Catalog

•••3 Cumhuriyet BASIN AHLÂK 7ASASINA UTMAÎI TAAHHÜT EDER. • • • • Sahibi: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetccilik T.A.Ş. adına: NAZtME NADİ Genel Yayın Müdürü: OKTAS KLRTBÖKE Sorumlu Yazı Işleri Müdürü: BÜLENT DtKMENER Basan ve Yayan: CLMHIRİYET MATBAACILIK ve GAZETECtLlK T.A.Ş. Cağaloğlu Halkevi Sk. No: 39 • 41 B Ü R O L A R : ANKARA: Atafürk Bulvan Yener Apt. * * * Yenişehir, Tel: 12 09 20 • 12 95 44 • ÎZMİR: Halit Zıya Bulvarı No.65Kat 3. Tel: 31230 • 24709 • GÜNEY İLLE ABONE ve ILAN i'urt içi lurt dısı 12 6 3 1 Avlık Aylık Ay'ık Aylık JSO 1811. 911. Rt: Kuruköprü 34. Sok. No. 40 • ADANA, Tel: 14550 13934 30. «30. 315. 157.50 52.50 Baslık (Maktu) 2 ve ? ncl sayfı (Santlml) 3 üncü uyfa (Santlmil 4 y 6 ncı savla 'ianlımll Ö!üm. Mevlid. Te;ekkür (5 Sm ) Nlsan. Klkâh. Evlenme: Doğum Öiüm, Mevlid. Tesekkür 23 15 Sm.t 400 Ura 80 • 75 10(1 tu > > » ıon 150 » . SAYISI 1110 KURUŞ Ekonomik yorum (Baştarafı • 1. sayfada) tahvilât işlerinrle spekülasyon memnudur.. Bu kariar kısa. Yıll.'.r yeni kararlar getirdi. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosul j 13 sayılı karar 194* yılında yürürliiğe kondu. Kararın altınCHP Millet Meclısi Grubuda Cıımhurbaşkar.ı olarak bu Başkanlıftı. Millet Meclisi Başdefa ir.önüMün irazası görülü ' kanı seçimi konusunda AP ve Tor. 31. maddesi ise şu hükümMSP'nin işbirliği içinde oldukleri şetiriyor: larını belhten bir bildiri yayım «Yurduh kalkınması için fay ' lamıştır Bildirıde. AP'nin baskan seçimi konusunda, «Parlada rnülâhaza ediletı endüstri, mento gelenekleri ve kerdi vertarım. ulaştırma ve bavmdırhk 1567'nin Kücünü Demirel bilir.! diği sözü çiğnedigi». MSP'nin d= işleriyle ihra"c<ıtı arttırıcı mâHukukçu Fe;zioğlu büir. Bununj • Anahtann kendisinde oldugtı hiyette olan.tlcari işlerde'kulla, 'güvenojiı aimış bir hükiimc, izlenimıni yaratma hsvesine kalanılraak üzere yabancı mem' pild:ğı», bu nedenle seçimin çık tm yoksul halkın çıkarlan doğleketlertren döviz veya. tesisat mltusunda çok şeyler yapacağı' niEzr. sokulduğu belirtilmektedir. olarak gefirilen sermaye geîirBu konunurı hükümet pazarhknv biürler. Meclist*n güvenoyu lerinin veya teşebbüs mevcudualmı? bir hükümet. bir daha mec» l?rında da bir koz gibi kullanıl ' run kısrr.sn veya tamamen hadığı belirtilen bildıride, sonuç lisierin başını ağrıtmadan i=terrice Uansferini tcminen gevermeyen turlar \ç:n Ankara'da j se ekono;ide düzen değiş:kl:ş*irekli izin verilecesri hususunni gerçekleştireljJlir. Bunun için ' • bosuria nöbet tutmuktansa CHP da Maliye EakanlıSı bu teşebii üyeisrin, mahalli ssçimlcr neDcrr.ireri.'.FevzioğhTsu, bir a»ın ' büs>re karşı önceden taâhhücieniyle şirr.dilik seçim bölgeleri . l;k hüküm*tine bu kadar karşı. de girebilip." r>e gittiklerı bi'.dirümekte ve Şimdiye dek kullanageidikleri sıCHP'lilerin her ne kadar uzakta Bpvlece Türk Para>ını Koru'âhın ters önde de kullaralabilebulunurlarsa bulunsunlar, uy ; ına Kanur.u yabancı sermayeyi ceğini bilirler. Aîinlık hükümetin gun bir anlayış ortcmı belirince dav»t kanununa dönüşturülüden korkulannda h.3khdırlar. ı aerhal Ankara'ya. selebilecekleynr. BöyleceTiirkiye'de yabanKorkulanm yenmek için kar*nri, seçim konusunun hükümst cı sermayeye îlk teminat • b'ü lıkta ıslık çalanlar j;ibi, <;Dün i Forunıından ayrı düşürHilmesi yasaya davanılarak verildi. yayı başa yıkmadan» söz etmele:i kaydedilmekteair. "Veni kararlar pit edildi. Edilmese, ekonomi; bırdenbire kendisini boşluicta ; hissedecekti. ! 43 yıllık geçmişinde 1567 sa i ÎTİı yasa. halka hiçbir şey ge [ tirmedi. Halbuki 1557'ye söre, hal j k'.n eıkarları doğrultusunda çok şeyler yapmak mürr.kün. 1567 ile ekor.ominin a'.tır.dikileri üstüne çıkarmak, üstündeki altına ındirmek mümkün. Şimcüye kadar sadece üstündekileri daha iiste j ! çıkarmak için iuilanıldı CHP, AP ve MSP'yi Başkan seçimi konusunda işbirliği yapmakla suçladı 1567'nin gücü Yeni uygulama • Aradan geçen zaman yasa için yeni uygulama olanakları çıkardı. Buniarın en üginci 1969 seçimlerinden hemen sonra. Se, rüveni ise kısaca 'şöyle: mıştır. 