYOR TOPLAM ÜRETİM DEĞEHİ İÇİN DE YÜZDE 42 PAYI BULUNAN SANAYİNİN URETÎM SÜRFCINDE YARATILAN YENİ DEĞERDEKI PAYI YUZDE 22 DÜZEYİN DE GERÇEKLEŞIYOR. PAYINI ARTTIRACAK YENI ME KANİZMALAR VE KURUMSAL DEĞİŞIKLİKLER ARAYAN ŞANAYİ SERMAYFSİNİN ÖNGÖRDÜĞÜ BU DEĞİŞIKLIKLER DEMOKRATIK HAKLARIN ASKIYA AUNMASINIIÇERİYOR Uluç GÜRKAN ' BÜYÜME HIZI (SABIT JRETICI FIYATLARINA GÖRE VUZDE DEGIŞıM) 1977 1978 Tarım Sanayı imalct Sanayıı H.zmetler Yurt ı c gelır Ulusol Gelır 13 69 65 57 44 4 0. 3,3 3.4 1979 03 01 3,1 32 33 33 1 1 36 21 28 maJ ve hızmetlen de kapsamaktadr Oretl mın bu bütunluşü ıçınde Srinavnn yaraıılan yem degerden en kuçuk payı aimasma kaışm topıaxn uretım degerı ıçınde en buytık paya saiııp olduğu ızlenmektedır Emek süre cmden geçen mpddelenn ya da ışgucünün degışıme tabı tuttugu ogelerm topiamı ola rak tanımia>dbılecegım L uretım aegerı, sa nayı içın yuzde 42 lık bır payın varlıgını yan sıtmaktadır. Tarım ancak yüzde 18 lık bır pa ya sahıp bulunurken hızmet sektörunun pa jn yüzde 40 a ulaşmaktadır. SANAYİ SORUNLARI Ekonomınıa en önemlı kesımi olan sana yı doMZ darbogazmdan öneml, olçude etkı lenmektedır Bu etkı dışa bagımlılık ölçusunde olumsuzlaşmaktadır Sonuç gereğınce buyuyememe ve yaratüan yeni gelırlerder yeterh pay alami.ma olmaktadır Buvsa, gu numuzde ekonomık ve demokratık y» pıda yaşanan rahaibizlıklana temehnı oltu turmaktadır. Sanayı. bır yandan bırbıri ardmdan tuı dugu pazarlama orgutienyle hızmet gehrh nne el koymaya çalışırken, bır yandan Ğı sorunlarını çözecek yeni mekanızjnaiarıı ve kurumsal degışıKhklenn pesjinde tto^mal tadır Burada, demokratık hakların kullanı masının. somuruye davanan bırıkım hızın bınırlayıcı sonuçlarının gıdenlmesı önemlı dır Dışa bagımlı ekonomının dışa açılırkeu bır yandan ılen sanayi ulkelerıyle rekabe zorunlulugunu bır yandan da ekonomıl işietme olç'vını bujoıtmek sorununu aşmaf gerekmektedır Buvsa daha çok bınkımlı sağlanması ve sanayıe aktarılnıasını ongör mektedır Daha çok somurü anlamına geleı boyle bır gel'şmeye kımsenn gonlunce raz olacagı duşunuîenıez Bu nedenle fanay sermayesl yeni mekanızrralar ve kurumse degışıklıkier peşınde koşarken demokraü hakların askıyd aJuamasuu ıstemektedır. DEMOKRATIK HAKLA.R Sanayıın buyüme hızının vuzde 3.5' duştugü bır sırada gerçekleşen 12 mart, b yonayle oldukça ogretıcıdır 12 mart ta d< mokratık ha.klann askıya alınmasıvla san >»de buvume h.zı tırmanmava bişlamı^tır 1971. 1972. 