Catalog

CUÎMHURİYET 31 Aralık 1968 Aviv Salaırısmî esefle BUGÜN Bu yıl da böyle geçti in son yazısını yazarkpn, geride k a I a n 365 f ü n b i r ' jibi f U J m ş e r j d i gözler öniinden geçiyor... Birbirine bağlı, aralannda sebep • netice ilişkisi olan yüzlerce olayla dolu 365 gün... Yietnam savaşını alıyorsunuz... Bu savaşın dünya politikasma getirdiği meseleler, Amerika içi gelişmelcre bağlamyor. Savaş aleyhtarları siyasi bir örgütün içinde kendilerini bulurken, Johnson'un çekilme karan geliyor. Ve Vietnam ın doğurduğu «Yeni sol» dan bir temsilci, silâh sesleri arasında siliniyor ortadan. Artık Robert Kennedy yoktur dünyada... Tıpkı Martin Luther King gibi... Vietnam'a akan Amerikan kaynaklarının ihmal ettiği zenciler, Martin Luther King'in ölümiinden sonra, bir isyanla boşalacaklardır. Vietnam başta olraak üzere, çeşitli sebepler Dolar'ı sarsmaktadır. Batııun para birimi Dolar sarsıhnca, birbiri ardına gelen para buhranlan içinde uyanıyor dünya... Batının buhram »adece ekonomik değil. sosyolojiktir de... Devrimlerin >eni sıntfı gençlik, öncülüğü işçilerden almaktadır. Isyan, sadece kurulu düzene değil, bu yeni düzenin üst sınıfı olan çağdaş teknolojiye de karşıdır... Fransa'daki mayıs olaylan ve gençlik a>aklanmasına sahne olan bütün tüketim toplumlannın buhram. yeni bir devrin ön habercisiydi 1968 de... Doğu Blokunun lideri Sovyetler de aynı bunalımı geçirdi. Sonuç ise ÇeUoslmakya'nın işgaü olacaktı. Çek liberalizasynn hareketlerini sarî bir hastalıkmış gibi yoruınlayan Kremlin yöneticileri, ilâcı, Çekoslovakya'nın işgalrtıde buldular.. Gerçi bu olay, NATO'ya ve Batı Almanya'ya karşı alınan ihtiyatî tedbir şeklinde sunuldu. Fakat, 20 nci yüzyıl sosyalist uyjrulamasının aksayan tarafını kııv^etle bastırmaktan başka bir şey olamazdı bu. Zor kullanarak, demokratik gelişim önlenildi ve bürokratlar yine ağır bastı. Cilas'uı de>imi ile «Yeni sınıf»... Ay'ı tlolaşan insanlar, takma kalble yaşayanlar ve Ueri doğru atılmış yüzlerce adun... Fakat Aralığın son gününe geldeğinizdfe, tarifı öncesi bir davranışa şahit olclunnz. Israil, Lübnan'dan bir kan dâvasında rastlanan biçimde intikamını aldı. Bir baskın ve tahrip edilen sivü uçaklar. Bu da yılın çelişmesiydl belki. Modern teknoloji ile orman kanunlarmın işbirliği... 1969 a girerken çeşitli olayların geliştnesini bekliyoruz. Mnhakkak olan. bu yılın, geride bıraktığımız 365 günden daha hızlı eeçeceğidir. Fakat üzüle üzüle alıştıçımız bir gerçeği de belirtelim: Ne tsrail'in Araplara, ne de Amerika' mn Vietnam'a karsı uyguladığı kuvvet politikasma, 20 nci yiizyıla uyjjun süratte bir tepki gösterilecektir. Güvenlik Konseyleri toplanacak, genel kurullar yine kararlar alacaktır. Ne varki, devlet haline dönüsmüş baskıcı giiçler, eski metodlarla yine orman kanunları uygulayacaklardır. Sovyetlerin Karadenizde Ame ' rikalıların da Akdenizde füolan vardır. Isler tersine dönmüştür, Sovyetler Akdenize inmekte, Amerikalılar ise Karadenize çıkmaktadır. Taltadaki, Potsdamdaki pazarlıklar Lluslararası siyasî ticareti hâlâ düzenlemektedir. Ancak bütün bunların