Catalog

CUMHURİYET 29 Ağustos 1972 Dünyada Bugün Dış haberler Arjantin, Şili'ye nota verdi BUENOS AİRES Arjantin hükümeti Şili'ye, uçak kaçıran Arjantinli 10 tedhişçiye, Allende hükümetinin sıyasî sığınma hakkı tanuna ve kocsanlann Küba'ya gitmelerine İzin vermesi kararı ile ilgili olarak sert bir protesto notası vermiştir. • Arjantin Dışişleri Bakanı Edouardo Mcloughlın, Buenos Aires'teM Şıli Büyükelçisi Ramon Huidobro Dominguez'e, Arjantin hüküıaetinin ŞUi karannı, iki ülke arasında 1933 yılında imzalanmış olan suçlulan iade anlaşmasının bir ihlâli olarak kabul ettiğinl belirten bir protesto ndtası vermiştir. Arjantin hükümetinin ptotesto notasındft, ajTıca, Şılı hükümetinin, aldıgı kararla jkı ülke arasmdaki ortafc geleneklerden uzaklaştığını ve devletler hukukunu dıkkate almadığmı, suçluların iade edilıp edılmemesine yalnız $üi adlî makamlannın karar verebileceği belirtilmiştir. (a.a.) Soljenitzin yakınıyor!.. f f B irlegrni* MiUeÜer de ahlâk •1I K dışı dünyaya uymuştur. O 1 •• artık tiir Birleşmiş Milletler örgütü değil, Birleşmiş Hükümetler örgütüdür. Serbest seçimle gelen hükümetler ile zorla ceçilen veya silâha dayanarak iktidan ele geçiren hükümetler de eşit hsklarla yer almıştrr bu öregütte... Birleşmiş Milletler, 25 yıldır yaymladığı en iyi belge olan însan Haklan Bildirisini kabul etaıenin, örgüte üyelik için zorunlu bir şart haline gelmesini sağlaraak yolunda hiç çaba harcamamıştır. Böylece, âciz insanlar tarafından seçilmeyen hükümetlerin arzusuna uyarak, bu insanlara ihanet etmijtir..» îşte böyle diyor Sovyetler Birliği vatandaşı Soljenitzin.. «îlk Çember»in, «İvan Denisoviç'in Hayatında bir Gümün, «Kanser Koğuşu^nun yazan Alexanedr Soljenitzin bu.. Devam ediyor: «Edebiyatı, iktidarlann teeavülüne uğrayan uluslara yazık!. Çunkü bu sadece yayın özgürlüğünün çiğnenmesi değildir. Bu ulusun yüreğinin kapanması, anılannın parçalanmasıdır.» Soljenitzin'e göre yazar, kendl Ulkesinin tarafsıa Wr yargıcı değil, tersine kendi vatandaşlan tarafından yapılan kötülüklerin suç ortağıdır. Ve şöyle açıklıyor bunu: «Anavatamn tanklan yabancı bir başkentin caddelerlni kana boyarsa, yazarın yüzüne ebediven temizlenemeyecek kirler sıçrar..» Kimi suçluyor Soljenitzin?.. Macaristan'daki, Çekoslovakya'daki Sovyetler'i mi? Domlnik'teki, Vietnamdaki Amertka'yı mı? Yoksa Yunan rejimini kabullenenleri, Pranko'ya alışanlan mı? Dünyaya fazla pembe baknuyor Solienitzin... «Devlet sınırlan halâ kana boyanıyor; hâlâ elektrik verilmis t«ller ve makinalı tüfeklerin ugulhısu var. Ve bir çok îçişleri Bakanı, edebiyatın da kendi yargı alanlarında kalan bir İ mesele Q olduğunu düsünUyor» Uzayıp gidiyor Soljenitzin'in yakimnası. Bu »atırlan 1970 yılmda kazandığı Nobel edebiyat ödülU dolayısıyla yazmıs. ödülünü almak için Stokholm'e gidebilseydi, kendisi okuyacaktı yukandaki satırlan. Fakat gidemedi... Eğer giderse, Sovyetler Birliğine geri dönmesine izin verilmez diye korktu... Bunun üzerine hazırladığı konuşmayı el altmdan