Catalog

umhurıy Rurucusu: YUNUS NADİ 47 Yıl, Sayı: 16528 TeJgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet TelefonJar: 22 42 90 22 42 96 İstanbul Posta Kutusu: fstanbuJ No 246 22 42 97 22 42 98 25 42 99 1 ASustos Cumartesî 1970 Büyük Yazarlar (70 yazar) 5 TL. Kısa Dünya Tarihi (H.G. WeUs) 5 TL. Adamlar (230 ünlü kisi) 5 TL. Sözler (bütün dünya) 5 TL. t iüyük«Romanlar (özetleriyle) 8 TL. Büyük Şairler ve Şiirleri 8 TL. iz Sözlük (Türkçe Osmanlı) 5 TL. Siyasî Dâvalar 5 TL. : İm Bügisi (Nurullah Berk) 5 TL. ebiyatımızda Isimler Sözlüğü 10 TL. VARL1K ÎAÎINEVİ Ankara Caddesi İSTANBUL (Dâncılık: 89C47T29» fayaan Kiıapıur Komisyon, Demirel için soruşturmayı gerekli görmedi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Bafbakan Süleyman Demirel hakkında, yakınlanna çıkar sağladığı lddiası.vla kurulmuş olan TBMM Soru«turma Hazırlık Komisyonu, dün aksam yaptıfı teplıuıtıdan sonra, AP'li üyelerm oylarıyla, sonıştarmaya tnahal olmadığı yolunda karar alnujttr. Komisyonda bulunan 6 AP'linin dışındıı 3 CHP'li ve 1 GP'U iiye aleyhte oy kullanmışlardır. Bu üyeler. soruşturma açtlmaii için gerekli bilginın varolduğu görü^ünü savunmuşlardır. Öğrenildiğine gore, Niğde Milletvekili Naci Çerezci'nin (AP) bafkanlığmdaki komisyon. raporunu birkaç gün içinde hazırlayarak. TBMM Başkanlığına sunacakür. Ancak, Meclisler tatile girzak olsnn, yakın olran, miş olduğundan rapor. 1 Kasım ' çtçmisimiıle yeterince il1970'den sonra toplanacak olan gilenmediglınJı için pek a* ilk ortak toplannda ele alınabılekimse bilir: Kürtnlnş Sscektir. vasından kı*a bir süre sonra, barmt kokulan henttı y«rdumux MUHALEFET nfnklanndan sflinip gitmediği tYELERt NE DtTOR? «ıralarda bir kısm yazarlar sol Gorüştüğümüz muhalefet üye» düşünceleri bafiften yaym» «a]eri. komisyonun çalışmalann* basına girismiiler, Türkiye'nin de\am ettiği bir sırada APİi üye kalkınmasının ancak sosyalıst lerin yeterlik sürerek oylama yöntemle gerçekleşebilecegi teyapmak istediklerini ve yapılan «Ini savunmaya başlamışlardı. oyJamada, 4'e karşı 6 iîe karaO lamanın a* tirajlı birkaç ga(Arkaaı Sa. ?. Sfi. 4 del »etesinde görnnmekle beraber ba yayınlar politika çevrelerince »iddetli tepki ile karşılanmıs, milletvekilleri galeyana gelmis, aolen yaıarlan nerede ise vatan baini ilân eder olmuşlardı. Iste • günlerden birinde bir gün rahmetli HamdnUah Snphl, Büyök Millet Meclisi kursüsüne çıkmıı. kısaca şa anlama gelen nımn bir notuk söylemi«ti : Tağmaç, Demirel'e mektup gönderdi: Devlet ve Askerî ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) MOlet Meclisinde dün: Devlet Personel, Askerî Personel ve Genel Kadro tasarıları kabtü edilerek kanunlaşmıstır. MecBs'üı öğleden sonraki oturumunda, Devlet Personel Tasansının 9. Maddesi görüşüUnüş. Komisyondan geldiği şekliyle kabul edUmiştir. Böylece, Devlet Personel Tasansı, kannnlaşmıştır. Kanun. Cumhurbaşkanının onayından geçip Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecektir. Çaba Gerek "Olaylnrda sık sık osker çağrılmasın. Sait A. TERZtOĞLU ANKARA Genelkunnay Başkanı Orgeneral !