ötesinde Arap topraklarında hâlâ Israil'in isgâlci kuvvetleri hüküm sürmektedir. Bu da yetmiyormuş gibi bir beynelmilel havaalanına Israil helikopterleri güpegündüz baskın vapmaktadır. Milletlerarası politika, orman kanunlarının hâlâ uygulandığını çösteriyor. Ümidiıoiz, bu nygulamaya Kıbrıs'ta sahit olmamamızdır. Nice yıllara.. Isr,il baskınının intik,mını (DIŞ ^ERLER SERVİSt) de tepki uyandırmış, DışişBakanl.g, Sozeusu Oktay kl «Tecavuzi hareket, Türşıla. e s e t v e e n d i ş e y I e k a r Baş'ı" demiştir. de Arap gerillalan • Nixon Vietnam 01$ BASINDA 0 için yeni bir strateji Key Biscayne (Florida) (s.a) anışmanlardan bırının açjklamasına gore, Başkanlığa seçılen Richard M. Nucon Vietnam konusunda ahenklı bir strateji hazırlamaktadır ve bu stratejinın ana hatları Nıxon'un Başkanhk görevıne başlamasından hemen sonra açıklanacaktır. Daha sonra Nixon'ın verece gı yeni talımat, Saygon'daki Amerikan Buyükelçıliği yetkililerıne, cephedekı komutanlara ve Paris banş gdrüşmeienndeki Amerıkan temsilcilerine yazılı o ; larak iletilecektir. ' Nıxon ile yedi danışmanı Bis j cayne Bay'deki bir gün süren toplantı sırasında Vietnam konu •uınu da incelemıslerdır. SAHİFE Üı BEYRLT Arap gerıllalan, îsrail'in Beyrut Havaalam baskınına karşı, dun harekete geçerek, bir Israil kasabası ile bir sırnr karakolunu top ateşıne tutmuşlardır. Olaylar sırasmda, 18 yaşında Israıllı bir kız askerin olduğu açıklanmıştır. D b.r Suleyman soru^ Demirn e l Ankara'nın tepldsi Ay, filmde yeşilimsi renkte görülüyor Bir komisyoncu lorunları için arazi almak istiyor LONDRA, <a.a.) * ngiliz Ticaret Merkezi «City» dekı bir emlâk komisyoncusu, hukukçulara baş vurarak ayda arazi satın almak imkânlarını ögrenmek istemiştir. Niyetinin ciddi olduğunu bildiren John Harrıson adındaki emlâkçi şöyle demiştir: «1910 yılında bazı kknseler Havana'da kurutulması imkânsız gibi görünen bataklık araziyi satın almışlardı. Bunlar bu sayede milyoner olmuşlardır. Ayda arazi satın alırsajn bu hana belki buyük bir ticarî üstünlük sağlamayacak, ama çocuklarım ve torunlanm için verimli bir yatırım olacak.» îsraıl'ın Beyrut Havaaîanını basma^ı nlau, memleketimız mu vardır? /, hiçbir sevi t.s rfilmfi. tığımız go HOUSTON Amerikan Uzay Ajansı, dün buradaki Uzay Merkezinde, «Apollo8» astronotları tarafından çekılen bazı filmleri gazetecılere göstermiştir. Renkli çekılen fılmierde Ay. genellikle yeşil görünmekte, guneş ışınlarının yansımasına gore, şekilleri de yumuşak veya sertmıs. kanısını yaratmaktadır. Aynı filmlerde Dünya da çok ilgi çekici gorünmüş, kadıfe sı,\ah bir fon içinde parlak mavi ve kahverengi renklerle perdeye aksetmiştır. MOSKOVA .Pravda» gaze'esinde dün yayınlanan yazısında Akademi Üyesi Boris Petrov, «Zond 5» ve 6» uzay araçlarının Ay'a insan gotürecek niteliklere sa hip olduğunu öns sürmüş ve her iki uzay gemısinin de Ay'ın çevresinde «Apollo8.den önce üçtuğunu hatırlatmıstır. Pravda ne diyor? KATILABI M ya seyahat, *l Çekoslovakya, Via c&unk..