Catalog

!•**, ' 4 ' SAHtTE ÜCf 14 Temmus 1970 CUMHUBÎTO T T Ikemizde henüz çözülmemis dnran tıbbl *^ fomnlann gitgide ağır bastığı bir gerçektir. Aydınların bn somnlar fizerine efilmelerlnde bttyük faydalar vsrdır. Memleketlmlzde on yıla yıkın bir sfiredir dognm kontrolfl vey* aile pl&nlaması tatbik edilegelmektedir. Bn maksat içinde kadınlanmıza ağudan gebellği önleyici haplar verilmekte ve haricen de «Spiral» adı verüen araçlar tatbik edilmektedir. Devletimiz de böyle bir dayranışı Batı memleketlerinin zıddına ftnanse etmektedir. Şükür ki, halkımız böyle bir pttnlamaya rağbet göstermemiş, beklenen olumln sonnç alınamamıstır. Diger tarsftan, gebeliği önlemek için gerek ağızdan alınan haplar ve gerekse haricen knllamlan araçlann kOtn ihtilâtlan (adetten kesilme, gayrlmnntazam kanamalar, kıllanma, «es kalınlaçm«n, kanser şüphesi, beyin kanamalan •• bnna bağlı felçler) ile ilgill tıbbî yayınlar da Batı memJeketlerinde günden güne artmaktadır. Bn sebeple; aile plfinlaman ile IlgM istatistiklerin orantısı ne elursa olsun, topinmda hasta, malöl insanlann ortaya çıkma• nflfaı artmasının doğnrdngn endiaeden daba ağır hasmaktadır. Şimdi de aile plânlamasının çocnk dflşflrmesini önliyemediği nedeni ile çoenk düşürrae ve kürtajın serbest bırakılması teklifi yapıl maktadır. Saglık Şurasında «Ynrdamuzda her yıl üçyüzellibin kadının, isteyerek bir vey» Ikiden fazla çoenk düşürdflffl açıklanarak, kflrtajın devlet eliyle ficretsiı olarak, yapılması istenmis ve kürtajı yasaklamanın çocnk dfisürme problemini çözmedigi gibl, bn yasaklamanın kadını gizli ve tıbbî olmayan çözüm yolları aramaya ittigi» ifade edilmiştir. Bnnnnla da yetinilraeyerek, «Kiirtajın yasaklanmıs olmasının, aile plftnlaması, dognmnn kontrol altına aluunasının, Türkiye'de yvrt çapında bir problem olan, çocnk düşürme ve kürtaj sorunnna bir eevap vermedlgi hakkında belgeler ve örnekler gösterilerek, istenmeven çocnk konnsnnda Tiirkiye'nin tam bir cehalet hnznru içinde bulnndngn» iddia edilmektedir. ÇOCUK DOŞORNE ve KÜRTAI SORUNU Prof. Dr. Yusuf KEÇECİOĞLU 1. Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Doğum • Kadın Haatelıklan Kliniği Öğretim Üyesi azalmasında olnmln bir etkısi müsahade edilemeyen dogum kontrolü, bn kez de krimlnal bir kürtajla takviye edilmeye çalısılacaktır. Kriminal deyimini knllanmaktan maksadımız, tıpta gebeliği böyle dardnracak bir mfidahale fçin, sosyal bir endikasyonnn mevcnt olmamasıdır. Hekim için yeterli olan tıbbî endikasyondnr. Şn halde, gerek aile plânlamasının ve gerekse serbest bırakılması teklif edilen kriminal kürtajın amacı, Mfaletin kaldınlması, ızdıraplann dindirilmennden ziyade nüfnı artmasını nisbî de olıa dnrdnrabilmektir. Düsfik oranı ile ilrili olarak, Saflık Şflrasında yılda üçvüzellibin kadının isteyerek bir veya birden fazla dösük yaptıgi ifade edilmektedir. Düsük ile ilgill istatistikler, bizde veya Batı raemleketlerinde olsun, gerçek bir fikir vermekten nzaktırlar. Nedeni ise, düşüklerin eoğunnn, gizli kalmasıdır. Düsük oranı bir memleketin ekonomik dnramn ve yıllık dognm adedl ile ters oranIıdır. Harp ve kıtlık yıllannda dösnkler artmakta, halkın ekonomik dnrnmunan. iyi oldnğn yıllarda da dfişüklerin azaldıgı ve dojtumun arttıgı tnüsahade edilmektedir. ÜFUS ARTMAS1 VEYA GÜVENLtK FAKTÖRÜ: Demograflara göre, Tflrkiye en azından, altmıs mllyon insan besleyeeek kapasitededlr. O balde; endise nedendir? Ateş ıçindeki bir dünyada Tfirkiye'nin yannı için en büyfik güvenlik faktörfl nüfnsnn artmasından baska ne olabilir? Nfifns azalmasını çesitlı yollarla zorlamak, memleketimia için sosyal bir felâkettir. Eski Atina, Isparta, Roma