Catalog

emmta ne de Muhammed'e yaranabıldı!» diye blr söı vardır Anlasmazlığa düşen klsılerı uyuş turmak içln çsba harcavıp da önerislrü tarnflar dan hıç birine kabul ettırempyen, Ustelik onlann ofke şımşeklerınl üzerıne çeken kımselenn durumunu anlatmak içln kullanılır bu soı Boşanma hukuku konusunda ben bu durumt düştüın Suçum, Adalet Bakanlığım a, ITH yılında kurulan Medenı Kanuıı Komısyonunda baıından sonuna yanl 1960 yılına deftln dokuz yıl raportor olaıak çalışmak, bu komısyonun tutanaklarım ve hazırladığı taslagı 1167 yıhndnn sonra, yıne aynı Bakanlıgın arzusu Uzerıne, tam (ıç bııçuk yıl ugraş«rak gerrkçplı hır Üntaurı durumuna getırıp Bakanhga sunmak Işto bu Ontasaııdakı boşanma kuralları, n« bayanları, ne do bayları memnun etmiş. Mektuplarm, hatta tPİefonların ardı arası kesilmiyor Boşanmak, ya da boşanmamak isteyen herkes, içmde. bulundujîu nesnel naddı) VPNI tın»el (manevi) guçluğün hcsabıı *ankt bcnden so ruyor ve na^ık deylmleıle de ulsa bu guçlükten adcta benl sorumlu tutuyor. Çağdaş Yayınlan «Aılenın Çılesl Boşanma» başlıkh 370 sayfalık bır kitabımı yayınladı Orada birçok »orunun yanıtı var Bana türlü yollardan sık sık ba^vuran nkurlaıımdan çogu bu kıUbı baıından •onuna kadar okumuş olsalardı ve onda Yargıtay kararlarını nasıl eleştırdiğımi görselerdi. ba na mekfup vazmak veya telefon etmek zahmetıne girmevecekleıdi. «Okurldnmdan çoğu» dedım çünkU blr annlık var kı, kıtabı okudukmı halde ylne de benı nazikçe suçlamaktan gprl kalmıyorlar Bu konuda lııçbır şey yazıp sriylemediklcri halde, bana içten Içe küsen çok sevdıgım dOKtlarım da var Bunlardan çoğu erkek. Ama harumlar da eksık dpfeıl aralaııncia. Frkeklerın düşüncesi kısaca şoyle !ns«ın blr kP7 evlendı dıye omrü boyunoa karısının kdlesi olacak değıl ya. Eğer onunla anlaşmazsa ha men boşanabılmeli Fakat evlıliRi bir ttlr geçim aracı olarak gören kadm, kocasmdan yıllarca nafaka koparmak lçin na yapsanız boşanmak iste mlyor. Mahkpmede «Kocasından memnun oldu ftunu», «geçımsızlikta kendısinın kusuru bulunmadığmı», «kocasının boşanmavı, baş.Ua bir kadınla ılışkl kurduğu içın ıstedigını> soylüvor va «Ortak hayata yenıden başlamağa hazır olduğunu» bıldlrerek yaıgıcı etkihyor, acındınyor, o da erkeğin açmıs olduğu boşanma davasıru red dediyor. özel olarak yargıçlara başvurup dert yanan, nğlayan kadınlar da var. Yargıcın davavı reddetmesinden sonra, lşin yoksa yıllar yılı kadı na nafaka ödemek içln çalıs dur. «Böyle adalet ©lmBZ, bbvle vasa olmaz » Içlerini böylece dbktükten «onra* «Slz yeni Tasanda buna niçin bir çare bulmadınız» dıye benl suçluyorlar. Kadınlaıın vakınması başka türlü «Benlmie •vlenebilmek içln bu adam ne dıller döktu, bılemei'sınız. Yuksek ögrenimim) bılo yarıın bıraktırdı. Evlendik. Aradan on beş yıl gevti, jimdi bana karşı boşanma davavı açtı Duy durn kı bır başka ravallt kıza aynı dllleri drtküyormuş. Onun da başım derde yakarak Ben boşanmak istemiyorum. Onunla bırllkte yaşamağa (azâplı maz&plı) katlanacağım. Bundan •onra ne tekrar okuyabılırım, ne de blr lş tu B llJnrtnte, dfltmlzdr «Ke 1£VLS%"7A, ne tia'ya. OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Boşanmada Ne Musa, Ne Isa.. Hıfzı Veldet VELİDEDEOGLU tabilirtm. Slzm haztrtadıgını» tasanda, mahfc« m«nin boşanma davasını reddetmesinden aonra beş yıl geçınce »rlık kusur aranmaksızın bo çanmaya Kaınr vpıılecpkıniş Pekl beıı ve bd nım durumumda olan kadınlar ne olncağı?? Sı «ın vıcdanımz b\m<ı ne dıyoı l Mademkl, o üir defa evlennı bunun 7ahmptlerlne katlanmalı dır Bunu grtze alamayacnksa hıç evlenmeme liydi Eger slzın lıazırlndığmız tnsnrı kabul edı lırse emın olunu/ bngnk kadın va hızmetçtlıfie düşpcek, veya intıhar edecekür Ve bunun guı a hı sı/o aıt olataktır C.enç ve Rürel olanlar ne yenıden e\lenmpııın %oya geçinmenın başka bır yolunu bulacaktır Olanlar bızım gıbı vaktı gpç mı^leıe ol ıt tık » Açıkça gorülüvor kl, bu konuda klml erkeklere yar<ınmağa hiı, ama hıç olanak yok Bu tıp erkekler, e«kı \%\ ım ITukuk'unda oklugu gıbl «Boş ol!» demekle karısını bo^amak isteyen tlplerden Onlara gorc «Mademki geçım olmınor, bosnnma olmnlı Kndm ne ^aparsa yapsın. ne olursa olsun Bunu kendlsl veva de\let