Catalog

CUMHITRÎYET 12 Ağustos 1973 W g t ADAMLA*?.. Bü LOUIVNESABı İlf Mı PÜS.dNÜP, A K U B A S ^ EUYİZ... G o U Ü K İ Ü 5AMİ KAPILMAY^ il**töNİ fcAPo* V E * p£M£KTİfeKİ ATiiMAMıZA gıJNUN . «ÎZ OtMAZSA ZAMft Alaca Karanhkta.. AYSEL N'eyse U Ertuğrul, o çoeuksu gUlUnueylfiyle kendını taaıUnıstı Çıgdem, gozlenni ko caman kocaman açarak. cezaevine benber geldığl enıştesuıin ortagı Avukat Ertuğrul a bakakalmıstı. Korkudan, heyecandan onu unu tuvermıştı. Ertuğrul, Frat'ın karsı kovmasina, taman kalmadan KOnuşmaja koyulmuştu Adam makinalı tüfektı, sorular da bırer merrru! Hepsi de hedefıni buluyordu. Enistesi <Bu oğlan doguştan avukat» derdl. Kafasında blr «Hukuk gom» tanyordu. Her davının can alıcı noktasını hemen gorurdu. U»ul kanunlınnı bılir, Yargıtay kararlanm izlerdı. Zaten hayatı, hukuk, futbol Te kumardı. Xazandıgının çoğunu kumar gotunırdü. tnce uzun boylu, sanşında. Yuıundeki çoeuksu anlamla herkese sevıjrlt gelırdl. Çabucak alımr. birdenbire kızar, kopurur, agztna geleni en vuksek sesıyle bağınr, tonra da butun bunlan unuturdu. Karsısındakinın de unutmasım isterdi. Fırat'ın karsısında, olanca rahathğıyle oturmu«, cezaevinde değll de kahvede tavla oynuyorlannıt gibl konuşuyordu. Fırat da onun havasına nvmuj rahatlamıştı. Sorulanna gore olayı anlatmıçtı. Duran usta kalle«ın biridir îşçllertn gttndeliğıni kesmek ıçın fır*at kollar, patrona dalkavukluk yapar. Hıç sevmem Aır.s o gune dek bır çatifmaroıı olmadı. Karşılaştıkça sel&mla;ınz Bana a«ırt sa% gı gosterirdl B:r kez davak yemekten kurtarmıjtım Bundand.r gavguı Her saman btrür yoldan «ve giderdim. O gun kahvenin onunden geçeceğim tuttu Remzl çağirdı. Gırmegem gucenlrlerdl Okudugum için ketıdırat onlardan \.stun gord\iğumü sanıp hemen alınırlar Bu nedenle arkada;lanma karşı hassas davranmak zorunda kalıyordura. Duran u*ta Remzı're lkıncl kez bıçagı sap]a\acağ! ^ırada a'ıldım. Vursardı oğlan kurtulmazdı. tkımız de yere duçtuk. Bıça|ı elınden lorla alavım derken arfamı yaraladım. Ustamn arkadaşlan uzerlme atıldı. Arv lajılsn adamı bühassa yaraladiğımı sanraışlardı. Kendlml kemmak Medim. KahvedeHler d« gerriuler Yaralananlar da sö>lerler Görüîme bıtip kalktıklannd» Ertuğrul V»yifliydi Fırat'm omuzuna vurmuş, «Korkma an lanım, bir haftaya kalmac tahlıye ederim seni. Bu davanın sonu da beraattır. O kadar,» demi| jriırumuştu Çığdem Fırafa gülÜTnsemlî,, «Eğer aüenizla görüşemedınizse adresmiıf verln gideyim» demiftı. Fırat b»yninde geçenleri ogrenbilecek mi|C«sine gözlenri dikmij «Hep o günun yüzunden mı bojle da\ ranıyorsunuz'» demıjti. Çığ ANADOLU KALELERÎ Yazan. Cemil SÖNMEZ ALPSAL26 dem, omuzlannı kaldınp ellni uıahniftı. Hayır de*c yalan olacaktı. Evet dese ekıik Gardiyanlarla sakalaşan Ertugrul'a doğru yfl rürken donup bakmıjtı. Fırat orada, avukatla. rıyle konufan sanıklann arkasında uzun boyuyIa dımdık dunıyordu. Üzüntusü uıaktan belU oluyordu Bırdea kofarak yanına gitıneyi, boynuna sanlmayı istemı§ti. Öylesıne canlıydı ki bu Lıtek! Korkmu|tu! Yerın» geürnMkten korkmuıtu... Arkaıına yadandı. Dudaklarraı ınrdı. Bir aaat önc« yureğine saldırmif olan bu duyguyu dıdıklemek ıstemıyordu Nedeni herhald* acımak oimalıydı. Öyle olmalıydı! Egıldi pencereden baktı. Blrden