25 £kim 1969 tarihınde AnaMSP 'Gencl Merkezinden yapıyasa Mahkemesi 933 sayılı teşlan açıklamacia. hükümet sorunıı vîk jasasının cah alıcı maddekpnusunda yetkili organların dulerini iptal etti. Demirel hükü(Ra<dararı 1. s ) rumu titizlikle yeniden gözden metine öldürücü bir. darbe inÜçüncü safhanm başlar,gıci, geçirdiği belirtilmekte. «Partimidirdi. Demirel şaşfcmlık içinde Sıkıyör.stimin ilânıdır. Başkomukaldı. Bir teşvik sistemi almıştan ve Sıkıyönetim Komutam G? zin bugüne kadarki tutumunun, yürümüstü. Bu durursa Demi • •. neral • Dimitrios Zagoryannkos partiler arasında iyi münasebet . ler kurulmasmda sağladığı fayda rel iktidanmn kaynaklan da irnzası ile, sokağa çıkmayı, toplardan, hükümet kuruluşu yolunkuruyabilir. Demirel'in. 12 Mart lanmaja ve gösterileri yasaklada birçok hususların aydınlığa öncesi bu en uzun giinünde imyan bildiriler ya^^mlanıyor. dadina başlıca teknisyenleri ye . kavufnası ve mevzuun incelen Vs kesin sayılan belli olmayan tişti. Zamanın Merkez Bankası mesi istikametinde mesafe kayde bini aşkın kims'e, askeri araçlsrMüdürü Naim Tâlu. zamanın '' dilmesine yaptığı katkıîardan mem la, belirsiz bir yere doğru götü Hazine Müdürü Kemal Cantürk, nunluk duymaktayız.» denilmişrülüyor. Yaygın bir rivayete gözaman:n DPT Müsteşan şimdi j tir. re bunlar bir futbol stadyumunki Hacı Ömer Holding'in ba5 i • Açıklamada daha sonra, partida toplanıp, sonra çeşitli askeri danışmanın Turgut Özal Çareler arastnda iyi ilişkilerin sürdü"tutukevlerine ve kıslaiara dağıtıyi buldular: 15S7. ıiilmesi ve hükümetin bir an önlıyorlar. edilmis, Böylçce ,Yurjanrstan'ın siyasal' ce kurulması temenni • Yeni hükümetin kurulması hu , hayatında yeni. bir buhran döne1567 sayılı kanuna göre çıkasusunda muhtelif müsait imkân ] mi daha başlamıştır. rılrnış olan 17 say.lı karafa birların mevcudiyetine ve Millet kaç karar daha eklediler. Meclisinden güven oyu alabilecck [ 6/12584 kararneme, 27 Ekim'de Şimdi herkes ayn» şeyleri sorbir hükümetin kurulabileceğine j yayımlandu 26 Ekim'den geçermaktadır? Öğrencüe.r ne istiyorinamyoruz» denilmiştir. | li Olmak .üzere. Böylece Anaya • lardı? sa Mahkemeşinin iptal kararı \ Hükümet .neyi vermek Istemitesirsiz hale getirildi»' Böylece ! y o r d u ? • • ' . Türk Parasını Koruma Kanunu i yerü bir kılığa daha girdi. Teş | " Olagan bir demokratik rejim vik Kanunu oldu.' « Sağ koalisyonda ısrar eden için, bu sorular geçerlidir. BöyDP'nin Millet Meclisi Grup Baş 1567%nin serüvani bura'da bit I İebir rejimde, bu sorulara cevap kanvekilı Sakarya Milletvekili mez. En son.numarası yine bir" ; da alınabiiir» Ve sonuçta, .düzeEkim ayır.da 1973 seçiralerinden I. ni kp'ba kuv^et yolu ile yıkmsk Vedat Önsal ve Denizli Milletvehemen önce sahnelendi. Yine kı ;. istedilfleri için. Yunanlı ögrenci kili Hasan Korkmazcan, AP. saca şöyle: * i »e CGP grup .yetkili^firj^ ile " Fiyat artmaya devarri ediyor.' } koalisyon» konustırida ya i: a ' ' • .'• . . 7 . : : / Talu Ttcaret Bakam Çâre bul, çal^malara flişkin so(MEDENİ HUKUK deniısff. Ceva>: lîevzuat yok;. PROFESÖRÜ) . IIMHÜ yaşaoRWBBB^^^^^W Maliye Bâ>:anlığı fiyat artışlan''«AzınlîîThüküfrieH, pa'rTamenlümışlardır. •$ünceler ve yargılar belirlenmiş ru önlerhede kullanılacak yasater rejimde bir bunahmdan çıDemeçlerinde. «MSP'yi ner ta durumda... lan bif bir sayıyor. Talu'ya gökış yoludur. Olağan bir yoldur. rafa göz kırpma politıkası takip Fakat Yunanisfan. başka ülkele re bıınlar geçersiz. Sonra Talu. özeliikle uz\ın sürecek bir hüküetmek»le suçlayan önsal ve Başbakan oluyor. Fiyatlar yükra benzemiyor. Diğer demokratik met buhranmda çözüm bekleyen Korkmazcan, CHP'yi, milletin selrr.eje devam ediTOf. Hiçbir ülkelerin hayal olarak bile kabul , vermedigi iktidan; gerektiğinde önemli ekonomik sosyal ve idatedbir yok. Seçimlerden on gün edemiyecekleri bir dikta yöneii ri sorunlann bulundugu dönemazınlık hükümeti kurarak ele öncesine kadar. mi var Yunanistan'da... ' . lerde, başvurulabilecek