Catalog

SAHİFE İKİ CUIVIHURİTET 11 Aralık 1968 •••••••••••••••••••••a Eğilim politikasHida pelişmeler Prof. Dr. Ahmet KILIÇBAY SİYASET'te MODERNLESME Arada harcanmıyalım Karadenize çıkan iki Amerikan savaş gemisi günün konusudur Bereket versin ki günün konusudur. Geçmişte Goben vr Breslav adında iki Alman gemisinin Kara denıze açılarak Türkiyeyi iradesi dışında savaşa sürüklemesi, bizlerı mütterik bandıralı gemilere karşı dikkat ve ihtiyata dâvet ediyor. Amerikan dostumuzun ikide birde Türkiyenin başını derde sokmakti vekta olduğunu bu sebeple bir daha görüyoruz. Amerikan Altıncı Filosu 36 Agustos • 9 Eylül tarihlerinde İzmiri ziyaret etmek istediği ramat: bizim yetkili makamlar: Milli Kurtuluş günlerimizdir. ziyaret ters tepki yapacaktır, daha sonra gelseniz olmaz mı? dediler. Ne var H bn makul teklifi Amerikanın egemen gururu kabul etmedt. Ve bn yüzden memleket hop oturup. hop kalktı. Şimdj de «dostumuz» Amerika, füzelerle donanmış gemilerini Karadenbie çıkarmakta ısrar ediyor. Gerçek «dost» olsa, daha anlayısii bir tutumla Rusyayı Türkiye üstüne tahrik etmekten kaçınman grrekirdi. Karadenize çıkan Amerikan savaş gemilerinin durumlan Montreux Anlaşmasına göre tartışmalıdır. Bu yüzden Turkiyey* karsı Sovyetlerin eline bir koz veriliyor. ve Hashinırton'un iyi niyet sahibi olup olmadığı, bu noktada eöleelenivor. Amerikan^savas temilerinin Karadenize çıkması Dısisleri Bakanlıjhmızm dediği gihi «tahrik» değil de bir «jest» ise, Washinırton bu işi Montreux Anlasmasının hükümlerine tartışmasız uyeunlukta çemilerle de vapabilirdı. O n m ı n ne Sovyetler Montrem Anlaşma«ını dillerine dolavabilirlerrti. ne de biz iki büvük devletin itismesinde birinci rol sahibi olarak ortaya çıkardık. Daha geçenlerde tsmet Paşa: « Bir büyük devletle dostluk, bir büyük hayvanla ayni yatakta yatmaya benzer.» demişti. İşte simdi ayni yatafcta yattığımız yaratık kıpırdanmış. bizi miiîkü bi' duruma tokmustur. Hic kuşkusuz «dostumuz büvük devle;» ivi nivrt sahibi değilken «komşumuz büyük devlet» t«n ivi niyet beklemek boş bir haval olur. Sovyetler rie ellerine geçen fırsatı kullan mışlar ve Boğazlar ttstünde anaforlaşan bir sert hava esmeve ba* lamıştır. Hal bövle iken Dısisleri Bakanlıpımı? sözcüsüniin demed garip vankılar uyandınvor. Eğer gazetelerde okuduğumuz dnğruys:» «Amerikan gemilerinin Karadenize cıkmalan ve bu oiayın Sovyetler tarafmdan «tahrik» olarak nitelendirilmesi konusunda» bir açıklama yapan Dısisleri Bakanı sözcüüü: « Bu tahrik degil bir jesttir» demis. Dısisleri Bakanlığının böyle bir şey söylediğine inanmak zordur. Çünkü Türkive. Amerikan devletinin hesabına konusamaz. Karadenize çıkan Amerikan savas sremilerinin hangi nivetle vüklü bıılundukları bizim Haricivemizi ileilendiren hir konu dejildir. Amrrikan savas temilrri Pentaeon'dan aldıkları emir ve görevle hareket ederler «Tahrik» için mi cıkmışlardır. bir «jest» mi vanmak istemisle'dir? Maksatları nedir? Bizim Dısisleri nereden bilehilir" Bilse dahi Moskova ile Washinçton arasında \iirürlüge eirmesi eereken bir tartısmava niçin katılır? Bırakalım So»Tet iddialan karşısında Amerikan makanıları savunmaya girsinler. Biz salt Montreux Anlaşmasınm hu kuk kuralları içinde kalmalı ve: Boğazdan geçen Amerikan