Catalog

19 Mayıs 1960 CUMHURÎYET Büyük Atatürk Samsuna Nasıl Çıkmıştı? 51H Samsundan evvel ve Samsunda Yazan: FaiiH Rtfht Atay Falıh Rıfkı \tav \taturk'İM kendısıne anJ&ttıj:ı hır çok hâtıraları «HâkımiveU Mıllıve gazete&ınde neşretnuştır. Bunlar bılahare Scl vavınlarımn 4taturk Kutugr hanesı neşrıvatı mevaiiında ve ( \taturk un ban* anJattıkları) ısmı altında kıtap halıne getırmıştır Bu vaznı o eserden ıktıbas ednoruz Samsunda ve ondarı sonra Yazan: Yunus Nadi liü rak Erkanıha'bıveı Lmumıve Re ısı Fevz' Pasavı aıadım Yerınde \oktu Yı mı gjndenberı hata ol dugu ıçın gelraemekte oldu^unu so\ledı er Merak ettım Acaba 7 \enı bır raha'sızlıgı mı vardı Çok sonra anladıgıma gore me^ele şu ıdı S u m e Fatıhı Geneıal \ lenbı f anouia gelec = ,ı /aman, Harhı\e \*i7in Fe\zı Pasavı çagıım s \e kai 1 am \ a g tmesını ıstemıs Fe\7i Pasa « Ben bunu Damat Ferit, Atatürk'ü \apamam > demı^ « \apmak la zımd ı » abırtı alınca « İstanbul'dan uzakfaştır Ha«t.i\ım ce\ ıme gıdnoıumda dee\ » mış o gundenberı de çıkmam • • mak istiyor • Daırede Ikıncı Reıs Dıvarbetatuık anlatıjor Vahdettın kabmelerın kırh Kazım Pasa ıle kaiMidstım dp benım ıçın ıkı zıt fıkır Kendısıne "\azıı Paşanın bana ver îlduşunu vukarda sovle dığı vazıfeden bdh.ettım < Ma) nnj'ım Bırı benı lehlerınde ka lumatınız vaı mı' > « Ha\ır » de 7<nma\a çahşanlar dlfen hıç bır dı • tşte ben s>ana haber \ erı ııetle ıtımat edılmemek lazım vorum • dedıkten sonrd • Kapı > c Iduğunu ıtidıa edenler' Avlarca laıı kapattınr mısın' > dedım Karunakaşalardan «onra hangı fıkır zım Pasa guleıek \u/ume baktı hak kazanmış bıhr mısınız Mus « Ne oluvoru7''> Kazım Pa>a ıle t fa Kemale emnnet edılemez' açık konu^arak butun du^unduk Mustafa Kemal titanbulda bır ta lerımı anlattım « Her ne sebep k m menfı telkınler belkı hazırhk \%\A mdksdtla benı l^tanbuldan lar vapıvor Bu adamı Istanbuldan uzdklaitıımak ı<,ın bır \esıle araw<ıkla<;tırmak lazımdır Mustafa mışlar \ e bu memurıvetı bulmuş Kemalı Anadolu dağlanna atma lar Hemen kabul ettım Ben 7a'ı \e orada çurutmelı 1 Nıhavet bu ten şu \eya ou suretle ^nadoluNa karar uzennde mutabık kalmıslar geçmek fırsatı amordum Mademfır^attan B ınu jşıten u k n arkadaslaum kı ı r\*ar tek'ıf ettıleı mumkun oldug kadar ıstıjade etbenı tebrık ettıler meliM/'» K m m Pasa « Nıdsıl'» • Bpnı fetanbuldan çıkarmakla dedı CevaoıDiı beklemekı^.ın ılaıı; r hır vukten kurtulacaklannı ve e1h • Hd / Uen Ordu Muzannedenler makul bır «ebep aratettı.'