bir çögeçirmekle suçlamışlar, «Bu Işte Yunanlı öğrencıler, bu yözümdür. tlerde çıkacak başka bakımdnn, sağdan oy alan parnetimi istemiyorlar. G«t?e yarısınbuhranları önlemek suretiyle tilerin CHP'ye iktidar yo'.unu Seçimlerden İ gün önce FiU dan sonra Atina caddeierini doldemokraîinin güçîenmesıni sagkapatmalan ve CHP muhalefeti yat Kontrol Komitesi .kuruldu. duran halk' Ititlesi de istemiyor lar ve demokrasiyi korur.» ni etkisiz bırakacak güçte güDavanak >ine 1567. Türk Parabu yönelimi... ' ven verici b:r koalisyonu teşkil sı Kıymetini Koruma Kanunu. Teknik İJniversite^eki işgal sıetmeîeri zorunlufıı daha da artr.u çok iyi bilmesi gereken Na(İDARE HUKUKU DOÇENTl) rasında. öğrencıler tarafmdan ku mıştır» demişlerdir. im Talu, elindeki tılsımlı sopa«Çogunluk hükümeti, veva rulan radyo istasyonu, hareketir. yı ancak seçimle'rden 10. sün' koalisyon hükümetleri kurmak niteliğinî şu |ej<ilde açıklamıştı: önce iarketti. Böylece Türk Pâne kadar demokrasi kurallanna «Bu, faşizme "karşı bir mücaderasını "Koruma Kanunu Fiyat uygunsa. azınlık hükümeti de ledir.» Kontroî Kanunu oldu. '1567 saBunun saglanabilmesi için AP belli şartlar aîtında demokratik yılı yasaya, dayanılarak çirketler Aym radyo, hareketin sona er r.in seçımlerde ortaya çıkan du rejimi sürdürmek için başvurukuru'ldu. İthalât ve ihracat tek mesi için 6e, şü isieklerinin yerirurau gerçekçi bir gözle degerelde top!andı. Primler verildi, labilecek ve kurallann gereği one' getirilmesi gerektiğini a;ıklılendirmesi gerektigini. milletin prirr.ler almd:. '1567 sayılı yasa lan bir diğer hükümet kurma yordB:" ' .. AP'ne de dılegince hükümet 43 yılhk tarihinde ekonominin yoludur.» (T) Eğitim demokratlaştınlraalıkurmak imkânım tanımadığını tılsımlı sopası oldu. Anayasa öne süren Önsal ve Korkmazdır. . Mahkemesini bbyladı. Bir oy can. «Her tarafa göz kırpma po (2) Y.unan halkma Haha geniş farkla. Anayasaya uygunluğu tes litikası takip edenler de artık hürriyetler verilpıelidir. bu tutumurıdan vaz^eçmelidir. (3) Yedî .yıllık bâşkı kanunları Siyasi şartlann ciddiyeti çok kaldırılmahdır. (ANAYASA PROFESÖRÜ) yönlü siyasî manevralarla bağ ( (İ) Bütün cemiyet Ve sendikacAzınlık hüküraetinin kuruldaşır durumda değildir» şeklin larda serbest seçirn yapümalıdır. ması, hukuk açısından mümde konuşmuşlardır. Korkmaz \ kün. Fakat yaşaması ve devamBu istekler, sadece gençliğin is ! can, bir soru üzerine ?öz kırplı olmaçı. pek mümkün görültekleri değildir. Nitekim eski Bai ma politikasmdan kimi kasmüyor. Meclijte devamlı olarak bakanlardan muhafazakâr tutumteUiklerini soran bir gazetecive. azınlıkta kalması kendi çoğunlulu Kannelopulos, 17 kasım günü «MSP* cevabmı vermiştir. Bağuna dayanmadıgı için daima ANKARA Danıştay Dava yayımlanan demecinde şöyle dis:n mehşuplarının çeşitli soru Daireleri Kurulu, Bakanlar Kuyordu: larını da cevaplayan önsal ile; tehlikedecfir. Çok partıli parUmenter siîtemlerde ancak çorulunun, •Ereğli Demir Çe« Yunanistan gençlerinin bu Korkmazcan, AP'yi sola taviz lik Işletmeleri işyerlerindeki gunluğa dayanan bir hükümekutsa1 hareketlerinde görevim, a \ vermekle de suçlamışlar, Degrevi gçri bırakma karaıın.tı tin. yaşama şansı vardır. Azinkademik ve siyasl' hürriyetlerin rhrel dışmda koalisyon görüiptalini isteyen Metal İ? SPÎ} kazanılmasr ve insan haklarma şünde ısrar ederek, bir saf koa) lık hükümetinin hayatına her dikasmın talebini reddetmiştır. zaman son verilebileceğinden, lisyonun «Cok güçlü bir sol mu saygı gösterilmesini temin için, köklü reformcu bir karakter tahalefet» karşısmda, yipranmamış onları desteklemçktir.» şıyamazlar. Taşısalar bile, fazla bir sag kadro ile kurulabileceği Orta sol muhalefetin lideri, ni belirtmişlerdir. , bir başarı gösteremezler. Karşı eski ÎJakanlardan Mavros da. ay görüşteki partiler, bu başarıyı nı gün yayımlanan demecinde «G€nçlisin mücadelesini destekli . önler. Bu bakımdan azinlık hüyoruz. Öğrencilerin normal eğitim kümeti bir çözüm sayılamaz. Istenbul 2 NumaraU Sıkıyöneve bazı hak taleplerinin