Catalog

CUMHÜRİYEI 6 İRAUK 197T Y tDI SEÇİM.. SEÇIM.. SEÇIM.. SEÇİM.. SEÇlM.. SEÇIM.. SEÇÎM.. SEÇtM.. SEÇlM.. SEÇtM.. SEÇtM.. SEÇİM.. SEÇlM.. SEÇIM.r Yerel seçlmlere katılacak olan Turkiye Işcı Partlsl (TIP) Genel Başkam Behlce Boran, CUMHURIYET'ın sorularını yonıtlarken, CHP'nin sayısal gücunden beklenen muhalefetı yapmadığını, bif durgunluk ıcınde surekli saga kaydığını savunmuştur. Herşeye karşın CHP'nin MC ye tercih edlleceğinl öne su rerek Halk Partısi'ne oy ver menın «ehvenı şer»i seçmek ten başka bır anlam taşıma yacağını belırten TIP Hderı Boran, cCHP'nn solundakı oylann artması ulkenın po'ıtık havosını denokrası Ishsne değıştırır» demiştir. Yerel seçlm sonuçlarının iktldarın devamı veya değışmosı acısmdan etkisinin abarlılmamosı gerektiğinı öne su ren TİP llderi Behlce Boran ın CUMHURIYET'in sorulorına verdiği yonıtlar aynen şoyledır. fSorularınızı ayrı ayrı e!e almadan toptan yanıtlamak ıstıyorum Ikı nedenden dolayı Bırıncısı. sorulor tedahul edıyor, aynı temel soru ceşıtlı bıçımıer de tekrarlanıyormuş Izlenimını verıyor Ikıncısi. son soru "ıarıc, dığerlennın hepsı «Bugun var olan koşullordo» ve «Demokrası savaşımı acısmdan» CHP'den başka alternatıf o'ma dığı duşuncesınden kaynaklanmış gorunuyor Oysa kanımca meselenın boyle bır açıdan for mule edılmemesı gerekır Unutulmamalı kı pek çok sorunun cevabı basıt bır tEvet Hayır», «Ya blrl, ya otekl» değıldır. REFERANDUM MU? Yerel secımler yıne gene! secırrler havosına buründuruluvor. Ecevıt de, Demırel de bu secımlen ıktıdar ıcın bır referondum olarak gorme ve goslerme cabosındalor Yerel seCimlerın doğrudan bır ıktıdor değışıklığı yaratmıyacağını bıIsorlar ama Demırel oylarını arttırarok sallantılı dururnunu pekıştırmek Ecevıt ıse CHP'nın oylarının artışıyla sallantılı 2 MC'yı doha do sarsıp ıktıdardan duşurme hesobı ıcmdeler. SOLDAKI OYLAR O^sa yerel sec m!er b r «referandum» sayılacaksa, bu, AP ıle CHP mn aldığı oylara gore değıl. MC'nın butununde aldıgı toplam oylarla soldakı portilerın butununde aldıgı toplam oy .ermek, «ehven1 şer»i seçmekte d renmeıUen başka bır anlam taşımaz DEMOKRASI LEHİNE OLAN SıYASAL ALTERNATıF GUNUMÖZ KOSULLARıNDA SıZCE HANG:SIDIR? BUGUNKU PARLAMENTO ARITMETıĞı CEPCEVESıNDE AŞ4ĞıDAKI ALTERNATIFLERDEN HANGıSI DEMOKRASı SAVAŞIMı ACıSıNDAN TERCIH EDıLEBILIR? • CHP AP KOALıSYONU • CHP MSP KOALıSYONU • 8ıR BAĞıMS'Z GRUBUN DESTEĞıNDE YA DA OPTAKLJĞıNOA BIR CHP HUKUMETı • TEK BASfNA BİR CHP HÜKÜMETİ VAROIAN SIVASAL OENGELERDE CHP NIN HUKUMET Ol MASI, DEMOKRASI S4VAŞIMININ BAŞLICA KOSULLARINDAN BİRI SAYILABILIR Mİ* TURKIYEDEKİ DEMOKRASI SAVAŞIMINDA CHP'NİN YERI NEDİR? PARTİNIZ ACISINDAN 11 ARALIK YEREL SEC'MLERINDEN NASIL BİR SONUC