Catalog

Huzur mu, Suskunluk mu? uzur vasalan getınlecekmıs. Mıllî Güvenlik Kurulu salık vermiş. Hükumet hazırlayaeak, Parlamento kabul edeoek, Devlet Başkanı da nayıavacafc demek bu yasalan' Gerçı haber geçen aydan. Ama okurlarımız ok ıyı bılırler kı Demırel, ıster yalnız, ister ımdı kafadarlarıyla bırlıkte ıktıdarda bulundukça e ulke ekonomısı buyuk guçluklerle karşılaşıkça bu zıhniyet ve olasılık her zaman hortluor ve gunrel oluyor. Daha 1965'dekl ılk Demırel iktıdan ozgürJklen kısıtlama doğrultusunda Işe başlamıştı. uleyman Demırel, duşunceye demır kılıt, ozurlüğe demir bukağı. kalem oynatan bılege deiır kelepçe vurmak ozlemındedır, oldum olası. unkü o, Ulkede suskunluğu huzur sanıyor. Soadından mı, EreğU Demır Çelık işletmesınden u, yoksa Amerıka'da ıncelecuğı demır labrıkaınndan mı bulaşmış ona bu hlç dmmeyen demlr ıncır bzlemı, bılmmez. Yalnız benıra çok ıyi bildiğım bir La Palıce erçejı var kı, o da, eğer cebır, şıddet, hatta ulum yasalanyle ve olaganustu mahkemelerle uşünceyı yok ederek ülkeye huzur (kımın huuru') getırmek olanağı bulunsaj'dı, bugün inınlıfc hâlâ Ortaçağ karanlığının «huzurlu1» susunluğu içınde olurdu. 1976 yılınm bu ilk yazımı, huzur yasalarını salık veren, hazırlayacak, abul edecek, onaylayıp yayınlayacak olan yukek yetkılılere ithaf edıyorum. Düşün ozgürlüğü dedığımiz sey kendl kendie var olan bır nesne değıldır Onu ınsanlar jaıtır, yetıştinr ve toplum besler. Bır toplumun ıreylennden her bırı duşun ozgılrluğunü yalnıa endl fıknnln ozgurluğu bıçımınde anlar, başa duşuncelere soğup sayar ve e!me fırsat geçıne onları zorla sondurmeğe kalkısırsa, o topımda boyle bır ozgürlüğun asla yerleşemeyeceınde kuşku yoktur. Yıne bir toplumda aydınlar rahatlık ve çıarlan içın duşüncelerinı sattnak yolunu tutar e birçok yoksulluklar pahasına da olsa, ozgur ır kışüık sahıbi olarak yaşamayı yeğlemezlerse, yle bir toplumda da düşün ozgürlüğunden eser lmaz ve boyle bıreylerden olusan «Her mıllet Lyik olduğu hükümete sahıp olur». Bu gerçeğl oltaıre, «Düşün özgurlügu» adlı (hayali) dıalounda çok guzel ve ıronık bir anlatımla canlanırmıştır. Duşun ozgürluğumi kısa cumleler ıçıne gerçekten nefis bır bıçımde behrten bu kısa ıkat ozlü konuşmayı, değerli dostum ve meslekışım Yargıtay eskı Daıre Baskanlarından Rest öademir açık bır ıfade ile dılimize çevirmişr. Ülkemızde hükum sürmekte olan fılur taasubu içınde belkı bazı kafalan ışıklandınr umuuyla. ve çevırenın iznıyle onu giinümüzün dılıne ktararak bu sutunlara geçırmeyı yararlı bulum: I OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Ö Huzur Yasalan ve Özgürlük Hıfzı Veldet VELiDEDEOĞLU üzere gelmiş bulunan Kont Medroso"ya rastladı. Kont Medroso, enkızısyoncu ıdı. Boldmmd ancak karşılıkh konuşma sırasında resmîlıkten uzaklaşırdı. Bır gün içtıkten sonra Medrozo ıle şu konuşmayı yaptr Boldmind Demek siz Dominicamierhı (1) ajanısuuz? Ne kötü bir iş gdriiyorsunuz. Medroso Doğrudur. Fakat ben onların kurbanı olmaktansa hızmetkârı bulunmayı ve kendim yanmaktansa soydaşlarımı yakmak îelâketını yeğ tutanm. Boldmind Ne iğrenç bir seçiş! Çüriik inanıslarınızla kokuştnakta sızi serbest bırakmıs olan o Magriblenn bovunduruğu altında yfi/ kat daha mutlu idiniz; O Magribîler ki, egemen bulunduklan halde ruhlara zıncir vurma hakkını, o korkunç hakla, benimsemek istememişlerdl (2). Medroso Ne yapmamı ıstıyorsunuz' Bizıra ne yazmamıza, ne konuşmamıza, hatta ne de dıişünmemıze ızm vardır Eğer konuşursak sozlerımız ısterildığı gıbı yorumlanıyor; artık yazılarımıza ne anlam