Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
IK F ısır Devlet Başkanının Kudüs 7iyaretiyle başlayan siyasal gelişmeler yeni boyutlar kazanmaktadır. Bir yandan Radikaller grubu» denilen Libya. Surlye, Irak, Cezayir, Güney Yemen ve Fillstin Kurtuluş Örgütü Mısıra karşı blr Red Cephesi» oluştururkon, öte yandan da Mısırla İsrail ortak patronları ABD ile birlikte Kahire'do yeni bir strateji saptamaya hazırlannıaktadır. CUMHURİYET 7 ARAUK 1977, M OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Ortadoâu'daki Gelismeler Mahmut DİKERDEM taşımıyordu. Ayrıca Sedatın, Knesset'deki konuşmasında FKO'nün Filistin halkının meşru temsilcisi oldugundan hiç söz etmenıesi de klmsenin gözünden kaçmanııştı. Enver Sedatın israil gezisinın yarattıgı ilk şaşkınlık geçtikten sonra. bu beklenmedik glrişimln brtklonnn sonuçları kendinl göstermeye başladı Mısırla Faıs» dışındakl Arap ülkeleri Sedata karşı birleşmek üzere harekete geçtiler Ürdün Kralı Hüseyin İle Suudi Arabistan Kralı Halit'in tutumları henüz belirlonmedı ise de. Sedatın davetine uyarak Kahire toplantısına katılma cosaretini. içlerinden isteseler bllo. gösteremeyecekleri anlaşıldı. Oyle sanılır ki. Lübnan'da Füistinli kanını acımasızca akıtrntş olan Ilafız Esad çimdi Suriyo'yi Mısıra karşı Araplıgın Kalesi • lıaline geürmek için çaba harcayacaktır. Böylece. tnvsr Sednt'ın girişimi şu gerçoklori bir kcz daha gözler önünc sermiş bulunmaktadır: Ortadogu barışı bir bütündür Hiçbir Arap ülkesi yn da grubu kendi başına İsrail ilo uzlasarak barışı saglayannız. Barı;?. eger âdll ve kahcı olacaksa. ancak filistin halkının tüm haklannın t.inmrmiM tonıcli üzerinde kurulabılir. Tiirkiyenin son olnyiar karşısındak! tuUımunn gclinco: Ortadoguda başgösteren lıer onenıli gelişme ülkemizi yakından ilgilendirdiginden. Sedat • Begin bulu«masının yarattıgı durutn ü/erinde Demırel hükümetinin takınacugı tavır merukla beklenmekte Idi. Hükümet bu merakı gidermekte gecikmedi. Dışişleri Bakanı Çağlayangll Avrupu Konseyi toplantısına kutılnıak u<cere Strasburga giderken verdlgi demeçte. Mısır Devlet Başkanımn Kudüs /iyaretinin • Kuvvet. kullanurak olc gevirilmiş Arap topraklarının geri verilmesini ve Filistin holkı nm devlet kurmak değil bütıın meşnj isteklerinin yerlne gulirllnıesını sagladıgı taktirde lürkiye taraıından olumlu kurştlanacHgını> belırtti A.slında bu denıec Tiirkiyenin Arap İsrail çatüjması karşısındu otedpnbı>ri savunduğu görüşün yinelenmesind' ibaretü. Ancak Enver Sodat.ın Kudüsten oı. boi? döndüğü. İsrail Başbnkamnın 20 kasını pa/tvr günü parlaınentodd yaptığı konusmadan anlaşılıp dn Aıvıp dünya.sı birdcnbirfı kan^ınca. Sayın Çaglayaııgtl'ln 30 kasımdn KBhireye yapacağı resmi ziyaret.in çeçitll yoruınlara vesıle vermesi kaçımlmaz ve salt. bu nedenle bile gezinln ertelenınesi zorunlu hale gelmişti. Bu duruına ragmen Çağlaynngilin Kahire /iyaretine htı.çlatna.«ıını Basbakan Uemirel ve bir kısıın bıısınırnız şu gerckçoye dayanarak savunmuştur^ «I'ürkiye Araplar arasındaki nnlaşmazlıklarda taraf deglldir Dısişlerı Hnkanının önceden Aslında. Enver Sedat.'