\!emduh Tağmaç, kısa bir süre önce Başbakan Saleyman Demirel'e gönderdiği bir mektupta, yurtta emniyet ve asayis durumuna temasla, hükumetin otoritesini kullanmak suretiyle olaylan önlemesini istemiş, olayların vukuundan sonra askeri birlikierden yardım istenmesi suretiyle sık sık Türk Sllâhh Kuvvetleri mensuplarının halkla karşılaştınlmasmın doğuracağı sakıncalardan bahsetmiştir. Bilindiği gibi, son birkaç ay içinde vurdun muhteüf bölgelerınde çıkan olaylar sırasmda halkJa, polis, faalkla. Türk SilâhU Kuvvetleri mensuplan karşı karşıya kalraışlardır. Orgeneral Memduh Tagmaç, Başbakan Demirel'e gönderdigi mektubunda, 4 Mayısta Siirtte Gençlikspor Ue Adana Millî Men sucat futbol takırnları arasında çıkan olaydan bu yana, sırasıyla, Kadirli, tstanbul'da Sungurlar Kazan Fabrikası. Ankara'da öğrenci olaylan, Izmir ve Eskişehir'de assubay eşlerinir» yüril>iişü, Kadirli'de biri ortaokul öfrencisi olmak üzere iki kişinin öldürüknesi olayı, Ankara' da Içel Talebe Yurdunun Askeri Mahkeme tarafmdan aranması, Manlsa'da gericilerin çıkardığı olay ve nihayet Istanbul'da 16 (Arkası Sa. 7 Sü. S de) Personel tasarıları kanunlaştı Katsayı, bu yıl için 7 Katsayı Daha sonra katsayı kanun tasansı görüşülmüş ve bu yıl için öngörülen 7 rakamı kat sayı o larak kabul edilmiştir. Askerî Persone SENATO YE MECLİS, DÜN TATİLE GİRDİ ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Cumhuriyet Senatosu ve Mil. let Meclisi, dün, 1 Kasım'a kadar tatile girmiştir. (Arkası Sa. 7. Sü. 3te) Millet Meclisinde daha sonra, Askeri Personel Kanun Tasarısmın Senatoda değişikliğe uğrayan raaddeleri aynen benimsenmis ve tasan kanunlasmıştır. (Arkası Sa. 7, Sü 4 de) ARfvlAÜANI I97O 1971 YAfil^MASl Yarışmanın konusu: 1970 1971 Yunus Nadl Annaganı Yanşması, geçen yıl kaybettiğnniı deferli arkadaşunıı ve fıkr» yazarınm Dofan Nadi'nin anısuu ustamız Vnnus Nadi Ue birlikte tazelemek amacryU «7 DAKtKA YARIŞMASI» genel baslıgi altında küçük fıkralara aynlmıştır. 23 yıldır gaxet«misiıı kurucnm üstad luntu Nadl adına yapılmakta elaa yansmalarunmn konusn 5 yıl önce söyle «aptanmıste «Cumhuriyet, son yıllarda fikir hayatının gösterdlâi gelişmeyi gBzönüne ajarak Yunus Nadi Yanşmasınm konusunda ve seklinde bu geüsmeye paralel değisikligin yapılmasına karar vermiştir. Yunus Nadi Yansması, bundan böyle Türk devrim tarihi konusunda ve devrimlerle ılgill olarak Türkiye'nin gelismesi konusunda kitap halinde yayımlanraış inceleme, araştırma ve denemelere tahsis edilmiştir.» (Arkma 8a. 7, Sü. I da) Ecevrf, .Ark»ds«Ur ne kork«y«r. «iye telaslanıyorsunıı»? Memlekeömiıtde nkirler elbette geliıecektir. Hep böyle harap. yoksol ve eıik kalacak degiliz. Bir gfln bi»im de bacaian tüten fabrikalanmız olacak, o fabrikalarda on binlerce, yüı binlerce fşçi çalısacaktır. Bn Isçiler hakiannı «avunmak için örçütleneceklerdlr. Medeni dünyada oldugu gibi biıde de işçi sendikalan, isçi partileri knrulacak Te bnnlar politika hayatımızda yerlerini alaeaklardır. Şiradiden