Catalog

RADYO TV TRT ilkelerine açıklık getiriîmesi istendi «BİZ. ADLI ŞARK1NIN YENİDEN YARIJMAYA DONMES! İÇ1N ATİLLA ÖZDEMIROGLU TARAFINOAN AÇILAN DAVADA, DANIŞTAYCA OLUJTURULAN BİLİRKI5İ KURUlU HAZIRLAOIGI RAPORDA. TRT İLKELERİNE AYKIRI DIYE KARAR GEREKÇESI OIMAZ. ÎRT'NİN HANGİ İLKESİNE VE NASIL AYKİRI GLDUĞU AÇIKÇA BELİRTİLMELIÜIR. DEOİ. önetim Kurulu'nca Eurovision Şarkı Yarış ması finallerinden elenen Biz adh şarkının yeniden yarışmaya dönmesi için, Atilla Oz demiroğlu tarafından açılan davada, Danıştay ca oluşturulan bilirkişi heyeti (Avukat Hakkı Demirel, Müzisyen llhan Baran ve Prot. Cüntiüz Akıncı) hazırladığı raporda 'TRT ilkelerine aykırı diye karar gerekçesi olmaz. TRT'nin hangi ilkesine ve nasu aykırı olduğu açıkça belirtilmelidir* dedi. TRT Yönetim ve Denetim Kurullan, bugüne kadar 'TRT ilkeleri* gerekçesine bir zırh gibi sarılmıştı. Işlerine gelmeyen herşey için bu iki helime, açıklama yapmadan kullamhyor ve yasaklanıyordu Bilirkişi kararmda 'Biz adh şarkı. çağdaş insanın sanayıleşme sonucu çekmeğe başladıgı sıkıntıları ve onıın yeniden doğaya dönüşe duyduğu özlemi anlatan, günümüzde ekoloji denen akımı dile getiren bir yapıîtır. Insana umut, mutluluk veren bir havası olduğu, günu nıuz insamnın dertlerini dile getirdiği için. za rarlı değil. tam tersine yararlıdır.» dedi. Bilirkişi yasaklama karanna gerekçe olan 'Hayvamz biz' adh deyi.şteki hayvan sozcügü nun hakaret degil. hitkiler dışındaki tum can hları içeren biyolojik ve ünlü fidozofların «msan konuşan hayvandır. düşünen hayvandır' deyişleri örnegi felsefi görüşle kıdlanüdığı belirlendi. Bilirkişi. şarkının sozlcri yüTÜnden yasaklanması değil, tersine desteklenmesi gerektigini söyledi. Hıncal ULUÇ Y Korkut ÖzaFın emriyle tüm TV filmleri de sansürden geçecek YENÎ İÇÎ5LERİ BAKANI İRFAN ÖZAYDINLI DURUMA DERHAL EL K0YMAZ5A. NİSAN AYINDAN İTİBAREN EKRANDA K0NULU FILMLERİN DE, OİZi FİLMLERİN VE TV FİLMLERİNİN DE GÖ5TERİLMESİ rıp saklamamız Ise, hem klra anlaşmamıza aykırı olur hem de, elinde haber cekecek ham filmi sınırlı kuruma büyük yük yukler. Bizi, sinema işletmecileri Ile bir tutamazsımz. TRT kapısına ofiş asmıyor kl, size sansür için yollansın» dıye yanıt ver dı ama, kimseye dınletemedi. Bu yüzden, Caddeıer de Panik ve Leopar adlı filmler gümrükten cekilemedi. Caddelerde Panik yerine, ocak ayında 400 Darbe gosterildi Leopar yerine de, 18 şubatta, Kanunsuz Vadı adlı kovboy filmı yayınlanacak icışlerının bu garip tutumuna. Korkut Özal'ın güvensızlik oyundan Dc gün sonra yayınladığı bir ıkinci emir eklendi. 3 ocak tarıhlı bu emirle, haber filmleri dışındaki yerlı yabancı tüm TV filmlerınin sansüre tabi olduğu acıkiandı ve gereken işlemin yapılması ıstendı. Ancak 359 sayılı TRT kanunu acıkca «TV filmleri sansüre tabi değildir» dedığınden, TRT bu emre uymadı ve yerlı vapım fılmlerini, sansüre gondermedi. Gümrük Bakanlığı da ayni kanunu gecerli saydığı icin. dısardan geien dizi ve TV filmlerıni sansür kurulu yenne TRT'ye vermeğe devam etiöi icin. bu konurla henüz bir sıkıntı doğmadı. TRT'ciler «Bir tüzük kanunun önüne geçemez. Özol, tüzüğe dayanarak. kanuna aykırı emir veremez» diyorlar ama sıkıntikv rı da sürüyor. Bu emir yarın baslarıncı tatsız tıâraşlor acabilir Bu bnkiTidcın veni bakan İrfan Özaydınlı'nın duruma bir an önce pl koymasını ve bu gariplıklerı kaldırmasını dılıyorlar. elecek hafta salı günu TRT Televizyonunun onuncu yayım yılı tamamlanıyor. İlk yayım yıllarından başlayarak her yıldonumunde televizyonda konuyla ilgili bir programa yer verilmesi bir gelenek olmuştu. 