verılmez kı1 Gerçı gızlı tasarımlarımız ıçm bızı ateşte vakamayacaklanndan, onlar gıbı duşunmezsek doğrudan doğruva Tanruun buyruğu ıle sonsuza defın yanacak olmakla tehdıt edıvorlar. Aklımız egemen olursa devletın yanıp kul olacağına ve ulusun yeryürünun en mutsuz ulusu durumuna geleceğıne hükümetı inandırmışlar. Boldmind Avrupanın bir ucnndan sizln için saıaşlar kazanmava selen ve denizleri gemilerle kaplayan biz tn^ilizlcri bu kadar mutsuı mu buluyorsunuz? Sanıyor musunuz kl, Hindistan'da bulduğunuz bempn heraen bütun topraklan sizden kopanp alan ve bufun koruyuculannız »rasında bulanan Hollandalılar, basına tam bir öz. giırlük verdlklen ve karşılıklr duşunce alışverişl yaptıklan için Tannnın lânetine ueramı? olsunlar? Çiçero'nun serbestçe >aznuş bulunması yu. zünden Roma împaratorluğu daha mı az guçlü olmuştur?.. Medroso Bu Çıçero da ldmdir? Bu «dam haktanda konuşuldugunu asla ışıtmedim. Burada söz konusu olan Çıçero değıl, kutsal babamız ve azız Padovalı Antuvan"dır ve ben her zaman, eğer insanlar düşünmeye koyulurlarsa dının yok olacagım duydum. Boldmind Buns inanmamalısıruz: ııra siz dlninizin tannsal oldufuna ve cehennem kapılannın ona fistun gelemeveceğine inanıyorsunnz. Bu böyle olduktan sonra hlçblr sey bunu asls ortadan kaldıramıyacaktır. Medroso Hayır, yalnız o bir niçe indınlebılır Düşünce sahibi olmak yüzünderdır Jri, tsveç, Danımarka, sızin bütün adanız, Almanya'nın ya> nsı artık Papa'nın uyruğu olmamanın korkunç felâkeü ıçmde ınüyor (3). Eğer ınsanlar sahte manışlarma göre davranmayı sürdururlerse onlarm yakında sadece Tanııya ve erdeme tapmakla yetıneceklen soylenıvor. Cehennem kapıları bu denll Ustünlük sağlarsa, Enkızısyon Mahkemeleri ne olacak' Boldmind Eğer ilk Hıristiyanlar düşünce bzgiırlıiğnne nhtp bulunmasalardı, Hıristiyanhk olmavacaktı. Değru değil mi? Medroso Ne demek ıstıyorsunuz' S121 hıç anlamıyorum. Boldmind Demek istivorum Vd, eğer Tibe. rtus'un ve ilk tmparatorların, ilk Hıristi^anlann kalem ve mürekkep kullanmalannı \asaklaran >akubüeı1 (4) bulnnsavdı, Roma tmparatorluçu içinde uzrnı süre özgür duştinceve Szin <rerilmeseydl, Hıristiyanlann kendi kurallarını yerl^tirmeleri olanaksiz olurdu. Su halde, ancak düşünce özçürlürü tle yerleşmiş olan Hıristiyanlık nasıl bir çtliski ve nasıl bir htfcsıslıkla, tek da\anağı olan o fitjrflrlıi^ü bnçün boernak ıstivnr" Size çıkar sağiavan bir İş önerdikleri zaman, hir karar vermcden önce uzun uzun duşünup vareıya varmaz nusmız? Bu dünvada bizlm sonsuz mutIulufumu7dan veva fel&krtfmlzden daha önemli ne vardır? Yervunınde yüz tiirlfl din vardır kl, anlamsız ve Tannya ortak kosan bir din savdıklan Inamsınıza bai* oldukça <iıi cehennem azabına mahkum ederler. Şu halde dinsel inanışlan lnceleyip yartiya varsanıza! Medroso Onlan nasıl lnceleyip yargıya varabilirim? Ben Yakubt degılim kı!.« Boldmind tnsannnız ya, bo veter. Medroso Yazık kı, siz benden daha çok insansınız. Boldmind Düşümneyi ötrenmek sizln ellnlzdedir; siz bir zekâ ile dolrmuş bulunuyorsunuz; fakat Enldzisyonun kafesi içinde tutsak bir kuşsunuz; EnldziSTOn Mahkemesl kanatlanmın kemirmı;; ama onlar yeniden oluşabilirlcr. Geometriyi bilmeyen ona oğrenebilır; her insanın bilgl edinme (rıicü vardır" Paranızi emanet edempyeceiiniı kimselerın eline ruhumozu bırakmıs olmamc avıptır. Kendil<|inlzden dSsünmere cesaret edinlz. Medroso Eğer her tnsan kendi kendine düşünecek olursa, bunun garıp bir karısıklık yaratacağı soylenıyor Boldmind Tam tersi. Hvatroda bir temsfl •erredilirken nerkes dfisfincesbri