îlıklerı meselesı \ ı r Sen o makla meşgul ıdıler Nıhavet bu taıajlaıa Oıdu Mufettışı unıanı s«bep ışgal kuvvetlerı 7abıtlertılp gıdebıhiMn • • l'nı an n enın raporlan ıle dolu bır dosv» hemnu\etı \ok dedım \alnız sımha ınde ellerıne geldı d. Haıbı\e Nazııı ıle konuş ben deu ne ıstnorlar te'bıt H?»rbiye Nazınnın Ytusta taıafını kendımız \apaii7» et ust Ka7im Pa«a Harbne Xazırını sordu ken fa Kemal'e okuttuğu dîMnden aldıgı dııekt f ^a cıı dosya « Maksat Samsun ha\ alıs'nde «R'r gun Haıbnc Na7iıı rahmet Rıımlaıa tecav tı? edei Tıuklerı lı Şak ı Pa«a benı makamına da te fıp etmek onıa \nadoluda hır \ pt etti Burosunun karşiMna otur takim mıllı te^ekkuller behruoıdutı Bır tek kehme »ovlemek'i mu> onları da oıtadan kaldır7 n bana do«va\ı uzattı • Bunu mak' Mııstafa Kfnıah bunun ıı,ın okur mmunuz\ dedı Dasvavı baş ^olluvoru/ Kendısıne Sadra/am tan» mhavete kadar gozden geçır Pasa ıle beıaber oır sdldhı\etndrlım Hulasası şu ıdı •Samsun ve me verecegı^'» Kazım Pasa burol15\ ahsınde bır çok Rum ko\lerı suna donerek bana bunUrı uah Turkler tarafından her gun teca, ettı • Çok guzel» dedım %e kavuze ugramaktadır OsmanJu hıt pıların ı\ı kapalı olup olmadıfii ] kumetı bu vahşı tecavuzlerın o na bdktım «^ \alnı/ız'» dedı •I azdmısını nune geçememektedır Bu ha\a]ıl Onlar ne ısMvorlarsa n n emnnet ve huzurunu temın liavö ederek bır talımatname kdetnıek ınsanıvet n^mma borcumuz j le<3f ahnı? %alnıa hjt ıkl nektd d ır » Raporlar tstanbul hukujnetı vı ben not ettırevım'» « Pekı't. ne verıhrken by^ de protesto ıla dwiı. Benım ehemmıiet verdıgım, \e edılmıştı «Bu tecavuzlerı menı satJdhifet raesele^ı ı<h Mumkun eimek lazımdır EjjeT sız acız ıse olutısu kaddr Anadolunun her ta.a nız, vaiifsjı bız ustunıuz* alaca fına etnır verebılmeln dım İsteca A AUturk Muzesınde Bu>uk K urUrıcuun Samsuna cıktıgı, >tılli Mucadeleve ?ırısti!;ı \e Cumhurıv etı kurup ılk Cumhurbaskaııı seçıldıçı zamanlar da alıııınıs resımlerı Suılleııvle kaıılasan Fethı bev çevirmek teşebbüskri mutdt olan sukun ve cıddnetı ıle Hıç bır şev degılmıs benı Yunus Nadı bu hatıralardan bır arkadas gormeğe gelmlş de o sonıa Samsutı seyahatını şoj'e 1 nun ıçın orava çaçırmışlar nakletmektedır Dedı ve znarete gelen arkadaMustafa Kemal Paşanın Anado <»ın Mustafa Kemal Paşa olduğu luda o\ le muhım bır vazıfe ıle nu daha mahıem bıldığl bızlere Sdmsuna rmıtev eccıhen azımetı, sovledı Akşam ustu ıkı kendısı daha Samsuna vasıl crlma1 Mustafa Kema PBçanın zıvarett ddn Ingılızlenn kulagına g,ıtmı^ hakkmda hasbıhal ettık Fethı oldugundan bundan dolajı bır tabev o gun bıra? daha musterıh raftan Babıalne biddetle çıkışaıdı Paşa Anadolu'va geçmek ıçın rak o sersem daırevı butun butun bır memurnet takıp ettıgınden seısem hale koj muşlar, dığer ta> raftan paşayı voidan çevırtrnek ve <,ısı Husrev Geıedet \rıf Bt\ kı > Bır haııta getırt^ek de Mu\ Ben ha/ııım ar/u du na k eıımı v tpmiklin hdtta çevirmek ıçın bızzat kendı(mebustu sonradan suıkastçılarld fettıs Pasa onun u/erınde ızahat edersenız \ arın vt\a obur gun » menedılmek hepsı olmekle musd«Bu hal boyle devam lerı tedbır almışlardır Bu tedbırberabeı ıdam edılmıştır) Doktor verse • Kıoert ın atlası geldı A « Zatı SahaneM zıvaret ettımz TI ıdı Hemen kaıar veıdım otoler ıkı