Catalog

CCMHURİYET 27 EKtM 197S eçtiğimiz aylarda klml valiler, yenl Dernekler Yasasının 45. maddesine dayanarak bazı dernekleri ya da subelerlnl, tüztiklerlntle gösterilen amaç dışına çıktıkları savı 11e, faaliyetten alıkoydular. MUlklye amirlerlnce yapılan bu lşlemlertn hemen hepsl yersel Asllye Ceza Mahkemelerinin kararları lle kaldırıldı ve derneklerln açılmasına karar verlldl. C OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Dernekler Yasasının, temel hak ve özgürlükleri kısıtlayan, antidenıokratlk ve mahkemelere ait olan .Dernekleri faaliyetten alıkoyma yetklsl.nl MUlklye amirlerlne veren hUkümlerlnin hukuk açısından tartışmasını simdilik bır tarafa bırakarak bugün yiirUrlUkte bulunan yasaya göre valücrin hangi hallerde derneklertn laaliyetlenne son verebileceklerı konus.u üzerinde kısaca durmak istlyoruz. DERNEK KAPATMA Halit ÇELENK ÇAÖDAŞ HUKUKÇULAR DERNEG1 GENEL BAŞKANI. yı veya adnyları desteklemek veya kazanmalannı önlemek, yahut bunlar arasında işbırligi saglamak» amacı lle dernek kurulamayacağını emredlci bir hüküm olarak kabul etmiştır. Bu amaçlarla kurıılan ya da bu yolda yönetilen dernekler kapatılacaktır. Yıne Dernekler yasası dördüncü maddesinde kurulması yasak dernekleri göstermiş vs bu yusaklara aykırı olarak knrulacak ya da yönetilecek derneklerln kapatılacağını kabul etmıç,tir. Burada önemle işaret edelim kl Dernekler Yasası, bühın bu yasaklamaları inceleme yeri olarak mahkemeleri gbrevlendirmiş V G faaliyetten alıkoyma ya da kapatma yetkisini görevll mahkemelere tanımıştır. Hiebir miilkiye âmirt, hiçbir valı, yukarıda açıklanan nedenlerle dernekler hakkmda faaliyeti durdurma ya da kapatma kararı veremez. mesinde sakınca bulunar hallerde» valllerln d« gerekçe göstererek devnekleri faaliyetten alıkoyabıleeeginl kabul etmiştir. Ancak vahlerin bu yetkiyi kuJlanabilmeleri için derneğin: a) Devletin Ulkcsi ve milleti ile bütünlügünti, b) Milli güvcnhğı. c) Kamu düzenini ve genel ahlâkı bozdugu deliller ve gerekçelerlp göstprilecektlr. Yıne önemle belirtmek gerekir ki bu hallerin dı şında yasa, valılere faalıyelı durdurma yetkisi vermermştir. tecavüz etmesl sonucunu dogurmaktadır. Bu bir yetki gasbı ve saptırmasıdır. öte yandan valillkler, Dernekler Yasasının 45. maddesındeki yetkiyi kullanırken de çogu kez politik etkiler altmda hareket etmekte, yetkilerini aşmakta, kimi kez de aomut durumu degerlendirmede yanılgıya düşmektedirler. Yine anımsamakta yarar vardır ki «milll güvenlik, devletin bütiinlüğU. kamu düzeni, genel ahlâk» glbi kavramlar aı : ve belirgin olmayan, çeşitli yorumlara elverişli kavramlardır. Anayasa Mahkemesince blle bu kavramların tanımlanmasında güçlük çekilmektedir. Somutta, hangi hallerde devletln ve mllletin bMUnlUgUnUn, kamu düzeninin, genel ahlâkın bozuldugunu saptamak son derece Küçtur. Bu nedenlerle yanlış bir değerlendirmeye dayah idarl lslemler çoğunlukla Danıstay ve mahkemelerce yapılan incelemeler sonunda ortadan kaldırılmakta ve böylece dernek ve benzeri kiıru luşlar, siyasal etkiler altında görev yapan idarn makamlannm yanlış ve tarafgir tutumlarının olumsuz etkilerinden kurtulabilmektedirler. Uçara... Kaçara... skerlikte klslye silah luıllaıınıasını öğretirler. Bir hrdffl vurmanm genel yasaları vardır. Aceml atu'i, nıavzrrl omuzlayıp nişan alıyor. Nasıl alar.nk? Gfizgezin üst kcnarı ortasıarpacığııı topesl.. ve hedefin golıeüinl şavullayıp ııefesinl kesecek; tetlğe basacak. Herkuse öğretlllr bu kııral; ama klml pr lyl nlşnnpı olur, klml er bojıınn karavana sallar. Nlcin? Çünkii kııralları ezberlemek başka, ııygıılamak başka Iştir. Soyutla sumut arasıııa binbirşey Rirer. Ne bilpyim; kiminln gör.