Catalog

OÖRT CUMHUtlYH 18 M»yu 1979 ONU DAİMA TAHLİVt EDEfc.FACAT DAHİLÎYE O U U A M OLSA. DivANiHAWt"Mı ZıJLA C€PTE McItLıK MEtf frı'Kfc, Bu HİLMi, ESfc Pu^KÛ MUJAM8A &AVUVOLuMU BU TALÂT, &HNİ t KIAJ.UA YA&ATıP LUMU Allft l ABDULCANBA2 TARTIŞMA Samim KOCAGÖZ 37 «Yes. What do you want from me?» eiıve rıîlükl* k«m«tu tfclikanlı, ltti çavusu, arabaya girdi öteki kapıdan gıren bir genç de hemen, adamın belindekl tabancasını aldı: büyük bir çabuklukla, parkasının cebüıden çıkardıgı bir ıple kollannı ardına bağladı. Gözlerinl de bir mendille sımsıkı bagladı Y«nına, tabancasını böğrüne dayayarale oturdu. Direksiyona oturanla, berıki delıkanlmın arasında sıkıştı kaldı çavuş Öteki dellkanhlar, sıçrayıp Itamyonetin arkasına bındıler YUzU koyun yattılar Delı kanlı, kontak anahtarını çevirdi Motora vnvaş yavaş gaz verdi. Arsbanm yönünti. Nizamıye kapısına döndUrdü Kapıya yaklaştıkça hızlandı Btrdenbire farları yaktı Kapı, iyice aydınlanmıştı Çıkışta, kapının ikl yakasından Türkçe, İngilizce bagırmalar, Cagırmalar duyuldu •Dur' Kımnın1 Ntreye gıdiyorsun1. Bu seslerden büyük bir hızla uzaklaştılar Arkalanndan bir »teş açıldı Dlreksıyondakl delikanlı, arka cama vurdu elıyle Kamyonetın arkasında yatan gençler de, havaya birkaç el ates ettiler Zencl Çavuş, slnmış, büzülnuştu Kamyonet büyük bır hızla asfaltta Ankara'ya doğru koşuyordu Çavuş, durmadan, «Benden ne Istiyorsunuz?» diye söyleniyordu korkular içınde Üsden bir hayll uzaklaşınc*, direksiyondakl delıkanlı, sogukkanlı, duru, alaycı bir sesle, «Kes sesini Jlmmy, senden bırşey htedigimiz yok Uslu oturursan canını bagışlanz Bir de belki sana soracaklanmız olacak, yalan söylcrnezsen » Zencl Çavuş, soluğunu koyvcrdi, rahatlamış gibiydl «Ben, MUsmman zencile.denım, yalan srtylemem'» dıye konustu Çavuşun iki yakasındaki delikanlı, kahkahavı bastı. Dırek•iyondakı delikanlı usrun uzun güldukten sonra, sordu «Bak Jımmy, buna sevindim1 Demek Muhammet Ali'den yanasın'» «Elbette » karşılığını verdı Çavuş, «Her cuma gtinü, Haoı Bayram Camısme naınaz kılmava gıdeıım Ingılızcenızden anla dığıma gore su, TUrksünUz. Turkleı, ^enci kaıdeşlerinı çok seviyorlar. Amerıka'dakı gtbı zentl düşmanlığı yok TUrkiye de » «lyi bıldın Jimmy.. Insan, ınsandır, insanların rengı bızı ilgilendtrmez Rengı ne olursa olsun, ıyı ın&anları se\enz » «Ben, çok ıyı bır Muslümanım Müslllmanlar kardeştır Bana bir kofülük vapamayacaksınız değıl mı'» «Soyledım sana Jınımy, bu ı$ senın tutumuna bağh » Çavuş ıyue rahatlamıştı. Bıraz büzuldügu yerde düğruldır «Beni nereden tamyorsunuz? Adımın Jımmy olduğunu nasıl öftrendınız?» dıye soıdu Delikanlı, dikkatle, nızla kamyoneti eürüyordu Donüp şoyle bır Çavuşa baktı, gülümsedı • On Amerıkalıdan beşı, hep Jımmy dir • Çavuş, iyıce ferahlamış gıbiydı, o da gulumiedi: • Bız, Amerikalılurı gok ıyı tanıyoı sunuz ı > tlk kez, cavuşun sagında oturan delikanlı konuıtu: • Hem de nasıl'» «Amerıkalıları ievmıyorsunuz