Catalog

SAYFA DÖRT :CUMHURİYETi 12 Temmia 197» CRK KAMU yönetîminin yenlden düzenlenmesini amaç edinmtş köklü reformlara. gırişmek, bu arada ma11 sistemde günün ekonomik ve sosyal koşullanna uy.gun defeişık lıkleri gerçBkleştirmelc ve idareyı daha modern çalışma usulleri içinde daha etken bir sekilde işler hsle getirmek gerekçesiyle haarlanıp yünirluğe konulan 657 ve 1327 sayılı kanunların uygulan masında kanunun aksayan ve tereddütlere konu olan maddelerl nedeniyle birçok problemlerle karşılaşılnnştır. Pesinen söylemek gerekirse, Personel Kanunuyla sağlamlmssı düşünulen faydalar gerçekleşmemıştir. Hazine yaklaşık oterak 810 milyar lira mall külfet atına girip fcunseyl memnun edemezken mermır da devalüasyon ve gonueu hayat pahalılığı sebebiyle aldığı zamdan fazlasııu ver mekle eski duruırrmu ar&r hale gelmiş bulunmaktadır. 1327 Sayılı Kanun Tasansı, ilk önce komisyoruarda bilâhare de Meclislerde esasa etkili bir takım değışikliğe tâbi tutularak tasarlananın dışında kanudsşmış ve tatmkatına da ıntibakın Genel Esaslan teblığl, Sayıştay Genel Kurul Kararlan,' Danıştay Davalan kurulurrun yürtitmenin durdurulması fcaran, Anayasa Mahkemesinin iptal karan ve Bakanlar Kurulu kararlanyla yön verilerek aynı ve ayrı doğrulrulardakl kararlarla bugüne kadar gehnmiştir. Eski mevzuata kıyasla şimdi ne olmuşsa • < . » maaşlı görevlilere Ölmuştu T Halen bu ortamda da kknse ne yapacağını bilememekte ve yetki kanununa istinaden çıkanlacak kararnamelerle konuya kesin çozüm yollan getırilmesi beklenümektedir. Devfet Memurları Kanunu ve yenlden düzenfenmesı gereken RüStem ESENSOY (Sayıştay Denetçisl) lürnde memuriyetler genel bir tasnife tâbi tntularak 8 ana sınrf teskil olunmuştur. (1 Genel idare hrametleri. 2r Teknik oinnetier. 3 • Safhk hizmetleri, 4 ÖRTfninı hizmetleri, 5 Din hifmetleri, 6 Emniyet hizmetleri, 7 Tardımcı Üirroetler, 8 Avukathk hizmetleri). 1 Smıfların Devlet içın taşı*A|ı defer göt önüode bulundurnlarak taban.ve tavan gös tergeleri farkta tntnlduğş gibi aynca ber sımf kendi içerisinde de öcrenim derecelerine g5re aynma tâbi tutularak baslar^gıç ve vökselme gosterıeleri ayn .ayn tesbit olundo. . B) Devlet Hizmeti gördürt . ' len kişUerin hukuia ve malî statülermın hirleştirilmesi ve tek istihdam »etüi. C) Tek ücret ödenmesi, ficretin aleniliği ve ücretlerde denklik Ukesi, D) Dçğişen katsayı sisteminin oygnlanması Tukanda savıian ana llkelenn gerçekleştirilmesıyle çeşıtli istihdam sekıllen kaldınlacak, esit hızmete eşıt ücret venlecek ve aynca ücretlenn artan havat pahalıhğına zamanmd» ayak uydurabılmesi de sagl&nacaku. A R I N : • ÎKİ TÜRLÜ , önce Personel Kanunu uygulanmasına ge'çılıneden öncekl döneme rastlayan istıhdam şekılleriıü kısaca ıncelemekte yarar görmekteyız. 