ü keskinriir; kiml ıızajrı iyi gormez. Klmi sogukkanlıdır; klml ellahı ellne alınca tltrcmevo başlar. Klmi ayrıntılara özen göstpıîr, sözgi'lifjl güneşli havada arpacığııı tepcsinin parlajıp iıüyüyeccjinl hvsaıılar; kiıni (İ7t>ul dıırumları atlar. Dahn bir dlzi koşııl; klmiııi iyi, kimiııl kötü nlşancı yapar. Demek ki yasaları. kııralları, llkcleri bllmek yetmlyor; uygulanıada işin içindcn iş tıkıyor. Dahası var. Duraıı hlr lıedpfc atmak başkadır; • • uriivrıı hir hpdpfe atmak başka... Uçarı, kaçarı vurmak için ayrı bir yetenck screk. Zııman icinde yer deKİştlren, knşan, sıçrıyaıı, «.pşitll görüntüler alan bir hedefi vurmak büyük ustalık istrr. Yaşamın her keslmlnde hpnzcri nlaylarla karşılasırız. Okıılda çarpını cetvelini. matrmatiğin kurallarını, gpometrinln teoremlerini her çocuğa oijretlrler. Sıra problcmlrrc Kiliııce ne olur? Kimi ügrenci hildlklcrlnl kullanarak prnblemlerl şakır şakır çözer; kimlsi zorlanır, zorlanır, ellndpki anahtarları kullaıiiimaz. (,>vrcmi/,Uekl insaııların kimi lyl şofiırdür, kimi kötü. Yönetlm VP Iraflk kurallarını eıbrre hllcn ıılcc lnsaıı. aralnısını rinğru düriist siirrmc/. Yasaları pzlıere lıilen VP luıkıık teorilerlni yutmuş nice uznıan, İyi avukatlık yapamaz. KafüMiıdaki soyut bilgllerle hasta ve hastaiık arasında Kprçek ilişkileri kuramıyaıı nice profesörüıı kütü doktor nlduğıı da çok görülmüştür. A Mahkemeleriıı Yetkisi Dernekler Yasası, Anayasamn 2D. maddesine paralel olarak dernekleri faaHyetten alıkoynıa ve kapatma yetkisini mahkemelere vermiştir. Yasanın 45. maddesi: »Bu kanunda ve diğer kanunlarda gösterilen hallerde dernekler, federasyon ve konfederasyonlar temelli olarak ancak mahkcme kararı ile kapatılabilir.» demektedır. Sözü edilen yasaya göre dernekler .Rejim, doktrin, veya ideolojilerl itibariyle kanunların yasak ettiği amaç veya faaliyetleri benimseyen bır devletı, bir partiyi, bir tllzel kişiliği, topluluğu veya bu amaç ve faaliyetleri benimseyen ölü veya yaşayan kişileri; övmek maksadıyla toplantı ve yaym yapamazlar. Bunlar adına yardım toplayamaz ve sair faaliyetler gösteremezler.» Bu tür bir çalışma gösterdikleri takdlrtie kapatılırlar. Yine yasaya göre öğrencl dernekleri «Her ne şekilde olursa olsun siyasi amaçlarla kurulamazlar» siyasi amaç güttükleri ve bu yonde çalışma yaptıkları takdirde kapatılırlar. Öğrenci dernekleri dışmdaki dernekler İÇİn siyasal faaliyet yasağı sözkonusu değlldir. Ancak, jasa, «Belli bir siyasi partiyi desteklenıek veya aleyhlnde çalışmak, yahut siyasi partiler arasında işblrliğl sağlamak, veyahut T.B.M.M. tiyeliğı veya mahalli idareler veya mahalle muhtarlık yahut ihtiyar heyeti seçimlerinde bir 5iyasi partiyi veya adaylarından birlni veya birkaçını veyahut bağımsız bir ada Sonuç 1) Dernekler Yasası, amaç dışı faaliyette bulunma, siyasal faaliyet gösterme (öğrenci dernek leri hariç), rejim, doktrin, veya tdeolo.lilen ıtiba rıyla yasaların yasakladıgı amaç ve faaliyetleri benimseyen blr devleti bir partiyi, bir tUzel kişıligi, bir topluluğu veya bu amaç ve faalıyellerı benimseyen Ö 1 U veya yaşayan kişileri övmek ama rıyla toplantı yapmak, 141142143. maddeleri ihlal etme gerekçeleri 11e valilere demekler! frıaliyfitten alıkoyma yetkisi vermemiştir. Bu yetki mahkemelere aittlr. 