Catalog

CUMHURÎYET 24 Nisan 1975 BEŞ TÜRK KESİMİNDE 1970'e DEK BÎR PARTİ YOKTÜ Sorunlara Bakış TARIM SİGORTALARI Hilmi ACiNAN u «.ır&larda kamuoyunun dikkatini çeken onemlı bir konu da, tarım ürünJerini sıgorta kapsamına alacak kanun tasansının ön plana geçmlş olmasıdır. Bllindiği gibi tanm, ekonomimizin temel sektörü olmak vasfını devam ettirmektedır. Nüfusumuzun yüzde 60'dan fazlası geçimini bu alandan sag lamakta ve ihracatımızın, yüzde 74'ünü de tarımsal ürünler meydana getirmektedır. Mılıs ekonomimiz için ifade ettiği bu öneme rağrr.en tarım sektöru bugüne kadar arzu edılen güvenceye kavuşturulamamıştır. Ülkemızin topoğrafik yapısı ve bulunö*uğu bölge ıcsbı tarımsal üretim her zaman doğal n«klerden tarsr gormekle dolavısıyle de çifteıle rımiz kaderleriyle baş basa kalmaktadır. Tarımsal uretim, uysu anmakta oıan verei rr.u afiyetlen, tarım kredı fcolaylıklan, kar?ıl;.<sız fidan ve tohum dağıtılması yanında ban urünlerın taban fıyatlannın tesbit edılmesı ve destekleme alımlarının yapılması gibi dev1 let yardımlan ıle ayakta tutulmağa ça ^,'maktadır. Ar.ılan tasarısının kanur.laşmaM h;.lınde millî ekonomimizın dzü olan tarım«al istihsal ılk kez arzu edilen güvenceye kavusmus olacaktır. Teknolo.uk değisıkhğe paralel olarak tanm alanında tfa geli$me kaydeailmiş olmasina rağmer» doğal âfetlerin kontrolıinde ba?arı sağlanamaması nedenıyle çıftçılerin uğradıkları zararlar her zaman ıcın endfse vericı olmaktadır. Tarımın 07eüığı itıbariyle Mgortanın dığer branslarında ulasılan gelişmevı tarım sigortalarında gorememekteyız. Bugun bıle dun>a tarım üretimınm çok büvük bir kı=mı doğa! nsklere karşı sıgortasızdır KaMı kı. îkti^aden çok gelişmiş ulkelerde dahi tsrımsal uretim tam anlamı Ile güvence alt:na ahnamamıştır. Bunun da nedeni rfiğer sıgona dallanndan farklı olarak değişik ıklim kosulları altında yetışen çeşitlı ürünleri etkileyen risklerm de çok değişik ve ağır riskler olu»udur. örrveğın, kuraklık ve rutubet noksanlıgı çoğu ulkelerde en buyük doğal rizikolar dıve kabul edllmektedir. Amerika'daki tum ürun hasarlannın yuzde 4O'ı kuraklıktan mevdar.i gelmektedir. Ve yine Seylan'dakı urün has=arlarının yarıya vakın kısmı bu rizıkolarîa :1silidlr. Ayrıca rutubet îazlası ve sevlâp da vıne çoğu ulkelerde büyük hasarlar meydana g°nren rizikolar olarak kabul edilmektedir. Dolu rizikosu ıse kurakhk kadar olmasa bile bazı yerlerde en aüır doğal miko olarak gorülmek tedir. Bu arada don ve kasırga, da ağır hasar!ara yol açan ve dunyanın bir çok bolgelennde buyus tahribat meydana getiren rizlkolardandır. Bunun dışmda haçarenın bitkisel urun lertfeki zararlart üe gebelik. doğum ve de çeşıtli hastaüklardan ölen veya sakatl&nan hayvanlârla ilgili rizikolar da tanm sahasında her zaman dikkatl çekmektedir. Görülüyor ki, taTim sigortalarıoa ılişkin rizikolar ürünün cım lerine ve Iklim koşullanna göre, ülkeden ulkeve hatta aynı ulkenin değişik bolgelerinde dahi ozellık arzetmektedir. Doğnı, dürfist bir insan mırun? Cevap vermekte acele etmeylniz. Doğrulukta ve diırüstlükte yüzdelik, ondalık hesabı yoktur. Bir insan >üzde 99.9 doğru, jüzde 0.1 iğri olsa, ona doğnı insan diyemeyiz. Doğruluk tam \e matlak bir şeydir. Devrimci olacaksanız kendi kendinizi yüzde yüz «doğru ve dürüst» obnaya zorlamalısınız.. Rauf R. Denkta?. SA.4DET SIRLARI, Sarfa 67, Lefkoşe 1973 Kıbns Türk Kesirrunde 1970 yılına dek bir sıyasal parti yoktu... Yapılan seçirrüerde halk, oyunu kışılere venyordu. Aydmlar arasmda ise bır si>asal partı kurup goruslen sıstemleftirerek seçımlere katüma etilimi vardı. ^ 0 Kıbns Anayasası buna ızdn verıyordu. Rum kesimlnde Komünıst Partisi de (AKEL) dahil olmak uzere siyasal partiler laaliyet gosteriyorlardı. Türk aydınlarının parti kurma arzusu 1970 başında iyice olgunlaştı ve yılın başında gırişimde bulunuldu. Ancak Ankara'nın yerel seçimlenn yapüacağı gerekçesıyle kuruluşun ertelennıesını ıstediği öne sürüldü. Cumhurıyetçi TUrk Partisi (CTP) bir yüa y&km bir gecıkmeî'le 27 arahk 1970'de resmen çalışmağa başladı. 