1073 vıllannda sıra.sıvla, yuzd 10 i. 12 5 ve İJ 8 oranlarına ulaşmi'jtır 197 e.um seçımlennden sonra ıse. once yüzd 10 dolaylarınd duşen sanayı buyumesı. b yıl bınde 1 İe yetınecektır. Rakamların böyle sıralanmasında, dî ekonomık gelı^meler ıse sastermn tarıhse dogrultusunun ptkıı» ıgı bulundugu ku^kı suzdur 1973 sonunda, dunya petrol fıyatls rının ve bunun ardından sanaı mamjl fıys lannın yukselmesı geiışmekte olan p«k ço ulke gıbi Turkive'nın de dış odeme gaçlü lerıni agırlaştırmıştır Dışa bagımlı sanay üretım içın gereklı girdılen saglajamaz c muştur. Ancak, dış ekonomık gelışmelenn etki hgi, madaJvonun valnızca bır yanmı yansmaktadır. Bu etkınlıkle bırhkte. demokrati hakların kullanılabüdıgı ortamlarda bınkıt hızının sınırlanması da etkınhdır. Sıstemi kendini sürdürmesı içın aradığı çözum b etkıyı gıderıcı bır çevrede. ancak 12 mart tan çok daha ınce bır bıçımde bazı demoi ratık göruntuler korunarak aranmaktadu Sanayiın yalnızca hızla buvümesıne dayai nıcel değışıklıklere yonelık demokrtık gorü, tülü yem mekanızmalar \e kurumsal degışı. likler özlenmektedır. Gerçekte, sıstemi veri kabul eden hıç bi cözüm, demokratık haklardan yana olmaj ıle sanayıın büyüme hızında somutlaşan ke kınmacılık arasındakı çelışkıyı çozemez Bu çehşkıyi çözmek içın sıstemın degıştlrılmes kaçınılmazdır Bunun volu nıcel değışıklık lerle yetınmeyıp, genış halk kesımlennm ı temlen yonunde nıtel donuşmelenn gerçej leştınlmesırdeD geçmektedır endekslenmesi gerekiyor Kenan MORTAN BÜYÜME YAPISI (CARI ÛRETICI FIYATLARINA GÖRE YÜZDE PAYI) 1977 1978 ?5 0 21 1 183 ' 539 100 1979 22 9 21 8 19 2 52 3 100 K AMU kesiminde colışan yaklaşık 1 mılyon memur ve 80 bın teknik e!e manın ucret rejımıne adalet sağlayobılmek icın kazanclonnın fıvct artışlarına göre endekslenmesi zorunluluk halıne gelmıştır Yeni yon ödemelerde scdece teknik eleman temini ıcın endekş uygulanması bunun dışında kalan memurlann geltrlerınde reel bır artış sağlomamıştır Ayrıca, AP ve cephe dönemlerınde yan ödem» ıstemınde yaratılan carpiklıklcr ucretlenn karornamelerle düzeltılme olasılığım ortadon kaldırmoktadır Bu redenle maas ve von ödeme konusunun tOmönü lce'en nesnel blr düzenleme gerekırken ıkıncı adımda memurlann sendıkal haklarıno yenıden kavuşturulmasının kaçmılmaz o!duğunda ış hukuku uzmanları blrleşmektedır. NE GETİRİLDİ? Memur yan ödemelerl blr vıl lcinde ikmcı kez gözden geclnlerek yen<de*ı belırlenmtştır. Buna göre. yon ödeme katsayısı 4'ten 6"yo çıkarılmıştır Is güciuğu. ış nskl ve eleman temiıvrdekı guçlük zamlanndan oluşan yan odemeler. bu • | ç yıldan bu yana Türkiyenm büyüme I I hız'nda meydana gelen artışlar gerek ™ ortalama plan gerekse yıllık program hedeflennm önemlı oranda gerismde kalmaktadır Devlet Istanstık Enstıtusü'nun hesaplamalanna gore buyüme htzmdakı geri kahş. maddı üreUme da\alı tanm ve sanayıdekı yavaşlamadan etkılenmektedır Ilışıktekı tablolardin izlenebılece&i gıbi büyumenın behrleyıcısı hızmet sektoru olmaktadır. Tıcaret ve Ulaştırma faa''>etlen"nın