îsveç'e göndermiş. Soljenitzin'in yakınmasını dar bir açıdan alıp, Sovyetler Birliği'ndeki susrurulmuş yazarlar ve düşünürlere a|ıt dökmek kolaydır. Ahmetova'ya, Zamyatin'e ve adım hatırlayamadığımız diğer aydınlara... Pakat iş bu kadarla bitiyor mu? Yazisından, düşüncesinden, lnan cından ötürü susturulan ve bastınlan insanlar sadece Sovyetler Birliği'nde mi var? Kendi çevremize bakalım; hemen yakın komşularnnıza... Yunanistan'da rejime muhalif yazar bırakılmadı. îran'da Şah'a övgü düzmeyenlere hayat hakkı tanınıyor mu? Ressam Picasso neden hâlâ Lorca'nın katlinden Franco'yu sorumlu tutuyor? Ve neden «Prag Bahan»nın yazarları, çizerleri ya sürgünde, ya da Çekoslovak mahkemelermde? Bir Fransız ile konuştuğunuz raman, ülkesmı elestirirsiniz. Fâkat bir yerde durmak zorunda olduğunuzu bilerek yaparsırus bu işi... Batı Avrupa'nın, Iskandinavya'nın özgür vatandaşlan karşısında da ayni duygulara kapılmaz mısınız? Vardıklar: özgürlük anlayışı, onlan çagm ömekleri haline getirmiştir çunkü . Gerçekten doğru Soljenitzin'in söyledıkleri.. İnsanlann uzay çagına girdıkleri dönemde, hâlâ bir orta çağ yaşatılan ülkeler insanlanna yazık!.. Kişınin dilediği gibi düşünmesini, düşüncesıni kâğıda ddkmesini bir rejım meselesi haline getiren yönetimler, isterlerse güneşi zaptetsinler faydasızdır. Çünkü özgür duşüncenin suç sayıldığı ülkelerdeki kayıp kuçakların doğurduğu boşluk, sonunda onları mutlaka ıçıne çekecektır. Amerika, B.M.'e Dış basından ödediği aidatın kısılmasını istedi Birleşmiş Milletler Amerika Bırleşik Devletleri, dünya teşkilâtmm bütçestne katkısının, teşkilâtıp. ttim bütçesinin yüzde 25'ini geçmemesinde israr etmektedir. Birleşik Amerika 1972de na göre, ilk bakışta garip gelecek olan bu durumun nedeni şudur: Soğuk algınhğma yol açan nnislerin sayısl çoktur ama yine de sımrlıdır. însan yaşlandıkça, bu virüslerin çoguyia karşılaşmış ve bağışıklık kazanmış olur. 'Dolstor Reid'in verdiği bilgiye gore, 1,000 kiçi üzerinde yapılan denemede şu soru sorulmuştur: «Geçen yıl soğuk algınlıgına tutuldunuz mu?» Bu soruya alınan cevaplardan. insanlaruı yaşlandıkça soğuk algınlığına daha az tutulduklan anlaşılmıştır. teşkîlât masraflarına 64 mılyon dolarla, (Birleşmiş Milletler bütçesinin % 31,52'si) katılmıştır. Geçen yıl Milliyetçi Çin'in Birleşmis Milletlerden çıkanlması, Amenkan Kongresınde büyük gü rültülere yol açmıştı. Birleşik Âmerika, Genel Sekreter Kurt Waldheim'a gönderdiği ve metnini dün açıkladığı muhtırada, dünya çapında bir kuruluşun malî bakımdan tek bir üyenin ödediği aidata dayanmasının sağhklı bır yol olmadığı ifade edılmektedir. Amerikanın görüşune göre, eşıt ve hükümran devletlerin meydana getırdıği bir dünya kuruluşunun masraflan üyeler arasında daha âdilâne bir şekilde paylaştırllmalıdır. (a.a) Amerika, Mısır'la görüşebileceğini açıkladı ; WASHİNGTON Amerika Birleşık Devletleri Dışişleri Bakanhğının bir sorcüsu, Eylul aymda, irtsır Hükümeti yetkılılerinden bıri Washington'ıı ziyaret ettiğı takdırde Amerikan