gemilerinin niteliği Montreux've uygundur: hal bövle olunca hangi nivetle Karadenize çıktıklan bizi ilgilrndirmez demelîviz. Raradenizin bir özelliği vardır: Buraya girecek savas frmileri millrtlerarası bir antlaşmayla bazı kayıtlara bağlanmıştır. Bu konuda karar verecek makam da Türkiyedir. Türkive. Montreux antla?masim lâfzınt. ve ruhuna uygun bir sekilde uvgular da taraflar arasında en küçük bir tartişma ve sızıltıva mevdan vermezse. hem ba rışı korumakta yararlı hizmet görecektir. hem millî çıkarlara en avgun tutumu henimsiyecektir. Amerika. Türkiyenin iostuysa Sovyet lerin eline koz vermekten kaçınmada Tiirkiveye vardımcı olur. Eger Moskovsda bir kötü niyet varsayılıyorsa. bu kötü niyetin eline bir takım silâhlar vermek, Türkiyenin müttefikleri için ivi niyet göste^ risi değildir. Tiirkiyeyi gerginliklerin ön kesimine itecek Amerikan baskısına dur demeliyiz. Dünya sartlan öylesine gelişiyor ki, öz»llikle küçük devletler «düşmanlanndan» olduğu kadar «dostlanndan» korunmasını bilmelidirler. Türkiyenin tarih: Türkijenin düşmanlanna karşı kendisuü korumasını bildiğini gösteriyor.. Ama ya dostlara karşı korunmak? tşte Türldye bunu hiç bir zaman becerememiştit. Basımıza dert olan kapitülâsyonlar Fransız dostluğuna hediye edilmişti; Alman dostluğu uğruna irademiz dışında Birinci Dünya Savaşma sürüklendik; Amerikan dostluğunun ölçüsünü nasıl kacırdığımızı anlatmaya bilmeyiz lüzum var mıdır? G enel Kalkınma Plânının 1969 yıhna ait Efitim programı yakından incelendifi zanan öğretim ve eğitim politikasında önemli baıı değişmeler meydana geldiği dikkati çekiyor. 969 eğitim programında öğretimin afırlığimn Ik ve ortaokuldan yüksek öfretim ve eğitime :aydmldığı görülmektedir. Böyle bir değijme' lin lehinde ve aleyhinde çesitli görüsler ileri ürülebilir. Oğretimde ağırlığın ilköğretimden yfiksek ğretime kaydırılması yeni ilkoknlların açılmıacağı anlamında ele alınmaraası gerekmekle lerabCr, gelişmenin, yani ilkoknl sayısındaki rtısın diğer sartlarda mümkün olabilecek bir pviyenin altına düsmesini ifade eder. Böylece kokul ögrenimi yapacakiann ssyısı mümkün labüenden daba az olacaktır. «Herkes en az ilkokul ögrenimi yapmalıdır» loganı bn snretle, zedelenmese bile, berelenlis olur. Bnna karsılık daha genis bir lümre ükgek öğrenim yapma imkânlannı elde etmis lacaktır. Ru iki alternatif arasında kıyaslama yapıp konomik gelisme ve toplum refahı üzerindeki tkilerini incelemekte faide vardır. öfcrenimin iki rönü vardır: O Birincisi toplum refahı ile dogrudan ıjrraya ilgilidir. Tonlumn teskil eden kisiler dcce sahip oldnkları maddi varlıklan değil, lei ve sörgüleri sevivesinde havattan naplerini alırlar. Toplumnn refahı, kisilerin madimkânlan, hnznr. âhenU ve «bilgi seviveleri», sacası beserî kaliteleri ile beraber yBkselir. ı yönü ile öjretim. toplumnn sosyal refahı erindc dogrudan doSruva hn etkiye sahiptir. O öğretim. kisilerin bilgUerini artırarak Dİnmnn maddi refahına katkıda bnlnnma ıclerini artırır. Bövlpcc ölretim, dolaylı olak sosval refahın artm'sma hizmet eder. Zira »ddi refah, sosyal refahın önemli bir nnsnrar. llkö$rethne verilen agırlıgın artraası dah» k savıda kişive düsiik seviyede bilgi verilmelir. Yüksek öErrtimin nisnî Sneminln bflyij•si ise, nispeten az