BEKÜYORSUNUZ? CHP nın solundakı oylann a r t •nosı uıken.n polıtık havasını bu artıs ne olcude buyjk olurso o olcude demokrasi leh ne degıştırr Işcı smıfı partısının cldıgı oyların nıtel ağırıigı vordır. cunkü onun temsıl ettıgı ve davardığ' smıf ışçı s nıfı toplumun ve demok'ası mucadeie^ının oncu ve temel gucudur Işcı S'nıfı partısın'n oyıorının artısı. bu oyiorla pa r tı ıktıjara ge'rese b'le ulke. polıt kosını demden etkıler Böy e bır durum CHP yı demokratık cızgıye cekmekte onu bu cızgı^e t ıtarh davranmaya zorlamck !o da etk n olur «BOLUNMUŞLUK» SORUNU «CHP'nin solu bolunmuş, bes partı var» sozde gerekcesı, ve va mazeretı de geçerstzdır Tüm r<apıtalıst ulkelerde solu. ışci sınfmı temsıl etmek ıddıasında aian b rden fczla partı vardır Işcı sımfı hareketının cok guclu oldugu Fransa ve Italya gıbi ul<elerde dahı tek parti durumu /oktur Secmen hangı pa'tının gs'cekten ve dcha guclu bic Tide ışcı sınıfı pcrtısı olduguna kaar verır vs oyuiu kullanır Nıtekım sagdakı partıler ıc n de oy verme durumu aynıdır ABARTMAK Yerel secımler sonuclarının l!< ' darın devamı veya değışmesı ^cısından etkısını abortmama< gerekır MılKyetc Cephe'nın ık" darda kalıp kalmayacağını be iirleyeceK başka faktorler va r dır Dış ve ıc teke'cl buyuk ser Tiayenm ısteklerın.n onların ıstedıklerı hız'a yerıne getırılıp ge tırı'smemesı bu faktorlerın bas nda gelır Buna Mıllıyetcı Cep he ve AP ıcındekı anlaşmazlık ve cekısmelerm eklenmesı MC ıcın durunu daha da ağırlaştı rır Bır de secımlerde k o t j sonuc alırlarsa ıktıdardan duşme ıhttmah daha da guclenır Secımlerde partı olaraK hede f mız kıtlelere erışebılmek, sesımızı duyurmak, on'arı uyormak ve aydınlatmaktır Kıtleler ıcinde <OK salıp yayılmak zomanlo va bır surec ıcmde gercekleşece< bır oigudur Secımler bu yonde onemlı bır adım oiacaktır.» SORULAR O 11 ARALIK YHREL SEÇIMLERIMN TURKİYE DEKI SIYASAL DENGELERE YANS'MASI NASIL OLACAKTIR? SECİM SONUÇLARININ YENI BIR HUKUMET DEGISIKLIGINE YOL AC MASINI OLASI GORUYOR MUSUNUZ1» BOYLE BIR OEG! ŞIKLİĞİN KOSULLARI, SECİM SONUCLARI ACISINDAN . NELER OLABILIR? Q IKINCİ MC HUKUMETİNİN COZULMESI, 11 ARALIK SEÇİM SONUCLARİYLA M'JMKUN OLABILIR Ml» © DEMOKRASI SAVAŞIMI ACISINDAN IKINCİ MCYE EN IYI TİP Genel Başkanı Behice Boran: "CHP'nin solundaki oylann artması politik havayı demokrasi lehine değiştirir,, • SAYICA EN B Ü M PARTI OLAN, (DEMOKRAT'K GUCÜNOEN SOU İDDİASINDAKI CHP, BU SAYI5AL BEKLENEN MUHALETI YAPMAMAKTA BIR DURGüN LUK IÇJNDE 5ÜREKLI SAGA KAYMAKTADIR > • ..MÜMETI KURMAK IÇIN GOREVlENDIRILDlG) ZA MAN HAZIRLADIGI, BURJUVAZIYE TESLIM PROGRAMIYLA. MUHALEFEÎ ETMEKTE OLMA GOSTERDIG! ÇEKINGENLIKLE. YEREL SECIMLER IÇIN BELEDIYE BAS kANI ADAYLARI ARASINDA YAPTIGI ÎEMIZLEMf ILE CHP'DEN (DEMOKRASI SAVAŞIMDNOA BILIRî. NE 6EKLENE• .