Hukumetınin Mısırlı yetkill ile gorusmeler yapabileceğini açıklamıştır. Muır .Başhakan Yardımcısı Abduliah Marzapar'ın Eylul ayı içinde Uluslararası Para Fonu toplantılarına katılmak üzere Amerika'yı ziyaret etraesi beklenmektedır. Basm sozcusu John Kıng, Amexıka'mn, Mısır Başbakan Yardımcısı ile goruşmek uzere randevu tesbitını istemediğini, ancak arzu edildiği takdırde Amerikan Hükümeti yetkililerinın böyle bir gorüşmedfn memnunluk duvacaklannı ıfade etmı^tir Gribe karşı en iyi çare s yaşlanmak LONBRA Bfr tngiliz araştırma grubu, soğuk algınlığından kıırtulmanın en iyi çaresinia yaş lanmajE Olduğunu açıklamıştır. Soğuk alginhğıyla mücadele içîn hükümetin görevlendirdiği araştırma grubunun açıklaması Arjantin'de çatışma HUZUBSUZLUĞUN SONU GELMtYOB Hem tasarruflarınıza en yüksek gelir * hem yılda 2 defa faiz : hem de kurulu bir Holding'e ortak olma imkânı sağlayan Profilo Holding tahvilleri lEylül'de • • * • . « • SAN C3LEMENTE Cumhuriyetçi Partiyi destekleyen bütün Hollyuood yıldızlan önceki gün, Başkan ve bayan Nixon'ın deniz kıyısındaki «Casa Pacıfica» adın daki evlermde verdıkleri bir resepsiyonda hazır bulunmak tçm San Clemente'de bir araya gelmıslerdir. , Başkan Nixon'ın Garden partisınde Calıfomıa Valisi ve cski aktdr Ronald Reagen ve sınemanın Jimmy Durante, Douglas Faırbanks Junior, Glenn Ford, Hugh O"Brien grbi yıldızları, her zaman Cumhuriyetçi Partiden ya na olan John Wayne, Jarnes Stevart ve Red Skelton, eski demok ratlardan Frank Sinatra, George Hamilton, Charlston Heston, Eva ve Zsa Zsa Gabor kardeşier, Clark Gable'm ve Alan Ladd'ın dul eşleri bulunmuşlardır. Garden partiye Clint Eastvrood, Chuck Cormors, Yeni Dalga rejisörlerinden Peter Bogdanovıch, John Förd ve JacK Warner ve Richard D. Zanuck gibi genç yapımcılar da gelmişlerdir. Kokteyller ve ufak pastalar havuzun kenarmda ıkram edılmış, ma denî düğmeli lâcivert bir ceket gıymiş olan Başkan Nixon konuklannın ellerini sıkmıştır. NİXON PARTİLİ YILDIZLARA ZİYAFET VERDİ Bunalım ülkesi Arjantin eride bıraktığımız gunlerde, Arjantin'in, Şıli'deki Büyükelçısıni geri çağıracak kadar, bu iki ülkenin arasını açan olaylar bir hayli ilgi çekicidır. Marksist eğilimli Allenda . hükümetinin yonettıği Şilı, Arjantin'den kaçmayı başaran bazı gerillalan, söz konusu ülkenin talebine rağmen iade etmiyerek, ılişkilerin bir anlamda kesilmesine yol açmı^tır. Ancak, Allende yönetiminin bu konuda gösterdiği özür de, bir hayli geçerlidir. Şili, genllalann Arjantin'de hukukun koruyucu şemsiyesinden mahrum olduklarını beürtmiş ve yargılanmadan öldürüldüklerinı öne sürerek, bu koşullar altmda bunlan iade etmenin mümkün olmadıgmı bildirmiştir. Bu olaya yol açan olaylan, kısaca basından izlemek. bir hayli ilgi çekicidir. G 19 gerilla teslim oluyor Dünya kamuoyunun dikkatle izlediği olaylar, ArjantinH 29 sıyasl tutuklunun, gösterişli şekilde bulunduklan hapishaneden kaçmalariyle başlamıştır. Bu gerillalar Arjantin'in Trelew şehrl havalanında bir de uçak ele geçirmişler