dUîünsün» Boyle bır çeJzumu ÎMâm Hukuk'u blle <s btıl ctmemış, bosnnan kadın yaıarma «mıhrl muaccel» VP «mıhrı müetcel» adı altında toplu bıı tn7mınnt kııymustu Ben bu tıp erkrklerden yana nlamazdım elbet. Kadın. bujrun kııllanılıp yarın kenara atılacak blı nrsnr IİPK>1. tıpki erkek Rİhl, klçlllk taşıyan bir insaııdıı Prkege ne olçbde aaym taşıyorsam, kadına da aynı lılçude ^avcı taşırım. Öte vanclTn vıne açıkça gorulujor ki boşanmadakı çozüm yollirı konusunda kıml bayanlara da varFnma5a olanak yok Bu tıp kadınlar, tıpkı Katnlık lnıkııkunda oldugu gıbl, boşanmayı hiç Kaljul etmıyorlar Erkek ıçin «Mademki bır kez evlendl, artık bunun butün sonu^larına o mlır boyu katlanmalı» dıye düşünüyorlar. Fakat sormalı onlara «Sı/e karşı boşanma davası açan kotanızla toz pembe çağlarıni7da evlenıiKen onu bır hayat urkadaşı mı yoksa S171 besleyece* parasal kaynakları sağlamak zorunda olan oır dolap beygirl olarak mı gbruyordunuz? Eğer o vakitler bu ikıııcı dujuncede idlyseni7 o 7aman sajK'deger blr kı^ılığe sahıp olmadıgmız anlaşılır Yok eğer blrinri dü^uncede, yanı eşıinızln sı ze bir hayat arkadaşı olacagı düşUncesınde ldivsenız, o 7aman, hpr arkadaşlık llişklsınde oldufu gıbl, karı koca illşkısınde de (.ıkmtua saplan malar olabılır. E . 1 Z başka bır kadını halta 4U 1 sızden fızıkçe daha çtrkin olanını sevebılır. Sİ7 de başka blr erkeğe gonül vereblllrslniz A talanmız .Grtnlll ferman dtnlMnn», tGOnOT lrtrrü «eveıse güzel odur» »Ö7lerını hoşuna sbyleme1 mifler » Böjle bir durumda tutulacak yol pşlcrın anln>aıak vasadakı olannklaıdan yararlanıp baıış lçınde ayrılmasıdır Doğal olarak erkegın parasal duıumu blçüslınde, boşandıgı evının ekononıık gelefeğını saRlaması kosuluvle Yoksa koCBsmın başka birlılnl sevdigınl oiîıenen kadın• Ben o şırfıntıyı kocnma yar etnıeyecegıın • diye tuttunır ve sırf öç alma duygusuyla boBanmamakta dlrenırse o zaman alçalır savgınlığını vıtırir ve kişilık sahlbi bır kidın olmaktan çıkar Ekonomık gelecegınl düşunmek ve f aajflamnğa çalısmnk kadının elbo te hnKkıdır Ama kocasma ışkence etnı*> hakkı yoktur onun. Avnı sorunla, yani karısının bır başka erkeğe gonul vermesl durumu ile eıkpk de kar«;ılaşa'3llır Boyle bır durumda. kışillk sihıbi erkek bir tek sanıye duraksamadan kansmdan banş ıçınde ayrılır Kısacası, her ıkı taraf benim gıbi, adaletll bır çozüm dilejınde bulunan kişıji suçlavarak yerde vaşamm geıçpklerını oldugu Ribı kabul etmelıdırleı Yalru7 bosanacaklara değıl evleneceklere de hitap cden ve bu sorunım heın ınsan»al hem bukuksal yonuml ıslejpn yukarıdfl adı teçen kitabımı yan tutmadan okuyanlısr sıtemlerınde ne kadar haksız olduklaıını gorurler Bu konuda en Ü7UIdüğUm VP acıdıfiım nokta, bırbirıyle anlaşan ve geçınmelerine olanak bulunan genç eslerden bırinın veya her lkıslnln, kendı aılplerının etkisl altında kalaıak bosanmalarıdır Ülkemızde bu dunıına en çok kocasını kaybettıkten sonra bütün sevgislni oğlunn baglayan ananın, kaynana olunca ojthınu gelininden kıskanması ve onlaıın rııvalarını bozmak Istemesi durumlannda raslanmaktadır Dedim ya, yazık oluyor boylelerine Erkek veya kadm, eşlyle anlaşıjorsa, kendi anasının, babasının, ailesinin kışkırtmaltrına hlç kulak asmamah, mutlu yuvasını sürdurmelıdir Ailesi Ue dargınlık pahasına da oKa . Alman ozan ve du?Unurü Goethe •t<t*r kr»l, lıter çnban, ılünyada en mutlu Insan, evlnln içlnde mutlu olandır» demlş Dışandakl kazançlar, meslekteki başarılar, asla evın lçındekı mutluluğun yeılnl tutamaz Ooethe işte bu gerçegl •n güzel btçımde dile getırmış tkide bır gazetelerde bosinmanm kolaylastırılması konusunda Adalet Bakanhftı'nca çalısmalar yapüdıgı yazılıvor Haber radyoda bıle yavmlandı Ama bugün bu Bakanlıkta ne olup bıttiğinl, boçanmanın hangı yoldan, na«l kolay Şu halde Erkeğin ve kadının düşüncesi laştınlmtSa çaltşildiftim, raVHyle Meden! Kan\m Komisyonu'nun taslagına göre hazırlanmış Ön tasaı 111 lıaiıcı nokuıla maa ne k'bı de>.ı?