Catalog

V/ICKS PİYASAYA VERİLMfŞTtR 51. yıl, iayı: 18188 umhuriyet Kurucusu : TUNTJS NADt 19 Mart 1975 Çarşamba € 150 KURUŞ » CUMHUHrYtn DiıVR! T Ü RK Şii Ri Cumhuriyet devrtnde »etlsmlj II »ajrtn yakın slirtnt çekil. muhtev» ve aslubunn. pstkolojik. sosyal »e esirtilı o^ımdan Inreleyen bu eser; edehlyai arnştınrılsh. ögrttmeo öğTencUerin temel Utabidu. Stfcasınd* tek tatsFiyatı: 7« TU Mehmet Kaplan 2. BASKJ Dergâh Vayınlan: Ankd$p Ca«t 54/3 Sirkeci tstanl Cumhurbaşkanı çalışmalarını dün de Erbakan, jKültür Bozbeyli ve Feyzioğlu ile görüşerek sürdürdü Bakam • CHP Partl Meclisinden hükümet kurma konusundaki çalışmalar için tam yetkl alan Ecevit, bugün Bozbeyli ile görüşecek • Bozbeyli, «DP'nin Teknokratlar ile kuracağı hükümete CHP güven oyu verirse seçim için 12 Ekim tarihini önereceğiz» dedi DP: "CHP desteklerse hükümet i kurarız,, AVKARA, (Cumhurlyet Bfirosu) Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, hükümet bunalımının aşılması yolundakl yeni girişimlerinir. ikinci gününde sırasıyla MSP, DP ve CGP Genel Başkanlanyla ayn ayrı görüşmüştür. Görüşme den sonra Erbakan, Cumhurbaş Vanımn «Milliyetçi Cephoye gorev verilmesi görüşünü tekrarlar ken: DP Genel Başkanı Bozheyîi, CHP nin açıkça destekleyeceğinl blldirmesl halfnde DP olarsk tek nokratlarla birlikte 12 ekim tarl hinde bir seçim yapmak koşuluy la bir hükümet fctırulabileceâini söylemişîir. Bozbeyli'nin bu açıkJaması U zerine CHP Parti Meclisi dün ge ce uzun süren bir toplantı yapmıçtır. Bu arada CHP Gene! Baş kanı Bülent Ecevit'in, DP Genel Başkanı Ferruh Bozbeyli ile bugün saat 10'da bııluşarak, DP'nin TeknokTatlarla kuracagı hü kumetin CHP tarafından desteklenmesi konusunda karşılıklı şart lan görüşecekleri öğrenilmiştir. Cumhurbaşkanı Fahrl Korutürk. hükümelin kurulması yolundaki dünkü temaslarma MSP Genel Başkanı N'eemetün Erbakan'la görüşerek başlamıştır. Neftçi: bogazıçı jbilgisizlık, ya da çıkarlar nedeniyle artık tahrip edilmeyecek AKKARA (ANTCA) Kültür Bakanı Nermin Neftçi, dün düzenlediği basın topiantısında lstanbul Boğazmı «Tarihi ve tabii anıt» ilân etnıiş, «Boğaziçi, bilgisizlik, ya da birtakım çıkarlar nedeniyle artık tahrıp edilemeye cektir» demiştir. Neftçi. Anıtlar Yüksek Kurulunun Istanbul Boğazınm yerleşme bülgeleri. koruları, kırlık sahala(Devamı Sa. 9 Sü. 8 de) Tonu ıoo dolar olan bor madeni 1978'e kadar bir paravan şirkete 35 dolardan kapatıldı Bor madenlerinin paravan şirkete 35 dolardan verilmesiyle Etibank yılda bir milyar lira civarında zarar edecek Etibank dünya piyasalarından gelen tonu 100 dolardan ithal taleplerine olumsuz yanıt veriyor ANKARA. (Cumhoriyet Büronı) Etibank tarafmdan işletılen bor madenlennin Avrupa piyasalarmdakı satışı, uluslararası bor tröstünün İsviçre'deki bir paravan şirketı tarafından 1978 yılına kadar tonu 35 dolara kapatılmıştır. Etibank'la paravan şirket arasında imzslanan oır söz.'eşmeye göre Etibank 1978 yılına kadar bu şirkete 240 bin ton bor madeni verecektir. Yetküi bir kayrjafc, Avrups serbest pıyasasmda 10u dolara kadar