Catalog

ALTI CUMHURİYET I t MAY15 1977 Seçim... Seçım... Seçım... Seçım... Seçım... Seçım... Seçım... Seçım... Seçım... Seçım... Seçım... Seçim.;. Çorum'da seçim kadar önemli bir olgu: Çimento fabrikası Fikret OTYAM 1 H 1 «Çorum Asliye Ikinci Hukuk HaKinıügme: Çorum Aslıye Ikıncı Hukuk Hekımiıguıın 2.7.1B75 ve 16.9.1975 gtın ve 1973/922 sayılı davetıyeien geregınce Çorum Çimento Fabrıkasınöan çıkan baca artıkiannın (hava kirleticılerınin) insan, çevre ve bıtki saglıgı bakımından etkisıni yerînde ıncelemek ve durumu bır raporla biidirmek üzere büırkişı olaraJs görevlendirilen ve raporda unzaları bulunan heyetimız. birincıs: 3.7.1975 ve ıkıncisı 29.9.1975 günleri olmak üzere ıki kere yerine gıderek dururnu mceiemışıerdir. ...Fabnkanın faalıyetı sonucu çıkan artıklar iii ayrı zamanda ve ıkı ayrı eksper tari.fından analız ecülmış bulunmalıtaaır. Ana.iz sonuçları, Dünya Sağlık Teşiklatrnın «Hava Kalıtesi Standartian» iie karşUaşurıldığında bulunan değerler, gerek SOSYAL HUZUKU ve geresse HALK SAGLIGLNI korumak ıçın biidinlen azami degerlerın üzerındedir. Dunya Sağiık Teşkilatı'nın 24 saatlik müsaade edılen azamı PARTİKOL MADDE KONSANTRASYONU 75 mıkxogram / m3 olarak saptandığı halde dosyada mevcut Dr. Abdullah İleri'run analizieriflde 6 şubat 1975 tarüıınde 75100 mg m3 (ortaiama 91.66 mg/m3.) bulunmuştur. îstaııbul Tekruk Ürjversııesı'nden Ahmet Ayalpın 22 mart 1973 tarihlı raporunda ise 18 saatlik örneklerde 248735.9 mikrogram m3 değerleri arasında saptanmıştır. Ayrıca aynı raporda analize edilen toz ö'rneklerinin terkip bakımından Oa 0 2, sio 2, Al 2 0 3 ten oluştuğunu ve tamamı ile çunento fabrikası faaliyetinin arük ürünleri bulunduğn bilimsel olarak açıkıanıruştır. Aynı raporda Fidanlık. Eeledıye ve Hastane gibi rieğişık yerlerde yapılan tahlıller sonucunda, havadaki SO 2 mıktarlannın da 0.0670.039 ppm (milyonda kısımi arasında değışen değerlerde bu lunduğu anlafilmıştır. Halbuki insan sağlığında bu maddenın olumsuz etkisi açısından müsaade edüebilen azamı mikannın 0.05 ppm'i geçmemesi önemle kaydedilmektedir. Bu bilgilenn ısıgı altmda Çorum Çimento Fabrikasının faaliyet artıklarının çevrede de insan s&ğlı£ına zararlı olabilecegi anlaşılmaktadır. Genel etkiler: Huzur bozma, uykusuzluk, görme bozuklultlan, zihın konsantrasyonunda güçP A RT 1L E R AP CHP 1 9 6» IHI P A RT tL ER A P <)> oranı »e sajısı Ö2.H 89.903 (GP) 1 9 6 5 I tt b OT oranı ve sai ısı 52 n Sen. layısı 2 Oy oranı ve savısı Sen sa>.sı »IV. OT oranı \e sa»ısı 50.7 73 486 J1V ()v ııranı \t »ayısı savısı MV ' « oranı »e sajısı 19.0 , 29.282 4.1 «243 30.7 47.276 17.!* 25.575 1.0 saıısı C K M P (MHP) ti V (CGP) 89.042 30 0 51590 13.0 30.851 42 2 54.394 20.fi 2«458 2.7 2 CtiP CHP h.. 2n.fi 50.563 24.2 35.066 S.4S2 17.7 24.540 3.413 W.3 DP .M P 11.974 7.1 *•• ı >; :.=> r i p V TP BAGMtSIZl.AR 3..