dejtıl mı9» «Amerıkalıları severiz. Amerıkan halkına hiçblr duşmanhğv ıtıız \ok » Çavuş, ıki vakasındakı delıkanlı\ı gormek ı^ter sıbi başını, •tğa sola cevııüı Gozlerı baglıydı, goremezdi Sonra başım 6nü ne egdı «^nladım,» dedl, •bizim Başkan a kızıyorsunuz O bı/ı buralara gondeıiyor dunsanm dorlbıı bucağına, anlıyonım sızı . .Sağında oturan delikanlı, tabancasımn namlusuyle çavuşu durltü «Senin kafan ı?liyor be Jımmy Afeıın' Seninle anlasacağız » • E'bette anlaşacagız't dıven çavuş, ciddi riddi soylendı Aıaba, Ankara'ya gırıyordu Yavaşlamaya başİHmıslardı Bır yoku şa yönelınce, direksıyondaki delikanlı vıtes küçulttu. Vltes buaz zorlandı Çavu^, rahat rahat konu^tu • Debrıyaıdd bır bozukluk var, dıkkat et • «Tamnm Tımmv, îarkmdayım • kaışılığını verdl direksiyondaki delikanlı bonra bırdenbıre soıdu «Soyle bakalım Çavu*, şu sızin ussunüzde hiç sıUh yok Zenci Çavuş, blrden «sın grldlÇl yrtnn basını çevirrtı «Bana dnceden sorsaydınız, olmadığmı size soyleıdım Boçuna vakit yttırmezdiniz Bana inanını?, dogru soylüvorum » Sokak lambaları artık ortalıgı aydınlatıyordu tkı delikanlı donup birbirleıının yıı/une baktılar Çavuş sözuntı ^ürdlırdü «Orada çalınacak sılah, mermı vok • Dlreksıyondakl delıkan lı, ÇALINACAK sözcüğunü düzeltti «El konacak » Çavuş, telaşlandı • Elbettf^flbette Çalmak ne demfk' Bılıvorum siz bğrfnci gerillasınız' Çalmak yok, el kovmak vaı Ö7ur dılprım'» «Pekl Jımmy. kızmadık.. sen, çok şey bılıyorsun Biri de iyi blliyorsun (îna gorc konuşuru? • Çavuş Jimmy, gençlerın yumuşak, gıderek kıbar davmnmalarından çok memnun goıunuyordu Kolları baglı, gozlerı baglıydı ama rahat rahat konuşuyordu «Renım çok Müslüman Türk dostum var bılııım » • Daha başka şevler de bılırsın » dıye sovlenırken dıreksiyondaki delikanlı, bır yandan da kentin bır ucundaki caddeden, genış bir sokağa sapıyordu. Agır agır bır süre daha yürudüler Lâmbalarm ififeınm ulaşamadıfeı sokağın altbaşındaki kat kat bır binanın bnunde durdular. Çabucak hepsi yere atladı. bııkaçı ortallktan yitiverdi ötekıler, Çavuşu kollarına gırip binaya soktul»r. Bir delikanlı d« kamyonetı aldığı gibi uzaklaştı. Oda, alaeakaranlıktı Gece gecenın saatleri, daklka dakıka llerliyordu Çavu? Jimmy, yuîU duvara donUk. bır sandalyede oturuyordu Bır delikanlı, kapının ardmda duruyor, öteki oda nın ıçinde asağı yukarı yavaş vavaş dolaşıvordu Bir kbşede. baş Umbasına ben?pr küçük bır lSmbadan hatif bır ışık dağılıyordu odanın içine Çavuş, glınunü akşama dek tedırgın, korkulu, kımi zaman umutlu geçirmtşti Gerçi kollarının ve gözünün bafiı çözUlmüştu ama tuvalete bıle gıdip gelirken arkasına bakma lznt yoktu BiltUn konuşmalarında, sorularında, delikanlılar, Jımmy'ye sert dRvranmıyorlardı Ne kl gençlerin öyle bır kararlı durgun bır tutumları vardı kı çogu zaman Çavus, korkudan bunalıyordu Ona. bır köşedekl sedirde, vü?unü duvara do nüp uyuyabilcceftini ^Hylemlşlerdi Jımmy, uyuyamndı. Ona, yuinuşak