ın kimi çevrelerdo hayranhk. kimisinde şaşkınlık yaratan gezisinin Arap dünyasında sort tepkilere, giderok bülünmelere yol açması dogaldı. Çiinkü, neresinden bakıhrsa bakılsm. bu girişimin Ortadogu sorununa bir çözünı bulmak içın değil. Mısırın üzerinden askeri bir saldırı tehlikesini kaldırmıık. aynı zamanda Amerikanın ekonomik desteglne 'ayık oldugunu kanıtlamak amacıyla yapıldıgı belliydi. Gerçekten de Envor Sodat Kudüse giderken, îsrail devleünin kuruluşundan bu yana iş başına geçen hükümatlenn eıı bağnaz ve katı tutumlusu olan Likud Partisi iktidanna, Oıtadoguda âdil ve Kaııcı bir banşıı gotüren yolun Filistin halkının tüm haklarını tanımaktan geçtigini kabul ettiremeyecegini pek iyi bilecek durumda idi. Eğer Kegin hükümetinin gerçek niyetleri üzcrinde herhangi bir iyjmscrlige kapılmış idiyse. ABD ile Sovyotler Birliğinin Conevre Konferansını toplamak için yuptıkları ortak çağınya tsrailin olumsu/. tepkisini görünce aymış olmıüıydı. Görünen odur kı. Sedat'm Kusterişli jesti İsraili yumusatmaktan çok Arapları sarsjcı ve uyancı bir ot.ki yaratmaya yönolikti. Her ne kadar Mısır Cumhurbaşkam İsrail Parlamontosunda yap tıgı konuşjmada Arap davasına ihanet etmeyecegini ve İsrail ile ayrı bir barış imzslamaya gelmediğini vurgulamaya ö«cen gosterdiyse de. bu «Tarihf nuıukun bütün ağırlığını «Bir daha savaş yok» r.nğınsuıa yüklemişti. Böyle bir çagırı ise öt.oki Arap ülkolerine: Bundan sonra herkes başının çaresine baksın» demekten başka anlavn kararlaştıniıp tariht saptanmıs olan zfyar«ti ertelenseydi, Mısıra karşı taraf tutmuş olurduk^. Oysa bu görüş geçerli değildir. Zira Çaglnyangili davet etmiş olan Mısır Dışişleri Bakanı. Enver Sedat'ın Kudus gezisini protesto ederek görevlnden ayrılmış. yerine atanan Arap Blrliği Genel Sekreteri Mahmud Riad da bu görevi roddetmışti. Mısır Dışişleri Bakanhğı vekâletle idare edilıyordu ve Bakan Vekili Ghali henüz Türiıye Dışişleri Bakanına daveti ycııilsyocek zamanı bulamamıştı. Denıek oluyor ki Çağlayangil ziyaretlni ertelemek için hem politik nedenlere hem de diplomatik olanaklara hahipti. Şu lıalde Başbakan Demirel Dışiş leri Bakanının Kahireye gitmesine izin vermekle. Türklyenin Mısıru manevl dostek sagladıgı görüntüsü yaratmış. yani laraf tutmuştur. Burada akla takılan soru. Dışişleri Bakanımızın Kahireye gltmekto neden direttigidir. Kanımca. Saym Çaglayangil'in mtumu bir yandan slyasa! ote yandan da kisisel nedenlorden kaynaklanmaktadır. Siya sal bakımdan Dışişleri Bakanlıgırnız ötederı beri Mısırı Arnp dünyasının lidori gibi görmnye alıştığından MııkarioB'a silah veren tek Aıap devleti olduğu halde. Mısırı gücendirecek harcketlcrden kaçınmaya hüyük dikkat göstermektedir. Ö/.cl!ikle Cemal Abdülnasırdan sonrakl dönemde Enver Sedutın Amerikaya tobliiTiiyet politikosını benimsemesl Türk Hariciyesini Mısıra dah» da yakınlaşt.ırmıştır. üamansız ve tullhsiz Kuhıro /.iyaretinin l)ir başka nedeni ise Sayın ÇaglnyanKİl'in ıı/.un süıeıı Bakanlıgı dönemlnde bir lürlıi Mısın reamen ziyaret fırsat.