savıda kisinin bilgi ve ihasının yiiksek seviyelere çıkarılması demekSimdi «bnnlarrtan hanri vol iktisadi kalkınmi7» d?ha hüvük bir hız verir?» sorusu üzede dur'<m: Öğrenimin iki yöni'ı lktisadî kalkınma T (KSEK ÖGRETÎM VE İKTİSADt KAL* KINMA : Vüksek öğrenim yapanların sa• ımn artması sadece insan kalitesini yükseltkle kalmaz, onların millî çelire şu veya bu ıeple yapacakları kstkıları da artırır. Yük. öğrenim yapanların çoğalması modern bilgi teknolojisinin benimsenip yayılmasına ve mleket sartlarına nydurnlmasına hizmet r. Yiiksek öğretim toplumda çekiei, sürükici kuvvetlerin gelismesine Imkân verir. Bnna karsılık. daha az sayıd» yiiksek tahi, daha çok sayıda ilkoknl diplomasına sahip anan kisıle'rSen meydina gelen bir toplnmher çesit gelisme, yenileme büyük bir gfle anamaz. Çekip sürükleyen, yeni fikirleri akın veya yaratan nnsnrlar daha gücsüz, daha ıf kalır. Bn sebeple öğretim ve eğitime ayrıık imkân ve kaynaklann kıt bnlnnmssı, yaher iki öğretim ihtiyacını tam olarak karsıa çücünün sınırlı balnnması halinde, fki yol «ında bir seçim yapmak gerekir. Böyle bir min yapılmasında öfiretim ve eğitimin sosrefah üzerinde dolaylı \e iktisadi kalkınma rindeki dolaysız etkileri gözden kaçırılmaıdır. Bu ölçüden hareket edildiği ve «iktisatalkınmaya yapılacak katkı» kriteri ele alınzaman ikinci volnn secilmesi, vanl vüksek :time ağırlık veriimesinin uvrnn görülecefri hesizdir. Bundan baska, yüksek öğretime ven önem iktisadi kalkınma temposnnu hızlannak snretivle. dolavlı nlarak daha genis bir enin eğitilmesi için eerekli marfdi imkânlalazırlar. Bövlece, 15 ila 29 senelik bo plân emi ele alındıği zaman, baslangıçta yüksek inime afırlık vermek suretiyle. sonradan r/ın bir ilköğretimin gerçeklestirilmesi mümolabiUr. ATILMA: Neo halkçı yenı muhaleietin sosyoekonomik programının en belirgin nok• ••• tası, katılma (participation) t»te• ••• •••• gidir. Bu istek gyni zamanda öğrencilerle işçi sınıfınm devriınc] hareketlerinin başlıca temasıdır Günümürün bu alandaki istekleri siyaset açısmdan Fransız derriminin Kurucu Meclısi ve ekonomik açıdan Rus devrimlne kadar geri uzanmaktadır. Bu evrensel ve tarihî deneye aynca 19521968 arasında cereyan etmekte o!an KSEK ÖGRETtMtN KALİTESİ : TökYugoslav denemesini eklemek şe sek öğretimin ynkanda belirtilen sonnçlarekir. Görüldüğü üzere bu fikirn doğnrmasi için bacı tamamlayıet sartlann da ler bir yandan plüralist anayasa) bulnnması gereklidir. Bn sartlar, yiiksek öğredevletlerde, parlâmentolan, öte timin kalitesi ve seviyesi ile ilrilidir. Tflrklyede j'andan merkeziyetçi sosyalist yüksek öğretim yapan müesseselerin jrnelerini, devletlerde tek partinin bünyesini alabilecekleri öğrenci sayısı jribi <kantatif> bir zorlamaktadır. Başka bir deyimle ölçfl ile tâyin etmemek gerekir. Bnnnn yanında günümüzde yığın toplumlarda en öğreticinin, öğretimin ve Sğrenclnin kalitesini «••I fazla tartışılan hususlardan biri •••ı de gözönünde bnlundnrmak gerekir. Tflrkiyede danışçı ve karar verici yeni soskamn sektSrfinde öfretim yapan müesseselerde yal ve siyasal kurumlar ne şekilbenzer dallarda oldnkca farklı kaliteler, farklı de en ahenkli bir surette genel ölçüler meveuttnr iörel yOksek oknllardakl kaçerçevenin içine oturtulabilmelrte litenin