dışında Çok kısa bir süre için dCşünütim Mahkemesinde sürdürülen CHP (Merkez Yönetim Kuru iilkede demokrasinin yerleşmesini lebülr.» Dev Genç dâvasında soruşturlu. mahallî seçimlerle ilgili ko de istemeleri çok haklı bir talep mayı vapan Askeri Savcı Metin nular) görüşmek ve gezi progtir» diyor. ramınr saptamak üzere Genel f Yurdabak'a hakaret ettikleri idGörülüyor ki, Yunan gençliğiSekreter' Orhan Eyüpoğlu başdlasıyla haklarında. dâva açılan (AVUKAT) nin hareketi, düzen dışı değildir. kanlıgıhçla toplaranıştir. I 35 samktan 14"ü 9ar ay hapse. «Politikacılanmızm son günlerDaha doğrusu, 1967 darbesi önce ve 1500'er lira para cezasma' çarp Alman' bilgiye göre. Genel de icat ettikleri «azinlık hüküme sindeki düzenin Başbakanı ve B» tırHmıştır. Mahkeme, sanıklarBaşkan'Bülent Ecevit de, mahal ti> deyimini bir hukukçu olarak kanları tarafmdan desteklenmek li seçimler nedeniyle bir gezidan 21'inin de beraatine karar yadırgadığımızı hemen açıklamak tedir. ye çıkaçaktır. Ancak hükümet rerroiştir. isteriz. Hele «azınlık hükümeti bunalımı nedeniyle Ankara'dan ] Anayasaya aykırıdırı, «gayrîmej Anlaşılamayan nokta, çudur: . ayrüması. mümkün olmazsa. Erüdur» biçiminde kullanılan söz Papadopulos ve Başbakan Mar j •cevit gezisini iptal edebilecekleri ciddi olarak karşılamak va kezinis, ülkede serbest seçimletir. i tartışmak zordur. Gerçekten bir rin yapılacağmı üân etmişlerdir. j hükümetin Anayasaya uygun ol Yunanistan yedi vıllık cunta yö «Komünizm propagandası yapması, «meşru» vasfını kazanabilnetiminden çıkarak, çok partili ' mak ve kanunun sug saydığı fımesi için, Anayasamızın 102. mad demokrasiye girmek üzeredir. AP Genel Başkanı Süleyman illeri övmek» iddiasıyla ^ Numadesinde saptanan yöntemin ve ko Demirel ile Miilet Meclisi Grup Tam bu sırada, bu çeşit eylem ralı Istanbul Sıkıyönetim MahBaşkan Vekiüeri Nahit Menteşe .şul'.ann yerine getinlmesi kâfidir •lere geçmek, faydadan çok zarar kemesinde. yargılanan a\ukat Bu yöntem ve koşullar ise, Başba ve Cihat Bilgehan," CHP Genel Aygen Şengezer dünkü duTuşma •vermeyecek midir? Nitekim de. kanın Cumhurbaşkanı tarafmdan ilân edilen sıkıyönetim, büttin ge Başkanı Bülent Ecevit'e ayrı aysonunda beraat etmiştır. TBMM. üs'eleri arasından seçilma lişmeyi don'durmuştür. rı olarak iddiaları ile ilgili ceMahkeme sanık avukatın delil vap vermişlerdir. Şımdi, Kannelopulos da, Mavyetersizliğinden beraat ettirildıros da göz hapsindedirler. 12 kişi «Bugünkü CHP'nin henüz yeğini açıklamıştır. ölmüştür. Pek ,çok yarah vardır. rini bulamartıgı, sol'un neresin I • Bihden fazJa tutukluntfjj nerede de bulunduğunun da meçhul ol < (Baştarafı 1. savfada) olduklan bilinmiyor. Arria işkenduğu herkesçe bijurmektedir)) nin, Millet Meclisine ulaşmadığı Cç. iddiaları, fazlasıyla mevcut.. diyen Demirel, özetle şunlan; bildirilmektedir. söylemiştir: CHP'li milletvekılleri llter Çu Anladığınnza • göre. muhalefet li «CHP Sayın Genel Başkanı, bu , bukçu (Adana), Hasan Cerit derleri de olayları başlatan genç f günkü zoriuğun bazı yeni parti(Adana), Osman Çıtirık (Adalik de've onlan destekleyen halk! lerin toplumdaki yerlerini ala, na), 256 sanık'.ı dava adıyla anılan Mehmet özmen (Gada, Papadopulos'un getireceği demadığı ve bunların izleyecekleri ( ziantep), Azmi Yavuzalp (NiğTürkiye Halk Kurnüüş Partis: mokrasiye' inanmıyorlardı. Bunun politikayı saptayamadığından ve Cephesi Davasının Askeri Sav de), Mustafa Güneş (Gaziantep), için, akıl dışı görünmesine ragdoğduğunu iddia etmektedir. Sa' Malik Yılman (Hatay), Mehmet cısı Hâkira Yarbay Hanefi Önmen. her «eyi göze aldılar. ; nınz ki, bundan CHP'yi istisna cü>, Istanbul Sıkıyönetim Mahj Dönmez (Hatay), Sabri înce (Ha etmek mümkün değildir. Eski kemeleri Başsavcılığına atanmıj; tay) ve Sait Sağlam (Kırşehir) CHP'nin sadece var ise, müsbet tır. • j Grup Yönetim Kuruluna başvuicraatmın sorumluluğunu kabul rarak Miilet Meclisi'nde axa«tırHanefi Oncül'e bu görev en ettifi, onun dışında herşeyi inma açılması için girişimde bulu kıdemli Sıkıyönetim hâkimi ölSİSTEMİ kâx ettiği bir gerçektir.» J nulmastnı önermişlerdlr. (aa) duğu için verilmiştir. rinde' de hkkhlar. • • G?rçekten 1567 nin helkçı loıllanımıyle bazılarınırk ba«ma dün>a yıkılabilir. Böylere 15fi7 ilk , kez 19fil Anayasasımn öriine uy' (Baştarafı 1. sayfada) üun bir nitelik kaîanmış olur. olmaya kararlı olduklarını açıkîa Siyasî temasiar Yonanistan di Teşvik Kanunu Demirelsiz sağ koalisyon , (Baştarafı 1. savfada) ve o grubun güven cte«tc£ır.