r«rlnâ«B ftrladı. Zeytınburnu levhasım okumuştu. Son earuyeda trendan inebıidl. Istfcsvonun karanlık, pis merdiverüerfnden çıkınc» bır süre şaşkm bakakaldı Sarıkı bask» bır ülkedeydl Her şey o kadar yabmr.cıydl ki . Çamurlu yol, kuçuk, toprak yampiri yapılar. Çıfdem, bırkaç adım attıktan »onr» durdu. Çevresıne bakındı Yolu kıme sorac»Jtnı bılemedı llkın aşağıya dofru demıryolunm paralel, çamurlu yolda tlerledl. Birbirlne girmı^, üfürsen uçacakrruş gıbi duran gecekondular. çevredekl ınaanların kılığı Çiğdem'uı kafuına duşen kocaman kaya parçaJanydı. AfaJlamıştı Hıçbır şey ddşünnıUyordu Yalnız gözlerl birer fotoğraf makınasıydı Aralıksız flaşlaj patlıyordu BeUeginde boy" boy fotoğraf depo edıliyordu. îlk rasladığı sokağa gırdl öyle daracıktı ld Sokak demek ıçın çok lyımser olmak gerekllydl. Bıras >UrüdU v» ıkl rastladığına sordu 90. sokak burası mıT Daha yukard» kızım. 60. aokak p&rke dojeliydl Çamuru u<b Çi£dem kapı numaralannı okuyarak ilerlıvordu. Soldakı k&pının onunde uzun boylu, yaşlı, sakaUı bır adam duruyordu Sağdakıne baktı. Pencereden, bujrücelr bır.odadakı maaaya yaydıgı kartona blr çeyler çtzen genç bir kız gorUnUyordu. Kıa kendis* baküdığını anlamıa绫ına ba$ını kaldırdı. Çığdem kınn •«'ürunU gorünrs Fırafın evınl buldugunu tnladı. Genç kız, agabeyisms çok benzıyord'ı. Çıgd»m pencerey» TaUaşınca kıs camı aç. tL şabtllr Aeaba Fırat Bevuı vH bur&sı mıf Evet burası, ded», kız korkuyîa Ben arkadaaıyun. Annenle blra* konumlyimT (Cevanu rat) Bodrnm kalesini korsanlar yapmışlar cBen oyanmakta geç k&lınea yanl şafaktan önce Kaplan Kayaaı'n» Taramıyacağımı anlayınca kandeslen toplayıp, balık kftmişıyle kaleye gıdeTdlm. O'nun yıkılmış, karanhk, ustü kapalı dar geçılennın hepslnl tarurdım Yılanlar tarafmdan ısınlmak, yahut akrepler tarafmdaa sokulmaitan korka korka her yeıine vanrdım» HaUkarnM BaOıkçıa Blr büyük destan dünün HaU. kamas ı, bugunün Bodrum'u. Dünyanın yedi hankasından bin olan Maussolos u, ünlü kalesıyle Bodrum'un yazgısmda daha bır başka yıkılıp, yapılmak. Dunjanın en ürJU yedl hankasından binni al aşağı etmek, kırmak, parçalamak Var olanı jıkıp sonra da yerine daha az değerde bır yapıtı japmak Yedı hankadan bin olan bu dev anıtkabir 1750 yıi a>akta kaimış. Sonralan yıkılrruş turlü nedenlerle. U65 yılında da Nevton adında bır İngılız ın yagmasma uğramıj Alıp ulkesıne goturmuş tarıhi değerlen «Ma41 Surgun«uvle Bodrumda ?unlennl geçıren, Bodrum un ünunu dujııran Halıkaxnas Balıkçısı Xrala mektup yazmış Demış kı «Sanmasm kı, Maussolos un hejkelı Br.tısh Museum'da gerçek guıellıgındedır Halıkarnas ın mavi denızı olmadıktan sonra o naaıl guzel gorunebılır. Inanabılır mısınız buna"1 Gelın sanat ve guzelhk hakkı ıçın olsun emır \enn Maussolos un hevkelını yerine koysunlar Kral mektubu muze yonetıcisme ıletmış Mılze \onetıoısı havadan, sudan nedenlerle yanıtlamış mek tubu Denızın rençmı araşüralım, heykelın arkasındakı du\arı o renge boyayacagız gıbı XIV. Yuzyılda Rodos Adasına sığınan ülke ulke dolaşan korsanlar Bodrum"a gelerek Bodrum Kalesım yapmışlar. Kalenın yapımında Maussolos baçtan baça yıkılmış, parçalanmıs. Taçlarıyle de kaleyı vapmışlar Harıka amtkabinn arslanları Bodrum Kalesınin du\arlarında Kale duvanan ıçın