Catalog

CUMHURİYtT oplumsal organlzma, bir bafcuna, Mşlsel orgsnizmaya benzer. Zaman zaman dengesi b o zulur, ıç yapısında kaynaşmalar olur. Derken hastalık belirtileri başlar Bunu korükleyen iç ve dış etkenler vardır. Eger bunlar vakıtlıce tanılanarak tteşhıs edilerek) giderilme yollan aranıp bulunmaısa, hastalık koca bır toplumu yusar, yok eder. Tıpkı tek tek insanları yıkıp yok etti21 gıbi. Kışınln bağırsaklan bozulursa, düzelırceye değuı perhız eder ve düzeltici ilâç içer. Başı ağrırsa, geçınceye dek, ağrı duıdincı Uftç aljr. Ne var ki, bu üâçlar tek tıir değıldar, çoğunun türü ve dozu, hasta klşlrun vüeut yapısına gore değışır. Bırme dokunmajan ılâç bır başkasma sararlı olabılir. Bır çok hastarun yaşammı kurtaran perusılın, bir çoğunun da olümune sebep olmu?tur. Hasta toplumlan iyıleştırecek ilâçl&r, iıgiii toplumun yapısal durumuna uygun çofu ekonomık bır takım onlemlerdır Bu önlemlerin aynksıa bütün toplumlara ujgulanabılecek hazır' bır reçetesi yoktur M SÂS.H 1976 T OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Günün Politika Anatomisi Hıfzı Veldet VELiDEDEOĞLU menfaatler lçln onlara katılıp egemen zümremn zulüm araçlığım kabul etmesı, bugunun demokratık Turkıyesmdeiu huzursuıluğun sürup gıtmesinın baş nedenıdir. Halk uyandıkça bu durum ortadan kalkacak, ama bazı kapltal ve feodal çıkarlar da bu dunımla bırlıkte yok olacaktır. Günumuzdskı dırenış ve uygulanmak ıstenen türlu şiddet yontemlen, ışte bu çıkar çevrelenni temsil edenlerden gelmektedir. Buna «Evet» dlyen adaylar sınavı kazanmıj, «Hayır» dıyenler ıse, bu soru bakımından, kaybetmış sayılmışlardır. Boylece dıişun yapısı açısından Ataturkçü, sosyal hatta ütopık sosyalıst bır ozan olan Ahmet Hamdl Tanpınar, gençlere gerla, tutucu bır duşunur olarak tanıtılmak ve onun yaygın ününden bu yolda yararlanılmak lstenmıştır Tanpınar'ın bu satırları Ataturk do nemmde yazdığı ve bunlarla, devrımde o zanıana değın ulaşılan aşamanın korunması (kendl deyımıyle «Mevcudun muhafazası»), jenı aşamalann bu temel üzenne kurulması düsüncesıni işleyebıleceğı gözönüne slınmamıştır Gerçl bu sınavlar ıptal edilmıştır fakat MHP lıdennın, devletı bütunuyle ele geçirmek ıçın uyguladığı yöntemlerden ve tuttufu yoldan doneceğınl sanmak yalnız ıyımserlık değıl, hayalcılık olur. Yanlış Bir İnanış Toplumumuzda bugun egemen olan huzursuzluğun baş nedenı şu ya da bu yolla yönetım başma geçenlerden bır kısmının, toplumdaki hastalıgı gıderecek hazır bır reçeteye sahip olduâuna inanmasıdır. Buna «Katı zıhniyet» diyebiHrz. Çunkü burada sımgesel olarak «Reçete» adını ve<dığıır.ız sıyasal ve ekonomık yontera, tek noktasına bıle dokunulmaz ve en küçük bır yam degıştırılmez sanılan katı bır yontemdır. Ülkeyı yonetenler boyle katı bır zihnıyete sahıp olunca, zora başvurarak, herkesın kafasına bu zıhniyet dogrultusunda yon vermek çabasma duşerler. Totalıter yönetim ya da totaliter sıstem dedığımiz şey budur iştc.. Oysa insan, duşunen bır yaratıktır. Her türJu yontemi kendı akiırun suzgecınden geçırmek ıster. Bir sistemı, ancak kendı duşüncesine uyduğu oranda kabullenır ya da kabullenmez, reddeder. Reddedenı ille kabule lorlamak ve bu nun