Catalog

SAHfFF ALTI It Ekim 1906 SATSAT OLAYLÂRI Opera'da Fidelio Daniyal ERİÇ Beethoven'in birçok «enfonlleri ve «ayısız çalgı müziği bestelerinin yanında sadece bir tek operası ve ötekilere oranla pek az sayıda teganni eseri vardır. Ama günümüze değin gelmiş olgun bir eser olarak Fidelio, Beet hoven'i ölmezleştiren yapıtlarından biridir. O çağın geleneklerine uyan yönleriyle hareketsiz ve basit bir konuyu işleyen bir opera olmakla birlikte guzel solo ve koro partileriyle eserin tümü daima anılan ve 'emsil edilen bir yapıttır. Fid'lio'nun Turk opera tarihinde de önemli bir yeri vardır; gerçekten bundan 26 yıl kadar önce 13 Şubat 1942 de eser ılk kez Ankara Halkevinin sahnesinde bütunüyle halkımıza sunulmuştu. Madam Butterfly'dan sonra Ankarada oynanan ilk operalardan ikincisidir. Şef Dr. Praetoriu» ile rejisör Carl Ebert'in çabalarıyla genç Devlet Konservatuvarı üyelerinın olağanustü ç:ılı? maları savesinde o zamanlar bü}ük bir başarı sağlamış olan bu opera yeni sezonun açılışı dolayısiyle yıllarca sonra yeni baştan sahneye konuldu, arada geçen sürede birkaç kez daha oynanmı? olduğunu bilıyoruz. Bu yıl Fidelio'yu Alman rejlsör Karl Pempelfort sahneye koydu, orkestrayı da konuk çe£ Hans Georg Ratjen yönetti. Önceden söylemek gerek ki bu hay li değişık mizansen ile eski ve arada seyrettiğım Fidelıo'lar arasında sonuncunun aleyhine büyük farklar vardı. Yeni biçimıyle Fidelio, ashndakinden kuru, renksız ve en onemlısi hareketsiz, sıkıcı bir temsil oluvermiş; belki teyırcılerin arasındaki muzıkseverlerın sadece kulaklarına hitap edıyor.. Cys» bir operada müzik kadar hareketler vj hele renklerın önemi var, dekorlarm biçıminden elbi•elerin kumaşına değın.. büvük başarıya ulaşmak her »anatçının harcı .ieğüdir. lîikkatle çahşmış. Ses yeteneklerini iyi kullanarak rolüne hakim olmasmı bildi. Zindancı Rocco rolündeki Bas Ayhan Baran da, rejisorün müsaadesi oranında, başarılı bir oyun çıkardı. Orkestrayla uyuşması yer yer zor olduysa da essiz scîi ve bilşili icrası göz ve kulak dolduran bir oyuncuydu. Jaquino Şinasi Özel de sz fırsatlan kullanmasını bildi, yeterli bir opera fiyesi olduğunu ispatladı. Florestan rolü için getirtilen Claude Heater guçlü sesine ragmen etkileyici bir sanatçı değıldi; bunda da ikinci perdede her çeşit mantık kaidelerinin dışına çıkan mizansenin dahli olsa gerek.. Herhalde yıllarca önce tenor Nıhat Kızıltan'dan dinlodiğımiz o lirik aryaları, çaresizlik ıçınde , alva ran sesleri «itayışle anmak gerek.. . Eserin kahramanı, Fidelio, namı diğer Leonore lolündeki değerli sanatçı Merâl Alner'e ya zık oldu diveceğim. Tipine uymavan bir rolde, üstelik çok ha reketsiz bir sahnede Alper'ın ses yetenekleri de hayli eücünü vitirmişti. özellikle «Iğrenç r.:ahluk!» diye başlayan arvasmı niçin öyle yüksek bır merdivenin ortasında ve kocaman sahnenin sonsuzluklarına şarkı söyler du ruma getirilmis olarak sövletildi ğini rejisöre sormak gerekir. Yine operanın sayılı »anatçılan arasında bulunan bariton özcan Sevgen, zalim komuMn Don Pızarro rolünde yerleşmis bir oyun çıkaramadı. Son perdede ise çıkıp gidişini vorumlamak zordu, zalim Pizarro'nun sonunu birkaç seyirci merak etti. Don