ını bulanıamış olnifisıdu, MC tktidarının sonunun yaklaştıgına dair alâmetlenn göze batar ha!p geldtği su »ırada gezl ertelense idi. Dışlşle ri Bakanımı/ın dış geziler knloksiyonunu bir daha yeri doldurulamayacak biçlmdo eksik kalmış olacaktı İnanılrııfi7. gibi gorünse de bu gerekçeyi hesabu katmamak için. MCnln dı« polltikasını hiç mi hiç bil memek gareklr. Dünü Unutma... skiden ulusol bayrom Tunlori sokaklordo, caddelerde, meydanlarda kırmızı beyaz iistüne dlzili özdeylşlere rastlanırdı. Bunlardan biri «Dunü unutmo. bugünü İyi oıılarsın» tümcesidir. Bizlm gazetode «50 Yıl Önoeki Cum huriyal» kosesinl izlerken hap bu özdaylsi anımsarım. Son gunlerde (50 Yıl Öncokı Cıımhuriyet» köşesind» ilginc bir dlzi olay yer alıyor. Belki gözünüzden kacmıştır dlye tarih sırasına göre koşeme almayı düşündüm. 27 kosım gunlu Cumhuriyet'de <Yıınanlılann Tecavuzu ve Boınba> başlığı altında şu haber yayınlanmış: «Kurtuluş Bayramıno gitmek uzere Edirne'ye giden heyetln Kuleli Burgaz'da maruz kaldığı cirkin muamele ve tecavuz lıakkında şu malumalı aldık. Kuleli Burgaz' ılan Edirne'ye 21.30'da harekei edon Iren on dakikalık bir mesofe kat eder etmez, Moric'in asnıa köprüsü başında birden bire tevokkııf eimiş ve yolcular tevakkufun sebebini anlayanıamışlarclır. Sonradcın öğrenlldiğlriH göre Yırnanlılar larafından konulan bir bombn nıokınist ile makınede bulunan şel dö tren tarafından görülerek tren derhal riurdurulmıış, ^,ef dö Iren makinoden atlamış, tam o sıradn bir Yıınan zabiti ile Yunaıı tıeferleri meydana cıkarak ruylar ıızerındekı bombayı kaldırmişlar ve irenin gecmosine izın vermışlerdir Hıı suretle yolcular elirrı ve (eci bir akıbetten Uıırtulmuşlnrdır.» Blllndiği gibi eskiden Edirne'ye giden demiryolu Yunan topraklarından geçmekteydi. Olay bu nedenle doğuyor; ve aynl gün Cumluırlyot'te şu haber yayınlanıyor: «Edirno'nın kurtuluş ınarasiıninde Büyuk Millet Meciısını lemsil etmok üzere giden heyetimize karşı Yunaniıların aldıkları vazlyete dair gelen malumat Harioiye Vekâletince tetkik odilmektedir. 29 kasım 1927 günlu CUınhurlyet ise şunları yazıyor: • Ankara ^8 (Hususı Muhabirimizden) Büyük Millet Meclisi bugün Kâzım Paşa'nın riyasetinde' toplandı. Meclis bugün cok kaiabalıktı. Evvelâ Reşlt Galıp Bey korıuştu. Sonra Yunus Nadi Bey kursüye gelıp Lozarı Muahedesinden bahsuderek, «Edirno Turkiye'do kaldıktan sonra Türkiyo'nln aksamı salreslyle Edirne arasındnki tren mııvasalasından Edirne'ye çalışarı Türk trenlerinin Kuleli • Burgoz ilo Karaağac orasında Turkiye'do gecer gibi seyahntı kabul odilmiştir. Dört sene sonra Yunanlstan'ın bayraklı vagon gecirmek islemRmesi. iki millet arasında arzu olunan dost münasebetınin Yunnnistancn öyle doslluk ınünasebatına lüzum görülmemekte oldugunu gösteren bir alâmet vo harekot olsa gerektir» Demek ki 1927 yıllarında Yunanlstan'la sürtüşme devam edlyor. Pekl, o sırada ABD ile lllşkllerlmlzln nlteliği nedir? Aynı gunlerde Cumhuriyet'ln haberlerlnl Izleyellm. 4 aralık 1927'de «Ameriku ilo Münasebatımız» başlığıyla şu haberl okuyoruz: «Alınan blr telgrafa göre Amerlkalılar, VVashington Sefirlmız Muhtar Beyı Türkiyede Ermeni katliamından dolayı mesul addelmokte imişler Seflrimiz New York'a oyak basar basmaz. r. ^nıayiş kılıklı bazı tt^ahürat karşısındo kolmıştır. Bunda hiyasi fırkalar arasında mevcut rekabetln tesiri olduğu şüphesizdlr. Bııgun Amerika'da iktidar mevklınde bulunan Repüblikenler (Cumlıurlyetcller) muhallf tırka olan Demokratların her vesile İle hücumuna rııaruz kalmaktadırlar. Öteclen beri Türklerin Ermeni katili oldugunu iddia ederek hayali birtakım ıddialar serdötmektedirier.4 Gecen sene Lozan Muahadeslnln Amerıka Mecllsi Ayanında (Senatosunda) reddedllmesi de aynı sebepten lleri gelmişti.» 