müşten bulan bor madenlennln bu paravan sırkete 35 dolardan venlmesiyle Etibank yilda 1 mı!yar liraya yakın zarar ede» cektırÜlkemlzdekl bor yataklannın önemli bir bölümünün Etibank' m eünde bulunmaslnı dikkat» alan uluslararası Rıo Tinto Zinlc ariındakl tröst, tsvlçre'de €Boraks SA» adlı bir paravan firma kurarak bu firm3mn Eilbank'la b:r anlaşm» vaDtnasını sağlamıştır. Bu anlaşmaya göre. Etibank, 1978 yılına kadar üretimtnln tamamına yakın bir bölümünü, bir bor madeni olan 240 bin ton kolomanit'i tonu 35 cfclardan bu şirkete verecektir. 12 ekim 1973 tarihll bu anlaşmaya göre Etibank Satış Ajansı bu firma dışında Avrupa'ria kım »eye jatıy vapamıvaraktır Vi(Devamı Sa. 9. Sü. 3 de) I İ Korutürk'ün lemaslan Bir saat »üren gör'Jşmeden son ra Erbakan, Cumhurbaşkanınm yeni hükümetin nasıl kurulabileceği jolunda düşüncelerirü öğren mek istediğini belirterek, ülkenin 6 aydır hühürr.et bımalımı içinde bulunduğuna dikkati çekmis, «Yeni hükümetin kurulması ancak CHP'nin dışındaki partilerin bir araya gelerek görev almasıyla raümkün olabileceği yo (Devamı Sa. 9 Sü. 1 de) İşte Cephe! | r çiçekle bahar olmaı demişler, doğrudur. Tür P JkJye'deki yiizlerce be^ i y e d e n bir tanesi olan Kartal'da CHP adavuun öbür partilnin aldıklan toplam oylan geride bırakarak seçim i kazanması bir 6Içü sarılmayabilir. Aradaki fartan 14 ekira milletrekUi secimlerine oranla daha artmış bulunması da pek bir anlam taşımaz. Bu tek örneğe bakarak CHP'nin her yerde güçlenmekte olduğu yargısına varamayız, Bilimsel açıdan aşağı yukarı bir tahmintle bulunabiLmek için daba geniş deneyleri izlenıek gerektiği kuşkusuzdur. Ne var ki geçtiğimiz pazar pünü Kartal da yapılan Belediye Başkanlığı srçiminin daha önce yapılmış tüm seçimlerden ap ayn bir özelliği olmuştur. Bu da kendilerine Milliyetçi Cephe adım yakiştıran clört tutucu partinin el ele vererek AP adayinı desteklemeleri, böyle olduğu halde seçime tek başına giren CHP karşısında yenik düşmeleridir. 14 ekimde AP, MSP, CGP ve MHP anlaşmasız olarak seçime katılmışlar, sonuçta seçimi yitirmelerine rağmen oy toplamı bakımından şimdiye kıvasla gene de daha iyi bir derece elde etmişlerdi. Bu kez ise ccphecilerin va r guçleriyle desteklediği AP adayımu toplayabildiği oy sayısı dikkatlerden kacmayacak deııli azalmıştır. Bu seçim olayının ortnya koyduğu bir gerçek varsa o da halkımızın Milliyetçi Cephe denilen zorlama işbirliğini ciddiye almadığı, hatta bu işbirliğini oluşturan partilerden soğuma, uzaklaşma eğilimi gösterdiğidir. Parti örgütlerinin en üst katında yerleşeıı liderler seçim korkusuyla birbirlerine sarılıp bir takım düşler kuradursunlar, halk onların çıkarrı hesaplarını yakından sezmekte, cepheyi liderler ve çevreleri diizeyinde kendi kaderiyle baş başa bırakacağa kararlı gürünmektedir. Sayın Demirel, Sayın Erbakan, Sayın Teyzioğlu, Sayın Türkeş istedikJeri gibi sarmaş dolaş olabilir, illâ da seçim istemiyoTUZ, hükümet kuracağız diye direnebilirler. Hatta Meclis'te 2!6 oyu bulup iiziedikleri hukümeti de bir süre içia kurabilirler. Ama vaktiyle türlü vaatlerle oyunu aldıkları halkı içtenliklerine nasıl inandıracaklar? Seçimleri yenilemek üzere CHP ile iki aylık bir işhirliîini şiddetle gerj çeviren bir Demirel daha düne dek neredc ise kanlı bıcaklı oldueu Erbakan'Iarla. Feyzioğlu'larla, Türkeş'lerle şimdi nasıl birleşip de sürekli bir «icraat» bükümeti kurabilecek? Böyle bir hükümetin göze alacağı «icraat»ın nihayet demokratik düzeni ortaftan kaldırmaya yönclik «icrai lubiyat»dan başka bir anlam laşıyamayacagım halk anlamaı mı saıuyor eepheciler? Ecevit Reçenlerde «Parlamentoyu oluşturan totucu partiler halktan en az 10 yıl geri kalmışlardjr» demişti. Eksik söylemiş. Bug^inün cephecileri halkın belki de 50 yıl gerisinde, yerlerinde sayar görünüyorlar. Kartal Belediye Başka'jfr *eçimleri sonucuna bakarak bu yarçıva varırken her hangi bir rbartmaya saptığımın hiç de •anmıyoruz. TRT Genel Müdürü İpekçi'nin atanmasıyle ilgili kararnanıe Senato'da iptal edildi ANKARA. (Cuınhuriyet Bürosu) TRT Genel Müdürii Ism. 1. Cem İpekçi'nin atanmasıyla ilgili 11 sayılı kanun gücündeki kurarnamenin iptaline ilişkm tasan C'ıım huriyet Senatosun'da görüşülerek kabuî edilmişîir. Cumhuriyet Senatosuna gelen metinde değişii:lik yapıldığı için tasan yeniden değişen şekliyle Millet Meclisi Gen»l Kurulu'nda görüşülecektir. Cumhuriyet Senatosu'nun saat 15de başlayan ve 21.30a kadar süren toplantısı sonunda 11 sayıiı kanun hükmündeki kararna menin iptaline ilişkin tasarı 12'ye karşı 88 oyla kabul edilmiş, 1 senatörün ise çekimser kaldığı görülmüştür. 11 sayılı kanun gücündeki kararnamenin .ptali konusu görüşülürken, CHP'li Senatörler, tasarının hasarlanışmda Anayasa ve Içrüzük hükümlerinin çignen diğini, bu nedenle konunun in(Devamı Sa. S. Sü. 4 de) Ecevit: "Türkiye'nin altı ay bunalıma dayanması demokrasinin sağlamhğının kanıtıdır, ANKARA (ANKA) CHP G<nel Bajkam Bülent Ecevit, dün düzenlediği basın topiantısında Almanya'ya yaptığı gezisiyle ilgili açıklamalarda bulımmuş, Türkiye Almanya ve Ortadoğu ülkeleri arasında üçlü ekonoraik iş birüği önerisinde bulunduğunu söylemiştir. Ecevit. €Bütün dünya ekonomisi büyük bir sarsıntı geçirirken Türk demokrasisinin altı »ylık bir hükümet bunahmına dayanabilmiş olması. bende demnkrasimizin sağîamhğına bir kanıttır. Dostlarımıza bunu anlattim demiştir. Ecevit. Alman Sosyal Demokrai Partisinin davetlisi olarak gittiği Almanya'da dış ılişkıler açısından çok yararh girişimlerde bulunduğunu. gitmeden önce Imıak hükümeünin görüşierini de aldıgını belirtmiş, özetle çöyle demiştir: •Türkiye'nin dış ilişkiler alanında ötedenben süregelen bir lıüyük eksikliği hükümt?tler arası ilişkiler çprçevesinin dışma çıksm?mış olmnsıdır. Dünyada dış ilişkilerini yalnız hükümetler çer çevesinde yürüten ülke hemen he pıen kalmamıştır. Hükümette bulunduğumuz sırada bu eksikliğirr.izi gidermek üzere »dımlar atmaya başlamıstık. Dış ilişkilerde diplomatik mekanizmanın ve hükümctlerarası ilişkilerin dışında ypni bo.vutlar kazandııinaya çalışuk. Değişik partilerden işçi ser.dikalarına, iş