serbesçe sövler kiısUh kajmcısı, zevk sahibi Hmseleri, kötü eördüklerinl Iyi bulmaya lorlamalt ısterse, o zaman ıslıklsr vükselmeve başlar ve bir kez Londra'da olduğu gibi, iki teraf bırblrinin başlanna elma atabilirler. Rııhlan zincire vııran zorba yöneticilerdir ki, dünyadaki felâketlerin bir kısmına sebep olmuşlardır. Biz Inçıltere'de ancak herkesin duşuncesini sovleme hakkından serbestçe yarar. lanabildıği çünden beri mutluvuz. Medroso Bız de hıç kımsenın duşuncesini açıklavamadığı Lızbon'da tam huzur ıçmde bulunuyoruz Boldmind Huzur içinde vasıvorsunuz ama, mutlu deçilsiniz; bu huzur, sessızlık içınde uyumIa kiırek çeken forsaların huzurudur. Metroao Ruhumun Jorsalığa hüküm giydiğıni mı samyorsunuz9 Boldmind Evet ruhumuzu bundan kurtarmak isterdim. Medroso Eğer ben forsa cezasını ıyi buluyorsam' Boldmind O halde ona mahkum olmaya lâyıksınız (5). (1) Dominıcaınier Hıri^tiyanlığın bir meıhebine Kirmls olan papazlar olup, o çafda Portekız Tonetimine ejemen durumda ıdiler. Bunlar, giiya din adma en fed iskenceleri oypulayan enHzisvoncu zumrevi oluşturuvordu. Voltaire bununla Endulus Islâm U^garlığinın Ispanva ve Portekiz'de eçemen bulundutru çaçlarda, Hırıstıianların din \e vicdan ozçurlupune tslâın yoneticilerince mudahale edıl. mediğine işaret edivor. Voltaire bununla din reformuna katılmı? ül. ke halklannı kastediyor. Yakubiler, bu adı taşıvan ve 12. \uzyıl baslannda kurulmuş bulunan mütassıp bir Hı. risti\an tarikatı papazlannın adıdır. Bunla. nn Paris'te SaintJacques sokaçınıla bulunan manastırı Fransız devrimi sırasında, 1790 da yıktırılmıştır. Voltaiıe'in bu dialoğunu, hem 26 vü öncekl CHP, hem 20 yıl bnceU DP, hem de 10 ve & yıl dncekl AP lKtidarları döneminde bu sütıın. İarda (CCMHl RÎYET l î apustos 1949, • ma» yıs 1936, 7 şubat 1966. 19 ocak 1971), hir de 12 Mart faşizmi döneminde <31 ocak 19T3 ta. rihli 7 GÜD Derffisinde) vavınlamak zorund3 kalmıştun. «Huzur Yasalan» çıkarmava heveslenen şimdiki MC iktidarı döneminde yeniden yayinlamavı gerekli buldum. Çünkü siyasal alanda, güya çok partill demokrasive geçtigimiz zamandan beri döndıık dolaştık, Medroso kafası taşıyan kimi politikacılar yuzunden. yine aynı çıkmaza saplandık. Ovsa, duşunce özgurlfiğunu savunan Voltaıre bu dlyaloğunda. 1700 vılı başlannda ozgür dusim. celi bir tnfillz Lordu ile o çagm zalim En. kizisyon Mahkemeslnin bir ajani olan Medroso adında bir Portekiz kontunn (haralinde) konuşturarak. bu ajanın fikir köleü^lni, kor. kaklığını ve ajaçılık ruhnnu canlandınvor. Bu dlvalo{n içeren 19 ocak l«m tarihli m n n ı şoyle baKlamıştım: «Ben Anavasavi uvfnlamayip kısıtlama yasalan getirmek isteyen çıkar. cıbasılanndan daha çok, bir kaç kemik için onlara kul, köle olan ve ruhlan for^a cezasına lâyik bulunan «Türkiye'nln Medroso. lan»ndan tiksinivonım.» H. V. V. Te suKuneı ınjzıunıuş uıni&c, ıana* «• ** • Yüzen Oy'lar on yıllard» çok şev öğremlik: bunlardan birisi de vüzen ya da gezen OT kuramıdır. Oy'a esldden rev denirdi. Bir seçim va da eski deyimle bır terclh sorunudur oy Çeşıtli verlerde kullanılır. Soz gelişi, Fintoş Hanım evlenecek, çesitll talipleri var; uzun, kısa, zayıf, şişman, zanRin, fakır, sanşın, esmer; genç, yaşlı damat adavlan kuvoıea girmışler. Fintoş Hanım Ali'ye diyor ki: Üstfime bir apartman yapttracaksın, altıma bır Cadillac çekecekain, göğsüme bir elnıas, parmağıma bir pırlanta Uterim: bir de Pariste butik açacaksın bana. Hay hav güzelim Veli: Ooobo FlntoşcuRum, dlvor, bunlar da bir sey ml havatım ruhum. tözumün nuru: ncuza