12 Mart doneminde bir de balo duzenlenmeye başlandı. Yıldonumlerinde yayımlanan programlarda TRT Televizyonunun nereden nereye geldigi anlatılır, yıldonumu balosunda ise televizyonumuzun kuruluşu ile ilgisi bulunmayan ne denli kişi varsa, hepsi toplanırlar, yer içerler ve bu mutlu olayı kutlamak icin bırbirlerıyle yarış ederler. Bu yıl da TV programcıları yine bir program hazırladılar, ama yoneticıler boyle bir programın gelecek hafta salı gunu yayımlanıp yayımlanmamasına bir turlu karar veremıyorlar. Ote yandan da balonun hazırlıkları kesinlikle ilerliyormuş. Her şey iyi rıoş da, kimse on yıllık sure içinde TRT Televizyonunun ne gibi bir işlevi yuklenmek zorunda kaldıgım, televizyonumuzun Turk toplumunda oluşturduğu yeri ve halk üzerinde yarattıgı etkileri ıncelemeye yanaşmıyor TRT içinde. On yıl sonra ekonomik, siyasal ve sosyal açılardan televizyon hangi noktaya erişti Turkiyede? Bugun TRT Televizyonu kime hizmet ediyor? Niçin ikinci TV kanalının ve renkli teievizyonun kurulması İçin didinenler var? On yıllık TV yayımından sonra radyo ne durumda? Bu glbl soruların yanıtlarını aşağıda ve gelecek haftalarda vermeye çalışocağım. G skı icışleri Bakanı Korkut Özal'ın gıderayak verdığı emırler. TV'yi oldukca guc durumda bıraktı. Eğer yenı icışleri Bakanı irfan Özaydınlı dururra derhal el koymazsa, nısan ayından ıtıbaren ekranda, konulu fılmlerın de, dizı fılmlerı ve TV fılmlennin de gösterılmesi gucleşecek. E Korkut Özal'ın, sınema filmleri icın yürürlüğe koyduğu, ıçınde TRT ve TV ıle ılgıl tek kelime oimayan sar.sür tuzuğunü. TV'nin gosterdiğı tilrr.lerde uygulamak ıs'eyen icışleri Bakanlığı. TRT' cien, sansure gelen filmler icın afış. fotoğraf ve kendılerınde kalacak ikınc. kopya ıstediler. TV buna «Biz filmleri ithal etmiyor, kiralıyoruz. Gumruk mevzuatına gore bu şekilde giren malın aynen cıkması gerekiyor. Bu yüzden TRT iki kopya getirtemez. Bizim burada bir kopya cıka TRT denetçileri, engellemeleri sürdürüyor Ecevit hükümeti kurulduğu ve güvenoyu âldığı hâlde TRT'de hâlâ içerikli, dişe dokunur bir program yapma olânağı yok. TELEVİZYONU KIM YÖNETİYOR? Onuncu yılda TRT Televizyonunu televizyoncuların yönettiğini söyleyebilmek oldukca zordur. Televizyonumuz artık çeşitli çevrelerin etklsl altına girmiş ve onlar tarafından yönetilen bir yayım aracı durumuna gelmiş bulunuyor. Bugün televlzyonumuz yeterll progromlar yayımlıyomıyorsa, yurt sorunlorını inceleyen programlar sunamıyorsa, bu gibi ereklere ulaşamayan TV sorumluları İçin çeşltll özürler llerlye 'dekl Karotoş kalıntılannın liderllğını yapan Tekın, tum adamian ıle bırlıkte Danıştay kararı ıle göreve dönen Cem ekibinin calışmalarını aksatmak. programlarını yasaklamak. yayınlanan progamlar hakkında soruşturma actırmak icın elinden geleni yapıyor. Ecevit hükümeti kurulduğu ve güvenoyu aldığı halde. TRTde hâlâ sosyal içerikli, dışe dokunur bir program yapma olanağı yok. Z'ira Karatas kalıntıları tüm Denetım Kademelerıne egemen durumda. Ankara TV Mudürlüğü ve TV Daire Başkanlığı denetcılerinin