ı 4.532 14.4 (ieçerlı oy ve senatör gavısı 168.249 % 18.561 128.423 Katılma oranı 84.5 61.5 a • YRiL ÇORUM, ARTIK BOZLAJMIJ CıDEREK BOZLAJIYOR, KiRLî HAVA BU TARıHi KENTİ YAVA5 YAVA5 ÖLDÜRÜ/OR, İNSANIYLA DOĞASIYLA. NE 0 , ÇİMENTO FABRıKA5IYMI$! 3U FABRiKA DEĞıL OEMOKRAT PARTi İKTİDARININ ZULM'JDlR, TiMUR'UN FiLi ORNEĞi. '.! P MHP (CKMP) 16 1 27.502 12.7 18.456 4.2 fi.055 4.» H 821 3.9 V ş p OINP) I r Bf (BP) 28 4.374, 2M 33 450 2.7 4.224 1.517 M P t TP 9.899 2.4 O.R 1.0H1 BAr.lMSIZLAR deçerll oy re milletvpldll savısı Katılma oranı 170.82! H4.4 144.920 138.5.V) 153.341 Wl 3S KS.R lük ve genel bedeni (aaliyetlerde azalma biçiminde tezahur eden etkilerdir. Solunum Yollarına Etkilerı: Üst ve alt solunum yollarında tahrişe bağlı had ve muzmın solunum yollan hastalıklarına sebep olur. Bunların oluşmasındaki tezahürat hava kirlilıği maddele rır.in normal solunum yollarının direnç makanizmasını bozmasına baglıdır. Kısa vadede öksü riü: ve bronşifler oluşturabiMiği gibi, uzun bir zaman süres: içinde müzmin bronşit. bronş ast;ması ve akciğcr amt'ızemiii gibi belırgın maluliyet. yapan solunum sistemı hastalıklarına da yol açabilir...» Tıp Fakülresı Goğüs Hastalıklan Kürsüsunden Prof. Dr. Türkan Akyol, aynı Fsktllte Hijyen Kürsüsürıden Prof. Dr. Sevim Çapanoglu ve Zlraa: Fakültesı Fıtopatoloiı Kürsüsünden Prof. Dr. Selahatt:n tren'm ortak raporları Çorum nalkının ve dogasımn ne denlı korkunç bır etki a;tmda kaldıgını saptıyor sayfalar halinde. Ye$il Coııım. artık bozlaşmış gıderek bozlaşıyor, kirli hava bu tarihi kenti. yavaş yavnş oldiırüyor insanlanyla doğssı.ia Ne o, çimrntn fabrikasıymış! Bu fabrika değil Demokrar Partı ıktidarının Çorum'a zulmudür. r;mur';ın tili ör negı fabrika tüm bunlara karşın bır de «tevsı» edilm:şt.:r! DemokratİK Parti tl Başkanı Ünııt Kavusçu konjşuvor: «Çorum un 0 kadar çok derdi var kı .. Bugıin elimizdm gelse çimento fabrikssını bııradan kaldırıp atacagız. fEbrıkasız kalmaya razıyız. Fabrika Çorıım'un başına belâ olmuştur. tnsan ve tabıata ne denlı önem venlmedigine en tipik ornekur bu fabrika. Verpm nastanesı Çimento Fabrıkasının alrında, tabrika buraya ölüm saçıyor. ama kinıe nasıl anlatırsınız?» Halk >a.şkın. nalk telas ve acı içinde. insanlsnn saglığı ııdıyor, yeşil do*a sıd;r°k bozlaşıyor ve bu arada ön seçım. erken seçim havası da tüm kıriiiıge kır saçıyor burada da DP II Başkam Kavukçu seçim sonuçlar:r.ı ise şovlp (sorüyor: «öeçim sonuçlarına aday listelerinin büyük etkısı olacaktır, sıralamanın. Karumca AP 1, CHP tZMtR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) MC hükümetinin oluştunılmasıyle başla;ar. partizarüığın köy yönetimlerine dek yansıdığı anlaşılmaktadır. Aydın'a bağb Kosk ılçesı Akçaköy'ün AP'h muhran Meh met Tamay'm. köye gelen elefctriğin ev!ere dagıtımm da ayrıcalık güttüğü. CHPli ya da CHP eğilimü oldugunu bı'.digi köylülerın evlerine elektnk bağlanmasına :zın vermedigi öne sürülmüşrür. 