6 aralık 1927 gt'nlü Cumhuriyet'te «Amerlka Seflrimiz aieyhindeki nümayişler (gösteriler)» başlıklı şu haberl görüyoruz: «Dun Ankara'daki Amerikan Sefareti mohaflllnln bu htısustaki fikrini almak istedik. Sefaret mahofill bize şu tebllrjatta bulundu: «Amerika'da muohedenln mevkll merlyete glrmesi Ayan'ın (Senatonun) tasdikina mütevakkıf olduğundon Lozan Muahedesinin tnsdikl için evvelâ Ayanın (Senatonun) tasvip etmesi lâzımdır.» • . E îşte Kanh Şeytanhklar OKTAY AKBAL Basın Suçları ve Askeri Mahkemeler Hayır skeri mahkemelerce tutuklonan ve bu mohkemeler tarodndan yargılanon ya?ar ve sorumlu yönetmenlerin sayıları gün gectlkce artmakiadır. Düşunce sucları İle yargıinğişiklik anayosanın 138 rnadde nan basın llglllleri, yayınevl snsıne aykırı düşmoktedir. hipleri vo yazarlar ülkemlz v« 1953 yılına gelinceye kodar dünya komuoyunun llgiainı üsBasm yoluylo ışlenen suclar ve tünde toplomaktodır. Uygor ülö/ellikle kişileri oskerlikten bokelerln «düşunce sucu» diye bir ğutucu yayınlar askeri mahkekavram lanımamaları ve kimi melerde yargılonıyorclu Bcifüiı yazarların. çevlrmenlerln ve bayasasındo 17.3.1953 gün ve 6051 sın llgllllerlnln genel mahkemesayılı yasa ile yapılan bir deler yerlne askeri mahkemelerde ğişikllkle bu suclardan agır ceyargılanmaları bu ilgiyi bir kat zalı olanların yargılamaları ağır daha arttırmaktadır. Düşunce ceza mahkemelerlne ve aâır özgürlüğünü. basın özgürlüğücezalı olmayanların yargılamilanün ve öteki özgürlüklerin anarı da asliye ceza mohkemolorsı ve temell sayan ve bu özgür ne yani genel mahkemelere velüğü yaralayıcı her türlü sınırlarllmiştlr. Sözü gecen doğişlklikmaya karşı olan uygar dünya. ten sonra Basın Yasasının 36. düşüncelerinden ötürü klşllerin. maddesi şu biçiıni almış!;r. «Bu "i vpzar ve sanatcıl^nrv^tutuklarn* kglıutidg yezjlıroJaSi^«e^ia^htj.tiin J nıalarını. kelepce dltin0a 6»zayoluyla ışlenmış bulunan bütün | çvlerlne ve mahkemelere göndesuclardan ötürü sivll şahıslar rilmelerlnl ve özellikle siyasal hakkında ağır cezayı gerektiren iktldara boğımlı askeri mahkemelerde yargılanmalarım tedirglnllkle Izlemektedlr.  eçen şubat ayındo Ecevlt, «OrtaDoğu Toknlk Ünlverslteslnde şsytanca isler olmaktadır» demlşti. Ben do «Şeytanlardan Kurtulmak» başlıklı blr yazı yazarak bu ünlversitede çevrllen Islerl, bu billm yuvasını ele gecirme calısmalarını bellrttlm, bu tür şeytanca Işlerln MC Iktldarı düşmeden, yanl Demirel, Erbakan. Türkes gibı polltlkacılar Işbaşından çekilmeden düzelmeyeceğlnf yazdım. Oemlrel, Aslltürk, Müftüoğlu'nun klşlsel şlkdyet dllekçelerl göndormelerl üzerine adalet önüne çıkarıldım. Dova sürüp gllmektedlr.. Demek yerden göğe kadar haklıymışızl CHP Genel Başkanı «Şeytanca isleroden söz ederken yerlnde, zamamnda blr uyarma yapmış... Ama ne var kl klmse dinlememlş. Neydl konu? Hasan Tan adlı blr klşl bu ünlvereltenln rektorlugüne gollrllmlstl. MHP efllllmli Bay Tan kollarını sıvamış. üniversltede «Işçl», «memur» olarak çalışmak üzere hemen hepsl ülkücü, komando dlye tonımlanan MHP eğillmll Insanları almıştı. Tüm kadrolar bu komandolarla