çok daha düsük oldntnnn bn ve«lle fle dir. hatırlatmada faide vardır. BnırSnkü hailerivle :::: tlk bakışta 1960 lann sonuna özel yükn*k oknllar kallteli öğrenei yetittiredoğru şiddetli patlamalara yol nıezler). öfreticilerin kaliteleri bfivfik SlçBleraçan bu talepler, sanıldıgi kadar de fark'ı oldnjn ribi »»retlm sartlan da değiyeni değildir. Kapitalist toplumsiktir. öfrenci basına dösen hoea. teçhlzat ve lann sıruf partileri, belirli bir difer Imkânlar fakSlteden fakıilteve ve vflksek sosyal tabakanın temsilciliğini bıoknldan oknla değismektedir. Sasvat ilimler B»rakıp, onun yerine genis seçmen retimi yapan mfiesseselerde Strenci basina dükütleleri adına konusmaya başsen masraf teknik Stretim vao»n mflesseselere ladıklan günden bu yana siyasal nazaran rok diisük bnliınmsktadir. Bazılan bnkatılmayı sağlayan başlıca melcann Stretim dalının niteiiH lle Izah etmekte Isenizma olan seçim. aslında birbiler de. tam»men haklı değiMirler. Tnolamn kairine benzer seçkin (elit) ekiplekmdırıp daha ynkanlara ılutrn sfiriikleyerek rin rekabeti haline uelmistir. Oynnsnritnn Sosval Bilimler dalından yetistiğini sa bu gelişime paralel olarak mofoıtmamak rerekir. dern toplumlann artan (sbölümü veni, yeni görevsel gruplar yarateknik hilrinin. pozitif ilimlerin Bnemini mıstır. tşte son vıllarda klâsik siinkâr etmemekle bersber. bn daiiann öneyasal yapılan zorlayan bu slireçminin snsyı>> hilimlrr »'erhine büyiitüldüiTinn • ••a tir. Batıdaki ülkeler daha aynnüzüntfi ile fÖT»vnrxxT. Tfirkirede ilmî arastırnta tılı bir katılmayı sağlamak. basmükifatUrı yalnı* fen dalında ralısan bilim •••• ka bir deyimle bireye içinde ya•••• •••• •damlarına verildiği cihetle sosval dallarda a(•••• şadıfh grupunun dlleklerini daha rasanlann arastırma vaoıp tonlnm kalkmmasısüratle kanuni mercilere duvur: : : : r% )ıÎT^ı»«e hnlnnn<<<4<*i rehahı nvanmaktadır. mak hususunda ilginç denemeleOrsakl bir ekon«f»"î«tin. hlr «osvnloğnn Tflrkire girişmistir Bu denemeler temveve ait çahsması bir fiıikrinin. klmvacıri'n resil alanında bir takım yenililtlere nel arastırmasından çok daha önemildir. Bn seyol açtıklan gibi karar verme sii•••» recine katılma alanında da yeni henle rfiksek öğretimin kalitesini yfiksettlrken. kurum ve yöntemler gelistirmishilim dallarına verilen Snem ve imklnlar da tir Böylece zamanla siyasi parlâdenHestirllmelidir. mentolann yambasmda sosyal •••• öte vanda Türkiyede flimle nvgnlama ara•••• parlâmentolar yer almaya basla••«« nnda köprü knracak bilrili bir zOmre Toktn^. • mıs. menfaat ftruplannm brganik Bn zflmrr ilmî arastırmalan yapamaıa bife <l>iınş ftütünleşnje. sfirecL olgunlastmş .ve ları kendi raesleğiniri ihtivaçlah seviyeslrfde* nıhayet çeşitli sosyal gruplar de»nlavıp massedecek kijiierden mevdana (telir. gisik mekanizmalar yardımı ile Bnnlar yeni bileilert daha kolay, daha anlaşıkarar verme yetMsi ile donatılIır bir kalıba *»karak nvfrniayıeı sınıfın hizmemışlardır. tine sünarlar. öte vanda nvgnlayieıların toplaIk defa 1921 de Weimar Aîdıtt malflmatı ilim adamlanmn istifadelerine manyasmda kurulan ekononlastırarak onlann arastırmalanna yön verebi•• •• •mik konsey {Reicswirtschaftlirler. Bövlece iki yönlü bir fonksiyonla sistesrat), farklı blçimlerde de olsa, îîü "I