Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
"DER SPIEGEL,, DERCİSİ ITALYAN KOMÜNİST PARTİSİ IKİNCİ BAŞKANI İLE KONUŞTU Federal Almanya'da yayımt<uıarı DER SPİEGEL dergisi munjbm, İtalyan Komünist Partisi Ikinci Baskanı Gioıgio Amendola ue gö riiştii. İtalyan Komünist Partisi'nin si yasal çızgisinin tartışıldığı ve Por tinin Avrupa sosyalist partüe.i ile karşüaştırıldığı görüşmenin il ginç bölürnlerini asağıda bula^aıc »ımz: SORU ttalyan Komünist Par tisi. ülkenin cn güçlü partisi olmak yolunda emin adımlarla iler liyor. ltalya. Avrupa Ekonomik Topluluğu içinde komünizmle yo netilecek ilk ülke mi olacak d«r siniz? • CEVAP Bize bu türden ba sarılan yakıştırdığımız için teşekkürler. Ancak gerçekçi olmamız ge rek. 25 haziran yerel seçimlerinin sonucu başımızı döndürmüş değil. Gelecek seçimlerde oy oranımız daha artsa bıle, mutlak çoğunluğu elde edemeyiz. Bu durumda yine bir koalisyon hükümeti söz konusu oluyor. Biz de zaten bunun içın Sosyalisüer ve Hristiyan Demokratlarla «tarihi uzlaşma»yı öneriyoruz. SORU Parttaiz, Hristiyan De mokratlan, çıkar avcüannın toplandığı bir örçüt, Italya'yı felâ kete sürükleyen bir «bunalim par tlsi» olarak tanımlıyor. Siz, bu partlyle mi ortaklık kunnak istiyorsunuz? • CEVAP Biz hiç bir zaman İtalya'nın bugün içinde b u . lunduğu kötü durumdan, Hristiyan Deraokrat Parti'nin tümünün sorumlu olduğunu iddia etmedik. Biz uzun yıllardır bu partinin ba şmda bulunan politikacıları eleş tiriyoruz. Hristiyan Demokrat Par ti içinde sağüklı güçler; Amintore Fanfani'nin aksine ülkenin bir değiştm içinde olduğunu kav rayabilen kişiler var. Biz, «tari hi uzlaşma. çağnmızda onlara sesleniyoruz. SORU Diyelim ki, İtalyan Komünist Partisi iktidara geldi. Daha sonraki bir tarihte bir seçim yenilgisi aldığı takdirdc, itiraz etmeden iktidardan ayrıbr nu dersiniz? • CEVAP Tabii, Italyan Anayasasmın oluşturulmasında bi zim de katkrmız oldu ve biz par Ankara Ankara .. Ankara Ankara ..• Ankara Anka j GiORGiO AMENDOLA: "Sıkıyönetim savcılarma kızjyorduk, politikada onlardan da beteri varmış, Bugünlerde Ankara'da CHP senatör adaylan kıran kırana bir kapışmaya girişti. Senatoda demirbaş olarak görev yapan senatör, ilçe ilçe dolaşarak bazı kahvelerde televizyon dağıtıyor. Aynca. bu «gedikli» senatör bir küçiik gazetede her nasılsa aday yoklamalanna rastlayan günlerde bir makale yayınlatarak bunlan seçmenlere oku tuyor. Gedikli senatör Sunay'ın deyimiyle «oturakh» bir adam. Bu arada Prot. üğur Alacakaptan'ı yıpratma kampanyası başladı. Bir dergi de hızla bu kampanyaya katıldı. Türetilen dedikodu şu: Ankara İl Örgütü Prof. Alacakaptan'ın yazıhanesinde yapüan bir toplantı sonunda feshedilmişti. Delegelere bu söylenti yayılıp durulmakta. Alacakaptan ise, «Politikada bu kadar ovun olacağını bilmezdim. Yazıhanemde ne böyle toplantı yapılrmştır, ne de ben bu tür fesihleri uygun karşılanm» diye Ankara'da ilçe ilçe. kahve kahve dolaşmaktadır. Alacakaptan dertli, dostlarına şöyle yakınıyor: « Biz Sıkıyönetim savcüanna kızıyorduk, politikada onlardan da beterini gördük..» «Anayasaya saygımız tamdır; yapılmasında büyük katkımız oldu; bu anayasa italya'da yalnızca