5 kuruluş mevcut olup bu orgut, çift^ıler içm mecburi Sosyal Sigortanm bir koiu olarak faaliyet göstermektedır. ROMANTA: Çiftçilere japılmakta olan muhtelıf ya^dımlann yanında Romanya Hükümetının kurdugu tanm sıgortası sıstemi sayesınde urünlenn doğal risklere kaısı sıgortası tcmın edılmektedlr. Sözu edilen sıstem 1952 yılından «^n ra butün çiftçiler içın mecburi tutulmustur. Ayrıca Romanya'da ıhf.yar' tarım sıgortası •nstenıleri de mevcuttur ve bunlar kooperatıîler tarafından yurutulmektedır. İSPANTA: Uzjn vıliardan beri î=panya'da uygulanmak ta olan çeşitli urün =:5ortası sistemîeri çok buyuk dolu hasarları nedenıyle ba«an sağlayamamıştır. Bugun için ı=e devlet tarafından uvgulanan tanrn sigortalan «istemı dahi arzu edilen jaye'e ulaşamamıştır. .MPONY*: 1338 Mlında başlatılan iirün Mgortslannda prım Japon Hukümeti ıle çiftçüer tarafından o^taklaşa odenmektedir. Primir» ödenmesind'e ciftçıye düçen miktar hasar durumuna gore, böigeden bolgeye değismektediT. Bu konuda yapılmıs çalısmaların detayına g.rmeden ozetlemek gerekirse tarım sıgortal^rınm da görüuıldüğü 1928 yılında toplanan İlk Ziraat Kongresinden gür.umüze kadar çe«itli kurulus ve bakanlıklar için uzmanlar vasıtasivla rapor ve kanun ta«anlarlnn hazırlattınlması devam etmistır. Gerçek şu kı, butun bu çalışmalar Türkiye"de tanm sigortalannın rfevletln malî destegi ile ve bir kamu kurulu«u tarafından yonetilmesı fikrini olusturmuştur Kaldı ki, bugün ülkemizde (aahyet gosleren otuzsekiz sigorta şirketinden V3lnız ucıi • u tarım sısortalarım eüçlukle devam ettır%n diklerı hususu da gozö'r.ünde tutulur^a bu onemli konunun ancak deOet yardımı ıle yurutulebileceği yolundakı gbruş kuvvet kazanmıs olur. Bilındiği gibi, 397; yılında Tanm Bakanlığı tarafından hazırlamp gdruşleri almrr.ak u?erp ılgıli kurulus ve Bakanlıklara gonderi^en Tarım Sigortası Kanun Tasarıstna iliskin çah«malar bitirilerek Baçbakanlığa «unulmuştur. Anılan Tasannın c/eMiklennı çok kısa olarak *öyle ozetlemek mümkündür: a Çiftçl ürün ve hayvanlannın hansl nzikolara karşı mecburi şekilde sigorta ettinleceğı belirtümiîtir. b Tanm sıgortası kap^amına almacak ürün ve ha\van çeşiileri. riskler. sigortanm uygulanacağı bolgeler. sigortaya gırcceklerde aranılan şartlar. «igortB cîevrelen ve mecburî kıhnacak sısorta uvguiamEİarının neler olacağının Tarım Bakanlısımn teklifı uzerine Bakanlar Kurulunca kararlastırılacaSı ve avrıca mecburi tanm siEortası uygulama=ına kamu kuruluşîan ıle tanm kred:=i alan uıetıcilerden ba=lanacagı kavdedılmiştir. c Hazırlanacak tarifdere gore alınmaM gereken primlerın yuzde 4(lının sıgorta ettıren ve yuzde fifı'ınn da de\letçe f7".dan karşılanması önerllmi'tir. d Genel tarım sısorta uygulama poeramının ana hatlarının tesbiti ve risklerın uvKulama kapsamına alınabıirne olanaklarının araştınlması ıçm Tarım Fakar.ının baskanlığında «Merkez Danısnıa Kurulu. teşkilı ongorülmüstur. e Tarım sigortası alanmda faalıyet ROStermek üzere Tarım Bakanlığma bağlı 1üzel khıliğe idari ve mall özerkliğe sahip bir örpit «Tirun Sigorta Kuramu. kunılacağı ifade çdümıştır. f Mecburiyet kapsamma alınan rizikolaraı özel sigorta sirketleri larafmdan sigorta edılmeleri halinde uygıılanacak tarife prımınm D F mın fondan bu şirketlere ödeneceği hükmü getirilmiştir. Tasarı. bu ana ilkeler çerçevesınde kanunlaştığı takdirde çıftçimiz tabii afetlere karşı tabiatla başbssa kalmaktan kurrulup gerçek anlamda Devlet sruvencesine kavuşmuş olacaktır. Tanmımız.