ık)lkler 111 duşünüldtıgunü bılmlycuu/ Bır hatırlatmn olmak Uzeıe soyleyfjlm ki, es»kı Dernotıat Patn ıktidarı <)r ramnnında, ıU ICP7 5 vıbat l 'l tarihındp o ?amiııkı Adalet üıkpnı Halil OzyhrUl uıı baskanlıgırda toilanıuş ol n Modenı K ınun Komısjonu Ikı Ruıı suıtn Renel gorÜMnelcr sonunda şu llkı»leıl bıı PiOgram olarak kabul elmls ve Medeni Kanvınun b*ı pıognm uvarınca dtızeltılip C dpgı^tırıl IIP U c karar veımıştı • Türk Devrıminın temel ılkelerıne tamameu ba,,lı 1 , ııııak şaıtı^le yırmıbc"? Mİlılt uyn'u Inmanın n evaana genıdiKi ba/ı Kmhıkı<>tı Rider mpk içln gerekli du?eltme ve değişnrmeler ynpı l&caKtır tft Medenı Kinunun psn^ çntısına \p madd»* nvımsraıatn ır sıiBsınn dokunulına^acak kaldı rılan madde olursa hizasına bunun ksüdırıldıftı iş.ar(>t entlnıekle vetınılpcek eklcmc varsa, iİKill maddeje eklenpcek veya onun altına ajtı madde olarnk vasaya konulacaktır, • Konııs' on UVPSI olmavan, fakat bir konu UzPrınde %rtkılı bulunan kışılerm duşuncelerinden de, geıektıkre, yararlanacnktır, • Komısyonun her toplantısı sonunda varılacak kaıarlar Lır tutanak halınde ö/;et olarak saptanııj koınisyomın onavına sunulataktır, • Hazırlnnafak olan ontasarı barolara, İIRİ11 fakülteleıe VP obflr ilsili adl! kurulııvlara gon derilerek dılşünceleri alınac ak ve ondan sonra komisyonra <on tasnn ha7irlanacaktır • Goru«meler sırasında her uypnin soyledıklerinin, olduğu gıbı, tutnnafa ppçirılmesı olanık817 ™*)ruk'u>iiındp.n Rdnlşme sonuçlarının Pıof Hıfzı Veldet Velidedeoglu tarafından ozet olarak her toplantıcU üyplpıııı huzurunda va7rtııılması «>fun gorulmüstür (Bu toplnntıda Adalet Bakanlıfcı Hukuk Işleıi Genel Mııdürü Âmll Artus ile Pıof. rkret Aıık raportorHlğe seçılmişlerse de •ionradan bu görev bana veıılmiş ve butün tu tanaklar. vasa taslagı, komlsyon Uyeleri huzurunda taırfımdan ya7dmlmıştır ) İşte simdi Adalet Bakanlıftı nda bulunan (908 4. LX1I1) sayfalık basılmış gerokçeli öntaro saıı yıkaııkı r lframda TOZÜ edılen llkeler, tutanak'ar ve taslak esas alınmak suretiyl* taraftmdan hn/ırlpnmış olan tasarıdır. Bakalım Adalet Bakanlıgı'nca varılarak çttzüm bem Mıısavı hem Isa'yı hem de Muham mpt'i tnenıni'n edebilecek mi ve Turk De\rıml. nın .lkelerine uvgun duşecek mı' Goreoegiı; Sajın Dnni'tay Baskanınm konuşmasmdan gelecek pa7ar soz edeceğım Biraz Açıkhava lınr>s ha/ı fihılrr ovun bomnlık «dlrnr; hnlutlarm ı^dıııa »aklannor Blr kurşıınlllk aarıyor her Tam; kı« Kilmrnıpk Kin dlrpnhıır saııkı (>U7Pİ havalara ıruaamı» olanlar nahırsızlık ve öfkeyle ıttvlenmeye bafuyoruurt Yaz gelmhecek hu yıl . G Gelmez olıır mu hlç! MauVın ortaiında^n. G0ne« na drıılı nMitı hn/anlık rlne ıip, ıık sık goısterıvor yuziıntt; sıcakli(inı duyuruvor; ortalık şenlenlyor blrdrn; afcaolar, çlçekler, trpeler, Ilkva7.ın ısınlarında lırnllklprlıır kavufnvorlar Bo\le saatlerde iıısanoğlu e> rendcn bir parça olclıtKunıı daha lvl almlıyor ÇttnkU kısın evlerin, barklann, hanl.mn apaı tımanların kıı\ tıılııklarına çekillri7. Yamn doça^a çıkarır Dogava çıktıgmmda vapav dnsııncPİeTden M\rdm»k dııragan, dengeli. Kaglıklı blr mantığa kavusmak olaaıdır Doktorlar çogu haatava ilaç verir »Ibl: Açık havava çıkın, derler; blraı kentten uzaklafia; rünese, denize. yesllli^e yönelln Kışın bu işl vapmak zordıır, llkvazla birlikte kolavh^ »ır. Dogaya kavıısan Intan Ister istrmrz bllffece duşünmeye baslar. Hpr i^in hir yeıl tardır Sarı blr kıımsalda, ICBİI blr tarlada. piıfiırptıfUr enen bir ajfnç altında polltlka kıılisl u da slvasft rntrlkası vapılahlllr mi" Newton'utı yer çekiml vasasını blr mevva hnlıçeslndr olgunlasıp yere dıı^en elmaları İ7İerken huldııfcunu soylerler. Blljin kentlerı saraıı vpba Halguıından kaçmak İçln ringaya sıgınmıs, oraıla «Hıılınip dugUnürkrn, e\rrnin bü\uk jasalarından hlrini sezlnlemts Ne var kl çacııni7da hlllm arastırmalarının >erl daha (,nk lalıoratınarlaıdır BahçeIOKIP kıınısallarda ise Inaan kosııp eğlpnir >atıp dınlenlr Polltikanın vrri Ise hele gMI sıiasa henimnenırse kllltll kanıtarın ardındaki los oıl.ilardlr SÖ7trll»l <dmdi bnskentln nr illcyazdan haherl var ne vrsilllkten, ne çlçpktrn. np de Riııııslfn Karaıılık «alonlarda. los koridorlarda, radı ka7anları kavnı>or, kom hir IHIKH narıvnr lıer ^anı Hııslı pnlıtikaı dar hir MIMA, saglıUlı ruh vapısında hir Insan bile hu ortamda bo7ulur, y<>7lasır; devrpye glrip lpin ııcunıı kaçırır. l'zaktan bakıldıfında başkenttrkl polltikacıiarın Ipln ucıuiıı