min kapılannı modern bilim ve teknolojiye açbirçok yeni anayasalarda yer alt'Ul»n tihi tonlnm me«»lel»rîni haltedecek veni mış, ya da parlâmenter uygulamaaraştırmalar icin (terekli malzemeyi verip onlalanna etki yapmıstır. tngiltere'de ra ışık tntarlar. sadece bir tek yılda 1S57S8 de tngiliz Sendikalar Konseyi 65 hükumet komitesinde görev almıştır. Dördüncü Fransız Anayasası sürestnce 4.700 danısıcı organ •» ngünkfl seviyesiyle yüksek öğretim yükkurulmus, bunlardan 500 U kon* * sek kaliteli kisilerin yetişmesine elverişli sey, 1.200 komite ve 3.000 komısdeğildir. Yiiksek öğretiml kantatif kriterle deyon olarak faaliyette bulunmuslarğil kaliUtif ölçülerle ele almak zorttndayız. Yedır. Beşinci Fransız Anayasas; bu ni eğitim politikasmda bn yolda bir relisme satrendi kuvvetlendirmiş, o kadar dece bStçe, para, maddi imkân ile değil yeni ki, General De Gaulle, son zamanbir millî eğitim felsefesinin doğması ile mnmlarda ikinci meclis olan Fransız kündür. senatosunu seklen ve hukuken bir ekonomik ve sosyal konsey haline çevirmeği tasarlamaktadır. Görevsel temsile doğru gelisen toplnma ve iktisadi kalkmmaya yararlı bir yönde gelistirilebilmesi ve sosyal bünyeye nygun yeniliklerin yaratılabilmesi için yüksek bilgili kifilerin sayilannın çoğalması lâzımdır. Böylece yiiksek bilgililer yaratıcı, yapıcı, teşkilâtçı ve idareci nitelikleriyle toplnmnn tamamını sürükleyen bir füc kazamrlaı. Daha az tahsilliler, hattâ hie tahsili olmayanlar bn hızlı dönen çarkın içinde çalıstıkları islerde eğitilerek, kalkınmayı gerçeklestirmede yardımcı olabiiirler. Yalnız ilkoknl tahsiline sahip kisiler gelenek, görgüden kendini koparıp ayaklarmı yerden kesemezler. öncülük eden, sflrflkleyici bir grnpnn yoklnğn veya yetersizliği relisrae üıerinde çok daha olnmsnz etkiler varatır. ÜKSEK BİLGtNİN Y CÜ : Yeni bilgi ve SÜRtKLEYİCt GCtekniğin benimsenip •••• •••• •••• •••• •••• •••• *••• •••• ••>•• •••• Katılma haberleşm • • • • prof. Dr. Nermin ABADAN BtLGİLER SİYASAL FAKÜLTESİ ÖGREUM OYESİ K Kalite H iiii İ S on uç Aylâk Musa f ES5ÎU ) Eİf i T E Ş E K K Ü R T E Ş E K K Ü R Aramızdan ebediyyen aynlan sevgüi aile büyüğümüz rı paylaşabilmek için ise her şey den önce kamu alanında olup bitenler hakkında en kısa zamanda RÜvenilir bilgiler elde etmek gerek. Yâygın ve endüstrileşmiş toplumlarda kişisel katılmayı engelleyen önemli sebepler vardır. Katılma, sanıltfığının aksine olarak haber almayı azamiye çıkarmamaktadır. örnek olarak lngi'tere ele alındığında görülür ki, Avam Kamarasında sendikalara ait tar? olunan saglam doksan küsur se çim bölgesinde tşçi Partisi. aktıf ve gerçek işçi liderleri yerine vıllanmıs, sadık, pasif, eski üyeleriu alanda asıl cür'etli denemeni aday göstermektedir. Dolayılere 1948 den itibaren YugO'=sivle bu katılma, talepleri açığa lavya girişmistir. Yugoslavlavuran ırtınlmıs bir haberlesme r« göre devlet ya da top'umun an'amına gelmez. Bu sebepledir temel üretim araçlanna sahip olki. Lordlar Kamarasmı bir çeşit duğu ülkelerde, toplumu kontrol«endüstri odası» haline getirme suz, keyfî bir devlet parti'nin teklifi. tngiltere'de ciddl olarak sınırsız yürütme kudretinden kobenimsenmemektedir, çünkü örrumak için en azından iki kosugütlii menfmt gruplann başla ihtiyaç