doldurulmuştu. Hepsi do MİSK üyesl bu sözum ona Işçller, kısa zamanda ünlversltedo efl«men1lklorlnl kurdular. Kapıcı, hademe, oda ' c\, küçük memur, bahcevan, şoför vb. görevlller ünfVerslte blnası lclnde ve dısınaa ceplcrl sllâhlı dolaşıyor, ortalığı kasıp kavuruyorlardı. Blr süre taın egemen oldular ünıverslteye. Ne zaman kl Ecevlt «Mufevelli Heyete» yeni atamalar yaptı. onlar da reklörlukto komando baskısını haflfleten değlşllrmelere giriftller, Işbaşına aklı başında, «ağduyulu yönetlcller geldl; Işte o zaman kıyamet koptu, bu «lfçi»ler etlâhlı. bombalı, yumruklu »aldırılarını blrden arttırdılar. Kısacası bir savaş başladı OrtaDoğu Teknlk Ünlversiteslncie... Bir TV haberlnde MİSK toplanttsında bu «l?çl»lerl göstermlşlerdl. Hiç birlnin gerçek blr «işci» olmadıkları her hallerinden belliydi. Bunlar, kendllerini bir ideolojinin, aşırı sağcı blr partlnin, blr führer'ln fedailerl sayan «kahraman» lardı. Kutsal bir görev sayıyorlardı bu «işçlnllği! Ne Iş yapıyorlardı orada, bllmem, ama tüm yararlı işleri baltaladıkları keslndi... Bay Tan öyle ae saglam tutmustu ki Isl, bütün bu S8 taslakları yataların güvencesi altındaydılar. İşten çıkarılmaları blr takım koşullara bağlıydı. MİSK dlye bellrll sayıda üyesl bulunan, ama MC'lerce desteklenen blr kuruluş arkalarındaydı. Türkeç arkalarındaydı, MHP arkalarındo, gafll iklncl MC arkalarındayaı. Hatta Bay Korkut Özal bile arkalarındaydı)... Sonunda olan oldu. Blr yıl önce yazdığımız, soyledlğlmlz bütün bu «eylanca l?ler böyle kanlı blr kırıma dönüsecekti elbet... O yazımda «kan Içicl seytanlar ve seytanlıklor»dan söz etmlstim. Işte cuma günü dökülen kanlar, yaralananlar, sakai kalanlar. Işte yüzlerce anababayı Ortadoğu'ya kadar koşturanlar... Kolabahk öğrencl yığınının üitüne bomba savuranlar, ateş açanlar, klmler? Bu sözde «l»çi»ler, yanl blr ülkünün SS'leri... Pollsln, landarmanın gozlerl önünde tafitlara blnerek kaçanlar... Şlmdl bu «lşçl»ler gene görevde kalacaklar mı? Tüm kamuoyu gerçeğl gorduâü. anladığı, hatta MC'nln blr ka nadı da durumun korkunçluğunu blldiğl halde Ortadogu Teknlk Ünlversitesl faslst baskısı, Işgali, korkusu altında kalmaya devam edecek ml? Içişleri Bakanı Bay özal'ın oğlu İklncl kez bayıltılmcaya dek dövülmüş. Bütün bunlar blr şey öğretmiyor mu Bay Bakana? Nereye gidlyor Türklye, bu 38 blrliklerlnln ellnde? Hangl uçuruma? Seçlmlerde yüzde kırk iki oy alan, Meclls'te 214 sandalyeye sahip bir CHP ile 190 sandalyeye sahlp blr AP Türklye'nln blr avuc 8S taslagınm, blrkac Fuhrer özentlsinin hakkından gelemlyorlar mı? AP parlomenterlerl, yurttakl tüm AP'lllerl Türklye'de bir Hitlercik'ln Işbaşına gelip Naziliğin. Faslstllğln değlşmez yönteminl, yanl «şeytanca» İşleri uygulamasını doğru görüyorlar mı? En başta Bay Demirel işin çok, ama ook kötüye gitmeye başladığını artık sezmlyor mu? Oğlu iki kez dövülen Bay Özal bu faşlst teröre karşı çıkmakta çok geç koldığını anlıyor mu artık? «Seytanlar ve seytanlıklar MC hükumetl degişlnce ortadan kalkar» dlye yazmıştım. Blr kez daha ylneliyorum: SS'clkler, Hltlerclk'lerdir tüm çeytanlıkların kaynağı, nedeni... Bay Demirel. Erbakan ve AP'li, MSP'II tüm yetkllller de, bu şeytanca Işlerln nerden kaynaklandığını. nerden güc aldığını