ın gelişmesıni temin bakıjTundan tarım sigortalannı üretüne katkısı olan Mr unsur olarak görmekteyiz. Yukarıda da belirtildıği Sibi bütun güçlüklenne rağmen çeşitli ülkeler hu sigortalan bir Devlet gorevi olarak kabul edip tarımsal üretimi guvence altına almışlardır. Bilindiğı gibi yurdumuzda tanm kesimi büyük bir geçım kaynağı ve geniş bir çalısma «3ha5i teşkil etrnelttedir. Bana rağmen tanmsal üreümimiz genellikle tabiat koşullanna bıraktlmış durumdadır. Ülkemizin iklim koşulları «:bebiyle tarımda verim yıldan yıla büyük değişiklikler göstermektedir. Bu yüzden gelirı azalan çiftçi yılksek faızle borç veren tefecılenn eline düşmekte ve ürününü daha tarîads ıken ı,ok düsük fıyatla satmak zorunda kalmaktadır. Çiftçinin tanmsal üretimınin guvence altma almması millî ekonomimizın olduğu kadar toplumsal aç:dan da büyük önem tasıyacaktır. Kurulacak olan örgütün millî ekono^'m'"? katkıda bulunmasmı ve çiftçilerimizin refahmı artırmasını içtenlıkle diliyor ve beklivoruz. Kıbns Türk Kesiminde Sıyasal Kavga 1972 1975 Şefik Kahramankaptan DENKTAŞ: Bizde millî emniyet işleri Türk Mukavemet istekleri sonra bizi suçlarlar dıye redded.emey«... Tefküatına bağlıdır... Bız, TMT"den gelen Denktaş ve yandaşları siyasal parti kurulmasına karşıydılar kurulu?undan beri Ahmet Mıtbat Berberoğl'i vardı. Siyasal partiler yasası Türk toplumunun yönetiminds uygulanan yasalar arasında bır sıyasal partimn tescilıni, çalışmalannı, yetkı ve sorumluluklaruıı düzenleyen bır yasa yoktu. Bu bo?luk CTP'cüerin çok başmı ağırttı. Herşey tamamdı ama, yonetım «yasa yok, kaydı yapamayızn demıştı. Ama CTP'ciler dırenınce yönetim sorıunlulan Ba>savcılığa baş\urarak soruna bır çözum bıılmasım ıstedıler. Başsavcı ınceleme devres;nın sor.unda kayıt ıslemı içın «ı. maddesı dernekler siyasetle ugrasama7» dıyen Dernekler ve Bırhkler Yasası hukumlerımn uygıılanmasma karar verdı ve CTP boylece resmi bır bıçımde ortaya çıkmış oldu. Aslında bu olaydan sonra ıstenseydı, bır sıyasal par.ıler yasası hazırlanarak Meclıs'ten geçırılebılır. boylece uygulamada kar şılasüan bo^luk doldurulabılırdi. Ama Denktaş \e yandaşları partı kurulmasına karçıydılar. Bu yor.de bır ginsim. bu yuzden LJ temmın 1P74 Bans Harekâtı sonrasma kadar yapılamayacaktı. Berberoğlu kimdir? 1921'de Limasol'da dofan Berberoglu «Darülteyiz»den sonra Kıorıs Türk Lısesinı, daha sonra iS^nbul Hukuk Fakültesini bitiıdi. Londra'da da «Mıddle Ternp leı>: tamamladı ve Limasol'da atııkatlığa başladı. Berberoğlu 195257 yıllan arasında Kıbns Turk Kurumları Federasyonu a>=başkan!ığı vaotı. 195357 arası Lımasol karmn belediye mecüsi uyes!5'dı 1954'de önce Londra'va forra BMde Kıbns'la ilgili görjçmelere Katılrnak için New YoTk'a gıden üç kişilik hejetın ıcırdeydı. 1955'de de IjOndra'da toplanar ujlü konteransa gıden htyetan uyesivdı. 1960'dan sonra Gın.e Milletveküi seçıldî ve Huk'.'k Komıtesı başkanl^ı yaptı. Iu64'de Strisbourgdaki Avrupa Korsevı ^iısınalarma Türk Tem ?ılcısı olarak kPtıldı. 1965'de Somclıde Diınya Islâm Kongresi'nrte Kıbrıs Türk Toplumunu temsn ettı. 1370'de mılletveküi se Bu yaymlar Kıbns'ta toplatılmadı ve serbestçe satıldı. Ama yazıların iktıbas edüdiğı bülten ««müfsit yayuı» sayılarak t«platıldı. CTP'nın 12 uyesı mahkemeBaskılar.. Baskılar . ye verıldı. Bunlar; Berberoğlu, Cumhurbaşkan yardtmcılıgı se genel sekreter Naci Talât Usar. eimleri sırasında olanlar. Türk Magosa Ilçesınden Ramiz Gökçe. basımnın bır kesiminde yansı Dr. Akın Kemal, Aydın Ahmer, bulmus, CUMHURTYET ve BA Vahit Halil. Lefkoşeden Y. MıRIŞ gazetelerirle YANKI dergı mar llker Küıç ve Hasan Haroı konuya ve olaylara gerek lıa man. Lefke'den Hasan tbrahim, be? gerek maKaleler olarak su Hacı tzzet, Lamakadan Halıl îunîannda ver vermiştı. Bu va Kemal idı. Bu üyeler toplam 1995 yın organlan Turkıye'de oldoKıbrıs Urası. yaklaşık olarak fü gıbı. Kıbns'ta da satıhyordu. 