süıükledıgı hızmet sektörunun buyumeye katkısı. yüzde 87 ye varan olaganüstu yuk sek bır düzeye çıkmıştır Üretım surecinın sonunda vatınlan gelır ya da yem deger ıçınde hızmet sektorun payı da gderek artraaktadır Bu yıl yurt ıçınde yaratılması ongorulen 18 tnlyon lıralık yem âeğerm yuzde 55 ı hızmet sekiörün den gelecektır Buna karşın. tarımm pavı y"ızde 23 sanayınm pavı ıse yu?de 22 olaÜretım surecinın sonundn yar^tılaT yenl değere ü'şkın bu bılgıler üretım surecinın kendı yapısına ters du'?mek*t'd!r Or^'ını su recı. sonuçta yaratılan jenı deger n otesın Tarım Sanayı Imalât Sanayn Hızmetler Yurt ıc gelır Ulusal gelır 25 7 20 1 173 542 100 1012 1013 102 6 BÜYÜMEYE KATK1 ISAB'T URETICI FIYATLAR NA GOPE YUZDE OLARAK, Tanm Sanayt Ima'â' Sanayıı Hızmet'er Yurt PCI {»elır Uiusal aelır 1977 69 38 3 31 4 6i 6 100 91 0 1978 2\ t 25 8 20 5 *2 7 100 1979 / 7 1 } tOS 101.3 KAYNAK Devlet Istct st.k Enstıtusü 8b 9 1C0 132 6 de bır b ıtun olarsk Közlevobılmek içın uretî'Ti degerleııne bı.mak gerekjr L'retım degTİcrı \<r>ratılLa yem değer vanında, üretım yapabılmek içın kullanılan H e demlştl Mevlano?.. «Ounle beraber g!lti cancoğızım dune alt ne vcrsa bugun y n l şeyler söylemek gerek » Herkesln herşeye tepkl duyduğu, her eylemin v» kararın kendl lclnde yığınla celişki•ıni ta$ıdığı bir donemden geçerk«n «ıki ve bıllnen reçetelerin artık kok salmodığt ortaya çıkm'ştır. En genlş anlomıyia sıstem kendlnı vpntden üretememekte, kendıni yenılevememcktedlr. Alıncn hlc bir karorm sonu gelmemekte, kararlar kağıt ustünde kalmakta, sorunlar yığıldığı Içln de, toplumda zoıiamalor bellrmektedir Sıyasal bunalımlar bırblrlnl <zlerken, ekonoml korduğumde durak yapmakta pol'tiko olaylara çozüm getlrmemekted r, usiırr'o 1969 yılından bu yana ekonomide ve potıtıkoda blr ttkanıklık soz konusudur. 1961 anayasasını'n, daho sonra 12 Martla kuşa cev nlse de öngorduğü slstem tepki anayasası olduğu içın poMtık ve ekonomık körduğümlere ortık cözum getiremez olmustur Cozum cuzloşmalardaı bulmoktodır kendlni Son on yılda alınan tüm önemlı ekonomik kararlar, aynı biclmde ahnomayan tüm önemll ekonomık kararlar sürekli «uzloşmalardan» oluşmaktadır. Ve hiç blr uzlaşma sorunlara köklü blr cözüm getirmemekte, ancak o günü kurtarmaktadır. Günluk kurtormalarsa blrikmlş ve slstemln Işlertığlni tıkar olmustur. Oysa, az gellsmis ülkelerde s'stemln ksn dinl sürdurmesl, demokrasinin kendini yenilemesi ve slyasal Iktldarlann ömru bu tür tıkanıklıklaro bırakılamaz Mutlaka cozum getlrmek zorunludur. O halde Türklys de blr az gellşmlş ulke olarak kendl ekonomîy yapısına uygun hukuk kurallannı getlrmek zorundadır. Siyasal iktldarların dengeli bır blçlmde Iktidorlarını cuzlaşmadanı sürdürmeleri ve