İS.ÇI SINIFI PARTİSİNİN OYLAPININ ARTtŞl BU 0 v IARLA PARTI IKTIDARA GELMESE BILE, ÜLKE POi! BOYLE 8IR TIKASINI DERINDEN ETKILER DURU* CHP'YI DEMOKRATIK ÇIZGIYE ÇEKMEK1E E1KIN OLUR • laro gore ve bu oylann her kanat ıçındekı partıler arası dagılımına gore saptanması gerekır Ornegın, sağ kanadın toplam ovlarının ve veya bu kanat ıcın de MHP oylarının artısı sağ n guçlenışıne ışarettır soldakı oy ların ve/v^ya bu kanqt ıçınde i CHP nın solundakılerın oylarının artışı solun guclenışının bır be lırtısıdır GUVENCE K I M ' Demokrasi say/aşımının ılerleyıp etkınleşmesının guveicesı ışcı sınıfının partısının gelışıp fluçlenmesıdır Emperyalızm aşamasınm ılerlemış evrelerındekı gunumuzde dunyanın her yennde burıuvazının her kesımı ve kucuk burıuvazı demokrasi sa vaşımına tutarlı ve sonuc alıcı bıcımde onculuk edebılme ve tenegını yıtırmıştır Bu genel dog ruyu Turkiye nın ozgün durumu daha da vurgulamaktodr Soyıca en büyuk partı olan. «Demokratik Sol» ıddıasındokı CHP bu say sal gücunden beklenen muhalefetı yopmamakta ts r durgunluk ıcınde sjreklı saga kaymoktadır Hukumetı kurmok ıcın gorsvlendırıldığı zaman hozırladığı, burıuvazıye teslım olrna progromıyla, muhalefet etmekte gosterdığı cekıngenlıkle verel secımler ıc.n beledıye baş kanı adaylan a r asmda vaptığı temızlene ı!e CHP den «demokrasi savaşımunda ne beklene bılir? örneğın. beledıye secımlennde CHP adayları kazansc beledıye yonet'mlerının daha halkcı olacağı yo'suzluk ve spe ku'asyonlarm on eneceğı hızmetlenn oncelıkle genış halk yı ğınlarına göturuleceqı beklenılebılır mı? «Ylne de CHP MC'ye tercih edilir» dıyerek CHP ye oy c >> r 11 Aralıktaki yerel seçimlerde sandıklardan ne çıkabilir? 11 aralık 1977 günü dort secım olayı bırlıkte yaşanacak Ammsarsak Beledıye başkanliK seçımlerı, beledıye meclıs uyelıklerı secımlen, ıl genel meclıs uyelıklen secımlen muhtarlar ı e ıhtıyar heyet ve meclıslerının secım'erı ı Yasa gereğınce partı ada/lonnın kotılmadtgı muhtarlık, ıhtıyar heyet ve meclısı ü/elığı secımı b r yana konursa, dıger ucu sıyosoi nıtelık taşır Bu uc secımden aşağıdakı sıyasal gos tergeler cıkab lır 1709 Beledıye başkanlığının partıler arasında dağılımı. 67 ıl merkezının beledıye başkanlığınm dağılımı, II Genel Meclısı secırrınde kullanılan oylann portıler arasmda oransal dağılımı Bu gostergelerden ulke capın oa en genel sosyo polıtık bulgularo goturenı ıl genel meclısı seçımının sonuclorı oiacaktır. IL GENEL MECLİSI SECIMLERINE TOPLU BIR BAKIS il Genel Meclısı secıml bu dızıdekı ılk yazıda genışce acıklandığı gıbı sonuclor yonunden genel seçımlerle doğrudan