kaçırdıkları gıirUliıvor. Hastnva bakan doktor gihl np*nrl hir açıdan vnnedmin doruklarına gt>7 at(iKimı/<1s şasııtıcı hir gnrunum go7e çarpnor Blr koallsyoıı n«7konıısudıır ülkcnln >azgısını hlçlınlpndiren, ama ortaklığın Raşhakanı hes vıl once hir askerl miidarmle\]e de\rllmfv tlr. F«kl ve venl volsuzluk auçlamalarnle jiıkilıdlir. GenKOrıı önerfelerl ve sorustıırma komlsvnnlan olıışmtıştur hu vllzden Başhakanın vpfeenl .unı konuyla llgill olnrak tııtukrvindedlr. Blr Rashakan Ynrdımcısı vardır On altı vıl Bnce blr askerî darbenln Içlnde hulıınmıistıır. Darbe hasanva ulastıktan «onra iktldardan gitmpmek lçin hazırlıklar IçindPvken rakalanıp vtırt dışına sUrUlmüşlür Sınırll Mirt Içlndekl saldırean örgütlerln llderl dıınımundadır. Bir başka Basbakan Yardımrı» dlnl politlkava âlet ettijtl için kapatılan hir pariinln haşkanıyken vıırt dışına kaçınıs, dnııdııkten sonra partlslnl vine kıırarak Iklidara geçmlştir Ama bıı kisi de\l(tin rpsmî Ulcvlmlnl hir vana hırakarak t ıımhurlyet Turkhe'ılntn tarlhini «Hlrrl 11 Cpma7İ iil ev\e\ 1196» di>e naptamaktadır re«mi gnre\ınl Minıtıirkcn Acaba 13% vılında mı vaşıvoruz voksa 1076 vılında mı? Pnlltıka kullslerlnde kusktıva diısrblllrlx elbet. Üsteilk bıı tur klsllerden oluaan koallsvon ordu^ıı kısır ve gunhık polltikanın Itlne Itmls hıı ru7den hem *skerî YarRitay'd», h(m Askrrî Ilanıştav'ria yükıek kumandanları kapsaran tki da%a olusmııstur Kfter 197« vılıııda vaşadıjhmm aİRilıtorsak, Ctımhurhct tarlhinde hovle hır olavın esine rasladıçımm dUiilneblllri». Ve htttfln bunların lUtüne, biıjük mıltİpfiklmİ7 ve dostıımıır Amerika'nın, Basbakanın devimlvle, «Tıirkhe'yl ce»landırdıxını» da Itovaiım. Dhvİ7 kıtlıpını. tflfts rden ekonomlk rlıırpnl ajaklar altına alman la\ikİlk ilkpnlnl, çiftnenen Anavasa'n. hfçe nayılan kanunlan, burustıırulan mahkeme karırlarını ıınutmavalım Orhan Kabibay'ın bir mektubu Mılli Blrlık Konntesl eskı üvelerindsn olup n kaaım l%0 ta Turkiye nın yabancı UUelerdekl elçılıkleıınden bırıne «müşavlrnlik gorevıyle ata narak yurt oışına çıkanlan H'lerden Sayın Orhan Kabıbay, Cumhurl\et gazetesınde çıkan 2^ nısan tarıhlı bir y..7im dolayısıyle gazeteye ve bana bir mektup gondermlş. Bunu olduğu gibı aşagıya geçirıyonım • •• «Savın Hocam, 25 nisan 1976 tarihl' Cumhur"yet Gazeteslnde «Olaylar ve Gorüsler» bolümünüe «TUrkeş le İİR1I1 Bazı Anılar» başlıgı ile çıkan yazınızı nku dum. (Devamı 9. Savfaria) Ueriye Değil, Geriye Gitmişiz! OKTAY AKBAL Evet Hayır "KAYBOLMUŞ BİR KUŞAK,, anmm başlığını Şubat ayı ortalarında Koln'de Batı Almanya televİ7yonunun IU. programında izledigım .Koln'.ü Hasan ya da Kaybolan Bır Kuşnk. adıyle yayımlanan belgpsel bır fılmden alıyorum Konusu clzetle, ana ve babası işçl göçvi necieıuyi* Almanya'ya ge»ea* Türk vatandaşı hasan'ın, bu yabanoı Ulkede egitlm ve ögre< tinıden ve hıç degılse bır meslek egıtimınden gereğt gıbı nasıbını alamn\arak ne denlı yozlaştıgının dykusüdür Hasan, bu ftlrnde oldukça kılçuk yaşta içıne atıldığı bvı yabancı toplumda, Almanların kendılerine yonelık blr plpş,tırının de konusu olarak, oradakl tüm yaşamı «üresınce ızlenınpkte, kendısmin bır yandan Alman llgılileri 11rafmdan ugratıldıgı ayrıcaliKlar, bte yandan kendi insan'arından gbrdügü ilgısızllk ne lenıyle nasıl bır kotü sonuca dof?ru itıldıfti canlandınlmaktadır. Fılm Hasan'ın kişilıglnde bn»m11 bır konuyu deşmekte, UIk»lerının ekonomlsms oUunlu kafkılan olan yabancı lşçilerln çocuklarının geregı gibt eğıtılmedıkleri içln hem şımdi lçınrla j'aşadıkları Alman tonluınu, hem de kendi öz toplumları Içın nasıl yarnısi" asalak varlıklar olcluklarını oıtnya koymaî''ii daha açık bır anlatımla Hasnn vp çağddşlarına VP kader voldaşlaıına kavbolmuş bır kıışalc po'ü lle bakarak. acı bır gprçegı gorler önune bprmektedır. Y YURT DIJINDAKİ IJÇi ÇOCUKLARININ îGıTIMI KONUSUNA Ç&6DAŞ BıR EĞ1T1M ANIAYIJIYLE BıR AN ONCE DECEGıZ. EĞılMEZSEK, TÜRkıYE 1Ç1N KAYBOLMUŞ KUJAKLARI. ACIYLA SEYRE «Nazım Hikmet'l bunların hepslnden llerde hulurum. Hem tade yenlliğl bakunından dcfll, dlllntn pürlızsuz temizligl, Bamımljetınin hııdu!.suzl!iğu ve Hklrlerlnln kuvvetl, temliliğl bakunından.» Yıl 193^'Hr. Ba sozleri sSylryca kisl de eskl Adx|pt Bakanı Prof. Mahmut Esat Boz^ıııt . Gcçr&çrfie mtıx4ıgtttfi^,,KVfi\ccl, yazar Naci badullalı, doslıı Mahmut Apsaıl ile bırlıkte Buyukada'ya Bozkıırt'la goruçmpye Kltmiştir. Şlmdi Naci badullah'ın «Pcrşembe» dcrglslnln 3Vlncl sayıtında çıkan bu ıoportajından bır parça>ı nkın.