ve Şili'ye kaçmaya hazırlanmışlardır. Ancak içlerinden 19 tanesi, güvenlik kuvvetlert tarafmdan sıkıştınlmca, silâhlannı kullanmadan teslim olmuşlardır Dığer 10'u ise uçak!a Şili'ye gitmeyi basarmışlardır. Öte yandan, 19 gerillanm güvenlik kuvvetlerine tesllra olmalan ve tutuklanmalan, bazı endişeler uyandırmıştır. Kendilertne sert davranılmasını önlemeyi amaçhyan 6 avukattan kurulu bir heyet, olay bölgesine Eönderilmiftir Avukatlann görevi, rutukluların kişisel güvenliklerini hukuk yolu ile sağlamaktır. Avukatlann başma gelenler Avukatlar Trelew şehri hava alanına geldikleri zaman, kendılerini bekleyen sürprizden habersizdiler. Uçaklan hava alanına iner inmez etraflan polis ve askert birlikler tarafından çevrilen altı avukata, haklannda tutuklanma emri olduğu söylendi. Bundan sonra da altı avukat hapishaneye götürüldüler. Bir hafta süreyle hiç kimseyle temas ettirilmeyen avukatlar geçen Salı günü serbest bırakıldılar. Ancak serbest bırakıldıklan zaman, kendıiiklerinden teshm olan 19 gerilladan 1 M öldürül5 müş bulunuyordu. Hükümetin yaptıgı açıklamaya göre, gerillalar hapishaneden kaçmağa çalıştıklan sırada, güvenlik kuvvetlerinin makinalı tüfek ateşl ile öldürülmüşlerdi. Gene hUkümet yetkililerine göre, gerilîalardan 4'ünün hayatta kalması bu iddiayı dogruluyordu. Çünkü hayatta kalan dört gerilla, kaçmağa teşebbüs etmemiş, bu nedenle de güvenlik kuvvetlerinin açtıklan ateşten kurtulmuşlardı. Arjantinll hukukçular ise, bu iddialan kabul etmemekte, gerillalarm kryıminm; daha Önce Arjantin silâhlı kuvvet komutanlan tarafından hazırlanan bir plân gereğince gerçekleştiriMiğini ileri sürmektedirler. Bu çevrelerin görüştine göre, 15 gerillanıh hapishaneden kaçmalan için hiç bir sebep yoktu. Zira bu gençler kendiliklerinden teslim. olmuşlar ve silâhh bulunduklan sırada bile hiç kimseye karşı bir direnme göstermemişlerdi. Kuvvet komutanlan i«=e Rerillalara bir gözdağı vermek amacryla kıyun plânını çok önceden hazırlamıslardı. Uygulanan plân da buydu Haluk Bavülkea Irak'a gidiyor ANKARA, (Curahuriyet Bürosu) Dışişleri Bakanı Haluk Bayülken, 27 Eylıjl tarihleri arasın|da Irak'ı resmen ziyaret edeeek «tır. Bayülken in ziyareti sırasında Tiırklerın jaşadıjı Kerkük bölgesine gideceği de öğrenilmiştır. • I . *• ı ' '* * 1. Profilo Holding tahvilleri hamiiıne yazılı clup, • 2 000 ve 10 000 lıralık kupürler halınde SBtışa sunulacaktır. 2. Profilo Holding tahvillerinrn faızı. • kanunun ızın verdığı en yuksek oranda (%15) olı/p, ,• • • tasarruf sahıplerının tahvıl gelırinden daha sık * ı • yararlanması ıçın, faız ödemesı yılda ıkı defa, yanı her 6 ayda bır yapılacaktır. . ilk faız odeme tanhı 1 Mart 1973'tür. 3. Tahvıllerde yazılı olduğu gıbı, tahvıl sahıplerı, . • arzu ederlerse, ıtfa tanhınde, ellenndekı tahvilleri %50 oranında ; Profilo Holding A.