karşılaştırılabılme mtelığıne sahıptır. Ayrıca son ıkı donemde sonucu belırsızlıkler getırmış olan genel secımlenn hemen bır kac ay arkasından gelerek, cok onemlı polıtık sınamalar boyutuna ulaşmıştır Genel seçımienn sınamasının ıl genel meciısı uyelığı gıbı tanımı belırsız. hafıfce golgeae bır sıyasal tem îilcılığın secımıne duğumlenmesı. aslında bır talıhsızlıktır Bu seçımin kış aylarına rastlaması ıse ıkıncı bır talıhsızlık Bu sına rnayı 9 aralık 1973 seçımınde ık t dar kaderının duğumunu coze bılms aracı olarak kullanmayı amaclayan sıyasal partılerın bütun cabalarına karşın katı'ma oranı 14 ekım 1973 secıınıne oranla duşuk olmuştu (%66 8 den %61 7 ye duşuş) Benzer olay 1968 I genel mec lısı seçımınde de ız'enmışf 1 9 7 J ve 1977'dekı kadar belırgın olmasa bıle 1968 ıl genel meclısı secımı de kendınden oncekı ge nel secırrtın yanı 1965 genel seçımının bır ceşıt sınamastvoı 1965'dekı %71 3'luk katılma cro nına karşılık 1968 ıl genel meclısı seçımınde %65 7'lık bir ka tılma ızlenmıştı Ancak 19601ar boyunca secırre katılma oranı surekli duşuş gosterdığı, umursamazlık ve depotıtızasyon top lumun egemen nıtelığını oluşturmağa başladığı Icın 1968'dekl il genel meclısı seçımının sonuklü gu dıkkatlen fazla cekememıştı 1971 den sonrc CHP'nin ve halkla butunleşmede büyük başarı gösteren yenı lıderı Ecevıt' ın estırdığı hava, sımgeledığı umut dolu yenı ufuklar toplumdakı ezılen kıtlelerın yenı bır ruhlo polıtizasyonuna yol acmaya baş lamıştır Ama, 1973 yerel seçım lennde yukarıdo acıklandığı gıbı buna rağmen katılma oranı genel secımlerdekının epey altın da olmuştu. 197377 doneminde, Ecevıt'ın kışıllğınde ancak bır halk kahramanına gosterılebılecek ıcten bır sevgının ve Inancın yoğunlaştığı ızlendl CHP'nin 1977 genel secim kampanyası Ecevıt'ın yarattığı bir sosyal dep reme benzıyordu Mayıs ayı bo yunca Anadolu'nun ve Trakya'nın kentlerınde yer tıtredı, ınsan lar kukredı. Kırsal kesımde ıse doha az dıkkat ceken, ama ben zersız yoğunlukta bır başka faa lıyet yer aldı. AP, 1960 devrımının kırgınlığı içınde ve Menderes ruhuna bağlılığın ıfadesıyle secım sandığını yıllardır boykot et mış ortayaşlı koylü yurtta$ları, venıden sandığa ve sandıkla bır lıkte AP saflarına cekmeğe colı şıyordu CHP'nin kent fırtınası, AP'nın sessız, derın koy cıkartması kendı yonlerınden basarılı oldular Ama secıme katılma oranı yıne de 1950'lerdekıyle *.w sıloştınlamayacak kadar duşuK kaldı. (% 72 4 oysa. 1950'de % 89 3 ıdı) Toplumdakı genel umursamaz lığın, ıktıdarın el değıştırmesınden umudu ve bekleyışı kesmış lığın büyük olcude yıne devam ettığı gorülmektedır Özellıkle kentlı >,urttaşın umursamaz tavrı on plandodır. Son secımlerde Izmır haric