ılım. «Hayretle sordum: Flkirlcrınin teınizltğl \e Kuvvetl rnf» Mahmut Esat, kukunla verdlgi cevapla bu tesaıcti daİRiıılıkla Itöstermediglni Ispat etti: «Tablı» «lakat Narım Hıkınclin fikir peygamberi mllliyeti lnkâr eder. Ve sız, kOMi hır nıllllyetperverslıılz». O lm garip tezadı gülerpk I7.1I1 etti «Iten, \rr İçln, (fök içln, agar, su, taş toprak içın millivetçi ılcjiillm. Bence, modcrn mıUiyctçilik marksi/.mdcn fnvdal.ınm.ık 7arıırctindedir. >e benını clılımi knnuşanUıın, henımle a\nı tarihe hağlı olanların, rnılll acıUrı vc sc\ınçlerı benimle paylasanların maddi \e manevi rcfaha kavıışnbılmrleıl İçln, bundan başka «.are joktur. Aksi takdlrde SP7aı 111, 7*lun Neıon1un, ınustolıit Abdullıamid in mılIiyetçUiklerinden 1leri gldemeyiz.» Bir ^andan en ccricllerln, bte yandan da cn llcrkiierln ya da kcndıni ovle ..ınjııların «u komışnıaOaıı, l')J5 jılımla, yanl Ataturk'un sağ clduğu blr zaniiinda açık nçık so\ U nmls şu »ozlerdcıı ogreıiLceKleıi çok ıjeyler var. Once Atatitrk ç,v ğında, sosjalı/.mi, hatta komunlzml ovucu su7İer sOvlcmenin, vazılar jazmamn, kltaplar ya^ınlımanııı lıiç du j.ısak olıııadıı;ı bır gpr^ck olarak <)ita\a ^ıkıvoı sonra da, Atatürk devrımine büyük Uatkıları olmtış Bozkurt gibi dc\lct aclanılarının, vuksck dıihüııcc duzcyinı gustcıiyıır. Ai rıı a hasın 07KUrluğunun bugünkunrlen çuk daha ılcrde oldugunu kanıtUyor Bir bugıinkü Mt" vi olmluran polltlkacıların knnuşmalarını, tutıımlaıını, üuşunce ılüyc>lerıni gozunuzun onuııc cctırln, bir de kırk blr yıl önce (O 7anıankl .ulı>lc IUTV Hakanının) ilerlcl, aydınhlt, açık goruşlrrmı, suyledlgi aütlerı . Kırk yılda 1leri ml gitıııif polltlka adaınlarımız, yokaa gerl ml? Ortaya çıkmıjor mu? AtatUrk'un rrsmiııl latilı'ın ıısıninin yanına astığı İçln şlşienen gcru. ki7İarınuzın serü\eninl okumadınız mı ga7etelcrde, duymadınız mı AbdUUıamld'in, Vulıdetttn'ln «vatan dnstu», AtatüıU'unse «tarihsel yanılgı»vı benlmseylp >aygınlaştırmış, sosvali7inc do^rıı tuplunıun gelişmeaini onlemis blrl olduguııu!.. Knuse geçnılş jılları incrlcme/se, Araştırnıa/sa, Uinı ne dcmlş, ne \a/nus nc >apını> hılmc/.se, yetişen kuşaklar vaınİRidun jıtuÜKija duşpr elbct! Bozkurt (t gore 1 a^daş ulusculuk Mar.v'ın du^unıclcrlmlcıı yararlanınak zurundadır. Bunu >apına/sa Ahdulhamıt İn dcspoiluğunıı ulusculuk snnır! Bn7kurt gulrrek şu abzierl de eklemis «Bıııııın bir parça daha mUtrkamlli Ise, ancak hi7İın Haındııllalı Sııplıi'nln Ocstancı nılllhelçilıgi nlıır». DfNtnucı mllllyetvUiklp lç içc <>ldıif;umu7 $ 1 gıinleıdc I') !"> lcrdon gplen 1 bu uyarı llglııç dc^ıl mi? Istrrsenlz Nucl Sadullah'ın yazriıklarının tunıunU okuyalım: «Güldum: «Şu haldt, modcrn milliyetçl demek. ıılusal komunist dcmolıtıı». Mahmut Lsat, flkrlnln janlış anlasılmasından endl^elendi «Havır, dcdi, ben sadece halkçı mlllcürrın, Maıks'ın fikirlcrlnden de istıfade etınelcrl Iu7uınuntiaıı balı•ediyorum. l.ger Na/ını llikmct e lorarsanız fıkırlpılnıi/. aıamndaki avıılık çok; fukııt bana soraı\anı/, azdır» Ve kısa bu »ukutu muUakip bu bahısteki hon suzünu sovlcdi* «Rtıue samlmi fikirler, sag da sol da ol&autr, hurmeto lâvıktırlar. Ne yapalun ki, cemiyetlurln seluınrti, sağa kaçan flkirlcri beslejenlerin merhametiızce ezilnıesinl emredhor. Takat sol fıkırlilerın yok edilmeden. czilmeden onlcnınelerl muvafıktır. Ilatta ben, ceza kanuniarının da l/iı noktal nazara uydurulnıasuıa tataftarun.» Devrlıncl Turldyc Devletinln İlerlcl atılımlarında ctklll rol oynamıs bir eski bakan, Ataturk ılkclerinın yılmaz bir savunııcusu Mahmut tsat Bo/.kurt aagcı, ya da solcu dıı>unceleri besleyenler arasında oncmll bir ayrım vapmaktadır, aagcılar toplum >ararı aıtına acınıaisi7ca ezilıııell, yok rdılmell, ama solcularıu e>lemleri ezllmeden onlı nıncli l^tc Ataturk v*H" lln toınel goruşıı buvdu. IVIaıxcı gtınışe haglı B\dınları, jazarları. SKnatçılaıı, duşuııiırleıi Kemalıst 1denloji çevrcsinde toplamnk. liırklve'nin yeııl bir toplum, bir u^garlık jaratmak lçin giriştiğl dcvıinni atılımda M..