31/3/1926 Tarihlf ve 788, Ssyılı Memurin Kanununa göre memur tâbir olunan maaşlı ve mustahdem tâbıf oîunan ücretli olmak Bu ddnemdeki tetihdam şekilpansiyonlan hizmetlilerl, üzere 2 tıirlü eleman mevcut ıdl lerıni aşağıda yanlı olduğu $e7 4/10195 Sayılı Muayyen Bılâhare 30/6/1939 tarıh ve 3656 kilde özetleyebilıriz: , Ve Muvakkat hlzmetlerde Savılı Kanunla mustahdemler2 3656/19, 3659/1» ve 4620/ (jalıştınlacak yevmiyeli den bir kısmı da maaşlı memur7 Sarılı Kannnlara tâbi ieknik personel yönetlar p b i teadul' kanununa tâbi barem dı?ı hinnetliler, • melîği nyarmca çalışfantutulmuş bu suretle bıri maaşlı 3 K»tm» Bötçeli idarelerlan ttknik elemanlar, veya ücretli memur ve bın de de istihdam «dilmfkte I Toplu is sözlefmeleriyle teadul k&nunlarına, tâbi olmayan olan baren içi ficretli çau$tmlsn işçfler, müteferrık müstah.demler olmak memnrlar, 9 Teşkilât Kanunlanndaüzere yine iki grup eleman iski yetkire istinaden söı4 Bütcelerin (E) Ifaretli tihdam edılme şekli muhafaza cetvellcri tertiplerindeo lejme ile çalıştınlanlar, edılmişji. alınan ve Bakınlar Kuru 10 Dış teknik yardım fon<5/7'1939 tanh ve 3659 Sayılı hı karanrls ihdas olunan lanndan ücret alıp DevKanunla îktisadi Devlet Teşekkadrolarla ç«lı?4n gtçici let memurn sayılamayakullennde çalışan personelın huhizmetliler, ca^ı halde devlet hizmeti kuki ve mail stetul»ri de yukan5 Bütçelere bafh ( S ) cetSÖrdüriilcnler. da açıklanan şekle gore düzenveline gbıe alınan kadro lenmjşti.) • AÇIKLIK larda (alıçttruan din biz28/2/1959 Urıb ve 7244 Sayıh raetiaeri, Kanunun yürürlüge gırmesiylerBu sayılanlva bzel kanunlade oeşitli statulerde istıhdam edi«. ' ' • Bütçelere bağh ( N ) cetvelinde gösierilen tertip ruun verdlği yetkiye istinaden len tıim kamu personelınjn malf lerden ucret alan okul istıhdam edılenleri de ilâve etve hukuki statüsunde birlığe gidildj. K Ç girmeden 81/5/197? Tarih ve 14201 Sayılı Resml Gazetede yayımlanan 158S Şayüı Kanunla, Bakanlar Kurvuuna, DevJet Menrarlan Kanununun aksayan vönlerinin düzeltihnesi için Kanun Kuvvetinde kararname çıkarraa yetkisl verflmiş bıı lumnaktadur. Bu konudaki çalısmalara hıtkıda bulunabi) mek düşüncesiyle yazınuzda, buyuk sikiyetlere konu teş kil edeD intibak h»t&I>rı ve bu hatâlann ne «nfetle du zeltilmeri «erekeeeH fcvıusu üzerinde dunüac»k1ır. Bütfin memurlar arar ÇALINAN TAÇ Y«<W V* tizch: MYHÂN 6AŞOÖlV tlğimizde, içtnde bulunulan karmaşık durum daha da açıkhk kazanacaktır. Ödemelere geiınce; teadul kanunlanna t&bl maaşlı ve ücretli memurlara aylıklan dışında 263 Sayüı Kanunla »o 35 oramnda zam, 819 Sayılı Kanunla ' i 1015 oramnda avans, muayyen bir bölge dahilinde seyyar olarak görev ifa edenlere 6245 sayılı haroırah Kanununun 49 maddesı gereğınce çıplak avhklarının yansının % 25 30 oranm da seyyar gdrev tazmtnata, yine avnı kanunun 50 inci maddestn de ismen sanlan ve arazl üzerinde fiilen çalışan teknik memurlara Bütçe Kanununun (H) cetvelinde işaret edılen tutar kadar harcırah yevmiyesl, 1500 metreden