Catalog

SAHİFE DÖRT 27 Haziran 1967 CUMHURİYET LLoyd George yular yıh Ingilterenin en fazla neîret edilen I adamı oldu loyd George üstün bir hltabet çiydi. Meclisteki bazı soylevleri için «eşsiz» denüiyordu. Dışarda parlâmentodan da güzel konuşurdu. Ama, söylev stili hız la değişen bir sanattır. Televizyon bu hızı daha da arttırdı. L. G. bugün genç olsaydı, şüphesiz yeni hitâbet sanatına da, televizyona da hâkim olurdu, ama, eski konuşmalarınm etkileri artüc okunmakla kavranamaz. Muhafazakâr çevrelerde yıllar yıh, o, tnglltere'nin en fazla ne£ ret edilen adamı oldu. Tıpkı Franklin Roosevelt'in Birleşik Amerikada olduğu gıbi. Antibes'te bulunduğum günlerde, zengin bir tasralı ihtiyar, otele, Lloyd George'u görmeye gel di. L. G. nin ortalarda dolaştıgı m söyledim. Adam ürperdi, gizlenmek istedi: «Nefret ettiğim birinin elini sıkamam!» diye. Ya Yozon: |J)RD İngiltere'nin bu savaşlardakl rolü apayrıydı. Birincide Lloyd Ge orge'un rolü Clemenceu'nunkiyle kıyaslanabilir. İkincide, Churchill'inki Eoosevelt'le... Lloyd Georg'la Churchill bir çok bakımlardan birbirleri ile ölçülebilirler: İkisi de barış zamanı radıkal reformcu olmuşlardır. Sağkanattan nefret görmüşlerdir, ikisi de savaş vakti llderliğe yüjcselmişlerdir. tkisinin de askerlık bilgileri yoktu, ama, mükemmel stratejik yargıları vardı. Çağnnm neler gizlediğini bilmiyordum, hâlâ da bilmiyorum Buna ait yazılı bir şey de yok elde. Ama ben bir romantik olarak gitmesini istemiştim ve lstemekte devam ettim. Gıtseydi varmak zorunda kaldığı sondan daha iyisine varacaktı. Elbette gidemezdi. Bütün bir yaşantmm alışkanlığı ve tutkuları engeldi buna. İngiliz siyasetinin satrancına karışmıştı bir kere. O, bir daha lider olmak içın hiç bir umut bulunmayan yetmış yaşında bile hâlâ daha umut çır pıruşlaruu bastıramıyordu içınde. C. P. SNOW rım saat sonra Lloyd George'un odasına uğradığım vakit bir kan kocayla çay içerken buldum. Adam o adamdı, L. G. nin çekicıliği etkisini yapmıştı, ihtiyar şaşkuı ve memnundu. I LJoyd George bir konuşma anuıda Lloyd George, Churchill'in askerlik sanatı tutkusundan yoksundu. Ama belki de hayâl gU cunün eksikliğinden zekâsı loyd George'a duyulan nefret dengeli, eleştiriciydi. îspanya SiMeclise girdiği günden başvil Savaşlanna canu gönülden layıp birikmişti. Ama, 1906 bağlandığı sıra kendisiyle konuş1914'te, büsbütün körüklendi. As muştum. Hayatının son radikal lında, kökü politLkaya dayanan dâvasıydı bu. Yine de askerl obir nefretti bu, ama, düşmanlalayların yargılannda aslâ şaşn başka yollara doktüler. İşe madı. kadın da karışmıştı ve bu, öteki Arasıra, emrindeki gızli özel ler kadar tehlikeli olmasa da sü teşküâttan haberler alırdı. 1933 rekliydi. Lloyd George meslekibaharında haberler kötüydü. O, nin ilk günlerinde bir boşanma geçirmişti. Bir kadın, 1896 da bir yine de neşeli kalabiliyor asker raporlarını alaya alıyor, içimi gün onunla cürmümeşhut hâlinserinletiyordu. «Burüan okumade yakalandığım ilân ediyordu. nın temel prensibi şudur» diyorOysa Lloyd George, o gece Parlâ du. «Cansıkan gerçekten şüphc mentoda oylama üe sabahladığıkalmayınca yalan söylentfk konı ispatlamış durumdaydı. Bu lay değildir. Bunu hatırlayacakböyleydi ama, suçlamaların sosın. Esirlere bak! . Yerlere bak. nu gelmiyordu. Söylentilerin hiç Lst tarafına aldırma.» birinin gerçekle ilişkisi olmadıgını