Catalog

DOKT CUMHURİYET 8 ARALJK 1979 ^üniversite Seçme Smavma Hazırlık Programı >î\i&C\fFUmK I GENEL YETENEK SrNIFLAMA TESTt . 1. A$ag*Safci «çenekJerden h&ngisl btr yonü ile diğerîerinden farkJidir. A> Kaplurr.baga C) Utavrit E) Yarasa 2 A K. Z harfieri ve bu harflerîn komşulan ' ile seçenekJercien hangısi yanlamar A) Lakab D) BakkaJ B) Ayak E) Ab'a C) Zorlu B) Serçe D) Sürüngen • Tttnc TÜMtK ModernMateniafifc 30 MATEMATİK SİSTEMLER GRl'P : Tanım : Herhanci bir A kiimesi ve bunun etemanlan Rra.sında bir O' ı^lemı verilmış olsun. <A. o) s^^fmj a^a^ıdaki aksiyomlan sağhyorsa (A, o} sLsıemıne bır grup denır. 1) A kumesi «o» işlemıne gore kapalıdır. 2) «o» işieminin birleşmc ozelıği vardır 3) v x e A iç!n x o e = e o x = x koşulunu sağlayan bir e t A vardjr. 4) v x e A içın x o y = y o x = e sağlayan bir y s A vardır. koşulunu Varal •"YILMA7 Taner ALPCAN 7". Bu dlzüerden hangilerl aynı kurala göre olu$ır.u^lur. (D 2.4.6. 12. 14.28.30 (II) 12.24.28.52.54,108.110 (im 4.8. 10.20,22.44,46 l AÇIKLAYICI ÖRNEKLER I. A = fa. b, c} küjnesı üzerinde* «*« iî tabîodaki gıbi tanımlanmışür. (A, *j si&teminin grup olduğunu gosterint2; Çözüm : A} Tabloda sadece A kümesınaı elemanlan vardır. O halde A kurr.esi «*» işlem;ne gore kapalıdır. A & a b c b b c a a b c (IV) 5.8,10.18.21,23,44 (V) 10, 13,15.28,31,33,84 a b A) ı.ın.v B> r.ıv.v o ı.n.ın D) ıı. m. ıv E) ntrv, v 8. Hangi cümJede «düşmefc. sötcüğü dl^erJerınden fartclı anlamda kuUaniimıçtır. A) Damdan bir klremlt düştu. B) Bu parayı hemen hes&pdau dtlçünuz. C) Zavailı çocuk bu gtdi$le ahh&tten dü$ecek. D) Dersini bilemeyince Ahraet, öğretmaninin gozunden duştü. 'E) Onun uzenne fazla düçme, çok canı süaüyor. t. Aşağıdaki sorulartlan hanglM bir yönü •ile diğerlertnden farkiidır. A) Metro D) Geçlt B) Tünel E) Magara C) Köpru 3. Aşağıdaki sayıJardan hangisi bir yönüyle diğerlerinden farklıdır. A) 3456 D* 5678 B) 6789 E) 4678 C) 1234 öraek : (Z/5, ®) sistemJi bir gruptur. (N, +) sistemi bir grup değiîdir. (2/5 {u},0) sutemi bir gruptur. • Bir gTupta iş'emin değişme özehâl varsa bu grjba değışm.eü grup denir. HALKA . Tanım : Herhanjtf bîr A kürr.e*i v« bunun elemanlan arasiiıda i, D işlemien verilmış oU sun. (A, LL.CI) sistem! açağıdakl aşa*idaki aksiyomlan sagîıyorsa slsteme halka denir. î) (A, £) sislemı değı^meli bir gruptur. 2) A kumesi G i$!emine gore kapaiıdır. 3) G ışlenmnin bırleşme ozeliği vardır. 4) G işieminin /\ i^iemı uzerine ba^dan ve soldan dağıhna özeîiğ; vardır. örnck : (Z/5,0 , ©) sistemi bir halkadır (Z, r. Cisim: (A, © . 0 ) sLstemi aşağıdaki çekierse bir cisımdır. kcrıulîan ger) sistemli bır halkadır. B) V a, b. c e A için bütün olağan halleri deneyecek (a * b) * c = a * (b * c) olduğu gorülür. O halde bırle^meüdir. (Bırleşme özeliği vardır) C) v x e A ıçin x * e = e * x * s x ko§uiunu sağlayan bir e e A vardır. a * a = a, a * b = b. a * c = c cldugu tablodan görülür. O haide e = a dır. Yanl birim eleman a'dır. D) v x e A için x * x' = e koşulunu sâğlayan x'sA eleman vardır. a * a = a (a'nın tcrsi a) b * c = a (b'run tersi c) 5 c " b = a (c'nın tersi b) dir. (A, •) sistemi grup koşuiiEnr.