millet nufnsnnnn azalmasıyla inkıraı bnldn. Bn sebeple. milli elem ve ızdırap kaynağı olabilecek davranıslardan vzak kalınmalı ve çocnk yapmaıun memleketi sevmek ve ona nefsini bagıslamak oldnfiı kanısı nnnttnrnlmamalıdır. MALTHl'S'nn medeniyette «Nüfns faılalıfı bir felâkettir» »öri doğrn defildir. Medeniyet kendiiifinden hiçbir sey ifade edemeı; etkileri o medenlyete dlasanIann ellndedir. Banlan faydalanır. basılan 610r. Nfifns azlıfı milleti ISkse, tembeUite. alkolizme sfirfikler. Di^er taraftan askeri mfldafaayı cayıflatır. Ekonomik gellrl knmtnr, Röçe yol açar. Difer taraftan bflyfik dfisvnürlerin, devlet ve aanat adamlannın, ço|nnInkla fakir ve çok çocnkln ailelerden geldikleri nnntnlmamabdır. Kriminal dflşöjfln, ahltkl, tıfcht, flk TO mlill yBnleri bir tarafa bıraluİM Anayasaya ve kannnlara aykındır. Birkaç yıl Snee çoenk d&sflrmek tthamıyIa adalet hnznrnna çıkarılan bir befcime, Cnmhnriyet Saveısı, «Siz Tfirfc neslini an» rahmlnde kazıyamazsıntz» diye haykırmıştı. Bnrfln de «ylesine yürekll Cnmhnriyet SBT«lanmn bnlnndnfJTindan kim sfiphe edeblUr? Biz bntfin ctcnmfrzle kriminal kfirtojm karsısında kalacagız. Kürtajın cerbest bırakılmui, insan ve ynrt seveisiyle bafdasamadığı ribi difer taraftan da, # Kriminal dflsflk, tıbbt ve Insanl dfifuoflse »ykındır. O Hekimin gfirevi yıkıeıhk de|fl, yapıeılıktır. # Hekim hayata en çok saygı r»8teren. yflksek bir mesleSin mnmessilidir. A Hekim bövle bir müdahaleyi kabnllendigi an, âdi ahlâk voksnnn bir çoenk dflsürucâden farksızdır. Bn sebeple, saglam bilşri ve karakter aahibi hekim, bn eraayetten daima nzakta kalacaktır. O Kürtaj, devlet hizmetl olarak yapUdıtı takdirde bütün sa£Iık muesseseleri kriminal bir santır haline celecek. toplnm içinde kapatılmam rüç ahlâki, sosyal ve millt yaralar açılaeaktır. Devrimin kanunu tsmet Pasa : « Toprak işgalleri hem kanun dısı harekettir, hem devrimei eylemdır» diye konnsmnş. Garipseneeek bir yani var mıdır bn sozün? Hayır. tsmet Pasa beş altı yıl Bnce de : « Türkiye'de toprak ağası yoktur..» diye konnsmnstu. tsine nasıl geliyorsa, fiinün icabı nasıl gerektiriyorsa. Pasa öyle konn.çnr. Artık ileri bir söz söylese de değeri yok, gen bir söz söylese de değeri yok. Soldan gelen rüzgâr agır bastı mı. soldan; sajdan gelen rüzgâr agır bastı mı, safdan konusarak bngünlere varan «denge nzmanı* Pasamtıa bir tarih yadişârı olarak bakıyornz. Bugün «toprak ışgali devnmcı eylemdır» diyor, yann ne söyliyeceğini Allab bilir. j Biz bakalım bnrün söyledigine... * Pasa'nın söylediği doğrudnr. • Bir eylemin devrimei olnp olmadığını anlamak için bilimsel I açıdan niteliğine bakılır. Yürürlükteki kannnlarla bir ilişkisi * yoktur bnnun . Ynrürlükteki kannnlar egemen sınıflann çıka j nnı kornyan kannnlarsa, devrimei evlemler çoğnnlnkla kannn J dısında. kannna karşı olnr, ve tntncn kanunları degistirip ve • rine devrimei kanunları çıkannak için yapılır. Dünya devrim • eilik tarihinde bn yolda sayısız örnekler vardır. Eger devrimei • tlle de her zaman yasaların yanındayım diye davransay J dı, tarihlerde devrimcilerden söz açılamazdı. g Atatfirk'nn bn alanda gfizel bir sözü vardır : S « tnkılâbın kanunu mevcut kanunlann fevkindedlr.» S Mnstafa Kemal, bn deylsivle bilimsel bir gerçegi dile getlr ; miştir. Evrenin kannnlan toplnmdaki hnknk kanunlarının ns J tündedir. Evren nasıl de&isivorsa, evrenden bir parça olan top S Inm da Svle drğisecektir. Bu deîisimi dnrdurmak için konan hnkuk kanunlan nafiledir. Bn degismenin önüne geçilemez. Toplumnn ileri kuvvetleri, konan vasaklar karsışında büvük birikim yaratırlar, devrimei güçler nitelijine dönüserek barajlan yıkarlar. Tfirkiye'deki