Catalog

islâm hükümdarı, dinî liderıiK ae yaparaı Kılıse doğdngn zaman, ortada Koma gıbı ıleri bır gıstem de var oldugu ıçın, Hıristıvanlık bır düny» dinı olamamıştır. Dnnva ışlerıne ve kırallara, dınî teorıler aracılıfı ıle mudahale etmıstir. Bn mudanale ıse, Ortaçağın sonunda yenı bir anlayışla, yenılecektır. slâmlık, bır devletın uzerınde kurulmamış aksıne devlet nıtelığını haız olmavan kabilelerın devlet olmalan volunda kullanılmıştır Bu vuzden de devletın başı dının de başı olmuştur. Devlet jonetımınde gorev alanlar ve vatandaşlık haklanndan faydalananların İslâm olmalan şartı, ıkıncı bır sınıfın vanı ruhbanın doğumunu engellemıştır Islâmda ruhban, devlet tmvuvup Iranlılan Turklerı ıçıne aldığı zaman ortaya çıkacaktır Çunku ılk kabıle vonetım sıstemı imparatorlukları vonetmeje vetmıvecek, ozellıkle Bızans modelınden devlet teskılatını kurmada faydalanılacaktır Islamın ılk çağı \ant dort halıfe zamanmda kıral \oktur Cemaat yonetıcıvı ve a\nı zamanda halıfeM seçer Hz Alı'den sonrakı parçalanma ıle halıfelık devam edecek fakat babadan ogula geçer bır huvıyete burunecektır Artık Islam dunvasmda kırallar saltanatı başlamıstır Avrupa Ortaçağın karanhğına gırmısken Islam Arap dun\ası en avdınlık gunlerını \awacak gerek bılımde gerekse askerhkte A\rupa'\ı hem etkıhvecek hem de jenecektır İbnı Haldun İbnı Ru'd gıbı duşunurler Avrupa felsefesınde degıştırıcı tesırler vapmıslardır \e var kı, Avrnpa Ortaçağdan çıkıp, devletı kilıseye üstün kılarken, tslâmlar hep o çafda kalacaklar, bır deyişlt onlar ortaça|a gıreceklerdir. Emevî, Abbası, îran, Osmanll kıral ve ımparatorları hem dev I I! Islâmlık letın hem de dımn başıdırlar Karsılarında dın adamları hıçbır zaman olmayacaktır, çunku devletın temel kıtabı, anayasa sı Kur'andır Sonunda 73 mezhebe bolunen Islamhktakı kıral aleyhtarı ha reketler, aslında dınden değıl halkın arzulanmn şekü değıştırmesmden gelır. Bunlara en ıj ı ornek, Osmanlı Imparatorluğun da, 14 uncu yuzyıldakı Sımavılıktır da «Şmto» diye bır dın de ınançlara hükmeder. Japon kırallarının var oldukları kabul edılen ılk çag, M S. 8 ıncı vuzvıldır Bu çağdan berı Japon tmparatorlan ıçın varlık sebebı «gunes ılahımn torunluğu» dnr. tmpara torlara karsı tepkiler, bazen halktan, bazen ordudan çağlar de fıstıkçe gelecek; fakat onları kımge yok edemıyecektır; 2 ncı Dunva Savası bıle oğnlu olap da, Avrapalı sayılan dığer bır loplum Slâv toplumudur Rusva adıvla bılınen devletı mevdana getıren Slavların ılk kırallan, • ıking a% sıllıdır. Bnnların var olns sebebı ıse, Slavların Doğu'dan felen ıstılâlara karsı hâmı aramalarıdır. 11 ıncı yuzyılda Hınstivan nlan Ruslann, ktndi ırklanndan ılk kırallan \ndreı Bogolvabskı' dır (12 ncı vuzvıl) 3 uncu tvan, Tatarlarla mucadele edıp onları yenecek torunu Korkunç tvan ıse, Asva'nın bu bolumundekı Slav hâkmuv etım \e Dogu Avrupava kendını kabul ettırecektır Rus hanedanı Buyuk îhtılâle kadar rakıpsız olarak devletın başkanlarını verır. Doğtı aha Doğn da, Budızm ve Brahmanızm gıbı ınanıs sıstemlerı vardır. Bunlar aslında dın defcü atalâk sıstemlerıdırler Meselâ Bndızm'de vanlmak ıstenen Allah degıl, huzurn, saadetı sekıllendıren «Nırvana» dır. Japonva'da Bııdızm'ın vanın D Avrupa oğudan tekrar Batıya donersek, yenı çağın sonunun gelmeye basladığını goruruz özellıkle Fransa'da, bırtakım yenı fikırler toplnmun o andakı vönetıhş seklını lyıce elestırmektedır. Montesquıeu, Rousseau gıbı dusunurlerın temsıl ettıklen D D bu fikırler geh'en burjuvazmın kırallara ve asıllere karsı ısjanının baslangıcı sajılır «Kanunların Ruhu» ı«ımlı kıtabında Montesquıeu, kuvvetlerın avnlıgı prensıbını savunur ve Buyuk Fransız Ihtılalımn felsefesıne temel taşlarmı ko'^r Rousseau ıse «ınsanUr arasındakı eşıtsızliğın koku» nde, toplumun tabıî halden devlete geçışını ınceler Vardığı sonuç, devletın ıradesının, çoğunluğun ıradesı olması gereğıdır Bu ıki düşunür, modern liberalızmın kurucularıdırlar Çalısan kitlelerın felsefesi de yenı çag sonlarında yapılmaya başlanmıstır. Morelly adındaki yazar. «butun kotuluklerın temelı mulkıyette yatar» Ukesiyle, ise girisir. Brissot «mulkıyet ve hırsızUk uzerme arastırmalar» yapırBu sırada Fransız îhtılâlı gelmış çatmış ve Avrupa kırallarının dehşet ve endışe ıçınde yaşıyacağı gunler başlamıştır. Burjuvanm kıraldan alacağı ıktıdar, sonunda halka geçecek, fakat bu el değıştırme bazı ulkelerde daha sert bıçımlerde gelışecektır. 16 ncı Luı'y» ve unlu Mane Antuanet'ını yok eden Fransız lhtılalı geçırdığı üç devrenın sonunda, Napoleon gıbı bır dıktatoru ımparator yapacaktır. Restorasvon devn Avrupasını, kıral aleyh tarı hareketlere karşı tedbır ahnan bır çağ halıne getırecektır, Fakat bır duzenı değıştırmış ve Ihtılal Meclısınde «mulkıyet, mulklerln kanun gertğinct verılen kısmından yararlanraa hakkıdır» şeklınde tarıfı yaplırmıştır Ortada ınsan haklan bıldırısı vardır artık Hurrıyetler, temel haklar kavramları ortaya çıkmıştır Gunumuzdekı koltuk taht kavgası başlamak uzeredır Avrupavı kasıp kavuracak olan r»apol\on harblerı bır jandan Isveç Kuah Gustav, sosjal devlet anlayışı ıçmdekı bir yonetimln scmbolu dururaundadır. Halk arasına karısır, balık tutar. Hanedanınm kamnda, \apolyon Maresallerınden Bernadotte'un kanı da vardır Temelden bir halk adamıdır Isveç Kıral ı mıllıyetçılık ılkesıni gelıştırmekteyken, sanajıleşen toplumlaTda çalısan sınıflar makıne kar'çısında ve makıne sahıplenmn v anmda bılınçlenmektedır. vrupa'nın çağlar bo\u çeçirdi|i degısıklıkler nrasında, Do£u toplumlan da bunyelennı degıştırmektedir. M S 7 ncı yuzyılda Arap toplumundan çıkan bır pev gamber Hz Muhammet, oncelen bır kuçuk kabıleve sonra ıse buyuk devletlere sıstem olacak venı bır ınancı vervuzunde başlatmıştır İslamhk, Batının Hmstıyanhğından çok ayrı bır dındır, bu yuzden de Islam kırallarının, Hmstıvan kırallanna gore durumları A değısıktır Hırıstıvanlık, Roma'va karsı oldugu ve baskı altında ılk çağlarını geçırdıgı ıçın, devlet vonetımınden mumkun olduçu kadar uzak kalmava çalısmıstır. Gelışmesını tamamladıfı zaman da, eskı baskımn ıntıkamını, kırallara karşı çıkarak almıs, devletın asıl sahıbi gıbı gorunmek istemıstır, Bnnun sonncn veva srbebı ıse, lSisıımdır Lâısizm'de