70.000 Türk Lirası cezaya çarpiıCTP ise 11 temmuz 1972'dt gıv rıldılar. Bir kısmının suçu bulterüşlernıı ;'^vmak içın oır bul ni bulundurmak, bir kısmının kı ten ^ayınlamaya baslaniistı. Bul ıse yasak kitap bulundurmaktı. ttn'ın 26 mart 1973 tanhlı 5. sa Y. Mımar llker Kılıç'm ennde Emstein'in Izaüyet Teorısı bulun yı?mda Anavatan basınında çımuştu... Yasak kitaplar arasında kan bazı yazılar ıktıbas edılm'$tı CUMHURÎYET'ten Mehmet Emest Heminguay'in «Çanlar KıBi.rlas, Oktav Akbal ve Hikmet min İçin Çahyor»u, John Steuı çüemetil. Berberoğlu nun bir ; onu de fıtroola olan sevgisiydi. Çeşitli ^Itbol kulüplennin baskanlığını vyptı. Kıbns Türk Putbol Federayronu'nuD kuruculan arasında yer aldı. 1970'den ben CTP Genel Baskanlıfcım yürütüyor ve havannı avukathk vaparak kazan:yor. Çetinkaya'nın üç, BARIŞ'tan Yaşor Aysev'ın IKI ve YAKKI'dan ELcnim bir vaz: ıktibas edilmişt:. Müfsit yayın! beck'in «Bıtmeyen Kavga»sı, clnsel sorunlarla ılgüi bılimsel kıtap lar ve Büyük Atlas vardı. Bülten' de ıktibas edilen Anavatan basını yazıları lıakkında bilırkışi olarak «müfsittır» diyen ıse, ılkokul oğrenımlı 16 yıllık bır çavuştu:.. O dönemde butun yaymlar Letkose'deki Hazım Remzi Kıtabevı' nce dağıtılıyordu. CTP uyelerı. Anavatanda ya>mlanan günlük ve haftalık ılericı yayın orgsnlannı okuîanlann ybnetimce fişlendıkle rını ıddia ediyorlardı. Toplam yasaklanan kitap sayısı ise 328 ıdı Denktaş ve yasaklanan kitapar Banş Harekâtı sonrası Barış Harekâtından sonra Meclıs'tekı özgürlukçu mılletvekillerı siyasi partiler yasası onensını Mechs'e sundu ve gundeme aldırdı. Bu buyuk bır asamay dı ve Türkıyede CHP'nm ve Ece vıfın guçlulüğunün buyük payı vardı. Ancak gırişım yönetim sorumlulannca pek sevimli karşılanmamıştı. CHP Genel Başkanı Bulent Ecevifin Kıbns'ı zıyaretının yarattıfı olumlu hava ıçinde önerı Hukuk Komıtesi'ne havale edıldı. Komıte çalışmaları sonuçlanmak ürereyken Kurucu Moclis oluşturulması karan çıkınca bu onerı de, dığer yasa onerılerı gibi donduruldu. Kurucu Meclıs calışmalaı ma başlayınca onen tekrar gündeme almdı, calışmalaı tamamlanaro^ goruşulmek üzere gerekli ıslpm vapıldı. Ancak ışler afır yürüyor, Denktaş yasa önensınm Anajaso taslagından sonra ioruşulmesıaı ıstıyordu. Bu once kabul edılmedı ama, sonra beklenmedık Dır ar.da erteleme önerısı ovlandı ve bırkaç oy tarkla kabul edildı.. Boylece sıyasi partiler yasası tekrar rafa kaldırılmış oluyordı Şımdi bzgurlukçü raıîletvekıllerı yenı bır partı kurrnak ıçm bu vasanın çıkmasını beklpveeeklerdj • Tanm sigortalan uygulamasındakı güçluk ler nedeniyle diğer sıgorta branşları kadar >a*gın hale gelememiştir. Daha zıyade ik»ıssden az gelişmiş ülkeler için önemli olan bazı zorlukları kısaca asağıdaki tarzda sıralamak mUmküntfür: a I«tatistik bllgllerın azhğı, b Tanm tekniğinin ilkel oluşu, c Tapu kayltlannin noksanlığı, d Personel yeterslzUgı, e çiftçinin ekonomık durumunun «lverişsızliğî. Tanm sigortalan için yapılacak plan ve \1v5ulanm8s1 gerekli sistemin seçiminde vukarıda belırtiler» hususlar hayati önem taşımastadır I?te bu nedenlerle tanm sigortalan gercek ar.lamı tle ancak 1930'larda başlamre ve 1931 yılında Amerika. 1939 yUında da Japonya'daki urün sigortalan ıle ilgili uygulamalardan sonra 1947 yılında Mauritius. 1953'de Ispanya, !957'de Meksika, 1958'de Seylan. 1959 da Kanada, 1961'de Yunanistan ve tsveç, 1964 \ihnda da Fransa bu konuda çalışmaya baçlamıslardır. Bu ülkelerden başka daha çok devlet ve kollektif çiftlik ürünlerinin doğal nsklere karşı sigortalanna örtıek olarak Yugo«lavya. Polonya, Bulgaristan ve Rusya'daki uyşulamalan bellrtmek mümkündür. Bunlardan bırkaçım kısaca görelim: KIBRIS: 1958 yılında kurujmu? bulunan cTanmsal Guvence Fonu» buğday, arpa ve bazı yemı?lerın doluya karşı sıgortasıyla buğday paslanTnasım leminat altma almaktadır. Bu kurulus her yıl hukümetten yardlm almak suretiyle calıçmalarını surdurebiltnektedir. Sözü edilen bu ihtiyari örgütun vanında 1965 yılında faaliyete geçen ve zorunlu tanm sıgortası olarak bilinen «Kuraklıktan Kurtulma Fonu» ise sadece buğday ve arpanın kuraklığa karşı sigortasım temin e'.mektedir. YUNANtSTAN: 1961 yılından beri çiHçilerin mahsulünu dolu ve don rizikolarma karşı sigortalayan bir Gübre fiyatı indiriminde en çok boya ve plâstik sanayicileri yararlandı ANKARA. (tumhurİTet Bürosu) Ceplıe Hukumetı taratından fıyatları ortalama yüzde 33 oranır.da düşürülen gubrenm çıftçilerce değıl, boya ve plâstik s>anayıcüen taratmdan alınmaya başlandığı ve fiyat mdinminden hukümetm açıkladıgı gibi. «genış