karar olmalan ortık zorunlu hale gettriştlr. Bır siyasal Iktidar ve ona bağlı tum slyasal kararlar blrkaç klşinln su ya da bu blclmds portl değiştirmesiyle sallantıda kalomaz. Seçlm sandıklannaan çıkan oylar en azındcn blr seçım donetni gecerllğinl korumaiı, boyl»ce loplumdaki değlşimlere ayok uyöurobilecek kararlar yurürtuk kazanmalıdır. Bugünden yanna değismeyecek. Işlerllk taşıyan. kararlar .. Bunun Içln de, herhang! blr slyasal Iktldann en azındcn bir p!an donemi boyunca etkin olmasını sağlamak garekir. Bir partl bir ta ve toplum yeni sorunlar<o karşı ka'Şiya kblır olmaktadır. Belki de, «yeni» sorunlorla kar şı korsıyo imiş sanmaktadır Oysa, kokunda getirilmsyen cozum tepklleıi üst ısste yığmokta, slyasal mekan'zmadaki tıkanıklık ise nereden baslcnacağtnı bıle bümemeye yol acmgk tadrr. Ise başmdan baslaycbilmek, en azındon neresinden baslayacağını bılmek, kesıntıslz beş ytllık bır ıkt dann yapaccğı Istir. Yenl bir hukuk sistemı ve Istlkrortı b:r iktldar... Işle, Türkiye n!n ozlemi ve tıkanıklık YORUM Tıkanıklıkları Önlemek için.. Yalçın DOĞAN plan donemi boyunca, yanl beş yıl sureyte iktıdarda kalmalıdır. O partinln ongordüğu ekonomık kararlar, ilkeler siyasal yasama ancak böyle yansıyabllır ve böylelikle sistem kendini yeniden uretebllir hale gelebıllr. Bugun alınacak blr karar yarın değışmeden, bir ya da ıki mlllervekilinln parti değlstirme korkusundan kaynaklanmadan uygulanması zorunludur. Ortaya cıkan her sorıın bır tepkinin urünü nıteliğinl taşımoktadrr. Türkiye'de bugün. O tepklye bir bcska tepkl daha doğmaklann glderllmeslnln demokratık yolu Bunun da uygulamadaki yeri kuşkusuz bir anayasa degışıclıgınden geçmektedır 1961 anayasası 195060 donemine bır tepkinin ürunüdür. Oysa, Turkiye az gelışmlş bır ulkedır az gellşmışlik olculerı ıçınde buyumek zorun do olan bir ülkedir O halde, az gellşmiş bır uikenın ve buyumek ısteyen bır ulkenin siyasal reılminl, ekonomık sistemınl kurmck zorun'dadır. Uygulamada yurutme erkini guçlendirmek zorundadır. Scbch bır partı, ok şom b!r boska portlnın uyesi olanlorla, doloyıs.yla blrkcc parlamenlerın b.lmeın hangı kısısel ya üa bolgesel soı'unlorının uzantısıyıa Iktidar olunomayoccğı artık. ocıkiır Bundan dolayı sıstemln kendıslnı yemlemesi ıcın. ona temel olan kurumlann, yenilenmesi gerek mekiedir. Bu da anayosadan gecmektedlr Benzer polıtık tıkonma Fransa'da ortaya cıkmıs, De Gaulle'un bcskanlık sıstemıne glden anayasal deg,,;k!