toprak a|alan istedikleri kadar : Biz topraklan kimseye vermeyiz.. diye dirensinler. Nafiledir. Degisimden kaçılamaz. tsmet Paşa denge nzmanı oldnfn İçin bnnlan bllir. Ve bir ayagı toplnmnn ileri kesiminde, bir ayafı geri ketimlnde tahtıravalli oynar. Tarihî kislli^ini ortada kornyarak. zaman saman sa|eilara. zaman zaman solcnlara dayanarak. teriye taviz verip lleriye röz kırparak vürür. Ne var kl, bn idarel maslahat politikası tsmet Pasa'vı ayakta tntmaktan ve Tnrklye'nin çökfintüsünü hızlandırmaktan başka bir ise yaramamıstır. Pasa'nın «toprak isgalleri devrimei eylemdir» ıSznnü de bn tablo İçinde değerlendirmek gerekir. Dogrndur bn sBı... Türkiye'de bngfin kSylfl evlemleri gittikçe deger kazanmaktadır. Bn eylemlerin kannn difi olması bir ayn konndnr. Fabrika işgali veya finlversite isgali de kannn dısı hareketlerdir. ama devrimei nitelige sahlptlrler. Ne var ki. her isei eyleml, her kSylfl eyleml, her ögrencl eyleml de ille devrimei nitelikte olamaz. Mnstafa Kemal'in Anadoln'da emperyalizmle savası, katıksi7 bir devrimei eylemdi. Türkîs'in dün tzmlr"de yaptıfı tniting isçi cendikalan eylemidir; ama sendikal haklan kısıtlayan tntncn İktidar paralelinde, tntncn nlteliktedir. 77 Mayıs bir askeri hareketti. ama ilerici nitelikteydi. 14 Mavıs'ın İse. komprador mütegallibe iktidanm tam anlamında iktidara otnrttugu için tntnen rengi ağır basıyordn. Üniversitede komando adı verilen ögrencilerin saldınlan cericidlr; devrimcl ötreneflerin eylemleri ise 1970 Türkiveslndeki devrimei rfiçleri silkeleyen ve nyaran bir degerdedir. 1970 Türkiyesinde koylülerin toprak işganeri devrimeldlr Her zaman kövlü hareketleri devrimei olamaz. Nitekim topraklan kamnlastınlmıs, toplnmnn malı olmus bir ülkede, özel mfilk sahibi olmak için toprak isgal eden köylünün eylemi devrimei nitelikte olamaz. Yerine ve zamanına göre bilimsel açıdan degerlendırılerek her olayın devrimei niteligi laptanır. Bnnnn için : 1 Tntncn nnıflarla devrimei sinıflar ilişkileri. 2 Emperyalist guçlerle karsı güçler iskilileri. inceden Inceye gSzden geçirilir. Bir olayın kannnlara uyup uymadıgı İse apayn bir sornndnr. Bir hnknk sornnndnr, yüzeydedir, bllimdısıdır. tsmet Paşa'nın sözü eger bngün bir değer tasıyorta, polîtı ka ve gfinlük hnknk dısında *>ir gerçegi dile getirdlgi ıçindir Böylesine bir İfade bizim siyaset havatınmda az. gftrilldüfiü için hemen dikkatleri çekiror. ' 'r '• • • Sonuc S Serbest bırakılmaz ÜRTAJ BIRAKIL.AMAZ: KdeTfirk halkıSERBEST memleketi veya ne bir tecrübe kobayıdır ve ne Türkiye bir Afrika bir Hindistandır. Ülkemiz bn memleketlerle hiçbir yönden mnkayese jötürmeı. Kriminal kürtaj kl, halk tarafından, rajB ize 5yle geliyor ve dolavısivle nüfosun bet görmeyen efalet, voksnllnk, Blum «ibi »loranlarl» çocnk dnsârmevi serbest bırakmak doğm degildir. Toplumnn fireme faktörfl, hayat veya yasama faktörünü zorlamaktadır. Bn snretle insan daha çok çalısacak ve lstihsal (fiefi artacaktır. Bizden çok yıDar Snce kalkınmış, nflfnn bizden çok, milli geliri yüksek, Batı memleketlerinin hiçbirinde rebeligin dnrdnrnlması gibi bir müdahaleye (kriminal kürtaj) cevaz verilmeınekte. vahnt da kilise akciğer tnberkülozn, a|ır kalp hastalıklan, cebelik zebirlenmeleri gibi tıbbi endikasyonlara ba|Iı kürtajların bfle karsısına çıkmaktadır. Nflfns artmanndan korknlmamalıdır. tş amhalannın açılmanna ealısılmalı, halk aydınlatılmalı ve toplnm Içindeki temelsiz lnançlarla mficadele edilmelidir. UNDEN UNE Hapı yutunca Bazı yenl keşıt ve ıcatların toplum bayatında hiç beklentnedik etkiler yarattıklarını geçen zaman bize sık nk gösterdi. Meselâ Marinoni ismindeki zat, süratli gazete basmak