Catalog

SAHİFE tKİ 22 Haziran 1967 CTJMHURÎYET Arap Israil çalışması ve Millellerarası Hukuk Izzettin DOGAN üzelerimiz artık otnrduğumnı yerden TelAviv'i mahvedebilecektir» gibi blöflerle bütün Arap ülkelerini arkasına alan Nâsır mevkiini ancak mizansen ve gözyaslan ile koruyabildi. Fakat hiç şüphe yok ki olayların sıcaklığı kaybolup salim bir kafa ile düşündüklerinde, Araplar Nâsır'ın bu ihanetini unutamayacaklardır. Nâsır'ın Arap'lara maddî ve manevî bakımdan bu kadar pahalıya mâlettiği bir savaşın sonuçlarını özellikle Milletlerarası hukuk kuralları ve Birlesmis Millrtler Anayasasının kurduğu Dün ya düzeni yönünden elestirmek istiyoruz. Gerçekten bu gün savaş sonrası ortaya çıkan durum çesitli tartışmalara yol açmakta ve düsünürleri iki sorunun cevabını bulmaya sevketmektedir. (î) tsrail işgâl ettiği topraklan geri vermek zorunda mıdır? (2) Orta Doğu'da Araplsrail çatışmasını ortadan kaldırmanın asgarî sartlan buluoabilir mi? Bugünedek bn ik! soruya siyasi alanda cevap aranmıştır. Bu alanda ise her zaman olduğn gibi bugün de çeşitli ülkelerin çeşîtli menfaatleri çarpıstığından sornlan cevaplandırmak güçleşmektedir. Kanaatimizce meseleyi siyasi kılıfından çıkarmak ve hukukî zeminine oturtmak gerekir. • n erün savas yolu ile daba genel bir deyimle kuvvet yolu ile ülke sınırlarının genişletilmesi kesin olarak Milletlerarası hukuka aykırıdır. Bu kural Birlesmis Milletler Anayasasının «Genel Prensıpler ve Amaçlar» höliimü içinde ikinci maddenin 4'üncü paraçrafında ver almaktadır: «Bütün üyeler Milletlerarası ilişkilerinde diğer bir devletin ülke bütünlüğüne veya siyasl bağımsızlığına karşı kuvvet kullanmaktan sakınacaklardır.» Bu genel prensibi koyan Birlesmis Mllletler Anayasası kuvvet kullanmaym iki halde müsaade etmektedir. Birincisi: Birlesmis Milletler Anayasasının 51 ve 52'inci maddelcrinde düzenlenen münferit veya müsterek mesru müdafaa halidir. tkincisi ise: Banşın tehdidi bozulması veys bir tecavüz fiilinin hulunması halinde, bansı kornmak üzere Güvenlik Konseyinin Birlesmis Milletler adıııa Dünya bansını korumak üzere kuvvet kullanılmasına müsaade etmesi balidir. tkincisi ise: Bansin tehdidi, bozulması veys ruma dayandırmaktadır. Ona göre «Arap devletleri 19 seneden beri kendılerini devlet olarak tanımak istememekte: 1888 Istanbul andlaşmasınm (1) hükümlerini ihlâl ederek lsrail'in Süveyş kanahndan geçmesine engel olmakta; her fırsatta îsrail'î en kısa ve elverişli bir zamanda ortadan kaldıracaklarını beyan etmektedirler. tsrail topraklan ise kücük ve savunmava elverişli durumda olmadıöı için Arap'lann bu tehditleri karşısında her an meşru müdaafa durumunda bulunmaktadır. Bu itibarla meşru müdafaa hakkının bir unsuru olmak üzere ve gereği gibi kullanılabilmesi içın Israil tarafmdan işgâl edilen topraklar Arap ülkelerine geri verilmeyecektır.» u tezin bir ağırlığı olmakla beraber. Birlesmis Milletler Anayasasının açık hükümleriyle ve aynı Anayasanın kurmak istediği Dünya düzenl ile çatîstn» balinde olduğu bir gerçektir. Gerçekten, her ne kadar Birlesmis Milletler Anayasası devletlerin kendi güvenliklerini, bir saldın halinde, mesru müdafaa yolu ile, kendilerinin komyabileceklerini sınırlı olarak kabul etmişse de, bir devletin 51 veya 52 nci maddeye dayanarak kuvvet knllanması ancak Güvenlik Konseyinin ihtilâfa müdahale etmesine kadar devam eder. Güvenlik Konseyi ihtilâfa el koymnssa, mesru müdafaa halinde olduğunn 1leri siiren Devlet Güvenlik Konseyinin müsaadesi olmadan kuvvet