tekrara lüzum yok. Bunuala beraber, Lloyd George kadınlara hayrandı. Politikacıların çogu Churchill de bunlardandır kadınlara ilgisizdirler; L. G. bunun tersiydi. Bence, onun sertz sonra, tspanya hükumetin liğini hafifletiyor, onu daha seden bir dâvet almıştı. Barsevimli, daha bütün bir insan yalona'da bir çeşit üstün bapıyordu bu. Kadınların özellikkan mevkiini kabul edip etmiyele zekl kadınlann gözünde en a ceği sonıluyordu. Bize bu habelımlı erkekti Lloyd George. ri sanki daha bir karara varamamış gibi verdi. Hattâ, evet, iç kimse, Lloyd George'la derse kimleri beraber alacagıru Churchill'in, Chatman'dan görüştük. Ama, ben biliyordum berl gelmiş geçmiş, en büki bir hayaldi bu. Göründüğünyük iki savaş bakanı olduklarınden de yaşlıydl belki de. Şüphedan şüphe edemez. Hangisinin siz. kendini, sonu hiç bir zaman daha üstün olduğu tartışmalarını zafer olmıyacak bir kaosun ortaçok dinledim. Bence ileri sürüsına atmayacak kadar gerçekçiy len nedenlerin bir değeri yoktu. di. İki dünya savaşının şartları ve Kadın parmağı karışıyor Hitler'den hayran hayran rfonmüştü loyd George en usta, en kurnaz bir kompUmancıydı, ken di de durmadan kompliman beklerdi. Ben tanımadan bir yıl önce başma gelen oelâ biraz da bu kusurundan gelmisti. Bir daha da sıyrılamadı. 1 1936'da Hitler'i Berchtesgaden da görmeye gitmişti. Ve Hitler aşırıahmlı Lloyd George gibl asırıkompliman sever Lloyd Georgu, ikisini de yenmişti. Lloyd George hayran hayran dönmüştü. Ancak bu hayranlık yalnız Hitlerin komplimanlarından da gelmiyordu. Onun yaşantısı boyurtca radikal olduğunu söylemiştim. Ama, politikasına hiç bir zaman entellektüel bir biçim verememişti. Meselâ, Churchill'in Parlâmento Lslerine dinsel bir saygısı vardı. Lloyd George'da bu saygı yoktu. O, sendikacıların ya da solkanatçıların içinde yetiştikleri ve yanıltılan ne olursa olsun kendilerine Nasyonal • Sosyalizm'in ne olduğu üstiine sağlam bilgiler veren etkinin dışında kalmıştı. Kendi 'syancı tarzıyla, Nasyonal Sosya lizm'in radikal bır tonu olan yanını arayıp. bulmuştu. Bunun acı sonucu şu oldu: Savaş başlayana kadar, hatti başladıktan sonra da, Almanya'ya karşı nefretle bir 1941'de, daha Rusya savaşa girmeden, parlamentoda, savaşta ne son, ne de umut görmedığini açıklıyordu. Nihayet, Rusya ıle Amerıka savaşa katıldıkları zaman da fazla ügilenemiyecek kadar ihtiyardı. Az sonra zaten kanser olduğu anlaşüdı, kendisinden gizlendi. Yalnız bir kerecik, Fransa'nın ışgali sırasında bir gün, eski ruhu canlanmıştı. Bütun şüphelerinden sonra, savaştan umutlu, Avam Kamarası'na, eski dostunu tebrike gitmişti. O son yılları acıklıydı. Ama, iktidarı da, geçmişin ve günün tasarılarını da unutmasını biliyordu. Hoş bir ilgisizlik içinde, kendi devrinin tarihini ve geleceğı konuşuyordu. Tarihteki yeri L. George'un vukarıdakı pozu da hitabet kudretinin bir örneğini veriyor likte sevgi duydu. İspanya konusunda sert, kesin, kesinden de üeriydi. İtalyan faşizminden nef ret ediyordu. Ama, bâzan başka türlü görünse de, Almanya'ya kar şı savaşa katılmıyordu. Evet ihtiyarlamıştı, ama, ChurchiU'le Beaverbrook ber zamanki dostluklarıyla onu aralarına almak için ödevden de ('teye geçtiler. Lloyd George «hayır» demek için çeşitli bahâneler Ueri sürüyordu, oysa, aslında katümaya niyetj yoktu. iç unutmam, 1938'de bir akşam Lloyd George tarihte kendi yerini