Fernando Ali Köpük verılen rolü normâl ölçüde yaptı, sohst mahkumlar Oktay Akyüz ile Yüksel Toksöz bu çınırlı imkândan yararlandılar. Orkestra geçen yıldan biraz lyi, koro ise biraz daha mattı. Artık Devlet Operasına yepyeni vc genç bir koro topluluğu yetiştirmek zamanı geçmek üzeredK F|î Cumhuriyet 10 Ekim 1929 tarihli Cumhuriyet'ten Ihlamur mesiresi Dün toplanan Belediye Meclisinde hararetlı göriişmeler ve tar tışmalar • olmuştur. Beşıktaşta Ih lamur mesiresinin 15 bın hraya istımlâk edilmesi hakkında Belediye Reisınm sözleri şıddetli yankılar yapmıştır. Uyelerden Ismail Sıtkı Bey, «Buranın niçın satın almacağını, tramvaydan yanm saat uzakta ve bayırlı bır arazinin park yapmaya hiç de elverişli olmadığını» sövlemıs, Belediye Reisi Muhittin Bey de esasen o civar halkının mesiresi gibi olan bu yerin arşını 22 kuruştan 15 bin liraya ahnması, ç o cuk bahçesi yapılması için lıalka bir hizmet olacağını ileri sürmüşse de Ismail Sıtkı Beyin itirazı daha zivade lnandırıcı nifelikte görülmüş ve 15 kabule karşı 25 ovla teklif reddedilmistir. Reislerine 13 bin lirayı bir kalemde lkramiye olarak verebilen Belediye Mecüsinin, park yapılması ve dolayısiyle şehrin zarafeti için FİDELİOTJAN BİR SAHNE 15 bın lirayı esirgemesl karşılanmıştır. hajTetl» Anadolu domuzlan Et kırâlı olarak tanınan Fransız mebuslarmdan M. Sabatye, dün kendisiyle görüşen bir muhabirimize şunları soylemiştir: • Anadoluda çok niıktarda d o muz, hattâ yabani domuz bulunduğunu işitmiştim. Rum ve Ermenilerin Anadoludan hicret et> meleri üzerine müslümanlar tarafmdan da yenilmesi günah sayı^ lan domuzlann avlanarak Fransava götürülmesi için tetkiklerda bulunmak üzere Türkiyeye geldim Fransada domuz eti pek pahahdır. Anadoluda ise bu domuzlar mahsulâta zarar' vermekte olduğundan köylüler bunlan öldürüyorlarmış. Fransada kilosu 1220 frpnk arasında degişmektedir. Önümüzdeki hafta içinde Karadeniz sahiüerinde bir tecrübe avı tertiplenecek, o zaman Anadoluda hakikaten çok domuz olup olmadığı anlaşılacaktır.» t'çüncü Tiyatroaa oynunan «Yedekçi» den bir sahne "YEDEKÇİ,, Özdemir NUTKU nsahipzade Celâl'in Türk Tiyatrosu içindeki yeri gün geçtikçe biraz daha anlaşılıyor. Devlet Tiyatrosu da yazarın 100. doğum yıldönümünü kutlamak için onun Yedekçi adlı eserini sahneve çıkardı. Yedekçi toplumumuz içindeki ezen ve ezilen • sınıflan gösteren ve yüzyıllardanberi ezenlerin ve zilenlerin degişmemiş olduğunu belirten önemli bir eserdir. Yazar hemen hemen bütün ovunlarında, hiç bir işe yaramıyan, kendi zevkinden ve safasından başka bir şey düşünmiyen «devletlii» lann karşısına. ekmeğini alın teriyle kazanan, dürüst, erdemli emekçileri çıkartır. Onun için de. köşebaşlarım tutmuş asalakları ne kadar alava alırsa. alnının teriyle hayatını kazanan işçi ve hüner sahihi kimseleri de o kadar olumlu ve sevimli gösterir. Musahipzade'nin üçkücülüğü içinde, ak ve kara kişiler. hiç bir işe yaramıyan, rastlantıvla bir makama getirilmiş asalaklar ile namuslu, çalışarak ekmeğini taştan söken kişiler arasında ortaya çıkar. Bu yönden, Yedekçi oyunund da Yedekçi Salim hem seyirciye ySnelişi, hem de fizik açısından gösterişli bir Anadolu gencidir. Yazar, ondan