kullanmaya veya kuvvet kullanmava tekabül eden arazi isgâline devam edemez. Araptsrail çatısmasında Güvenlik Kon•eyi ihtilâfa elkoyduğuna göre tsrail'in Sorive ve Mısır kesimlerinde arazi işgâline devam etMilletlerarası Hukuk Ajijtanı mesi hukukî olmayan fiilî ve Milletlerarası hukuka aykın bir durum meydana getirir. Söylenenlerden anlaşılabileceği gibi ihtilâfa taraf olanlardan birisinin yalnız başına mesru müdaafa halinde olmasını takdir etmesi Güvenlik Konseyinin tasdikine tâbi bir tasarruf teşkil etmektedir. Güvenlik Konseyi iddiayı yerinde görürse o Devletin saldırgana karşı kuvvet kullanmaya devam etmesini tavsiye edebileceği gibi mesru müdafaa iddialarını yerinde görmezse kuvvet kullanmayı terk etmesini karar altına alabilir. Esasen bunun aksini kabul edip her devletin mesru müdafaa halinde olduğuna kendisinin karar vermesi mümkün olsa idi, Birlesmis MiIIetlerin varlık sebebi ortadan kaikar ve her güçlü devlet sudan bahanelerle mesru müdafaa durumunu ileri sürerek zayıf ülkeyi isgâl edebilecekti. srail'in mesru müdafaa iddiası karşısında Güvenlik Konseyi «ateskes» kararı verip ihtilâfa müdahale ettiğine ve tsrail'e kuvvet kullanmaya devam etmesini tavsiye etmediğine göre tsrail'in mesru müdafaa iddiasını kabul etmediği aşikârdır. Diğer taraftan İsrail'in isgâl ettiği topraklann mesru müdafaa hakkını icra edebilmek için isgâl ettiği yerleri vermekten kaçınması Milletlerarası Hukuka açıkça aykırıdır. Çünkü, Birlesmis Milletler Anayasası ile kurulan dünya nizamında ülkeler için ancak siyasî sınırlar içinde mesru müdafaaya müsaade edilmistir. Bir devlet mesru müdafaa halinde iken baska bir ülkenin sınırlarını assa bile meselâ hücumu püskürtürken saldırganın ülkesine girmişse işgâl ettiği topraklan ilhak edemez. Zira her devletin ülke bütünlügü Birlesmis Milletler Anayasası (2/4 madde) ve o Anayasayı imzalamış olan bütün devletlerin garantisi altındadır. Aksini kabul etmek meşru müdafaa gerekçesiyle zayıf ülkelerin kuvvetli devletlerce fethedilmesine yol açardı ki; fetih harpleri bilindiği gibi 1938 Paris misakından beri hukuk dışı ilân edilmistir. Bu itibarla tsrail işgâl ettiği topraklan asıl sahiplerine geri vermekten kaçınamaz. Hukukî durum böyle ise tsrail bu kadar masraf ve zahmetten sonra bu topraklan tekrar bırakacaksa kârı nedir? tste meselenin can alıcı noktası kanaatimizce buradadır. Birlesmis Milletler Anayasası ile kurulmak istenen düzenin ruhu kuvvet kullanarak genislemenin mümkün olmayacağını pesinen ilân edip devletlerin zahmetlere katlanmamasını istahlarının kabarıp dünva banşını boşuna bozmamalannı temin etmektir. Buna karşılık tsrail Milletlerarası Hukuka nygun olarak ve hukuk kurallan içinde kalmak sartı ile Akabe Körfezinin milletlerarası bir statü ile düzenlenmesini ve yararlanmasının sağlanmasını isteyebilir. Bn talebini tsrail Mısır'dan cok Birlesmis Milletlere yöneltmek zorundadır. Cünkü barısı koruma görevi ve şartlarını tesbit Birlesmis Milletlerin törevidir. •••••••••••••••••••a Kapitalizm yörüngesinde Osmanlı İmparatorluğu Ahmet YÜCEKÖK. atıdaki sanayi ihtilâlinin geri kalmış toplumlar üzerinde ne gibi etkileri olmuştur? Emperyalist düzeni, Kapitalist Batı için ge rekli kılan sanayi devrimi az gelişmiş toplumlara neler getirmiş, izlerini kolay kolay sılmiyecekleri ne gibi anlaşmalara gitmiştir? Kapitaüst toplumlarm dış tıcaret politikası milletlerarası ilişkileri ne dereceye kadar etkilemiş, iktisadi buhranların yoğunlaştırdığı siyasi buhranlar Batıhlar tarafmdan