ık gerceklestlkten sonra, başkanlık sistemı ıls Fransa da siyasal dengeler sağ<anmıs, en azından Iktldarlar «ne sureyle Iş başında kalacaklarını» kesınlikle bıür olmuşlordır. Başkanlık sıstemi bır cozume ulaştırmıştır Fransa'yı. Onumuzdcki sscımlerden sonra Turtclye' de yeni bir siyasal bunolımın gundeme gelme olasılıgı gücltı gorunmektedır. Ylne porlamento hesaplorı, yıne buna koşut erKen seçlm ya da benzerl önerıler gundemı kaplayacaktır. Ve gundeme gelecek oner.lenn tumu kısa donemli olocak. O gunu kurtarmaya yönelik olaca'Ktır. Bunlardcn orınmak ve koklü cozum getlrmek, sisteml yeniden kendini üretecek hale getirmekle olanaklıdır Bu da, bır plan donemlndç isbasmda kalacak güçlü bir yurut me erkınm varlıgını gerçeklestırecek değlşıkllkVe cozume ulaşabilir. ömeğin, anayasada yapılacok blr değışiklıkle başkanlık slstemlne gitmek glbl. lcinde bulunduğumuz dönem köklu cöziımler lcin en geniş bicimde tartışma acılmasının gerektlğl bir donemdır. Her turtü oneri gundeme gelmelı, gunu kurtaran çözumlerln dısına cıkılmalıdır Bunun ıcın de konu her yönüyle tartışılmalı, tartısılmalı ve tartışılcnalıdır. Tepkllerden olusan ve bunlarm yığılmosıyla bunalan ınsanlara artık cyeni şeyler soy lemek gerekıtir. I979UNİLK7AYINDAKİ ÜRETİM GERÇEKLEŞMELERİ BELİRLENDİ Erbil TUŞALP GATT RAPORUNDA DÜNYANIN BİLİNEN YÖNTEMLERLE ÖNLENMESİ GÜÇ BİR EKONOMİK BUNALIMA SÜRÜKLENDİĞİ ÖNE SÜRÜLDÜ CENEVRE <AP) Verkezl Cenevre'de bı lunan GATT (Gı.mrük Tarıfeierı ve Tıcaret Gı nel Anlaşması) orguıunce ya\ nlaron bır rapo da, dünyanın alışılagelmış yontemlerle onıeı mesı ZOT bır ekonomık bjnalınıa süruklenmek o!duqu ılen surulmuş ve her hukjmet n öncei olarak enflasyon sorununo eg Imesı gerektı vurgulanmıştır Kıâsık «talep yonet'mı» yonteTil rının bır cıkmozda oldugunu belırten GATT r porunda, «Ekonomide gerekiı yapısal degışıklı len gerçekieştırmek va gücluklen aşmak ıc bjyük mıktarda sermayenin olaganustu cır uzc goruşlüluk'e ku'lanılması zorunludur». denmı tır. Hemen tunn sanayüsşm ş ülkelerda tırmanc enflasyonun ve ABD e^onomibindskı Ourgunl gun yalnızca pefol ' yat'cnaakı ctıs'oro Da lcnamayacagını Kaydedsn GATT raporu, bu r lumsuz gelışmele n peıroı pı/ososndo bır bı luQjn yasandığı gecen yıhn orto'nrmda baş d gına dıkkati çeKme^'e ve a<;ı ^orunun s koiusu ülkelerde tuketım K 3 ıp tasarrufları o tırmak olduğunu beiırtmeklecır tr<onomık yo] ua ıse tuketım ma ı sanav 'erınaen jretım mı sanayılerıne doğru bır ka^ışın gereklı olduğu ı ri «urülmekteaır. Sanayıleşmış ülke ekonon iermin yerMd buyume ışaretıen gostermeve başlar başlam enflasyonun hortlad gmo aa d kkatı ceken GA raporu, «Tüm bu geiışmeıer dunvo ekonom ı uzunco bir su'e tam Kapa=>ıt=n n aiiınaa cai mak zorunda kaiab lecegını ve devresei bur lımiarın gıderek derın'eşebıleceğıni düsı r«i r»e<*Pd '* soiuCLna voTTıa<ta «Tokvo Rou' qousmşlerı sonunoa sa(5ıaoaT anlaşmalonn \ somo gec r Imes n>n de kc ay olrna/acog m ı r Surrnerc'ed r A NKARA. (Cumhurlyet Bürosu) 1979 yılınm ılk yedı oylık