korarlarını, TV Daire Başkanının uygulamama yetkisi olduğu İcin bu iki kademe işler genellikle engellemelere rağmen cözümleniyor. Ancak Genel Müdürlük denetiml, Dağdeviren'i cşıyor. Nedım Tekin de TV'ye ısrarla Karataş'ın atadığı kişilerl denetçi oiarak gönderip, progrom yasaklatıyor. m I0. yılda TV'miz Mahmut T. ÖNGÖREN YÜZBAJI İK1İDARSIZ OIUR MU! Karataş'ın denetçileri gecen haftalarda İki cok onemli konuyu (!) uzun uzun tartıştılar. Bunlardan birincısi Bir Zamanlar Kartaldı adlı dızi filmdeydi. Sevgilisinden homile kalan yüzbaşının karısı «Kocam, çocuğun kendisinden olmadığını biliyor. Çünkü kısırdır. İktidorsızdın diyordu. Denetcıler yuzbaşmın kısır ve iktidarsız olduğunun soylenmesini askerliğe hakaret olur kanısına vardılcr Amerikan ordusunu anlatan film, Amerıka'da yaoılmış, Amerika'da gösterilmişken, Türkıye'de değıştinldı ve «Kısırdır. iktidarsızdır» kelimelerinin yerine «Bu büyük bir sırdır» yazıldı. Yuzbaşının karısının önüne gelenle yotması. iktidarsız kocanın senatör kayınpederinin terfiıne etkisini dıkkate alorak karısının çapkınlıklarına göz yumması ayni denetiml rahatsız etmemişti. 3u cslişkiyi acıklayacak bir kişi de yoktu. Cünkü kımse neyi, nıcın yaptığını bilmiyordu. Görevimiz Tehlike'de olduğu gıbl. İkinci onemli tartışma (!) Zengin ve Yoksul"da cocukiarın annelerinin ölüm sahnesinde gectı. Bazı clenetcıler bu sahneyi uzun ve fazlo dramatik bulmuşlar «Seyirci ekron önünde oğlar» demislerdı Sahneyi beğenen denetcinin görüşü ıse şoyleydı: «Bırakın oğlosınlar. Bu miliet bu hale ağlamayı unuttuğu için düştü.» Bu görüş itıbar görünce bö'um aynen kaldı. 'BEŞ DAKİKA,, BÜYÜK İLGÎ TOPLADI T elevizyonun yeni eğitsel yayını «5 da fezfea» kısa zamanda büyük ilgi topladı. Yavuz Tarakçıoğlu'nun araştırmalannı uzun bir süreden beri sürdürdüğü program, seyircilerden günde orta lama 200'e yakm mektup ahyor. Seyirci, bu programda gündelik ve devamh tüm sorunlarına çözüm getirilmesini istiyor ve yığın yığın soruyor. Tarakçıoğlu 'Sorular genellikle genç lerden ve kadınlardan geliyor' dedi. Kadınlar, genellikle. kan koca. ebeveyn çocuk ilişkileri, doğum kontrolü, çalışma özgürlüğü konusunda sorular yöneltiyorlar. 'Kocam çok içiyor, ne yapmah diyenler de var. Gençlerden gelenler içinde ise, bajlık parasından tutun da. okullardaki dayah olaylarına kadar her konuya değiniliyor. Tarakçıoğlu 'Bu programa, eğitici küçük bilgiler, görgü kurallan vermek üzere başlamıştık. Şimdi gelen mektuplar, bizi dert ortaklığına götürüyor. Buda yapmağa çalışacağız' diyor. 5 Dakika adlı yapıta. Hollanda Televizyonu da talip oldu Diziyi satın alıp, kendi TV'lerinin Türkçe Yayın Saatinde yayına koymak istiyorlar. Tarakçıoğlu 'Program gerçekten çoh büyük olanaksızhklar içinde hazırlanıyor. Bırakın odayı. oturacak masamız bi le yok. Filmleri çeken arkadaşların çok ağır başka işleri de var. Senaryo yazımında çok sıkıntı çekiyoruz. Ama görevi sürdüreceğiz* diyor. nu HAFTADAN SEÇMELER PAZARTESi 3ır Zamanlar Kartaldı ayni dlzinln daha rncekı yapıtiarı, Kaptonlar ve Krallar, Takc? ve Tefeciler kadar ılgı toplamadı. Bu geco ılgı çekecek başka bir program da yok. nı vermlş. Oiğer ik! oğuldan blrl sağcılann, ötekl solcuların lideri durumuna gelmiştir. Anne dördüncü ve sonuncu oğlunu artık kaybetmek istememekte, onu her türlü catışmadan