vardır. Bunlardan birincisi halk, hâkim tosyo • eko lıca diteği temsil olmayıp, her işte hükumet tarafından danomik kuvvet haline gelmelidir. nısılmalanrfır. Gerçi Ingiltere' Baska bir deyimle halk. sosyal nin yazılı anayasası yoktur. emeiin artık rfeğeri hakkında söz fakat olmus olsaydı, bütün örsahibi olmalıdır. tkinci kosul ise Kütlenmiş menfaat gruplann doğrudan dogruyı bir demokraWhitehıll (Bakanlıklann Lonsiyi kurmak Için yeni kurumların yaratılması zorunluluğudur. Do dra'da temerküz ettirildikleri bölge) tarafmdan onlarla ilgili kaİayısiyle sosyaliıt ülkeler de özel rarlarda dinlenmelerinin zorunlu menfaat (fruplarının vasıtasız bulunduğu koşulu jüphesiz yer temsiline çalısmaktadır. alacaktı. Bu danısmanın çesitli Yugoslavva'da ilk defa 1950 de yarırları virdır: Gerçekle ilgili uygulanmağa baslayan i^ci kono'mayan kararların alınmasını önsey modeli siytsa.! vapıd» bir ler, hükumet dışındaki menfaat devrim varatmıstır. İşletmelerin grupları ile ahenkli ilisküerin özerk yönetimi vatandaslann topsürdürülmesine ımkân veriyor lum ijlerine çok dıha eenis ölcü(3). de katılmalarını stğlamıstır. Bu Mesele »slında yeni, rasyonel gelişmenin Anayasa alanındaki sivasal vapılam kavuşmak olmatepkisi yeni bir çoğulcu meclis yıp daha etkili bir haberlesmesistemi olmustur. Yugoslavva'nın ye girismektir. Görülüyor ki. öhalen yedi federe rfevlet ile fezellikle kurumlasmanın önemı deral düzeyde dört özerk mec'ikonusunda dinaraik siyaseti temsi bulunmaktadır: Bunlar. ekonomik, kültürel • efcitsel. sosyal • si! eden halktyv ile statik sayılan tiyaaal knrnralann önemi kosaglık ve örgütsel • siyasal mecnusunda anlamli bir görüş ayrılislerdir. Bu değisiklikler hâkim lı»ı belirmis bulunmaktadir. sınıfın yapısında da farkltlık yaratmıslardır. Bun» göre Yugosirkiye fibi gelisme halindeki lavya'da Komünist Partisi devülkeler için bu gelismeler let mekanizmasınm önder nüvesi karşısmda takınılactk tutum olaca£ı yerde, özerk yönetim mesüphesiz htyli önemlidir. Tarım kanizmalann içinde faaliyet gössektörünün ağır bastıîı. tarımda teren öreütlenmis bir siyasal kudçalısan nüfusun büyük çoğunlufunun taleplerini etkili sekilde . gerekse diğer duyurabilecek, etkili köylü mensefaat birliklerinin kurulmadığı, çimle işbasma gelen yersel baskı gruplannm daha çok dış organlar çifte rol oynımaktadır. sermaye yardımı ile sınırlı bir Gerçekten, yersel organlar yersel endüstri sektöründe faaliyet gösyönetimle uğrasmayı yeterli say terdiği. geleneksel toplum yapısımamakta, ayrıca o yer çerçevenı değiştirmeğe yönelen etkili sinde iş gören genel idarenin yet baskı gruplannın bir kısım gençkileriyle donatılmıs olduklan lik, öğretim ve fikir derneklerine için, kamu otoritesi i'e vatanHaşmünhasır kaldıfı tttkelerde. yölar arasında dogrudan doğruya netimin halkovuna alenen hesap ve yakın bağlantı kurmağa da vermesi. çoğunluğun eğilimlerine yaramaktadırlar Baska bir deyişcevap vermege çalışması genelle. bunlar devlet gücünün yersel likle statiikonun devam ettirilmeorganları durumuna gelmekte, si sonueunu vermektedir. Bunundevlet ve toplum islerinin versel seviyede çözümlenmesine va la beraber alenilige kavusturulan her icraat halkovuna yeni bir ditandaslann katılmasını sağlamaknamizm kazandirdıgt