ytıksek mahallerde tkâmBt edenlere 4178 Sayılı Kanun hükümleri uyannca yılda 6 ay İçin, avhk tutarlanna gdre ayda 1530 lıra hesabıyla yakacak tammı 4598 Sayılı Kanun uyannca ço cuk başına 10 hra çocuk zammı, çocuğu dünyaya gelenlere 200 1 1 ra dogum yardımı ve eşı olen memura brr aylığı tutannda, ken disi ölsn memurun eşine veya beyannamesinde gösterdıği şahsa iki aylığı tutannda blüm yardıım verilmekte idi Teadul Kanunlanna tâbi olmayan dalmi ve geçıci bizmetlilere is* 7244 gayılı Kanun hükümleri uyannca emekll mükteseplerının 3 üst derecesinde ücret (Devlet memuTİannın 9 sene sonra alabıleceği Ocreti, ticfethler başlangıçta alabllirlerdi) Emekli mükteseplerl üzerinden • 35 ve "olO• ' 15 oramndald zam »e avanslar, seyyar görev halinde . seyyarlık zamrrn, yemİHc bedeli ve iş elbisesı, Kamu , tktisadl Devlet Teçekkijllerlnde çalışanlara aynca Mİda iki aylık Ucretleri tutarlannda ıkramiye ve devlet memur lanna yapılan diğer »demeler verilmekte ıdi murlan Kanununnn memnrlart .yakınen U{ilendiren ana'ilkelerini çöylece. «ralayabiÜriı. A) Sınınandınna: Bu b4 Kadro rjıeselesi kadro temini zorunluğu r 82 Komünirtnle ml kurtaracakıın bu memleketi? . , Ondan bahsettUn mı ben? • Senin sövledijinle öteki arasında ku kauar frrk var. Muizzam rarklal vaı ılosi arannda. Di>elim ki var. Sen sosyalist maskesi a t tıoda komünist olamaı mnın? Ben dpğîlim. Sen değilsin. Va ötekl hergetetet? Dojfacak kınl güneşten bahsediyordu »iirlerde? Susuyordu. Birşeyler tanrüyordu aöylemek için. Ragıp Susuyorsun! dedl Ben kendimden. meralum. Ben sosyalist bir düsfince sah'iblyim, ve b3yle düîttnmeniıı memlpkp*'. için zararlı olmadığına inanıyorum. ötekilerle arkadashğım var; ne düşiindüklerini tamamen hilemem Doğaflin okuduğu şiirltr getince har diniediğime inanmak zorunda detilim.' Her seyi okumak. oğrenmekde faydi vardır; bir kitabı oknmak, o kitapta anlatılanlara körü kBrii ne inanmayı icab ettirmeı. O akşam onnnla münaka?» ederek yurda dondük O da bizim yurdun civannda otanıy.oı> du. ITenıden kavga «tmedik. "~~ • ~" " * Tmiri efendi könıünist lilını anlamıstı; fa« kat sosyalist de ne dem>k oloyordu. Hem bunlar için kavga ciilir miydi? Celâl bir ara kımüdanmış,. Emin efendi defteri elinden atıverecek kadar kprkmuştu. Bu adamın defterini karııtırmaya hakkı var mıydı. Fakat o derinden sohık almaya baskıyınca Enün efendi okumasma devam etti. ' Selma ile tekrar karşılaşacağımı nerden akİHna retirirdim. O jünkü karşuaşmadan sonra meseie tamamen bitti diyordum. Bugün bu •»tırları yazarken artıfc her şey hakikaten bitti. Fakat bir müddet için olsun bir hayal Meminde ,\aşadım. Benim olmayan hiç bir zamaa da benira olamayacak bir muhite girip çıktım. Böyle bir âlemde yaşamayı ister miydim? tsteıeydim, elimde\di... Havır bayır bana göre değil! Kütüpbanede karşılaşmıştık. Bir kitap soruyordu. Göz göze geldik, kaçıramadım