söz ederken, «ter bıyıklı. gürbüz bir delikanlı» der. Mahir Canova'nın ustası olduğu hu tür ovunlara getirdiği gösterişli oyun düzeni içinde, oyunun anlamını ortaya koyan ve oyunun belkemiği olan Yedekçi Salim, yazarın tutumuna ters düşen bir yorumla ele alınmıştı. Canova, gerek makyajı, gerek oyunu ile Yedekçi Salim'i seyircinin güleceği saf bir Anadolu penci dıırumuna indirgemişti. Hattâ metinde üzerinde özellikle durulmamıs olaan Kastamonu şivesini vurgulaması, Salim'i oynayan oyuncumın vanaklannı sirk maskarası gibi boyatması, yazarın vermek '«tediği ile ters düşmüştü. Yazarın tuttuğu, hayatını çalışarak kazanan bu eraekçi, Canova'nın gözünde alava alınacak bir Anadolulu idi. Saym yönetmenin tutumu, oyunun asalak tipi Doğancıbaşı hazretleriyle aynı paraleldeydi. Nitekim. Yedekçi Salim'in sonınuna yakınlık duyması gereken seyirci de, Canova'nın bu yorumuyla, ona alışagelinmiş acır RÖzlerle bakıyor ve Salim'in her konuştuğu anda da kahkahayı basıyordu. Musahipzade'yi oynamak ne kadar olumlu hlr işse, yazan hn kadar ters ve yanlış bir açıdan vorumlamak da Türk Tiyatrosu İçin o kadar acı verici... Mahir Canoca'nın. Lâle Devri'nin eğlenceye diişkün zâdegânı fibi, Yedekçi'yi salt hedonis taçıdan ele alması ve bu temsile turist pözüyle bakması bu üzerinde çok çalıçılmış temsile gölge düşürüvor. Yönetmenin temsil başlarken ve biterken kullandığı mendil dansı ise onun bir kaç kez kullandığı bir espridir. Bu espriyi daha önce Nalınlar'da ve Konservatuarda sahneye koyduğu bir temsilde de görmüstük. Bu temsilin en başanlı yanı Turgut Zaim'in yaptığı, kendi kflkümüzden selen özellikleri ve zevki belirten dekoruydu. Saym Zaim'in gerçek bir sanatçı gözüyle hazırladığı bu dekor, gölge oyunumuzun göstermeliklerini andırdıği gibi, zevk yönünden daha incelmis ve sahne dekoru olarak nefis bir sentezi getirmişti. Bence bu dekor, hem estetik, hem de sentez açısından Musahipzade temsilleri arasında bugüne dek gördüğüm en başarılı dekordur. Nevit Kodallı'nm yer yer başarılı olan müziği, yabancı ve yerll melodi kaynaklarını pek de sağlam bir bütün içine oturtamamıştı. Müziğin biraz aceleye galdiği anlaşılıyor. Yönetmenin yorumu için ' de görevlerini başarmaya çalışan oyuncular genel olarak vasattılar. Bunlar arasında Numan Ağa'da Suat Taşer, Munise'de Serpil t'zman. Bohor'da Tuğrul Çetiner, Beliğ Çelebi'de Oytun Şanal, Safinaz'da Elçin Şanal, Nüzhet'te Erol Kardeseci fiöz doldurdular. Kerim Ağa'yı oynıyan Şeref Gürsoy nedense son zamanlarda konuşmasını bozdu: çoğu zaman ne söylediği anlaşılmıyor. Kendi tipiyle ters düştüğü halde. Karagözün köşeli hareketleriyle oynamakta. Yedekçi Salim'de Münir Canar'ın yanlış bir yorumla ovnatılması sanatçının zararına olmuş; ancak onun mübalâğasız oynamaya ve ölçüyü kaçırmamaya dikkat etmesi lehinde bir puaıı. Musahipzade'nin gerçek deferini ortaya çıkarmak istiyorsak, onun renkli oyunlanna yeni ve sağlam bir açıdan bafcmamız gerekiyor. Onu böyle müzelik turistik bir yazar gibi ele almak, yazara karşı yapllan en büyük haksızlıktır. N NÖBETÇÎ ECZANELER GEMİ SA1ILACAKTIR D. B. DENİZ NAKÜYATI T.A.S Genel Miidürlüğünden: 1 Teşekkülümüze ait HOPA ve ARDAHAN gemilerl satılacaktır. 