faşist partileri yasaklıyor» Musa Paşa'nın TRT'ye hizmetleri! TRT içinde son günlerde huzıırsuzluk iyiden iyiye arttı. Baza sözleşmeli personel grev yapmaya hazırlanırken Genel Müdürlük kendilerine, TRT eski Genel Müdürlerinden Musa Ögün zama nında değiştirilen TRT Yasasının bir maddesini gösterdl. Bu mad deye göre, TRT Toplu Sözleşme ve Grev Yasasında grevleri yasaklanan eRitim kurumlan arasına ahnıyor ve kurum içindeki her türlü grev yasaklanıyordu. Yalçıntaş. kendisine bu maddeyi gösteren hukuk tnüsaviri Tekin Güzümar'ı kvıtlamak tçin ne yapmıstır bilinmer. ama dost lanna. «Bu Musa Paşanın hizmetleri de hiç unutulmaz. dediği söyleniyor... İtalyan Komünist Partisi ikrincl başkanı Amendola: mizi Moskova'nın belirlemesine hayırlj «İktidara seçimle gelir, yine seçimle ayrılırız» büyük bir bölümö, partinizin Mos kova'dan bağırasulığindan kuşku duyuyor. Bütün kardeş partiler için baflayıcı siyasal kararlar almması öngörülen bir Dünya Komünist Partileri Konferansı'na ne diyorsunuz? • CEVAP Sovyetler Birliği bu isteginden vaz geçti artık. Top lanacak olan Dünya Komünist Partileri Konferansında tüm partiler için baflayıcı kararlar ahnması söz konusu degil. Aynca İtalyan Komünist Partisi zaten kendi siyasal çizgisinin Moskova tarafmdan, ya da Komünist Partilileri Konferansında saptanmasına biç bir nznan izin vermez. SORU ttalyan Komünist Par tisi genellikle Batı ve Kurey Avnıpa'nın Sosval Demokrat Partileri ile karşılastınlıyor. Sayın Amendola, partiniz herhangi bir Sosyal Demokrat Partiden hanjrl ilkelerde aynlıyor? 9 CEVAP Biz, İtalya'ya özgü koşullan göz önünde bulundurarak, sistemde yapısal reformlar yaparak demokratik degişimlerin gerçekleşmesini amaçlıyoruz. Avrupa'lı Sosyal Demokratlar ise. yalnızca ülkeyi yönetmekle yetiniyorlar. SORU O halde siz daha iyl bir sosyalist demokrat, gerçek bir reformeu oluyorsunuz? • CEVAP İtalyan Komünist Partisi, bırbirine bağımlı bir dizi tedbirle, ülkenin belli başlı kurumlannda köklü yenilikleri uygulamaya koymayı amaçlıyor. Bu süreç içinde hedefimiz, demokratik degişimlerle sosyalizme ulaşmak olacaktır. SORU Partiniz. hangi koşullarda, yukarıda açıkladığınız barışçı tutumundan saparak. kuvvet kull.inma yoluna fidebilir? 0 CEVAP Ancak tutucu ve faşist bir darbe ile karşılaşıldığı zaman. Bir faşist darbeyle karşılaşacak olursak. bütün Ulke halkını direnişe çağınrız. SORU Yani Cumhuriyeti korumak İçin mi? • CEVAP Evet. daima düşünün ki biz bir zamanlar partizandık, Silâhların nasıl kullanıldığmı ise hiç unutmadık. (Dış Haberler Senisi) Maliye Bakanlığında dosya turşusu mu kuruluyor? l Sıtkı Yırcalı için Balıkesir'de toto oynanıyor... Bahkesir'dekı senato seçimleri için AP'li genç gruplar tedirgınlik duyuyor. Eski Demokrat Partililer ise Sıtkı Yırcalı için toto oynuyorlar. Ancak. Yırcalı'ya çok şans tanımıyorlar. Cumhuriyet Halk Partisinden Edremitli Yılmaz Akpınar'ın adaylık söylentileri Balıkesir ilçelerini hayli dalgalandırdı. Yılmaı Akpınar adayhjbnı koyarsa AP'nin seçim şansınm azalacağını iddia edenler vardı ama, millervekili olmak isteyen Yılmaz Akpmar, senato seçimlerine katılmıyor. Parti Meclisi üyesi Haluk Ülman