kıhse ve devlet av rıdır. Toplumda bır de rnbban sınıfı vsrdır Y ARIN : Bugünkü kavgalann içinde bir dunya.. Son Japon Imparatoru HJro Hıtonun, n ncı Dunya Savasmdau sonra \menkan tşgaV Kumandam Mac Arthur'la çekılen resmi, bir devrimln baslangıcı olacaktı. Çunku o gune kadar ınsan ustu bir varlık olarak bilinen Imparator, yanında goğsu bağn açık bır adamla beraberken bıle, daha sonuk goruluyordu. Guneşln oğlunu, Amerikanm bir generalı sondunnuştu 1947 Japon Anayasasını Japon halkının kabullenmesinde, hiç bir mukavemete rastlanmadı. Dişi Bond MODESTY BLAISE radvo İ S T A N BU L 06 ">j 06 30 06 45 06 50 07 00 07 05 07 30 07 »J 0^50 08 00 08 20 08 40 09 00 09 10 09 30 09 45 10 00 10 15 10 2S 10 40 11 00 11 05 11 55 12 10 12 15 12 30 12 455 13 00 13 20 13 30 14 00 14 20 14 35 14 50 15 40 13 5o 16 00 16 5a 17 15 17 20 17 50 19 00 19 40 19 45 20 00 20 15 20 45 21 00 2155 22 00 22 45 23 00 24 00 Acılıs Droeram Turkuler SaSlık o*utlerl Ovun havaları Kove haberler Sabah mclodılerl Haberler \ c ha\ a durumu Istanbulda busun K ıcük Il&nlar \ e hafıf muzık Bu sabah sizlnle Muzıkli ovuntardan l i c ı Cavırlıdan sarkılar Sosval haiatta K«dın Fransadan vankılar Salıh b \ « u n d a n turkuler Cıtar soioları , Muzık kuıusu Pmtik bileiler M e l i h a t Pars t « n s a r k ı U r Arkası v a n n Kı«a haberler Sabah kons«ri Çetın lnontepe o r k e s t r a n Kucük ilinlar S a z estrleri M Bırtandan sarkılar N Tüfekcıden turkuler Haberler R G de b u e u n Hafif müzik Reklam D r o n a m l a r ı S Tuı Gulermandan sarkılar Dans orkestraları Saz eserteri Konser saatı U m ı t Tokcandan turkuler Kısa haberler Efatım radvosu Cocuk bahcesi Kısa haberler Karma fasıl tooluluSu Reklâm Droeramları Haberler v e hava durumu K u c u k ıianlar R Sensesten turkuler KıtaDlar arasında Radvo haflf mıızik orkestrası A\la Gursesten sarkılar Radvo tivatrosu 24 saatln olayları K ilanlar Reklam oroıramları Haberler v e hava durumu Caz severlerle basbasa Kacams ISTANBUL IL R A D 1 O S U 16 D5 A c ı h s v e Droeram 17 00 Sızırı ıcin 17 30 Kucuk konser 18 00 I v ı aksamlar 18 30 Senfonlk muzlk 11 no Cesı'll melodıler 1910 Aksam konserı 20 15 C enclerle beraber 21 00 Kl&sık Batı m u z i i i dınlevıcl ısteklen 22 00 Cı«an melodılerı 22 15 Gece konserı 23OTHaf\£ muzık 23 30 Caz muzıeı 24 00 Gece vansı ıcın 00 30 Dunden butfunden 0100 Proeram ve k.iDams BULMACA «baskı altında kalıp yamyassı ol duyurmft suretıyle ün kazanarak» karşıhğı ıki soz 7 Gellşen çev muş» demektır rılmce Insana ha İLKARIDAN AijAĞIYA. yatını sağlayan 1 «Tesaduf ve şans meselesı» gbrev belırir 8 arüamına ikı söz 2 tstanbuldd «Lezzetlne ba Kadıkovünde bir mahalle ve ca Kilamaz» mânamiın bulunduğu yerin adı (ıkj sına bır çekırar. sbz) 3 Bir flkrln veya bir şe9 Karadeniz vın uzenne kurulduğu temel, bır kıjısındakı ıllo takı 4 Kızıl ateşi tutmaya ya nmızden birirıjan aracı tmal eden (ikı söz) aın dörtte ıki 5 Hayvan yıyeceldennden, bır sı gelenek (esf>alm»r> erkek adı 6 «Adını her taraia kl terim) 1 24 Nisandan bır gun ötıce çıktığı gokten duşerek olen Rus havacısı Komarov atmosferdeki