2 Şartnameler Teçekkülümüz veznesiııden temin edilebilir 3 Tekliflerin engeç 4 Kasım 1968 Pazartesi günü saat 17.00 ye kadar Gemi Saüj Komisyonu Başkanlıg*n» tevdii ilân olunur 4 Teşekkiilümüz ihaleyl yapıp yapmamakta vej'a dilediğıne yapmakta serbesttir. (Basın: 25802/12005) BAKIRKÖY: Zafer 716218; Aytaç (Yeşilkoy); Tepeustü (K Çek.) BEŞİKTA5: Ferah 486338. Ortakdy 487843. Parlak (Amavutkoy) 636685; (Yeni Levent . BEYOĞLU: Deniz 49341S, Sebat 493152, Emel 471460 EMTNÖNÜ: Sirkecl Merkez 2254M, Cağaloğlu 220136. Beyazıt Merkeı 222312. Aksaray 224107 EYÜP: Eyupsultan 217173. M e r kez (Sağmalcılar). Yeni (Rami) 216551. Silâhtar 216628 FATIH: Edimekapı 214895, Kurç 216536, Sehremini Merkez 212737. Namık Kemal 211207; Odabaşı; Yedikuie Merkez 212521. Merıh 216499, Clbali (Kü.Mu.Pş.) 211530 fa GAZtOSMANPASA; Sükran, Çi<K Koy) KADIKÖY. Çiçek. $ila CSögıitlüçeşme 360497; Seiâhaddin Kutman 369308, Caddebostan 855234, Altın. KARAKÖY: EJe 449331 KASIMPAŞA: Güven 495533, Httköy 493660 SARIYER: Alaatttn. fcıirgan 634953 ŞİŞLİ: Özgar 470289; Araı 478903; Necdet Ekrem Olcay 480134. Meral (Meci.KoyV, Gültepe, Kaptanpaj». ÜSKÜDAR; îttlhat, Slfa. Beylerbeyi 633725 ZEYTİNBURNU: Merke» T158M Oynayanlar Gala zeüıkle celhne radaki gecesi rol alanlardan öKeriman Davran'ı Mar övmeliyim; ikinci sıbir rolde bundan daha = YAY.INLARt 1968^9 YAYIN MEVSİMİNÎN ÎLK KİTABI tLE BÎRLİKTE SUNAR • tlkel komünal toplum, Koleci toplum, feodal toplum. 10 lıra (Yeni çıktı) • Ne yapmalı?, Lenin. 10 lir» (basılıyor). 0 Felsefe incelemeleri, Marx, Engels, 'basılıyor). • Kapital, Karl Marx, bes kitap, 10'ar lira. • Felsefenın sefaleti, Karl Marx. 10 lira. • Kapıtalizm öncesi ekonoml sekilleri. Karl Marx, 8 lira. 0 Fransa'da sınıf mucadelelerı. Karl Marx, 8 lira. • ücret, fiyat ve kâr. Ksrl Marx. 4 lira. • Ucretli emek ve iermaye, Karl Marx, 3 lira. 9 Yahudi meselesi. Karl Marx 3 lira. • AntıDuhring. Engelı İM kitap, 10'ar lira 9 Ailenin, özel mülkiyetin ve devletin kökeni. Engels, 10 lira. 9 Iki taktik, Lenin 7,5 lira 9 Marksizm ve millî rnesele. Stalin, 7,5 lira. 9 Sosyalist ekonominin meseleleri. Stalin, 7,5 lira. 9 Emperyalizmle mücadele. Mao ÇeTung, 7.5 lira. 9 Mao ÇeTung. Edgar Snow. (Hayatı) 7,5 lira. 9 Halk savası, halk ordusu (Nguyen Giap) 7.5 lira 9 Ekonomi poütik. Nikıtin, 10 lira. 9 Sosyalizmin alfabesl. Huberman, 4 lira. 9 Sosyalizm ve hlrey. John Lewis, 4 lira. 9 Dünya kapitalizminin buhranı. Arzumanyan, 4 lira. 9 Sosyal demokratlann çıkmazı. Söder, 4 lira. 9 Vietnam'da sava$ ve zulüm. Russell, 4 lira. 9 Atom bombası çocukUn. Osada. 4 lira. 9 Buzlann çözülüsü (Roman), Ehrenburg, 7,5 lira 9 İkinci baskısı hazırlanan kitaplarımız: 9 Felsefenin başlangıç ilkeleri, Politzer. 9 Emperyalızm, Lenin. 9 î'tanbul v e tasra daSıtımıKemâl Karatekin • İstanbul 9 Ankara dağıtımı: Aydın Kitabevl 9 Sahıs sipariş'.eri: Yeni DaJıtım Biirosn. Sanayi Cad. Demir Isbanı. 51 ANKARA SOL Yayın Hayatı VARLIK YAY1NLARI EENİ KİTAPLAR : 9 B. Necatiçil : EDEBİYATIMIZDA IStMLER SÖZLüGÜ. ilâveh 5. baskı, 10 lıra 9 Zahir Güvemli : SANAT TARtHt, resımli, 8 lıra 9 Tahsin Yücel : BtÎYÜK SAÎRLER ve ŞtlRLERl. 