için icat ettigi Rotatif makinesinin, bir gfln milyonlarca gazeteyi piyasa•a dökecefinl ve böylelikle eski Atina, Roma agora ve fornmlanndaki demokratik tartısmalarm gazeteler yolnyla bütün dünyaya, yatak odalarına. hattS kabızlık çeken insanlar İçin tuvaletlere kadar yayılabilecegini hiç klmse, hattft makinenin tnucidl bile düşünmedi. O saatte fiç beı bin basan bir makine ile yalnız para kazanmayı düsünmüstfi. Kıyılardan söyle biraz denize doğrn açılmak İçin yelkenden Istifade eden balıkçı ne bilirdi ki, bir gtin o yelken sayeslnde Amerika kesfedilecek ve kesfedilen Amerika'nın bütün dünya insanlan üzerindeki etklsl bn kalar genis olacak .. *** NOfnsnn bütün dünyada alabildigine artmaaı ve bn artısm Msyal bnnalımlara yol açraası üzerine nüfns kontrolünü temin etraek isteyenier, gebeliği önleyecek bir hap keşfettiler. Maksat, •orumsnz dogumlann yarataeağı kötulüklerl Snlemek, sahipsiz çocuklann toplnm içinde perisan olmslanna mftni olmaktı. Halbnki hap, Amerika ve Avrupa'da. yani nüfns çoklngn dolayıaiyle sıkıntı çekmeyen yerlerde başka bir işe yaradı. kadınlık yaşını 21, 22 den 14'e indiriverdi. «Savas lstemiyomz, aşk Istiyornz» diye bagıran Hippy kızlan bn hapa güvenerek özgfirlük marsları söylemeğe başladılar. Ben etninim ki, eğer bn hap meydana çıkmasaydı. ne Danimarka'daki seks aergisini açmak klmsenln hatınna geleeek, ne de Amerika ve Avrnpa'yı dolduran seks yayınlan bn kadar yofnnlnkla ortaya çıkmak Imkftnını balacaktı. Batıda sahnelere konan serbest oynnlarda hap konnsn çok tşleniyor. Ortada çıplak bir adam, etrafında yerde yatan genç kadınlar, çöl ortasında snsnz kalmıs insan hasretiyle adamın dagıttıfı haplara dogrn dirsekleri üzerinde dogrnlarak, snrttnerek nzanıyorlar. «Bir tek bap!.» diye yalvanyorlar. ÇOnkfl anlatışa göre bn hap onlara seks hürriyetini kazandırıyor. Bn hürriyet sn kadar lâzım, yoklngn da rasnzlnk kadar lnsana azap ve an vericl imis. *** Mevent tehlikell Ilaçlann yan tesirleri oldnğnnn prospektnslerdekl tariner yazar. Hapı yutmanın da fevkalâde enteresan ve damgasını yüzyılımıza vuran yan tesirlerl oldngunn görmege basladık. Bn yan tesir, kisiye yaptıfı biyolojik etkiden ziyade toplnm üzerinde kendini gösterdi. Kıı çocnklan beş altı yas birden büyüdüler, hiçbir korknlan kalmadı Bn korkn ortadan kalkınca, ana baba korkasn da toz oldu Simdi yenı bir dünyamn knrnlnsnnn seyredlyomz. Bası boş sevginln dünyası, hapı yntanlann Slemi... ENİ vergiler ve toplumdakl gelir dağılımı bizce en önemle ele alınan konu. Biz vergi ile çelir dağılımına etki yapüamıyacağı, daha doğrusu toplumda verginin sosyal adaleti sağ layabilecek ekonomik bir araç olamıyacağını geçmiş uyçulamalann gösterdiffini yazmıştık. Bize adımız zikredilmeden verilen bir karşüıkta bunun aksinin «çoktan ispatlandığı» yazümış. Biz yukanda özetlenen kanımızın karsıtmın ispatlandığmı bilmiyoruz... Y Gene vergiler Aslan Başer EAFA06LÜ leyse yukarıdakl ıddla yanlıştır. Ya da belli degildir. O zaman yapılacak $ey, arazid'en alınan vergilen kaldırmak, hiç olmazsa arttırmamaktır. Hele «Potansiyel Verime» hiç ugramamaktır. «Susturucu!» i"»ryiıfc verildl ve hükümet bu sözleriyle arkadaslanmızca onay ve alkıs kazandı. «Ne yıpalım? Para mı basahm?