ı gerçe'r.îediğinden (A, *) sıstemı bir gruptur. 2. A = ''a, b, c) kümesi üzerinde «An ve «IÜ" îşlemleri tabloiardaki gibi tanımlanmıştır. (A, A. C) sıstemınin bir halka olduğunu gösteriniz. 4 Hr^»i cümlede «olmak» sözeüğü dlğerîe* rmden farkiı bir anlamda kullanılnuştır. 'A) Dunyaca olmayacak şey yoktur. B) Yann saboh okula gllnuş olacağım. C) Elıne para geçince ne oldum budalası oJ. rnuş. D) Bundan fazla ne •labülıO E) Yaiunda yüzbaşı oi&c&gım. 5. Aşağıdaj<; sayı grubunda hangi seçenaît diğer seçtjiekierden farklıdır. A) 14. 17. 15, 18. 16, 19 B) 9.12.10.13,11,14 C) 15. 18. 16. 19. 17.20 D) 22.25,20,23,21,28 E) 31.34.32.35,33,38 8. Aşa£idak! aeçer.eXl«nl<«t hAngi&l bir yönü İle dlgeri&rlnden faxkliiır7 A) a>cait Sofcuk . . . C> SUdon• Anilaiklon E) lyi Kolü B) Güifrl Çirtdn D) SlyahKar* 19. İkişsrli eşleşen şeküler dışında tek kalan şekil hangisidir? & a b c c a a b C a b c a c a a a b b c b C c a a b ! a | c GENEL • YETENEK SOBULAHLMN YANITLARI DCNKC 11 (A, 8 , 0 ) sısterra halkadır. 2) (A v o , . 0 ) değişmeli gruptur. Örnek: ( Z ' 7 , © ; 0 1 sistemi bir cisimdir. (Z/4, G , 0 ) sıstemi bır cisim değildir. DÜ.NKÜ SORULABIN YANITLARI • CD OD CD 4B CD 3CD CD GD QD 9 5QD • CD CB CD 'OD CD İK GD CD • CD «• CD C > CD 2 E CE? CD CD • CD 4» CD CD CD CD CD CD • CD CT) CD CD 2CD CD CD 6» CD $ CD QD • CD CO J^CD CDfltC£> CD CD CD • CD CD <CD CD CD ^ CD ? CD CD CD 0 CD ' CD CD CD CD €B • CD CD CD CD «ÖCD CD OD CD CD Fizik (ModernlKlasik) SICAKLIK GENLEŞME Sıcaklık : Çevremizde «sıcai:» ve «soğukn cisirnler vardır Dokunma duyunıuz bunlar arasırsd.tkı far!<ı duyar İşt€ bu duyuma sıcaJthk denır. Sıcakîık f'zı|:ın *<»mel büyukluklermden biridir. Ancak duvnamuz buı yanıllabılir Bu nedenle sıcaklık o'çmek için "Termometre» denen ölcü alet:n; kullanınz. Tcrmometrelcr • Derecelenmeler: Termometrelerin dereceîerunelerinde normal şartlarda buzun ergime r.n.Tası ile suyun kaynama noktas» ikl sabiı sıcakhk esas ahrur. Yiizpyce Genleşme : S.caklık artınca Ince bir levhanın alanı buyiir ya da kuçulur. A,S = Sj b / t o • Yüzeyce genle^me katsayısı (b=2 \) = Hacımca Genleşme : Sıcakhk değ:şınce bir katı cısmin hücmj da değlşir. a = Hacımca genleşme katsayısı (a = 3X) Yogunluğun sıcaklıUa değişmesf : Bir clsmin yogunluğu. d = ^r idi. Bir cısım ısıtüınca kutlesi degişmediği haide hacmı değLŞİr. Bundan doiay. da yoğunluk sıcaklıkla deglçir. d KlasikKimua ELEKTRON'LARIN DAĞILIMIİ E'.ektronîar ie'). çekirdek etraf!ndadaîresel vörunre'er uzer,»c!e bulunur. B;r yorüngede bulunabilecek en çok elektron (e~) sayısı 2n2 kuralı ilr belüienır Bu kural n = 4'e kadar geçeriidır. 4 srn ^)iıı.> pratık oiarak sırr.etnklık varsayacagız. n = l i:in, n = 2 ıçı:i. n 3 içın. n = 4 İçin. 2 F = 2 e'eklron (2e"> 2 • 21 = 8P~ 2 3 = 13 e2 4 = 32 rCs 2 8 Sabri ) } ) 8 i 2 8 13 2 8 ) 6 18 18 ) ) ) ) » ) t Fr 2 S 18 32 13 S i Yorungeler. içten dışa doğru K, L, M. N. O, P. Q harfleri ile yada 1, 2. 3. 4, 5. 