ıçın turlu şıddet yontemlen kuilanmak, toplumlan kargaşaya ve zulme gotürür Günumuzün Türkıyesindekı durum da budur. «Mılllyetçi» geçinen bır iktidar ışbaşındadır. Bu Jktıdann ortaklan arasında uyuşmazhk gorünüyorsa da, ıdeolojılen arasmda bırlık vardır. Çünkü bunlann hepsı de kapıtalıst duzen yanlısı olduklarından, anamalcı (sermayecı) sıstemın ülkede sürüp gıtmesınl ısterler. Hepsi de anamalcı çıkarların temsılclsldırler. Şu h3İde bugun Türkıye'nın yonetımınde egemen olan sınıf, anamalcı sınıfür. Bunun doğal sonucu olaralc, butun devlet mekanizması, bütun yasalar, bütun bürokrası orgütu; sınıfın çıkarlarını korunıa amacına yonelıktır. Işte MC ıktıdanru, yapay ve zayıf payanda larla da oisa, ayakta tutan etken, bu iktıdan oluşturan partılerın temsıl ettıkleri sınıfın çıkandır. Bu durumu açıkseçık göremeyen ve kendı sırut çıkannm hangı yanda oldugunun bılıncine henüz varamaımş olan bır kısım halkın, kendı sınıf çıkanna büsbutüıv karşıt olanların yanında yer alması, bır kısım okumuşların da geçıcı 11 blr asaması olan 27 Mayu 1981 Anayasasının, 13 Mart fasızml dönemınde, ozgurluklen kısıcı ve hukukun üstunlüğü ılkesinı, hukuk garantısı nı zeaeleylci bıçımde deglştlnlmesınft oy veren ve bu faşızmın ıktıdanna bır Başbakan sağlayan partı, nasü Ataturkçuyum dıyebüır? Dese de, Ataturk'e ve Atatürkçulere her gün saldın duzenlendıgı bır donemde, o saldınlan destekleyenlerıe ortaklık kuranlara ve yasa dışı eylemlere ses çıkarmayanlara nasıl ınanüır'' MHP gıbı katı bır zıhniyet taşıyan MSP'ye gelınce Onu MNP'lıgı donemınden bılıyoruz. «Gulu tarıfe ne hacet, ne çiçektir bilirlz..» demış bır ozan Herkes bılıyor bu partıyı O da hukumette egemen oldugu butun kesımlere ken dı partızanlarını doldurmak, MHPmn sı\ıl okullarda ujguiadıgı yontemi Imam Hatıp Lısele rmde, Yuksek Islam Enstitulennde uygulayarak şerıat komandolan meydana getırmek yoluyla o'dukça kısa surede, yanl bırkaç seçım sonra tek başma devletı ele geçırmek amacı arkasmda kosmor Yıne MHP gıbı henuz smıfının bılıncine varmamış ışçı kesımıne de el atmıştır. Amaç kapıtalıst şenat devletının kurulmasına sağlam bır temel hazırlamaktır Ataturk'un adırı agız lanna almayan klşıler bu amaç Içın. resmi gün lerde onun mezanna çelenk koymaktan bıle çekınmezler Gelelım AP'ye. AP'nin iktıdarda kalabılmek ıçın, ortaklaruun her tehdıcune boyun eğen, ner ıstegını yenne getıren bır parü aurunıuna geldıgını, aklı erıp de anlamajan, bılmejen tek vatandaş kalmadı Bugun Turkıye'de bır AP meselesı degıl, bır Süleyman Demırel meselesı vardır. Bu partıyl blr menfaat kenetlenmesı saımıştır Bu kenetlenmenın kılıdı de Süleyman De mırel'dır. Parlamentodakı AP'hler bılıyorlar kı Süleyman Bey gıderse, soruşnırma komisyonla rı ışlemeye başlayacak ve AP bır daha belını doğrultamayacaktır Anadolu kentlerinin mev danlannda yoksul halk >ngınlanna «Şehırlerde ne varsa koylere de o goturulecektır» dıye bar bar bağıran AP hderi, kasım 1965'ten mart 1971'e kadar tek başına iktıdarda kaldığı halde Ana dolu ko>lusone ne gotarmuştur acaba0 Iktldar. dan duşunce bunlarla bırukte daha bırçok şeyin hesabmı vermesı gerekecektlr. Şu halde ne yapmalı'' DP'yi büsbutün