hafta sonunu Balıkesir'de parti örgütü ile ilişkiler kurarak geçirdi. Ama Yılmaz Akpınar'ın adaylığım saglaması mümkün olmadı. Cezaevi komutanı Saldıraner general olamadı Ankara Mamak Cezaevi Komutanı Tank Albay Mehmet Kemal Saldıraner'di.. Saldıraner'in soyadı bazı yorumlara yolaçar, saruklar cezaevine gelir gelmez, «Komutan soyadi gibiyse yandık!» demekten kendilerini alamazdı. Bir gün samklar ile erler arasında bir kavga çıktı. Saldıraner'in soyadını bilmeyen bir samk. cezaevi komutanına doğru koşarak, «Bana saldırdılar albayım. dedi. Albay Saldıraner, • Kim saldırdı?» diye sorunca sanık «Şu, saldıran er..» dedi Albay önce anlayamadı: «Doğru konuş.» dedi. Sonra iş anlaşıldı. İki taraf da güldü. Albay Saldıraner, ara sıra sa nıklarla sohbet eder ve kendisinin generallik sırasında olduğunu söj'lerdi. «Ceaaevleri Genel Müdürü. sıfatını kullanmasını çok seven Saldıraner, agustos aylarında cezaevinde yatar kalkar ve kapıda merasimle karşılanır, uğurlanndı. Albay Saldıraner bir süre sonra görevinden alındı. Saldıraner'in yerine Mamak Cezaevi Komutanhğma Albay Ali Pılgır atandı. Pılgır kurmay degildi. Sınıf subayıydı, generalligi de pek beklemiyordu. Fakat, son terfi listesı Pılgır'm generallığıni de müjdelemişti. Saldıraner bu listeyi okuyunca «Benim suçum ne? Deniz Gezmiş ve arkadaşlan benım zamanımda asıldılar, hiç mesele hadise çıkmadı» diyordu. Istanbulda Maltepe cezaevinin komutanı Rusen Beyazıt, Mahır Çayan ve arkadaşlarının cezaevinden kaçmalarmdan sonra mahkemelerde yargılanmış, sonunda ordudan istifa etmisti. Cezaevi komutanlığı bazılanna uğurlu geliyor, ne yapalım.. Maliye Bakanı Yılmaz Ergenekon bütün genel müdürlerden imza yetkisini aldıktan sonra bakanlık odasına dosyalar yıgdı. Yandaki odayı da dosyalarla doldurmak zonında kaldı. İki • Iiç haftadır birçok dosya imza için bekliyor. Ama Yılmaz Ergenekon'un odasından evrak çıkmıyor. Istanbul îzmir ve Adana iş çevre!eri bile şikâyetçi durumdan. AP'li milletvekillerine tepki gosteriyorlar. Onlar da Yılmaz Ergenekon'un Adalet Partisinin öeğil Demirel ailesinin bakanı oldugunu öne sürüyorlar. Maliye Bakanlığında ise garip bir riizgâr esiyor. Bakanın odasında yıgılan dosyalann sonucu merak ediliyor. «Dosya turşusu» diye espriler yapılıyor. Avnca AP'ye vakın Genel Müdürler bile tedirginlik duyuyor. «Köklü değişiklikleri demokrat ik bir süreç içinde gerçekleştirmek istivoruz» lamenter demokrasinin tüm kurallarına saygıhyız. SORU Milyonlarca ttalyan, Komünist Parti'nin ağzından dü şürmediği çoğulcu sistemin bir hile olduğu ve iktidara gelecek olursa, ülkede bir muhalefetin bulunmasına bile karşı çıkacağı görüşünde. • CEVAP Tekrar edeyim, biz îtaiyan Anayasasına saygılıyız. Ve Anayasamız yalnızca faşist partilerin faaliyetlerini yasaklıyor. İster sağda, ister solda olsunlar, diğer bütün siyasal partilerin faaliyetleri ise serbest. • SORU Halk demokrasUerfnde de Komünlst Parti'nin yanı sıra diğer bazı guruplaşmalar var. Ancak bunlar çoğulcu sistem frie nimini nyandınnak için ve göster melik olarak rarlıklannı sördürü yorlar. • CEVAP Başka ülkeler, ba? ka koşullar... Biz îtalya'dayız. Sos yalist ülkelerde ve bazı