hürriyete Uhammul edemezsek, »onra bfirriyet düzenine naaıl ahsır, o dtt«ene nasıl gireriz?» tnkılâp tarihimiri ineelemeye meraklı bir yazar arkadaşımla bn nutnk üzerinde konaşnrken şn görüş birügine vardık : Rahmetli Hamdallab Snphi o tarihte Gazi Mngtafa Kemalin nıası, hattâ teşviki olmadsn «ırf kendi adına böyle bir nutuk söyleyemezdi. Mecii* karşısında açıkladıtı düşuneeler ya dogrodan doimya Atatflrk'e aitti. ya da Atatürk o dtisünceleri yüreMen paylaşıyordu. Zaten görev basında bnlunduğu kısa yılları bir başian bir başa izlersek büyük devrimcinin «rnuasır medeniyet», «demokrasi» ve «cnroburiyet» deyimlrri ile neyi kastettiğini anIamama|a olanak var raıdır? AtaJflrk, çok partili yasara dendiği zaman oy avcılıfından nzak, din işlerini dünya işlerine kanstırmayan bir ortamda akü yoln ile sosval ve ekonomik sorunlarıraızı çözücü, ülkemizi çagdaş nygarlık düıeyine yaklastırıcı dürüst bir politika savaşını kastediyordn. Yasamı boyunca iki keı bu yoln denedi. Ikisinde de tökezledigimizi fördü. Döşman ordularını denize döken adam, tutucu çıkar çevrelerinin elinden devrimleri kartararaıyacağını anladı ve gdstermelik bir demokrasi ujruna irticaa taviz vermektense, tek parti disiplini altında bizi çajdaş nygarlı|a yaklaştıracak soşyal ve ekonomik atılımları sürdürmeyi yej bnldn. Bngtn, Atatürk'le ba$ladıgımız noktanın daha gerilerine düşmüf dnrumdayız. Ellı yıl öneeki barnt koknlanndan benüı annmamıs. bağrı yanık nlkede fabrika bacaları tüttüğüne, o fabrikalarda yiiz binlerce işçinin çalışmakta olduğuna bakmayınız. Gösteraıelik demokrasiye geçeli beri ynrdnmuzda fabrika bacasından kat kat daha (azla minare yükseltilmistir. Vrnı bir Hamdallab Snphi çıksa da Meclis kürsüsünden yukarıda özetledifimiz nntka benzer bir seyler söylese, arkasında artık bir Gazi Mostafa Kemal bulnnmadıgı için öfke Ue kar$ılanacağina jöphe yoktnr. Bngfio hakkını aramak igteyen isçinin sendika kmrma olanagı kısıtlanmakta, bnnn protesto etmeye davrananlara karşı flkıyönetim karallan nygnlanraaktadır. Titirdifimlz devrimci atılıını bir daha ele geçirmek agrana ne büyük çabalar hareamak gerektiğini düşundükçe basınuı dönmesin, olnmyor. Ama ne var ki, baslar dönse de dönmese de Atatürk devrimeileTİ gerekli çabayı mntlaka har* cayacaklardır. Onların kaçınılmaı görevidir bn Demirel kordeşferı yoğmacılık ile suçladı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosnı CHP Genel Sekreteri Bülent Ecevlt, dün Antalya*nın Alanya ve Gazipaşa ilçelerinde yaptıgı konuşmada, «Devlet re banka imkânlarınuı Oemirel kardeşler torafından nasıl yağma edildigi teril edilemeyecek bir gerçek olarak gözler önündedir» demiştir. Ecevit, bu konuda sunlan »öylemiştir: «Başbakan Süleyman Demirel, halk vicdamnda, kendi kardeşlerinin açıklamalanyla mahkum olmn; durumdadır. Devlet ve banka ünkânlannın Demirel kar de^ler tarafından nasıl yağma edildlği teril edilemeyecek bir gerçek olarmk gözler önündedir. (Arkası Sa. 7, Sü. 5 dej • MAKDİN'İN Ömerli ilçcsinin Anıttepc koyünde