suıetle tatbık olunmujtur. lördhım Talı Be\ ımebus) Dok nadolu paitasını bulduk Sadrd/im mı9» « Haiır efendım • « Zıva mobıle dtlıvdrak Galata rıhtımına etnıez» tor Ret'k Bev UahmetH Baş\ekıl Pasa \ a bdktım «Ne cıhetleıden ret 1 Mustafa Kemal Paşavı Anaetmeden mı &ıdecel*su)i7'» geldım Baktım kı rıhtıma vanas Bu hal bovle devam ettne? Doktor Refık Sa\dam) Başkald ızahat emır bu\uruluvor » ded'm « lıade bu urulmad' » « Benmıs olacasmı sdiıdi4im vapuı u merak etmevın elbet buna bır ça doluvd memurnetle gonderen Barı ıle beraber erkamharbıye vır « Mesela dedı Samsun ve ha\ i ıradeı sennevı teblı^ ednoıım zaklaraadır ^anaallaıla vapuıa re bulunacaktır Demıs Bunlar b alı tn,nzler.n şıddetlı tenkıd mı \ ırmı bes kışıhk bır \ekun lısınde ne \apacaksm17''» Kehme \arın kendıleıını zıvaret cdınız » gıttık Kaptana vola çıkmak ıçın tesellı kabılınden sozler dahl ol ve tevbıhleı karşısında bu haretuttu Merke?ı Sı\asta bulunan ler adera a,zımd ın dokulme e bas • Pekı efendım » emı \eıcım*.e de Kızkulesı açık ^a Mu.tafa Kemal Pa^anın lıa ketınm hatdlı olduğuna kanaat 3 uncu Kolürdunun kumanddnı ladı « Efendım dedım tnsı 7 «Sadı ız^m r kını., nrlm cıktık i?rında mudvene e tabı tutulduk nmdan çıktıkça çck knmet'l ve getırdıkten sonra şımdı onu t a * SaUhattın Be\ Kon\a\a ta\ın e rapoılaıına gııe Samun \e hava tan sonıa Ce\ at Pa^a ıle kolkola Bııkaç ecnebı zabıt ve a kerı bızı çok manalı goıulmemek kabıl ol hıh edebı'mek ıçın daha mu'ıım dıldı^ınden onun \erme de Mıra lumde bazı kaıısıklıklar \aınııs Muavene U7avıp mazdı Mu«tafa Kemal Pasanın çe bazı meselelerde zatı devletlerıkaıanlıkta \isantaM caddesınden v oklıvacaklaıdı li\ Refet Be\ı (mebus general Bıra7 mubal ıgaîıdır 7annedı\o Tes\ık\e\e d mu s k adımlaıla gıttı Gelıp ijıdıldı^ıne guıe acaba lık azmı saglam fıkır ve ıradesı nın ısabetlı revlerınden ıstılade Refet Bele"") seı,tı Bu muamele rum NTe de oKa bunlar ba^ıt se\ ıîeı lı\ oı aur^ Ce\ ıt P h a Mmımı bun'aıla sehırdekıler aıasında bır nı her ıkımız de pek n ı bıhvor olunmak uzere bır muddet ıçın ve ler olurken bır \andan da \ol ler \erınde ^apacaaımız tetkıkat bır lısanla bana soıdu « Bıı se\ mu'ıabee mı vardı'' Maksat benı duk Onun vapabılecegı hı/metler fakat suratle Istanbulu teşrıf buh ızırlıgı \apmakta hususı \e ıesıle halledeıı? "yıındıden îsabetlı mı \apacaksin Kemdl"1» « E \ r t tevkıf etmekse bulun bu sevleıe hakktnda hasbıha!ımi7i pek ıle>ı vurmaları volunda telgraflar çemı zı\aretlerde bulunmakta ıdı bır «e\ s<j\ In ememekten korka Pasam bır sev \apa<.agım » • A.1 luzum voktu sıkılıvordum Bır ka lere goturerek her ıkımız de mem kerek pasavı avlamıva ko^ulmus< Haıbne Nazırı 9 uncu Oıdu Mu rım » Cevat Pdsa \a dondu « Sı? lah mu\ affak et^'n'» « Mutlaki ıarsızlık da oldbıhr d n e dusunnun ve umıtvar o gece rahat bır tur fettısı sıfatnle kendısını Sadra ne dersıni7"» Ce\ ıt Pdsa pek taoıı muvaffak oljcı,i7'» duıtı Bundan ıstıfade edebılmek uvku uvuduk O gun her ıkımızın 2 Ancak BabıaJıve yakısır bu zam Pasa\a bızzıt takdım etmek bır ta\nla « O\ ledır efendım, ıçın kapt a na hareket hazırhklaıını de na7arımi7da «Bıılırnıı dtn a\rıldk » Mustafa Kemal şıbı tedbırlerle ıktı£avı kendı abu gıbı ısler verınde ballolunur» cabukla^tırmasını sox ledım sıgdııamıvan lstl ' Pasa Bekırağa mahpe=ının bala^ı melı zıhnnetlerıne Kanaat getıımemıs gorunen Sadıa Samsun'a hareket • \ı mı edı vı lık ıhtnar kiptan na kanatlarını gerrrı b f rrele Ingıhzler ıse hemen o gun bır İnDamat Ferit ile karşı zamın kafasında daha bu\uk bır gılız torpıtosunu en son suratı ıle «Ajtık Şısh dekı evı budkmak demır aldırmaga basladı Ben kap kissı ane mınzaıası aızevlnor gı Samsun ıstıkametıne saldırmışlar endı^e sual s e kh arı\ordu Dertan verınde ıdım Zabıt ve askerler bn dı karşna ken bııaz he\ecanlı bır se^e soruzeıeMz Eandnma \apura GaUdır Bu torpıto Mustafa Kemal Pa « Saddiet makanıında altın du « Pekala sız bana haııta u ta rıhtımında hazu bıld.gımız bu 1 dısaıı çıktılar Haıeket ettık Kı şavı hamıl olan gemıve vetısebıIkiaci ziyaret gozluklu, bakışları seMngten par zerınde nerelere kadar kumanda Karargahımızdan olanlar m u a u e n radenız Bogazından çıkarken k<ıp Bekıraga bol ıaa daııemdekı lırse onu tev kıf ederek îçınden lıvan Damat Ferıt Paşa bana çok edeceksıni7 gostenr mısınız''» Ves saatte rıhtımda toplanmıs olacak tana tehlıkelı ıhtımallerı anlattım' muv akkat ıkamet'mm sahıt oldu Mustafa KTemaâ Pdsavı alıp Istanı rıfat ettı Itımadı ne kadar de \ese\e dusrügu noktaiı hemen an lardı Otomobıl kapımın onunde Cev ap verdı « Ne aksı dedı. bu, gu en muhım hadıse Mastafa Ke bula getırecek eger muşkulata ug denızı pek n ı tanımam puslamız r.n oldagunu benden çok şe\ ler lamıstım « Efendım henuz ben ıdı Evdekı \°daldrı bıtıımıstım mal Pasanm bırıncı zıvaretınden rarsa harta bu gemıvı gerıye çeDekled'gını so\ledı Tatmın edıcı Tam o Mi/ua gelerek benı buıoma da bıraz bozuk » MumKun olduku takrıben uc dort gun sonra tek[ vırmek vazıfesını de tatbık adekadar kıv ıları tdkıbetmesmı tavsı cevaplar verdım Bana mutlak de pek ı\ı bılmnorum belkı tdk goturen bır dostum aldıgı bır hdsaUhnetler vermış oldugunu ıma rıben ı Kıpert ın kuçuk harıtasına bere gore benım \a haıeketıme ve ettım Çunku bundan sonra be rar Fethı bevı znaıete gelmış ol cektı Anadolu nun ması hadısesıdır Taııhın bu orru, Bacıalının kurnaz sıvaseU tabıı eder sozler sarfettı Veda eder elımı ko\arak> ıhtımal su kadar musaade edılmi'etegını \ shut va nım tek ıstedıgım ken « Her arzunuzu dogrudan ufak bır parça » d n e bazı vılavet Durun Kaıadenızde batırıldcdgını bır kaıa paıçasına av ak basmals lu ve meçhu! hadısevnı basta Fet~. hJÇ sokecek ve iv gorecek bır ış. hı bev ve ben olmak uzere ancak değüdı Mustafa Kemal Paşa gadogru\a bana \ azabılırsınız der lerı gosteıdım ve manalı bır tarz so> ledı Yıldırımla \urulmusa don tan ıbarettı beş altı krş.