gıdivorsun ucuza... Ben butnn bunlardan gavri sare Boğazın en çuzel yerinde bir yalı avarlanm. tapusunu da o guzel gerdanına muska tıbl asarun. Fintoş'un rönlıi bu kez VeHı've dofru kulaç atmava başlamasm mı? Artık Finte*. j«i7en bir ov'dur. Kim daha fazla verirse Fintoş ona doirn vuıecek Atanet, Mehmet, Hasan, SOleyman, Necml, Hıhevin. Dofcan, Çetin, Büient hepsi sırada. Fintoş bazen vvfcfikornn, bazen strtüstfl, bazen kurbağalama, bazen köpel^aeme vuıerek adsylann arasmda gidip gellvor. Gidlp geldlfcce deferl artiTor, artırüıyor; acaba kimin Sstune kalarak Jintnş Hamm? Canım seçsene birinl artık. Fintoş ikircikli: Bilmem ki kimi seçevım'' Ben çok namuslu, titiz, fakiri rukaravi dnşunen. memlritetini se%en bir kadmım.. Hem şu sırada beyneimllel koınunlzm memleketimızi tehdit edivor. Bu tehlike karşısında en favdalı, en haklı bieimde oy'uma kullanmak ıornnd»Ti«n. Bfraz daha döşunevım; belki daha lvi hlzmet edehilecleeim blr talip çıkar ortaya; şu piınlerde komunKtlrr de öfle azdılar ü Fintoş Hanım bir mebus |da olabllir. Dlyereksinte k l : Bir mebusun bir ov'undan tie çıkar? Atalanmız tas yerinde afrırdır derier ya; ba«n Wr oy demek, bir ırivasal tktidar demrjt otnyor; baren fie oy demek bir koalisyon demek oluror. Bu bakımdan yflzen va da Rezen oviann öneml çok mivüjk; bes oy. altı ov altınıfistüne getirivor siy»«*l iktidarlsnn... Bu nedenledir ki son yıllarda Ankara'da vüzen oviar türedl. Yüzen oviann sabipleri aynen Fintoş Hanım ribi Bazen; sırtüstü, bazen yuzükoynn, bazen yanlamasma, bazen »ualtından, bazen kurbafalama. baıen köpekleme. siyaset baUklığmda kulaç atıp dnruvorlar. Gizli ve açık taVipleri var: Kuranz blr «Irket, alınz «eçvik tedblrlerini, giimruk muafiyetinl, Iç w dıs kredilrrl^, Bilmem ki. ne desem? O birşey mi yahu! Sen «Afldl eret de. ömrü bfflâh sırtm yere relmez ı r Nasıl? Evlidun, bu memlekette hersey planlıdır: planlar da dış sermaye çevreleriyle planlanu: kaUrım seni bir kaç projenin içlne: otordufun verde İHır» olnrsnn... Ama seçim bölgemde kepaze olurum. Aldırma, YSnetim Kurula' arpahHan ne gfine Jnrnyor? Peld desem ml, bilmem kf7 Pnlitikanın Fintoştan kimi zaınan baJhiMB. kfmi zamtn o partiden. kimi zaman bu partiden: va da fivesi oldufrn partiden töriınıip el altindan başka partiyle lşWrII£i vaparak vüzen ovian oluşturuvorlar. YÜIPD oviar. Türkiye'nln sİTasl tarihinde hiç bir mnun bngTınkii Jcadar defterlenmedl Çünkü sivasethanesinde kuvretler denk olunra. küçuk küçük ny gruplannın polltika borsaaında Ojpiı jrükKüyar. tskl ken» dini sahlıça çıkar bir kez ( Arhran yok mu? S (2) (3) (4) (5) /oltaire'in dialogu «1707 yılına doğru îngılızlerin Sirakuza Savaını kazandıklan, Portekızı kayırıp bır süre ıçm endl adamlanndan birinl Ispanya'ya kral yapıklan sırada General Milord Boldmüıd, Barees kaplıcalannda bulunuyordu Savaş alanından ırbuçuk fersah (7 kılometre) uzaklıkta yük ara•alarının gensınde attan duşerek yaralandığı ;in kendigi gıbl orada sulardan yararlanmalc Dtobîografifc Eleştîri! DKTAY AKBAL Evet Hayır Memur ve Sendika Kurma Hakkı ILJARDIR tartışüan isçi • memur ayınmı sorunu tekrar gündemde. Ancak soruna yır.e çozüm getirümeyecelc, Betırilemıyecektır. Getinlmeyecektır çunktl kapıtaüzmin gereğı olarak, memurlar ışçl olmalc ısterken sıyasal ıktıdarlar onlarm mamur olarak kalmalannı isteyecskür. GeUrilemiyecektır çunkü, sorun sürekli olarak tek başına ve hukuki açıdan ele alınmaktadır. Oysa memurişçi ayınmı tek başına bir sorun değil sorunların dUSüm noktasıdır. Sorun hukuki olmaktan çok