anlatıyordu. Özellikle sınıf mücadelesini hafifletmek yolunda çabalayanlardan biri olarak amlacaktı. Biraz da dünya savaşındaki rolü üstünde durulacaktı. Ama, tarihin büyük çalkantıları yanında bütün bunlaı hesaba bile katılacak şeyler değildi. Bizim tüm mücadelelerımiz basıt biyolojı ve coğrafya gerçeklerine kıyasla hiçtiler. Bü tün bu o'.up bitenleri, dünya den gesi, 200 yılda, belki daha da tez değiştirecekti. Rusya endüstrileşmeye başlamıştı. Arkasından Hın dıstan gelecekti. onun arkasından da, belki yüzyıl sonra, Çin... (Zaman tahminme ve Hindistanı Çin'den önce oıtuşuna dikkat .. Bugün olsa başka türlü konuşacaktı, tabii) Hangi hükümetler başta olursa olsun, bu değişiklik lerin karşısında bizim bo'.Eesel problemlerimizin Güller Savaşından daha büyük bir önemı olmayacaktı. I H İspanya'dan esrârlı çağrı A Son yılları y htiyarladıkça kendı realizmlnin kurbanı oluyordu. 1940da savaşı kazanmak için hiç bir umut görmüyordu Churchill'i seviyordu ama. onun kendisine duyduğu saygıyı duyamıyordu. .Hükumetin gözden düşeceğine inanıyordu. Belki de bu sâdece bir tahmindir hükumet gözden düşerse yeniden iktidara kavuşacağını umuyordu. H I acıklıydı YARıN: (Einstein atom bombasmdan sorumlu mudur?) MODESTY «AISE BULMACA İSTANBUL Acıhs ve Droeram Turkuler Köv avukatı Ovun h»v»ları Kove haberler Istediüiniz turkuler Haberler ve hava durumu İstanbul'da burün Hafif müıik Bu sabah sizinle Cican melodilerl S. Dizer'den sarkılar Kadınlar icin Frasadan vankılar Sabah Turkuleri Plvano soloları Müzik kutusu Gelin tanıulıın G. Kasacı'dan sarkılar Arkası varın Kısa haberler ÖSIeve doeru müzik Minvarür müzik Kücuk ilânlar A. Kızılav'dan turkuler T. Uveun'dan sarkılar Haberler. Resml sazete Hafif müzik Reklâm Drosramları F. Caner'den sarkılar F. Ece Orkestrası Konser saati M ArmaSan'dan sarkılar Kısa haberler Okul radvosu Cocuk bahcesi Beraber turkuler Kısa haberler Erkekler fasıl tODİuluSu Reklâm Drocramları Haberler ve hava durumu Kücük ilânlar Ovun havaları Kentimizin sorunları Melodıden Melodive M. Mukadder'den sarkılar 7ulme karsı İstanbul'un sesi Havat ve kitaolar 24 saatin olavları Reklâm DroEramlan Haberler ve hava durumu Radvo senfonl orkestrası Caedas müzik Kaoanıs İSTANBUL İL RADYOSU Acıhs ve Droeram Sizin icin Kucük konser İvl aksamlar Senfonik müziy Cesitli melodiler Aksam konseri Genclerle beraber Akdeniz ülkelerinde müzik Şonat saati İtalvanca sarkılar Gece Konseri Taneo ve Dasadobleler Caz saati Hafif sarkılar Gece varısı icin Dunden Bueunden Proeram ve kaoanıs 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 7 89 11 1 U 8 9J im z± i YLKAR1DAN AŞAĞ1YA: kım, bir takı. 7 Giyim eşyası 1 «Yaşamaya muhabbet ba|la!» anlamına iki sözlü bır emır. sporcu kayığı. 2 Rahat ve sakin olma hali 8 «Sahıp ol(eski terim). 3 Olaylar (çoğul). duğu binalar • 4 Kalın ve kaba kumaş cinsi, dan aldığı gelıri herhangi bir hizmete hazır durumlazla» karşılıği da (eski terım) 5 Bır magazaiki söz. 9 Dünnın belli bır zaman içındekı alış yanın onda üç veriş toplamı, bir çeşit basma ve kısmını teşkil bez cmsi. 6 «Orta derecede haparçalar OAnktl nalmaonır "den rarete getırir» mânasına bır çe • (çogul). Tiff fany t Jones TIFFANY JONES SOLDAN SAĞA: 1 Görevlerini göklerde yapan kişiler (çogul). 