ı bıhr Ona umumı lıba o teıgr3fldra cevap verımje hal \ apılacagmdan emın olunuz'» da Ce\at Pasa nın \u7une bdktım dum Daha sonra \aktnle uzun «Sahılı takıp ede ede evvela Sıdnordu Bunun çok ıa\dalı ola Ben harıtadan elımı kaldırırken o nıuddet \ anımda çalısan bıı erkd. nop a geldık. Kasabav a cıktım O bır ıttıla hasıl olduktan sonra \ bı'e luzum goımemıştır cagını so\h\erek derın teşekkur^ da ıla\e ettı « Eiendım dedı nıharb dd gelerek manetinde ça rdaakılerle goruserek Samsun a nadolu harekat nın Mustafa Ke Mustafa Kemal'i takibe • ... . • lerımı tekrar ettım Sadaret ma Pasa tabıı o mıntıkadakı km\ete lıstıg. bır Damat tan a\nı sevleıı koidv lıkla gıdılebılecek v ol olup mal Paşa tarafından daha kendısı kamndan çıitık kumanda edecek Zaten nerede ogrendıgını bıldırdı Bır an \alnız olmadıgını soıusturdum Maattees Istanbulda ıken hemen bumn taf Çlkan. IHgjlİZ tOTpİtlOSU * kuvvet kaldı kı » Sozunu tdmam ı kaldım ve dusundum Bu dakıkada suf \okmus Çok zorluk çekecek s l a t n l e gozden geçınlmıs olan sa( Tak oe (,iKdn Ing'hz toıpıtu^una fıh t ve netancınm nasıl tasav gelmce o bamsuna vasıl aldugu larken vaznetın hıç de Damat Ferit Pasanm 'vetlı olmadıgını anlatmak ehemmı du>manlorın ehnde ıdım Bana her' ve gunlerce vollarda kalacaktık ar ve taknr edılnış oldugu na zamjn Paşa epevce zaman evvel ıstermıs ıstedık eıını Samsiın a Oır an lapamdzlar mn d ı Bılmem neden taavvun ermemek ıhtı kdiava çıkmaş ve hatta onu orava gıbı masadan U7dkla«ıı gıbı uldu Be\ nımden bıı sımsek geçtı Tutd evvel a\ ak basmak ıçın o kadar zarlarda evinde tçımden Cevat Pasa va tesekkur bılırleı sarebılırleı fakat oidur acele edıv ordum kı zaman kavbet ! malı o'maz bırakan şemı Sarasunu terketmış « \unanlılar Izmır e asker çımektense tehhkev ı ^ogus germegı bulunuvoıdu Torpıto vazıvet bu Ah bu 3 güiî gecse... kaımazdan bıraz once galıba ma edıvordum Her bırımı/ bıreı kol mek' Bunun u,ın benı Kaıadenız tercıh ettım suretle tesbıt et'ıkten sonıa haıp Msın 14 uncu gunu Sadrazam Da tuga çekıldık ve kah\ elerımızı ı<, ın co^kun dalgaldrı aıasında \ dkd•İJL ıkı^Li 7i ı e t 1 dKknda Fethı ve ha^ır avdet evlemıstır n Tt Feıt Paa nın ÎMsantasındakı mege oasladık Damit Pasa feran lamak lozımd r Bu ıhtım ıl man «Tekrar Bdndııma v ıpuruna bın BP\ bana •Maııırk un Osmanlı tni|).»ra.orlu eu \f Turkı\e Cumhuıı t.