1973 seçimlerinin muhtarlık seçıminde şimdıki muhtar AP'li Mehmet Tamay ile çekişen ve CHP delegesi oian Mehmet Topluoglu, olayı özetle şöyle anlatmıştır: CHP'li tanınan kö/lülere elektrik verilmiyor • 10 mayıs 1976'da o köyumüze elektrik geldi. Eiektriğın evlere baglanmasında muhtar partizanlığa başladı. CHP'lilere elektrik vermemekte direniyor. Içışlerı eski Bakanı ile Aydın Vaüsine iki kez resmen başvurduk ancak hiçbir sonuç alamadık. Evlerimiz resmi planlı, elektrik tesisatlanmız döşenmiş durumda. Ama, AP'li muhtar Mehmet Tamay. MC partilerinden olmayanlara elektnk bağlanmasına izin vermiyor. Köyde elektn'* var, CHP'liler elektriksiz oturuyor. Köyde elektrik olmasına karşm gaz lambasına tutsak olmamızın suçu seçimlerde CHP'ne oj vermek mi?..» M ü YA OYUNU, YA CANIHII SEÇİM ANILARI DP CHP bağlar.tıîannın koptuğj ve en sertleştigi yıllarda gene bir seçim öncesiydı. înönü ani olarak Istanbul'a gelmiş ve kapitılâsyonlar konusunda Cağaloğlu'ndaki il merkezinde bir basın toplantısı düzenlemişti. Saat 11.00'de yapılacak olan toplantının baslamasmdan 5 dakika önce o zamanki Istanbul Valısi Ethem Yetkiner yanaklan ilıa!, morumor gelerek cPaşam bastn toplantıruzı menediyoruz. Konuşmanızda suç olacak noktalar olabilir!> demişti. 1947'den itibaren gazetecı olarak yakmdan izlemek olanağmı bulduğum İnönü'yü o giinkü kadar hiddetli görmemiştim. Yetkiner'e dönerek, «Sen benim henüz yapmadığım konuşmamda suç işleyebileceğiml nasıl bilirsin?» tiiye önce çok sert bir çıkış yaparak soru yöneltti. Sonra da yanında duran o zamanki Genel Sekreter Kasım Gülek'e «Kim bu adam?> diye sordu. Ethem Yetkiner bir anda manen yıkılmıştı. Gülek •Istanbui Valisiymiş!» deyince de filim tam kopmuştu. Salonda bulunan bütün gazeteciler dudak[anmızı açmadan burundan ses çıkarma yönteniyle pastt bir mukavemete girişince de perde inniş, Yetkiner geldigi hiddetle dönüp gitmişti. Faîat o gece gazetelere gelen bir emirle de Inönü' liin konuşmasına «yasak» konmuştu. Yaz aylannda Heybeliada'ya gelip denize gi•en İnönü'nün çivileme dediğımiz denize ayak üs:ü atlayışlarıyla da ilgilendirdik. Bir gün bana :Der:n suda boy verme:» demişti. Bunun dışmla birşeyler alamadığım için o 3^11a^da çalıştığım Hürriyet»e elim boş dönmüştüm. «Doktor» öediSiıniz o zamanki Yazı İşleri Müdürümüz Adnan fahir, «Ne üzüiüyorsun. bunu yazsana işte!» de11. Oturdum kısa bir şey karaladım. Doktor buıu çok anlamlı bır şekilde değerlendirerek birm Avhan Ht'NALP ÎNÖNÜ SORDU: "KİM BU ADAM?,, ci sayfadan gröstermisti. Ertesl gün h»b«rt Inönü eşine, «Hanımefendi, bunlar ınsanın öksürüğünü bile yorumlarlar:» demiçtı. Bu arada. Ada içinde yapacağı bir zij'aret içın kapıya çıkarak az ttede rtur«n ftytonu ç*?