ı elinde tuttukça hükümet etrce faaliyetini sürdürür... Basbakanın da çogunluk partisinclen olmasının nedenı budur: Çoğunluk partısinuı lideri, zaten kendisine hakim oîdu*u. zaten kendisini yör.ettiji paıiısinln o coç'jnluğu aracılıgı ile parlamen tonun güvenini hem başta. her.ı rie devam sırasında elinde tutarak hükümet etme hakkmı kullanır. Bir parti pnrlamer.toda çoğunluğu kazanarcamış ise: Dunım parlamento hukuku aç'.sından gene ajnı derecede basittir: Hükümetin. «Hükümet edebilrriesi» için dayanr.iak zorunda oldugu parlsnıpnto çoğunluğu bu kez yapma yollarla (sun'i yollarhO sajlarur. Böylece kuraia uyma olanagı yaratılmış olur. Siyasal olji'.nluğa kavuçmu^ parlamento gruplan. ne yr.psr yapar «Hükümet edebilme» yi sağlarlar. yani kabineyi kurdururlar. Çürkü, 13 koloninin yitirilmesi üzerine lngiltere'd? çıkan, «Bir hükümet ancak parlamentonun güvenir.i elinde tuttuğ\ı sürece hükümet edebilir» kuraiı d?vam etmektPdir. Hükümet süveninin devam edip etmedıği de r.ncak be'li zamanlarda. belli ıısule KÖre saptanır. Bu da jrtivenoyu dediğimiz kurumun işletilmcsi ile olur. Parlamenfoda s?çirr!dsn. yahut koalisyon protokollerind?n çıkan bir çogımlrk bulunamazsa, dogal olarak «Hüktimet etm! organı» da olamaz. Ama Devlet Ba«î kanı. böyle bir organı • her türlü olanaklar kullanıldıktan sonra • yapma yollarla yaratmHk zomnda kalmış i?e. ve ülke siyasal üiş kiler açısından daha fazla hükümetsiz kalamayacak ise. parlamen todaki gruplar. siyasal zorunolarak bu organa kurulurken kar şı gelmezler. Yani bir azınîık hükümeti doğabilir. Bu hükümete de, siyasal ortamm. kuraia göre bir hükümet kurma olanağını doğuracazı zamana kadar tahammül etmek gerekir. Zaten bazı durumlarda, çoğunlukta olan bir hükümet, ken diliğinden azinlık hükümeti haline de düsmüş olabilirdi. O zaman da bir çoğunluk hükümetin: yaratma ortamı doğuncaya kadar bu azinlık hükümetine tahammül edilir. Türkiye'de şimdi siyasal koşul lar, bir azınhk hükümetine tahammülü gerektirecek yolda hızla ilerlemektedir. Eter Parlampntodaki gruplar. Parlamento hukuku sorumluluiunu idrak edip bir co ğunluk hükümeti kurmada birie şsmezlerse. azinlık hükümftine ra zı olmak durumu doğacaktır> si. Bakanların da TBMM üyesi ve millefveküi scçilme yeterlıği I ne sahip olmalarından ibarettır ! Ancak hükümetin işe baslayab.ı mesi için 103'üncü maddeye göre, Millet Meclisinden. toplantıyn katılanların sait çoeunluğu oranında güven oyu olması zorunlu dur. Bu nedenle. Cumhıırbaşkan: nin Başhakan oiarak atayacnîı k şide, kuracağı hükümetin Mecliste güven oyu alahilecek giiciir bulunmasım hııkuken değil. polı tik olarak araması. çok partili bu parlamentcr rejimde çogunluk partisi liderine veya güven oyunda çoğunluğu sağlayahilecek ki \ şiye hükümet kurma görevini veı mesi doğaldır. «A7in!ık nükümeti» deyimi ile işte bu oolitika . ınlaırda. Mecüste çofeunluğa S3hip olmayan bir partiTiin lıdsri tarafmdan ku rulacak hükümetin nitelıgı anlatümak istenmektedir. Ancak. poiitik bakımdan da. ülkemizde \e pariamemer rejimlerle yönetüen Devletlerde çokçs ?