Üçüncu Dünya ülkelerinde sosyalizm, bir birinden tümüyle farklı koşullar altır.da oluşmuşlardır. Bu ülkelerde işçi hareketi, Batı Avrupa ülkelerinde olduğu gibi uzun bir demokratik siireç geçirmemiştir. Federal Almanya'da, Fransa'da, İngilfere'de ve İtalya'daki İşçi ha reketlerinde özgürlükler için mücadele verilmiştir. Bu özgürlükler, kendi dönemlerinde burjuvazi demokrasisi olarak adlandınlsalar bi le, bizim ülkelerimize özgü gelişmelerdir. Bu nedenlerle İtalya Ko münist Partisi kişisel özgürlükle ri. düşünce ve basın özgürlüğünü ve grev hakkını savunmaya karar lıdır. SORÜ tktidara geldiğinlzde NATO'dan aynlmayı düşünür müsünüz? • CEVAP İtalya'nın NATO' dan ayrılması, Avnıpa'da dengeyi ve Detant'ı olumsuz yönde etkileyecektir. SORU İtalyan Komünist Par tisi silâhstzlanma konusunda bazı açıklamalarda bulunuyor zaman zaman. Siz, Varşova Paktrnın da silâhsızlanmasuu istiyor musunuz gerçekten? • CEVAP Tabii, biz iki askeri blokun da bütünüyle dengeli bir biçimde ve çeşitli asamalarda silâhsızianmasından yanayız. SORU Sizi eleştirenlerden VOTANOÇöMUMStj Komando tosunlar Ankara Belediyesi, Istatistik Enstitüsünden belediye sınırları içindeki bina sayımı için yardım istemiş. Bunun üzerine komando tosunlar, belediyeye bir çıkarma yaparak koridorlarda «Başbuğ Türkeş, Katil Ecevit» diye bağırıp çağırdılar. Söylendiğine göre, seçmen kütüklerini de bu Bozkurtlar dolduracakmış. Günlerden beri ken dilerini bu iş için nazırlıyorlarmış. Seçmen listelerini komando tosunlar hazırlarsa herhalde kan çıkar. Necmeddin Koca. son günlertie tam bir Nasreddin Hoca örrentisi içinde görünüyor. Bu kez cîe koalisyon orta*ı AP'ye, diliyle hamle edip duruyor. Üslup Nasreddin Hoca ülsubu. Bakın neler diyor.. Gelecek seçimlerde, AP 50, biz 150 milletvekili çıkarırız. Şimdilik daha milletvekili seçimlerine bir hayli var. Demirel'in deyişiyle belld de ham hayal Necmeddin Hoca'rnn dedikleri. Ama bir de tutarsa, Nasreddin Hoca'nın göle maya çalma hikâyesi gibi... Göle maya çalmak «Faşist bir darbe karşısında tüm halkı direnişe çağmrız..» Hazırlayanlar: Uğrır Mumcu Müşerref Hekimoğlu VVASHİNGTON, GÜNEY KORE'NİN ESKİ BAŞKANI RHEE'Yİ DEVIRMEK İÇİN GIZLİ PLAN DÜZENLEMIŞTİ ı r WASHİNGTON Ne\v Vork Times gazetesinin bildirügine göre, yeııi agıklanan belgelerden, Kore Savası sırasında Washiııgton'da o dönemin Kore Cumhur başkanı Sygnman Rbee'yi devir mek için planlar yapılmıştır. «Operation Everready» admdaki bu planda Sygnman Riıeenın tutuklanması öngönilmektesui. Ancak Sygnman Riiee'ıun Wabhingtor/a önemli oaünler vernıesi üzerine plaınn uygulanmasmdan vazgeçılmıştir. Gizli belgeler, Columbia Üniversitesi öğretım üyelerinden John Kotch tarafuıdar New York Times gazetesine teslim edilmiştir. Belgelerden anlaşıldığına göre, ABD hükümeti Sygnman Hhee'yi âesteklenıesine rağmen, Riıee'nin sert dikta rejim:r.in halkta uyandırdığı tepkiyi görüyor ve bundan kuşkuianıyordu. Syngnıaıı Rhee 1960 yılında kendi 'iomutüiı ları tarafından görevden uzcıklaştırılmış ve 1965'te Hür.olulu'da sürgünde yaşarken 90 yaşuıda ölmüştür. Washington Rhee'yi ilk kez ı952 yılında devirmeyi cidcli bıçimde düşünmüştür. O yıl, seçüii kampanyası svrasında Rhee tüm muhaleiet liöerleîini vutuklarr.