nüfusu 200 000 ı aşan tutun kentlerırrızde katılma % 70 ın altında kalmıştır. Istanbul' un Bakırköv unde (kı Türkıye'nın en yoğun kentsel yerleşme alanıdır) % 55 5 düzeyine ancak varmısttr Son genel secımden bu yana toplumun sosyopolıtık tavnnda radıkal bır değışıklığı ve anı po lıtızasyonu yarctacak bir hava esmış mldır'' Bu soruya «evet» yanıtı kolaylıkla verılemez. Tersıne cok beklendiğı halde CHP' nın ıktıdar olamayışının vorattı ğı bır genel urkek'ık soz konusudur Yenı Mıllı Cephe'nın basıretsız ekonomlk önlemlerle ve buyuk zam fur/asıyla yurttaşın boğrune Indırdığı vumrukların varattıgı soluk tıkanıklığı soz konusudur Yurttaş mağdurlyetını dıle getıremeyecek olcude guçten ve soluktan kesılmışe 1940'lardan 1970'lere secim panaroması • QY DALGALANMASINI ETKİLEYECEK <ZAM EKOHOMIK 8UNALIMLAR» OLAY!, GENELOE AP'NİN ZARARINA, CKP'NıN YARARINA ÇALIjACAKTIR AMA BUNA KARŞILİK *P, SON GENEL SEÇIMDE TOPARIAYAMADIĞI BAZI KIRINÎI OP VE CGP OYLARINI ALABILME 5ANSINA YİNE SAHİPTIR • CUMHURIYET HALK PARTISI İLE ADALET PARTİSİNİN GENEl BAS.KANLARININ PRESTIJLERI IKI PARTININ OY DALGALANMALARINI ETKİLEYECEK BIR DİGER UNSURDUR GÜÇLİJ, KITLESEL VE SÜRüKLEYId BIR ECEVII'E KAR$! DEMİREL'IN PRESTIJI GITTIKÇE SOLUK KALIYOR. pılai yerel secımlerde oy oraiı % 6 2'ye duşmuştu) A',rıca, yenı MC'nın dort aylık macercsmda olup bıtenlenn vebalı buyjK olcude Demırel'e yüklense bıle MSP de uzlaşmaz soz dınlemez ne yapacağı bellı olmaz ve qenellıkle gayrı cıddı goruntusyle \amuoyunda puan yıtırmega devam etmıstır Tarıh n akısı ı Cinde koşullar MSP tıpı pcrtıle rı zaten zoriamaktadır Son oltı ayda bu akış hızlanmıştır II Genel Meclısındekı secım9 kattlma duşukluğunden ve oy dalgalanmalarından partılerın oy oranı dağılımı yonunden bır olcude CHP'nm ve MHP'nın yararlı cıkması kucuk partılerın ve MSP nın buyuk oy yıtırme c l AP'nın ıse büyuk kentlerdekı CHP secmenının ılgı ve dısıplınıne bağımlı olarak dolaylı bıcımde ve azından bır olcude, belki de buyük olcude zararlı cıkması beklenmelıdır BELEDİYE BAŞKANLARI VC MECLİS UYELİKLERI SECİMİNDE NE BEKLENİYOR?.. Beledıye başkanlıkları ve mec 115 uyelıklen seçımınde yurttaşların sadece bır kesımı oy kullanmaktadır Dolayısıyle bu secımlerde Turkıye'de kullcnılan tüm oyların partıler arosında oransal dağılımı cok anlamıı bır gosterge cegıldır Ama genellıkle kentsel kesımın, koylu /urt taşlara oranla ne cesıt bır sıyasal davranıs farkiılığı ıcmde olduğunu gostermesı bakımından onemı vardır llısıktekı tabloda gorulduğu g b., Be'ediye başkanlığı ve rreclıs uyelıgı se cıminde secıme katılma a/nı gun yapılan ıl genel rreclısı se çımındekı secıme kotılma oranından duşuk olmaKtadır Ken'lı ybrttaşın