cihetle, . bu tıdırlar (2). yrine doğru atılan her «dım asözetle denilebl'ir ki. Batı ve lında »iyasetin modernleşmesi anDogudaki modernleşme ve yenilamına felmektedir. Gelismekte lesme çabalannın ortak niteliği, olan ülkelerde kütle haberlesme bu amaca ulafmak için isçi kon»raçlannın daha yaygın bulunseyleri. korporatif temsil organduğu büyük sehirler nüfusunun Iarı, ekonomik ve sosyal meclisgenellikle radikal çözüm yollanler v.s. gibi çeşitli kurumlar yana daha fazla taraftar olması, siratmalandır. Bu arada Sovyet yasal dinamizmin arttıgı ölçüde. Rusya'nın yeni siyasal gelismeleri siyasal tercihlerin nite.liğini de ancak uzaktan izleyip. bun'arı değiştirdiSini göstermektedir. dogmatik örgütsel yapısma ithal etmeme hususundaki dlreniji, bu (1) Naidan PASİÇ. Socialism and ülkeyi diğer bütiin sosyalist ülModerniHtion of Politicı. 16kelerden açikça ayırdetmekteriir. 20 Evlül 1968. IPSA'nın SalzDolayısiyle merkeziyetçi demokburg'daki Yuvarlak Masasına rasi olarak adlandırılan Sovyet sund*uğu rapor, Sh 15 modeli ile değisik sosyalist de(2) Mümtaz SOYSAL. Halkın Y5mokrasilesme harckctleri açık bir netime Etkisi. Türkiye ve Orfarklılasma fmsil etmektedirler. tadoğu Amme Idaresi Enstitüsü, Ankara 1968. Sh 24 (3) Bernard CRICK. The Growth of Gronp Representation in PlnralistirConütitntional StaABERLEŞME : Bir kısım sites wîth Special Reference to yaset bilimcileri (Huntington, Great Britain. 1620 EvTül lonescu) siyasetin modernleş1968 IPSA'mn Salzburg'daki me eğilimini her seyden önce yeYuvarlak Masasına sunduğıı ni kurumlara atfedilen olağanüsrapnr. Sh 3 tü önemde görmelerine karsılık. YARIN îngiliz siyaset bilimcisi Bernard Crick siyasetin modernleşme alaEkonomi ile siyasetin nında en çok haberlesme dileğikarşılıklı etkileri: nin »ğır bastı8ı görüsündedir. Plânlama Crick'e göre iktidan paylasma, temsilden daha önemlidir. tktida bu eğiUmin yanı basında karar verme sürecinde de yeni gelişmeler göre çarpmaktadır. Bunlardan ilginç bir deneme, savas sonrasi Almanyasında kabul edilen «Birlikte karar verme» kanunu (Mitbestimmungsrecht) dur. Bu kanunla sınaî işletmelerin isçileri, işletmelerin yönetim kurullannda yer almak suretiyle endüstrinin sevk idare işlerinde söz sahibi kilınmalc istenmislerdir. Yngoslavya B r tlım •••••••••••••••••••••••••••••••• HAFTAL1K GAZETE BUGÜN ÇIKTI Yazanlar: Behice Boran Sadun Aren Çetîn Alfan, Miimiaz Soysal ve Fazıl Hiisnii Dağlarca 2. ci Sayıda İLHAN SELCUK Her Çarsamba TÜM'de Aynca, bütün yurt ve dünya sorunlan... Fiyatı: 15» knruş. Abone: Yıllık 65 TL, altı aylık: 35 Adres: Posta Kutusu 75, Kızılay • Ankara Cumhuriyet 15200 HabtrlaşıiM i TEŞEKKÜR Londra'da geçirdiğim önemli ameliyatımda bana müşfik ellerini uzatan SAYIN CUMHUR BASKANIMIZA ve ÇOK SAYIN' EŞLERt SAYIN BAYAN SUNAY'A kerimeleri sayın bayan Aj'sel Önel ve damatlan sayın ŞADİ ONEL'E minnet ve şükranlanmı. Londra Büyük Elciliğimiz sayın Bay Haluk Bayülkeme. sayın Korgeneral Fuat Doğu'ya. Cumhurbaşkanlığı Başyaveri sayın Turgut Özbahadır's Londra Başataşemiz sayın General Recai Engin'e. sayın Kemal Özçeliğe İstanbul Emniyet Ücüncü Şube Müdürü minnet ve şükranlanmı, Londra Büvük Elçimiz saytn Adnan'a, Sefaret doktoru sayın Zeki Arsan'a, Londra Turizm Bürosundan sayın Ali