ekmok vermişlerdi; yemışti (DEV^MI VAH) FAŞIZM ÜZERINE Karl POLANYİ fÇeviren: Doç. Dr. Bozkurt GÜVENÇ) Chamberlain, Nazi Almanya'sı için ABD kredisine evet,, diyordu Altın ««sından ıteçid olarak avıılmif olmakla bırlıktp, tngılız ekonomısı ve malıvesı dış tuaift te denge ve saglam para ılkc lerıne bağlı kaldı Bu baglılık tngılıprpnın sılahlanma çabdla nnı bır olçude koitekleaı AlniAnya nın kendine yeterlık (otarşn politıkaii, nasıl parar sıstemını kokünden deği^tirme yonundekı asken ve sıyasl emellerının bır sonucu ıdiyse, Britan yanın askerl stratejısı ıle dıs polıtıkası da «eskı»yl korumaya çalışan tmparatorluk malıyenin re belııleniyordu. Savaşı sınıılı tutma çdbaf>ı sajlam parasının açık drnıs'lerde satın alabllecP gı malları .anavatan». taşıyabıl* cek KU(,te bır dpnu gUtüne »ahıp ııUn Brıtanva Imparatorlu ğunun alulcı çıkarlaıını yaniitıjoırlu Hitler Prag'ı işgal ederken îngiliz Avam Kamarasında konuşan Lord Simon, Ingiltere'de ı^ı^ı^ı^Hı^Hı!ılı^H^Bi^ı^ı^ı^HPH Savaşın patlak W^^^^^^^^^E~*' ^^^m^m verdiği hafta için emanet bulunan Çekoslovak alt.nlar.n.n Hitler'e verilmesi aorüşünü savunuyordu. P^^H^H^B^^HHBnl |9^^İ9PI{§OTİM| 1 ^^^OTm&M^T I d e bile ' Hitlerden Ingiliz Başbakanı . Nevi||e c h a m b e r lain'a ulaşan sözlü bir dileğe ce Bir muhafazakâr Durf Cooper adlı muhafazakftr parlamento iiyrsı. «veteısız bır savas gücilnden daha btlyük bir tnhlik? olan mnll ıflai» gerekçe siyle 1932 bütçesinde yapılan kı ^ıntıl.ırı savunduğı.1 zaman (1933). Hitler iktıdaıa gelmış bulunujordu Rundan üç yıl sonra bile, ba ıışın ekonoınık duzenlemelerle kurtnrılmasını oneren Ix>rd Halı fax serbo« tırarete müdahel» edılmemesını müdahalenin ge rekli tpdavıyı güçleştirpregi tezinl sa\unuyordu •• • ' r '4 •* INGİLİZ D I Ş ^^^^^Hj^^^^^^^^^l ^^^•••fmi^^^^^^^^^H vap veren (nç)iliz Dışişleri Bakanlıcagı bir kredide POLITIKASININ MtMARLARI) İ l l 1 LtK utnri T D 7 .^^HH^^^H ı^^^^^P^^^^I^H ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ lMO'Urın tıuriltrro Bashaksm ler'• yardım. Am» niçin?.. ı^ı^ı^ı^ı^ı^ı^ı^ı^ı^ı^ı^ı^ı^ı^ı^ı^ı^ı^ı^ı^H yineliyordu. y a n a olduklarını Almantva^ " (ekoslovak altınları Mdnıh Konferansı nın toplandı gı \ıl. Ingılız dıs politıkasının ıtıımarları olan Halifav ve C'ham bpıiaın «eünun fişekler» den ve Alnıanyaya verilecek yükltıce bir Amerikan yaıdımından sbr edivorlardı Hitler. Prag'ı ışgal pdpıek, Rubıkonu (yarı yohı> kcspıkpn Avam Kamarnvnd \ konuşan Lmri Sımon, Ingılte ^ ro dp em.ınrt bulıınan Çekoslovak altınlarının Hitler < vprılmesı %o • ru^unU savunuyordu Devlet nd« mı Sımon'un ınancına gore altın stnndardımn bütUnlUftıi, ışlemesi ve omın e*ki savgınlıgını kazan mdsı herşeyden daha onemlıydi. Kımi çagdaşları, Simon'un bu davranışını büyük bır odün olarak eleştirirler Ovsa bu tutum ve unu bpslpvpn degcrleı yalnıs Sımon un değıl, I/Ondra'da polı tık ve strateıik kaıarlan alan egemen r,p\ıelerın dünya gorüjunu vansıtıyoıdu ALMAN YASINA. .»