ö r rüldügü üzere. Meclisie üye'sayisı bakımmdan a7inlıkta olan bir partinin hükümet kurması ve diğer parti gruplannın oyları ile güven oyu alması müm kündür. Üçüncü İsmet tnönü hükümeti. sıır.i olarak «Partiler ustü» deyimi ile nıtelendirilen. serçekte CGP'nin bir üyesj olan j Ferit Melon'ın kurdugu hükü metler gıbi. ı Bir hükümetin azınlıkta ka [ lıp . kalnmıyacagı kuruluştan sonra. «Güven oyu» safhasından aniaşılabilir. Bu nedenle Millet Mîclisinin eğilimı oylarla belirlenmeden önce. kunıluş ar.mda bir hükümete «Azınlık hükümeti» niteligini vermek hu kuken de. poiitik bakımmdan yanlıştır. Zira bizim Anayasa | mızda Federal Almanya Ana t yasasınm kabul ettiği (Maddej fi3) Başbakarun atanması için adayın önce Meclis çoğunluğu i nun güvenini elde etmesi biçı i minde bir sistem mevcut değildir.» Kazanan ve Kaybeden fBaşyazıdan Devam] nü uzatsın diye vakit kazanmak tabtisini uygular görünmektedirier. Ama unutmayalım ki onlar zaman kazanırken Türk ulu.su da her çeçeıı çün zaman kaybetmrktedir. Bu böyle daha ne kadar sürüp sider, bilemeyiz. <)rtada apaçık duran gcrçek, ulusun zararına işleyen zaman kayıplarıiün eninde sonunda zaman kazanmak istcyenlrri de düş kınklığına uğratacağıdır. 30. günde de sonuç yok (Baştarafı 1. aayfada) Parti Idare Kuruluna koalisyon konusunda tam yetki verciiğı öğreniidi. 5 Kasım MSP Millet Meclisi Grubu, partili senatörler ve Genel Idare Kuıulunun parlamenter olmayan üyelen uzun bir toplantı yaptı. Sızan haberler. MSP'nin CHP ile koalisyona «evet» dediğı yolunda. Açıklama vsrın yapılacak. . 6 Kasım MSP organlarında küalisyuna katılma eğilıminieki hava Genel tdare Kurulunda olumsuz bir yöne dönuştü. Erbakan. Ecevit'e yolladığı mek tupta «bu£ünkü şartlar ıçinıie MSP'nın CHP ile koalisvon yapmasının faydalı ve verimli olmayacağmı» bildirdi. Erbakan, red nedenmin CHP'nin mahalli seçimler ve Meclis Baskanhğı «eçimindekı tavız veımez tutumundsn doğduğunu bildirdi. X Kasım Cumhurbaşkanı, ikincı tvır görüşmeierine başlavarak Keyzıoğlu ve Erbakan'la gürüştü. 9 Kasım Cuır.hurbaşkanı, Bozbeyli ve Demirel'i kab'il etti. DP, Demirel'siz bir koalisyona «evet» üıyebileceklerini bildirdi. Demirel, «Hükümet kurulmasıyla ilgili zorlukları fazla buyütmeyin. Memleket hük'imetsiz kalmaz» riedi. A1SP Genel S»kreterı Oguzhan Asiltürk, Demirel'lı bir koalisyona razı olmayacaklarını bir açıklamasında söyledi. İU Kasım AP Genel Idare Kurulunun toplanUsından sonra îsmet Sezgin, «Hükümet kurmak için Den.irel'e görev verilmesi serekir» tferii. 11 Kasım Hükümet kurma konusunda gözler AP üzerindö toplanmış durjnıda. AP Genel Idare Kurulunun koalisyon sorununu görüşmesi beklenıyor. NADİR NADİ fîtatütk (Bastarafı 4'üncü savfada) esnafııı zaman zaman genel ayaklarımalar halinde sar«ya kar' şı yürümesı, kan Ku«turulan bir halkın Hyanlarından başka bir şey deeildı. Ya?ık ki bu hareketlerı, halkm yararına kullanacak rievlet büyüklen çıkmıyor du. Bugün başta halkın hakla nnın elde erlilmesi ıçın toplanılan Büyük Millet Meclisi clriuftü halde. Türk eençlıği. Türkiye halkın:n, Türkiye köylüsunün eski feci duıumuna ge;ı donmesıne müsaade etmeyecektir. Boyle bir sirişimrfe bulunnıaya cesaret erlenler, Yeni Turkiye'rie yok edilmege marıkumriurlar. Halkın. yeni ıriaresinden bekledijı en büyük ış, bövle bir mak^at uleyen lıerhan<»! bir lriıcaın şıddetle cezalandınlmasıriır. Yedi Asır kara bahtı aglayan Türkiye halkı ve en önde Türk üretici köylüsC, ancak bu memleketın ekonomik. sosyal bünyesiyle orantılı bİT bütçe, bir rfevletleştirme idarc teşkilâtı vücuda BetirildijSl gün. yaşHinak hakktnı elde etmış oıacaktır. Ergeç sevgilı Türkiye'yı çiğneyen düşmanları ayaklan altında ezecek olan Türk kövlüsü, yeni ıdarestnın önüne ilk önemli iş olmak üzere bunu ttoyuyor. Genel ulusal sefaletin yuvası buradadır. Yeni ıdarenin, vaktt gelince bu bayku; yuvasını vıkacafiına güvenmek isteriz. Izmir Mebusu Mahmut Esat (Hâkimiyeti Milliye, 22 Arahk 1921).. MSP'nin kararı 7 Kasım MSP'nin koalisyonu olumsuz karşılaması üzeıine Ecevit, «haşka alternatiflerın denenmesıne olanak sağlamak için» Cumhurbaşkanına giderelj, ^jörevden «bağışlanmasını» JrtedL MSP'nin kararı. AP ve OP'e* olumlu karşılandı.. Demirel sahnede 12 Kasım Cumhurbaşkanı, hükümeti kurma gdrevıni bu kez AP Genel Başkanına verdı. AP Genel Idare Kurulu toplantısından sonra Sezgin, AP'nm hükümeti kurmaya karar vermesı halinde, bu hükümetin mut laka Demirel başkanlığında olacajını söyledi. 