ve şımdıkl hükümet ortagı partılen, ozellıkle MSP'yı, olabUdığınce erıtıp AP'ye katmalı, bundan sonraki 4 yıllık donemde de «Saltanat ı Suleymanı»yı sürdurmelı, ne >apıp edlp 1977 seçimlerine dek bir «Maraza» çıkarmaktan sakınmahdır. Kısacası seçlmlere dek vakit kazanmah, vakit kazanmah, vakit kazanmalı Ama, sılâh ambargosunun, Kıbns ve Ege sorunlannın savsaklanmaga tahammulü yokmuş Ne çıkar' Bır Süleyman Beyin ve hısım akrabasının uğruna feda olsun, bu küçücük sorunlar .. Bız büyük Türkıye içln çalışmıyor muyuz" Sagın bu durumu karsısında sol ne yapıyor? Onu da pelecek hafta lncelemeye çalısaton. NOT Gazı Mustafa Kemal Pasa, 34 kasım 1934 gün ve 2587 sayılı yasa ile ATATÜKK soyadını aldı. Bu tarih, geçen haftakl yanma 24 ekım olarak geçmış. Düzeltirim. Tersine Dünya S anınm Iki av oluyor; gazetede çalışırken blr muhablr arkadaşun sordu : NUB ne demek? Bilnıem Lockheed fırmasmın Türkiye'deld aracılarıvla plrH yazışmalarında NUB dne blrinden *oz açılnor, acaba kim? Farklı Yöntemler MC ıktıdannı oluşturan ve kendilerinı milliyetçı olarak nıteleyen partıler arasında sınıfsal amaç bakımından hıç bır fark yoksa da, kışısel amaç bakımından buyük aynhklar vardır. Çünkü bunlann liderlen, tek başına ıktıdar olma hırsı ıle yanıp tutuşmaktadırlar. Işte kışısel amaçlan gerçekleştırmek ıçin uyguladıklan yontamlerde farkulıklar ve dolayısıyle aralarındakl çatısmalar buradan gelmektedır. En kuçüklerinden başlayalım: Kısa «ürede seçımle ıktıdara gelme umudu olmayan MHP, bir yandan asker ve sıvıl bürokrası safiannda kendl ışine yarayacak kılıt noktalan ve «Üs»ler kurmağa çalışırken, ote yandan llkokuldan Unıversıteye değın butün oğretıcı kadro'annda, ozellıkle Eğıtım Enstitülennde yandaş toplamaga ve ortaokuldan başlayarak yuksek oğrenım kurumları öğrencüennın kafalannın yıkarunasına ve bunlann «Ullcücü ve Bozkurtçu» yetişmeleri ıçın bütun onlemlenn alınmasına özen gdstermektedır Bır gtln devletl tümüyle ele geçırmeye ydnelık sabırlı, uzun surelı bır hazırlık çalısmasıdır bu. Tutulan bu yolda, her gün gazetelerde yer alan komando eğitimi dışında, smav sorulan da içınde olmak Uzere, her fırsattan yararlanılmakta, yazarların, ozanlann, düşUnürlerın yaalarından kısa tümçeler alınarak bunlar o klşuerin duşünsel doğrultulanna hepten ters duşen bır yonde yorumlanarak, genç kafalar tutuculul: kazanında yıkanmak istenmektedlr. örnegln Eği tım Hiıstıtülerı TUrkçe ve kompozlsyon sınav soruları arasında ozan ve sanatçı yazar, rahmetlı dostum Ahmet Hamdl Tanpınar'ın bir yazısından aktanlan şu tumce yer almıştır. «Gerçek yapıcüıgın, mevctıdu mnhafazs 11e basladığuu gordüğıunuz gıin mesut olacağız.» AP'nin Durumu Ne hile^ım vahu? 4bı sakm Necdct Iğur olmasm bu ı\LB? Nereden çıkardın? Birisi sövledl Ne dedi? N, Necdet'in S\i. ü, l'çur'un Vsu. Peki B nenin nesı? B. Bcy'tn B'sl.. %llah Allah? NCB, Necdet Uğur Bey olmujor mu? KJm sSyledi bunu'' Açıklıyamam. Yani Imorikalı, Necdet Ugur'a. Necdet I'Jur Bey ml divecek^ Başka işin vok mu senın° Ben bu konıışmavı >ınutmustum. Önceki ptın çazetelcr<ie bır haber gormhe\im mı! Necdet Içıır acıklama vapmıs kendisi ıçın ileri surulen iddialan valanlamış