göderimi: ' Sükür görüşebUdik Celâl bey Chriır diterim Selma hanım Şimdl bile yV sfinflıe hakarken atanıyonım; tnsan bazen ne yaptı|ıni bflmiyor: ben o gun size hürroet ederek susmam gereklrdL Tekraı ötiir dilerim. Canım büyütiivorsnnuzBirşev söyleyemedim. Demek affetmıstl KtnusmH? olmak için: Kitap mı alıyorsunu» dedım Evei Gide'in veni bir kitabı tercüme edilo mis de... bers dışı pek fazla kitap okumacdım Fakat Raçı, ve aıkadasbtnna g5re Gide denilen adam pek makbul bir adam değildi; ıhlâksudı. her çeyi mubab görüyordu, komfinist temayflllüyda fistelik. Fakat birdenbire konserden sonra bizimle benbef yurda kadar gelen çocurnn aözlerini hatırladim: (Her türlü kitap otrnnabilir OkvnaB her şeri mutlaka oldngu ribi kabul ettnek gerek mez.) Kitabını sarmışlardı: Carşamba çnnü yas fBnOm var Matlaka beklerim; saat üçte Bağıslayin beni dedim, rahatsız etmeveyim sizi. Hem alıslon dcfilim böyle toplantılars mahcub ederim sizi». Bunlar nasıl sSzler. Mutlaka beklerim. Hem biraz ı'aha erken gelirsiniı kimse g«lme> konuşunu^ Daha fazla birşey söyleyemeden kütüphaneden çıkmıstı. Her şey orada bitebilirdl Beni peşinden sürüklemek, beni ermek mi Istlyordu? Bugün bile nasıl bir diişünce ile hareket cttlginl iyiee bilpmiyomm. Gittlm; Kütüphaneden çıkarkrn (Gitmeveceğim...) dediğim halde gittimÇarsamba tiinüne kadar kendi kendimle mücadele ettlm Bunlar diyordum benim vab.ıncı oldnsum kimscler; hepsinio de bali vakti verinde, ktlık kıyafetleri düzgün, so$>ete denilen nesnenin raconlarına vakıflar dansı çunü gününe t»r kip ediyorlar; bense bangi kılıkla aralarma kansacaktıra. Başkalan gibi ifretı elbise ile dolaymaktan da nefret ederdim. Arkadaslanm rardı, danslar. çaylar balolar için arkadaslarından elbi «erini muvakkaten isterlerdı Ben de istesejdiro bulabilirdim Aklımdan bile geçırmedim böyle bir «eyi Dans denilen seyi de çat pat bilİTOrdum: tango ealdığı taman belki karîimdakinin a«Mtina baımadan vurüyebilirdim. rArkam »ar» t. • İŞÇİLERE A A 1 SAYILI İş Kanununun Mjlamir hukumlen uya" ™ " nnca butun hakları temınat altına almmi'5 bulunan ısçileTe ıse, daırelerince sendıkaları arasında bagıtlanan toplu ış sozleşmelerı gefeğjnce ye,vmiyr, yemek parası fazla mesaı, vılda 52 günlük yevmıveleri tutannda ikramıye, iş elbisesi, çocuk zammı, dogum, olüm, evlenme vardımı ve aynca ışın özellltıne gore çeşitli zamlar ve ısten çıkarümalan halinde de ihbar, kıdem tazminatı ve hızmet ıkramıyeleri ödenmekte idı ki halende bu odemelere devam edılmek tedir 4/10195 Sayılı muayyen ve muvak kat müddetli hizmetlerde çalıştınlacak yevmivelı teknik personel yönetmeliği hükümleri uyannca istihdam edilm^ırte o!an teknik elemanlan ıse Devlet Memurlan Kanununun yurürlnk ta rıhme kadar diğer Devlet Memur lanna nazaran altın caginra» vaşadılar DoİEUn yevmıyeiı., dışında görev mahal ve şekillerı ıtıbarıyle mahrumıyet, şantıya, ağırlık