* 1 döndüren teknolojik ilerlemesiı A etnam. Batıdaki para buhranı, neticesidir ve bu kanşıkhklarda ! W" Amerikada ırk kavgaları, Afridınlar. modern endüstri toplumu ka ve Ortadoğu buhranlan, geride daki (ister Kapitalist, ister Mar bırakmak üzere olduğumuz yılın sist olsun) müesseselere yönelmi belli başlı olaylan oldu. tir. Fakat tüm bu karışıklıklar araGörünüşe göre 1968'de ild büyi sında, 1968 senesini, meselâ 184$ gieylem veya ideoloji, yılm büyii bi insanlık tarihinin bir dönüm yıolaylarmı etkilemiştir: Bunlann I Iı yapan özellikler bulabüirmiyiz rincisi, kişinin kendi yararmak) acaba? 1848'de Anayasa ile yönetioldu^u makina dünyasmda rolünü ; len millî devlet tezi, o zamana dek ne olacağı sorunudur. : süre gelen moııarşi ve imparatorIkincisi ise, mevcut politik mü luk muesseselerini temellerinden esseselerin kişi> i bu makina dün sailamaya başlamıştı. 1848 devrimyaşında korumaya yeterli olup ol leri. gittikçe güçlenmeye başlayan madıkları problemidir. endüstri devrimüıin siyasi ve topKanımıza gore, Batı Avnıpada lumsal sonuçları olarak ortaya çıkki öğrenci ayaklanmaları, Çekoslo mıştı. 1968'deki karışıklıklaruı büvakyadaki liberalizasyon hareketi yük bir kısmı jse, 20 nci asrın baş Vietnam, Afrika ve Ortadoğudak gerilla savaşları ve hattâ Slao'nur kültür ihtilâli (bu ıhtilâhn özelligı nin düşünce özgürlüiü değil, fakaf konformizm olmasına rasmeni ara sında ortak yön, tüm bu oluşumlarm makina ve teşkilât karşısında kısıyi ve kişinin hakkını sai unmasıdır. Tüm endüstri tcplumlarııda, ideolojik nitelikleri ne olursa olsun, şu özellik göze çarpmaktadır: Bu toplumlarda gerek iktisadi ve kulturel hayat ve gerekse hüku^et mekanizması giderek merkeziyetçi Iıge yönelmektedir. Gene bu "toplumlarda güçlü bürokrasiler ve kül tur tekeUeri gittikçe yayılmahtanır. Halkm bu bürokrasi ve tekelIere karsı gösterdiçi tepki ise. ber '• kede değişik nitelik göstermektedır. Meselâ Çekoslovakyada ve bir dereceye kadar Rusyada, halk. komunist Parti tarafından uvgulanan katı bürokratik kontrola karşı da. ha fazla siyasi ve entellektüel özgurlük talep etmiştir. Çekoslovakya tecrübesinin önemı, sadece bir ulusal bağımsızlık hareketi olmasında değil, fakat aynı zamanda komünizmin siyasi ve iktisadi yapısını insanileştirmek he defini gütmesindeydi. Bu tecrübenin başarı kazanması diğer komünist ülkelerini ve Batıdaki solcu fi kirleri büyük çapta etkileyebilirdi. Kremlindeki tutucu yöneticiler. e e rek kendi yazarlarınm ve gerekse Çek reformcularımn liberal fikirlerinin Rusya ve Doğu Avrupadnki kuvıet sistemini çökerteceğinden Korkmuşlardır. 1968 in geiirtükler! I INSANDAN İNSANA BlLGl AŞISI YAPıLACAK DALLAS, (Texas) (a.a) S lâçlamı vücud üzerindekı et I kisi konusunda uzmaıı olan ' Baylor ünıversıtesı jetkılilerinden Dr. Georges. L'nger, Amerikan Bilimsel Gelışnıe Oerneginin tnplantısında günün birinde asılama yoluyla bir insan dan diğerıne bılgı aktarılabıle cegini söylemıştır. 