2) Valiler ancak devletln Ulkesi ve milleti lle bUtUnlüğunun, mllll güvenlıgin, kamu düzeninin ve genel ahlâkın korunmaaı bakımuıdan gecikme 3lnde sakınr.a bulunan hallerde, dernekleri faali yetten ahkovma kararı verebllirler. Bu tür islem ler, yönetsel nitelikleri nedeniylo yargısal denetime bağlıdır. 3) Valiltkler, mnhkemelere ait olan yetkileri kullanamazlar. Kullandıklan takdirde bu bir «yetki gasbı» olur ki, yapılan islem hukuksal yön den yok sayılır. Yargısal Denetim Yelki Saptırmajı: Dernekler Yasası, 45. maddesi ile yalnız «devletin Ulkesi ve milleti ile bu tunlttgıınUn, millî güvenllğin, kamu düzeninin ve genpl alılftkın korunması bakımından ve geciknıesınde sakınca bulunan hallerde» valilere faaliyeti durdurma yetkisi verdiğl Imlclc kımi valiler yasanın sınırladığı ve koşullarını saptadığı bu vetkinin dışına çıkarak. yukarıda «mahkemelerin yetkisi i) bölümünde açıkianan hallerı de derneklerin faaliyetini durdurma yolıına gıtmektedlrler kı bu, valiliklerin, mahkemelere tanınmış olan yetkilerl Uatlenmesi ve mahkemelerin yetkisine Valilerin Yetkisi Dernekler Yasasının 45. maddesi, dernekleri kapatma yetkisiniıı mahkemelere ait olduğunu saptadıktan sonra, «Devletln tllkesl ve milleti ile bütunluğünün, millî guvenliğin, kamu düzeninın ve genel ahlakın korunması bakımından gecik Hesap Vermek Sjrası Sizde.. OKTAY AKBAL Evet Hayır Iktidar Görüşüne Uygun "Sosyoloji,, rof. Amlran Kurtkan'a yacdırılan bu yeni sosyoloji )ise ders kitabı acaba ne getiriyor? Okurlarımız anımsayacaklar dır, N. Erbakan 1973 seçlm kam panyasj sırasında, kiml konuşmaları arasında, liselerlmizde okunan sosyoloji kltabindan söz etmiş: Sayfa sayıları da vererek, kendince yanlışlar da bulmaya yeltenmiştl. Bu nedenle piyasaya slirUlmüs olan yenl sosyoloj! kitabı. öteki yeni ders kitapları na bakışla en ilgınç olanıdır. P Sami GÜRTÜRK FELSEFE ÖGRETMENt, EGÎTÎMCÎ mak başka şey, kişilige kavusmak başka şeydir. Nitekim, Fın dıkoglu'nuıi K. Marx'ı degeriendirişi ile yazarımızımnki çok fark lı. Daha açık bir deyişlo. belli bir ön yar£i lle yola çıktıftı naıde Fındıkoglu bilimsel bir ı«nla yış ve yaklaşımla Marx'ı .şlemiştı. Oysa A. Kurtkan'da bu bi llmsel tııtumu goremiyoruz. Kitabm anlatım blçim ve düzeni de llginç. Tallm ve Tfrbiyf Kurulu son yıllarda bu tür kitaplar için yeni bir tutum getirmişti. Her Unitenin baıjına birkaç gozlem sorusu kojmak ve ünite ya da bölUm bitlnce de dusünmo konuları yerleştlrmek. Bu anıaçla düzenlenen sorular ve «orunlar gerçekten yararlı oluyordu. Söz gelimi «Din ve Mezhep Ayrımlan» konusunfl tjlrmeden ögrencilerin bu konu ile Ugill gbzlemlerinden yola çıkılsa, konu anlatıldıktan sonra da onların görtlşlerinl yansıtıcı sorular sorulsa kuşkusuz çok iyi olurdu. Ama MC kafası bu tür bir konu işleylşine yanaşmaktan Urküyor. .Sa nırsınız ulusun degil de sömürgecilerin çıkarı için görevlendirllmlşler de bu nedenle öğrencil«rimizin düsünmelerinin, uyanıp bilinçlenmelerlnin karfuında lar. çtınkü, okumamiflnrın blle bildigi bir gerçek vnr: Oğretlmin temel amacı duşUnme yeteneglnl geliştırmektir. mi yerds öyle tızun tilmceler var ki, 45 satırı buluyor. Dahası kimi tUmcelerlni anlamak olanaksız. örnek: Kitabm 61. sayJasındaki şu tümceyi anlıyan beri gelsın: «Bunun bir tatblkatı halinde ortaya çıkan vakıflar Insaat tarzımıza buna göre tesir e'miştir.» Hani insanın usıına anlaşılmasın diye