<. B n VERÎLECEK YÜKLÜ BİR AMERİKAN YARDIMINDAN SÖZ EDİYORLARDI NEVİLLE CHAMBERI.AİN Hltkarlann asiftn payını krndinp v yırıyordu Ekonomık %xa\i çıkarlarının herşeyden onoe geldıgi yolundakı libpral ve Mar\çı sa yıltılar (kabullpr) açısındaıı, Hit lfr'uı kazatiması geıekıyordu Fa kat ulusun sosyal bırligi U7un v«dede, sınıf olgusumın ekono mık birllltinden dnha neçerlı oldugunu Wanıtladı RiMya'nın bır dtinya gücü olarak ortaya çıkı^ı da onun bu bu vıik dönüşlımdekı \erı \e roluvle ilgilidir 1917'den 29 a kadar su ren Bolşevızm korkıısu ancak tam bır örgurlUk ortanunda çftlı »an pa?ar ekonomisının yeniden kurulamamasından dogacak kar Eaç.Hnm korkvısuvdu Ru^ soM'alızmı, hemen bu dbnemı ızleyen ilk 10 >ılda gprçpkleştı karjı çıkmışlaıdır N« ki, lna nılmaz bir bajanya yol açan ge lişmeier işte lcuramdski bu npmavla ba$lamı$tır Rus tarıhinın son 25 yıllık ge lı^melerine bakıldıgında görulelektir kı, bızlm «Rus D«vnml» adını verdıgımlz olaylar dlzisi gerçekte blrbınnden ayn olan iki devrlmden oluşmaktadır 1*17 24 Devrımı. Avrupa'daki tngıhr ve Pransi7 (bunuva) Devrımlerinı örnek alan sıvasal dalgalanmalann sonuncusudur 19in' larda, çıftltklerın kollektıfleştı rilmesıyle baslayan ıkıncı lurekpt ıse çağımi7i degijtıren btı vuk donUsümlenn ılkıydl tlk Rus npvrımı 17R9 ılkelerine uvgun olarak. mutlakçı bır Çarlık vönctlmmı deıebevcı bır toprak duzenını ve ırkçı guçlprı yıkıp ortadan kaklırdı tkınrisıy^e sosyalist bır ekonomıvi kurdu Birıneısı. sadnre bır Rua olayı idi. Ovsa ıkıncisi evrenstl bir dönUşümün ba«.lsngıcı olmustur. dan finreki tanm^al bunalım sı rssında, Rusların dUnyaya satmak istedıkleri ham maddeleıln Ihatlan da budpn dustu Rusya nın ihracatını gpli!ftırememe$ı. makine lthalatını kısmasına \p mılli bır endUMri kuruliTiMi 'si nl geciktirmeslne vol açtı B U tıln bunlar kasabalarla kır«al kesim arasında işleyen ve «mak«5» adı verllen takasa dayalı alışverişleri ile olumsuz yönde ptkilivor ve çıftçıleıın, kpntlerdeki lççl iktidarına başkaldırmasına yol açıyordu Dünva eknnoTn)<ılnln sı l>t« bu vrtlla Rusva'dakı tarım sorunlannın ço/Umunıl 7orias,tnmn> knlhoc denemesın» başvurulmasını ISP çftbuklastırmıştır Geleneksel Avrupa dıplnmasisinln güven \erıcı bır banş saglıvamaması da avnı \ond« etkilemıştir ülkelerı Sılahlanma VRrıjı ve sılah içın gprekli endü^trıleşmenin baskıları gıbi. Ondokuzunru yü^yılda v»rolao ve ışlevfn kuvvet dengesınm yı tırilmesı, Dıın\a pazarlarmın Ru<vft'nm tarım üriinlerlnl satın alac»k güçten yoksun bulnn ması, Rusyaryı rııç ıstemedigl hftlde, bır yeterlık ekonomısine dogru ^ürfiklemtstir Pazar ekonomljlnin İflası, »osyalırm den«mesinin bir tılkede (Rusya'd») yapılmasııiB ve bajarıya ulasmasına vol açniıştır Bir Rus Otarsl sı gibi gorünen olay. Mlında ve sadece. kapltaliat entfrnatjnnallzmln sona erdlgini gögtermistlr mır» I ITT i İngiliı Dı$l{l»ri Bakınlığı .Snvtı>ın patlak \pirtigl içınde bile, Hitler'den Chambtr laııı'e ulaşan sttylü bir dilege <e vap veren İngiliı Dışışlerı Ba kanlıftı, Amerıka'nın Almanya ya açacagı bır kıediden yana olduk larını yınelıyordu îngiltere'nın havaça hazırlıksı? 