köylu j:gmlannın» değil, sanayıcılerln vararlandığı saptanmıştır. Aynca satm alınan gübrenın bır kısmı sanayıde kullanılırken, onernlı bır kısmının da Suriye ve Irana kaçınldığı öğrenilmistır. Geçen naita sonunda Demırel Hukumetı tarafından fiyatları ortalama yüzde 33 oranında ındirılen EUbrenın «gemş köylu yıjınlarınca» dej'l. fakaf boya ve pias tık sanayıcilen tarafından al;ndığı ve önemlı frjat \ndirim.nden sanayıcılenn yararlandığı sap tanmıştır. tl;ihlerden alınan bılgıye gore, Turkıye'de satılmakıa olan gübrenn toplam ^ozde 20'si toprağa gıımekte. başka bir deyımle çıftçilerce kuUaııılmakta, geri kalan yuzde 80'i sanaytcüer tarafından kullanılmaktadır. Boya ve plâstik sanayiinde hammadde olarak kullanılan sübrenm da ha çok Istanbul'da sanayıciler tarafından satm alındığı bıldinlmektedir. Özellikle fiyatı 360 kuruştan 275 kuruşa. yaklaşık yüzde 34 oranında indırilen «üronın» tamamının sanayıde kullanıldığı belirtilmektedır. Ö*e yandan, fiyatlann indiriîme sinden sonra, özellikle İran ve Suriye'ye bü\ük miktarlarda gub re kaçakçıhğının başladıği öne su rülmektedır. Ortalams 130 2fıO kuruşa alınan gubre, naklije rfıaa rafı îîe 300 kuruşa mal olmakta CTP mi, CHP mi? «Sız CHP Genel baskanı olarak » Kürsudekı yargıçın ağzmdan çıkan bu sozler, sar.ık du rumunda olan CTP Genel Başkanı A. Mıthat Berbçroglu ıle Genel Sekreten Xacı Talât Usar'ı tebessüm ettirdı. Y'l 1973'dü. Cumhurbaşkanlıjı seçımleri gerıde kalmıştı CTP başharflennın benzerligi ve Anavatanın en esta par'ısınm zihmlerde varattığı koklü abîkanlıkla bır kısım bürokrat ve aydın tarafmdan CHP ıle kanştınlabilıyordu. Aslında CTP CHP benzerligi srıdece başharflerden ibaret degıldı. Programian arasında da benzerlıkler vardı. CTP programırıda ve Berberoğlu'nun seçım te\ ann&mesınde: # Demokratık auzeni. insan seref ve haysiyetine yaraşır, va j taTioasın düşunce hareket ve vıc \ dun hürriyetmG saygılt. ileri ve k\jsursu7 bir toplum düzeni kabul ederız; # Hukuk hâkimryetıni esas alan fosj*al acalete ve sosyal güvenliğe dayalı demokratık bır du zerıi gerçekleştirecegız: % Bütün vatandasları kanun cniinde eşıt tutaı* hııkuka dayalı t&rafsız ve istikrarlı bır ıdare kuracagız; # Anavatan Turkije ile üaha \apici ve dalıa sıkı üıçkıler kuracak ve işbirlığinde buluıiacat> Başarüan devrimieri ve Ata turk ılkelennı ozenle koruyacağiz. cuyordu Millî Pivan^o dün çekildi 3429UÜ n u m a r a 2 OUO.OOÜ lıra 1'37692 n u m a r a oOU ( M lıra X J 190.000 Lira K a ı a n a n l a r 019)25 074466 300557 J2S31U 338795 346943 3419S5 35I69B 364479 386469 40.000 Lira K a z a n a n l a r P2Î667 029867 0.İİ853 U33341 05:jSL'3 153966 082515 URa74d Ü95398 lt>017y 228132 C31397 240361 28C330 319226 323665 355354 360599 374503 385919 4143t'4 452549 476234 47800S 483918 544344 545761 577478 578518 581731 20.000 Lira K a z a n a n l a r Ü03152 U0903H 015342 017153 U44O27 0 I Turkısh Occupıed Armenia,, (Baştarafı 2. Sayfada) sinden beri Ermenî yurdu idı. Bugun de geae bır Ermeni yurdudur. Bir gün gerçek sahıplerıne verilecektfr o topraklar». Bunun gerçekleştınl mesinin Batı uygarhğının bdevı oldugu hatırls tılıyor. Bunlar Turk Ermpn! yurttaşlannm işi değildır, onlan bunlardan sorumlu tutmak haksızlık olur. Bütün Osmanlı tanhı bo>oınca Ermeni «mıllet»ı (başlıca üç Hınstıyan mezüebindej olan kışıler) o tarihm nunetlennden en çok faydalanmış olan kişilerdi. Türk olan haltan kendısı bu nımetlerin kımılerinden yoksun kalmıstır. Errnenılerin müzık, tiyatro. dıl, matbaacılık, kitapçılık, diplomasi, hukuk alanları gibi kültur alanlarında Osmanlı, daha sonra Turk kültür yaşamında hatırı sayılır katkılan olmuştur. Bugün de olmaktadır. Buna karşüık, ekonomlk ve sıyasal alanda Türk halkı onlann becerikliliklerinın faydasından çok zararlannı görmüştür. Bır ara tefecısarraf kapitalizmi Osmanlı devletini hemen hemen avucu içine de almıştı. O devletin son yıllarinın bunalımlan ıçind» kendüerine de bır taydası olmayan emperyahst çıkarlara, sıyasa ve petıol işlerinde göriildüfü gib'., aracı olmak hatasmı ışlemıslerdir. Bu gıbi sayılamıyacak kadar çok tatsız olaylar karsısmda, Türk kanunlannın korujuculuğu al'.mda ışmde gücünde çalışan Ermsn: vurttaşlardan TUrk halkınm hakaret ve düşmanhk degil, saygı ve bagir.