Lockheed ruşvet oljvının en kısa sıırede orta\a çıkanlmasını ıstemis Sastım. Necdet Lğur, fısıltı ja/ete«iinl lalanlamak gereğini dmtnus. Nereden nere\e? Lockheed ruşxet olan ile Ipurıın ilişkisl olası değil ki Bır sure once Mtan 0\men de bu fısıltıdan rahat<ız olmuştu O ffunİTde Istanbul'a geldıçlnde gormustıım, suratı bır karıştı. Sordum merakla: Ne olujor? Namussuzun birl benim için sÖTİentl çıkarmıj. Cocuk musun yahn, kim inanır? Bu ifHranın kavnafinı hıılacajım. Bosver Altancıçım, kimse inanmaz kf buna . Öbür Partiler Mıllet Meclıslnde grup kurma hakkını yenıden yıtıren ve önümüzdekl seçimde tümüyle enyecefı anlaşılan CGP, iktidar olma umudunu hepten yıtırmış oldugu ıçın, onun bır yandan burokrasının askerı kanadından güç alma, bır jandan ıj'i koşullarla AP"ye katılma, blr yandan da Ataturk devnmını dondurarak butun «gardrop Ataturkçulen»nı kendl çatısında toplama çabasında oldugu kımsenln gbzünden kaçmamaktadır. Ataturk devnmcıllgme en buyuk ıhanet, bence, Atatürkçuluğu ouzdolabına koymak Isteyen bu partıden gelmektedır. Oysa Ataturk devrıml olmuş bıtmış bır reformlar toplamı degil, hıç durmadan ilerleyen bır çağdaşlaşma sureddlr. 5 kasım 1925'te Ankara Hukuk Fakülteslnin açılı? törenlnde konuşan Ataturk soyle demiştlr: «Yülardır »Uregelen Türk devrlml, düşünüşünü, varhgını, sosyal yaşayısmı, Uzerine kurulduğu yenı hukuk llkelennl saptamak ve sağlamlaştırmak yoluna glrmiştır » Bu sözdeM «Yıllardır süregelen Türk devriml» deyimı, devrlmin olup bltmlş, tamamlanmış blr değişımden ibaret olmayıp, sürekli oldufunu, koklü sosyal degisimler sürecl nltellğl tasıdığını açık seçik belirtıyor. Ataturk devrlmlnın bir çağdaşlaşma sürecl olduğunu bümeyen, kcbul etmeyen, dah& doğrusu, buna lnanmayan ldsiler nasü Ataturkçü olabilırler? Bu sürecan önem Namııslu tdşller tıtiz oluvorlar. Mtan övmen otitrdu, bu konuda bıriki yazı blle jazdı. Simdi de Necdet Uğur başına açıklsma japıjor. Nereden nereve? Mantıgı var mı bovle islerin? Lockheed'in nlşvetini vemek için lsln içinrte, va da suvun basında olmak gerek Ama bizim ülkede bulanık suya nlta atıldı mı, sol kesimdeki safdiUer de yutuverivorlar. I»ur1a Altan'ın Lockheed'le ilgllerl varsa. Vatikan'daki Papa hazretlerinin alaturka yıldızmuz Emel Sayın'la llişkisi var demektir Herşeve karsın bu tür olajlar. namushı tnsanlarm fısıltıya bile davanıksız olduğunu röstermek bakımından IIjrlnç Blr de natmmuzlar var. Heriflerdeki surat, mahkeme duvan. Yolsuzluklan çarsaf çarşat belgelenljor, ama kılları kıpırdamıyor namussuzlann . Hırsıı' Ne dedinlz? Hazineyi soymuşsun Beyim. Işte belgelerl! Anlıyamadun, birşey mi söyledlniz? Devlell sovmuşsun dlynrum, ba>: bunlar kanıtlan. Anladım, sen komünistsin. Türkive bir noktaya geldl ki çalıp çırpmadm mı, yagmaya katümadnı mı komünistsin . Guney Afrika'da blldltlnİ7 piM hevaz azmlıklar. «fyah çoğunluklann tepesinde dikta kurmuşlardır. Zencller hak istedıler mi vamt hazırdır: Komünizm feHyor, komünistler başkaldınyor. Toplnmlarda mantık çamıldı mı kolayca dflzelemes. Mantık çarpıklı^ı da sovut bir şev detildir. Somunıcu eçemen sınıflar, mantıklannı d* egemen küarlar bilinçsiz yığınlara... Böyle tılkelerde