ı e nt aksam vemegıne da\ etiı lamıs aıbı ılı « Ne vdkıt hdre tıkı ıdı A'icak aıtık benım ıçın dık A\nı tertıpte se\ ahat edeıpk M )pseı ded vazvet cok nu Eger Mutatd Kemdl Pasa sar*de\ırlerınde Mrılmıs nufus tezkerelerı Vın kurnazagınd kapihveı^ev dı nef\ ol nıhav et Samsun lımanına vaıdık » h m ^n bıı netıce«ı geıebı se ıdım \Iua%ven ^aatte gıttım Bep ket cdeceksınız'> • Ne valut emır vakalanmak hapbuimdk v ahut Ingılız torpıtosu Pasdvı 50EIT » D i ^ a u okuduk'an sonıa gim » n madde b d n sundan oaşlı den baska henuz kım<e \oktu Kı> turen vapura vetısebıkev dı, Tar I1 > e Nazınnın vuiııre baktım varak butun } a u \ ıla\ etlerınde sa bırkaç kehmeden sonra uzunca k \enm ıstıh'as cıdalı ddsha bajş Fcı mız Pa^am» dedim « bulunan kuwetlenn kumandanı bır duıgunluk devam ettı Kendı langıcmda en v arnm lehüiifve B' h > 1" mıdır \ zannedeısmız"> rrfmakhgım \e bu ku\\etlerm bu sınde Harbı\e Nazırı ıle beıaoer mjıuz kdlmı, olurdu Fakat Ba ' 7 n ı ° t n oıum faısat bır se\ lunduçu \ıla\etler \aııleııne dog gordusum lamankı samımıvetten b al nın sıvasetıne alddnabıletek Benımıe \alnız kal 1 v i ı ak ıhrır/ıaı \ardır Bunjn rudan do^ıuva emır \eıebılmek eser \oktu Mutafa Kemal Pasa desıldı Bîlaı »r ne asıi bahse geçtı « Işte lıgımdı Bıı baka madde bu mın maktan iıv lı\or gıbı ıdı Bır aı ı kıs Mutafa Kerrral Pa^a fstanbul r1 riı b ı e m'dıı degıl mıdır e\ taka ıle heıhanaı bır tema.ta bu lık saatne bakt « \taba nere 1 da» ıken Babıahyı kendiMne ovle \ i bunu me\dana çıiçarmak ınn lunan a'.keıı ve ıdaıı rridkdmlaıa de kaldı "» • Bırını n ı betJnor • bır memunver vermne sevketmJŞ • r t a n bır zatın gıdıp tetkık'er ısnrlaıda bulunabılmekhgımdı dunu/ f »ndım • < E\e Ce\ <t ve »n\n Haröıve NezaıeUnce va rl bu unn a>ı lazınndır Ben S d K 7'm Pjsa\ a de iım kı «Onla Pava Hazretıeıı gelecektı » Gene Bıraz sonra Ce\ at Pc^% sa pıldtrak muamelatını ıcap edenıe i j i ı P A ı e ' Damat Ferıt Pa rın aızularım bır ari\a topla, fa sukuî re kendı emır ve talımat ıle vap^i 1 s u tum Sı/ı mu^asip gir k i t «onunı bu ıkı maddeiı ıia\e luna gudı Hemen uçum ız ueıa ber \ mcK salununa gectık Sufra tırmıştı Mustafa 'Cema Pasa bu riı Oıa\a gıdeıiız \e mee e et KJ ITI Pıs< Mizume baktı da c£1tal \e tabak t kırtılanndaı ısı bovle tanzım ederken cmun n i mah \ etını anlnasinı? • • '• Bır s«»v m1 \ arjacaksınn « • vasıl olacafiı ne*ıcelen evvelden M'iırjT \e''e gıc'er m Ancak Kı 1 s,ını bdna dojıu u/ıt dedım ba^Ka ^e^ lok Lç ımuz de su^m ohesap etmı tı Ingıl'z torpıtosu dd ben ora\a Tmkleı Rumlaıa zulm F\et Bıı ^e\ \apdcasım Bu ruz Uımden gelen Uallere kend Sdmsuna kddar vapura vetı^eme e i n o r mu e m \ >r mu \d'nız bu m^ıddelrr ol ı dı clmasa da \ a kendıme ıçımaen ce\ ap \ ermesje Herhalde benımle \mce sankı \nadolu ı^ılıld^ v nj anlanıak n,n c ı gıdeceî T> paet^ım''» Kazım Paşa guldu «' çahsnordum konu<;acak bazı ve\lerı olmalı ıdı ıstık'al cıdalınin ılk planı bu >a n m u n el m bu mu olmak la \ azı emı c'ıı cah> ıcagı/ » Be kı de ç; k ehemmn etlı me«ef hddd mesela bır Sakarva gjbı zımdır''» « E e+ ded! konu=tu ler vaıdıı ^ofudan sonra\ a sak ı Ordu müfettîşi hatta bence avnen 0 ehemmıvet gumuz tnıduı'» • Pckala \alm/ tedbır muvaffakıvetle tatbık edıl DAu/unıu Oıdu Mufett .