gerekJı taşı Halıkarnas takl anıtı yıkıp almıçlar. Kalenın yapımında görerh bır mımar yaptıklan bu ışı anlatırken şn'ıle demış amlannda: «Al ssağı ettık, kırdık, parçaladık » Bodrum Kalesi tutuklann bulurduklan \er olarak da kullanılmış uzun sure Kalenın >apvv.: 22 yılda tamamlanabılmış. Kalede su. yıyecek depolannın janı sıra gereklı bırçok tesısler de \apılmış Kalenın uçurum olan bir yonunden merdıvenlerle Iç Kaleje çıkJır Merdıvenın ^onundakı kapıda lâtınce şu yazılar okunur «Tanrım. sen bizi uyanık olduğumuz zamankı gıbi uyurken da koru» Kalenın kapıları asma köprulu oldugundan gerektığınde kalpnın dışarı ıle bağıntısı kesılırdı Bodrum doğal bır geml barınaıc verı o'duğundan Bodrum Kalesi dp avn onem taşıımıs o vıllar Kanunî Sultan Suleyman Rodos'u almaja gıderken Bod rum'u Turk egemenhğıne kattı Sorraları turlu redenlerle ver ' °r \ikilTiis kale Er acı jıkırpı B rnri Dunia Sa\aşmda bomhardınan «onunda oluyor Bııncı Dun'a Sa%a«mda Omki Adalar'dan kaKan bır Alman denızaltısı ligılız FranMZ getnilerını torpılln oT Fran«ızlar, derualtıya değgın akarjak.*ın Bodrum Kaleimde depo edMdığını janarak Bodrum'a denuden sa\as aracı gondermısler. Gemi «ıafak!a gelıp Bodrum Kale^ınm onune demırlemış. «Butun bır Bodrum suçsuz, gunah^ız bır çocuk gıbı uvuvormuş Kıvı bo\unca denız; bevaz evlere, srkadaki dağlara avna oluyormu? G«>mınin topçu kumandanı; «Bu kadar g\.zel ve suçsuz kentl naMI topa tutacajız?» ctemlj. Kurrandan, Bodrum'dakl jandarm» çavusuna, ıkı saate kadar kale^i voklama ızni vermedığinde 7orla aravacaklannı bıidirmış. Çavuş da; ne halt edecekler^e e<melerinı, çunku kendisinn izın vermeyeceğml so>lemiş. tki bln k'süfk kasabada eskiden kalma füihlar varmif. Gemtde lse 24 santlmetre çapmda gehamış toplar Yalnız yaşh ve c>cuklardan mejdana gelen halk, oyîeMne dayanmıj kı, sandallsrla karaia çıkan Fran«ızlar tutsak edümış. Gemınin lubaylart kentte sılah yok dı>e gemınin suvertesınde dururken, kıyıdan atılan sılâhlarla cldurulmuşler. Gemı de lop ata «ta çekıüp gltır.i«. Bodrum, her çağda unlü kişiler ye:ı>îtırmı«. Ünlu tarıhçi He. Bodrum Kalesi bajlı başma bır destandır .. kaynafir. Her yapılan kazıda y» nı bır uvgarlığın ixleri çıkıyor gun ı;ığına. Hıtıtler, Frigyalılar, Yunanlıla', Farslar, Romalüar: Bızanslılar, Mogollar bu topraklarda uygarlık kurmu;lar, bu topraklarda yaşamışlar yıllar yıh. Ama bu gun Anadolu onların değıl. Anadolu onlann olmamıı, oolar Ana dolu'nun ma'.ı olmu?lar. Anadolu nun geçmışi, halkımızın geçmiaidır. Halkımız bu topraklan yugurmu?, bu topraklar halkmıızı. Ne \ar kı Anadolu'ya gelmıj geç mı« tum kulturlerının bizun o]du ^ğunu. bunun Atferıni jrr B»y4K%n^ den.^ldıfcî^ıaı ljıze ne Baü Külturunun temelfdîr dl ye başka ulkelerde aranan değer ler bu topraklardan fışkırraıs, boy stmış, tşte geçmışm ıleri uygsr hklannm kavnaştığı, oluştugu Ege kıyıları îzmir'ın topraklan, îzmır'ın Kadıfekalesi. Ege kıj'üarının bır bölümü, îz mır Korfezı. Deniz îzmir kentinl kucaklar. Kıyıda yuksek bır tep« denıze karşı Yuz>ılların ardından gelen öykusü, destaniyla . Geçmış ustune soz eden er Kadıfekals nın kurulu» oykusunü anlatırkan foyle derler: tsadan onceki 344 yıllannd» Buyük îskender Perslerl* yaptığı •avmşts onlarm