ve seyyarlık zamlarma da müstehak olduklanndan emsaı.en dığer maaşlı memurlara nazaran dolgun ve tatminkâr Jcret slıyorlir dı. Eski mevzuata nazaran ne olmuşsa maaşlj memurlara olmuş tur. Terfılen kadro Imkânıyla sımrlı olan bu personel yıllar yılı kadro tıkanıkhğından terfi ımkânı bulamamıs, teadul kanun lanmn bütün kısıtiayıcı hükümleri bunlara uygulanmış ve daıma mağdur edilmislerdir. Zamarja maaşlı mamurlu|a ltıbar azalmış barem dışı Ucretli ve vevmiyeli kadrolara alan başlamıs ve memurluktan kurtulabilenler de daima avantajlı çıkmışlardır DİSİ BOND SEN DAfMA. BE.K1DEM E . MlB. NCE E M ı B DSlMl Ur Tl RLAM t yO 1 39 Grandük yaşamda oldukça biz, AzızMakam ile dostane ihşkiler surdurmekle birlıkte, bağımsızlığımıza dokundurtmayacağız. Eğer o yaşamını yitırırse bu, benim ıçın meşum bir dönermn başlangıoı olacak. tır. Hemen görevımden alınacağım, dira Cezvitler böyle lstemektedırler. tktirfar, İM ka. din hükümdann ellerinde ela> caktır. Bunlar, daha şimdiden benim yerime, Cezvitlerin göz» desı ve Roma'r.ın kölesi olan şovalye •Cioli'yi atamış bulu» nuyorlar. Mesir Galilel, size karsı sempatinun bana dikte ettığı öğütüme uyunuı: Cioli'nın hqşuna gitmeye çahşınız ve yolunuz üzermde herhangi bu Cezvit'e rastlarsamz, güvenmeyinız. Galıle, bu öğütü tutacagına söz verdl Bu sıralarda per Grassi, Cezvitler kolejinde, kuy ruklu yıldızlara dair bir konferans verrais ve onlann ga» kütlesı değil, gerçek yıldızlar olduğunu açıklamış Ve fakat bütün ekspozesi boyunca, ne Galile've ne de onun bulgula. rma en küçük bir Imada bu» lunmuştu Guiducd, bu kon» feransın, Floransa*ya gelen bi» kopyasım üstadma gçtirdi: Mesir Galilel, buna cevap vermek gerek: Hayır. Cezvitier ile her. hangi bir çatısraaya girmek istemiyorum. öyleyse bea cevap veri» rim. Oevap az sonra verilmis ve Guiducd onu alıp getirmiftl, Ancak bilgin. bunun yayımma mfisaade etme hususunda, daima çekince ^östermekteydt Ne var kî travayi okurken dal gaya ^'şrnüş ve. vogunluğu ve mantıksai kudretl daha art» ması için, metni tfuzeltmeyt baslamıstı. Sonuada da, Flo. ransa AkademisfBe onu Yazan: Zsolt HARSANY Çeviren: Tank ÖZBİLGEN laraa izni verdl. Birkaç bafta sanra da Cez. vıtlerin karjıhjı görünmüştu. Lotario Sigensano tarafından imtalanmış olup Astronomik ve fllozofik dent;e başlığını taşımaktaydı Bu Lotaria Sigensano, peı Grassi'den başkası değildi Karşıhk, baştan aşağı, sorunun bir bllimsel ekspozesi değil ve fakat siddetli ve rut. kun bir saldın niteliğindeydi Orada kuyruklu yıldızlar, bir biçim ve aksesuar olaraktan yeralmakta; yazım, Galile'nin ki;lliğine karsı bir yergi kim. Hgi taşımaktaydı.. Bu zamandadır ki kızkardesi Virginia, kendislnl gbrmeye gel mişti, öylesine hıçkırmaktaydı ki, ağztndan anlasıhr bir söz çıkmıyordu Tanri adma bSyle »glama! Ne olduğunu bilmeden sana yardım etraemi nasıl hekleyebüirsin* Benedetto... bu adl