8 lira 9 Talip Apavdın: SARI TRAKTÖR, Roman, 6 lira 9 ÇEKOSLOVAK HtKÂYBLERÎ ANTOLOJİSİ. 4 lira 9 John Steinbeck : AK BILDIRCIN, hikâyeler, 4 lira 9 Zosçenko : StNtRLÎ tNSANLAR, 4 üra. 9 Y. Nabi : AHMET HAŞtM, Hayatı ve Eserleri, 3 lira 9 CEP DERGlSt, sayı: 24, 3 lira. Caialoğln Yoknsn, 40 İstanbul Yeniden pek çolc llive yapılarak ikinci baskısı satışa çıkarılan Çağatay ULUÇAY'ın TARÎH ANStKLOPEDİSİ, Tarihtekı bütün zorluklarınıza cevap verir.. Kitapçılarda arayınız.. Genel Dağitım : BATEŞ ALTIN KALEM KLÂStK ROMANLAR Ayın kjtabau sunan 9 BİR ASK HlKAYESt. (Emi~ le Zola) 12.5 L. = Bu seride daha önce çıkan r o ; manlar: 9 ELGENIE GRANDET. (Bal= rac) 10 L. = 9 UGULTULU TEPELER. = (Emily Bronte) 12,5 L. == 9 THERESE RAQUtN CEml= le Zola) 12,5 L. = 9 J A N E EYRE (Charlotte Bron = te> 15 L. . = 9 SAPHO (A. Daudet) 12,5 L. = 9 H'ERTHER (Goethe) 12.5 I * = = 9 BABALAR ve OGULLAR = = (Turgenyev) 12,5 L\ = s 9 KIRMIZl ZAMÖAK (An«= tole France) 12.5 L. Z^S 9 OLİVER TWİST (Charles = s Dıckens) 12,5 L. • ^ ^ Tam metin. aslına sadık çeviri S^S temiz baskı, b e | renk yaldızlı göm ~"~ lek içinde sağlam bez ciltü. ~ = 9 Genel Dağıtun: BATEŞ ^ ÖMASYA YAYINEVİ Enver Behnan ŞAPOLYO1 nun en güzel ve faydalı eseri PEYGAMBURLER TARİHİ Çıktı. Kitapçılarda arayınız. Dagıtım: BATEŞ OZGU YAYINEVI 9 ÇOCUK PSİKOLOJtSl: Kız Enstitüleri, Öğretmen Okullan, Eğıtım Enstitüleri öğrencilerinin, annelerin, babaların, eğitimle ilgili herkesın yararlanabileceği şekilde hazırlanmıştır. 10 liradır. 9 AŞAGILIK KOMPLEKSt VE HAYATIN MÂNASI : En büyük ıztırap kaynağı aşağılık kompleksinin kaynaklannı, sonuçlarını, gıderiünesi çarelerinl belirtmektedir. 6 liradır. 9 KENDİMtZE NASIL GÜVENEBİLtRtZ? Basarının, mut lulugun yollarını göstermekt»dir. 6 liradır. 9 FREUD VE DOKTRtNt: însan görüşünde büyük deği • şiklikler yapan Freud, görüşünü anlatmaktadır. 6 liradır. Odemeli gönderilir. Özgü Yayınevi. Cağaloğlu, İstanbul. P.K. 1131 KİTAPLAR II Deniz Kuvvetleri Komutanlıgından • 1 Deniz Kuvvetlerine mu\azzaf subay yetiştirmek »macı ile; Fakülte ve Yüksek Okullara alınacak ögrenciler: TIP DtS TABİBÎ KtMYA TÜKSEK MÜHENDtS (Gemi Inşa, Gemi Makineleri, Inşaat, Mimar). 2 GtRtŞ ŞARTLARI : a) Erkek ve Turk vatandaşı o'mak. b) Sabıkası olmamak, her ne sekılde olursa olsun «skerî veya sıvıl okullardan çıkarılmış bulunmamak. c) Evlenmemıs olması veya herhangi bir kadınla nikâhsız olarak yasamakta bulunmaması. d) Alınacak ögrenciler, aşağıda gösteri'en yaşlan doldurmamış oimaları halınde kabul edıhrler : Bınnci sınıfa girecekler için 2<l Ya? îkıneı » 21 Üçuncü 24 Dördüncü 25 Beşincı 26 Altmcı e"l Öğrenıme devam etmek istediŞi fakultenin veya Yüksek Okuiun ginş sınavlarmı kazanmış olmak. f) Fakülte ve Yiıksek Okullann ara smıflannda müracaat edenler ıçın, evvelkı sınıflarda verılmesı gerekli sertıfıka sınavlarını veya tfığer sınavları başarı ile vermiş olmak re rfevam etmekte olduğu sınıf ve sömestrede sene kaybetırnemıs olmak. ı) Her ne sekilde olursa o!wn askerlik görevini yapmamnş olmak veya yoklama kaçağı ve bakaya gibi sebeplerle askerlik ilışkısı bulunmamak. 