2 Fazla sinirll olma hali. 3 «Havadan tarafa gözlerinı çevir!» mânasına iki sözlü bir emir. 4 Etrafı su ile çevrili kara parçası, «kurumuş çayır bulmaya çalış!» anlamına iki sözlü bir emir. 5 Elbisenin yakalannın dik durması için arasına konulan kolalı gibi astar, «Dişle!» karşılığı bir emir. 6 Tersi «İtalyanın başkentinüı halkından» de • mektir, dikenli bitkinin dörtte ikisi. 7 Çevrilince Pransanın başkenti belirir, omuz başından vücuda bağlı olan kısım. 8 Sonradan ilâve olunmuş parça, küçük zaman parçalanndan. 9 Sudan geçirilmiş demir.. DÜNKC BCTLMACANIN aALLEDtLMIŞ ŞEKJJ NASIL HALLEDİLECEK Yukarıdaki rakamlı bulmacada sadccc 4 tano anahtar (ipucu) ve 8 tane sonuç vardıt. Boş kaJan 12 kareni • içine 1 den 9 a kadar uyguo biret rskam koyarak ve loplanıa. çarpma, çıkartma, bölme isaretlerine dikkat ederek soldan sağa ve yukarıdan aşağiya bulmacada çosterilen sonuçlan bulunuz. Biraz vaktinizi aiu ama, boş vaktinizi boşça geçirmig olursunuz. PERiDB CELÂL 13 Ne korkmuştu ama! Sapsarı ve çıplak, çınlçıplak hem! Merhaba! dedi, yanında bır ses. Yak)a?an ihtiyar kadın, Kâhyanın sarı çıplaklığını gözlerinde görecekmiş gibi utandı kız. Toparlandı hemen. Merhaba teyze! dedi. Ttkabasa dolu fılesini çekiştirip adımını adımına uydurmaya çabaladı ebenin annesi. Nereden böyle? dedi. Patates aldım, et aldım kasaptan. dedi, kız kurumlu kurumlu. Patatesli et var akşama desene? Övle. dedi, kız. Kemiklerden çorbahk çıkarıp, patates haşlayacağmı ona söyleyecek değildi ya! Mahallede babasmın kıratı yüksekti doğrusu. Aç bile kalsan .lortlar gibi göğsünü gerıp çıkacaksın ele güne karşı. Ablan seni yarın sinemaya götürecek. dedi ebenin annesi. Basını salladı kız. Biliyorum. Çarşambalan halk matınpsıydı Kom=u karılannın peşine takılıp çoluk çocuk sinemaya çitmekten hiç hoslanmazdı. Çocukların çısı gelirdi filmin en tatlı yerinde, ağlamaları tutardı. tnsanın dizi pişerdi kucağında oturtmaktan piç!eri. Üstelik yalandan dil dokeceksin, tatlı söz edeceksin! Başka türlüsüne töbe, bırakmazdı babası. Bir keresinde gizliden terzıdekı kızlardan biriyle büvük sinamaya gidecek olmuştu da.. Ebenin annesini kolundan tutup sertçe ker.ara çekiverdi. Paketlerini düsürmemek için de iyice koltuğunun altına sıkıştırdı. Uzun, siyah, güzel bir araba yanlarından sıyınrca?ına geçip gitti. Ulan, ulan, ulan. ezecektı bızi be! dıve babasınm o kalayh küfürlerinden birini bastı kız arabanın arkasından. Allah kahretsin bunların topunu! riedı, ihtiyar kadın. Hep böyle yılan ^ibi yavastan gelirler, korna bile çalmazlar! Yaşlı. çocuk demez basar geçerler. Pazar kurulduğu gün rahatız biraz. O kocaman caddeye sığamaz sanki yezitler... Markasını tanıyamadım ben bunun! dedi kız. tçini çekti derinden. Ama sabah bir araba geçti buradan! Teyze gör'evdin ne araba! Patlasınlar hepsi! dedi ebenin annesi. Bir baska arabaya yol vermek için çekildiler duvann kenarına doğru yeniden. Araba geçerken soförün yanındaki adam elini pencereden çıkano pis bir işaret yaptı kıza. Allah belânı vsrsin rezil herıf! dıye, bağırdı arabanın arkasından ebenin annesi. Kız gülüyordu. tşte böyle kamyonlar, soysuzlar, her türlüsü geçıyor! dedi ihtiyar kadın. Kamyon değil, kamyonetti teyze! Bok değil kaka! Hepsı aynı! Pat, pat, pat... Zart, zart, zart... Sabahın ezanında başlıyorlar. Çekılır dert mi? Muhtar söyleyecekmış belediyeye. Yolun başma «Bu sokak dardır, araba geçemezB dive yazdıracakmıs. Amanın! sonra ne olacak bizım