adam... otu2 yıl evlilikten sonra bana buna y»ptı. Fakat tana ne yaptıT Çekip gitti Metresiyle bir Hkte kaçtı Beni çocuklanm, Vincenzo ve annemiz ile, bes parasrz bırsktı NeT Peki ne zaman gittiî Kicin? Bu doğnı olatnaş. VJrginJa kardesine. ocağıtıın çoküsünCn »^lamaklı 5vbü<îünü anlattı. BîHrtHgifide. Oalfp söyle konustu: Senln yapacagm tek sey annemiz ve çocuklarîa blrlikte buraya selmektir Ben yaçadıV Ca, Itendine birıeyi tata yapm^vacaksın. Virginia, daima »glsyarafctan bîlginh» boynuna atıldı Terleşme havİi eurulrOîO a: tam berseyin yoluna girdijı ıırada annesi, Sâhya kadın İle kapısnus ve jamata 6yle büyük olmustu ki, bütup mahalle ayaga lcalkmısb Galile tam bir ay bu koşullar altında kaldıktan sonra, ağrılanntn yemden başladığını rfuyumladığı bir sabah hiçbır sey söylemeksizın kente devındl ve bir konut buluncaya kadar dolaştı Arno yakınınd» Costa San Giorgio üzeruıde. küçuk bahçelı bir güzel evceğiz bujmuştu Onu pazarlık etmeksl* zın kiraladı ve hastalığını hu« zur içinde geçırmek üzere, hemen ertesi günü de oraya tasındı. Hastalığı kendisinl biraz rahat bıraktıgı zamanlar. CezvıU ler karşısıntfa olması gereken tutumu düşCnmekteydl Henüs bir karar vermemıs nlmakla bir likte, karşılık verme eğihml ağu basıyordu Copernlc tarafından konan problemi şu ya da bn tarzda ortays atmak geliyordu içinden Başına bırşey geldiginde. vardımını lstevebileceğj İH kisi vardı • Papa Paul V ve grandük Cosimo II Bir şubat gecesi çanlaı zamansız bir ^aatte çalmava başlamıştı Galile. kâhya kadım çağırdı ve gicfîp ne olriu§unu öğ* renroesini istedl Kadın biraz sonra titreverekten Hnnmüstü: GrandtHr fllmüst. Birkac gün sonra evintn önün de bir araba dttnnus »e Gahle odasına şansSlyesi Cezvn va Kont Piecolomini"nin eşlitinde oldufo halde senc Ploran«s hü tcümdannın eirdijrTri e^Tmti»tö Genç dük hastanır vata»ina vakİBşh ve fDmm lol" 'Hni uzatn Btlptn bunu tn»«prı». tü rayretler pahasma vertne ge TİFFANY JONES . • • . . • » • . • • • • TERFtLEB AAŞU ve Ucretb barem da hill memurlSrın kaıiro ki fayetsızlı|ınden Ileri gelen terfl takanıklıklannıjı önlenebilmestai teminen yürürlüğe konulan 4598 ve 242 Sayıb Kanun hükümleri geregınce bu personelın 3 yılhk başanlı hizmatlerini ıkm&l etmeleri hahnde kadro fevkinde 3 üst dereceye kadar terfileri sağlamrken, eleman temininde güçlük çekilen memurivetler için hayall vekâlet ve ek görev kâdrolan temin edilerek '.yuklînrun 2/5 sinden 2/3 sine kadaı devamlı 2 nci görev ve hattft S ncü görev aylığı, daha rtiçhanIı memuriyetlerde bulunanlara da indi gerekçelerle Bdenek ve ta»minatlar ödenmek suretivle Devlet memurlan mevzuatı tarn bir fcesmekeş içine düşmüştü. <Ufn GARTH ĞUUE <sUl£ I 6A2TU.UMA1 N P/M eewtN rct tşte bu ortamda. Devlet Memurlannm hukuki ve maU dunımlannın belü esaslara bağlanılmasmı teminen Devlet Memurlan Kanunu rUrürlüğe konu) du. « 7 «• i x n »ayıb D^let Me