gorevi bakımmdan böyle bir uz man sayılıyordu ? Sahıp, bız den önce gelıp geçmış erkek ced ler (çogul) 3 Tersı tran dılın de «guneş» demektır para jatı ranlara bankacılık dılınde boyle denılıyor 4 Yazı ve idare ıslerıyle ugraşanlann vazıîe gorduk len (karma soz) 5 «Aptal durumdakı ve erkek cınsınden çocuk bakıcısı» manasına ikı soz 6 Içıne vesvese duştuğu ıçın u zulen 7 Iplık bulrme aracı a levlı bır şeküde ateş alan mad.de nın çıkardığı ses, geçmiş zamanın jarısı. 8 Karşıhltlı lâüle ve ya renlık eden. 9 Bır emlr, tersi socrassACA DÜKKC BUO4ACANIN HALLEDÎLMÎŞ 5EK1J NASIL HALLEDILECEK Yukarıdaki rakamb bulmacada sadcce 4 tane anahtar (ıpucu) ve 8 tane sonuç vardır. Bo$ alan 12 karcnın ıçine 1 den 9 a kadar uyşun bırer rakam koyarak ve toplama, çarpma, çıkartma, bolme işareUenne dıkkat ederek soldan saga ve yukarıdan aşağıya bulmacada gosterilen sonuçları bulunuz. Biraz vaktinisi «hr ama, bog vaktinızı hojça geçınnış olursunuz. Arkadaş Islılcları 33 « Ko=koca Istanbulu Ankara j l bırak, gel korlen bov'e uçuncu sınıî çehırde » Bırınde « Bıktım bu memleketten de Işletmenm bu arabacı takımından da'» dedı « Karşındakı takımlar sıkı ol^a ban » Gerçekten de ı\ı ovnuvordu İkı maç sonra hemen un salmıs daha çok da mahalleU kuçuk futbolcuların sevgılısı oıuvermıstı « Ya=a Cemal abi » c Ye onu Cemal abı ve'» « Cemal abı ımzalı bır resrrumzı venr mı«ınıy7» ORHAN KiMÂL konu veresim: AYHAN BAŞOGLU BEYAZGUL ANKARA 06 25 ^cılıs Droeram 06 30 Gunavdın 07 00 Kove haberler 07 05 Sarkılar ve ovun havaları 07 30 Haberler \ e hava durumu 07 45 Sabah muzıel 08 00 Ankarada busün 08 05 Kucuk ilanlar 08 10 Her telden 08 40 Se\ ım Suerden » r k ı l a r 09 00 Halif muzık 09 »0 Sabah konserı 09 3o Kı«a haberler v e K ilanlar 09 40 Arkası v a n n 10 00 Feitım radvosu (1) 10 35 Turk mutieı dınlevıcl ısteklen 11 1 ) Cocuk bahcesı " 11 30 Operalardan seçmeler 12 00 Necla Eroldan turkuler 12 la Kıbrıs saatl 12 2o Kucuk ılan ar 1İ30 Huse.ln Gokmen ve Nermın Demırcavdan sarkılar 13 00 Habener R G de bueun 13 20 Plaklar arasında 13 30 Reklam Droeramları 14 00 Cocuk hahcesı 14 15 Guler Gokselden »ırkılar 14 35 Bugun ıçm seçtıklenmır 14 55 Kısa haberler ve K ilanlar 15 00 E»ıtım radvosu (2) 15 ">5 \ î Gece\ atmazdan turkuler 1610 M Ersesten sarkılar 16 30 Cesıtlı muzık 16 55 Kı«a haberler v e K ılanlar 17 00 Kov odası 17 20 Ince saz 1" DO Reklam oroeramları 19 00 Haberler \ e hava durumu 19 40 Kucuk ilanlar 19 45 Yıldırav Cınardan turkuler 20 00 D ı n v e ahlak sohbetı 2015 N Demlrdovenden sarkılar 20 35 Rad\o cesıtlı muzık orkestrası 20 55 Uvkudan once 21 00 24 saatın olavları K ilanlar 21 05 Kıtao saati 21 30 Turkuler 21 45 Kucuk konser 22 05 T B M M saatı 22 25 Dundar Balkandan sarkılar 22 45 Haberler v e hava durumu 23 00 Gece konserı 23 45 Gece yarısına dojru Î3 5S Gunun onemll haberleri Şu deîterımı ımzalar mısınız Ceml abı'» Koltukları kabararak ımzalı ıesımler dağıtıp, ırılı ufaklı futbol hastalarmın defterlerıne ımzalar atsa da memnun degıldı « Mılh takım Mıllı' ln=an Mıllı takımda oynıvabümek ıçın Istanbulda olacak Gozonunde. Ankara