ınp lçen srlren tn«nü, bundan haberı olmadan aynı arabayı Inönu ıçin çağıran Eminö'nu CHP îlçe Baskanı Kemal Çılıngiroğlu, «Pa^am faytonu çağırdım, şimdi gelecek:» deyince, giilerek: «Havdi eanım sendı?, yuna hakm bsmra çağırdıgım araba ile bana çaiım yapıyor:» demişti. tnbnü'nün espirüeıi yaşamı boyunca sürüp gitmıştir. Ecevit'in îzmirdeki mitingi, seçim öncesinde AP'lilerin morallerini bozdu Aykut POTUROĞLU İZ5IİR CHP'nin tek sözcüklft «Gorkemli» >Iaxak nıtelendinlen «Konak Mitingi». 5 hazıran jncesi AP'lilerin morallerinı ıjiden iyıye bozarcen, umutsuzluğa itti, Kadm, erkek, genç. yaşlı üzbinlerden oluşan «insan seli», bir nehir ömeji ılana akmış vs Genel Baskan Büient Tcevit'i bü•ük bir oleunkık iç'ıde dinlenıisti. O'na alkış tutııuş, sesleri kısılmeaya dek sevgi ?6sterilerind<» ulunmuştu. Herşey o kadar iyi ve güzel geçmışi ki... Bazı AP'lilerin ırıiting öncesi tek istemi, fısıltı gazetesinin günlerden beri kulaktan kulağa yadığı «olay çıkacak» söylentilerinin gerçekleşmesiydi. Ama, umduklannı bulamadılar ve sâgduyTi sshibi yurttaşların deyimiyle «vuçlannı yajadılar. Sloganlan hazırdı çünkü: «Ece.'it'in her gittiği yerde kan ve bamt, vardır. Cünkü kendisi kavgaların baş kışkirtıcısıdır.. » provokasyon bu kez sokmeyince o s örgütçe pek sendelediler. V Bilıyorlardı Ecev't'in scylediklerini riuymak lsteyenlerin parayla tutultıp alana doluşrurulmadıklannı. Mevhanelerde «arhoş edilip Konak'a tajınmadılUannı. Memur, işçı, sanfltçı, öğrenci, esnaf, köylü, emekli ve diğer kesımlerden oluşan yüzbinlerin oluşturduğu görünüm gerçekten yürek birliginin ülkemızde bugüne değin görülmemiş, dujulmamış örneğiydı. «Anneler Günü»nün bir gün öncesinde dükkanlan kapalı bulup armağan alamayan çocuklar bile küsemediler bu şanssızUklanna. Birşeylerin farkındaydılar. AP kesimi, tam bir «panik» havasına çirdi artık. Orgütteki senben kavgssınm yarattığı karmaşa, partililsr arasmda çeşitli yorumlara yol açarken kuşkular da yarattı. Ecevıt'uı sorunlara gerçekçi gözle bakan uzun kona?ma?ı ise ters görüşte oîanları bilınç açısır.dan viprpttıkra vıpratU. «Vatan, mıllet, sakarya» sakızının artık parı etmediğini kafalarma iyice «dank» ettirıp anlattı... Bu arada, «istenmeyen başkan^ olarak iîan edilen il örgütünün başı Kemal Serdaroğlu. birkaç gün önce yaptığı açıklamada «çark» ederes koltuğunun değerini anlamış olacak ki, «istila etmem» diye diretmaye başladı. öte yanrtan Süleymcn Derr.irel'ır mans ortasında İzmir'e gelıp diizenlenecek mıtingin Kaygıları sardı APl'ıieri. Kajgı ki: cEcevit, görkprr.H karşılandı. Acsba Genel Baskammız aynı iiciyi grirecek mi? Ya gorsmezse? Rezıl o'.uruz elbet. Peki ne yapmalı?» Bekîeyelim görelim... 