yazılmış diyesi ge\lyor. Ama daha önemlisi toplumbllimln temel konularındun yan çizilmlş olmasıdır. Şöyle ki; toplumbilim, lise ögrcnlml gören ögrencilerln bu konuda temel klml kavramları öğrenmelerlne hizmet cden bir derstir. Blr başka deyişle, ögrencl toplumbilim derslnde şu temel konularda az çok bilgi edınmektedir: Kaç tur toplum ya şamıştır insanoğlu? Ulus nedir, nanl blr gerçektlr? Devletnedir, hükUmet npye denir? Rejtm ne demektir? Kaç çeşit rejim vardır? Her birinin iyi ve kötü ynnları nelerdir? Seçim yöntem ys da dizgeleri nelerdir? Aile nedir? İnsanoğlu kaç tür aile kurdu? Toplum billm aoıaından din nedir, laylkllk neye denir? Yine Toplumbilim yönünden ahlak v* hukukun defteri ve anlamı nedir? Ekonomlk olaylar nelerdir? Adı geçen bu toplumsal kurumların karşılıklı etkllerl nelerdir? v.b. Yenl sosyoloji kltabmda bUtün bu konuların hiç blri bagımsıs olsrak ele almmamış. Kltap toplumsal deftismeyl temel olarak almış, saydıgım önemli konuları ise bu degişme içlnde, sözllm ona işlemlş. lAlemis, ama öylc blr esap sormak gereklrse herkese aorarız. Hesap vermek gerckirse herkes vermelidir bu hesabı... Blr aafcı gazete DtSK Genel Baçkanı Türkler'ln otuz altı dalreU apartınısnından, bUmem kaç tane katından, dükkânından, arazlslnden söz edeıı yazılar, resimler yayınladı. Böyle yayınlar şaşırtıcı, düşündürucU olur. Vay canına, adanı hem eaıekçi hakkı diyor, hem de karun kadar zengrln, kat üstüne kat, blr de koca bir apartunan! lnsanlar kendilerini unutular, kendl ellcrinc Kcçirdlklerl btr takım malı mttlkü olanağı unuturlar, karsılarıııdaki klçlye vüklcndikve yüklcnirler. Türkler durumunu açıklayıverdl. Dört katı varmıs, hcpsl bu. Blrlnde oturuyor, öiekllerden bes bln lira kadar klra alıyor. Bir de Denlzli'de annesinden kalnu bllmenı kaç paylı bir toprağı... O otuz altı dalreU inşaat ise, kardeslnin ve blr ortaklıgın attığı temclmlş. Yıllann sendlkaoısı, yıllann emekçlsl, yılların politikacısı blr klsidlr Türkler.. Yaşı elliyl bulmuş. Üç dört kat edinmlsse, çok mudur? Şimdl bunlann değeri niilyonu geçmlştir clbet. Ama bir de alındıkları zamankl değert düşünün. Merter alteılnde yer almak on yü önce önemll bir glrişim deglldi, zorla satılırdı ordakl yerler. O sa&cı gazetede, Türkler konıısunda yaygarayı koparanlara sormak isterlm, başta patronunuz nlmak üzere, siz yazarlanmz, yöneticilerlnlz böyle blr «mal beyanı» yapabillr tnisiııiz? On yıl önce «hlç» olan blr kişl buEün nasıl olur da milyarder olur? Gazeteler, basımevlerl, ortaklıklar, mal, mülk sahlbl nasıl olur? Yurt difinda blle ortaklıklar kurar, yatınmlar yapar? Kimse bu heaabı «ormadı, sormayı da aklından geçlrmedl, ama parababalarının aracı olarak blr Işçl liderinin kuyusunu kazmaya kalkısırsanız stıin de verllecek blr heaabınız oldujhınu kamuoyu dUsttnmez ml, bu hesabı vermenlzl lstemez mi? H Ancak kitabm amaç ve lçerigine geçmeden iki noktayı açıklamakta yarar var. Eskiden Tür kiye'de tek kltap dtegesi vardı. Bunun sakıncalan anlasıldı, yerina çok kltap dizgeaı konuldu. Ve bu tutum bir yasa ile bellrlen di (5429 sayılı yasa) Sonra da bu yasa doğrultusunda yönetmelikler dtlzenlendl. OunUmuzde o yasa ve yönetmelikler yürürlüktedlr. Ama bakanlığın kitap konusundaki glrlşlmleri adı geçen yasa ve yonetmeliklere aykırıdır. Tutumun ilgili ve yetkili kiaisine bu yasa dışı durumdan söz edildiğinde .