adaınlanna, dı; karnvıoyuna kendi sorunlanmızı anlatreada yardımlannı rica ettik. Almanya'daki temaslarım bu anlayış içinde yürütülmüstür. Sa dece Sosyal Demokrat Parti llerl gelenlcriyie değil, Alman koalisyon hükümetinin iki kanadından baksnlarla, sendikacılarla ve diğer ilgililerle radyo, televizyon ve basın mensuplanyle görüserek uzayın giden hükümet bunalımının dışarıda demokrasimiz açısm dan yarattığı kuşkııları hafifletmeye çalıştım.» (Devamı Sa. 9 Sü 7 de) Ingiltere, Türkiye'nin aldığı kısıtlayicı ticari tedbirlere ilişkin bazı girişimlerde bulundu ANKARA. (Cumburiyet Bürosu) ln§iltere'nin Türkiye'den almakta olduğu pamuk ipliği miktaıını kısıtlaması ve bunun karşılıg'ında da Türkiye'nin İngiltere'den almakta olduğu bazı malları sınırlaması üzerine, İngiltere, Türk hükümetine başvurarak alınan bu tedbirlerin «Ekonomik bir sava? olup olmadığmı> sormuştur. tngiltere Türkiye'den ithal etmekte olduğu pamuk ipliği miktarmda, ithalâtuıın daha da artacağının beklendiği bir sırada, önemli ölçüde kısıtlama getirmij tir. Buna karşılık Türkiye de bazı tedbirler almış ve İngiltere' den satın almakta olduğu baza ürünleri sınırlamıştır. İki ülke arasında ekonomik açıdan yeni bir duruma gelindiğini gören îngiltere. Ankara'dakı Ticaret Ataşesı yoluy:a bazı girişimlerde bulunmuij, Türkiye'nin ithal ettıği mallarüa kısıtlamaya gıtmemesins ıstemiş ve bu arada Ticaret Bakanlığı'na bir yazı ile baş\nararak, alman tedbirlerin «Ekonomik bir savaş olup olmadığım» sonnustur. İlgılilerden alınan bılgıye göre. İngiltere'ye verilen cevapta, «Bunun bir ekonomik savaş olmadığı, ancak bır korunma tedbiri nitelıği taşıdığı» bildırılmiştir. İlgüiler İngiltere'nin rnektubunu «Basarısız bir geri dönüş» olarak yorjmlamaktadırlar. Ancak, İngiltere bu sorusuna rağmen, pratikte herhangi bir karar değişikliği yapmamıştır. Pamuk ipliği ithal kısıntısı haien yürürlüktedir. Kıırt Waldhpim Türk ve Rum temsilcilerivle görüşmelere başladı NE\V YÜRK Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kurt Waldheim, Kıbrıs Türk ve Rum temsılcilerı iie toplumlararası göriişmelere başlamıştır. VValdneira, Türk temsıicısı Vetiat Çelik va Rum temsücisı Glafkos Klerıdeı ile görüşmelere önümüzdeki günlerde devam edecektir. Kıbrıs Federe rürk Devletl Temsücisı Vedat Çelik, görüşmeierın başlatüması iie ilgılı nazırlıkların ıkı hafta sürebileceginl belirtmış ve Rumların, «Görüşme lerin New YorK'ta yapılması hususunda ısrar etmekle güçlükler çıkarriıklarını» kaydetmiştir. Vedat Çelik bu arada Tiirklerin görüşmelerm New York'ta yapümasma kesinlıkle karşı çıktıklamıı da belirtmiş ve KResmi açılış için bile olsa. görüşmeler New York' ta başlatılamaz» demiştir. Çelik ayrıca. Denktaş'ın Işlerlnin çokluğu nedeniyle, görüşmelerde Kıbrıs Federe Türk Devletini başka birısinin temsü edebıleceğini de söylemiştır. Klerides İse görüşmelerın mart ayı sonundan önce başlıyabilecegini. ilk dört toplannnın Ne>w York'ta, daha sonra 15 toplantınm da Cenevre'de yapılabüeceğini söyiemiş. ancak bu konuda henüz kesin bir karara vanlama