ekonomık, sıyasal ve yonetseldir. Memur ışçı avınmı Anayasanın 117, îş Yasasının 1., Devlet Memurlan Yasasının 4. rnaddesındeki memur ve ışçi tanımlan arasmdakı çelışkılerden doğmaktadır. Bu avınmın Bakanlar Kurulu Karanca bırakılması Anayasa ile bagda?maz sorun idar! kararlarla değıl vasa üe çdzümlenmelidir Tum bunlar doğru Ancak su nu ozellıkle belırtmek gerekır kı doğru tahliller bizi doğru cozümlere götürür Bugıinkü düzen içınde ve bılım açısından tum çalışanlar ışçı olamayacağına, memurışçl ayınmı sorunu salt yasalara konacak hülcümlerle çozumlenemeyeceğıne gbre ülkemız ıçm en sağlıklı çozum yolu ne olacaktır'. Bu sorunun doğru yanıtını verebılmek ıçın memurlan işçı olmaya özendiren nedenlen ortaya koymak serekır. Memurlsrm sorunlan olarak adlandırabıleceğimiz bu konulan yururlüktekı Devlet Memurlan Yasasına gore şoyle bzet lemek mumkundur Y «Oktay bevin oğlunu görmeye ml gittiniz îsveç'e?» dîye «rmus bir tanıdık esine .. «Hangi oğlu?» «Hanl canun romaunda sozunu ediyor ya, İlk esınden olan oğlu.. » Zfebir hatıje gibi. yauriann, öjyaşamlarına gerekli g*rekiı kanşmak istejen bir takım sözde elestırmecüerin işı bu! Ldam tutmuş bir oylnı, bır roman yazmış, «ben» dlye başlaoıs, birtakun serfivenler, olaylar anlatıyor. «Ben» dedi diye «hir eleştirmeel kumaz kurnas gulecek «Tamam yakaladrm» iiyecek. Biraz da o yazann çevresinde bulunduysa, hele aynl «mtt« yaşadıysa, yolda, otobüste, dolmuşta rastladıysa, bir akım özel durumlannı yarım yamalak oğrendlyse varacaktır r anlıs yargıUra, kesinlemelere . Bir edeblvat ögretmenl, her yıl bir yıllıkta öykü, roman )ilânçosnnu çıkanr. O iyi, bu kötü, onu sevdim, bundan hoşanmadım, der geçer. Kendl yarfilan, ozel gonışleri. Hiç bir razar ysnp ortaya çıkardıği bir kitabın bekçisi değildir. Yalam boyu o romanı, o öyküyu savunamaz. Bırakacaksın vaJituu kendi basuıa, bir degeri, ağırhğı, öneml, anlamı varsa » yapıt yıllar boyu yanlıs ysrgılara, kötu elestirilere, türlü i>ozmalara, çözumlemelere dayanır, ama yoksa bir anlamı, bir önemi, bir değeri, dokunsan yıkılır gider. Ben vazdıfım oir kiUbı hiç bir elestirive fcarşı ivıniyetU ya da kötü nivetil r>l»un savunmaya kalkışmam. önce syıp bulurum, sonra ia gereksiz . Bir yapıt yazılıp yayınladı mı bizlm olmaktan ;ıkar, toplumun olur. Butünün, daha çok yanmn gelecek ku^aklarm . Ama bu bilinço yazan benim bir romanımı ele almıs, söyle bir değerlendirmeye \armış: «Bütün tanıslar çevresinin, ozaktan bUdiçi bir ev çözülüsunün yakm içtenUğij» «Bir ev forulusü» ne demekse, «îakın içtenlik» ne anlama gelirse! Bir de şunn eklemiş: « ipliklerini ivice tanıdığun bu doku. ma uzerine herhangi bir jargıya gitmeyi istemiyor içim » Baska bir yerde de romandan bir böram almıs: «Edebivat oğretmeniydl gozlüklflsü. Eski bir arkadaş. Nasıl yıllarca da\anabılmişim ona, iri iri sözlerine ötekisi koca bıyıkü baska bir arkadas. Kansına ters diışraemeye özellikle dikkatliydi.» Nedense kendini tanunıs, başka bir arkadaşmı da... Bakın ne yanyor yıllıkta «Bunca yıilık arkadasına saygısızlık edivor.» Ne bu? Yıhn romanlaruu ivikötü tanıtmak mı, yoksa bir roman yazaruun özel yasamıyle yazdığı roman arasmda kosutluklar aramak. bulmak mı? Bövle bir ise girisince sonu mu gellr? Hani, Idmi filmlerin, romanlann başına şovle bir cflmle koyarlar: «Bu romanda ya da fllmde olaylar ve Hşiler düsseldır. Gerçek \aşamda benzerlerini aramak doğru defüdir» Bundan sonra boyle zehir hafiye elestirmecilerın elinden kurtulraak İçin böyle bir ctunleyi yazacağım Htabın ilk sayfası 50PUHLAR SADECE MEMUR l$Çi AYIRIMINA YASALARLA Ç0ZUMlEN6MEYECEÜı(!