bütün sarnıçlar kurumuştur. Ojsa, yerin altında 163 metrede bol su vardı re derin taıyu pompası çahşm*ğa baslayınca, köylülerin ir.anmaz gözlerle yeryüzüne çıkan suyu seyretmeleri ve arkasından serinçle su yağmasına girişmeleri görülecek şeydi. (Fotograi: tbrahim KÖSEOĞLU) 6. Kurmay ve M. Savunma görevyetki lasEiılon kanuniaştı Bir Asurlu, bngfin Gtineydoğu'yu yadırgamaz GÜNAYDIN GÂZETESİ A.ft.'NIN HABERİNİ YftUNLADI Günaydın Gazet«si, dür Başbakan DemireJ ve kardeşlerinin gazete aleyhine açtıgı dâvâda ispat hakkmdan vazgeçtiğ: yolunda Anadolu Ajansı'nm vermiş oldugu haberin asılsız olduğunu açıkJamıştır. (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) Susuzluk daha uç ay sürecek kâr Sadun TANJU Güneydoğu Anadoluda DiyarbaJar, Mardin, Siirt \e Urfa illerine baglı 6381 köy ve mezranm 1600'ünde kesin bir susuzluk var ve bu illerdekı 1.3 müyon köy niifusunun 500 bini, Mayıs ayından beri derece derec© artan göriilmemiş bir kuraklığın dehşeti içinde çırpmıyor. Kuraklıktan sağlıyan tanker sahipleri bayram ediyor ANKARA, (Cumhuriyet Bfirosu) Cumhuriyet Senatosunda dün, Genelkurmay Başkaıu ile MıUi Savunma Bakanının görev ve yetkilerini kapsayan kanun tasarılan görüşülmüş, aynen Mec lis'ten geldiği gibi kabul edllerek bu tasarılar kanunlasmıştır. MO1I Savunma Bakanhgı görev ve yetklleri hakkmdaki kanun tasarısı görüşüliirken JC1J1 Savunma Bakanının savunma hizmetlerinin lojistik ve idarl hiî metlerinde direkt olarak Kara Deniz • Hava Kuvvetleri Komu. tanlariyle çahşmasını öngören 4. madde, tartıszn&lsrft yol açmıştrr. CHP11 Hıfn Oguı Bekata, bu hizmeUerin yerine getirilmesinde GeneLkurmay Başkamnın aracı olması gereküğini aksi halde Anayasa'ya aykın olacagını öne sürmüstiir. M. S. Bakanı A. Topaloğlu, bu görüşe karşı çıkmış, «Tasan ik(Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) \ MİLLI EĞİTİM'DE 86 YÖNETİCİ GÖREVDEN ALINDI ANKARA, (Cumhnriyet Bürosu) Millî Eğitim Bakanlığı yüksek lademelerinde çalışan 86 yonetici, görevlerinden alınmıştır. Öğrenildiğine göre. Başmüsteşar Ferit Saner ve 2 yardımcısı ile birçok genel müdür görevlerinden ahnarak öğretmenlık kadrolarına gerı döndüriilmüşlerdir. Bakanlık tarihinde bu çapta geniş bir değişiklik şimdive kadar olmamıştır. Büyük gızlüik içinde kadrolan halen öğretmen ve müfettış olan 84 Millî Eğitim yönetıcîsınin esas kadrolanna verilmeleri kararlaştırılmıs ve bunlardan 61'ine durum tebliğ edilmiştir. Geri kalanlara da izinden döndükten sonra febligat yapılacaktır. Üst seviyede yalnız Teknik öğretim Müsteşan Akif Tuncel yerintîe bırakılmıştır. Öğrenildiğine göre esas kadrolanna lade edilen yöneticilerin büyük çoğunluğunu sag egilimliler mejriana getirmektedır Başka görevlere atanan Millî Eğitim yöneticilerinden bazılan şunlardır • (Arkası Sa, 7. Sü. 6 da) BİLMEDIKLERİMÎZ Sıkıyönetim, 4 işçiyi daha mahkum etti GUneydogudald büttto yöneticiler ve teknik kadrolar son üç aydır başka hiçbir konu Ue Ugilenmiyorlar. Güneydoğu'da t e k konu, susuzluk ve bu derdin daha en az iki ay