halımiz! Pat. pat, pat... Zart, zart, zart. ama bır o eğlencemiz vardı tevze! Softa herıf suna bak! Evın yüzünu betebe yapaiı onun da. şa^koloz oğlunun da burunlan Kafdagmda zaten Mahalleye sahip çıkacaklar nerdevse be! Tdvbe de kızım! Duyan olur ayol... Mahallenin serefi o ev doîrusunu ararsan sen! Karısı da «aclarını bovatmı« biliyor musun' Sarıya! Vallahı! Ne para var ama herifte! Sardunyaları da dayadılar camekâna. Dıyeceğım yok, bizim kara evlprin arasında penbe bir çiçek açraı<i sanırsm. Gelip eeçen bavılıp kalıvor, öyle bakıyorlar. övle bakıvorlar! Ah na^ü nefret edivordu o vepvenı yÜ7İü, nrv,p rrmpkânlı evrlen kız! Kıskanclık de=ınIpr. np rîprlrrcp rlpsinlpr iste Kara bir karcava benzetiyordu kendi evini. Arabikonunki bile daha £TÜ7plriı Davanak'an s?ğlam. hem penrerpleri daha hüvük. cıi"iba<M da eenis. ferah! Muhtarın evi tamir edilip betebeve bezeneü kendi pvinin h^chıitün Hrkin. vokeul eöriınrlÜBÜnü biliyordu. fçini yakıyordu bunu bilmek dojru.su. Ebenin annesi, onun somurtmasınm nedenini anlamıscüo.na söylendi: Üzülme, Üzülme! Bir gün yolu büyütecekler na^ılsa. oilann yaptıkları da boşa gidecek, bizimkilerle bpraber hepsini yıkacaklar.. Bu da nerden çıktı' diye, söylendi kız. Herkes sövlüyor. Turistık olacak buraları. Yabancılardan utamyorlar en çok an'aşılan Belki sizin iki ev kurtulur.. Bunıı söyledi ve alayla güldü ihtiyar kadm. Neden bizim iki ev kurtuluyormuş? Dünyada birbirine yakın öyle iki ev daha var mı a kızım! Kolunu uzatsan Arabikonun oğlam sallarsın salmcakta.. Eski evlerden turistler hoşlanı yormuş hem. Içi sızladı kızın. Kim sövlüyor bu valanları? diye dikiliverdi A herke? ayol! dedi ihtivar kadın BaV ablan ne divor. bizim evin resminı almava kalkanın makinesini kırarım. parasız zırnık aldırmam divnr ablan... Tabiî ya. simdi hersey parayla. öyle değil mi? tnşallah yıkarlar! dedi kız. Her yanı, bütün mahalleyi! (Arkası ?ar) M a l k O Ç O ğ l U j konu veresim: AYHAN BAŞOĞLU BEYAZ GÜL A NK AR A 06 25 06 30 07 00 07.05 07.30 07 45 OR 00 08.05 08 10 08 40 09 00 09 20 09.35 09 40 10 00 10 40 10 55 11 15 11 30 12 00 12 15 12 25 12 30 13 00 1.T20 13 30 14.00 14.15 14 35 14 55 15 00 15.15 15 45 16 05 16.25 16 40 16.55 17 00 17.30 17.50 19 00 19 49 19.45 20.00 20 15 20 35 20.55 21 00 21.05 21 25 21 55 22.05 22 25 22.45 23 00 23 45 24 00 Acılıs v e o r o e r a m Gunavdın Köve h a b e r l e r S a r k ı l a r v e o v u n havaları Haberler ve hava d u r u m u Sabah müziSi Ankara'da bu£ün Kucuk ilânlar Her telden M. S e v r a n ' d a n sarkılar Posta k u t u s u Sabah konseri Kısa h a b e r l e r Arkası v a r ı n Okul ravodsu Y. Kip'ten sarkıla» Melodiden Melodive Cocuk bahcesi Balete Cacrı Ovun havaları Kıbrıs saati Kücük ilânlar Sarkılar Haberler. Rcsmi Gazete Hafif müzik Reklâm Droeramlan Cocuk bahcesi A. Melik'ten sarkılar Bueün icin sectiklerim. Kısa haberler N. Erol'dan Türküler Konser saati Cesitli müzik G. Sövler'den sarkılar O. Türen'den Türküler Müzik dinlivelim Kısa haberler İncesaz Bir meslek. ü c meslektas Reklâm Droeramları Haberler ve hava d u r u m u Kücük ilânlar S. Can'dan t ü r k ü l e r Anılarla Ataturk Sarkılar Hafif müzik Uvkudan önce 24 saatin olavları Evlıva Celebi Klâsik T. MüziSi TODİuluSu Hafif müzik TBMM Saati N Yılmaz'dan turkuler Haberler ve hava durumu Her hafta bir vorumcu Gece varısına d o i r u Kaoanu