Şikayeti olanlara mahkeme kapüarı açık?» yanıtını vormektedlr. Böylece anlaşılıyor ki, nasıl iktidar bazı Danıstay kararlannı tanımıyorsa, iktldann buyruğunda olanlar da yasa lardan korkmamaktadır. Değinilmesi gereken lklncl nok ta da su: Orta derecell okullarda çocuklara neler iiğretileceğini saptayan «Müfredat Programiarı» var. Va bunlar pelt çok bakımdan gerçekten iyi hazırlanmış birer temel ve ycinlendirici yapıttırlar. Henüz onlar da değlştlrllmefll. Ama yeni yaıılan «Sosyoloji» adlı kitap liselerin sosyoloji derslerini düzenleyen müfredat programı deglstlrilmış Ribi yazılmış. Neden? Az sonra onu açıklamağa çalışacağım. Ama ilkin derıln adına değlnmek lstiyorum. Neden sosyolojl yerine toplumbilim dcmiyoruz. 'J'oplu sözlcşme, toplum poll&l gıbi aozcükler yarleçmekte oldu ğuna göre toplumhtlim'e karsı çıkmak anlamsız değll mi? Kita bın dlline gelince: A. Kurtkan, lıseler için yazdıgı «Sosyoioji» ııın 51. sayfasında normal ve yaygın olan ölçU ve değerleıe uy mayan tutumları sapık tutumlar olarak nitelendiriyor. Ülkenin gerçek aydırüarı, yazın ve dutUn r .ıları dildnki özloşmeye katı lıp onu yönlendirmeğe çahşır ken Bayan Kurtkan'ın kltabını elll yıl öncekl dille yazışına şaş mamak elde dgll. S. Demlrel' in, hatta N. Erbakan ve Çağlayan gil'in TUrkçeleri blle Amlran Kurtkan'ın dilinden daha sade ve ö>,. Örneğin, dlldeki özlesmenin karşısında olan pek çok tutucu bile artık lstlh«at yerlne ürelim, tatbik etmek yerlne uyKulamak, uıul yerine yiintem, vııku hııldu yerine oldu, ftzft yerine üye, hadl.se yerine olay vb. kullanırken, bu üayın yazarın davranışını nasıl nitelemell? Yoksa kendl anlatımına uyarak sapık bir lutuın mu demelı? Soz gnlimi özel sözcUgünU hıç değilse üzel Idare adı dllimize ycıleştırmiş ıkerı buausi'yı KUI lanmakta dlrotmek ntye? Konuyu kendısino açtığım bir arkadaş yazarımızın Z. Fahrl Fındıkoglu' nun çömezi olduguna parmak bastı. Yapıtları da bu ilışkiy) dogruluyor. RahmetH Fındıkoglu, dll konusunda gerçekten çok he yecanlı ve inatçı ldl. Onun felscfe terimlerinln TUrkçelestirılmesl İçin kurulan komisyondan fırlayıp çıktıgı gilnü hiç unutmam. Ne var kl, Prof. Dr. Cavıt Orhan TUtengll de, baskaları da, ben de, Fındıkoglu'nun öğrenci 1« rtylz. Blr kinsenın Ogrenclsl ol l$leyİ9 kl, buna zorunlu olarak değinmis demek daha dogru olur. Özelllklo tanımlnrdan kaçınmakta son derece dlkkstli davranılmış. Söz gelimi toplumsal yapıdan söz ediyor arna tanımını varmeye asla yanaşmıyor. Neden acaba? Blr örnek: Toplumsal yapının tanımuıı verse, bunun düzenll insan ilişkileri olduğunu, bu ilişkilsrin bir bÖlUmUnün hem de en önemli bölümUııun altyapı ilişkileri olduğunu, yanl Uretinı ve mülkiyet ilişkileri olduğunu yazacak. (Dr. Emre KONüAR: Toplumsal Degişme, s. 37.) Bu tür bir anlatım ise yazarı, zorunlu olarak çogu yerde Karl Manc'ın haklı olduğunu soylemeslne >ol açacak. Iste en çok kaçındıkları gerçeklerden biri bu. Böylece kitabın kapsadıgı «6rüşlerln eleştiriilne glrmiş oldum. Ama hemen beürteyim kı, yazarın llert aUrdUgU görüaleıın tUmtlnU eleştirecek degillm. Bunu blr makale tçlne gıgdırmak olanaksıl. Aynca gerekaiz. Çünku, kitabın temel yapı ve görü»uuün tuüufiUuasmı yeterli buluyorum. Hani şu •Her mahallede bir mllyoner yetiştirme» sloganı vardı, iste karşımızdaki görüş bu. Sözgelimi kitabın 59. ve .10. sayfalan hep bu görüşü anlatıyor. Bakınız ne diyor Nayın Kurtkan: «... Milll gelirin mlU^m bir kısmı ait tabakasının orta sınıflaşmasma harcanırsa, bu suretle saglanan soıyal udale; Kisa stlrer. Zira