ış ve Sıkıyönetim liân etmiştı. Bel gelerden anlaşıldıgma göre, Washıngton bu durumda ülkede iç savaş çıkmasmdan ürkmüştür. İçte çıkacak Dir çauşma Kore Savaşını da olumsuz ycnc'c erkileyeceğinden, Rhee'nin de\rıteesi üzerinde ciddı biçimde durulmuştur. Genelkurmay derhaî Kore'deki ABD Komutanı Generaı Clark'a telgraf çekerek, durumdan kuskulandıgırn bıidir:ııiş ve bir buhran Eümda yapıîması gerekenleri Kap^ayan ayrımılı bir askeri ve politik plan nazıriama sım istemiştir. Geperal Clark, kısa swe planım Washingtona göndermişiır. Bu planda gerektığı an Rhee nın tutukianması da öngörülmekteydi. Ancak Rhee nin ABD'nin bas kısma boyun eğerek, cezaevleriıı deki muhalefet liderlerini serbest bırakması üzerine bu planın uygulanmasından vazgeçilmiştir. Bir yü sonra ise, Washington Rhee'nin Kuzey Kore ile mutarekeyi kabıu etmeyeceğinden KUŞ kulanmaya başlamıştır. Rhee, mütarekeyi kabul etmediğı takdırde devrilmesi için yeniden plan yapılmıştır. Buhran nihaytt çözümlenmiş ve ABD, Guney Kore ile bır savunma anlaşmatı ytpmayı, ayrıca uikeye önemli ıktisadi yardım göndermeyı kabul etmiştir. Rhee, ancak ABD'den bu ödünleri aldıktan sonra Kuzey Kore ile anlaşmaya yanaş mıştır. Gizli Belgelerden anlaşüdığtna göre, Pentagon ve Dışiçîeri Bakanhğı Rhee ile anlasmcaya kadar zaman zaman tereddücîe düşmüşler ve Eisenho.vere Rhee'nin anlaşmaya yanaşmadığı takdirde düşürülmesi gerektiğine dair bir rapor sunmuşlardır. Bu raporun sunulmasmdan bir kaç gün önce Dışı^leri ve Pentagon'un < Savunma Bakanlığı) yüksek düzeydeki yetkiiileıi gizli bir toplantı yapmışlarıiır. Bu toplantıda söz alan Genelkur nuy Başkanı General Lawton Collins, durumu şöyle özetlenıiştır: «Elimizde Uç seçenek var. Birincisi Rhee ile bir savunma anlaşması yapmak, ikincısi Rhee ile yakmlannı tııtuklamaK, üçüncüsü de, BM ktıvvetleri rCore den çıkıncaya kadar Rhee'nin bizim le işnirliŞİ yapması için onunla anlasmak.j) (DIŞ HABERLER SERVlsl) UBYA, ARAP ÜLKELERİ ARASINDA KENDINİ YALNIZLIGA İTT • Fransa'da yayınlanan aylık «Le Monde Diplomatique» gazetesinde yer alan Iibya hakkmdaki bir ineeleme yazısında, Libya'nın iç ve dış politikası ve Albay Kaddafi çeşitli yönleriyle yansıtılmaktadır. İlginç incelemenin geniş bir özetini, okurlanmıza iki bölüm halinde sunuyoruz: Libya bugün, rejimin getirmiş olduğu refah ve düzenin tüm kuşkuları dagıttığı bir ülke görünümünü vermektedir. Albay Muammer Kaddafi'nin ülkesi, Irlanda'da ugraş veren IRA örgütünden, Dofar'daki gerillalara ve tüm hava korsanlarına kadar dünyadaki tüm ilerici güçleri desteklemektedir. Ancak. Libya'nın politikası kimi yabancı gözlemciler için zaman zaman anlaşılmaz olmaktadır. Petrolün zen0n etmiş olduğu bu ülkenin tutumunda ayrıcalıklar bulunmaktadır. Örneğin Libya'da kimine göre halkçı, kimine göre ise bir baskı rejimi yürürlüktedir. Bazılan rejimin Arap ilkelerine içten inanmış ol duğunu savunurken. diğerleri bunun göstermeük olduğunu ileri sürmektedirler.. Albay Kaddafi, savunuculanmn ileri sürdüğü gibi, bir peygamber midir, yoksa düşmanlarının inanmış oldr.kları gibi, çıl gın mıdır 0 Iibya. Müslüman