kullanılarak nasıl bir kâr aracı haline sokulmuştur? Bunun neticesi artan iktisadi bağımsızlık siyasi düşüşü na sıl etkilemiş ve parcalanması zor bir kısır döngü Osmanlı Imparatorluğunun başına ne dertler açmıştır? Bu soruların cevaplannın yakın tarihimizde Batı ile olan ilişkilerimi zin acı gerçeğini ders ahnacak bir tecrübe olarak ortaya çıkaracağı kanısındayım. Siyasi ve askerî güçlerini, refahlarını tüketim sanayilerinin geliştikçe büyüyen hamlelerıne dayandıran bugünkü Batılı Devletlerin az gelişmiş ülkelerden istedikleri neler olabilir? îkili anlaşmaların, ekonomik bağımhlığın sık sık sözünün edildiği bu günlerde 1838 ticaret sözleşmelerinin nedenleri ve neticeleri üzerine, bu günümüze ışık tutar umuduyla eğilmekte anlamh bir zorunluk duyuyorum. I YfiRI SÖMÜRGECİLİK Kaba bir haksızlık 1 B I Hukuka aykırı B İNGİLTERE'DE sanayi devrimî • •• • •a • •f W Sonuç: B G örüldüğii gibi Ortadoğu Araptsrail çatışmasını önlemenin asgari sartları meselenin sivasî değil hukukî zemine oturtnlması ve Arap ülkelerinin tsraîl'in devlet olduğu gerçegfni tamyarak ve bu tammamn Jmknkî ve siyasi somuv lannı bans yolu ile müzakere edip onunla yan yana yasamayı kabul etmeleridir. (1) 1888'de Osmanlı tmparatorlağn ile büyük devletler arasında akdedilen ve Süveyş'ten yararlanmanın hukukî statüsünü düzenleyen tst. andlaşması hükümlerine göre kanal harp ve barış zamanında hiçbir ayınma tâbi tutulmaksızın bütün ülke gemilerine açık tutulacaktır. 1957'de Mısır, tstanbul Andlaşmasınm yürürlüğünfl kabnl etmekle beraber tsrail gemilerinin geçemiveceğini zira tsrail'i Devlet olarak tanımadığını ve aralarında harp hali oldufunu beyan etmiştir. • ••I • ••' • •• • ••I • •• • •• ««••••••aaaaaaaaaaBaaaaaaaaaaaaaaaaaBaaaaaaaaBaaaaaaaBBBaaaaaaaaaaaaaaa •• • • • • • • • • • • • • • • • • » • • * * * , , l l , l l l l l * l l « I H I İ I I I | l l l l l l l l t t l l l l 1 l « l l l l l l lHIIIMIII«llltillllllll,,,IIIIIIIIM«1l,l*ll*IIIIIIIIIH,t,»*lttll,l •••••»••••••••••••••MM III I I IMdllllİİİİM t aterloo savaşından hemen sonra tngiltere bütün tarihi boyunca eeçirecek olduğu sosyal değişmenin hemen hemen yansına ulaşmıştı. Joseph Bramah. Henry Mauds lay gibi kişilerin icatlarıyla makina endüstrisinin temelleri açılmış ve makina yapan makinalar sanayi dev riminin yeni bir evTenini açmıştı. Yeni gelişen teknolojinin uygulandı ğı alanlara yatırılan kapital birikimiyle birçok üretim kollannda seri imalâta geçilmiş ve aile birimi için. deki üretim kâr getirmeyen düzeye inmişti. Kapital sahipleri ailelere ev lerinde yapacakları iş vereceklerine, kendilerine ait iş yerlerinde bir ara ya getirmişlerdi. Böylelikle ücrete dayanan bir emekçi sınıf meydana gelmiş ve ücret kapital ilişkileri 19. asır tngilteresinin siyasi düzenini etkileyecek şekilde gelişmeye başla mıştı. Ayrıca bulunan yeni ticaret yoHarı ve gelişen deniıcilikle yeni , ketlar««ri .ftretim ihtiyaçnu doğurdu. Bu da küçük sanayi kollarının üretiminden de ötede bir üretime ihtiyaç gösterdi. Büyük savaşlar sırasında tarım îngiiterede büyük bir gelisme kaydetmişti. Harb içindeki Ingiltere kendine gerekli olan buğdayı kendi karşılıyor ve buhranlı harb yıllarında çiftçiler buğdaylarını çok yüksek fiatla satabiliyorlardı. Küçük toprak sahibinin rekabet dışı kalması ve pek bir gelir sağ layamamasının sebebi aynı zamanda tefecilik yapan büyük toprak ağa larının siyasi ve iktisadi baskı yapmalarıyla açıklanabilir. Büyük toprak sahibine borcunu faiziyle ödedi ği zaman bir evvelki seneden