3 İSTENEN B*XGELER : a) Adlî sıcıl raporu (Cumhuriyet Savcıhğından alınmışu. b) Aşı kâğıdı. c) Nufus huvıyet cüzdanı veya tasdikli sureti. d) Lıse ve densı okullardan gelenler için, Fakülte ve Yüksek Okul gırıs ımtıhanını kazandığım belirten belse; fakülte ve yüksek okullann ara smıflannda müracaat edenler ıçın, Fakulta Dekanlıklarından veya Yuksek Okul Müdürluklerınden alacaklan tahsil durum belgesi. e) Yerîı olarak kavıth bulunduğu askerlik sube başkanlıâından alınacak askerlık durumu belgesi. f) 8 adet (4.5y6) vesıkalık fotoğraf. 4 Gırış sartlarma uysun olanlann yukarcfaki belgelerle 29 Ekım 1968 gür.une kadar Deniz Kuvvetleri Komutanhğma müracaat etmeleri ilân olunur. (Basın: A. 1363625986/12011) = Tek Boyutlu lnsan#, Türker ACAROĞLU KÜLTÜR KİTABEVİ 9 SÜHEYLÂ AREL. E • Idaresi Mütehassıs öğretmeninin Ortaokullarö*a. Kız Sanat Okullarında, Kız Enstitüleri ile llköğretmen Okullannda okunan kitapları : 9 Ev İDARESt I. 3 TL. 9 EV İDARESt n. 3 TL. 9 EV İDARESt m 3 TL. 9 EV İDARESt IV 3. TL. (Enstitu 1) 9 EV tDARESt V 3 TL. (Enstitü 2) 9 BEStN BÎLGİSt (Gıda) 3. TL. Okullann siparişleri ifa edilir. Kitapçılardan arayınız. Sipariş Merkezi: Kültür Kitabevi, Ankara Cad. 82. Utanbul. Alman asıllı tanınmiî Amerikan filozofu Herbert MARCUSE'den (doğ. 1898) Bn. Seçkin ÇAGAN'ın dilimize çevirdiği bu eser, May yayınlaruım (Bilimsel dizisilnde basıldı (1968, 336 s., 15 lira). İleri endüstriyel toplumun ideolojisi üzerine bir inceleme bu. Yazarın kimliğini belirten baştaraftaki birkaç sözden, onun beş dil bildiğini, felsefe profesörü olduğunu, dünya gençliğinin büyük bir istekle peşınden koştuğu yol gostericilerden biri bulunduğunu öğreniyoruz. Birinci Dünya Savaşmdan sonra Alman Sosyal Demokrat Partisüıi canlandırmaya, Marxizmi bürokrasi pençesinden kurtarmaya çahşmış. Psikanalize karşı aşırı bir ilgi duyarmıs;. Önce îsviçre'ye, daha sonra Paris'e yerleşmiş. Orada arkadaşı Adorno ile birlikte •Otorite \e aile. başlıkh araştırmasını yayıniadı (1936). Bir yıl sonra ke;in olarak Amerika'ya yerleşti. Coîurjbia ve H?rvard üniversitelerinde çalıştı İkinci Dünya Savaşmda Stratejik Servislcr Ofisinde hizmet gördü. «^ovyet Marxizmi» adl: kitabını bastırdı. Endüstri toplumuna inatla karşı çıktı. «Eros vc uygarlık»^(1955\ Tek boyutlu insan. (1964ı adlı onemli e=erlerinı hazırladı. îlki Mar^ist eğılimleri Freud kuramiarıyla uzlaştırır, ikincisi endüstri toplumunu eleştirir. Orijınal adı «One dimensional man» olan «Tek boyutlu insan», ala bıldiğıne ilerlemiş bir sanayi toplumunun bütün hastalıklarım, zaafla rını, baskı oğelerini bır bir ortaya çıkarmaktadır. Konuya giriş olarak, eleştirinin işlemez duruma gelmeiini, yâni karşıthğı olmayan bir toplum yaratılmasını inceler. •Gunümüzde toplumun bireye tahakküm alanı. önceki dönemlerle karşılaştırılamıyacak ölçüde geniştir.» En ileri ölçülerla gel:;miş çağdaş toplumların eğilimleri üzerine yoneltilmiş olan inceleme, sadece var olan eğilimleri gün ışığına getirip bazı varsayım'.ar ortaya koyuyor. •İleri ve ilerlemekte olan endüstriyel toplumlarda hükumet, an İ cak endüstriyel uvgarlıkta «ağlanan tcknik, bilimsel ve mekanil: üre timi harekete ffeçirtneyi. düzenlemeyi ve işletmeyi başarabildiği tak dirde, kendi gıiveni ve sürekliliğini sağlayabilir.» • Budizm. ekzistansiyalizm. beatnik