hırsızlar hırsızhklannı rütbe gibl tasırlar; namushı insanlar da ıloğruluklannın hesabmı vermek zorunda kalırUr. Lockheed, uçaklarını satmak içln Tiirkiye'de aracılara ve yetkllilere rüşvet yedlrmlş; öymen' le U|ur hesap veriyorlar. Gallba Batorköy bOyfldü, ülkeyi kapsadı; tımarhaoe mantiği geçerli oldu her yanda .. Aydin Olmanın Sorumluluğu.. OKTAY AKBAL Evet Hayır Kültür Evrensel midir, Ulusal mıdır ? B atı Ulkelertnde uygarlık (clvilisatıon • mederüyet) va = kültür gtnellikle birbınnden ayn ıkl kavram olarak duşunülür. Binncısi ıle insaahğın bilımde ve teknikte elde ettiğl degerler ikıncisi ıle de yann muzik ve sanat dallannda ortaya koyduğu yapıtlar kastolunur. Bununla blrUkte Batı'da ve blzde bu İkl sözcük gıderek bırbirirun içıne^girmiş ve uygarlık kültür kavrammı da kapsayan bir anlam kazanmış bulunmaktadır. Bu yazıda kültürü bu anlamda, yam uygarlık kapsamı içinde bır kavram olarak kullanmaktayız. Ord. Prof. Dr. Ekrem AKURGAL DTC Fakültesl, Ankara Üniversıtesi ..W% 1* açafıda Imzalan bulnnan Istanbnl Ünlversltesl öfre% \ K t l m üyeleri ve yardımcılan » Altı yüz elll sekls aydm, 96 profesor, S5 doçent ve 478 aststan Dnrnp dururken imza toplanmar böyle? Durup dururken «Anayasal kurulaşlar demokrasiyi savunınaya» çağnlmaz. tyl gihneyen isler var Tiirkiye'de. Her gun öldurüleıı gençler, yakalanmâyan katiHer, devleti ele gepJnnek fsteyen sljasal örçütler, yeieneksız insanlar. çağdışı akımlar, Ataturk Tİirklye'sinl tepeden hrnags dtçiştirip tanınnıaı bale koymaya yönelik hevesler, isteklrr, davranışlar, planlar... «Hlç bir rakiUtemlzde aftenimin kesintisiz olarak surdürülmeslne olanak bırakmayan, yalnız flniverslte mensnplan Için degil, her çesit yurttaş Için can füvenliğini ortadan kaldıran bn kanlı olaylara yeterll önlemlerln aunmanşını ve bazı püvenlik kuvvetlerinln sık sık tanık oldufumuz, taşıdıklan sorumlnlukla asla bağdasmayan tutnmunu esef verici bulduğumozu belirtmek istiyoruz.» Hangl uvgnr ülkede, hangi çofolcu demokraside 658 bUlm adamı birleşip böyle blr bildlri yayınlar? Takındıklan şeylere bakın: Sürekli öğretlm yapamıyoruz, can güvenllğl yok, kanlı olaylar önlensin, guvenllk güçlerinin tntnmn taşıdıklan sonunlnlııia yakıssın... 1976 yılında altı yüz elll seklz öğretim üyesine bu tur yakınma konuları veren bır 'ülkede yasamak üzücüdür, acıdır, nmut kırıcıdır. Polltikacılanmızı görüyoruz TV ekranında, »özlerini dnyuyoruz, hlç de bu tür yakmmalarda bolunmuyorlar. Onlar başka btr ülkede ml yaşıyor yoksa? Anlamak zor. Kapanmışlar kısır bir dünyaya birbirlerlne verlp veriştiriyorlar. öte yanda koskoca Türk toplumu binbir acmın, çalkantının, depremin içinde . Sahipsiz kalmış halkunıı yollarda, okul kapılarında uçnşan kursunlardan kaçacak yer anyor, çocuğunu okutacak okul bulduğunda bu kez akşama eve dönecek mi korkusu içinde ölümlerden olüm beğenlyor .. 