ülkelerin önderi mi. yoksa gericiliğin egemen olduğu bir devlet midir? Libya'nın politikası Mmi ya. bancı gözlemciler için zaman zaman anlaşılmaz olmakta. dır; örneğin kimine göre Lib. ya'da halkçı, kimine göre de bir baskı rejimi yürürlüktedir "Kaddafi ülkesini bağımsızliğa kavuşturarak dünyayı şaşırttı,, Şahınm Umman Sultamna yardımmın, Libya'nın Dofar gerillalarına destegıni aşmış olduğu gö rüşünde birleşmektedirler. Ancak Libya konusunda, gerçeğe en yakmlaşmış olanlardan biri Albay Kadüafi'nin yakın çev resinden bir yüksek yetkilidir: «Libyalılar, yüzyıllar bovu, garip bir yakınhk ve güvensizliğin cömertlik ve bencilliğin kanştığı bir ulus olmuştur. Herkes bizi hor kullandı: Fenikelilerden tutun da, Romalılar, Vandallar, Bi zanslılar, Türkler, Italyanlar, Almanlar, İngilizler ve Amerikalılara kadar... Bugün zenginiz ve bu servetimizin dünyanın yüzünü değiştirmesini arzulamaktayız. Ancak bu serveti dağıtmaya başladığımızda, yüz yıllık güvensizliğimiz bir kez daha su yüzüne çıkmakta, tüm yabancılar bizi somürmekte kararlı eörünmektedir sö7iimü?e..» Lıbya'sı Le Monde Diplomatique KADDAFt Peygamber mi, çılgın nu? îoksa ikisi de mi degil?.. hiptirler. Onların özellikle araıladıklan şeyin, ciddıye alınmak olduğunu samyorum.» karşın... Düşmanlannın ileri sürdükleı gibi. bu gerçeğin altında Libys da baskı rejiminin yattığı göri şü, bıraz kolay bir savdır. Aks ne, Kaddafi'nin rejimi. muhalı fete karşı hoşgörü göstermektı devitmini özellikle tüketim alî nında gerçekleştirmektedir. A bay petrol sayesinde. ulusun her istediğini vermiş, karsihgı: da küçük fed3kârlıklar çagnsu da bulunmuştur. Son zamanla: da kamu kuruluşlarında çalışaı lann ayhklan yüzde 30 oranınd arttınlmış. elektrik harcamal: n vatandaç için yanya Indiri miş. çiftçilere venl kredi kola' lıkiarı tanmmıştır. Purada. en önemli gerçek, le: basına milll gelirin, bes vıldı >nlda iki fcatına çıkmasıdir Ü kedeta Universite ÖÇrencileriri savısı tse dört kat artrmstır. t teyenlere ucuz konut, bedav sağlik hlzmetleri saglanmaktadr Kısara. Albav Kaddafi'nin Ikt dannda, Libya, büyük rtlketir topKırmı dfizeyine ulaşmıştır. O sa bir kusak öncesi. BirİPsmi Millp<!er'de temsil edilen ülkelı rin en yoksulu idi aynı Libya.. BONN (ANKA) özellikle Ba:ı Avrupa ülkelerinde otomobil sanayiinin geçirdiği kriz, tem muz aymda en ciddi düzeye ulaş mıştır. Fransa'da otomobil satışlan yaz aylarında şimdiye kadar görülmemiş bir oranda azalırken, İngiltere'de temmuz satışlan, 16 yıldan beri görülen en düşük sayıya inmiştir. Federal Almanya' da ise satışlar geçen aylara göre biraz canlanmıştır. Ancak geçen yıllann durumuna göre otomobil piyasası bubrandan kurtulamamıştır. Otomobil piyasasmdaki gerileme, Batı Avnıpa'da ekonomik durgunluğun yerleşmesine ve işsizlifin artmasır.a yol açan en önemli nedenlerden biri olmaktadır. Otomobil satışlarında büyük bir düşme var Dünyayı şaşırttı Ne var ki, Muammer Kaddafi için, yandaşlarmm ve muhaliflerlnin hem fikir olduklan bir nok ta vardır ve bu gerçek yalanlanamaz: Bu adam, beş buçuk yıl önce gerçekleştirmiş olduğu hükümet darbesiyle, Arap ülkelerine sürekli çağrılarıyle. büyük petrol kuruluşlama inatla kafa turuşuy'.a, ülkesinl yabancı üslerden arındırmakta göstermiş olduğu hıziı başanyle ülkesini gerçek anlamda bir bağımsızlığa kavuşturmi'.