kacırmaktadır.. Ta kl Almanlar ülkeyl işgal edene dek. Ana'da. Macide Tanır'ı Izlemek zevk olacak sanırız. Baykal Saran. Ahmet Evintan, M. All Erbil, Derya Baykal, Dinçer Sümer, Oytun Şanal, Hepşen Akar ve Alev Sezer gibl guclü lsimler kadroyu oluşturuyor. Hnîtanm dizlsinde Madigan'ı izleyece sürmemiz ve bu konuda onların suçu olmadığını bellrtmemiz çok kolaydır. Ne var ki, televizyonu çeşltll çıkar çevrelerlne gözü kopalı bir anloyışla tesllm edert anlayışın suçunu haflfletmeye bile olanak yok artık. Hem şunu da betlrtmeden geçmeyelim. Arada sırada «Televizyonumuz yurt sorunlarını inceleyen program yayımlamıyor» diye eleştirip durduk. Oysa gerek son 6 ay içinde, gerekse çok daha onceleri de televizyonda çok ender de olsa bu gibi programlara rastlamadık değil. Fakat onuncu yılda yurt sorunlarını İnceleyen bu progromların hiçbir onem taşımadığım, hepsinin «bir parmak bal» olduğunu ve onların yayımınm. kamuoyunu adamakıllı yanılttığını. adamakıilı anlamış bulunuyoruz. Cünku bu glbl programlar yayımlanırken. TRT Televizyonunu dısardan yoneten cıkar çevrelerinin etkileri eskisi gibi surup gldiyordu. Cunku yurt sorunlarını inceleyen TV programlannın yayımına arada sırada izin veren anlayış, televizyonumuzu kökünden teslim alan çıkar çevrelerinin etkilerini azaltmak İcin en küçük bir çaba gostermiyordu. Böylece de çok ender olarak yayımlanan gerçekçi programlarla onun bunun ağzına «bir parmak bal» calınmakta ve TRT Televizyonunun llericillği sözde kanıtlanmaktadır. Gerçekte yurt sorunlarını İnceleyen bu programların, çıkar çevrelerinin televizyondaki programlarını gölgelemek üzere hazırlandığı izleniml oluşuyor Insanda. Cunkü bu programların soyısı hem azdır, hem de onlara bazen hic rostlonmoz. Ama cıkar çevrelerinin programlorı ekrondan hic eksik olmuyor. Bu arada da. TRT Televizyonunda arada sırada gördüğümüz ilerici programların ya da bir iki olumlu sinema filminin yayımından ötürü acılan soruşturmaların da kamuoyunu aldatmaması gerekir. Gerci bu sorusturmaları actıranlar gerici bir anlaytşır temsilcilerldir. Fakat öte yanda bu gibi soruşturmalarla karsılasan karşıt anlayışın temsilcilerinin de gercek cizglde İlerici olduğunu söylemek kolay değildir Cünkü yüzeyde bu gibi vayımlar icin acılan soruşturmaların calkantılon sürüp giderken. gericilerle ilerici gibi görunenlerden hic kimse televizyonumuzu etküeyen cıkar cevrelerine karsı bir ön'em almayo yanaşmıyor. Onuncu yıldönümünde televlzyonumuzun toplumumuz icindeki yerinl incelerken bu gerceği de gözden kacırmamak başlıca kosul olmalıdır. Örneğin TRT Yönetim Kurulu'nun bir üvesinin basın toplontısı yaparok lleriye sürdüğü savlar ne denli carpıhlmıs özelliklere sahipse. bu savlara verilen vanıtlar da. ayni derecede yetersiz ve tutarsızdır Ama vüzevde bu gibi savlar ve onlaro verilen vanıtlor sürüp glderken, tartısmaya neden olan olay cıkar çevrelerinin istedlği gibi gelislyor ve televizyon halk verine. bu cevrelere hlzmetinl gellştiriyor. Kısacası. sözkonusu (Devamı 9. sayfoda) CUMARTESi Geleceğe Miras, bir polisiye dizl me''akı Ile izlenen harika bir kültür dızisi. Bu hafta, ilk çağlar ınsanınm. geleceğe «Mesa|» bırakma cabası ile hazırladığı yapıtiarı izleyecek, bırakılmak istenen mesalt cözmeğe calışacağız. Bu programı seyredeıneyenler gerçekten cok