658 aydınımran bu bildlrlsi tüm ulusumuzun dileklerlni de yansttmaktadır: «Deneylerimlz ve gözlemlerimlz güvenlik kuvvetlerinin saytlannın arttınlmasımn etkili bir çare olamayacafını gostermektedlr. Bizce olaylann asıl nedeni, yurdumuzda yaratümıs olan ve bir gnıbu amacına nlaşmak için yasa dışına çıkmaya ve silftha sanbnaya iten, buna cesarettendiren poUtik ortak ve slyasal yetkUilerio çeçitll beyanlanyla bn gnıbu dolayb ya da dogrudan doğruya destekleyen tutumlandır.» tste herkesln büdlgl, gördüğü, düe getirdlfl gerçek Ist. Cniversltesl 3ğretinı uyesi 658 aydın tarafmdan tüm çrpUklığıyla ortaya konmuştur. Bir grup var, bellrli bir amaca ulaşmak istiyor, yasa dı91 yoliardan yurüyor, eli silâbiıdır, politik ortam onu destekliyor Yine de «ınce» sozler bunlar! Kaba gerçek şudun MC iktidan i)k gunden beri bu «grup»a dayamıştır sırtını. Aşın •ağcı, yani Ataturk Cumhunyetinin tüm amaçlarına, ilkelerine, yarattığı, gerçekleştirdiğl \e gerçekleştırmek zorunda oldnğu tum dcvrimlere atıhmlara «karşı» polltikacılar, çıkarcılar, kaba güçler el ele vermişlerdlr, devleti ele geçirmek he\esindedirler, yer jer de bunu başardıklan Inancındadırlar. «Devlete yardımcı guçler» kurarak devlet guçleriyle isbirUği etmeye kalkışmaktadırlar. Bir takım görevlileri şaşırtmak, eylemlerinde kararsız kılmak, kısacası Ataturk Cumhunyetinı korumakla. kollamakla, savunmakla >ukümlu örfütleri sindlrmek, bir yana Itmek. hatta başarabilirlerse kendi yanlanna çetonek.. •Durumun agıruğının ortak bıüncuıde olan bizler butun anayasal kuruluşlan, ozellikle yöneticilik sorumluluğunu taşıyan kişilcrı, sljasal partUeri ve Uderlerinl, süregelen kanlı oUy lar karsısında demokrasiye saygüı bütün yurttaş çoğunluğu ıle bırlikte, demokrasiyi savunmak üzere kesln tavır alma j a ve sonuç alınıncaya kadar bunun gereklerini yerlne getimıeje davet ediyor, bu çagnmızı kamnoyaua duyunnayı fötev bUiyoruzj» «Durumun agırüfının ortak bUlnclnde» bulunanUr Ist. Ünivenitesl'nln yabıu 658 üyeil ml? Ya gerl kalanlarî Onlann sesJ, solugu neden çıkmaı? Böyle blr Mldlriyl ImzalamakUn kaçınmanın bir açıklamaiı yapüablllr ml? Blr profesor arkadaş geçenlcrde «bu büdinyı bın ikl bin oğretlm üye»i imzalajacaktır. demlsti, ben de «B«ş yuzü geçersenlı çok lyj> vamtını vermiştlm. Neyse altı yuz elll sekizl bulmuâlu! Ya geriye kalanlar Evet, onlar! Onlar, bu «ortak blllnç»te değiller mi? l a da, beç yüt altmış seklı arkadaslaruun karsısında mıdırlar? !?imdl MC'den çok MC yanlısı bir takım prof'Ur, doç'lar aslstanlar da bir kar>ı bUdlri hazularlaraa ne olacak? «Ortadaki. öğretim üyeleri o blldiriyl de lmsalaınayacaklar. «Blz politlkaya karışmayu. dlyecekler, denlerlne gireceklcr:.. Ama nerde ders? Nerde fakulte, nerde okul, nerde oğrenci? Kurşunlar yafarKen. «devlete yardımcı» olmak heveslndeki zorbalar ortalıği kssıp kavururken «Ben yansı«jm, ben politika djşıyun dlyebillr ml kendini «btllm adamı> sayan kısi'' Altı yuz ellı seku aydını kutlamak isterim Ocraokrasfye saygılı» bu oğretım ujel«ri aydın olmanın gereğini yerlne getirmişlerdlr. Atduı olmak, sorumluluk Uşımaktır, içinde yasadıgı toplumun gerçeklerini bilmektir, kaçmak, korkmak, sinmek değlldir. Ziya Gdkalp mederüyet (cıvılisatıon) kavramını Hars (kultur) kavramından ayn tutmus ancak ılkıni evrensel, sonrakinl ulusal olarak nıtelendUrmıştır. Bu yoruraun ne ölçüde tutarlı oldu ğu öyle sanıyonız ki aşagıdakı yazmm sonunda açıklık kazanacaktır. EVRENSEL UYGARLIK VE KÜLTÜR Evrensel