blldlklerl halde, seylrcl kaldıkları Içln torumludurlar, »uçludurlar. Faşizmln ayak seslerl, bomba sllâh teslerlne dönüştü. Herkesln tepeslnde patlayabillr bu bombalar. bu sllâhlar herkese cevrlleblllr... Şeytanhklar. seytanlar ellerlnl kollarını sallıyarak ortalıkta dolaşıyor çünkü... Slldhlı, bombalı, yakalanmadan. korkmadan, Anayosa İle Yasalarla demokraslye Inanan bizlerle slzlerle alay edercesine, tam blr küstahlıkla... G YASAL DURUM 12 Mort'ı izleyen dönemde 1961 Anoyaso8inın getlrdlğl temel hak ve özgürlüklerin kısıldığı, bu temel yasanın özgürlüklere llişkin hükümlerinin iki kez geriye doğru dogiştlrlldtği. yürürlükteki yasalardo yapılan değişikllklerle ve yeni çıkarılan yasalarla bir baskı reiiminin kurulduğu blllnmektedlr. Bu yoso değişlkllkleri arasındo yeralan ve 1596 sayılı yasa ile Askeri Mahkemelerin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkındaki Yasanın II. maddesinde yapılan bir değlşlkllğe göre, «Devletln askeri kuvvetlerini tahkir ve tezyif suçlarınnın yargılanması askeri mahkemelerin görevleri arasına alınmıştır. Oeçtiğlmiz aylarda ba sın llgllllerlnln, sorumlu yönetmenlerln askeri mohkemelerce tu.tuklanmcVarı ve yargılanmaları 12 Mart (aşlzmlnln getirdlği bu yeni yasaya dayanılarak yapılmaktadır. Silâhlı kuvvetlerl tahkir ve tezyif sucları ile ilglll soruşturma ve yargılamaların genel mahkemelerden alınarak özel askerî mahkemelerin görev alanı na verilmesi, «özel mahkemelersin ve bu arada askeri mahkemelerin hukuksal nlteliğlni ve yukarıda açıklanan yasa değişik liğlnln Anayasayo aykırılığı sorununu gündeme getlrmlş bulunmaktadır. Anayasamızın 138. maddesi, askeri mahkemelerin asker olmayan kişileri hangi hallerde yargılayablleceklerinl acıkca gös termiştlr. Bu maddeye göre, as keri mahkemeler. asker olmoyan kişilerln, özel yasada belirtı len «Askeri sucları» ile görevlerini yaptıkları sırada ya da oskeri mahallerde askerlere karşı Işledlklerl suçları yargılayacaklardır. Demek ki sivll blr klslnin askeri bir mahkemede yargılanabilmesi icın «Askeri blr suc» ışlemesi gerekmektedır. Askeri suçlar ise, Askeri Ceza Yasusında ve Dlslplin Mahkemeleri yasasında gösterllmiştlr. inceleme konucu «Devletin nskeri kuvvetlerini tahkir ve tez yif» sucları, adı gecen yasa hü kümlerine oöre «Askeri suc» sayılamaz. Türk Ceza 'yasasının 159. maddesinde düzenlenen bu sucu. «Askeri suc» olarak nltelemek olanaksızdır. Askeri sucların. askerllk hlzmetlnln özellikleri acısından, askeri hizmetin kolaylıkla yürütülebllmesl lcin gerekli sayılan euc'ar oldu ğu da blllnmektedir. Devletln askeri kuvvetlerine hakaret sucu* nun. askerlik hizmetinin yürütül mesi ile uzaktan yakından blr II gisi olmadığı acıktır. Bu yönden. 353 sayılı Askeri Yargılamo Usulü yasasında yapılan bu de yansması özel bir jürinin seçeceği eserlerden: lik temtnatı»ndan yoksun özel mahkemelerdlr. Bu mahkemelerln hakimlerl. 