Ş.'nın hisse senedine çevırebıleceklerdır. IRAN'DA İKİ OTOBÜS ÇARİ»IŞTI 39 KİŞİ ÖLDÜ TAHRAN, (a.9.) Tahran'ın kuzeybatısındakı Bahşehr yakınında dün sabah ıkı otobüsun çarpışması sonucunda 39 kişinin öldüfü, 40 kişinin de ağır yaralanrfığı bildirılmiştir. Yaralıların bir kısmınm durumu, tehlikelidir. Iddialar ve gerçek Bu iddialardan hangisinin gerçekleri yansıttığını kerinUkle söylemeğe imkân yoktur. Ancak kaçarken vurulduklan iddia edılen gerillalann deniz kuvvetlert mensuplan tarafından öldürülmüş olmalan dikkati çekicidir. Son yıllarda Arjantin Deniz Kuvvetleri aşın şekilde sağa kaymış ve silâhlı kuvvetlerin en gerici kesimıni meydana getirmişti. Üstelik 19 gerillanın teslim olduktan sonra hapishaneye götürülmeyip, deniz kuvvetlerine ait askert barakalara götürülmüs olduklan da bilinmekte, bu gerçek: hükümet tarafından ileri stirülen iddiaya lnanma olanağını yok etmektedir Arjantin'de adalet mekanizmasınm düştüğü durum da dikkat çekicidir Bu Güney Amerika ülkesinde mahkemelere açık ve kaba bir şekilde müdahalede bulunulmakta, avukatlara kendi ^müvekkilleri ile görüsme izni verilmemekte. bunda tsrar eden avukatlann ise tutuklanmalan yoluna gidilmektedir Bu arada bazı avukatlar, resml makamların konıduğu «Ölüm mangaları» tarafından temizlenmekte. bazılanna da sanki suç işlemişler gibi, ağır suçlu muamelesi yapılmaktadır. . bütün şubelerinde 1 Eylül 1972'da • . satışa çıkarılacak olan bu tahvıller için,'arzu edenler, şimdiden sıra numarası alabilirler. Tasarruflarını değerlendirmek jsteyen vatandaştatırriıza • .* '. saygı ile duyurulur. Turkiye İş Bankası* Yapı \e Kredi Bankası Akbank* ve Osmanh Bankası' nın Yolsuzluk suçundan aranan eski Zaireli Bakan İsviçre'de tutuklandı PROFİLO ffolcfing A.?. AEG çamasır matcineleri ve dığer ev aletleri fabnkası; AEG kompresörlert, AFG komple soğutucu sıstemler re AEG elektrik motorlan fabnkası; Turkıye nın en büyük enjeksıyon makmesi ile jnücehhez modern plaslık fabrikası; kontınu fırmlı gomatik eniaye fabrikası; aiümmvum profıl. poltsaj, elaksaj, kromaj \e alu doğrama fabrikası; çelık konstruksıyon, hangar, sıio, gazometre, gemi ınsaatı tesıslerı r* 1400 kışıtık tekmk kadrosu ile \urdumuzun en büyük sınai kuruluşhrından biri olan Profilo Sanayi ve. Tıcaret A.SMe , yer almaktadır. CENEVRE Yolsuzluk suçundan Zaire mBkamlarınca aranmakta olan eski ^Zaire Dışişleri ve Efitim Bakanı Losembe Batwaniele'nin îsviçre Polisince tutuklandığı «çıklanmıştır. Cenevre'deki bazı kaynaklara göre Batwaniele bir milyon dolara (14 miljon TL'sı) yakın parayı zimmetine geçirmekle suçlanmaktadır. Ayni kaynaklara göre Batwaniele bu paranm büyük bir kısmının Isvlçre'ye getir mistir. Semrâl ERDOGAN \ Uruguay'daki durum Ayni uygulamalara, Tupamaro gerillalanmn vatanı TJrugu ay'da da rastlanmaktadır. Burada da adalet meknızması yönetimin ağır baskısı altmda bulunmakta, avukatlar tedhiş yoluyla •gerillalann savunmasım almaktan alıkonulmaktadır. üluslararası kamuoyunun tepkisini uj'armak amacıyla, Londra'ya gelen ve burada, Ulkesindeki sîyasl suçlulann durumunu açıklayan Maria Esther Gilio isimli genç bir kadın avukat, daha şimdiden kendi ulkesinin yetkilileri tarafından bir Tupamaro gerillası olarak ilân edilmiştir. Bu nedenle de Maria Esther Gilio artık yurduna dSnemiyecek, aksi takdirde, döner dönmez cezalandinlması yoluna gidilecektir. 