dığını belirtmi^tir. (Devamı Sa. 9 Sü. i de) Yedeksubaylık yapacak öğretmenlerin sevk tarihi ertelendi Yedeksubay Okuluna almmaları öngörülen öğretrnenlerin, yaz dönemi smavlanmn aksamaması için. 1 temmuz yerine 14 temmuz tarihinde celp ve sevkleri yapüacaktır. Müli Eğitim Bakanlığı Seferberlik ve Askerlik Öğretim Müdürlüğü tarafından, Millî Eğitim Müdüriüklerine gönderilen yazıda ajTien şu satırlar yer almaktadır: «1833 sayılı yasa uyannca 4 ay süre ile yedek su'oay temel askerlik eğitimine tabi tutulmak üzere 1 temmuz 1975 tarihinde askere alınacak öğretmenlerin, orta <Devamı Sa. 9. Sü. 3 de) Grevde bulunan istanbul matbaası işçileri ölüm orucuna başladı Grevde 6 ay'ı dolduran İstanbul Matbaacüığın 10 işçisi dün matbaa önünde kurulan bir kuiübede ölüm orucuna ba^lamışlardır. Büindiği gibi Istanbul Matbaacılık iş yerinde. işveren ile Türkiye Gazeteciler Sendikası arasında yapüan toplu iş sözleşmesi müzakereleri uyuşmazlıkla sonuçlan mıştı. Bunun üzerine kendi seçtiği hakemın kararına da uymayan işveren Murtaza Sadık Kâğıtça. lokarta gitmiş, ardmdan aynı ışyerinde grev karan alınmışu. 6. ayını dün tamamlayan İstanbul Matbaacıliğm 10 işçisi kanun suz olduğ1! konusunda dâvâ açılan lokavtı protesto etmek için ölüm orucuna başlsmışlardır. Ölüm orucuna katılan 10 işçi şunlardır: Bülsnt Çahşkan, Alâattin Çatalhani, Zekâi Ergun, Faik Öztürkoğlu. Hüsejin Uçar. Ha(Devamı Sa. 9 Sü. 6 da) Çanakkale Zaferinin yıldönümünde Ülkü Ocaklılar gösteri yaptı ÇANAKKALE 18 Mart Çanakkale Deniz Zaferinin 60. yıldö nümü Ordu birliklerimizin sıkı kontrolü altında. fakat MTTB ve Ülkü Ocakları Derneğine menrup Bğrencilerin gösterileri arasında geçmiştir. Gemi ve otobüslerle Turhan NARLER dün şehri dolduran 8000 kadar ki çi törenlerden sonra askerî koman do, jandarma ve toplum polİEİeri nin gözetimi altında Çanakkale OLAYLMUI ARDINDAKt GERCEK B asın, demokratik rejimlerde «Dördüncü Kuvvet» olarak anılır. Toplumda yaratacağı etkiler bakımından, bu knvvetin, iyiye, ya da kötüye kııllanılnıası önemlidir. 1yi ve kiitii Uavramları. çocnnlukla yere ve zamana göre degiştiginden, yayım alanında sınırları belli ölçüler koymak da şereklidir. Çagımızda bu konuda yerlesruiş bazı Uurallar bulunmaktadır. lalan veya yanlıs haberler, kişılerin şeret ve haysîyetleriyle oynayan yayımlar, açık saçık Bir Anayasal Hak fotojraf ve yazı ticareti, genellikle basın ablâk yasasına aykırı sayıhrlar. Bir gazete, haber sutunlannda objektif davranraak titizliği içinde bulundukça. saygınlık kazanır. İster snlda olsunlar. ister sagda: ister devrimci olsunlar, ister tutucu; haberlerinde gerçek saygısı bulunan gazeteler biitün bünyada açırlık kazanmışlardır. Gazetelerin yorum köseleri ise, belli bir dünya zörüşü açısından olayları ele alırlar. L'lkenıizde gazrtelerin tiraj toplamı, genel nüfusa oranla azdır; ama basının etkilîljk. bakımından ağırlıgı büyüktür. Yasalarımız vavım özçürlüğünii kısıtlayan bazı kosullarla doluriur. Buna karşılık toplumsal yasamda, kişi ve kururnlara, l<endileriııi ilgilendiren baberlerini