kırsal Kesımdeki ^urt taslardan daha apol'tık daha umursamcz bır sıyasal da^ranış ıcınde olduğj aniasılmaktadır Ancak bu umursamazlık ıçınae bıle CHP 1973'te yerel secımde genel secımdekı oy ortclamasının cok uzerınde oy almıştı Beledıye başkanlığı secımı ıle meclıs uyelığı secımı arasındakı oy oanı farklan ıse başkan adayının yerel prestiı ve gucuyıe ılgılı oynamclan gos termektedır Bu oynamclardaT gensll kle bağ ınsız aday ar va bazen de kucuk par'ı ada/ları yararlanmaklodır Ornegın 1973 de toplam 1624 Beleaıye bas kanlıgının 560 ını CHP lı ada/lar, 654'ünu AP'lı adaylar ka zanırken, 230 bağımsız adaydon ve coğu DP'lı olmak uzere 18C kadar da dıger partılı adaylar dan başkan secılmıştı 1977 de d ğer portılerden ve bağımsızlardan bu kadar fozlo boskan secılmesı şaşırtıcı oiacaktır Ulkedekı genel sıyasal kutuplaşma oncekı secim yıllarına oranla daha keskınleşmış tır Buyuk partıler n başKOn cıkarması şansı bıraz daha yuk selmıştır YuKarda veılen sa/ısal bılgı nın şaşırtıcı g>bı gozukecek bır yonu. Turkiye top amında Be ledıye başkanlığı seciTtınde CHP'nn cy oranı AP'nın oy c ranından çok yuksek olduflu halde kazan,'an Beledıye başkanlığı sayısırda AP, CHP'yı gecmıstır Ancak küCJk yerleş me merkezı Beledıyelerının soyısının buyuk Beledıyelerın soyısından cok daha fazla olduflu ve AP'nın kuçük yerleşme merkezlerınde daho guclu olduğu duşuntlurse bu goruntu şaşırtıcı olmaktan cıkar CHP'nin son yıllardakı buyuk gelışmesı bır olcude kucuk yerieşme mer kezlenne de sıcramıştır Buna gore 11 aralıkta Türkıye toplamında CHP'nin AP'ye yetışmesı şaşırtıcı olmayacaktır İl merkezlerı beledıye boşkan hklarının dagiıimı onemlı bir sı yasal gostergedır CHP nın bu aağılırrdan 1973'e oranla gucle nerek cıkacagı kesın bır görün tudur Cumhurıyet tarıhmde ilk tez 1973 77 doneminde CHP'lı beledıye baskanlarının büyÜK cabasıyla kentsel yonetımın one T I buyuk ha k k tlelerırce algılan mıştır Bunda başta Ankara, Mer sın, Izmıt Antalya Denızll, Sıvas, Erzurum, Trabzon, CanOKkale, Gaz antep gıbı kentlerınkı olmak uzere başanlı CHP'lı baş (•anların payı vardır Kentsel yo netımın onemını sık sık vurgula ycn CHP lıderının payı vardır Toplam olarak CHP nın payı vor dır Bu cabalar urununü verecek tır Son dort yılda CHP'nın butun yurtta ve ozellıkle kentlerdekı gosterdığı buyuk gelışme de gozonunde tutulursa cok ozel yerel koşulla r ın rol oynaya bıleceğı bır (en fazla ıkı) kent merkezı dışında CHP nın 1973' dekı baskanlarını vme koruyaca gı anıaşılmaktadır Buna ek ola ra* CHP nın Antak< a Kars. Van, Urfa, Mardın Edırne Bolu, Tekırdag Nığde. Tuncelı ve Bursa (Evet AP nın kalesı Bursa) bos ta olmak uzere dığer yenl kent lerde da secımlen alma