daha yoksul bir duruma düşen küçük çift Nimbiis Sırssı gelince hepirni» «h»k, hnkuk, »dalet» UflanM m»l bnlmn, Mağnbl heyeeanlyle .anlma«ıu biliriz. Ne var ki, işlmlze geldiğl zaman dört elle .anldığınu. hukuk kavramın» lşimize gelmedifl «aman s.rt çevirmekte yektay.z. Küçük politikac.lar, M çim kflrrtlerinde ag!z dolusu ask İlân ettikleri adalet perisine ilk fır» t U boynuz takt.rmakt» pe^asızdırlar. Bu tutumun nic* omeklerlnl bir kalemde sayabiliriz. Bu Srneklerden birisi bugün Meclis Anayasa ve Adalet Karma Komisyonund» tezgâhlan.yor. A.P.'li politikac.larla Güven P.rti»Inln sözculeri,ttçmilletvekilinin dokunulmazlıgmı kaldırmak İçin çalısmaktadjrlar. Bn üç milletvekili Tİ.P.ni Çetin Altan, C H J . l ı çi genellikle toprağını yok pahasma silere aktarılan iç İ Ç düzen unsurMuzaffer K»rwı, T.T.P.'ll Ali K»r»han'dır. içinde kapelinden çıkarmış ve geniş bir top ları Imparatorluk Gerçekte oynanan oyun kimsenin gözünden kaçmıyacak kadar raksız smıf yaratan bu düzen kütle kaççı bir kastın doğmasına başkaba ve hukuka aykındır. Karma Komisyonda 86 milletvekiline langıç olmuştu. Tımar ve zealeri yeni kurulmakta olan endüstri ait soruşturma vardır, Komisyon 86 dosyadan 10 tanesinl af kapşehirlerine göçe zorlamıştı. Savaş mete sahıp olmak için rüşvet alsamına girdiği için geri çevirmiş, 67 tanesini hasıraltı etmış, ve 9 bitince buğdayın fiatı düştü. lthali mış yürümüş ve saray hediye yarışına giren kişılerle dolup ne başlanan ucuz buğday toprak ağa doşyavı ele alarak üç milletvekilinin dokunulmazl.ğını kaldırmak taşmaya başlamıştı. Yolsuzluk larına çiftçiler tarafından ödenen istemistir. Komisyon üyeleri bugün kararlarım y " " " . 1 " ^ " : kiraları da düşürünce her tarafta en alt tabakada daha fazlaydı. Dokunulmazhğ. kaldınlmak istenen milletvek.ller.mn basında işsizlik ve iflâslar başlamıştı. Tarım Toprak öncelerı bir «nisancılıkÇetin Altan gelmektedir. Çetin Altan'm kisilifinde mılletvek.ll.gı la» idare edilir ve «eminler» kasal çıkarlarını savunma durumuna ve yazarlık birlesmektedir. Her gün yazan. fikirlerını cesaretle ve yürütulürken en fazla düşen büyük toprak sahipleri bir nalıyla aÇIkyürekle ortaya koyan Çetin içio dokunulmazlı|ın kalkması bir (korunma kanunu) için direttiler. vergı vermeyi üstune alan bir milletvekilinin fikirlerinden ötürü kovusturmaya uğraması deTarımsal îngilterenin Feodal güç takım adamlara devredilmeye mektir. Ovsa dokunulmazlık, milletvekillerinin fikirlerını rahatça lerinin kontrolünde olan îngıliz Par başlamıştı. Verdiklerı verginin sövlemeleri ve yazmaları için icat edilmistir. Adalet Partilıler Analâmentosu 1815 de bir kanun çıkara bırkaç katını çıkarmak hevesınyasanın dokunulmazlık konusunda temel iikesine aykın planlann rak Ingiliz buğdaymın bir quarter'ı de olan bu insanlar devlet malını harap etmekten çekinmeiçindedirler. Nitekim Anayasanın 79'uncu maddesi der kf : seksen shillinge ulasmadan buğday mekteydıler. « Turkiye Büvuk Mıllet Meclısi uvelerı, Meclis çahşmalannithal «dilmesini yasakladı. imparatorluk içmde Batı sadaki oy ve sözlerınden, Mecliste ilerı surdukleri dusuncelerden ye nayi devletlerınin çıkar ça bunlari Meclis dışıııda tekrarlamak ve açığa vurmaktan sorumlu tışması sonucu Türk e.snaf tutulamazlar.» ve sanatkâr hayatı da sarsılmış Yasa, açık ve kesindir. ve hıristiyan teba ImparatorluBu açıkhğa ve kesinliğe rağmen dokunulmazlık kaldırılacak ğun iktisadî düzeninde oynadıkmıdır? Göreceğiz. Şimdilik ortada olan bazı A.P.H politikacılann ları