> diye soran hükümet İse para arzını dört yılda *• 83 / arttınnıştı. Hem vasıtalı vergiler ve hem de para arzı arttınlınca ne oldu? Fiyatlar ve gelir dağılımı iddia edlleoin tam karsıt yönde geliştı örnegi dıs ticarettır Hükümet 1966 dan bu yana ıthalât talebirj azaltmak için damga resminl, ithalât teminaflarını arttırdl. Transferlerin gecikmesi de ithalâtın çekiciliğini azaltan ve Hükfimetin elinde olmayan bir etken oldu. Ama buna paralel olarak. hattâ daha hızlı tempoyla para arzı artınca, ithalâta talep azalacagına ırttı Hükümet bu durumda, bazı montaj mallarının pahalılaşmasını Snlemek için narhlar koydu. (Kamyona, lâstiğe, aküye). Bir arkadasımız narh konulan bu maddelerden birine, «alıcıya yansıtılmak üzere» alınacak vergilerin bile fiyatı arttirmayacagını iddia etmek talihslzliğlne uğradı (kamvonun fiyatı konusu). konomtmız lneelenlrken parasal durum ve geli?melere ön planda yer verilmekten vazgeçilraeHdir Parasal dnrnmlar ve gelismeler, neden oldnklan Blçnde sonnçtnr. Battt daha çok tonnçtnr. önürnüzdeki aylarda para arzı artarsa bu artıs daha sonraki avlardaki fivat artıslanmn nedenlerinden biridlr Ama bu para arzma hükümetl bazı nedenler zorlamıs olmahdlr Yoksa. hiçbir iktidar, bazı kolay yargı sahiplerinln «andıklan gibi, enflasyona lsteyerek (istiyakla) gitmez. Durum biraz firmalardaki kasa dunımuna benzer. Bir flrmanın kasasmda para kalmavısı. k8tö bir sonuçtur (ilerideki bazı davramslann nedeni olmakla beraber). Ama »sıl BnemH olan firmanın bu duruma n»«ıl geldigidir. önemli olan, firmanın isleyisintn onu bu sonuca götürecegini anlayıp vaktinrie eerekH tedbirleri almaktır YAZAN iıyor Çunku vergi alınsa da enflâsyona gıdllecektır. Çünku enflâsyon zayıf ekonomilenn sun'i teneffüs aracıdır. Bir nokta... Aksine, yurdumuza gelen v» raporu mutebeı bır gazeterfe yayınlanan, Ingilizîşçl Partlsinin kıdemli bir üyesi ve resml ekonomik damsmam. eerçekten ürlü bır Maliyecinin. Prof Nıcholas Kaldor'un aşağıdakı satırları karsımızdakileri değil bizi doğruluyor: «Bfitün «gelişmia» deraokrasllerde çenel olarak «gelir» bazına dayanan artar oranlı kişisel gelire konmus vergiler vardır. Ana belki Isveç bir yan» bırakılırsa, bn demokrasilerden hiçbiri gelir ve «ervetin tekrar dagıtılması amaeına varamamıslardır. Oyss vergi politikalannın amacının bn olduçn ilân olnnmnstur. örnefin. Ingilterede en yüksek eelir diliminde son 15 yıldır "• 90'a varan oranlarda vergilendirildigi ve Veraset tntikal Verçisi •. M'e kadar arttınldı^ı halde. büyfik servetler hâlâ yapılmaktadır ve servetin sayılı ellerde toplanısında bir değisme olmamıstır. Birleşik Devletlerde de dnrnm sanınm ayrudır.» Zaten aynı yazıda verilen bir örnek, vizon kürkten alınacak verglnin yansımayacağı örneği, tasarılan kayıtsız sartsız savunan yazının ne kadar dikkatle (!) hazırlacdığını göstermeye yeterlidir. Getjrilen tasarıların vizon kürkle llgisi olamaz. Hemen tamamen dışarıda saüD alınırlar, sahibinin üstünde geçerken vergi de Bimm»« Sınırlı birkaç yüz kişinin dısandakl bu gerçekten lfiks harcamalannın milli tımrlanmız içinde düzenlenecek ve geçerli olaeak vergilerle nasıl etkilenirT İ2 1962 den bu yana tsnmdan önemli vergi almabileceSinl savunduk Buna verilen cevaplarda, her »m*n olduğu gibi su cevaplar verildl: (T) cÇiftçinin % 80'i küçük çiftçidir». Doğru ama bu tanmdan vergi alınmaroasinı değil alınmasımn dayanağıdır. Tanm da resml kurumlarca yayınlanan rakamlara göre kalan *A 20 tanmsal hasılanıo •• 50 «ini a/ lıyor. Hasıla demek süphesiz kar demek degildir. Ama böyle bile olsa tanmda küçük çiftçiye hiç rfokunulmadan vergilendirilebilecek «Taxable» 4 5 milyar liralık bir gelir bulundufu hesabı ve kanısmdayız. Buraya uygulanacak */> 30 oranında bir vergileme ile 1,3 1.5 milyar liralık kamu gellri saglanabilir. Nereden gelir alılım diye kıyıda kösede her gelire el atılırken, bu rezerve dokunulmayısını biz ıtmdlye kadar elestirdik, simdiden sonra da bunu tür#üreceğiı. (î> «Türklye'de kadaıtre yapılmadijh için kim kimin tarlasını sürüyor, Mmin ne fcadsr arazisi var bilmek imkansızdır. » Bu