353 Sayılı Yasaya göre yürütme organı tarodndan atanmakta ve görevlendlrllmektedir. Yer değlştirme ve özlük Iş davnlar Ajır Ceza Mahkemeleleri bu organ tarafından düzenrinde ve diflerlerı Asliye Cezu lenmektedir. Yürütme organı lo Mahkemelerinde görülür.» Modrafından atanan ve görevlendiri rlerte yeralan «Basın yoluylo ıslen, terflleri. nokillerı ve özlük lenmiş bulunan bütün suclir» işlemleri bu organa bağlı olan sözlerı moddonin, Devletin osko blr hakimın sıyasal iktidor karrı kuvvotlerine hakareı suçlurışısında bağımsızlığını kabul etın da kapsamı lcine almış bulun mek ve düşünmek olanaksızdır. duğunu acıkca göstermektodir Anayasa Mahkemesi. verdiği ka Basın yasasının Türk Cezu rarlardo. değil haklmlerln. bir yasasıno gore özel bir yasa nlmemur durumıında olan C. Sav teliğlncle bulunması ve Askeri cılarının bile Yürütme organı Ceza yasasındon sonra kabul tarafındon atanmasını Anoyasaedllmlş olması, hukuk acısınya ve Anayasanın «mahkemele dan, bu kanuda Basın Yasası rin bağımsızlığı» ilkesine aykırı hükümlerinin ugulanmosı ve bu bulmuştur. hükümlere öncellk tanınmosı zoAnayasanın 7. maddeslne görunluluğunu ortaya koymaktadır. . p«fftk'^»Kp(j j^ahkemeler V B * re «Yargı yetklsl, Türk mllletl<ışedırra boöırn6tz mohkemelsrce gerekse Sıkıyönetim Askeri Mah kemeleri, sıyasal iktldara ve Y0* kullanılır.» Haklmllk temlflBtına, ilişkin, anoyasanın 133. moddesl rütme organına baöımlı, «hakım nln gerekceslnde şöyle denilmektedir: «Tasarıda kabul edilen temlnat sistemi ana hatları İle şudur: 134. maddede Işaret edilen ve hakimlik mesleğinln ve haklmlerln özlük işlerlnl düzenleye cek olan kanundaki bütün konu larda karar vermek yetkiel yalnız ve yalnız Yüksek Hakimler Kuruluna verllmiştlr. (Madde: 146) Bu suretle, yürütme organı nın. hakimlerln atanması, meslekte yükseltilmeleri, görev yer lerinln değlştirllmesl veya görev lerine kanunda belll edilen hal lerde son vcrllmesl konularında veya haklmin meslek hayatı ile Akbank, kuruluşunun otuzuncu yılı ilgill salr konularda herhangi dolayısıyla birafişyarışması düzenlemiştir blr tasarrufta bulunabllme yolu kapatılmıştır.» Halit CELENK »,.••*;••#••'>:*•» it b Evjıt. ABD, 1927 V>lında bll« Lozarri tanımamış: Cum•'hurtyet devlîtlnfn"vaVfıİîrYı y'odsımakta'* dlrenmlş; Yunanlstan'la cellski ve çatışma ise sürmekteymlş... Bir düne bak, blr de bugünkü halimlzi seyret!. Deglşen nedir? ISTANBUL TABiP ODASI, TÜMÖD ve TÜMAS'ırt Ortâklâşa Düzenledikleri KONFERANSLAR Çarşambâ günleri SAAT 17'de Ystanbul Tabip Odası Konferans Salonundo yapılacaktır BjRİNCİYE 2 5 0 0 0 TL İKİNCİYE 15000 TL ÜÇÜNCÜYE 10000 TL. ödül ve ayrıca 2.500 'er liralık altı adet mansiyon verilecektir. Yarışmaya katılacak eserlerin 15Aralık1977 tarihine kadar teslimedilmelerigerekmektedir. Yarışmaya ait şartname, ücretsiz olarak Akbank şubelerinden temin edilebilir. AKBAIMK (Repro: 1094) 12969 İşte Askeri Mahkemeler, ana7 ARALIK 1977 PROF. DR. TARIK ZAFER TUNAYA yasanın koyduğu bütün bu kuAnayasalarımız ve Getlrdlkleri ralların dışında. hakimleri temlnattan yoksun, yürütme organı 14 ARALIK 1977 SAMİ ŞEKEROÖLU na bağımlı mahkemelerdlr. BöyTürk Sinemasının Gelişlmi lece yukarıda sözü gecen ve 353 Sayılı Yasaya eklenen blr 21 ARALIK 1977 SADUN KURT hükümle. sivll basın meneuplaişci Sağlığı iş Guvenliğlnin Türk Mevzuatındakl Yerl rının bağımsız mahkemelerden alınarak bağımlı Askerl Mahke28 ARALIK 1977 DOC DR. MURAT SARICA melere verilmesl basın ilgllllerl Faşizm Nedir ni. sorumlu yönetmenlerl, yazar ları ve sanatcıları bağımsız mah YER: Türkocağı Cad. No: 19 • Cogaloğlu kemelerde