aracı rollerine ek olarak çirkin çabalandır. Güven Partisinde bulunan eski ve meşhur Halk Avrupa ile Turkıye arasındaki (Tarım Korunma"Kanu Partililer de A.P.'nin ekmeğine yağ sürmek rolünü Komis>onda batıcarî ilişkileri kontrole başlınui ekmeği pahalılaş yorlardı. Aynı zamanda imparasanyla benimsemislerdir. Kanunsuzluk, haksızlık, ve bir kelime ile tırmış ve bu durum ta torluğun iç finansman işlerini adaletsizlik Adalet Partisi isgüzarlannın temel mesleği haline gelrımsal çıkarlarla endüstri çıkarlan mistir. Diinyanın hangi ülkesinden olursa olsun, hukuka ve mankontrol eden Ermenileri Urquart arasındaki büyük uçurumu meyda şoyle anlatmaktadır: «Bunlar tıga saygısı olan bir kimse, yapılan isleri anlamakta zorluk çekena getirmişti. Pahalı ekmek yüzün sarayın ve vilâyetlerde paşalacektir. Divelim ki bir Fransız, tngiliz, Çinli, ya da tsveçli.. Olan den işçilerine daha fazla ücret ver rın dayanabilecekleri birer iktibiteni anlamak için soracakttr : mek zorunluğunda kalan Ingiliz sa sadî güç olmuslardır. Bankacılı f c milletvekilinin dokunulmazlığı kaldırılıyormuş! nayicisi ürettiği malı daha pahalıya gın ilk ve ilkel şekli olan sar Evet. çıkarıyor ve bu da dünya pazarla raflık Türkiye'de bunların elin Ama 67 dosya ertelenmlş # rına rekabete girişemiyecek nitelik dedir. Hattâ Ermeniler, servette oluyordu. Halkın sokaklarda (u Evet. cuz ekmek) diye gösteriler yaptıkla leriyle bir sadrazam seçtirebile Anlatır mısınız bana bn 67 dosya nicin ertelendl, ve bn Oç n yıllarda, temelinde Jeremy Bent cek güce sahiptiler.» öbür yanmilletvekilinin dokunulmazlığı niçin kaldırılıyor? dan piramidin alt tabakası nlan hamın (en geniş kütlenin en büyük Ne cevap vereceksiniz adama? Hasıraltı edilen «7 dosyanın enmutluluğu) felsefesinin yattığı ser Türk köylü ve esnafı gittikçe camını sayabilir misiniz? Ve diyebilir mlsiniz ki : çökmekteydi. best ticaret hareketi çıkıyordu. Ku Sayın bay, bizim demokraside isler böyle yürür. 67 dosyanın osyal yapısı bu olan Osmantuplaşmış iki çıkarm çatışma alam sahipleri rüsvet. sahtecilik, döviz kaçakçılığı. orduya küfür, zimlı Imparatorluğunun sanayıi haline gelen Ingiltere 1832 de Parmet, suiistimal suçlarından sanıktırlar. Ama iktidar partisi onlan kendinden bahsettirebilecek lâmento Reform Kanunu» neticesinbırakmıstır da fikirlerinden ve vazılarından ötürü Çetin Altan'm bir durumda olmamakla berade tutucu güçlere (toprak ağalan) dokunulmazlığını kaldırmaya yönelnıistir. Muzaffer Karan fikir büyük bir darbe indirmiş ve kırküç ber daha tamamiyle sönmemiştı. suçlusu olduju için kendini kurtaramaz, sahtekârlık ya da kaçakyeni endüstri bölgesine temsil hak t^çi pınıflarının olmaması. sosyal ister Doğu'dan ister Batı'dan, lster Merih' • çılıkKarşınızdaki yapsa belki adam dokunulmazlıiı devam ederdi. kı tanıyan bu kanun Ingiliz Parlâ hiyerarşide en yüksek yerlerin ten gelsin, saskınlıkla yüzünüze bakacaktır : • S kapkaççı, yabancı himayesindemento'sunda endüstri çıkarlarını sa Pekl ne vapmak istiyor bu Adalet PartislT | ki tüccar tabakası tarafından vunanları iktidara getirmişti. MoDiyebilir misiniz adama : S dern parti sisteminin Ingiliz polıti doldurulması, Osmanlı sanayiı Terör, tedhis, korkutmaca, yıldırma ! 