yatırıma ıynlacak fonlar u kalacagı ıçln sanayıleşme ve ls yerl açma imktnlnrı kınrlaşmıs olur.. Yanl tenıel kaygı hep özel gıri|imln d.isteklcnmest va devlet eliyle lclşl zenginleBtirllmeil. Klmi yerde de MSP'nln tutumunu yinellyor. Şoyls Ki, Batıdıın teknlği alnlım, ama Batılı düşünüse kapılarımızı kapalı tutahm diyor. Klml yerde MSP'den de 1leri gidlyor. Şeriat düzenlne dönülürse en ilerl teknolojinin blle Ulkemizde olayna ve kusursuz yerleseceğtnl söylemeye KOIIriyor. Sozün özü, MC kendi dünya gorüsün* va kafa yapuına uygun blr sosyolojl yazdırmıs. Kitabın savunduğu görüsler yanlış ve dili çağ dışı. Ama daha önemlisi bu kitabın bir ders kitabı olmadıgıdır. O u»un tUmceıer, kiml yerde anlaşılmayan srtzlcr. tantm lardan ve açıklamalar'.lan kaçınan deginm»ler llsa öjrencllenne hlçblr cey veremiyucoktlr. Burada değerll egitlmclmiz Satı Erişen'in de bellrttiğı gibi bir gorçek dogrulandı: H«T dertin kltabını o derıl okutan ÖJretmenlerden biri yazmnlıdır. ÇtlnkU blr konunun uamanı olmak başka, o konuda ders kitabı ya»mak başka şeydir. • Ilayatın her kesimlnde Izleııen bu gprçeğe, aosyalist kcKİmde sıkMk rastlamak olasıdır. Blllmsrl sosyallzmln genel llke, kural ve yasalarını öğrpnınpk başka şey; bunları birpr analıtar gihi olaylara uygulamak başka şey. ögrencilik dönemlnde sosyallzmle ilk kez tanısan çocuk, llk kez âsık olan genç glbi blrden sarsılır. Dogal bir aonuçtur bu. Ama bu sarsıntı, tehllkell oluşunüira da yol açabiUr. Ellndekl bilgllerle drvrlmln kapısını açmak tutkusuna kapılan klşl iuaba doğru yolda nıı? Nasıl denetliyccek dlişündliklerinin doğru olup olmadığım? Sayfaların üzerinde kara harflerle dlzill duran bilgllerl yaşantıya nasıl geçlretek? Yazı. MMHIZ, deglsmez ve duragan; çUnkü deği^en evrende degişmiyenl; ya da rieglşimin yasalarım aramıs kltap... Kltaplardakl yasaları kullanacak olan klşi, uçara ve kaçara nlsan alan atıcı glbldir Lçar ne, kaçar ne? Hlç durmadan deglşen çevre.. dünya olayları.. toplumsal kosullar.. bllim.. Uretim güçlerl.. üretim İUşkllerl.. renkten renge giren dünya harltası.. Dalgalanan kosullar.. Btr klslnln tüm evrenl kapsayıp «osyaliım allftmeliğlne çUımaaı, uçarı kaçarı kaçırmadan vurması olası mı? Yanlıs yapamaa mı çevrealni ve olayları değerlendlrlrken? «Herşeyl bcn blllrlm» şlşlnmesl Içinde, hem Türkiyc'yo tel«drn hakarak, hem tüm dünva probleınlerini Imllaç pamıığu gibl atarak gözü kapalı ını yüriimeli? Yoksa daha alçak gönüllü bir yaklaşun Içtnde sağını solunu gözeterek ml olaylan ele almnlı? Yirmincl Yüzyıl devrlm çağı nltellğinde yaşanıyor. Deglslmln hızında Ivmc yoğunlaştı. Blr sabah uyanıyorsunuz Portckiz'de faşizm darbeyi yemiş; btr labah Angola'da ktır* tuluş savaşının bayrakları sallanıyor; blr sabah Pransız Komünlst Partisl yenl blr klmltkle ortaya çıkıyor; blr sabalı LUbnan patlaması duyuluyor. Bu Ivmeyl lzlcyebllmek zor. örgülsel bir bütünlük içlnde olaylara bakmak zorunda bulunanları blr yana ayırıyorum. O klşllerln flklrleri, örgüt dlslplinl içlnde olugup geltşlr, benlmıcnlr. Ama tek baaına kararlara varmak durumunda bulunan aydınlarımızin va gençlerlmlzin kişlsel tutkular ve şlşlnmeler İçlnde büyük yanlışlar yapmaları olası degll mi? Bilgece blr alçak gönUHUlUk İçlnde olaylara yaklasmak, hem bir erdemdir, lıenı kifiler ve saflar arasında yakuılaşnıayı sağlamanın geregldlr, • TEŞEKKÜR Kızım FÜRLEN'l basarılı bir Badcmoik ve Vejetasyon ameliyatı ile aaglıgına kavuşturan S3K