6, 7 savıian ;!e numaralandırılarak gösterilir. Eiektronlann yorungelere dağ.;Iur.ı gene: oiarak; •< 2c8eI8e S2e 32e!8e 8c d<, Yorüngeler t, 2. şeklmdedir. EîektrorJar.yöriingelere dağitıhrken pratik oîarak a§ağıc!aki kurallara u\*ulur. î 2n kuraiına uygun olarak yorungelerde en çok 2, 8. 18 ve 32 elektron bulunabiîir. 2 B şrubu eieme:ıtieri dışır.da, bir iç yörunge yukardaki kurala uygun oiarak doLmadan elektroııiar bır dış yorungeye geçınlemez. 3 Eiektrorüann dagılurunda slnıetnkJiğe nvulur 4 Son yorüngede Helyum fHe) dışında en çok 8 eiektron bulunur 5 Sondan bir oncekı yorüngede 8 yada 18 eiektron bulunabiîır. Ömek : Atom numaıa'an sırasıyla 3, 11. 19, 37. 55. 87 olan U, Na. K, Rb. Cs, Fr (Alkah element!en\ eîement atomlanrun eiektron duzeaı.'*' (dağılımını) gösteriniz? M 3. N 4. O P 5. 6. Q Atorı numaraları verüen e!ement'.erin. tron düzenîeri çizıierek periyodık çizeigedekı yerleri a^ağıdaki kuraliar v'ardımsyla bulunur. a) Bır element atomunun yorünge sayısı /yot (satır) sayısına eşıttir Yorunge = Peryot savısı savısı Y S =P S t = t, t, = SıcakJiktaki değişme miktan : t 'C daki yoğ^onluk. a . Hacunca gerüeşme katsayısı. d, = t, "C daki yoğunluk. Not: Sıcaklık arttıkça yo^unluğun azaJdığına dikkat edinlz. Şekilde görindöğü gibi *C. T . *R ve °K olma'K uzere dort sıcaklık eşeîi kullarulır. ' K e mutlak sıc&lüık denir. *T ile gösterilir. 'C ve *K arasında şu bağıntı vardır: °C. T , "H arasında dönüşüm yapmak için C (F kuliamhr. 5 4 9 Sıcaklık deçişimi ve katıJar: Sıcaklîk artm ca katılar genleşirler. soğaıyunca büzulürler. Bo>ca GenJeşme: SıcakJık degişince biı telin boyu uzar, ya dr büzülür. ,A r b) A grubu elementlerl için son yörüngedeki elektron sayısı. grup sayısına eşittir. Son yorünTedeki = Grup sayısı (A) , = > elektron aavısı i |S Y E S = G • 3 (A) ' ! . e) B grubu eiemenUerinin elektron düzeni, pratık olarak en son yorungedekı elektron sayısı sab:t 2 varsayılıp bundan onceki yorungeye bakıîarak grup sayısı saptanır. Bundan öncekı yo rungede 9. 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16. 17, 18 e bu iunabıür. Dış 2 yörüngedeki eiektron sayısı 9 2 10 11 12 • 2 13 2 14 2 152 16 2 17 2 18 2 Sıvılann Genleşmesi : Sıvüann yalnız hacımca genleşmesi vardır. Smiarın genleşmesi şekilde gorülen dilatometre ile incelenir. çünkü stvılann bir kap içinde bulunma zorunlugu vardır. S:cakJık arttîğında sıvıyla beraber kabti gertle<ır. Bu nedenle Je gördüğiinuz sıv.n;n genleşmesi goninur (zahiri) genieşmesidır. Eger kap genleşmemiş olsaydı sıv» C noktasına kadar genlesirii. Arna. kapta genleşece^lnden sıvıyı B nokta.sma kadar genleşmlş gorürüz. AC genie^mesi sıvının hakiki genîeşmeskJlr. AB genlcjmesi sıvının görünen genîeşmesidir. BC genîe^rr.esl kabın genleşrnfiidır. AC AB + BC olacagmdan genleşme katsayıîan arasmda şu bağıntı yaülabillnJr. k : = io • j , • &t £j = üzama veya büzüime miktan X = Boyca uzama K&Lsayısı. (Birlm boy\ın sıcaklığının 1°C artnus» ha3inde> t, t, = , t = Sıcakhktaki deği^me miktan (°C) ;0 = Teıın t,°C'lakl boyu 8B 1B 2B (a* = 3 X > l ,Na 2 8 1