uygarlık ınsanoğlu nun varolduğu ilk günden çağımıza değın bilgi, bılim, teknik, düşün, yazın ve sanat konula nnda oluştunJuğu değerler bl ğu glbi SÖÎ konusu Islam dum riklmıdır. Bu değerler elden ele yasındakı «iık Rönesans» atılıgeçmış ve her defasında yeru mından yararlanarak oluşmuşbırikımlerle bugünkü düıeyıne tur. Bilindığı uzere yeryüzü uyulasmısür. garlıgının 19. ve 20. yüzyülardaKısaca sdylemek gereklrse ilk kı aşamalan da Avrupa Rönebüyük uygarhk yaemtn^icadedıl sans çafınm tetnellerı üzenne mesı ile Isa'dan önce 3000 yılla kurulmuştur. nnda Sümerler'de ve Mısırlılar' Görülüyor ld kokenl Mezopoda başlamış 3. ve 2. binde gelıştıkten sonra Helenler taralm tamya'da ve Mısır'da olan evrendan yenı boyutlara ulaştırümış sel uygarhk Helenler tarafmdan tır. Roma ve Bizans çağlarmda devraluımış olanlann elmde dakültür yönünden parlak dönem ha büyuk boyutlara ulaştıktan ler yasanmışsa da temel bilimler sonra yenıden doğu dünyasında ışlenmiş oradan ıkınci kez batıbır yana bırakümıştır. Buna karşıhk temel bilimler ve sosyal ya geçerek Rönesans çagında gedüzeyıne bilimler Abbasiler çajında Arap liştinlerek bugünkü lar, îranülar ve Turkler (Para ulaşmıstır. bı, îbni Sına, Binmi) tarafmDUnyada hiçblr ulusal ya da dan Helenler çagında kaldıgı yöresel kültür yoktur kı kendiyerden ele alınarak daha ılen slnden bnceki ve çağdaşı kultur duruma getınlmis ve «illc Rone ya da uygarlıklardan etkı almış sans> atüımı yapılmıştır. Avru olmasm. Bu nedenle uygarlık, pa dakl Rönesans akımı Roma yani bilim ve teknik jronünden ve Yıınan kaynaklanndan oldu oldugu glbi kültür, yani yazın, ULUSAL KÜLTÜR müzik ve sanat alanlarmda da, uygarlıklar birbırlennl etkılemlşler yenılen eskılenn üzenne kurularak oniann rpıra^n» olmuşlardır Evrensel uygarlıgın oluşmasında katkısı olan her toplumun bır de kendl ulusal uygarlığı vardır. örnegln mimaride sütun Mısırlüardan Fenlkelflere ordan Hititlere ve bu Uç merkezden ayn ayn Helenlere, onlardan Romahlara, tslâm dünyasına ve Rönesans çağı eserlenne geçerek bugune degin beşbm yıllık evrensel kulturun ve uygarlığın ortak oğesı olmuştur. Ancak sütun adı geçen kültür merkezlerinden herbirinde başka btçım, başka güzellik ve anlamdadır. Bu sözler kubbe ve sıvri kemer içın oldugu gibi daha başka oğeler ıçın de geçerlidlr. Bunun gıbi müzik, yazm, tiyatro alanlannda da durum böyledir. Çünkü her toplumun kültürü kendine öz blr karakter taşır. Bu nedenle her ülkenln ulusal bir kültürü vardır. Sbzgelimi bir Avrupa hatta içine Avrupa'yı, Kusya"yı ve Amerika'yı alan bır batı kültürü vardır. Ancak bu evrensel batı kUlturünU oluşturan uluslann, örnegın Fransızlann, îtalyanlann ya da Ruslann kendılerine öz birer kültürü vardır. Ote yandan, ulusal bir bilim ya da ulusal bir teknikten söz etmek olanağı yoktur. Çünkü bılimsel ve teknik buluşlar her kese yararlı olduklan için onlann elde edilir edilmez evrenselleşmelsri doğaldır. Bllimsel ve teknik değerlenn bir ydnü de ulusal özgünlük taşımamalandır Sdz gellmi buhar, elektrik, telefon onları icadeden uluslann uygarlığına zenginlik ve şeref katar lar ancak bu değerlenn bir ulusal anlamı ya da ozellıği yoktur Özet olarak