tarzı yaşama gibi çeşitll eği Iimler alabildiğine sürmektedir. Ancak bu gibi karşı çıkma ve düzenin ötesine aşnıa kahpları, artık statııkoya aykın ve olumsuz davranışlar olmaktan çıkmıştır.» Siyasal evrenin sonu gelmistir: İn^iliz İşçi Partisi. çok ilımlı bir kısmî millîleştirme programı dahi uysulayamamaktadır. Komünist Partisini kanun dışı ilân eden Batı Almanya'da. Sosyal Demokrat Parti Marsist programını resmen reddederek itihar kazanma yoluna gitmektedir .. Dnğııda ise, dolaysız siyasal denetimin giderek azalması, teknolojik baskının bir tahakküm aracı olarak ne denli yeterli ve etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Fransa ve ttalya'daki Komünist Partiler ise. iktidarın devrimle ele geçirilmesi ilkesini rafa kaldırıp, Parlâmento oyununun kurallanna bağlı birer programla, genel gidişe seyirci kalmaktadırlar.» Yazara göre, Sovyet toplumu endüstrileşmenin daha başlangıç ; dönemindedir. Ve toplumun büyük bir ke<simi henüz teknolojik döneme girmemiştir. Yapı olarak. ekonomik ve siyasal kurumları özleri itibariyle ayırım göjterirler.» , Marcuse, geri kalmış ülkelerin «Neokolonyalizmin çeşitli blçimlerinden birine. ya da az veya çok terörist bir ilk birikim sistemlne boyun eğmek durumunda kalacaklar»ma inanmaktadır. «Endüstrllesmede, ileri toolumların izinden eitmek gerekmez. Sindirici saldırılardan kurtuldııkları takdirde. sadece yaşamak icin değil. insanca vaşamak için de hâlâ yeterli doğal kaynakların bulunduğu bölgelerde. yerll geltşim gerçekten olanaklı göriinmektedir.Refah devletinde özgürlük yoktur. Ama, soyut özgürlük kavramlan uğruna. Refah Devletinin reddi, akla uygtın değildir. Buraya kadar, baştaraftan en geniş çizgıleriyle ancak üçte birini özetlevebildiğimiz bu değerli inceleme, bugünkü dünya ile ilgili daha pek çok sonınu ele alıp tartışmakta. eleştirmekte. dile getirmektedir. Eser şöyle sona eriyor: «Fasist dön*min başlangıcında, Walter Benjamfn şunu yazmıştı: Sadece umutsuzların hatın İçin blre nmnt hahjediHr.. TOPLUM YAYINEVİ S SET KİTABEVİ Dt. M. Sadık YtGİTBAS'ın Musikıseverlere hizmetı : 9 DtL, DtN VE MUStKt 248 sayfa. üç bölümlü büyük kitapta : • Metin, Biyoçrafi, 36 Resim 1c Mihter, Mevlevî, Incesaz ve Darültalım topluluklariyle, bestekâr, hanende. sazendelere ait 350 resimlık bir albüm, + Türk musikisinden örnek, dini, saz, klâsik, şarkı, türkü ve mayalardan ibaret 103 esenn NOTA KOLLEKSİYONU (30, liradır. ödemeli sönderilir.) Genel Dagıtım : SET KtTABEVt Ankara Caddesi, 68 tstanbal Yazarın adresi; Sevki Çavus Sokak 3, Küçükyalı İstanbul *** Yeni kitabıyla birlikte öbür = önemli kitaplannı sunar. ~ 9 SOSYALtST TÜRKİYE: = Yargıç Yazar Ali Faik Cihan' ~ ın büyük yankılar uyandıran, s : birkaç dile çevrilen bu büyük kıtabınm gemşletilmiş ikinci = Ş basımuıı ilgiyle okuyacaksınız. ^^ 10 lira. = 9 MtLLÎ KURTÜLUŞ SA= VAŞIMIZ*: Kahraman Vietnam = halkının lideri Ho Şi Minh'in = dilimizde ilk kitabı. 10 lira. = 9 KAPtTALÎST SÖMÜRME: = Andre Barjonet kapıtalist düs^ ^zende «Artı Değer ve Ücret» = sorununu lnceliyor. 7,5 lira. = 9 ACILI KUŞAK : 25 yıllık ~ yazar Mehmed Kemal'in ilginç = anılan. 