ıx ıu du^uncpleıınden yararlanılacaktır, ama Ataturk De\letl MAIX çUgisinde bir toplum olma^acaktır. Mahmut Ksat bunu anlatmak islemlstlr. Bir bunu Uu^unun, bır de MC iktidannın aurdürdüğb aşırı saga dost, en ılnnlı tıola koyu tlıışmaıı polltlkayı! Kırk Mİdır Ueri ml eitmislz bu alanda, geri ml, yargıjT verebillr^lnlz Peki, nlye sola a<ıl' olmalı: Nlye Marx'ın Koru^lerinl < g >renip, onlardan yaraılanmanm vollaruıı aramalı. Nlye çağdısı »ajı cznıelı, jok etnıeli? Mahmut Ksat Bozkurt bunu da >u Kotlerle açıkhjor: «Çünkü tarlhin felseffsl, blze. iusaıılifjin her gun blraz daha sola gittlginl ve laadptl orc'a bulal>il'lı$lni gbstcrljor. Tarihi karıştırırsamz tnsanlık yüriıyufunün, bu anlamı ispat ettlcint gnrRceksıniz.» Bir okurıım setirip bırakmıs 1D35 yılının «l'ersembe» dcrgrlsini. Hıık yıl oncevu gitlim birden Anladım kl kırk vıl dncelcrl lürk tnplumu çok daha uvtcaunış, cok daha ılerıciyml?, çok daha uyanıkıms. Hlç dcgılse yonetimi ellndc tutan pölitikacılar açısından..! Cemal Alpmaıi " " burlnılarak tnımsadım Yapılanlar, sorunun buyüKİÜğt) karnsında devede kulak türünden bnpmsi* ve etkisiz lslemlerdi Çalıştırdığım bakanhkta Yabancı Ülkelerdeki Tur*. İşçl Çocuklarının Eğitımt ile Ilgılı Konıısyon>'un çalışmaları sonuo. olarak da hazırlanan raporHr ve içerdigi önenler, işe don Iştürülmedpn raflarda yıllanmağa bırakılmıstır. me Eğitlmcl, Eski Tahm Terbiye Kuruiu tJyeal okutularagi sımflar açmavı Ustlenmişler ve uvgulamaya da geç mıslerdı Ancak sayıları yürblnleri aşan okul çağındaki (S 18 yaş) çocuklarımız içın gprekpn bınlprce ilk \c oıtaokul oğıetmeni yerıne, Almanya'yı da kapsamak Ü7ere, gbnderdıgımiz bg retmenlenn sayısı daha dörtyüze bıle tılasmamış.tır M Fğ Bakanlığınca seçılerek gönderilen Türk oğretmenlerinin dışında yabancı ülkelprdeki eğıtım orEiıtlerlni, zorlayan öğretmen gpreksinmeslni karşılamak Uzere, yennde bulup buiusturduk ları ve bır blçude konsolosluklanmızla anlaçarak gbrevlpndirdıkleri Türk bğretmenlerinın sayısı ıse bınleri asmaktadır Her ikı Mildan sağlanan bu bğretmenlenn ne kişisel vaşantıları, ne ds Korevlenndeki ba^arı durumlar. hakkında bılgı edınme olanagn bulunmadıgı gıbi, çalışma ve vaşama koşullarını lvtleştirme knnusunda bir yaıdım gı rlşıml de ıbz konusu dejtıldir Çocuklanmız gıbt, herbiri kendi kadcrıne terk edılen bu oftretmenler, dll güflUgü sosval uvurn •U7İuklar nedenlvle büsbütun yabancılaştıklan bu yeni top lumlarda jpterı kadftr etkın olamamaktadırlar. îslemler) va bancı UUelerdekl konsoloslu^la ıınıı? volu lle vUrütüİpn bu b{{ rp'menlprın neralerdp hangi o Mıllarda görev yaptıklarını, okul ÇHgında olup da oku'a gıden VP gıtpıeyen TUrk çocukları lle llgilı sajısal bılgileri ve ben7erlerinı bzel olarak tlç aydan faz la kalriığtm Almanya'da ogronmcfp ve edınmeğe olanak btılamartım Hfuırlıjfında bulundufrıım yu karıda sozü edilen raporlarda İ}(l GOÇÜ VE ÇOCUKLARININ fOlTİMI Ülkemlz ekonomlsindekl Hnpm 11 ve olumlu etkıleri yıllardan beri saptanan Işçi gflçünün btrlikte getirdiji sorunların basında bunların okul çağındaki çocuklarının eğıtımi konusu gelmekte ve bunun ele alınması, işçı kabul eden tılkelerden onre, kendımıze dUşen bır ış rutelığı taşımaUa ıdı Ö7ellıkle ışçı goçunuıı en yogun hcdrfı olan Fcrtp ral Almanyada sorun, zorlayuı pek çok ybnleriyle, köklU dnlemle rın alınmasını gerektlrmekte ıdı Aılelerı bu ülkenm her turlu aşırı pıopagandalara açık ortarm Içinde, olumsuz etkilerle karşı karşıva bulunan Türk ço luklannın »nadıli anavatan kul tilrU ve bugün yurdumurda sür dürüldügü gibl sekter ve tekeki olmayan bıçırnde. gerıek ulusal değerlere bağlılığını koruvucu ve güçlendincı eğltlm ve oğretım olanaklarının yaratılması, kaçınılmaz bir zorunluk halınl almıjtı Almanlnr, bır sınıfı oluşturarak savıda Türk çocuftu nun bulundugu kendi okullsrında, TUrk bğretmeni bulunduju takdirde haftada beş saat Tıırk Ce ve TUrkçe kültür derslerintn Bu durum lçuı btr TUrk çocu811nun seçılmı? olması aslında ıaslantı değildır Yabancı 'jçl sujısında Almanya'da en kabarık oranı oluşturan l'ürk ı»çılerının