diizeltme olana^ını sağlavan tek/ip hakkı 19<il Anayasasıyla geçerlilik kazanmıstır. Ne var ki bu hakkın uygulamadaki yeni biçimlerj ilginç bir • •• (Devamı Sa. 9 Sü. 3 de) ye geldikleri 200 kadar otobüs ve gemiye doldurularak şehirden uzaklaştırılmışlardır. Ülkü ocaklarınm gösterileri sırasında herhangi bir olay çıkmamıştır. Dünkü tören sırasında Çanakkale'de biı komando taburu, 150 toplum polisi, jandarma ve şehir polisi görev yapmıştır. Bu tedbir ler altında MTTB'li ve Ülkü Ocak lı öğrenciler, şehrin caddelerinde «Başbuğ Türkeş», «Millî Cephe», «Tanrı Türkü Korusun», «Komünistler Moskovaya», «Müslüman Türkiye» diye bağırmışlardır. Bu arada tekbir de getirilmijtir. Necati Eğitim Enstitüsünde komandolar olay çıkardı BALIKEStR, (Cahlt ALBATRAK bildiriyor) Necati Eğitim Enstitüsünde karşıt gönişlü öğrenciler arasında çıkan çatiîmalar önceki gece de sürraüş, koman do denilen bazı kişiierin okulun bazı kapı, pencere ve tandalyala rını kırdıklan saptanmıştır. Şehrin en işlek caddesi olan Milli Kuvvetler Caddesinde grup laşan «komandolar» ve Bozkurt rozetli militanlar. karşı yöndeki öğrencilere çatmışlar ve çıkan kavga kısa sürede büyümüştür. Bu sırada komandolarm sopa, zincir ve bıçak kullandıklan görülmüş, olaylardan halk paniğ» kapılmıştır. Olaylar sırasında öğrencilerden Sıtkı Güven ile Fikret Karatepe bıçakla yaralanmiîtır. Çatışmayı, îstanbul'dan gelip Bursa üzerinden 18 mart törenine katılmak üzere Çanakkale'ye giünekte olan MTTB ve Ülkü Ocakh gençlerin çıkardığı büdirilzni^tir. Bu köşeden TEKZİPTİR YANILGI! ATTİL ONUK Evet aayın dostum öymen; Yerl meçhul bir komünist radyo Türkiye'dekl solculara emlr vermekte ve; «şunu böyle, bunu şöyln yapacaksınız» diye talimatlar yağdırtnaktadır. F> ger metlnlerınl pett merak ediyorsanız bırer nüshasını da ılze gönderebilirtm. Veya a.a. nın konu Ue 11gill haberlnl tekrar okumanızı tavslye ederim. Yaptığımıı açıklamalar ve nesrettiğimlz vesikalardan sonra bllmem hâlâ bize tesbiti yapan ilgili makam'ın kim olduğunu soracak mısınız? bazı glzll reslkalann lotokopilerint neş retmek aureti!» bu ruallnlzln cevabını verdiğimlzl lanıyorum. Bahsettiğinlz haber, «ayın Demirel'e değıl de, basm'a malzeme olarak neşredllmlşllr. Bizlm ölçülerl. mlze göre «Haber degeri» olduğu için bültene alın» mıstır. Nitekim ertes) günü pek çok gazetenin man şetinl teşkll etmi» otması, cfeğerlendlrmede nataya düşmedi2ımlzı eosterm;»tlr. Bu arada resml rrtennler de asla tahrif efiılmernis, aksine tıpatıp bültene alınmıstır. Saygılanmla. Anadolo A.iansı Genel Müdürü (Attilâ Onuk) I Gösteriler Tutucu öğrenci topluluğunun yaptıklai'i gösteriler, Çanakkale liler tarafından tepkiyle karşılan mış, geçit törenine katılan ülkücü ve Islâmcı öğrencilere sevgi göstcrisintle bulunan olmamıştır. CHP İl Örgütü bir büdiri yayınla yarak. 18 Mart 1915'de emperyalist güçlere karşı. Türk ulusunun kszanciığ] eşsiz z^ferin 60. yıldönümünün kutlandığı bu günde, tutucu güçlerin temsilcileri olan Ülkü Ocakları Derneği ile ^^TB (Devamı Sa. 9. Sü. 4 de) NADtR NADİ