diyebılinz kı, kultur de. onu kapsayan uygarhk da, evrenseldır Buna karşılık eğer sadece bılım ve teknik anlamında kullanıyorsak uygarlık ulusal olmayıp kesin olarak evrenseldır Boylece Zlya Gökalp'ın uygarhğı evrensel kabul etmesı geçerli, kültürü sadece ulusal nitelemesi ise tutarsız olmak gerektır. Çünkü Araplartn. Iran lüann ve Türklerin kendılenne oz kültürleri vardır, ancak bu üç ulus bir arada îslâm kültürunti oluşturmuşlardır. Kültür konulan lçln bk: Mellh Cevdet Andav, Cumhuriyet, S tem muz 1974; Milliyet Sanat Dergisi, 9 ocak 1976 (kstılanlsr: Adnan Bimazar, Rıfkı Danısman, Azra Erhat, Attilâ Ilhan, AzizNe sin. Mete Tunçav, Hllml Yavuz, Suut Kemal Yettdn). Televizyonda açık oturum: 1) T. Banguoflu, N. Hmr, A. Nesln, S. Tansuğ, M. 8un. 2) B. Güvenç, N. Hızır, S. Irmak, M. Kaplan, S. Şener, S. K. Yetkin. 3) M. Barlas, B. Güvenç, A. Kabaklı, O. Nntku (28 haıtran 1974) D R uY u UR S u u 22 Kasım Pazartesi akşamı saat 21 00 de Harblye Şeblr Tiyatrosunda düzenlenmiş olan, H i resitali eümizde olmayan bir nedenden dolayı 6 Aralık Pazartesi aKsamı aynı yer, aym saate ertelenmışUr. TÜMAS tstanbul Şubesl ÇIKTI Çağdaş Yavınlan'nın yeni bir kitabı daha GDKSEN D ERS AINIE Sİ'lMİIM LİSE SON 20 • 27 kMim 1 11 18 anhk ÜNİVERSİTEYE GİRİ$ FEN SINIFLARI BEKLEMEULER 1 7 1 4 2 0 anlık 3 ook 23 kMim •rrun I (Cumhuriyet: 12948) .. Iki Hatırat Uç Şahsiyet Her aydının. her devrimcinin okuması gereken Kitap: Abdülhamit dönemini, renkli anlattmıyle dile getirirken. Kâmil ve Sait Paşalartn ( Küçük Saic Paşa ) anılarım sergıliyor ORTA DOGU TEKNiK ÜNiVERSiTESi REKTÖRLÜGÜNDEN : Kontrol Elemanları Alınacaktır Yenl kurulan Içel Deniz Büunlert Bölumümüz tnşaatlan Kontrol Teşkilâtı ıçin, aşağıda nıtelikleri behrtUen elemanlar alınacaktır. Adaylann askrellğini yapnuş olması ve öğrencilıkte ilışkılerinin bulunmaması lâzımdır. Ücretler tecrübeye göre tayin edllecek olup, Kontrol Şefi ıle Kontrol Mimanna îçel Vılâyeti içinde tfniversıtenın kiraliiflıgı bırer daıre, Teknıkerler ıle SUrveyanlara da Bolümün kurulacağı yerdekı mevcut olan bırer Lojman venlecektır Müracaat sahlplerinın, Üniversıtemız Personel MüdurlUğUnden alacaklan müracaat formlarını doldurarak en geç 26 kasım 1976 tanhlne kadar ıade etmelen ve aday seçme gununde hazır bulunmalan gerekmektedır. 1 adet înşaat Yuksek Mübendısı 1 » Munar veya Y. Mımar 1 > Makina Teknikeri 1 • Elektrik Teknikeri (Kontrol Şefı) En az 5 sene tecrubelı. (Kontrol Mıman) En az 3 sene tecrubelı. (En az 3 sene tecrubeli) (Teknıker veya Y. Tekniker Okulu mezunu). (En az 3 sene tecrubeli) (Teknıker veya Y. Teknıker) Okulu mezunu) En az 3 sene tecrtlbelı (En az Sanat Enstıtusu veja Meslek Lısesı mezunu). YER! Personel Müdüriüğü (Basın. 27905) 12937 AHMET RASİM VEFAT SevgiU Aıle büyüğümüz Emekli Korgeneral Fiyatı 20 Lira ÎHSAN ERiÇ 19 Kasım Cuma günU Hakkm rahmetıne kavuşmuştur. Cenazesı 21 Kasım 1976 Pazar günü (Bugun) oğle na mazını mutâkıp Şışlı Camiinden kaldınlarak ebedi ıstırahatgâhına tevdı edılecektır Allah rahmet eylesın A 1LE S t (Cumhuriyet. 12951) ÇAĞDAŞ YAYINLARI Cağaloğlu Halkevi Sok. no: 3941 İSTANBÜL Înşaat Surveyanı SEÇME TARİHt 30 Kasım 1976 10 30