£ GORE KEMURLARIN 6REV VE TOPtÜ SOZLEîME ilE DONATILMIJ SENOıKA KURMA HAKKINI E'.DE ET MELERı GEREKMEKTEDıR. fi)v4DA EN ÖNEMlı GÖREV, DEMOKRATiK KıTlE ÖRGÜTlERıNE DÜSMEKTEDıR. Taratıcılanrun ve sürdürenlerm sirtında durmaktadır. MEYAK kesmtüerinın ıadesı içın TBMM venlen yüzbinlerce dılekçe sermayenm oyununun bğrenıldığıni kanıtlamaktadır. Sat. "* l t mllyon Sat.~ Efendim, beynebnflel knmünterı tehlikest var; crtflk» ler, semaiar, kırmızı ve mavi oklar, örgut planlan, soyulan bankalar... Ülkenln böyle tehlifcell zamanlannda yuzen deterlerl de blr başka oloyor na!.. Burda otobioırrafik roman nedir, her romanda jazannm yasam deneylerinden ne denll izler, parçalar vardır diye uzun nzun ders vermeje girişmeyeceğim. Her dikkatU roma» oknru, her edebiyatsever bilir bunu, romanlarda jazarlann ya. samlanndan onemli parçalar, etldler vardır. Kimi otobiografik roman yazar, kendl «ben»ini anlatır, hiç çekinmeden tum yasammı pözler önüne serer. Iste Proust, daha niceleri Bızde de Sait Faik, Orhan Kemal daha niceleri «Kendi»lerini anlatmıslardır, «kendi» vaşam seruvenlennden öykuler vernuşlerdir bıze. Romanlannda, ovkulerlnde görulür bütun bunlar. Bundan da doçal ne olabüır zaten? Kimi vazar «ben» diye yazar, kimi de «o» diye . Acemı eleştırlci «ben» divenın «kendl \a«amını» verdiğini "sanır hemen. «O» dlyeninse kendl dışında kaldıçını'... Otobiofrrafik roman olur, ama otobiografik eleştiri, o olmaz ışte! Bir Htap Unıtma \axan, bir inceleme, eleştirme \azan bir romanı, bir oyku kitabını okurlara tanıtmak isterken, kendi evinden, sofrasından, yediği yemeklerden, esinden, çocuklarından. gıriştiği inşaattan. sokakta rastladığı dostundan soz ederse herşeyden önce gulunç duşer. Okur. «bana ne senm evinden, eşinden, sen şu okuduğıın kıtabı anlat, tanıt» der Bu bitinço \azarı hem otobiografik romanlara kıziTor, hem de kendısi otobiogratik ele«.tirir.in en tutarsız örneklerıni vertyor! Eleştiri defil bu, zehir hariyelik:.. Hem otoblografik eleştiri yar, hem de otobiografik sandığın romanlan kötide Bu olacak şey değil. Ama oluyor işte . Bakalun ne zamsna dek? FRANSIZCA Kadıkfty v«kasinda oturan ötrenellere Stra6bourg Onlversıtesı mezunu Dayan ögreoneB tarannttan Fransıa» dersı veriiir. r^ı. C O »"AnajraİarnîzHi 126. * maddesi ^bütçe yasasına bütçe iler ilgıli olmayan hükümler konaroıyacağını Musa ÖZDEMTFT behrtmesıne, Anayasa Mahkemesi'nm bu konuda birçok karan(SAYIŞTAY DENETÇtSI) nın bulunmasına rağmen Devlet Memurlan Yasası ile memurlara Tassnın 36. maddesi ile tesıs guzel alısı keyfilik ve rekabet sağlanan sosyal hak ve yardımlardan bazıları bütçe yasasına edüen sımflar, aynı oğrenım dü yaratmaktadır. konan hıikümlerle ortadan kaldızeyıne karşın bazı hızmet sırufKatuyı sorunu nlmaktadır Bunun en canlı drlannda (emnıyet ve din hısmetSayı vermek yersız ve gerek neklenni 1974 ve 1975 yıh bütlen gıbı) ıse gins derece ve kademebinın farklılığı, olçünun salt sız kabul edilmezse katsayıya çelennde gormekteyız. Devlet sıyasal ve ycnetsel oluşu memur memurlann dokuzuncu sorunu Memurlan Yasasında açık hülar için bır başka sorun olmak demek gerekır. Yasanın 154. mad kum bulunduğu halde memurlatadır. En düşuk gostergenın lbO desınde «katsayı her yıl mem nn çalışmayan eşıne aıle yardıodeneği venlmemektedır. en yıiksek postergenın 1000, ara leketın ekonomık gelışmesı, ge mı dakı farkın 7 kat olması; goster nel geçim koşullan ve devletin Mahrumıyet yerlerinde çaüşan ge ustu rakamlann sadece MİT, malî ımkânları