0lu4.11, altın eko nopısıne bağlılıgının kaçınılmaz bır sonıuu ıdı Almanya'nın bR"langıçtakı ustunlugtı, iw zaten olump mahkum olanı oldUrmui olmasmdan ilerı geliyordu Bu ustünluk Ondokuzuncu Yiiryılrian kalma ve yararlı omrunü (.oktan doldurmuş olan pazar bisteıni bütünUyle yıkılıncaya kadar sur dU Lıberal kapıtalızmin, altın psasının ve krBİlıkların yıkılması, Al manva'nuı yagmaya vönelık «ldı rılaıının ıkinril &onucudur Çok daha onemlisi, kendi iradesiyle sebpp nldugu yalnızhk ve valrlanmışlıjına çare ararken, AlmHnya bılyük donuşumun reçıcı çozüm vollarını buluyordu Sovytlltrd* Çıftlıklenn kollektıfle»tirilm«sı, topıak faktnrüne göra saptanmış koopeıatıf yontemlerle, pa7«ı pkonomısı ılkelerinin bir vaın bııakılm.iM anlamına gelıyoıriu Kapıtahst dünyaya kar31 vurutulpn devıımci kışkırtma VP 07pndırmpnın kaynağı gıbi gö rünen Rusva, şımdi, pazar ekonnmısının verını alacak yent air sıst«mın temsılcısı olarak ortaya çıkı\urdu Yeıı Rplmısken, çogun lukla Rozden kaçan onemli bır rıoktavı vurgulamak gerekir H17I1 toplumcular olmalarına kar şıhk Bolşevıkler «Rusya'da so^ yalızmi kurma» oneriMnp kaısı ınstla dııpnmişlerdır Oeri kalmıs bır tarım ülkesinde sosvaIi7in denemmi vapmnk onerıM, Maı \çı oncUHere ters düşer m2niprdpki «KomUnıiinın HUnım» dfıneml ve sertiveni dıstnda ıSovvetı hderlprı dunya (ış. çı 1 ıhtılftlının bnc« Batının endılMrıleşmıs Ulkelerınd* başlaym afrı gorüntisUne baglı kalmışl»ı So^valizmin tek bir Ulk<*de rtpnenmeM, onlara olanak dı;ı bır çelıjki gibı görünmü» ola nak riışı olan fterçek olunca da e*ıki Bolseviklerln hepsi de ona 192O'l*r lusyııı 1920'lerin Rusvası sbrtlnUjts, Avrupa'dan urak duruyor ve sorunlannı kendi basınt çöttlmlemeye çalısıyordu Daha cıddt bir çörUmlemevle, bu görünüşiin yanlış olrtnğu «aptanabillr. [Yukarda YHZU edilan] tki devrim aravındakı vıllarda, Rıısya'yı bır knınr almaya lorlayan faktorler arasında uluslararası rPB7aı] sıstenıtn[in] iflası da vardı 1924 yılındaki «KoniUnirm* Saldirt» olayı çoktan unutulmuş v« Rusya, dif tıc»ret ve tenıol endıistrisinı denetlm altmda tutmtkla birlikte. serbeıt bir tahıl pazarı kurmayı başarŞımdi Rusya, endustrilesmeti içın gerekli makine ve teknoloji lthalatını karşılamak (lzere, tahıl, kereste. kürk v» bwı organık harn madde ihraoatını arttırmava çalısıyordu Oyıa dünya ticaretinın bütunuyl* durmuın Slyasıl sllih Ne kadar var ki, Almanva'nın en buyük *ıyası sılâhı, dun\a ülkelerini Bolşevızme karşı bırleştırme gücünde toplamyordu Mal millk ^ahıbt vsrlıklı sınıfların salt desteğıne sahıp olaıı pazar ekonomısınin vapısnl 'orım lsrına çozüm volları bulan Al manvs, bu dontivımden GARTH •KrffclTOS'ASÖHJI LAMAYA OKCSIN AJAMıAAıÎıN OBTADAKı VOHOL OUĞUNU TiFFANY