2üOU'den fazla fare uzerınde denemeler yapan Ungar'a gore, karanlıktan ya da merdıvenler den korkma>a ahştırılan farelerın beyınlerınden alınan zerreler enjeksıyon yoluyla dığer farelere verıldığtnde, gene.Ukle karanhğa ve basamaklara kdrşı korku duymayan bu har*'»nıarın huy değıştırdıklerı gorulmektedır. Ungar'a göre aynı esasa dayanarak bilgili insaniardan cahillere bilgi naklı de günün bırinde mümkün olacaktır. Batı Öte yanda, Batıda ise, bürokrasl ve otoritenin Doğudaki kadar güçlu olmamasma karşıhk. başka gayn ınsanî oluFumlara tanık olmaktayız. Orneğin. ırkçılık, kültürel tark gozetmek, ya da iş verme ve lıştırma konulanndaki umursa•jık bunların arasındadır. da, para krizi, öğrenci ayakn ve Amerika ile îngilîa• catışmaları gibi oluşumsiyasl buhranm değişik ir<il etmektedir ki, bu b ) ur Bu onun üstune bina nolojikjleri, artık çeşit büyümü»,mağa politilc kerî güveiHaktadır. me gibi b a z i i ] i k | e t e k lerin pek küçfcçne ç o k lan göze çarpmrda ^ şılık, bazı kültiu, pn alanlarda ve ırk «,<et zülmesi gibi konula, devletin fazla büyük yetci olduğu müşahede tedir. Kısaca.. • CEZA Geçen ay Yugoslavya'nm Kosova kesiminde kaydedilen gösterilerle ilgili görülen 60 kişi 15 günden bir aya kadar değişen hapis cezalanna çarptınlmışttr. • BU YIL YOK Yeni Çin Haberler Ajansma göre Fukien'deki Çin Halk Kurtuluş ordusunun söz cüsü yeni yıl dolayısiyle bugün ve 1 ocak günü (yarın) Milliyetçi Çinin elindeki adaların bombalanma sına ara verileceğini bildirmiştir. Sözcüye göre, Kuemo Tatan, Erth han ve diğer adalardaki «yoldaşlann» yeni yılı kutlamalarına fırsat verilecektir. İlk kalb alıeışı Washkansky içîn anıt dikildi Pakistan'da particiler arasında kavga RAVALPİNDI, <a.a.) akistan'ın Pişin kesımınde ıktıdardaki İslâm Birliği ile muhalıf partılerın üyelen arasında yeni bir çatışma çıkmış ve beş kişı yaralanmıştır. Iran sınırmdan 48 kilometre uzaktaki bu şehırde düzenlenen bir mıtıngde soz alanlann hükumeti ikılık çıkarmakla suçlamalarından sonra patlak veren çatışrnacîa 21 kısı tınuklanmıştır D P CAPETO\VN, (a.a) ünyada ılk kalb naklı ameliyatı olan Louıs Waskhkansky'nin mezarında yapılan bir törenle bir mezartası dıkılmiştir. Törende hazır bulunan ve ılk kalb nakli amehyatını \apan Proefsör Chnstian Barnard, Washkansky'nm cesur davranışının dunvadaki milvonlarca insan için ne ifade ettıgmi gel?ce ğin ortaya koyacağını bildirmiştir. Torene, dünyada ıkıncı kalb amelıyatı.'» geçiren ve hâlen ha hatta olan Dısçı Blaıberg'ın eşı nın de aralarında yer aldığı 500'den fazla insan katılmıçtır GUN 50 APARTMAN DAİRESİ 20 adet 100.000 LİRA 40 adet 25.000 LİRA 100 adet 5.000 LİRA 500 adet 1.000 LİRA ayrıca 11 000 talihliye çeşitli para ikramiyelen 10 MlLYON Hralık MİEYON' ZİYAFETtN'E katılabilmek için 31 Aralık akjamına kadar İŞ Bankasında mutlaka hesap açtırıaız. Bugün son gündur. Acele edıniz. Üçüncü Dünyî tçüncü dünyaya gelince; 1 ği gibi raodern millî devlet l yada henüz yeni olup, çeşitl kültürleri bünyesinde sağl şekilde birleştirememekte alanda zayıf kalmaktadır. üçüncü dünyada, sömür karşı savaş konusu, işleri c karıştırmaktadır. Genç ülkı yönetici sınıfı, devlet mek; sı dağıldığı takdirde, tekrar yalistlerin boyunduruğu al receklerinden korkmaktadır nun için de. kabile, dil ve rılıklannı göze almadan. he hasına olursa olsun, devlpti