aslında bir yetkilinin arkasına sıgınamıyacaSı iddia olmak gerekir Siyasal iktidar mülkivetin esas o!dugu düzende bunun vebâllni taşıyamaz Bereket versin yetkiiiler de bu iddV aya tnanmazlar. Çünkfl buna inansalardı, hem de «potansiyel verim»e dayanan ve vergi ytikünü arttıran veni EmlSk Ver«rl«i Kanununda Arazi Verel'ini kovmarlartiı »Neresı kimin Vergiler ile fiyatlar ilişkisi ok önemli bır dlğer nokta, gelen vergiler ile fiyatlar ilişkisi.. Biz vergilerin para basılmasından daha ıyı bir yol olduğunu hep soyleyıp yazdık. Bazı yazarlar ve öğretim üyeleri bu yargımızı hiç gözönüne almadan bizım genel fiyatlar düzeyinı hemen yükselteceği kanısmda bulunup verglleri bu nedenle yerdığımizi zannetti. Hattâ bazılan fivatların hiç artmayacağını direkt olarak ilerı sürdüler Ama olaylar bizi haklı çıkarcTı. Araç montajı ve tasıt alımı vergilerl arttırılmava gidılmeden, tasıma tanfelerine zam geldı, dolmu» tarifeleri, sehar hatları tarifeleri Istanbul'da arttınldı. Daha vergiler hiç artmadan, yolcu taşımalanna gelen zamlann kimi haklı çıkardıgı ortada Bir de simdi Merkez Bankası Genel Müdürünün demecini okuyalım. Para darlıgı konusuna bulunacak çareler konusunda Genel Müdür söyle diyor: «Mesele 10 çün içinde halledllecek. banka kredileri ayarlanacaktır. Bn meselenin çSrümlenmesi her »eyden Snce Merkez Bankannın r5revt oldngn için Banka, Nisan ayından bn yana almakta oldngn tedbirleri süratlendirecektir^ Para darlıgını «halledecek» tedbirlerin para ve kredi hacmini tedbirler olduğunu anlamak için ekonomi bileini olmaya lüzım yok Hele Genel Müdürün demecınin devamını okuduktan sonra: «Kaldı ki, 1970 yıhnın Ocak • Nisan aylan arasında toptan eşya fiyatlarında artı? sadece »' 2,19 dur Yani fiyat, o lar beklenen artıs oranımn altında kalmıstır» Ayrıca gene vılın ilk dört ayindı Istanbul geçim lndekslerindekı artı; '/• 1.67, Ankara geçim indekslerindeki artıs ise % 2.12 de kalmıştır Bu bakımdan, kredi rahatlamasının fiyatlan olumsuz yönde etkilemesi beklenmemelidir.» Yani para darlığına ragmen fiyatlar son dört ayda Vt 2.19 artmıştır. Bunu, ülkenin en büyük kredi makamı çok İyi karsıhyor, <eh, biraz para • kredi hacmini arttırablliriz» anlamında bir karara vanyor Türkiye buö*ur. Fiyat artışı vendir. Bazı ekonomlst arkadaslarla aramızdaki fark budur. Onlar «fiyatlar artar, dolaşım hacml genişlerse» diyorlar. Biz, dolssım hacminin mutlaka genişleyeceginl biliyoruz. C E EMIHOHÜ HALKEVI Ü C R E T S Î Z Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Devlet Mimarlık Muhendislik Alcademilerf (Yıldız Elftzıg tzmın Profesör ye Asistanlar yönetiminde GİiyŞ KURSLARI Kurslar 25 Temmuz'da baçlarÜ C R E T S Î Z Orta Lise Hazırhi Kurslan Gece Gundüz Kurslar 25 Temmuz'da baslarKATITLAR AÇILMIŞTIR. Tel: 22 92 40 Eminönü Halkevi Babıâli CadCumhuriyet 7096 B t L Â N Etibank Genel Müdürlüğünden Maden, Enerjl ve Bani&cüık BölUmlermdo çalıatınUnak Oz» re sınavla müfettlş muavinl alınaeaktır. îateklüerin: 1 tktisat, Hukuk, Slyasal BUgfler Pakültelert fl« ıU8«r tlniversltelerln tdarl tllmler Pakültelerl, tküsadl n TlcaH lllınler Akademilerl. Robert Kolej Yükselc Kısnn ta tdaresl v« tktisat Bölümti ile bunlann Milli Eğitlm Bakanlıgmca tanınmıl Türkiye ve vabana ülkelerdeki esitlerinden mezun olması. 