8 nin ne kadar zavallı bir bünyekasında temeli atılmış ve îngiliz saAdam size o zaman döner ve şöyle cevap verlr : • nayicisi çıkarlarını politika kanalıy ye sahip olduğunun bize ilk be Bu Adalet Partisi budalalık ediyor! Kullandığı tilfthUr Dİr S la korumak ve tatmin etmek yetene lirtileri olacaktır. Onsekizinci sonlarında Fransa ile rün kendisine dönebilir. Demokrasilerde hukuk dısı işleraler re S ğine erişirken gerek servetleri, ge yüzyıhn jimi çürütürler. Rejim çüriidüğü zaman d» o rejime dayanarak * rekse de üretim araçlarınm kontro Türkiye arasındaki ticaret Osbasta duranlann sonu ne olur bilinemez. lüne sahip olduklarından Îngiliz po manlı tmparatorluğunda az da Zaten kör topal yürümeye çalışan Anayasa rejiminl Fillpin olsa bir sanayıin varlıgını bize litikasını ve kültürünü kontrol eder usulü demokrasinin siyahlığııia dönüstürmek istiyenlerin marifetgosterir. Sebep olarak 1838 ticahale gelmişlerdi. 1840 larda bu çıleridir bütün bunlar.. Ne yazık ki memleketimizdeki hukuk cepkarların temsilcisi Başvekil Peel ret sözleşmelerinin yok edıci ka hesi. arık haksızlıklar karşısında sesini duyuracak adalet bilinciLaissez Faireci amaçlara köstek olan yıtlannın daha yürürlüge girmene daha kavusamamıstır. Hukukçulanmız çoğunlukla eskimiş katanm korunma kanunlannı kaldırır yisini gösterebiliriz. Fransa, örnunları eseleyip bir madde bulmak ve bu madde üstune çıkarlan ken terazinin kefesi tarımsal çıkar neğın, 1788 yılında 2.300.000 livre korumak için koskoca bir bina kurmakts ustadırlar. Ama temel lardan ticarl ve sanayi çıkarlarına kıymetinde pamuklu bez ve hukuk kavramları siyasi iktidar tarafından ezildiği zaman hukuku 187.000 livre'lik ipekli kumas itdoğru iyice eğiliyordu. koramakta cılızdırlar. tster sağcı olsunlar, ister solcu olsunlar, hal etmiştir. Her şene 2.50..000 ki.^ ' Insa'niar," t^mei huVnft karramlarını «rtaklas» koruyabildikleri gün Avusndüatri tievrımi geçipen diğer lo jjşmuk ipligi genelUkle' J özgfirlöklCr *rv»m edebilir. Bir inuoun fikir lerini beğenmiyebiBatf Sv>upa ^gtSelet&n .Kora türya ve"Almanya'ya yöîfânmaklirsiniz; ama fikirlerine katılmadıgınıı Insana yapılan haksızhğa ta, Viyana Leipzig, Anspach, yucu Gümrük Politikası.nı uy katıldığınız zaman hukuk denilen kavramdan naıibinlı olmadığı gulamaları İngiltere'nin bu pazarla Beyrut, Dresden, Peşte fabrikaortaya çıkar. ra ihracat yapmasını güçleştirmij va ları özellikle Osmanlı ipligi kulsanayi devriminin yarattığı potan lanmaktaydılar. Avrupa'daki sasiyel açık dış pazarlar aramaya baş nayi devriminin neticesi Osmanlamıştı. Laissez Faire'ci Ingiltere' lı mamul maddelerine ilgi yok nin çıkarlarını ;u aşağıdaki madde derecede azalmıs ve Osmanlı İmparatorluğu sadece ham mad !••••••• lerle özetleyebiliriz. O Zenginliğinin artması kolay de ihraç eden bir ülke haline ve büyük vurgunlar vurabilme gelmişti. sine bağlıydı. Bu yüzden ham Y A R I N : maddelerini çok ucuz kapatabile ceği ülkeler üzerinde öncmle dur Sanayinin çökiişü malıydı. ve 1838 ticaret Emekli Kunnay Yarbay Hüsamettin Tuğaç'ın Çarlık RusO Bu ülkelerin zenginliklerisözleşmeleri ne kolayca el konulabilmesi için yasının lçyflzünfl mlatan ve sürükleyid seruvenlerle dolu olan bu ülkeler kendi yeraltı servet bu kjtabı büyük rağbet görmOstür. lerini kullanabilecek teknolojik araçlardan yoksun olmalıydılar. KiUpçılarda bulamayanlar, merkes sataj yeri: BATEŞ de O Emekliyen yerli sanayi bir an evvel parçalanmalı ve o ülke bulabilirler. tüketlmini Manchester tezgâhlaCumhuriyet 7392 Oelumuz EraİD Tuna'nın hasrından \e Lancashire çelik fıruıtalıcı sırasında vakın ileileri ve larından karsılamalıydı. deSerll vardımları ile blzleri mtaO Kapattığı ucuz ham madnettar bırakan CaDa Cocuk Hastalıkları KliniSi doktorlarından. deleri işleyip eski sahiplerine