Izmır de olabılır ama, ılle Istanbul » Soruvordum « Nıçın avrıldın7» Içını çekıvordu « "Se bılevım ben9» Bır gun uzun uzun anlatmıştı Hatırh bırınm oğluvmus Futbol juzunden okuvarramıs Babasınm ha'ırı ıçın once I«tanbul, <=onra da Ankara da dolgun maaşlı ıslere kajırmışlar Hem futbol ovnuyor, hem de haftada bır buçuk, ikı gun sıdıp gelıvormus rraas aldıgı daıre\e Gunun bı rınde şefı yumruklamış Ankara j a surmu^ler Orada doğru dursa >a' Ha>ır Orda da ıılerden bırının kızını mı vakınmı mı avarlamış derken dıle dusmusler Kızı cebren Istanbul dakı te\zeMnın vamna jollamış baba'îi, bunu da Eskışehıre « Pekı Eskı«ehırde m\e kalmadm''» « Umumı kaptanla dalastık » Velhasü suç va takım kaptanı, ya umumî kaptan, va da ajarladığı kız babalarınadavdı « Ama bır gun rte yapıp vapıp tstanbula, bu\uk kuluplerden bırıne kapağı atacagım Çok geçmeden de adımı gazetelerde oku\acaksın Mıllı olmus dıve » « îsallah 1 Isallahı masallahı jok înanrnnor musun' Yahut bana yakıştıramnor musun Mıllı'lığı'» Doğrusu jakıstırıjordum ama çok ıçnirdu Yakıstıramavan daha dogrusu «Mılh» hğın ne demek olduğuna bır turlu akü erdıremeven Osman bev dalgasına taş atıjordu . « Ne olacak Mılli olunca?» Acıyarak bakıyordu : « Ne mı olacak7» « Ne olacak va'» « Ulan eogsu avyıldızh formavı gıymenın Osman bev dusunujor, duşunuyor, omuz sılkıyordu sonunda • Ne olacak7» Ortahaf bana donuyordu : • Sâhiden eşek..» Sonra ona hınçla c Ulan gebeş, Turkıye'nın cn ıvı on bırınden bırı olacağım. Koca kaiana vursana şunu Koskoca Turkıyerun en lyı on bırınden bırı1 Yabancı mıllı'ler. le maçlar yapacağız, gezılere çıkacağız Ajvıldızımızı yabanc) sahalarda, vabancılara karsı koruyacağız'» Ne olursa olsun, Osman bey kavrıyamıyordu ışın onemmı Ortahaf kuplere bınıyordu « Senın akhn kanya uşakhk etmekten başka sına ermez kı Kereste, hâlıs dışbudak » « He he he » dıye guluvordu Dayatıyorou Ortahaf « Ermez mı akhn başkasına » « Erer» « Neye erer'. « Beybam dan bana dolu uzman raporlan kal dı'> Afallamak sırası Ortahaf a gelmijtı Bana baktı. goz kırptı Anlamıştım * « 0«man bevm be> babası smeklerı pırelen fa lan ıtlaf ışının uzmanıymış ya anlatmıştı > Hâtırladı guldu ' Ben de uzmanım » Osrran bevın neşesı uçtu, ılgılendı • Ne uzmanı0» ' tçkı ıçme'> Içkı \e ıçkıvle ıhntılı şevlere oîdu bıttı merakh Osman bey sordu « sâhı, boyuna ıçkı ıçıyorsun başkalan da ıçıjoılar Ne buluyorsunuz sankı ıçk de°» Ortahaf başını salladı « Oooo ıçkıde bulunan, dunvada hıçbır şejde bulunm=z'» « Ne meselâ''» « Anlatılmaz kı Içmek lazım Çok m'rak edıyorsan » « Edıvorsam'» « îçelım'» Çevre^ıne korkuvla bakınmıştı Sankı bır duyanın olma«ı ıhtımalınden çekınıjordu Ortahaf « Korkma'. dedı benı ışaıet ettı « Bu ağzına sıkıdır E\de senın bavana geve7ehk etmez . . Et"iem canım • dedım «Bana ne' Ben de ıçerım elune geçse » « Bır gun ıçelım Tamam mı'» Oaman bey ne «Tamam> dedı ne de «Değıl » O gun Ortahaf tam formundaydı Anbardan kosarak çıktı Çeyrek saat sonra bır şışe rakıyla dondu Âtıf bev ,'bı vazıfe başında falan zaten ıçerdı Benım masaya geçtık, Ortahaf'la ufaktan ufaktan bajladık.