gozonunde bulun devlet memurlannm çocuklannın Mulkı İdarc Amırlığı ve Genel durulmak suretıyle Genel Butçe oğrenım burs ve yurt masraflaİdare Hızmetleri sınıfı persone Kanunu ile tesbıt edılır > denıl nnın °/»50 ındinmi yapılmamaklıne onlann da yalnızca ilk dort mektedir. Üzülerek belırtmek ge tadır. Memurlann, eş ve çocukderecelenne sağlanmış bulunma rekır kı, bugune değın saptanan lannm tedavi giderleri Anayasası huzu^suzluğa, tedirgınliğe yol katsayılarda bu uç ılke hıçbır za nın 49. Devlet Memurlan Yasaman bır arada dikkate alınma sının 209 maddelenne aykırı oaçmak tadır. mıştır. Yasanın bu buyruguna larak kısıtlanmaktadır. Bu kıDevlet Memurlan Yasası'nın uyıılduğunda katsayının 1976 but sıtlama gbzlükten dls çekımlne, 67. ve 68 maddeleri incelendığin çe yılında 17 olmasmm gerektı dogum masrafından hastalann de ıkı ayn sorun daha çıkmak ğmı memurlar bılmektedır. Ve kadrolanna gore 3 sınıfa aynlsonmlan bılmektedır ki masma dek uzanan tadır. Başanlı, nıtehğı uygun, yıne memurlar yukselme suresi dolmuş bır me tek katsayı sıstemı taban ıle ta kapsamaktadır. Memurlann somunın bir ust derecede açık van arasındakı aylık larlura art runlan salt bunlar değü elbetkadro bulunmaması nedenıyle tırmakta, yanı 160 olan en dü te. Yolluklar, konut tahsısi, fazderece yukselmesinin engellen şuk gösterge ıle 1000 olan en la çalışma ucreti, mahrumıyet mesi haksızlıktır. Sınıflannın 1, yuksek gostergenin 9 katsayıda yeri odeneği, gıyecek yardımı, 2, 3, 4'üncu derecelenndekı kad îarkı 7560 iken, 10 katsayıda bu ek gorev, veteülık, yakacak yardımı, yan ödemeler, yiyecek yarrolara, derece yukselmesmdeki 8400 olmaktadır. dımı, eski ve yeni emeklılenn ay sure kaydı aranmaksızın, atamaYasanın 190. ve ek geçici 20. lıklan arasındaki farklılık gibi Yaulara göra Anayasamızın 118. maddesınde larda kıdem ve öğrenim koşulu maddelennde yer alan MEYAK, savısız sorunlan bulunmaktadır. tşte memurlar tum bu sorunki memur güvencesi ile yıne Ana dışında bir Ukenin bulunmayışı, hukuki ve ekonomık ydnu yeteyasamızm 125. ve Devlet Memur her kurumun bu kadrolan gelışi rınce bilınen bxr kambur olarak, ların çozumunü işçı statusüne lan Yasasının 11. maddesındeki geçmekte aramakta, işçı olmaya «vasalara avkın emrın uv?ulanbu nedenlerle ozenmektedır. Yamamasi'> hiiktimleri süs olmakzımm gıriş bolümunde de belırttan feurtanlamamıştır. Yasa dışımeye çalıştığım gıbi tüm memurna çıkmak ıstemeyen memura lann ışçi olması olanaksızdır. üstlennce hantada yenı gorev Kaldı kı sıyasal iküdarlar olayeri gosterilmesı bnlenemenuştır. nakîar elverdiği oranda işçiyi de îstanbul Üniversitesi Dişhekimlîğî Bu soruna Devlet Memurlan Yamemur yapmaya çalışmaktadır. sasının 171 ve 176. maddelen ıle Memurlar sosyal gelışmeler, sıFakültesi Dekanlığından: getırılen hukumlerle yenı bır sonırsız gereksınmeler karşısmda run eklenmış gorev ve ünvan esit ekonomık yonden geri kalmakta, Îstanbul Tıp Fakültesi (Çapa) Klinıklert santralı içerlığı Kozetılmeksızm memurlann vasalardakı haklannı dahi alamasinde bulunan Fakültemız telefonlan yeni kurulan santralıbır sımftan dığer bır sınıfa gemaktadırlar. O halde ne yapmalımıza bağlanmıştır. çınlmesı eore\'ennm ve yerlerıdırlar' Tüm bu sorunlar sadece nm değıstinlmesi olanağı varatılFakulte yeni santral numaralan şoyledır memur Işçi avınmına yasalarla mıştır Gene! Mudur Yardımcısı getırilecek açıklıkla çözümlenearşıv nıemuru. mudur daktılo mıyeceğıne gore memurlann grev memuru olma kuşkusu taşımakve toplu sozleşme ile donatılmış tadır. Keza 137 madde ve ızleven sendika kurma hakkını elde etmaddelerueki hukumlerle gorevmelen gerekmektedır. Burada en den uzaklaşrırma vetkisi kurullar onemli gorev demokratık kitle yenne kısılere venlmekle ve göÖrgutlenne düşmektedır. Herbiri revden uzaklaştınlan memura ayayn bir inceleme konusu olabilıgmtn 2'3M ödemnekle ailesinm Duyurulur. (Basın. 