ELEMAN ARANIYOR tekrar satarak büyük kâr payla GÜNDÜZ GEDİKOĞLU, rı alabilmeliydi. Malatya Akçadağ ve Doğanşehir'deki şantiyemizde çahşmak O Yardım ve iktisadi gelisme Savın Dr. Ozere şantiyelerde çalışmıs tecrübell 2 İnşaat Yüksek Mühenperdesi altında bu memleketlere Gönül KURDOĞLU'na, disi veyn Mühendisi ile bir Makjne Yüksek Mühendisine ihtibir takım yatırımlar yapılabilirUboratuvar tahlillerl İle u&rasan yacımız vardır. Taliplerin mektupla veva şahsen Malatya Dodi: ama bunlar genellikle o mem Bavan GÜLTEN GÜLBAĞ'» sukfanşehir'deld Şantiyemize müracaatları. leketin ihraç mallarını (ham ranlarımızı sunarız. maddeler) daha ucuza getirecek Allesi adına HİKMET ATAMAN ve ORTAĞI KOLL. ŞTİ Dr. FERIHA SELET yatmmlar olmalıydı. 27 Mayıs Caddesi No. 3 Telefon: 47 & Parlâmento'ya ve dolayısiy (Cunihurivet 7389) DOĞANŞEHİB MALATYA le îngiliz siyasi gücüne hâkim îngiliz tüccar ve sanayicisi gere Cumhurivet 7383 kirse çıkarlarını devlet otoritesini dış pazarlar açmak amacıyla kullanabilmeliydi. (184042 Çin'deki hashaş savaşları Ingiltere de politikayla ticaret araEsim. Seker Fabrikaları Zlraat Mudurlueunden emekli Esklsmdaki ilişkilerin gücünü göstesehir Pancar Eklcileri KooDerarir.) tifi Müduru. LaissezFaire'e segiş I S 5 f BÎR NESLİN DRAMI TEŞEKKÜR TEŞEKKÜR Niçin Osmanlı Sngiltere'de bütün bu gelişImeler olurken Osmanlı lm•paratorluğunda Îngiliz çıkarlan ve görüşlerinfi uygun meseleler doğuyor ve çağmın epeyce gerisinde kalmış bu koca împaratorluk serbest ticaret hareketinin rahatlıkla hâkım olabileceği bir ortamda bulunuyordu 19. yüzyıhn başlarında Osmanlı Imparatorluğunda sosyal sınıflar ve tabakalar pıramidini meydana getiren dört tabaka gö rüyoruz. Başta Osmanoğul'arı ve Saray, onun hemen altında da «Erbabı Seyf» denilen paşalar ve asker sınıfıyla birlikte ulema ve kâtipler vardı. Bunlann altında sanatkârlar ve en alt tabakada da «Reaya» denilen emek çiler, halk kütleleri bulunmaktaydı. Sarayın hemen altındakı bürokrat ve asker sınıfının vaptığı hizmet, tımar ve zeamet i sımleriyte biünen «Aynî» ödeme sistemiyle karşılanırdı Fütuhat geliriyle beslenen Imparatorluk dofal sınırlara erismce duraklamış ve gelişen Batı teknoloiisi karşısında gerilemeye zorlanmıştı. Çabuk ve veterli gehr temin etme zorunlugu tımar ve zeamet sistemlerini sarsmış ve evvelden yetenege verilen tımar ve zeamet kısa süreü gelir getirmesi amacıvla en vüksek fiatı veren mültezimlere devredilmeye başlamıştı Böylelikle «Komiıyoncu» ıtatüsündeki ki ÖMER KOÇOĞLU'nun hastalıeı sırasında blzzat zivarete eelen. telefon ve telerafla saShJını soran akraba. dost ve seker camiasl mensuDİarı ile tedavisi ile bizzat meseul olan Eskisehir İsci Sieortaları. Ankara Hacetteoe Hastanesi tabib. hemsire ve müstahdemlerinln eösterdıkleri Ihtimam ve Ueive 17.6.1967 tarihinde aramızdan ebedivren avrıldıSmda cenaze törenine istirâk eden. telefon ve telerafla büvuk acımızı Davlasan. celenk eönderen Türkive Seker Fabrikaları Genel Müdürlügune. Seker Fabrikalarına. seker Enstitüsüne. Tohum Islâh ve Oretme A.S 'ne. Pancar Eklcileri Kooneratifine. Sekerbank'a. Türkive İs Bankasına. Turkive Isveren Sendikaları Konfederasvonu Bölee Temsilcilieine. Ziraat Odası • Eskisehir Subeslne ve diger dost ve akrabalanmııa avrı avrı tesekküre acımız mânt bulunduSundan eazetenizln aracı olmasını rica edertz. AİLESt (CumhuriYrt 7395) İSTANBUL 9. İCRA MEMURLUĞUNDAN Gayrimenkul Salışı Çanakkale Topraksu Ekip Başmühendisliğinden ÇanakkaleBıgaHoşoba Köyü Solama Tesisi