ık beklemeve hakkı vardır. Din aynlıklan tehanesıyle ınsanlan biribınne dü^man etme çağlarınır. genlerde kalması gerektiğmı Müslüman olan kadar olmayan da anlamalı, bunun sağlanmasma çalışmalıdır. Özellikle Amerika'da yoğunlaşmış olan zengin ve mutlu Ermeni asıllı Amerikalılan kışkırtan maceracüarın. Ermeni macerasından alacaklan önemli bir ders de vardır: emperyalist güçlenn desteği ile yürütülmek istenen hıç bır ulusal kurtuluş da\ası başarılj olamamıştır. Avrupa dışı bütün ulusal kurtuluş savaşlan güçlü bır emperyalist devlete dayanarak degil, tersine, ona karşı savaşarak basanlı olabilmektedır. Böyle bir dcstekle kazanılrnıs tek kurtuluş sa\aşı gosterebi'.ır mısınız'3 Bu dersı almarmş olan kişıler, nalklarını vaşadıklan toplumlar ıçinde huzursuî, vabancılaşmış insanlar olarak kalmaya mahkfım edeceklerdır. Yoksa, acaba, bazı halklann her yerde yabancı halklar olarak yaşamakta fayda görmek gibi bır yazgılan mı vardır? Ermeni Sorunu Osmanlı împaratorlugunun belirttiğim dr> nemlerde. ıçinde bulundugu fcoşuUarın tumü açısından bakarsak (bu konu, Hanvard Ünıversınin eski bir ünlü profesörü olan William Langer'in «rEmperyalizmin Diplomasisi» adlı büjrüic yapıtında bütün aynntılanyla incelenmiştir) Errnenı sorununa özgü öört yan belirir: birincısı, bunun Ermeni halkınm bir ulusal biUnçlilik: sonucu olan bir özgürlük savaşı olarak değıl. Osmanlı devletinı çokertme çabalannın bır parçası olarak körüklenmis gizli sılâhlandırüma, anarşı, suikast, entrika olaylan dızisı olarak başlayıp gıttigı. tkıncisi, bu toplumdan kopuk yaüancı ülkelerde yaşayan terrörcü kunılların öış dünyaya kendilenni tanıtmak için trile bile, is'eye ısteye kendi halklannı ulusal temeli olmayan. yersel dayanaği, nütusal çoğunluğu bulunmayan bir ulusçîıluk davasının içıne süniklemelen. Üçüncüsü, bunu büyük devletlenn zaman zaman kendi amaçian için sömürmelenne, buna karşılık onlardan bir karjüık da elde edememeye yol açmalan. Dördür.cüsü, Osmanlı ülkelenns girmiş olan yabancı dln yuvalannın bunlara yataklık etmesi. İş Bankası Suadiye Şubesi soygununda kullanıldığı sanılan otomobil Bostancı'da bulundu 044845 14845 071917 İ1917 0873C7 (73C7 132721 İ2721 066449 1)75363 075949 076116 084306 095903 126142 144749 183253 196598 208192 253474 272118 279276 280852 285059 292102 314900 318538 312503 351.385 354952 C£5605 377418 393173 423556 446294 460406 486788 489003 501790 502897 525199 537208 539001 550529 560885 573171 580592 588101 10.000 Lira Kazananlar 2526 02463U 025907 022526 024469 02463U 025i 032197 0S2316 033349 038!2197 032316 03S389 046935 050605 U68: 046935 050605 U68200 079389 161915 269795 290326 343526 3S6228 472751 508637 554666 59397S Niçin tepki? En •jnemll »e yonetımce tep i k;\le iıarsîlanan ılkelerden bırı i dt cEmnıyet ve sılâhlı kuvvet ;en ve adalet müessesesmı cı\as^tır. dışında tutmak»tı . Diger burun ılkPlerıyle CTP sosyalıst aeeı) ama. demol:rasıaen yana, ısçı. mcmur, ve koylü kitlesma hitap eden «ortanm solu»nda denılptılecek bır panl olarak bPİır nı;ftı n ? Lefltose Lımasol, MaRosa Bat ve Letke oıgutler'nı kıırrrus. Cumhurba^kanı yardımcıli?" seçımlermden sonra çalışn:s!arını daha da voğunlastırarak sürdurmeye başlamışM. Mıütan'armın çogunluğunu gençler oluşturuyordu. Partinin başında Onceki gun Iş Bankası Suadi^e Şubesi'nı so^ an silâhlı dort kışinin bulunma.1! içın tüm gücur.u Kadıkcjv yoresıne veren Emnivet Müdurluğü A'ayiş Su2ft» Lira Kazananlar be*ı ekıplerl. gece yarısından «Son üç rakatnıı jonra ^oygurca kullanıldlgı ka'129 182 243 267 284 31<ı 443 5S8 53 nı^ına vardıkları aracı, Bos'an 655 793 S54 903 942 959 cı'da bır sokakta bulmuşlardır. j 100 Lira Kazananlar T,*?eri branda üe or'ulu porta ! 