2. DP 1, MSP 1. Biz İyi çalışırsak fW de çıkarabilirız. Senato CHP ıle AP arasında bölüşülebüir. Bızım. yani Çorum'ur! senatörlennden halk jarar görmemiştır.» AP îl Başkanı aday, yenne Muzaffer Eryaşar .cetırildi, «Çorum'un en büyük derdi çimento fabnkasıdın> diye söze başiadı bir Çorum'lu olarak. «Çimento fabrikasınır, tozundan kurtulmak, seker fabnkasır.a ka\aışmak ıstıyorıız. Seçimlerde AP 3, CHP 2 ve MSP 1 çıkaracaktır Sıralams'.ann tesirı büyük. bunu k'm iyi yaparsa en fazla sandalyavı alacaktır. şerek CHP garekv AP. Bızim aramızda burada sürrusme yoktur birbirimizi desteklerız. C°rum ıçın.» Çorum'un leblebısi ünlüdür. Çonım Leblebici]jr Denıe^i Başkanı Seyfettın Damar. «En fazla meyı CHP çıkaracaktır» dıyor ve ekliyor, «CHP v? AP ço*unlu*u a'aoak, MSP nin de MHP ile yer degiştirmesi mumkün.» MSP'nın Çorum'dakî yavın orçanı Yeşil Çorum, .MSP'nın .temenniini. şöyle açıküyor: «MSP 3, TBP 2. CHP 1, Senato MSP 2» Gazeteden de bazı basiıklan «AP senatörü öeıa Yalçui un evindeki çırılç;p;ak kadın resnu APliler tarafından tenkıt edıliyor», «3U yıllık partisı CHP"yı bırakıp MSP'ye gsçtı. bâtılı cftıakıp Hakka teslım oldu», «Her musluman ^erıatçı oımak zorundadır», «Erzurum Umversıtesı Rısaleı N'ur talebesı (H.AJ gazetemıze açıklamada bulundu, Bedıüzzaman SatdI Nursı Hz.nerıru Masonlııga kapı yapmaya kimsenin hakkı yoktur.» CHP Çorum îl Başkanı Halil Taşkaldırsa da seçım sonuçlarını şöyıe göruyor: «6 mılletvekılliğıncien dördünü biz kazanacagız, bu, jiizde yüz böyie olacak! Senato seçimlerinde ise bırısı tnutlaka CHPnindir, ikincisı de yüzde seksen yıne CHP'nin. Gerı kaıan ıkı milletvekillıgı AP ile MSP arasındadır. DP'nin CGP'nin kökeru kalınamıştır. Ama bekJeıımediic bir ^ey olursa bızırn 3 mılletvekıllığimız kasindır ve bu değişmez kuraldır, kanundur. Biz, 4 mucadelesi ıçındeyiz.» TIP II Başkanı Umıt Buğdaycı, Çonımda da son baskılardaa sonra solun gelistigine dikkati çektı, «1973 seçimlerine partimız katümamıştı, oylarırruz, tüm sosyalistier gibi CHP'de toplandı, CHP' nın 1969 da 1, 1973de 3 milletvekuı vardı, AP 5 den l'e düsrü, bunda sag oyların dağılmasının etkisı oldu. Biz, kısa zamanda bütün ılçelerde orgütlendik. Alışleme çaiışmalarunızda güvenlik kuvvetlerinaen zorluk gorüyoruz, keza burjuva partilerın engellemelen. Bunlar, sosyaliznun kitleleıe gidlşinı önlemeye yönelik, ama tüm çabalar boşuna, biz bu engellen aşıyoruz. Bence Çorum'un en büyuk sorunu, Sünnı Alevl çekişmesı. Bunu sağ partiier körükluyor, ozellıkle MHP, MKP ve AP, bunu basarıyorlar. Olaylaıı biliyorsunuz, biz TIP olarak bu ayrıma tamamen karşı.vnz. Seçim sonuçları şöyle olabilır CHP 3, AP 2, MSP 1, DP oylannın bır kısmı AP^ MSP ve CHP'ye kayriı. Biz sosyalızmı en genış kıtlelere duyuracagız, bunun için çaJışıyoruz.» TBP ılgililerini bulaınadıın, çalışıyorlarmıs tüm çabalarıyla. Son birbuçuk yıl içinde Çorum'dan dört kez geçtım. Kirli havasına karşm en büyük talılu. Eeledıye Baskanüğuıda b:r tıp adanunın bulunması. Çorum, Beledıye