2 Smav tarihlnde 30 yaşını geçmemls bulunması, S Askerliğlnl vapmiî olman veya 19TO yıh aoobahar döoamlnda terhis olacak yedek subay obnası, 4 Etibank Genel MüdürlügU Ue Etibaak MUessese îsletme, Şantiye ve Şubelerinden temln edebüeceklerl şartnamede göstorilen beleelerle birllkte en geç 15/8/1970 tarlhine kadar «EtJban^ Tefti$ Kurulu Başkanhgı. Ankara» adresine mezun oldukl*n fakülte ihtisas daü ve hangl bölümden smava gireceğlnl büdsren birer dilekce Ue müracaat etmeltri gerekir. Yanlı sınavlaı 2/9/1970 4/9/1970 Maden Bölümünd» Enerjl ı 9/9/1970 ıı/a/mo BankacıUk » 16/9/1970 18/9/1970 gUnJerin. da Ankarada Etibank Egltim Siteslnde vapılaeakbr. Sınav konulan ve difer husualar şartnamede yanlKiır. «Ne yapalım?» Ocak ayından 1969 A r a l ı k • v ı n * ka~ dar para arn 16 milyar 428 tnilyon liradan 30 milyar 127 milyon liraya çıkmıstır. Bu dönem Demirel Hükümetleri dönemidir Maliye Bakanlan, Bütçe Komlsyonu söz cüleri ve Bcşbakan vergilere itiraza kalkana daim* su eevabi verdıler «Ne vapalım' Para mı k . 1*. rm* ...u. ı k.. (Basın: A. 106T71T722/7086) Parasal gelismeler, bozukluklar toplumdaki üretim binmlerinîn yanlış kuruluşu, yetersiz oluslan. ya cla eerekslz bulunuslan ile İİRilidir Üretim birimlerindeki bozukluklar, çarpıkhklar düzeltilemeden. sırf parasal eirişimlerle ekonomi düzeltilemez. Bir ülkede ban tanm öriinleri fdüçük nitelikli çay. tOtön v.b.) pazar bulamıvacagı bile bile vetistirilmekteyse. hâkim endüstri ölke ekonomileri karsısına plânlı bir dıs tiearet poHHk»«1vl* çıkılmazsı (bizde olduSu gibi). tanavide aseari ekonomik kapasitenin ellide birine eslt üretimde bulunan kapasltelere lzln verilmijse. aralan 2.000 km olan iki kıyı sehri arasmda tfenizyolu yerine kamyonla ulastırma yapılıyorsa vani üretim Uiskileri çırpıtılip, karmakanfik edilmisse hukümetler para arzını mutlaka arttıracaklardır. Böyle ekonomilerde i<e vasıtalı vergilerle yapılan zamlar fiyat arfıslannın psikolojik vansıyıslannı «iddetlendirir Biz çok lyt ekonomi bilen fiBretim öyesi vatsrlınmızın parasal olaylar kadar bn noktaian da hileeeBini tanrıederek bu kadir aynntıya Rİrmemistik Gerekîi oidugunu anladik. Durum bu olunca. «pnrı» mı basmalı. vergi ml nlmalı?» tar ir nokta unutulmamalı: Vergılerln ekonomik çarpıklıklan düzeltme yolunda düzenlenmesını en çoit biz savunduk. Yenl Gazete'de Kasım ve Aralık aylannda çıkan yazılanmız bunun delllleri. O zaman biz alınacak vergılerin neler olması gerektiğini te* ker teker yazmıştık. Gelen vergllenn bir kısmı bizim O zamanlar yazdıklarımıza uygundur. Bu gazetede çıkan ve eles•m...iM.. . . . . . . . . . . . ] tlrilen iki yazımızda da bazı vergilerin alınısından rfolayı hükümeti kutladık. Ama bunHER SALI HADtSE OLAN lann ekonomik çarpıklıkları düzeltmeye yeterli olmadığını savunduk. örnek olarak da iki konuya kısaca değindık. Burada da biraz derinlesellm. • Arsalann ve gayrimenkul edinraenin fiyatlannın arttınlmasını ele alalım. Burada fiyatlar toptan eşya fiyatlan artısıÎKİLI ANLASMALAR MÜZAKERELERÎ • nın çok ilerisinde gidiyor. Ne • TEHLtKELİ BİR NOKTADA: den? Çünkü burada fiyat artışlannın da dısında bazı neden • • le r var. Neler bunlarT ABD, İNCİRLİK ÜSSÜNÜ «HÜR DÜNYA. (V) Nüfus artısı, TAAHHÜTLERİ İÇİN KULLANMAK • (5) Gelir dagılımının bozu• luşu. İSTİYOR. (Ti Şehirlesme, (î) Sanayl kuruluslannıa bir• • kaç sehre yıgılması, (5) Ucuz konut yapımı İçin BİR GENELKURMAY RAPORU devlet yardımlannıa tıoırlı oluşu. • ASKERÎ YARDIMLAR ÇIKMAZI Bu nedenJer, ozelKkle 3. S, 4 ve 5 sayılı olanlar son derece •k önemli ve yogundur. Bu nokta • lar da önemli bir düzenleme yaPLÂNLAMA TEŞKtLÂTI ARAŞTIRMASI pılmadan «arsalar ve insaat pahahlandı» dive yurttsşın taleTÜRK KÖYÜ 1970 • bi azalacak degildir. Yurttas para arzı artmasa bile bannma * talebini diğer harcamalanndan • C.H.P.: SATIR OLAYININ İÇYÜZt) kısarak yerine getlrecek yani • sıkıntıya girecektir. Geçmı» • deneylerde «kira artınca» kiracılann daha ucuz konutlara gitBİR İNCELEME: ECEVİT TÜRK POLİTtKA HAYATINP tiği, semt değistirdigine