'Son iki r;«kamu ksl rengi Murat marka 34 PN j 00 25 35 37 58 151918 151971 162826 166591 173141 174618 178530 184984 187775 192871 193123 197403 205560 20762,5 208469 210937 222570 234861 243218 243811 259400 262992 271295 271614 284086 284907 321209 323844 330524 332513 332641 342819 S431Î4 3Î0763 388869 393806 404460 405760 411056 44i8ya 459348 462555 467033 470538 475819 481747 482816 484605 492246 506317 511304 514210 514988 525705 527547 527960 529566 531763 535268 535502 535551 549959 555579 555856 557152 558262 558438 559979 567705 574863 1.000 Lira Kazananlar (Son dört rafcamıj 0376 0586 0848 0972 1430 1487 2548 2908 3135 3189 3259 3568 1517 4958 5331 5375 5S64 3755 4760 4777 6505 6677 6684 67UI 614S 6153 6276 7369 7376 7592 76C1 6749 6714 6821 8936 9144 9316 8664 8730 s:os OS0284 0?2206 082 080284 082641 U93468 113788 093057 Ü934«8 113' 142537 147799 14& 14ÎÎ99 148548 029725 039519 071317 086136 127737 149389 Yasaklanan nıtapların içinde bazı klâsık romanların bulunmasım Denktaş da onaylamıyordu. 1973 eylül'unde bufconuyukendisıne sordugumuzda şunlan anlatmıştı: «Bızde millî emniyet ve polls işleri Türk Mukavemet Teşkılatı (TMTVna baglı. TMT, Turkıye'de yasaklanmış kıtaplann Kıbns la da yasaklanmasını ıstedı. Lıste geldı. tartıştık. Bır kısmının yasaklanmasının doğru olmayacagını soyledim. Ama bız TMT'den gelen ısteklerı, sonra bizi suçlarlar diye reddedemeyiz. Biz doğrultmâ listesı ıstedik. Istek uzerine verılen listeyi de yavınladık. Arkadan ikinci liste geldı ama dogrultma ve eksütme listesı gel medı. Ben Hemingvvay'üı Çanlsr Kimın İçın Çaüyor, Steinbeck'ın ve îran ile Suriye'de kilosu 11.50 Bıtmeyen Kavga, Einsteın'ın Iza12 liradan satılmaktadır. fıyet Teorısi'ni j'asaklatacak Aynca, kaçakçüığa gifcneyen mantalitede bir adam «iegılım. bır kısım gübrenin çütçilerce dev Aslında kıtap \asaKlamamalı, ZÜletten satm alınıp, sonradan bir rarlı yayına karşı yararlı yayınJa iki lira farkla fanavıcılere satit çıkmalı... Bü>ük Atlas'a gelmce dığı da iddıa edılırıektedir. Özel Türkiye sınırları içuıde Ermenislikle Ankara, Konya, Diyarbakır, tan ve Kürdıstan'ı gostenyordu, Urfa, Mardin ve Kayseri'de satı onun için yasaklanmıştır..» lan gübrenin «amacına uygun ola rak ahnmadığı» saptanmıştır. Bu Denktaş ve aşm sol saj'ilan illerdeki gübre alımlarıDenktaş «aşın sol» ve «CTP» nın ya sanayicılere sahldığı ya da kacakçıhğa gıttiği belirtilmekte hakkmdaki gorüşlennı de şöyle özethyordu: «Aşırı sol Kıbns'ta dir. da 12 Mart öncesı Türkıye'ye Demirel Hükümetinin gubre fi paralel olarak geliştı. Bunlar Makanos'un helikopteri düştuyatlarının ındirimine Uişkin kararnamesi uzmanlarca «gerceKÇİ ğünde, «Bağımsızlık Itahramanı, değiU şeklinde nitelendirüirken. emperyalıstlenn oyununa kurban gitmodı» diye telgraOar çekgeçici ikinci maddeye yollama ya Uler. Tatıllerde Kıbns'a gellp pıbnaktadır. 21 nısan tarihinde >a yımlanan kararnamenin ikinci hücrelenıyorlardı. Bız yakinen takıp edip DOSYALAD1K. 1 2 maddesı «halen T. C. Ziraat Ban Mart olmasaydı, bunlar Kıbrıs'kasına vadesınde ödenmemış güb ta da tedhiş eylemlenne geçecek re kredisinden borçlu bulunan lerdı. Bızde Komünizm yasaktır çıitçüere, bir defaya mahsus oldıye bır kanun yok. Eylemler ve mak üzere ek gubre kredısi verüe neşriyatla halkta yönetime karşı bilır» demektedır. Oysa uzmanla nefret uyandırmak, isyana teşvık rın verdiği bilgiye gö're «şu anda sadece gübre kredisinden borçlu \ etmek suçtur. Bunlar. Rumlann olan tek bir çiftçi bulunmamakta verdıgi paralar olmasa ve Berber dır.» Czmanlar «karamame ile ger oğlu'nun kolu gi'oı asılacak aptalca bır kol bulmasalar, sıîırçekler birbırine ters düşüyor, Ka dırlar.. Ama tohum bir kere ararname gerçekçi değil. Çünkü, sa dece gübre kredisinden borçlu o tılmıştır... lsn tek bir çiftçi bile ycktur. Bu «Kendılerini CHP'nin Kıbns'uygulama nasıl yürütülecektir. taki kolu gibi takdim etınek açık Şu anda bunu kimse bılmemek | gozlügünü gösterip, böylelikle tedir. Sanınz