ogıcııını çttgında olup b^ıenım ol maklanncan yatdilanmayan çotuklarının oranı ua, ötekı ısçl çoı uklarıııa bakış rij, yuksektır Yerel yasaların bütün gereklerınp ve zorlamasına kaışın, bır vandan aııababuann yaşanı ugıaşı içınde old IKlarının egıtim ve bgretimıne veteıli ilgıyi gosterememeleri, va da kfndılerl Işteyken evde <Uçük knrdeşlere bakacak birının bulunması zorunluğu bte vandan kendılerını bu konuda uyaracak, sahip çıkacak yardınıcı olicak ve İ7İeyeoek bir TUrlc kuıuluşunun bulunmaması, hele \uıdumuzdakl polltlka »tkinlıklerinın bütün çellşıklıgı ve şaşırtırıhğı ile ytırt dışına daha blr başka olçü ve türde vansıması sonucu beliren bazı odakların baskıları ile, çogunluftıınu kızların oluşîurduğu, okul çağındaki pek çok Türk çorugu Uerçek anlamdaki bir eğıtım \e ofretimden joksun kalmak'adır Bu durumda Hasan Türkı^pdekı bpn7erlerını yadırgıtmayan ve hpr bırl kendt vatandnşlarının kurduğu langırt salonu iskambıllı tavlalı kumpr kahvelpıı ve kose mevhanelpi gıbl tıi7aklara düşmekten kurtulamamışhr Boylepe Hasan, kondısf aılpsi \e toplumu ı;ın kavbolmuş bır kuşaÇı sımgel?mıktedır Fılmrie kendisınd^n btra.! büyük va^ta olan Sedat pdlı ve aynl kaderl paylaşan bır ltuk çocufrunıın askerhk ?OTPvı İçln Turkiyp ve dbnüşü \\e RPİışen yent VP olumsuz \a?am pvrelertne dolavı«ivle «Gençîik işslzlıfei» gibl her ul'<e Içııı az rok dPv blr sorun nitelıgı u»'van bır konuya da degınllmektedir. Bu konuda Türk toplumu resmî ve sorumlu kuruluslan olarak neler yaptığımızı ne bnlemler aldıgınuzı düşündtlm. Akt.ı görev suremde bu konuda visanan olaylan, sonuç venııeyen jirlslm ve ugraşlan ıçım klm blUr kaç kec yinelenen ( V nnrllere karşın işçi çocuklarımn FJer baskentin los polltlka kulislerindelrt havan clgeregttim ve ögretiml konusunu, lerlmıze çeklvnrsak, Mrar Ta da afyon Tuttnu» klsiler Rİhl öftretmenl ders kitabı, ders arahayaller Rorcblllrl7. Iktidarııni7i vurütmek İçln Kİzli planrı, denetlmi ve vönettmi lle balar. karanhk taaanlar blçlmlenrbillr kafamızda; mantıgikanlık merkezınde ve vabancı mi7 adamakiliı çarpılır. illkedp yetki ve «torumlulukla Ama tlkyann rüneail rünleHnde hir kıımsalda rtlHlr. ele alacak blr Hıruluşu gerçekken. .bir afiH altımla dlnlnnlrken, denlzl »eyrederken, hırslfi«urıme)c oianagı bulunamadj. lardan ie klnlerden uzak ta^lıklı ve sajtduvulu hlçlındle oKadro yoklugu bUtçe vetersızligi laylan IılİTornak. hbvle blr vonetlmln de, boyle Mr ortaköne'»üriildü, yanl malıya bar»)i lıjhn da rürUyemlyecettnl anlamak İçln kâhln olmays feaşılamndı. Geçen yaz aylarında r«k yoktur. lşçllerımırtn tüm sorıınlarını çozumlemek İçın mo/nyık bir yasa hazırhğına glrışilmesi, egı t!m ve ögretim sorununa da eîılmecejı umudunu canlindırdı Anrak bu vasa hazırlıjını yü rtiten Sayın Başbakan Yardımcısının ı>çı çotuklaıının pgıtım ve oğretım sorunlarını tümüvle çÖ7llmlemek lçin buldugu ve mo zavik vasaya komılarnk blr mad KaHkattirint' Turhan Selçuk 17 Mavı» Pazartesi de hnlıne gptırılmesınl M Egi•nat 17 00 19 00 arasında Nitantaaı'ndakl Akademi Kitun Bakanlıgı ilgllilennden te lefonla aoele lstedıgi formül, bu tapevinde kitaplannı imîalayacaktır. umudu boşa çıkarmıştı Sayın Selçuk'un, »imdiye dek vayımladıjı Abdülcanbaz lle Ba^bakan Yardımcısı, ısçl çocuk• HRI V« Gtdit Sıfır» adlı kltaplarıru Imzalayacagı bildirlllarınm, gerekirse kendllerlnln, mistlr. Tüıkive'do uygulandıftı gıbl, bulundulları jerlere ^nman raman gönderılerek komısyonlar ttnünde dışarıdan sınav vererek ilkokul dlplomaM almilarını s&gIfljıcı bır yasa maddesı ıstlyordu Bu tutum. kanımızca Ust ftüzevdekı vetkılıleıce sorunlsnn nasıl hafıte almdıgımn, ya da ona nasıl dar blr açıdan bakıldıgının tipık bır kanıtı olmuıtur. Oysa yurt dışındakl ısçıie(Turkıye'de Ekonomık Uygulama ve Dujuncertın Elüjtıııs!) rimızln çok vönlu sorunlaruıın Flyıd: 25 TL. bazılarının çözümlenmesı içln çalışma ataşesı dın gorevllsl ve G*n»l Uajıtım BATT3 btekı adlarla pek çok tnsanı yurt dıştna gcinderen bu devleödemell tsteme Adresl Dtvanyolu NO' 103 tin buralardakl işçl çoruxlarıDaire İS TUrbe, tSTANBUL mn eğittm ve öğretlm sorunlarına tümü\le verınde s'ihip çıkıp çoztlm dnerecek, ya da uvCumhuriyet 4141 gulayacak