ordulannı yenlp yok etti. Itmır'e vardı. Bır yaı gunüydu. Yorgun duşmüstü. Îzmır'ın sıcağında sennlemek, dın lenmek için ulu bir çır.ar ağacınm altına yattı. Denizden tmbat yeli esıjordu. Bujiık Îskender uyudugunda blr düş gördU burda Düşünde kendlsıne yenl kent kurmasını aalık verm'.slerdı. Bu yeni kentl de bugünkU Kadıfekale'nin bulundu^u tepeye kurarsa çok mutlu olacaklardı. lyıye yorumlanan bu düsten lonra Bü yük Îskender, adamlanyla bırlılc te atlaruu bu tepe>e doğru sdrer, burd» karar kılarlar. Kent kurulur, Kadifekale kurulur. Ka lenin dıs duvarlan denize dek uzanırmiî o yıllar. Kadıfekale'de konup göçen her ulus kendmden bırşeylar eklem.ş Kaleyç. Bu yüzdeft tıün ulus ların ızleıiTar KamfekaJe'de™ Tıyatro ıle spor gostenlerinın ya pıldığı alan da Kalenin lçındey mış o yıllar. Kadıfekale'nin çevresl «Jtı bln metreyi geçen uzunluktaymış. Yırmı dort burç ve kulelerl» daha da pekıştırılraiş kale. Gozetleme kulelerı çok yılksekti. Kadifekale ıkı bolumdü Iç Kale asıl kalenın bulunduğu, Aşağı Kale denız kıyısının bu lunduğu yerdi. Kale Turklerın elınde bulunduğu yıllarda gelen Haçlılar Açağı Kaleyi almışlar, amm anl Iç Kaleyi alamamışlar dı, Bu yuzden urun süre, lki avn ulu» jaşadı Izmır'ın Kadife kalesinde Iç Kalede Türkler, A|«gı Kalede Haçhlar. Saba Melıkesı Kaydafâ, Yemen'den kırk gemıyle bırhkte ltmır'e gtlmif, yasantısını burda surdurmüs. Kentin aemboltt mermerden yapılma bas, Saba Melıkesı Kaydafa'ya verümif. Sonralan Kaydafa adı halk arasında Kadıfekale'ye donüşmüs. Anadolu'nun obur kalelennda olduğu gıbı zamanla îzmir Kalesi de bırçok yıkmtılara ugramış. Savaşlar olmuş kale yıkılmış, yer sarsınülan olmu| kale vıkılmış. Kalelerın yazgıları, yıkılmak; yapılmak. Bır sü» redır Kadifekale de kendı halınde kadere terkedılmifliğının acısıyla. Kendi yasantısını keadısı lurduruyor, acı tatlı anılarıvla . En acı yıkunı Tınıur'dan gormuş Kadifekale. Yerle \>a eunıs Tımur kaleyi. Ondaa »onra yenıden onarılmı». Kadıfekale'nin en muüu anı* lanndan bıri kuşkusuz; 9 Eylül 1922 gunu kaleve çekılen Turk Bayrağının dalgalanmasıdır Olanca ozgurluğuyle.. O gun Turk Kurtuluş Savaşı Izmır'de »on bu luyordu. O gun Izımrlılerın eo| kun goster.lerı arasında Izmır'e Eiren Turk ordusundan Yarbay Reşat Bev Kadıfekale'ye tırmanıvordu. Kaleve Turk bayrağım çekmek içın Yarbay Rejat Beyü» kuraandasıvla emır çavuşu Bılecıkh Ce'ıl'ın Kadıfekale'ye çek tığı ayyıldızlı bayrak dalgalanıjordu ozgurce. ilk tanh yazan gezgineı Heredot'un Bodrumlu olduğunu çok az kışi bılır. «Halıkarnaslı Heredot» derler ona Batılıların ço6u da Hahkarna1!'! Yunanıstan'da bıhr Bizım olan değerlenn deSerinl daha çok bızden olmajanlar bılmış, anlamıs Ülkemizin gerçek değerlerlnl du\urmasını bilememışiz. Kulakların çınlasın Hahkarna» Balıkçısı buPJIırja.1 jrfşrigri. 5i««tnn İ MALKOCOĞLU yazan veçizen:Ayhan BAŞOĞLU BEYAZ İLÂHE Kadifekale Uygarlıkların be;ıgi Anadolu. Kıyılarımızı, Anadolu topraklan nı bır uçtan bır uca dolaşalım. Bmlerce jıllık geçmışın ızlerini Uşırr.a>an bır karıj toprakla kar şılaşmayız Tum tanh Anadolu. Çağ çağ Ujgarhkların kavna«üğı bu topraklarda turlu lculturler de YARIN Alanya ve Kızkalesi DİŞİ BOND QUEQOt LUNAN tUTUYL TİFFANY JONES GARTH TÖCLEPS MEOTVE