tnşaatı 2490 sayılı kanunun 31. maddesi gereğince 30/6/1967 cuma günü saat 11.00 de kapalı zarl usulü ile Başmühendislığımız binasında eksiltmeye konuJmuştur İşin keşfj tl9519.29 TL. olup. geçicı teminatı 20530.77 TU dır thale dosyaları mesaî saatlerinde bedelsiz olarak dairesinde tjörülebilir. İstenen belgelen a) Yeter nııktarda C çrup u müteahhıtlik karnesı, b) 1967 yılı Ticaret Odasj belgesı. c) Malî veterük belgesı Taüplerin istenilen belgelerle bırlikte ihaleden 3 gün öncesine kadar müracaat ile iştirak belgesi almalan ve belge alanlann ihale günü saa* 10.00 a kadar teklif mektupiaruu Komisyon Başkanhğına vertneleri şarttrr Postadaki gecikmeJer kabul edilraez, İlân olunur. (Basın 17477/7385) Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu İstanbul Şubesi Müdürlüğünden: 1 Kurumumuz ihtiyacı olarak 20 Adet Freze için divizö'r 20 » Freze için tablo divizör 10 » Merkezleme boru mengenesi kapalı zarf usulü ile satınalmacaktır. 2 Şartname Karaköy Bankalar Caddesi No. 7577 Alım Şefliğinden temin edilir. 3 Teminat teklif edilen bedel üzerinden To 10 dur. 4 Kapalı teklif zarfları 29 6.1967 perşembe günü saat 11 e kadar Müdürlügümüze tcvdi edilmis olacaktir. Teminatsız teklifler ve postada vâki gecikmeler nazan dikkate alınmaz. 5 Kurum ihaleyi yapıp yapmamakta serbesttir. (Baaın 18008/7391) TEŞEKKÜR İzmir'de 18 Mavıs. 1907 tarihinde ebedivete intikâl ederek bizi derin acılara eark evleven aılemizîn en büvük varîı&ı. HİLMİ FESCİOĞLU'nun cenaze tdrenine istirâk eden. telefon telpraf mektuo ve bizzat eelerek büvük acımızı oavIasan akraba dost ve mesa! arkada^îarına avrı avrı te^^kküre teessürümuz man! olduîrmdan eazetenizin tavassutunu rlca «deriz. (Cumhurlytt 7398) 964/347 Bir borçtan dolayı ipotekli, Eminönü, Zindankapı mahallesinin Sarraf sokağında 93 pafta, 368 ada, 6 parsel sayılı, eski 19, yeni 23 kapı No. lu 19 m.2. kârgir dükkânın saülmasma karar verildi. EVSAF1: Zindankapıda, Tülbent Ağası sokağı ile eski ismile Sarraf Emin sokağmın (halen Tülbent Ağası sokağı) kesiştiği köşede bulunan 6, 6/1 kapı numarah üç katlı kârgir bir binadır. Alt katında saçaklı ve storlu dükkâru olan binanın üst katlarma 6/1 sayılı kapıdan ahşap merdivenle çıkılmakta olup, her katta yazıhane olarak kullanılan birer oda bulunmaktadır. Döşeme ve tavanları ahşap olan yazıhanelerin elektrik tesisatı dükkânın tesisatına bağlıdır. MUHAMMEN KIYMETİ: 48.400.00 liradır. İlk açık artırması 7/8/1967 pazartesi günü saat 14 den 15 e kadar İstanbul Sultanahmette Adalet Sarayında satış mahallinde yapılacaktır. Artırma şartnamesi herkesin görebilmesi için 22/7/1967 gününden itibaren dairede açıktır. Hk açık artırmada teklii edilen bedel muhammen kjymetin % 75 ini bulmadığı takdirde. en çok artırana taahhüdü bâki kalmak üzere, artırma 10 gün daha uzatılarak onuncu 17/8/1967 perşembe günü saat 14 den 15 e kadar İstanbul Sultanahmette Adalet Sarayında satış mahallinde yapılacak açık artırmada en çok artırana ihale edilecektir. İpotek sahibi alacaklılarla, diğer ilgililerin ve irtifak hakkı sahiplerinin hBklaruıı, faiz ve masrafa dair olan iddialarını; dayanağı belgelerle on beş gün içinde Icra Dairesine bildirmeleri icap eder. Aksi halde haklan tapu sicilile sabit olmadıkça saüş bedeünin paylaşmasından hariç kalırlar. Talep edildiği ve 100 kuruşluk posta pulu gönderildiğinde, şartnamenin bir drneği gönderilebilir. Fazla bilgi edinmek istiyenlerin 1964/347 dosya numarasile merauriyetimize müracaatları ilân olunur. (Basm 3755/7399)