ş, dünyayı şaşırtmasım biimişur.. öte yandan, Albay Kaddafi'r.in Arap dünyasmda izledigi poütika, sonunda kendine karşı dönmüşe benzemekteriir. Diğer bir deyişie Libya, Arap ülkeleri arasında kendisini yalnızlıga itmiş olmaktadır. Libya ile Tunus'ım birleşmest tam bir başansızlıkla snnuçlanmıs. Enver Sedat Lib ya'yı «sa!t reor1cilik»le sııçlamışbr. Taralsıa gözlemciler, İran Sıfıra mı indi? Ö*e yandan, Muammer Kaddafi'nin Filistin'in «haklı davasma> tam desteğini defalarca belirtmiş olmasına karşrn, Filistin Kurtuluş örgütü çevresindebi saygınlıgı sıfıra inmiş gibidir. Kaddafi. petrol politikasımn önderliğini de, tran Sahı ve müteveffa Kral Faysa'.'a kaptirmıstı. Bu gerçeklerin yanı sıra Libya' nın, dünyadaki tüm kurtuius ha reketlerinin bayraktarhğını üstlenmek istemesi, sorumluluğu ol madığı olaylarda dahi suçlanmasına yolaçmıştır zaman zaman. Örneğin, Kıbns bandıralı, silâh yüklü bir geminin İrlanda ya kmlarmda durdurulması sonucu, geminin sahibi Libya'yı işe karıştırmış», böylelikle Albay Kaddafi'nin «trlandahlara da yardım ettiğini» ileri sürebilmişti. Oysa, bu tarihten sonra, İngiliz istihbarat servislerinin Libya'nm IRA ya silâh yardımı yaptığını su yüzüne çıkartma yolundaki çaba lan sonuç vermemiş ve Libya' nın İrlandalıların davalarını des teklemek dışında somut bir yardım yapıp yapmadığı açıklığa kavuşamamıştı. Bu gibi olaylar gözlemcileri, Kaddafi'nin emperyalizme karşı savaşınm yalnızca teoride kaldığı yönünde düşündürmektedir. Kaddafi, Trablusgarp'ta görevIi bir Arap diplomatının belirttiği gibi. îngiliz emperyalizmini ısrarla eleştirirken, ülkesinin bu gün de îngiltere'nin başta gelen müşterilerinden biri olduğunu unutmamaktadır. Diplomata göre eğer Kaddafi, gerçekten îngiliz emperyalizmine karşı savaşmak lsteseydi. bu ülke ile alış verişine bir ambargo kovardı. Bakın di*er bir Arap e«zlemci ne diyor: «Libyahlar nara ile satın ahnabilecek her şeye sa Ekonomik dev Bugün Libya Kuşkusuz bir ekonomik devdir. ancak birkaç yıl öncesine dek yoksulluk içinde yüzen bedevi halkının entellektüel olanaklan da kuşkusuz sımrlıdır. Bu ortamda Kaddafi' nin «Libya, yalnız petrol değil, fikir de ihraç etmelidir» biçimindeki umudu, ne dereceye kadar doğrulanabilecektir? Bu gerçek, bize eski Mısır Devlet Başkanı Nâsır'ın, Albay Kaddafi've şu öğütünü ammsatmaktadır: «Elek triği yeniden bulmaK değil. ondan en iyi biçimde yararlanmanın yoiunu bulmak gerekir.. 1969 darbesiyle iktidara geçtlğinde, çoğu yabancı gözlemci. genç Albay'ın kendisinin ve tdeoloüsinin, kısa sure içinde yertni daha ılımlı bir yönetime bırakmaya mahkum olduğu görüşündeydi. O gün bu gün, kendisi CIA ve FKO gibi yabancı örgütlerle de anlaşmazUğa ginnistir. Ancak. bir çok istifa söylentilerine, nedefine varamamış dış tan vönetilen darbelere karşîn, Albayın. bugün ülkesini her zamankinden daha şrüçlu bir biçim de «pencesinde» tııttuSu da bir gercektir Dıştan. diismosmi nrzulayanlann çoğalmış olmasına Y A R I N : Libya devrimi nasıl bir devrim?