tesini güçlendinneye çabal dırlar. Neticede, ortaya Nig Biefra, Hindistan ile Naga buhranlar çıkmakta. Kürtler. Endonezyada Çinlil mada ise Karenler devamlı suzluk yaratmaktadırlar. B ma, Ortadoğuda Filistinli l la İsrailliler arasındaki m de, iki değisik kültüre meı insanların yanyana yaşanıal min edecek siyasi müessesel rulamamasıııdan ileri gelm B. M.'in i!k Genel Sekreteri öldü NEW YORK Bırleşmış Milletler'ın ılk Genel Sekretpıi Tr>g^e Lie, Non'eç'te ölmü^tür. 1950 1952 yılları pra^mda BM. Genel Kurulunca Genel Sekreterlığe seçılen Lie'nin öiümü, teşkilâtm bir sözcüsü tarafmdan açıklanmıştır. TTT T T T jjManzarah Du v Yaprağı da Renkli Duvannızın en güzel süsüdür UİJI\UTAKVIMI K TT AR Mehmet BARLAS Güven B«sım »e Yayınevi İstanbul İlâncılık: 265 16000 Jkı kaybımız Ç i n Nükleer Klübe girmey ran ve hızla sınailesen ( gerek tarıhi ve gerekse bakımlanndan özel bir gâl etmektedir. Acaba 9 Tung gibi otoriter bir yaşlı Baskanının, Batının kâr ögrencilerini cezbedı rafı nedir? Belki de «Ku tılâh» deyimi, bu sorunı vabını verebilir. Kültür ile Batıdaki öğrenci aya lan arasındaki ortak yön nin de geleneksel kültür isyan etmis olmalarıdır. zamanda iki hareket te tın sadeece maddi cephc degil fakat manevi ceph< ilgilenmekte ve bir tarzı aramaktadır. Ağırlıl değil, morâ) değerler ü dir. Maoizm, Batıda, «: toplumuna» karşı güçlü I ki yaratmıstır. Sonuç olarak şu söyle 1968 devrimleri, sosyal ' türel alanlarda etkili ol na rağmen, siyasî bakımc devrimleri gibi, basarılı mıslardır. Çoğu ülkelerdı fazakârlar kendilerini kı tirmiş veya basa geçmı \ixon, De Gaulle. Brejnı pa ve tngiliz Torilerı (» zakârları) örnek olarak lebilir. öte yanda milli cereyanı da zayıflaya kuvvetlenmiştir. The O MAARIF DÜVA R SAATLI TAKVIMI TOPTAN Şatış Yeri: İSTANBUL MAARİF KİTAPHANESİ Cağaloğlu Yokuşu Nc. 38 İST. İlâncıük; 618 16018 CIKTI Meıhura Dz. înşaiye Muh. Vasfl ve Ismet Bener'in; Saadettııı Alpman ile Muhlıse lîgın'm torunu, Melâhat ve Adnan Eener'in sevgili oğulları, Kurınnisa ve Kâmran Atabay'ın kıymetli damatları; Kâmuran ve Tnrcan'ın İedakâr ağabeylerı; Oyman Atabay'ın sevgili enıştesi; Kenan ve Saime Bener ile Fikret ve Nadîre Aloraan'ın yeğenleri; Oya Bener'in kıymeîli eşi; Nal&n ve Niîhan'ın bincik babaları bir tertiple meydana gelen muessif bir hâdise sonu 2S12196S gunu 22 yaşında h?y sta veda ettırılmıştır. Cenaıcsı 31121968 Salı gunü bğle namazını müteakip Kadıkoy O?manağa camii çcrıfındcn ahnarak Karacaahmet'toki aile ksbristanıııa defnedilecektır. Tanrı rahmet eyleye. AİLESI Cumhuriyet 16022 Yenilik... "Mılyon Zivafetinde" tasarruf sahiplerine lf Bankası süzel bir sürpriz hazırladı: Antcaranın gözde semti Çankayada, 100.000 lira değerinde, kalorilerli, marley döşeli. rahat ve ferah bir salonu, 2 yatak odası, renkli banyosu olan \e her türlü konforu haiz 20 adet şahane anartman dairesi ile... Aynca: lstanbulda, Feneryolunda 3U Apartman Dairesi, cem'an 50 APARTMAN DAİRESİ Mılyon Ziyatetinde talıhlilerinıfaekh\ or. NURH^N BENER TURKİYE $ BANKASI PARAMZIN... ISTİKBALJNIZÎN EMNÎYETİDİR Yeni Ajans: 67 45/15993