5 lira. r= 9 DEVRtMDE DEVRtM: Re= gis Debray 7,5 lira. jŞ= 9 MARKStST FELSEFE = NEDtR? Waldeek Rochet. 4 liS ra. ss TÜRK DİL KURUMU YAY1NLARI 9 GELİŞEN VE ÖZLEŞEN DtLİMİZ. Bu kitapta Ömer Âsim Aksoy, yazı dilimizin yabancı diller baskısından kurtularak nasıl gelişme ve özlesme yoluna gir diğini, 36 yıl içinde nereden nereye geldiğini. örneklere. belgelere dayanarak belirtmektedir. 1 lira. 9 GÜZEL SANATLAB TERtMLERİ SÖZLÜGÜ. Ressam Ad nan Turani'nin hazırladığı bu sözlük, bu alanda başvurulacak tek yapıttır. 5 lira. 9 A G A Ç İSLERt TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ. Nâzım Sanıvar. 3 lira. 9 YTMRrKOYtTNU TERtMLERİ SÖZLÜGÜ. Nihat Işıtman 1 lira. 9 UÇANTOP. ALANTOPU. MASATOPU TERİMLERİ SÖZLÜGÜ. Sinan Erdem. 1 lira. 9 Hepsi de yeni çıktı. Öğretmen ve öğrencilere B'o 50 indirim Öteki yayınlanmız için kataloğ isieyiniz: Türk Dil Kurumu An kaıs. *** Nezih EHpe Ankara Hâkiml 1 Vâsilik Hukuku. 15 Tl. 2 Esya Hukuku. 10 Tl. (mer1alar, akarsnlar, sahipsiı şeyler) ilgili Yargıtay kararlan. Ataç Sokak 63/3 ödemell Aukara. İLKOKUL ÖĞRETMENLERİ Ders yılı boyunca elinızden bırakamıyacağınız kitap çıktı. 9 YENt tLKOKUL PROGRAMIM NASIL ÜYGULARIM1 Yahva ÖZSOY: ödemeli gönderilir. Sıparis adresi : Bekir ÖZSOY. Avrancı Teze! Sok. 6B/6. ANKARA • • ÎLKOKT/LLAR tÇtN TEST ve DEGERLENDtRME DERGtSt. Her sınıf icin ayda bir çıkar. Sınıf ögretmenlerine cevap anahtarı da gönderilir. l'teme adre'i: Hüseyin Diindar, P.K.: 1345 t st a n b u 1 Türker Acaroğlu OZANLAR ve YAZARLAR Ortaokul ve I.ise Tıirkçe Edebiyat ders »itaplarınc!a yazıları bjlunan 220 edebivatçı ile bileinin hayatIarı ve e«prlerini re^imleriyle birlikte fanıtır M. Eg. Bak. Tebliğler dergisl ile nSrenciler» tavsive edilmiş. tir. Yeni basım, 228 s.. » llr«. Genel dagıtım: RATE>J. tıt. 9 ÇİN DEVRtMl VE SON= RASI: Brieux, baştan sona :^ Çin devrımıni anlatıyor. 6 lira. = 9 GIDA EMPERYALtZMİ : ^= Osman N. Koctürk. 5 lira S 9 SOSYALtST ANLAYIŞ: = Jean Jaures. 5 lira = 9 FONTAMARA: lgnazio = Sılone'nun eşsiz romanı. 7,5 li~ ra 9 KADIN VE SOSYALtZM: = August Bebel'ın «heseri Türk = çesı: Sabiha Zekeriya Sertel = Bırınci dılt: 5, ikinci cılt: 7 5 = lıra.' ^ 9 SOSYALtZM SÖZLÜGÜ: •= Erdoğan Başar'ın sosyalistler = ıçın el kitabı. 7,5 lira. == 9 Kataloğ istevmiz. ~ 9 istanbul dağıtımı: := Kemal Karatekin = 9 Genel dagıtımı : ^ Toplum Yayınevi = P.K. 1 * Ankara 76 ^ İstanbul Ticaret Odasmdan Odaraızca 22. Kota çahşmalarına başlanilımştır. İthalât Yönetmeliği ile maddelerle ilgili tekliflerin (gerekçeli ve gumruk tarife numaraları belirtilerek) 21 Ekim 1968 Pazartesi günü akşamına ksdar Odamız Dış Ticaret Rejim Servisine büdirilmesi sayın üyelerimiz* duyurulur. 9 MTMMTMER YÜZBAS1OGLU'nun Millî Etitim Bakanhgı tarafından bütün orta dereceli okul ö&rencilerine tavsiye olunan ÜÇ KİTABI. 1 EDF.BtY^TIMlZ ( M Kr ) 5 1 2 ÖRVFKTFRLE EDEBİYAT BtLGİÎERt (400 Kr ) 3 bTLA KUKALLAR1 VE VOKTALAMA tŞARETLERİ (250 Kr.) Dagıtım: Batef Bayllik TeşküS ö Isianbul Beklenen kitap çıktı !.. Nivazi'nin thtilâl hikâyesi ve diğer hiciv şiirleri bir arada. ^ÖSESC BÂVASI Ürait Yasar'm hu son eserinl mutlaka okuyıınuz. Genel Dağıtımı: BATEŞ Bavilık Teşkilâtı Cağaloğlu İstanbul. (Baatn: 25950/12015) îl