bu konuda hukü CHP"ve halîaret edıyorlar. CHP' metın Ziraat Bankasına bir yazı nin Türkiys'deki durumuna zagöndermesi ve uyguJamayı açık rar veriyorlar. Adamlann CHP laması gerekecektir. Bu haliyle ıle alâkası vok.» kararnamenin uygulama imkânı yoktur> demişlerdir. CTP ve Berberoğlu 5 deği], 8 milyar lira Uzmanlar ayrıca, beş milyar liralık ındjrim yapıldığı yolun. daki Basbakan Denıırel'ın sözlerıne de değinmişler ve bunun «78 rr.ilyar lirayı bulacağını» ılerı sürmüşlerdir. Alman bılgı. ye gore, Ziraat Bankasının bu miktarı karşılaması olanaisızdır. Gubre, Tanm Kredı Kooperatıflerı yoluyla dagıtılmafctadır. Kooperatifler ellenndekı bonoları Ziraat Bankasuıa iskonto ettırecekler, Ziraat Bankası da kendi kaynaklan yetmedıfı içın Merkez Bankasına reeskonta goUirecektir. Merkez Bankası'nın kaynaklan bu ölçüde bır subvansayonu karşüavarnayacağından emisyona başvurulması, başka bir dejnmle açıktan, karşılıksız para basılması geregı ortaya çıkmaktadır. Fıyat mdiriminden sonra. gıibre talebmin önemlı ölçlide artması uzerine, yakında gübre ıthalatınm artacağı edinilen bılgıler arasmdadır. Kıbns Türk Kesımı'nde 1970' de tek siyasal parti olarak ortava çıkan CTP ve Genel Başkanı Berberoğlu'nun avantajlan. prog ramı, tüzügü ve CHP ile sınırlı ılişkılenyse, dezavantajlan da yapılan karşıt propagandanın etkınİığı ve 3erberoğlu'nun geçmışteki bazı davranısları oldu. Kıbrıs Türk halkı, Bayrafc Radyosu'nun Anavatanın sesı olarak görüyordu. CTP'nın kurulup filizlenmeye çalışügı 1970 ve sonrası, Türkiye'nin sıyasal açıdan en çetreülli günlerıydı. Ş;dde" eylemleri hızla yavümış ve ardın dan gelen 12 Mart. sol kanatta geniş bir «temizlık» narekâtına girişmistı. Her seyıyle Türkiye' ye bağlı olan Ada'daki Türk toplumu da bu seliînıelerden etkılenmis, CTP'jve karşı yönetim ın vaptığı karsıt pronaganda bu ortam icmde daha e'kin oimuştu. BerberoSlu'nun da Ada'daki kiş;sel ve topinmla olan ılışkılerının truvvetlt olmaması. 1963 öncesı TürkRum ksnna meclısmde ıvı nıyetle de olsa bazı konularda Rumlarla birhkte oy kullanması ve bu lavranısmın hâlâ daht unutuimamıs olması. CTP' nın b:r halk hareketı halini engellemıştl. Meclıs't?:<i 5 kiş:lik özgürlük srubu milletvekıllerınm yenj bir parti rıiz.'rlıgı vapmalannın başlıca nedenlennden bin de trjydu CTP'nır D'oaramma karşı deşSUlerdı ama, toplum önüne tao'aze viDrantnamış süçlerie çıkmak. eskı propagandalann etki alanına düşmemek ıstiyorlardı.. Yeni Bir Boyut Türkiye dışında her yıl yineîenen Ermeni propagandasının bu vıl yeni bir boyutla ortaa çıktığını söylemiştim. Yurt dışında bulunan ve Osmanlı tarihinin trajik yıllarmı bilmeyen gençler bu iddıalann sertliği lsarşısında olumsuz bunalJinlara düşüyorlar. Yer yer çeklşme, tartısma. gibi olaylardan başka son zamanlarda Amenka'da kasıtla hazırlanmış cinayet işlendiğınl bile görmüşlerdlr. 100 plâka sayılı o'onıobilin ça» •• • » » • •» • • • • • • • » • • • • lmmış olması ihtimali üzerm » • » • • • • • » • • • • • • • • • • • • ^ de durulduğu gibi, kiraya verilmiş olabileceğine de değinen Afayış Şubesi ilsılileri. «Çeşitli vö.leri :1e soygun olayını değerlendirmeğe çslışıvoruz. SoyEunun yakında avdınlıga kavu1 Venıaen .vapılacak toptancı hâ! Dinası t«sisleri ite sacağına ınanı>oru2> dıye ko İLÂN KONYA BELEDİYE BAŞKANLIĞINDAN Silshtı soygurcuların: bankac.an k a ı y p çantâsma dolriurduklan p a r a l a n aldıktan s,onra faz ' la uzafa gitmedikleri ve STacı.l Bostancı'da bir sokağa bıraka j rak uzerini de gorünmemesi j için alelacele branda ile örtüp kaçtıklan anlaşılmaktadır. ' otogar vanı înönü Parkı tanzırnı ıçm müsabasa ıle ve teklıf alma^ suretıyie proje tanzim ettinlec^ktir. 2 Bu ışe ait çartnameler Fen İşleri Müdürlüğonaela dosyasında çörülebılır. 3 Talıplenn l.î.5.1975 tarihine kadar Rîzırlayacaklan teklif mektuplannı ve avan projelerını Beledıjernıze vermeleri ilân olunur. F AR 1 N: ••••••••••' • • • • • • • » * • • • • * *»• • • • • • • •• (Basın: 14462 2470) KURUCÜ ÛİECLİS