dönemmde demır cellk, gıda, gubre, tütün içkı lastık kimva karayo!u ve demıryolu taşıma aracları ıle ener|i sektöründe üret.n ortışı saptannnıştır Başbakcnlık Devler Planlama Teşkılatınm (DPT) ' i">» m oercs'esmeler.» raporıjnda, am•> icnern <r ^">ı^n ürünleri, kağıt, petror ı mya petrol uaınıeri ve cımento sektörlerfndo ıse üetm oz")ı=; "rr qoz'e"rf ğı be'ır*ı Tiıst r A/nk Cretimlerl ızlenen vaklasık 90 adet t»"nei ve krtık T!ai!ti"r •r"'1ât saia\ı fır.'ırrınde vöz Je de 34 8 T > T T > k ffVrr!inr)p v""i= T8 3 "ve > ii (eıe t'\V ureiımmde yjide K*~l uk yer kcpsadığı belırtılmekted r. DEMIR CELİK, G1DA, GÜBRE. LASTI K KİMYA KARA VF DEM'R"OLU TAŞIMA ARACLARI İLE ENERJi SEKTORLE RİNDE ÜRETIM ARTIŞI, OKMAN URUNLERİ, KAĞIT, PETROL, PETROKIMYA VE Ç.MENTO SEKTORLERİNDE ISE URETIM AZALIŞI VAR. Teme1 mo'lar üi'et'm'nip "•'i oylı'' değıç'ml madenciık =FKor'"nde vüzde 6 7 ımo'at sonayınde yüzds 3 3 eiekrntf enerıı°i öreîımınde He yüzde 5,3 nrtıçta oetro! ürünieri uretımı de yuzde 5 3 art'E a sonıjç'cnmıst'' Petro! ön'jnie'i üre"ml ^arıc, top'om sanavi üretıminde vüzde 3,8 motorın ve fuel oıl u'stımı dahıl yüzde 8 4 artış sağlanmıştır. DPT raporunda. uretlml büyuk ölcude ham petrol dışalımma oaölı petrol ürünlTinın değerlendırme dışı bırakıldığında sanav' üretım crtışınm yüzde 8 4 olduğu helırt'lmektedır DİNAMİK BÛYÜME DPT raporunda teme! maltor uretlminln, özel 1 k!e çlmento, petrokımya ve kimya sektorlerlnde olumsuz gellşmeler icinde olduğu bei'rtllmis, «Bu olumsuz etkene karşın gerceklesen vüzde 8i'lük öretım ortışı sonayiın dınom'k büyüme ıotansiyetmln göstergesidir» dertılmiştır. Imalat sanaYfinde uretlml dısciım girrfilerıne ba§'ı sektörlerde üretımın duştuğö.nü belırten ve rıler de ortaya konmuştur. DIŞALIM GEREKTİREN SEKTÖRLER Pe'rot uruı(ert üretıminde vuzde 19 4, Otomob'l urptımınde yuzde 16,4, lokomotıf üretıminde yuzde 65,6, polıetılen üretiminde yüzde 333 PVC üretıminde yüzde 49, cımento üretıminde ise yuzde 6,7 ürettm düşOsü gözlenmıştır» TEMEL ARA MAL ÜRETİMİNDE ARTIŞ Teme' ara mailarda uretım ortışı olduğu bellrtilen DPT raporunc"o rjemır celikte yüzde 23 4 gübreae vuzde 60 sıvı a''imınyurrırlo yüzde 13.5, bakır ^onscntre üret mınde ıse yuzde 29,1 ortış sağ'cndıö' b 'dırilmıştır Ote yandan bazı yatırım mallarında önem'l ortıslar sağlonarok faktor üretıminde yüzde 31,1, otobüs üretıminde yözde 35 5 kamvon üretiminde yüzde 27, yuk »regonu üretiminde ise yOzde 85 6'yo varcn oiumlo uretm artıslon gozlenmektedır DEMİR CELİK DPT colışrnosında *^ •^)^r^=™lr ve şrvı ce ITc üretlmierının gecen yıtın "^ ' ov"i co r 6 1979 yılmın i'fc vedl cvlık III»T> rc* s>'c ie vuzde 339, 33 8 ve 32.4 artış sagbnc ğı b°iır!''nfiışti' RcpO'da sıvı çelik üre'iTtm