süreceği hesaplanıyor. Yağış grafiklerine göre. Haziran başından Ekitn sonuna kadar bu illere yağmur düşmemektedir ve bu yıl Mayıs ayı da yağışsız geç miştir. Bu dnrums göre, Güneydoguda daha ikiüç ay «Tasıma I suyla değirmen döndürme» ça1 balan sürdürülecektir. GÜNDE 20 BlN LtRA KİRA I Güneydoğu illerinde halkın bü I OBHAN DURU yük bir kesiminin «SU!» diye bagırması hükumeti son derece ANKARA Vergi Kanunu Tatelâşlandırmış ve bölgede yıldısarıları Millet Meclisinde yeniden LNÖNÜ; KARŞ1SINDA EŞl, YAJ«fINDA TORUNLARI, GAZETECÎLERLE GÖRÜŞÜRKEN rım hızryla bir dolasma yapan görüşülüp kabul edildikten sonKöyişleri Bakanı, susuz köylere ra kesin şeklini almış ve kanun(Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) lasmıştır. Cumhurbaşkanınca onaylandıktan sonra Resmi Gaze Mevhibe înönü olduğu halde dün kara yoluyla Ankaradan îstanbul'a gelmiştir. Getede yayımlanarak yürürlüğe gi nel Başkanı, istanbul îl sınınnda, CHP ll ve Kartal Üçesi Yönetim Kurullan üyeleri recektir. Bu kanunlann son şek karşılamışlardır. li ve getirdiği yenilikler, özetle (Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) şoyledir: VERGI KANUNLARI NELER GETIRIYOR Uygulama nasıl olacak ? İNÖNÜ İSTANBUL'A CELDİ ^ z £ Israil de ABD Plânını % kabul etti [DIŞ HABERLER SERVtSÎ] TEL AVIV İsraıl Hükumeti, dün yaptığı uzun toplantı sonunda, Ortadoğu ile ügili Amerikar. Barış Plânını 6'ya karşı 17 oyla kabul etmiştir. Aleyhte oy kullananlar, sağcı Gahal Partisi mensup landır. Başbakan Golda Meir başkanlığındaki toplantıdan sonra yayımlanan resmi bildiride. "tsrail'in Kogers Plânı adıyla anılaıi Amerikan teklifiyle, Mısır cephesi de dahil, bütün cephelerde ateşin en az 3 ay süreyle kcsilmesini kabul ettiği» açıklanmskta. §öjrle denilmektcdir: (Arkası Sa. 7, Sii. 3 de) BUGÜN 4. SAHİFEDE NAütR >ADt İstanbul Sıkıyönetim 1 Numa . rah Mahkemesi, dün, Sabahattin I Dinler, Dursun Altın, Enver Kes. I kin ve Kaplan Kıran adlı işçile. ri, Toplantı ve Gösteri Yürüyuş. I leri Kanununa aykın hareketten I | 6şar ay hapis ve 500'er lira para cezasma mahkum etmiştir. I (Ark»sı Sa. 7, Sü. 3 de) TAŞIT ALTM VEBGISt TasıtUrut net ağırhgı re yaşlarına göre değismek şartryla otomobil, kaptıiaçtı v^. den taşıt satın alınırken 2500 lira ilâ 20 bin lira arasmda vergi ödenecektir. Spor ve vans otomobill leri için bu tartfe yüzde yüz ora* I nında arttınlarak nygulanacaktır. Karnyon, minîbuslerde taşıtl abm vergisi 2000 lira ilâ 14 bin lira arasında değişmektedir. Mo(Arkasi Sa. 1. Sü. 1 de) I IZMIR, (Cumhuriyet Bürosu) izmir Vilâyet Konağı susuzluk yüzünden yandı çüde etkileyen yangm sırasmda Konağın yanı«ı, su yokluğu yanmda, hüzünle izlenmiştir. Yanan Hükumet Konağı, 9 Eylül 1922*de Ordumuzun İzmir'e girişinde bayrağınuzın ilk kez cekildiği binaydı. öa, i. su. fe da) İzmir'in tarihi Hükümet Konağı, dün saat 14'de, ll Genel Meclisi salonundaki elektrik kontağmdan çıkan yangm soıııında tamamen yanmış. 6 saat îçinde mılyonlarca liralık zarar meydana gelmiştir. İzmir'in günlük hayatını geniş öl