13 Kasım AP Genel Idare Kurulu, gerekli çalışmaları yapması konusunda Demirele tam yetki verdl. 11 Rasım Demlrel, DP ve CGP liderıerıyle görüştü Bozbeyli. Demırelli bir koalısyonu recfdettı. üaha önce Korutürk' le görüşmüş olan tnönü ve Sunay'ın, AP CHP koalüyonu önerdikleri öğreniidi. 15 Kasım Demirel, Erbakan'la gorüştü ve koalisyon için «evet» cevabını aldı. Ecevit, partisinın Miüet Meclısi Grubunda yaptığı konuşmada, AP ve MSP'nin tutumlarıru eleştirdi. 16 Kasım Demirel. Ecev.t' le görüştü. Ecevit, Demirel'in MSP teklıfi olarak getırdiğı ken di başkanlığındaki «APCHPMSP tekiifine» «hayır» dedı. 17 Kasım Demirel, Cumhurbaşkanına giderek. «her ıhrimali içine alan gayretlerm ba şarılı olamadığını ve hükümet teşkilinde muvaffak olamadigıru» bildirerek görevinı iade etti. 18 Kasım Hükümeti kur ma görevinin yeniden Ecevife verüeceği belirtıliyor. Erbakan, «kapıları açık tutmak gerekiyor» dedi. 19 Kasım Cumhurbaşkanı, Demirel ve Ecevit'le üçlü bir görüşme yaparak CHP AP ko alisyonu istedi. Lıderler, ayrı ayrı çözümler arayacak. 30 Kasım Hükümet kurma çalışmala'rının üçüncü aşamâsm da Ecevit, Erbakania görüştü. Iki üder, herhangı bir karar al madıkjarını, ihtimallerı tartıştıklarını bildirdiler. Demirel, AP Ortak Grubunda Uyelere bil gi verdi. il Kasım CHP Parti Mec lisi. AP ile koalisyona «hayır» dedi. Parti Meclisi. Ecevit'e «azınlık hükümeti» içrn yetki verdi ve bundan da bir sonuç alınamazsa erken seçime oybır lığivle karar verdı. Ecevit, «îdareı maslâhatçı bı r hükümet kuramayacaklarmı» söyledi. AP Genel İdare Kurulu toplantısından şonra Sezgin, «Sadece AP nin çabalarıvla hükümetin , fcurulması konusunda olumlu bir sonuça vanlamayacağını tespit etmiş bulunduklarını» belirtti. 22 Kasım Ecevit ve Demirel, görüşlerini Cumhurbaşkanına bildirdiler. Ecevit, nAzmlık hü fcümeti ya da erken seçim önerisinde» bulundu. Demirel, CHP fikirleri karşısında bır teklifle ri bulunmadığını belirtti va azınlık hükümetini, «macera» olarak nitelendirdi. Demirel'le görüşen Erbakan da, vedi alternatıf bulundugunu söyledi. Hükümetin kuru'ması ve Mec lis Başkanlıgı seçiminden bir sonuç alınmaması üzerine CHP liler, Meclis toplantısına katji madılar ve Genel Başkan Ecevifin çağnsına uyarak seçim bölselerine hareket ettiler Başkent Notları (Bıstarafı 1. sayrada) nım. hanım» ie"ii. •Gelcrr.iyorum, anahtarı attın amma. cîe'iği alnıa dın ki..» Birileri biriltrine bir anahtar vermiş, anahtaı'ın sahibi ıçeri gi recek, anlajılan sarhoş gibi, delik de delik» dıye r.ıızmız anıyor. MSP Genel Başkanı Erbakan konuşmayı sesTen bir üder.. AP Genel B?skanı gıh: N«cmettin Er bakan da münennb.. Sanki bir mühendis poiiukscıdan çektığimiz yetmezmiş gibi hir ikincisine san hip olduk, OJ r a m:l\ctm kaderi anlaşılan.. Anıar. ne çok konu şuyor.. Öncekı £Ün yine b^sm toplantısı yaptı. ^nlatiı anla'.tı, an lattı, «Aziz ka.deşhnli, sonra lafını «anahtar biztieci:r>ie kapadı bermutad.. Mübarek, pd;ti değii •çiiıngir» sanki.. Açacaksin aç be birader.. Prof. Bülent Nuri Esen (ANAYASA PROFESÖRÜ) «Bakanlar Kurulunun kuruluşuna ilişkin prensipler arasında, çogunluk partisinden oluşacagına ilişkin bir prensip yoktur. Anayasa, yalnız Başbakanın parlamento üyesi olmasmı şart koşmuştur. Bakanlar için böyle bir şart aramarruştır. Sırf dışardan alınma kimselerden mej'dana ge lecek bir Bakanlar Kurulu dahi haval edilebilir. Böyle bir formül bile olanak gösterirken. azınlık hükümeti olanıaz denemez. Kaldı ki birçok demokratik Ulkede, gerektiginde bu yola başvuruldugunu görüyoruz. Geçen sene, Danimarka vö sonra Kollanda'da bunun örnekleri ortaya. çıktı .. Asıl sorun.