Abalı'ya. ingiliz Hariciyesinden Mr. S.R. Baker'e. sağlığımJa devamlı alâkalanarak moralimin artmasma vesile olan çok kıymetli akraba ve arkadaşlanma, sayın eşlerine. iş ortaklanma. Ak İş Basımevi mesaî arkadaşlanma evvelâ Ulu Tannnın sonra ameliyatımı başan ile yaparsk beni sağlıgıma kavuşturan Dr. Mr. C.I. Gooling, Dr Jakaman. Dr Oliver Garai, Dr. Robbie sonsuz teşekkürlerimı sunanm ERDOGAN SEZEN İ 0> ?l W % HI HAKKI BAŞAR'm naze törenine katılan. çelenk gönderen, bizzat eve kar gelen, telefon ve telgrafla acımızı paylaşan akraba, st ve yakınlarımıza candan teşekkürü borç biliriz. BAŞAR AtLESl Cumhuriyet 15219 | ^ • D • o *^r*~if * • • • ^^KSl^^V Ismail Münir Acar'ın £ cenaze merasimine iştirak eden, bizzat evimize gelen, mektup, telefon S ve telgraf ile acımızı paylaşan. çelenk gönderen akraba, dost ve arkadaş ; • larımız ile Istanbul Barosuna sonsuz teşekkür ve minnetlerünizi arz j ederiz. •*•••*••••«••< Muhterem aile reisimiz Avukat ve Muallün M EV L İT Gazetemizin Kurucusu ve Başmuharriri Merhum Üstadımız Esi ve eviâtlan «•••«•# Cumhurivet 15216 Cvunhuriyet 15203 SEDAT SİM AV I'nin AYŞE PAMİR İ ile * VEFAT Merhum emekli Lv. Alb. Ismail Hakkı Güremen'in eşi, Dr Kemal Güremen, Şevket Güremen ve Afife Güremen' in sevgili anneleri salihatı nisvandan YALÇIN ERSOY (ğh nişanlandılar. » 12.1968 Ankara A fc»** • • • • ^>w^*^ • • • • •••"' *t^ CHEMICflL ENGİNEER VVıth experıence ın textile or paper mdustry, full command ! of Englısh, comp eted military service is sought by an expanding company, majority owned by foreign capital, with promising future. Those interested please apply to Bemis P. K. Hal 9, Eminönü • İSTANBL'L (Cumhuriyet: 15209) i (Cumhunyet: 15217) FETIIİYE GÜREMEN Ulu Tannnın rahmetine kavuşmuştur. Cenazesi 11.12.1968 (bugün) öğle namazını miiteakip Fatilı Camiinden kaldınlarak Edirnekapı şehitliğinde Tannnın mağfiretine tevdi edilecektir. Allah rahmet evleye. Eviâtlan aziz ruhunu tflziz maksadiyle 15 inci ölüm yıldönümüne musadif 11 Aralık 1968 Çarsamba (bugüm ögle narnazını müteakip KANLICA CAMÎt gERİFİ'nde Duahan Hacı Hafız Nusret Yesüçay idaresinde memleketımizin tanmmış hafız ve mevlithanları tarafmdan Mevtit kıraat adüecektir Merhumu seven aziz okuyucularm, yakın dost, meslekdas ve tanıdıkJarla arzu eden dindaslann buyurmalan mercudur Yılbaşı eglenceleri Biletler: Sergi Sarayında. Tepebaşı ve Yeni Komedi Tiyatrosunda satıhyor Cumhuriyet 15221 Spor ve Sergi Sarayında KİRALIK Portatıf Elektnk Jeneratörfi aranıyor. 100 200 KVA. 380 V. 3 ay müddetle kiralanacaktır. Istekhlerın 49 94 90'a telefonla veya Bemis Ekemen Han, KABATAŞ adresine yazı ile müracaatlan rıoa olunur (Cumhuriyet: 15210) HÜRRİYET CAZETESİ Topkapı Fakirlere Yardım Yurdundan: Yazılan ile Cemiyetimiz faaliyptine büvük vardımlan olan ve çelenk paralarını Cemiyetimize. vasiyet eden rahmetli muharrir Refi' Cevad Ulunav'ın ölümünün Kirkıncı güntine rastlıvan 14 Aralık 196?. cıımartesı ıriinü saat 30 dan 16 ya kadar Omiyetimize K a yıtlı 170 aileye ve bu ailelerin cocuklanna vıv'pk gıvecek ve yakacak vardımı yarılacaktır. (Oumnuriyet: 15205') NOT : Saat 10 dan itibaren fcmirgin'dan Ranhes'ya hasusî moUr temin edilmistir. Reklâmcılık: 4956/15188 (Cumhuriyet: 15199) Cumhuriyet 15202