'Avukaf Gilio'nun açıklamasına göre, hâlen üruguay'da 3000 siyas! tutuklu bulıınmakta, binlerce siyasl suç sanığı ise sorgulan yapılmadan cezaevlerinde çile doldurmaktadırlar. Avukat Gilio bu arada bazı muhalefet liderlerinin gece yarısı evlerinden alındıklarmı, gözleri kapatıldıktan sonra belli olmıyan bir yere götürüldüklerinl ve orada dövülüp işkence edildikten sonra öldüriildüklerini de sövlemiştir 1 Profilo Holding'in kimliçi * Istanbul : Y»nlcam1. Gaiata, Beyoğl I z m i r : Merkez / A n k a r a : Merxez • • Galala. Bahçekapı ve Beyoğlj şubelerınln aracılığı il« Profilo Holding A.Ş.'nin iştirakleri arasında: ' Sıımı lesebbüvler A.S "5/A ,1 Profıto TV cıhazlan) je Ev Aletleri 4 S, •EIAL''«' \anı stra AEG soğutuculari, > ıı« Hibıü PLEVNE evlendiler KadıkSy 28,'8/1972 ö Mehmet BARLAS DİŞİ GERİLLA LEYLA HALİD KiTAP YAZDI Ünlü kadın gerillâci Leylâ Halidin, «Halkım Yaşayacaktıi» isunli bir kıtap yazdığı, kitabın, kisa bir süre sonra da yayınla1 nacağı güvenilor kaynaklar tarafından açıklanmıştır. Ayni ko nuda bir yayın yapan «El An• a » gazetesine göre. Leylâ wr Halıd, bu kitabında özeUikle uçak kaçırmalarla ilgili açıklamalarda bulunmaktadır Kitaptaki bolümlerden biri ise, «Boeıng uçağıni nasıi kaçırdım» başlıgını taşımaktadır. 25 yaşmda esmer güzeli bir kız olan Leylâ Halıd, hâlen Marksıst egihmlı cFUistin'in Kurtuluşu Halk Cephe^i» isı.nlı örgütun bır üyesidır ve çalışmalannı bu örgut ıçınde devam ettirmektedır. Kendısı hatırlanacağı uzere, Manş denızı uzerinde bır El Al uçağını da ele geçirmek istemiş, ancak bunda başan kazanamayıp yakalanmıştı. Daha sonra bir süre Ingıltere'de hapishanede kalan Leylâ Halid, bir anlaşma ile cerbest bırakılrmştı. (Manajans: 2623/6102) Cumhuriyet: 6098 Gidişin önü ahnmazsa Bütün bunlar, Arjantin ve üruguay'da hukuk sisfeminin nasıl bir çöküntüye uğradığını göstermesi yönünden önemlidir. Bu gidişin önü alınmazsa, hukuk sistemtnin çöküşünü toplum hayatının ve devletin çöküşü izleyecek, her IM ülke de geril, • laların yarattıklan karısıklıklardan çok daha büvük kanşıkhklara sahne olacaklardır. '••'". The Guardian istanbul Teknik Üniversitesi Nükleer Enerü Eüslitiisünden İZMİR FUARINDA TEŞHİR EDİYOR ÜNVER SANAYİ TESİSLERİ. BAHÇELIEVLER.İSTANBUL .Ctltotdık: 8786) 6100 FABRIKALARI MAMULLERINI 1972 1973 yılı 12 Dönem Üniversıte üstü Nukleeı Münendislik öğretimıne 15 öğrenci almacaktır. Mimarlık hariç I. T. 0. Fakültelen mezunlan veya esdeğeı öğrenım görmüş olanlarla Üniversıteler Pen Fakültelerinden Fizik Lisansı almış olanlar kavdolabilirler. Kayıtlar, Gümüşsuvu bınasındakı 410 No m Enstitü Bürosunda 11 Eylül 14 Ekım tarihleri arasında açıktır. Yeniden ders takip edeeek olan eski öğrencilerin kayıtlannı yenilemeleri zorunludur. Giriş lmtihanlan 17 ve 18 Ekim günleri yapılacaktır (Basın: 18619/6097)