Îstanbul Hastanasl Kulak Bogaz Burun MUtehassısı Sayın, Hele o partlcller, polltlkacılar!.. Birlld yılda mllyoner olmuş Uderler!.. Nasıl olmu? da bütün bu olanaklara kavuşmuşlar? O büvük bankalar hanjrl yetenekleri, (rüvencelerl yüzünden onlara mllyonlarca Uralık krediler açmıs? Yaşı «tuza gelmemlç Iktldar yakınları, ver|(l tadesl adı altında lıiç de «hayaliolmayan servetlerl naıü kazanmışlar? Blr sendlkalar blrligl llderlne Uç dört kat sahlbl olmayı çok görenler, Işçllerine hiç blr şevi lâyık görmezler elhet. Kmekçi dedigln yarı aç yarı tok blr yasam sürmell, yönettcliere karsı gelecck güce ulaşamamalı, parababalarının vcrdlfl lle yetlnmell... Kmckçl yığınların.i doğru yolu, bakkını arama yolunu gösterrnler, yüzblnlerce cmekçiyl bir anda ardına takıp, sokaklarda özgürlük. detnokrasl dlye bağırtanlar, «eçlmlerde mllyonlarca rmekçl oylarını bellrli ılyasal güçler çevreainde yoğunlaştırabllenler, kısacası toplumu etklleyenler, birtakım tuçlarla lekelcnmell, förev dl•ına ltllmell.. Parababalarının buyruğundakl basının, yazarlann, gazete patronlarının hesabı tutmadı bu keı... DtSK Genel Kurulu, Kenıal Türkler'ln yanında yer aldı. Yer almaaı da gerrkliydl. Blr Işçl llderlne Uç dört kat sahibl olmayı çok görenler yaptı UstUne yapı, fabrlka üntüııo fabrlka, orUklık üstiine ortaklık kuruyorlardı, «hlç»ten lse baflayıp «herfey» »alılbl olmanın yollarını blUyorlardı. Sankl kat sahlbl olmak auçmusl Sankl blr lşçlnln, bir iç«,l liderinin yapı yaptırmacı auçınuşl Miilklyet hakkı yalnız kendilerlne ait blr ayrıcalıktır, ama emekçiler blr ikl kat aahlbl oldular mı, kıyamet kopar! Nedcn. nlçin? Ya«ı clllye gelmi» blr sendlka liderinin tUm malı miilkll bu kadarcıksa onu kutlamalı... DtSK Genel Baskanı saft basının kimleıin amacına Mz~ met ettiğlnl ;ıı sözlerlc açıklamiftır: «Bütünlüfcümüzü, yanl DtSK'I örgüt olarak koruyup güçlendlrme kararımız, ifçl sınıfımızın yolunu ayduilatarak büyiik »ermayeye, MC'ye vc onların kararlarıylc hareket eden gerlcl aag baNinu Indlrilen büyiik bir darbe olacaktır.» Gericl sağ haaın «lekeül, Izl kalır» Inancıyle DtSK Genel Baskanını saf dı?ı etmeye Elrlşll, ama leke kcndl ellcrlnde kaldı. Şlmdi üçdört dalrc salıihl olmayı büyük blr «suç» sayanlar, o gazetccllcr. politlkacılar, o ucuz haber, ucuz başarı ardında koşan klnıseler kendi «mal beyanlarını» yapmalıdırlar. Nerden, nasıl clde ettln o nervetl, o kuruluşları, o ortaklıkları? Daha on yıl, on beş yıl önce nerdeydln, simdlkl yerlne nasıl Keleblldln? Saftcı baıının patronlarına, «ağcı partilcrin önde gelenlerlne bu aorulan sormamız gerck. Hcrkesl sııçlayanlar kendllerinln de aynı blçlmde suçlanacaklarmı unutmamahdır. Hesap sormak herkesin hakkıdır. Blr işçi liderinin tüın yasamı boyunca clde ettlgi İkl üç parça malı büyük blr «BUÇ» kanıtı Rİbl gösterenler kamuoyu «nün. de bu hesahı Türkler kadar içtenlik ve CMçekcllikle vercbllmclidirler. Vereblllrlcrac!.. Op. Dr. Şule PEKiN Narkoz MUtehassısı Sayuı, ANLAMAK GÜÇ Kitabın tümceleri de uzunluk açısından çok dü«ündurUcü. Ki Dr. Hatice ATEŞ lle tüm yardımcı görevlilero yakın ilglılnl «Ördügumüa sayın Dr. EBDAL ATABKK'e ictcn tcşekkürlerimiz:i sunarız. Yurt içi ve yurt dış ı otomothr •anayiine motor silindir gömleji Urttmekte olan Oktay KURTBÖKE ACI KAY8IMIZ MALlYE BAKANL1Û1 GELİRLER KONTnOLÖRÜ Nazmi OKUTAN 25.10.1A76 gUnu Hakkın rahmetlne kavu»muştur. Teşkllâtımıza ve alleslne başsaglıgı dllerlz. MALİTE BAKANLIG1 GELtRLER KONTRO1.