pek YENt BtR KUYRDKLÜ YILDIZIDIR. ra^tlanmadı. • Gelelim tsşıt aracı konusuna. Şehirle?me, sanayl kapaDEVRİM: Adakale Sok 28/4 Yenişehir Ankara • sltelenndekl belll merkezlerde J yığılma toplumdaki dlger egilimlerden daha hızlı Bu artıs ••••••••••••••••••»•••••••••••••»••»•»•»»•• Cumhunyet 7089 hızlan yavaslatılmazsa va da artan taşıma taleplen baska yollarla (dfemir ve denızyolu) kargücünti şüphesız azaltınıştır FaMaUye TeşkUâtı çok yıpratıcı sılanraazsa tasıma talebi artısı görünen tasarrul bonosu çakat sorunu daha dennlestınrsek süregidecektir Demır ve denizhşmalarında. şımdıye kadar busu sonuçlan da eklemek gerek: vnllan iİ7erfnf1e vurtıcı tasımarokrasımızde pek alışmadığımız lara egilmedlkçe. âtıl kapositebaşanh sonuçlar aldı Getırler giderilmedikçe ve kamu hardıklen vergi tasarılan da geçcamalan hep büyük sehirlere mlse göre bilimsel ölçülere dadoğru akıtıldıkça (Bogaz Köpha uygun Basta Saym Bakan urulu düzene yapılan munisü gibi) karavoluyla taşıma olmak üzere tasanlann bütünHalefet İki çesittır Bır çetalebi artacaktır. EodfistrileslUğünü yasama organlannda kositfı ekonomıde daha sermede plânstz eidis bu artısı $idrumayı bıldıler Bu basanlı çanest ama «O«VB1 politikarta daha detlendirecektir Bu *urumda lısmalann bıraktığı lzlenim geaa yumuşak davranmayı düson derece cılız kalan vergileme lecekteki uygulamalar hakkınjene dahd vnrarlı bulurlar, butedblrleri nevi kısıtlayacaktır7 da ümit verebilır Ama nankhr na uymsvarı davranıslara karşı Her halde karayolu tasitlanna çok zor ve yıpratıcı bir güççıkarlar Bu karşı çıkışlar faolan talebi deği! Bunun örnelükler yığını karsısındalar Eızden kambıyo kuruna kadar Sini yakm geçmiste gördflk Bokonomi kanunlan. toplumsal her seytn "«erbest bırakılmasım vuna benzine zam yapıldı Tayapı, kötü lrfare alıskanlıklan ıîteme «eklınde en tipik temsilsıma talebi azaldı mı? Tasıt bahane arayıcılan ile zor bir çecilerini bulur Karsı çıkıslann talebi azaldı mı? Getirilen verkismeye girecekler bansı da arkasınds daha çok çi tasanlannm gerekçeierl bu de^tekçi bulacaSi içln verffi Son bir noktaya daha parsoruya «hayır» cevabını verikanunlannı seçer Aslmda ikimak basalım, bir öğretim üyevor. si blrdir Ve grfı ?aB muhalefetsi yazar 6ı olarak «Vergilere tir DiBer çeslt muhalefet is» kimlerin karşı çıktığı belli. o temflden. öretim birim ve mehalde kârlar düseeek ve fiyatkanizmalarında Grptim iliskilar artmayacak» demek tstiyor lerirdp deŞieiklik i«temlvorlarBu dogru bir inceleme yöntemi ızılanmızda onemle be«a deSisiktik vapılmsrtıkça adegil ama is çevrelerinden gelirttiSimız bir diger nokta. 'ılan adımlsnn yeterli olmadıSılen tepkiler de ilgi eekiei Busatıs ve ijletme vergileriynı «övTorler Bu da sol muhalenu anlaraak için kapftali«t hüle son tüketiciye giden vergi'pttir Mııhalefet Hirlerini avırkümetler ile ts çevreleri aralerin uyırulama zorluftu idi Anmak Icolavriır SaŞrian eelenl <ında hemen her noktada uvurr cak yetkililerden Bgrendikleri<ne lüzum vardı'» der «oldan olmayacaSını biimek vetpr Hı'imiz bir ölçüde biz) ferahlattı selenl i«p «ivf fakat vetmez» kümet Ijletme vergisl ile i« ögrendiSimire g6re bu verjrifer bu eibl adımlara Biz «ivi cevrelerinin tepk) gösteren bülerin uygulanmasında eiddl ha'akat vetmeî» divenlerdeniz. vük sT>ekıîI3«wnnr.ıı lce'imine ka 'îrlıklsr yapılacak. bu hazırlıkNletmc vergİRİ dışındakilpri. bu labalık bir küçUk tşletmec) grular bitirilmerlen uygulamaya gevsreıvla vorumluvorur tşletpunu da katmak hata<mı S$lecilmiveeek Bu hazırlıklann eidme VPTBIM verina d». tarımsal mlstir Bu siyaial hat» eetiridilik rtfirevln" Imrımak iste B r n m İyi fakat yetmeı K Uygulama zorlngn Y