Başkanı Dr. Turhan Kılıççıoğlu' nun çabalarıyla Orta Anadolu'nun en temiz, bakımlı, kenti. Sosyal tesısler mantar gxbi fışjanyor yerden. Hele çızimini unlü münar Beiıruz Çinici' nın eski Çorum evlerinden esinlenerek yapu^ı «1000 evler» Çorum'luîar arasında büytık bir ilgı görmüş. Yeni otobüs terminalı. Leblebiciler lçxn satış bloku, Çorum'u daha sevımlı nale getirecek, açılan bulvarlar, temiz soKaklar, caddeler, leblebı kokusu Çorum'u Çorum edıyor, çimento labrıian ınsanları ve doğayı kaiırederken. 1 Mayıs'tan sonraki durum: Çorum'da da «denge» sağlandj. CHP'li ön seçım delegelerı mılletvekiUeri içın oylarıyla bırlikte «akıl» larını kullandılar. Çorum'dakı politik gelişmelefi sağlıklı oiarak inceleyenler 1 Mayıs sonucunu şöyle yorumladıiar: «Ön seçımde CHP milletvekilleri ıçin yapılan dizilişte Avukat Şükrü Bütün'ün 1. sıraya gelmesı kent kesimir.de biraz şaşkırüık yarattı. Bunu da AP'liler istismar etmeye başladılar, örnegın (Aleviler CHP'ni eie geçirdi) gibi. Bu söylentilerle CHP'ni yıpratmaya çalışıyorlar. Ama bu olumsuz havanın zail olacağına manıyoruz, bu arada Senato ıçin 2. sıraya gelen Cemaı Şahin de tercib için teşebbüse geçti, bu arkadaş da Alevidir. AP kanadına gelınce, Saîa i'alçuk'un iUc sırayı alması doğaldır. ancak onların eski milletveki11 Abdurrahman Güler'in ikinci sıraya getirilememesi AP'yi karıştırdı. Senato aday adayı Şevket Özçetin ikiye düştü. Safa Yalçuk malum ı!k sırada. Şunu apaçık belirtmekte yarar var, AP'li bir tak;m seçmenler Yalçuk'u istemiyor, istemiyor ve istemedigini de rurgulamaya gücü yetmiyor, bır tuhaı sonuç, Çorum'lu olmaî'an bir kışinirı Çorum'a gelip her defasınria ilk sırayı kapmasını ha7 medemiyor, ama oyu da veriyor! Yani, bu meseleyi çözemiyorlar. nasıl olur diyorlar ılk sıraya geçmesı! Senato için CHP aday adayîanndan eski m:Iletvekili Cahit Angın maalesef seçimi yitirdi, son günlerde ilerici Alevi kesimi ile sıkı b:r çalışma yaptı ama, bunlar sanıyoruz ki Angın'ı kendilerine göre biraz tutucu buldular ve harcadılar ki Angın a gerçekten yazık olmuştur.» Bir merakım da. Çorum'lu DP'hler eski mületvekilleri sevimli îhsan Tombuş'u Ankara'ya yeniden gönderebilecekler mi? Çorum bana da yaramadı. PTTden çıkıp CFP fl merkezine sahı o ne korkunç yapı öyle, nele merdiven başındaki Türk bayTağı için adamF e!li vurup bir saymak gerekir. ayıplanacak eskilikte, eolmuş, yırtık bir bayraktı bu giderken elUbir yaşında nihayet sahip olabildiğım daha ılk taksidini ödemediğim fotoğraf makinamın güneşlıgini. ka pagını, objektif kortıyucusunü yitirdim. beyaz eömlekli bır çocuk bulmuş. Belediye duyurıı aracından sesle^tik ama getiren olmadı' Nideyim. öen de Ankara dönüşü 3!5 liraya kıyıp yeni.?inı alrtırr. ve eskisıni .hükümsüz. kıldım. yani kaybeden saaece adav adaylan deftıl. bendeniz de oldum. Kalan sağîar bizimdir.