şey kacırıyorlar. Ûstad Neyzen Tevfik'l anma programını Sernih Sergen sunuyor. Bizden Size'nin sanatçıları ise, Atakan Celik. Ayca. Ajda Pekkan, Erkut Taçkın. Erol Evgın, Ersen, Yeliz, Ali Şenozan. Alpay ve Şersay, Bizden Size, TV'nin en bcşarılı şov programı hallne geldi. TV de Sinema'da, cağının en ilginc bllimkurgu (Science finction) yapıtı olarak belirlenen bir film var: Şahane Yolculuk (Fantastlc Voyage). Richard Flelscher*ln 1966 yapımı filml, bir ipsanın beynlne yapılan bir geziyi anlctıyor. Önemll bir ajan, cok önemli bir mesajı söylemeden komaya girer. Artık komadan cıkma olancğı yoktur. Ancak ister.en bilgiyl taşıyan bevin bölümü halen yaşamakta olduğundan. oraya ulaşıldığındo herşeyl ögrenme olanağı vardır, Bir bilim ada SALI Uğur Dündar'ın Günler Gecerken'l, gunler gectikce soluklanıyor, renkleniyor ve gucleniyor. Adil Daldal lie başarılı bir ekip oluşturon Dündar, bu hafta da yasa dışı hayatını kazanan örnekler getiriyor: Bir kapkaccı. bir otomobil hırsızı. bir Amerikan sıgarası satıcısı ekrana geliyor. Programın asıl vurucu yanı, Van depreminde konutlarını koybettıklerl gün tüm politikacıların parlak vaadleri ile karşıiaşan yurttaşlarımtzın. şimdi karakışı nasıl karşıladıklarını gösteren sahneier. Dundar ve ekibı bu sahnelen occk bcşında yerinde çekti. Günler Gecerken'i îzleyiniz. Yaşadığımız Devir. Karel Capek'ten Ferdı Verter'm TV'ye uyguladığı bir oyun. 1937 de Aiman işgalı öncesl Cekoslovakya'da. sağ sol catışmasının giderek nasıl lc harbe suruklendiği cnlatılıyor. Gerçekten vatonsever ve kahraman bir ailenin babası savaşta olmüş, büyük ogul, bılim uğruna hayatı ÇARŞAMBA Benlmle Evlenir misln, lafı fazla uzatan ve «Bu memleket cok konuşmaktan bottı» diyen Şinasi Nahit ağabeyimize hak verdiren bir hayava girdf. Konu ilginc olduğu holde sıkiyor. Kısa bir skecle görüntü verıldikten sonra, sunucu konuyu acmalı. mı Insanlan ve araçları kücülten bir keşıf yapmıştır. Bir profesör, asistanı, gizli servis şefi ve İki subaydan kurulu bir ekip kücultülür ve damara anjekte edılır. Ekip beyne doğru yola cıkar. Ama dünya üzerinde, DU bilgilerin öğrenilmesini istemeyen ülkeler ve onların aianlan da vardır ve bunlardan Diri de ekibin icindedir. Ernest Lazslo'nun kan icindeki harika görüntülerini. ne yazık kl. ekranda siyah beyuz izleyecek ve pek tadına varamayacaksını?. Ama Raquel VVelch. Stephen Boyd ve Arthur Kennedy'nin oynadıkları filmi iüm aıle icin. sağlık verıyoruz. O zamanlar bir eleştirmen «Bu horika çizgl film efektlerl içınde gecen, gerçekten şahane yolculuğu cocuklar zevkİ6 seyredecekler. Raquel Welch elbiselerıni hic cıkarmadığı halde, babalar da bayılacaklar» diye yazmıştı. PERŞEMBE Zengin ve Yoksuldan sonra, Türk Sanat Muziği konserınde Yaşar Özel var. PAZAR TelePazar'da Kungfu var. Charlie'nin Melekleri'nden sonraki Türk Hofif Müzığl programının solıstı ise. soprano Nevin Pere. TRT Spor Servısinin zorla doldurmava calıştığı spor programı, filmsız. gorüntüsuz. 21.50'de... Bu programı eskisi gibi pazortesiye Olıp. pazar gecesine vetişen fılmierı. Güne Bakışa ekleseler daho lyi olacok. Pazar gecesi sporu. ışık ccğında. kağnı ile giden bir ekıbe göre degil. CUMA A don Z ye zaten cok fazla olmayon IIginclığim giderek yitiriyor Programda. gercekten konuk sanatçılar dışında bırşey kaimadı.