n artış'nm isdetilr ve Ertemlr'de gercekleştirilen kapasıte buyumesınden lleri geldığ! belırtıimeMedtr » Traktör üretıminde 1979"un ılK yedl oylık dönemmde geçen yıla oranla yüzde 31,1'lık artış sağlanmasına karşılık. uretım programındakı yüzde 41 1 lık olumsuz bır gercekleşme olduğu belırienmıştır. GÛBRE DPT raporunda, gubre sanayunde program hedeflerl açısından temmuz cvının olumsuz gelışme gösterdığı belırtılerek 1979 yılının ılk yedı ayında gübre genel toplammda yüzde 60 gıbı yüksek bır oranda uretım artışı Gösterdığı cçjklanmıştır. CİMENTO Bu arada, fue!oıl sağlonmasmın aksoması nedenıyle yılın ı k yedı ayında gecen yılın avnı rfonemıne gore c mento üretımîrıde yüzde 7& oranmda düşüç oıauou soyîenmektedır. ELEKTR'K ENERJISİ DPT calışması elektnk enentsl uretımi progrom rtedefm n yuzde 98 2 oranmdo gerceklestıgi aoS'erıırr ş, geçei yı' n ı'k ved ayıraokı uret m{ len yuzde 5 3 dcho ozlo olduğu be'ırt Imı$t,r Bu oroda hon'1 ost'Ol ufet n iın •ie nn lon donenler ıcinde yuzrc 15.9 arît gı beı rlanrr *tır Ta* komur uretımının yuzde 3,8 oranında düşmesıne karşılık lınyıt üretımmdekı artışm yuzde 171 oldugunu gosteren DPT verılerıne göre bazı temel malların üretım duşuslerı şcyle açıklanmıştır«Kağıtlar genel toplam üretımı gecen yıta gore yuzde 22, bmek otomobıl lastıkten uret'ml yuzde 15 2 düşmuştur Bınek lostıklerı uretımtennın düşrresıne karşılık kcmyon, otobus traktor ve grayder lasttklert uret.mı yuzde 16 7 artmıştır Demıryolu taşıtlan ımolat sanoyimde iokomatıf üretımındekı azaıma eğılımi devam etmektedıc. Yuk vagonu üretıminde ıse olumlu bır genşme surerken gecen yıla gore artış oranı yüzde 30 olmustur.» GIDA SANAYIİ Et ve yem ürünlen uretımlennde gecen yılın ılk yedı ayına göre sırasıyla yüzde 20 9 ve yüzde 16 1 düşme gorulmuştur Süt üretıminde 1979 prog ramında yuzde 98 8'lık bır gercekleşme olmuş, uretımde, anılan döneme oranla vuzde 60 oranında ortış gercekleştmimıştır Cay üretımı Ise, yaş ve kuru cay olarak yııın ılk yedı ayında gecen yılın aynı donemine oronla, s>ro ıle yüzde 20 ve yüzde 14,9 oranındo ortmıştır. Yılın \\< yedı aymda 370 bın 300 ton yaş cay uretılmış olup bunun 59 bın 847 tonu kaposıte fazlası olarak ımha edılmıştır. ÜRETIMI ARTAN MALLAR SIRALAMASI DPT raporunda uretımi arton bozı mallor ve Ortış oror>lan şoyle sıralanmıştır S^tılaöııır I nyıî (yüzde 17.7) pastorıze sut (yüzde 60, fılıtrelı sıgara (yüzde 8 2) tuz (yjz^io 151 gozete kağıdı [/üzde 2,7). guoıe (yuzde 60) ham demır (yüzde 33 8. 35 3). 1978 yılının ılk yedı avma gore üret'ml ^ep aza'an mcllar s rcıamosı ıse şoyied r Et (yüzde 209), yem (yuzrje 16 1) »otka ( jzde 8). benzm (vüzde 22 1) motorm , uzis 1 9 ' ) , fuelo' (/üzde 7), lokcmatıf (/uzde 55,61