ÖRLERİ DAYANIŞMA DERNEĞt tSTANBUL ŞUBESt ORCANER DÖKÜM YEDEK PARÇA SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Üriinltrinin, oto yedak parça sektöriinde pazarianmasını iistlcnecek, • • • • Konu ile ilgili yiiksek eğiliminl tamamltmıŞı Otomotiv sektöriinde en az 2 yıl tecrübesl olan, lngilizcc bilen, Yolculuk yapabllecek, genç, dinamik Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğünden pazarlama uzmanı Isteklilerin, 15.11.1976 ttrihine kadar, "ORCANER DÖKÜM YEDEK PARÇA SANAYt VE TİCARET A.Ş. Genel Müdürlüğti, Yeşillik caddesi, 256 tzmir" adresine, özgeçmişlerini belirten bir mektupla baş vurmaları rica olunur. ıntMar a • TEKNİK ELEMAN AL1NACAKT1R Kurumumuzda çalıştırılmak Uzere blrtr jnllık ıözleşme lle aşagıda yazılı nlteliklere lahlp telcnlk elemanlar alınacaktır. fclemanlara hlzalarında gösterilen mlktarlar kadar aylık Ucret verllecektlr. Bellrtilen nlteliklere sahip teknlk elemanların iş hususunda gorüşmek üzere Genel MUdürlulc ldarı Işler Dalresı Başkanlıgına şahsen ve mektupla müracaatları rlca olunur. İHTtSASl Proje MUdürü (TEKNİK) NtTELİKLKRt Aigari 10 yılhk lıletma veya pro.is tecrübesl olan, bir yabancı dili iyi bilir Metalurjl, Makina YUkaek MÜhendlsl veya Mühendisı Aâgarl 8 • lü ,nl Isletme veya ProJe tecrübesi olan bir yabancı dili lyl bilir, Metalurjl, Makina, Klmya YUksek MUhendisl ve MUhendisl Asgarl 7 yıl Proje veya gantiye tecrübesl olan Insaat YUksek Muhendisl veya MUhendisl Asgarl 7 yu Işletme tecrübeat olan blr yabanoı dlll lyl blllr Makina YUksek MUhendUl veya MUhendis Asgari 6 yıl tecrübell blr yabancı dili lyl btlir Metalurjl, Makina, Kimya, Inaaat, Elektrik. YUksek MUhendisi veya MUhendisl Brüt Ayuk Ücretleri 18.000, DUYURU Elazığ Fırat Üniversitesi Edebi/at Fakültesı Dekanlığmdan Bıldirilmiştir Pakültemlze alınacak tngllizce okutmam hakkındaki 13.10.1976 ve 15.10.1976 tarihll Cumhurlyet Gazetesinde yaymlanmış bulunan 1112 kasım 1976 tarihlerindekl sınav günlerl, 1819 kasım 1976 (persembecuma) tarihlerinde Ankara Dil ve TarihCoğrafya Fakülteslnde saat 10.00'da yapılacaktır. üniversltelerin Sosyal Billmler ya da Edebiyat Fakultesinde tngiliz Dili ve Edebiyatı dalında öğrenlm görmUş olup ögretim lisansı almış olanlann müracaatları kabul edllecektiı. Duyurulur. (Basın: 26792/16062)" (Ajans Mar: 197) 12053 Pro)e MUaUr Yr. (TEKNtK) 17.000, İLAN Milli Eğitim Bakanlığından îstanbul, Konya, Kayserl, lzmir, Erturum, Buraa ve Samsun Yüksek lslâm EnstitUlerine imtlhanla aslstan alınacaktır. tmtlhanlar Istanbul'da 1012 Kasım 1976; Buraa'da 1516 Kasım 1976; lzmir'de 2224 Kasım 1976; Konya'da 29 Kaaım 1 Aralık 1976; Kayseri'de 69 Aralık 1976; Erzurum'da 1315 Aralık 1976 tarihlerinde yapılacaktır. Samsun Yüksek tslam EnstituaU İçin alınacak asistanlann lmtlhanları 1012 Kasım 1976'da Îstanbul Yüksek tslâm Knstitusünde olacaktır. llgilllerln genls bilgi İçin adı geçen EnatltUlerle Milli Eğitlm Mudurlüklerine basvurmalan gereltmektedlr. Duyurulur. tnsaat Kısım MüdUrU (TEKNtK) Makina MontaJ Teknolojı Kısım MUdUrU (TEKNİK) Başmühendls 18,000, Dt. KARHAN GÜHKAN ve Dr. Dr. 1. YALÇIN GÜRKAN Kızları BELKIS MELTEM'in doğumunu mUJdelerler. B. Almanya 25.10.1376 15.000, 13.000, YUksek MUhendİR, MUhendia Asgarl 5 yıl tecrübell bir yabancı YUkıek Mlmar, Mimar dili 1yi bilir Metalurjl. Makina Kimya, înşaat, Elektrik, ElektroniU YUksek MUhendisi veya MUhendisi 12.000, Cumhuriyet 1SH4 (Basın: 28737) 12OB8