şansına sahıp olduğu gorülmektedır TERH SEÇIMIEDDE OY ORAHLARI DAGlllMlARI ÇİZHGBI («o OLARAK) 1 9 6 II G«n«l Mecltal CHP AP Dığerlftrl top 27.9 49.1 23 0 Beledıye Bafk. 268 41 6 32,6 s Belediy* M«clls uye 26.9 39.8 33,3 II Genel Meclisl 37,1 32,3 30.6 19 7 3 Beledıye Başk. 39 3 33,9 268 Belediye Karşılaş. Mec. uy. Içln 973 gnl 41,6 35 4 23,0 (33,3) (29 8) (36,8) Dr. Erhan KARAESMEN benzemektedır. Dolayısıyla, ıl ge dalgalanması tahmmlerlne gırışebılirız nel meclısı secımlerıne katılma oranının yuksek olmasını bökle Seclme katılma oronının duşmek ıcın cok ozel nedenler orta mesınden, buyük partıler, ceşltda yok gıbıdır. Bu durumda °o lı bıcımlerde etkılenır. 11 aralık70 lere ancak yaklaşan bır kata buyük kentlerde secıme katıl tılma oranı bekleyışı mantığa u/ ma oranının duşmcsı CHP nın gun olabılır. aleyhıne oiacaktır. Kucuk kentlerde ve kırsal kesırnde duşmeKa'ılma oranının genel secm sı ıse AP nın aleyhıne. II ıl balerdekınden hafıfce daha duşuk karak ve kestırılmesı zor buyuk o'ması kımın ışıne ycrayabılır' kent oyları ıcınde ceşıtlı tahmın Sonunda sandıktan ne cıkar? almaşıkları duşunülerek gelıştırBu soruları yanıtlarken sadedıgımız bır modele gore Turkiye ce genel ızlenımlere dayanma< genelı ıcın secıme katılma oranıyeterlı değıldır Sayısal analız nın duşmesınden AP zararlı çıde yapıiması gerekır kacaktır Bu partı 5 hazıran 1977 Bu analızlerın bulguları genel ızlenımlerı doğrularsa, o zaman köklu, temeliı bır yargıya varılmış olunur Sayısal analız hazırlığını da ıkı bolumde ele almak gerekır. a) 1965'den bu yana gecin'en butun secımlenn, genel, yere!, kısmı ara secımlenn) sonuçlarının karşıiaştınlması, b) Varsa, taze bır kamu değerlendırılmesı «CUMHURİYET» 1977 v erel secımlen ıcın bu satırlann yazarının danışmanlarıyla bır kamuoyu araştırması gercekleştırmış bulunmaktadır Ancak şu satı r ların yazıldığı gunde bu araştırmanın kesın sonucları henuz alınmış değıldı Bu sonuclara bağ lı olarak daha ılerkı günlerde /enıden konuya donmek uzere şım dılık bır bolum sayısal analıze ve gozlemlere bağlı olarak oy genel seçimınde katılmanın 1973 e oranla yukse'mesınden nasıl kârlı cıktıysa, bu kez de son altı aylık sosyopolıtık gelışmelerln sonucu olarak zararlı cıkacaktır Sec me katılma oranının duşukluğj etkenının CHP genel oy oranına etkısı ıse temel olarak, buyuk kentlerde 5 hazranda bu partlye oy vermış secmeıın 11 aralıktaki davronışına bağhdır Ama en kotu sonuc verecek almaşık ıcın bıle, CHP'nin zararlı cıkacağını sanmıyoruz. MHP ıse kendı oylarını sabıte yakın tutma şansına sa hıp tek partidır Dolayısıyla secı me katılma orcimın duşmesınden görelı olarak cium u yon ae etkilenmesı beklenebılır Ama secıme