10011) 69 lecek somut sorıtnlar titizlikle işyaşaına hakkı kısıtlanmaktadır. lermelı ekonomık ve demokratik Tum bu hukilmler «kıvımı» demücadele kıtlelere maledılmelldir. mok!e«!in kıbcı vapmaktadır. MemuTİann tek başına kurtuluDavle' Memurlan Yasasının 19 şunun soz konusu olamıyacağı, Ankara îktisadî ve Ticarî îlîmler maddesır.p çore memurlann ışçı memur avırımının bılınçü emekhlık hakkı bulunmaktadır. va'atıldıjjı ozenle anlatılmalıdır. Akademîsî Başkanlığından: Ancak no varki Emekli Sandıffı Unutmamalıdır ki 12 Mart döneYasasmda de£ı$ıkhk vapan 1425 rrunde memurlann elinden alman Akademımıze bağlı olarak açılmış bulunan Muğla İşletsavıh vasa ile kazanılmıs hak avsendika kurma hakkınm yeniden mecıhk Yuksek Okulunda gorevlendırümek uzere Ekononı, lıgı ınkSr edilmekte. sradald farsağlanması dlsıpünli, sabırlı, biMalıye, Muhasebe, Hukuk ve Işletme dallarında sına\la ka devl*>tce el konulmaktadır Örlınçlı bir drgüt çalışması ile müm neftin burtın 4. derecenin 1. kakundür. demesinden emekli olan bır memura 5fUiX9=5220 lira üzerınden emsk'i ikramivesi hesaplanması ve emekli avlığı bağlanma26 Ocak 1976 Pazartesi günü saat: 14 00'de Malıye ve Veröğretmen gl Hukuku Enstıtüsu salonunda yapılacak yabancı dıl sması eerekirken 1425 savılı yasa N\ZMtYE COijON (özer) vında başan gosterenler 30 Ocak 1976 Cuma gunu saat 14 00' gere^Jice 430X9=3870 lira uzeile de Bılım sınavına alınacaklardır. nndcn ikramiye venlmekte, öğretmen Genel nıtelıklen haız ıstPkJılenn sınavına gırecekleri yaemekli avlığı bağlanmaktadır. OSU4N COŞON bancı dU ve Bılım dalını belırten bır dılekçeyle eklıyecekleEmeklıhk ikramıvesinm her tam ri ozgeçmışleri ve ıkı adet fotoğrafla birlikte 23 Ocak 1976 yıl İçin 15 pın olarak hesaplanEvlendıler ması, yıl kesırlennın dıkkate Cuma gunu mesaı saati sonuna kadar Akademı Personel MuBAKIRKÖY 31.1976 alınmayısı. hızmetın 30 vıldan dürlüğune başvurmalan nca olunur. fiueiasımn deSerlendınlmevıSİ '<ıııııııııııııııııııııııııııııııııııır ! 1 Sosyal hak ve yardımlar ı ÇAĞDAŞ YAYINLARININ SON ÇIKAN KiTAPLÂRI Hilmi Yanıt Felsefe ve Ulusal Kültür Hıfzı Topuz: 15 [ira 20 lirt r 20 Da Konuklar Geçiyor Melıh Cevdet Anday: Sosyalist Bir Dünya Nevzat Osfun: Alamanya Beyleri v e . Portekiz'in Bahçeleri Doğan Kadı: r 15 Da 15 (Ir« 15 Da r Bir Dakika Salâh Blrsel : DUYURU Şiir ve Cinayet YAKINDA ÇIKACAK OLANLAR Oktay Akbal : îlhan Selçuk: YENI KRAllAR. YENi SOYTARIUR (2. Snkı) H.RO^WLAR Û M Ü L AN 21 3O 4 2 2416 35 Prof. Nusret Hızır : msm YAZIIARI İJteme adrni: Çağda? Yayınlan, ^ f t t t r ı Sokak Ko. 39/41 Cağıloğlu ISTAICUl İSTANBUL DEMİZ TEKNIK SATIN ALMA KOMİSYON BAŞKANLIĞJNDAN Dz. Bırlıkleri ıhtıyaa içın aşagıda clnst, mfttan, munammen bedelı ve geçıcı teminat mfrtan oelirtHen maddeler hlzalannda göstenlen tarıhierde kapalı zart usulu ıle alınacaktır. Tekiıl mektuplannın ihale saatinden bir saat ewe) K o mlsyona verümesi şarttır. Postada «ijtl gecikmeler ıcabul edllmez. Sartnamtsl Ankara ve îzmir Levazım Amlrlikierlnde ve Komısyonumuzda mesaî saatien aatdi'nde görülebtlir Qnsl Muhımmeo Geç4?l Miktan Bedell lemiaatı thal* ra. 191.1976 Saat] 11J0 Asistan Ahnacaktır Tlbbl cıhas 10tealem626.542 00 28.812)00