* demofcratik hukuk devletinin muhtac ol du*u hükümet reıimıni ortadan kaldırmamaktır. Gerçi parlamen ter alışkanlıkta hükümeti eenel olarak çcgunluk partisi kurar. Ama, seçimler sonunda. bu nite likte bir parti belirmemişse. ister istemez başka çözüm yolları aramak serekir. A/mlık hükümeti bu yollarri'in biri olabilir. Bu hükümetin süreklil'gi güvenoyu almasına ve görev sırasında gensoru uy j Rulanması ile (terek'.i çoğunlu j gun oylanyla düşürülmemesine ] bağlıdır. Partizanca davranılmaz , ds. demokratik siyasal ahlâka uy j gun iş görülürse, bir azınlık hü ; kümetinin pekalâ bütün bir dö ( nem süresince dahi iktidan kul lanması kabil olabilir. Ancak u ' nutmamak gerekir ki, azınlık hükümeti demokratik parlamen ter rejimin normal formulü değildir. Ve yalniz baskaca bir yol bulunamaması halinde, dev , leti hükümetsiz bırakmamak için zonınlu bir çözüm yolu ola ı bilir.» Y AR1N : Türk köylüsünün yeni idareden beklediği DÜZELTME: Dünkü yazımızın bazı yerlorinde dizgi hataları obnuştur Şöyle ki: Özct bölümünün Uk çümlesi şöyle olacaktır:. • Mahmut Esat'ın yukarıda aktardığımız cümlelerindeki gc rüsler komünizmden ve kapitalizmden uzak gerçek bir «Sosyal demokrotik zihniyet»in 1921'lerdeki ifadesinden başka bir şey değildir.* Aym bölümün son cümlesinde geçen, «... Halkın ve öze) likle üreticilerin her dalda t'evlet yönetimine...» ibaresir.Jek' «Her dalda. kelimesi «Her alanda. olacaktır. Düzeltiriz Prof. Ümit Doğanay Kontrol komitesi TBMM'de okuma yazma oranı en yüksektir. Yani okurhası yazması olan ancak girebilir. TBMM ye millet temsilcisi olarak.. Tutukevlerinde, götürüldükleri esrarengiz yerlerde, emniyet mvldürlUklerinde akıl almaz, insanlık dışı ışkencelerin yapıldıgı, iş kence görenler tarafmdan kale. me alınmış. çn yüce organ T.B. M.M. Dilekçe Komisyonuna gön derilmek üzere ilgililere verilmiş. Ne var ki ilgililer. TBMM üyelerinin keyfi kaçrriasın diye ülacak. göndermemisler. Şimdi Yepi Halkçt gazetçsırrtıe bünMır tefrika ediliyor kaç gündür. Ama ne hazindir ki, dilekçenin muha tabı olanlar kendilerine gönderil meyip. adeta «gasp» edilen bu dilekçeleri «verin artık blze» deyip istemiyorlar. Okuma yazma bilmiyorlar desek, olmaz.. Gazete okumuyorlar desek Sağır Sul tan bile duydu böyle bir yasa dı şı işin olduğunu. ama asıl sahiplerden ne bir ses. ne bir nefes.. Tabii üye Ahmet Yıldız'ın okuması yazması var anlaşılan sa dece, Yıldız, Başbakana sordu bu nedir diye?. Gonül ısterdi ki tüm sayın üyeler. kendilerine pönderilen ancak ulaştınlnıayan dilekçeleri kimdeyse ıstesin. Hay di yeni gelenler bu işin volunu yordamını bilmiyorlar, ya esKıİer?.. Onlar da kabine derdine mi düştüler ne? Okuma yazma oranı Doç. Sait Güran I Göz kırpanlar F. Bahçe [Baştarafı SPUR Sayfasınia] sahasında galibiyet alması normal olacaktır. ECZACIBAŞI POST SV WİE.N VÎYANA (önder Gürman) Avrupa Şampıyon Kulüpler Voleybol Turnuvasında da Eczacıbaşı bayan takımı Avusturya" nin Post SV Wien takımına karşı ilk turdaki rövanş maçını bugün yapacaktır. Geçen cumartesi Istanbul'rf» yaptıkları V.k karşılaşmayı 31 kazanan Türkiye şampiyonunun tur atlaması için galibiyetten başka 32 yenilgi de yetecektir. 31'Iik yenilgide ise sayı averajı, tur atlayacak takımı ortaya çıkaracaktır. Kuruluyor Evet, yakında kuruiuyor Kurulmadığı göriilmüş müdüı. hayır.. Hükümet kuruluyor. üç gün mti desem. bes gün mü on ITÜTI mü? Yine bir sag hükümet gelecek iş başma. hoş gelse ne olur, gelmese ne olur? Zaten. sağ cı bir azınlık hükümeti iş başında da ne oluyor ani? MSP anah tarım işîetecek, DP mi olur, AP mi olur, CGP mi olur ilk hangisine raslarsa, ondan sonras: Allah kerim. şıngırt açüır hepsi. Daha daha neler, ne kasalar açılacak.. Hele bir anahtar işlesin.. Sakin oluo. lütfen bekleviniz.. Prof. Tarık Zafer Tunaya DANIŞTAY, METALİŞ'İN TALE6İNİ KABUL ETMEDİ Doç. Aydın Aybay «Bigim mevcut hukuk düzenimize ve anayasamıza göre böyle bir azınlık hükümetinin kurulmasma engel yoktur. Yürümemesi için de bir engel yok tur. Nitekim denenmiştir de. Bunun dışında kalanlar siyasal tercihlerle ilgilidir.» Savcıya hakaret eden 35 samktan 14'ü mahkum oldu Ecevit geziye çıkıyor YAPI ve KREDİ BANKASI Yayınlarından Bilge Aloba KöksalA.Rasih İlkin Orhan Apaydın Propaganda sanığı avukat beraat etti AP'nin Ecevît'e cevabı CHP'Jİ Sıkıyönetim Başsavcılığına Öncül atandı Türkiye'de İktisadî Politikanın Gelişimi (19231973) Genel dağıtım: BATEŞ Fiatı 20TL ıMoran. 203/> 9710 YARINV • YUNAN DEMOKRATIK