katılma oranının azalmosı, partı'erın oy oranlarınm değı$mesıni etkileyecek tek olay değıldır Partı ta 1 anları arasmda da kaymalar ve gelış meler beklenmelıdır Yukorda so zu edılen ve henuz sonucları ke sın değerlendırmeye gırmemıs olan «CUMHURİYET» yerel secım kamuoyu araştırmasının ılk bulgularına göre yurttaşların ekonomık sıkıntıdan ve hayat pahalılığından şıkâyeti oncekı donemlerde yapılan anketlerdekıne oranla buyuk olcude artmıştır Gjndelık yoşamp donuk sade gozlemlerın bulguları da zaten bu durumu serjjilemektedır Gec m sıkıntısı etkenı MC hukume tı ortaklarından en fazla AP yı etkıleyebılır Çunku tohmetın agırlığı Demırel sımgesının uzerıne cokmjştur Bu durumda, genel secımde AP'ye oy vermış bır bölüm secmenın, bu kez sondık başına gıtmemesı beklendiğı gıbı bır bolumunun de sondığa gı dıp, dığer partılere oy vermesı ongorulebılır Oy dalgalanmosını etkileyecek «zam ekonomık bunalmı olayı genelde AP'nın zararına CHP'nm yararıno calışccokpr Ama buna karşılık AP, son genel secımde toparlayamadıg' bazı kırıntı DP ve CGP oylannı alabılme sansma ylne schıpv 1968 ve 1973 te yerel secımlerde kucuk pcrtılerın oyları buvul' parîılere doğru hareket etmış^ı Bu ha r eketln 1977'de de tek'arlanacağı ve CHP ıle bırlıkte b'r c l c j d e AP'nın de tehıne calışobı leceğı duşünülaıelıdır CHP ıle AP'nın genel bnşkanlannır prestıjlen ikı portmın oy dolgalonmalorını etkıle,e cek bır dığer unsurdur CHP bilındığı gıbı cUmut Ecevıt». «Kur taran Ecevıt» ımaıından buyjk guç almaktadır. Son oyiarda, CHP'nin ıktıdar olamamasının getırdığı buruktukla «Ecevıt olayısnda bır durgunluk buyuk lıder ımaıında bır zedelenme olduğunu duşunenlere ve yazanlara rastlanmaktadır. Ancok. kışısel kanımızca boyle bır zedelenme soz konusu olamaz Ecevıt olayı koku cok derınde. sag lam govdelı. verımlı yaprakları. tomurcukları olan sağlıklı ve uzun omurlu bır agaca benzıyor Bu yazının yazılmago başlanmasıyla. dızgıye verılışı a r asında gecen günlerde Gazıantep Nızıp Urta ve Sıverek'tekı CHP mıtınglerınde Ecevıt olayının gücune yenıden tanık olduk Guclu kıtlesel ve surükle\ıcı bır Ecevıt'e karşı Demırel' ın prestııı genellıkle soluk kolı\or Altı ay oncesıne oranla. şımdı daha da soluk ve sönb!' Bu sonukluk yerel secımlerde bır olcude yıne AP nın zararıia ve CHP'nm yararına ışleyecege benzemektedır. DP ve CGP'nın tamamen sılınecegı buna kar$ılık boğımsız adayların bır olcude varlıklarını surdurebıleceğı bu yerel secımlerde büyuk sılleyı MSP'nın ye mesı soz koniaSudur Bu partı yerel secm partısı olmcdığım 1973'te de gostermıştı (1973 ge nel secımlennde % 118 oy cranı sağlamışken. 1973 sonbanormda CHP ıle iktıdar olma şonsı aç.ldığı bır dönemde ya