yargılanma hakkından (istanbul Erkek Llsesl Karşısı) ve giderek anayasal güvenceden yoksun bırakmıştır. Unutmamak gerekir ki Helsinki sonuc belgeCumhurlyet 12966 : sindo de sözü edilen ve TBMM' ce de onaylanarak yasa nltellği ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• kozanmış olan Insan Hakları Ev rensel Bildirlsl'nln 10. maddesi: «Herkes... davasınm bagım sız ve tarafsız blr mahkeme ta rafından nesafetle ve acık olaİKTI5ADİ VE TİCARİ İIİMIER OGRENCILERI STA1 KOMİTESİ rak görülmesi hokkına sahlptır» demektedir. AIESEC Sosyal Sigortâlar Kurumu Beyoğlu Hâstanesi Sâtınaimâ Komisyonu Başkanlığındân 1 Hastanemizin ihtlyacı bulunan 33 kalem kuru gıda 15.12.1877 günü saat 15.00'de kapalı zarf usulü ile ihale yapılacaktır. 2 İşln muhammen bedeli 1272526.25 TL. olup. gecici temlnatı 51925.78 TL.'dır. 3 Bu kuru gıdaya ait idari ve evsaf şartnomesi ile solr İhale evrakı 8.00. 12.00 13.00. 17.00 mesai saatlerı dohillnde Darüiaceze Cod. Okmeydonındoki Hastonemız Satınalma Komisyonunddn bedelsiz olarak temin edilebilir. 4 isteklllerln usulüne göre hazırlıyacakları kapalı zarf tekllf mektuplnrmı Ihalenln yapılacağı 15.121977 parşembe günü saot 14.00'e kadar Sotınolma Komisyonumuza vermelerl gerekmektedır. 5 Tekllf mektuplan aynı gün v * saatto gelecek sekllde posta İle de gönderiieblllr. Ancak postada vakl bulacok gecıkmeier nazarı itibara alınmoz. 6 Kuru'Tiumuî 2490 sayılı Konuna tâbi olmadığından Ihaleyı yopıp* yapmamq a veya kıeman yapmokta veya dılediğı rnoiı dileği flrmadon olmakta serbesttlr. (Basın: 29944i 12970 DİYARBAKIR ÜNiVERSiTESİ TIP FAKÜLTESi DEKANüGlNDAN Doçent Âlınacaktır Fakültemiz Mlkrobiyoloü ve Porazltolo|l Kürsüsünde ocık bulunan 3. derece 1 adet Docent kadrosuna atomc yapılocaktır. Istekhlerin 15.12.1977 tarlhlne kador Dekoniığımıza boşvurmaları gerekmektedlr. Sınav 16 12.1977 (arihlnde yapılacaktfr. (Basın: 30092/12962) Uygar ülkelerde bu tür sucla rın giderek jürlll mahkemelerde yargılanması istekleri karşısında, 353 Sayılı Yasada yapılan son değlşikliğl kişilerln «bağınr. sız mahkemelerde yargılanma hakkı» İle bağdaştırmak olanak sızdır. SONUC Askeri mahkemeler, asker olSINAV KAYITIARI BA^IAMIJTIR. SOM BAJVURMA TARİHİ 10 1.1978 mayan kişilerin, yalnız askeri İSTİKIÂI CAD. 471 • 4 TÜNSL suclarını yargılayabilirler. Bu TEL: 49 71 73 44 16 87 suçlar Askeri Ceza Yosasında ve Disiplin Mahkemeleri Yasa• • • • • • • + • • • • • » • » • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • » » » 0 sında gösterilmiştır. Devletin as • kerî kuvvetlerine hakaret sucu askerî bir suc değildir. Bu BUcun. askerlik hizmetinin yürütül mesi İle de ilgisi bulunmamaktadır. Özel blr yasa olan ve Askeri Coza Yasasından sonro kabul edilen Bosın Yasatı, yoRomon 2. Basım yın yoluylo devletın askerf kuvvetlerine hakaret sucunun yorgılanması görevlnl Ağır Cezo Mahkemelerine varmiştlr. Bu sucların askerî mahkemelsrdo yargılanacağına ilişkin 353 Sayı iı yasada yapılan son değlşiklik Roman Anayosanın 138. maddeslnda düzonlenen «Askeri Yargı»nın aGenel Dağıtım: Tekin Yayınevl mac ve kapsamma oykın düşAnkaro Caddesl 51, İSTANBUL mektedlr. İktisât, işletme ve Ticarî ilimler öğrencilerine YURT DIŞINDA STAj OLANAĞI GÖZBAĞI EROL TOY DORUKTAKİ ÖFKE