blr kaç elemanı gondermekten vuksünmevccegl Uogaldır Ne var ki egıtim ve tıg ^llllltlllllllllllllltltllMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlli'v retım övünülecek va da v«rlnılecnk ürünlerıni günü gunüne değıl, yarınlarda veren bir süreçtir Bu süreçte gunü gün »den bnlemlerle soruna vüzevden bakıtırsa toplumun geleceğlnde onarılınaz gediklerin açılacagıOREN na inanmak ve bu sorumluluğun bilınrınp vannak gerektir. Prof. Dr. Zeyyat Hatiboğlu'nun kitabı Tiirkiye Nereye Gidivor L*l« SAHIP (IKMAZSAK Diyanet İşleri Başkanlığından: Teftıs Kurulunda açık bulunan 7 8 9 dereceden 8 adet Müfettış Yardımcılıgı kfdrolarına sınavla Eleman Ahnacaktır Isteklılerın 1 Devlet Mpmurlfirı Kanununun 48 maddesindp be lutılen gpnel ve ozel şartlaı la, h H saMİı Dıyanet tş.ler' Baş kanlıgı Kurulıış \e gorevleıı hakkındaki kanunun 22 nıaddesınde ongorulen 01 Uk ıııtelıge sahıp olmalan 2 Dını yüksek ogrenımden sonrı Diyanet İşleri Ba*kanlıgı merke7 \a taşıa kurulu^larında toplam olarak en az uç yıl çplışmış ve olumlu skıl nlmış bulunmaları, .} 1 Ocak 1^75 taııhınde 3 ı yaşını ReçnT>nnş ve fuli askpılık poıe\lnı vapmış olmalan giiekmektedir 4 Sınav 2 Harıran 1976 Çarşamba gunü saat fl 0(1 da Ankara'da Divanet Işleıı Baskanlıgındi vanılaraktır. Müracnitçıların çn gpç 31 Msvıs 1<)7() Pr7artesı günu mesai son'ina kadar Baskanhğa dılekge ile beş\urmaUrı gereklıdır Postada V/i*ı gedkıneUr dıkkate ahnmı^acaktır 5 Sınaı 'ar, meslfkı konulaıla Memurın Muhakemat Kanunu, ek ve tadi.leri ile Devlet Memurları Kanunu, Dıvanet îsleri Başkanlığı Kuruluş ve göreilPrı hakkındaki 6"!? sayılı kanun ve Dlypnet Tşleri Baçkanlıgı ile ılgtlı dıger me\7uattan yapılacaktır 6 Smava katılmak Isteyenlerin imtıhan tarıhınden bir üiın onrp Raskanlıkta hazır bulunmaları VP beraberlerındp tahsıl belselerinin aslı VP noterden tasdıklı suretı lle adet vesikalık fotojiraf bulundıırmaları gerekır. D U Y U R U L U R (Basın: 16445) 4148 Almanya'da saptadıjSım katl»rlvİP bu (rün zorunlu ögretım çağındaki, hatta okul onc^si yastaki Ttlrk çocuklarımn bJvük bir oranı gpnel vp nıüsbet bilime dayanan egıtim ve dgrettmrten türlü baskılarla usalc turıılmakta bunun verine hompn her krtşe ve burakta yüzlerresi yeteneklpri kuşkulu PIlerde, denptimden ıi7nk bir rahatlık içinde vurütlılen Kur'an kurslarında dınsel Pîltlmden g«çirilmpktedlr Durıım bu ikttdar ortaklıftmın kosullarına ve »ab1atına u^eun düsse de yarın 4çin çok dllşllndUrlİPüdür Sorun, vabancı Ulkelerde ttftrenim çaftına giren ve orida her türlil denetlmden uzak her türden etkllere açık blr ortamda vetlşen TUrk çocuklarnn kurtarılmasi sorunudur Bir bakıma Türklve'ntn geleceflınds nereve ait olduklanni kesttremeyen, saşkın ve vurdumuz lçin kavbolmuş savUacak blr kusa|hn tUremes! olasıhfınm şimdtden alınarak köklU eŞltlm t*ihlrlerlvle önüne geçilmesl sorunudur. Almanl8n Insancil ncıdftn rıy »lfUfie 1lı?ilendiren .Kayhol^n blr kusRk» sorununun blzi de, h)ç d»(Hlse toplums»! re uliıRal açıdan kaygılandırması genkmes mlT . 5 Bahtnn tüm Kokuau, yi»llllWer, «eytln aenlart Içind» s •Z VtLlA UÂLt neflıtır ~ = VtLLA LALE lealonfert, sıcalt auyu, OüvUH oanvoiart, 5 E çlft tuvaietlen, tevkalıde u t n u yataklan, »alon ve odaiarı S = 11* bah»r tatiltmt lçındir. 3 = VtLLA LALE'de fam pan*lvon 125 llr». S 5 rtREN BURHANİYE î « l : 34S 3 ^lllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIMIIMIIIIIItl? Cumhurıjet 4140 TEŞEKKÜR Oftkım Stilevmsn Kbseoftlu'nun rahatsırlıjını, IsgbetU ve yerinde teşhıs ko\arak başarılı bir amellyatla oglumu tekrar bize kazandıran ve hastanedekt mllsfik davranışlarıylo de tüm liasta ve personelin sempatisıni kazanmakta olan degerli insan, Hanekl HantanMl 1. Cerrahl Servisi t*efl Opt. Dr. Opt Dr Edip Oral Banka va, Opt Dr. îrtnn Duran'a, Opt. Dı Nih.it Tok*Uı\a Hr tbraliim Ctntlimen'e, Dr. Kemal Nabkavlıja Dr Nuran tpekçije 'T HUsevın Ziyadanoglu n» Dr Mustafa özslpahı'ye Dr Coskun Maiinıutoglu' na Dr Fuat Hoffîir's avfıca çok vakııı ılpisini bizden ei r£pme\en 1 C(>rr»h, »orv sı llemsiresl AYSE BAYKALa ve tum spr\is personelıne içtenllkle ttşckkUr eder, başsnlar dılerım. tbrahlm KÖSEOGLO (rumhurlyet. 4151) KAI.MA'YA