ı Mu~ \ordai dnordum \enegın sonu musaade bu\uıursjnz memurnena \ dklasmıstık Sadıazam P ö ı^fetı t ıfd Kemal Pd~a artık eıkanıhart me bır şeikıl vermek lanm' SH>I kısa bu eı mlesı ıle benı vehımle f urmuevım arzu Pdersenu Erka bıve ını te>kıl e mek \olundadır rımden kurtardı Ce\at Paşava \ Mustafa Kemal Paşa nıharhı\e Reısınıle gnrusprek hu Tkmcı Reıs'e k ınuMugu sırada bana baivarak « \emeKten s^ı unına ilacaklaıı ıı kendı «eı ece ra bnaz goruselım» dedı « Emı nu tesbı* ed»lım • Ha> ha Samsunda s nı so\lprnı^tır Eıkanıhdrbne bu\ uı ur«unuz'» dedı Samsunda selamet ve muvaffa s nd'* vu ı^ım prı goru^oıuz Reıs Je knetle Anadolu karaına avak ^I^ra!a^ Kt7im Bev (rahmeth Ge «Oıtasırda genısçp bır maa bu bısan uçuncu ordu mufe+tısı MusGizJi bir direktif npTal Ka/ım DuıkY Eıkanharp hınan çok riar fskat Ims bır 5a]<rı *afa Kemal Pas kendısını takibe Î\2Z rlık makam Tflan ^IH» Husre\ Be\ (eskı Beı n Bu ukel daha a\akta ıken Sadrazam dedı Rfnstafa Kemal Fasavı **«ni5una goturen \apur Arkası Isa. 1 Isu. 1 de a Dae bavıııı duman almıs fpstıval ha7ii lanmi"tı Bu nıak mıs» ıiflh da bu ba\ıamın bır vırında (bugunku Fenerbaht,e Stadı ı vapılan .por gosterılerınGumus dere durmaz akar satla Be\lerbe\ı Saıa\ında top maiM olaı ık taııhe ge<,tı de sovlendıgı bılınmektedır Mı (ıiınev utuktan sımdı dogar, lanılmışrı \taturk mıllı kı\afetMarsııı tarıhı Ulvıiın guftesı ıle tsveçlı bes'e •YuruNelım arkadaslar lerı%le ovunlaı ovnnan Balkm Be>te ı «Te Tıallande Jantoı» u Felıx Koıbıgın sufteının a «Anacolunun ddg baslarını te lıları zevkle >e\rettı > Turkıse (Tralal ld dnen uç k z) adım ta v aılanrr. Mnı da \ıne ajnı okukeıleklerını ı,u\alla doldurdug'i nın bırcok bolge'eıınden bu fe^ sı\an îs\ıçHe bır sark ddn dlınan lun murık og etmenı b u l u n n m 17 kırık dokuk otomocülerle tı\ ale mıll knafetıeı \ le ıstırak asaıken bu marsı sj\letmevı \ a eden gruplar gelmı^tı Bunlann \e me hnm selım Sıırı Tarcan vnolonı^t Zekı Be\ vapmı.tıı tarafmdan beden egıtımı tahsılı nımaa bulunanlaıa adet ettırmıs çesıth hareket \e melodılerıe Marsın çııftesı sudur : tım • \aptıkları dan«lar se\redıldı \ nı \aptisi Isveı,ten memleketımı DHI; IMMIU dıımuı .ilmıs ze getırılen maısın guftesını bırBu\uk kurtaııcı \taturk 1 3 taturk bunlardan bılhassa KaraP6 Gıımıı^ titıp durmaz akır Mİının sıcaK bır %az gunu Be\ denız kı\ lar.na malısus olan o çok okul marvlarını \ azan Al Gunes ııfııktan sımdi dn^aı lerbe\ı SaraMnda tertıplenen \unldiı pek begenmıstı Bund.tn Ulvı ı,role\ e kaleme almıstır N Yurııv ehm besteKar Fehx Korbıg ın Balk<n Festı\ alınde «Dağ başını mulh"m olarak 19 Mai'sta Sam \eçlı duman almıs» maısı hakkındakı sun a çıkısını hatırladı Da? bası be«te^ı uzennde \amlan bır ıkı «eıt adımlarla lı *r M T nK'siıı hatırasını vanında bulunanlara nı duman almıs marsırı Samsun çok ufak tadıl ıle £ufte\e u^du H ı ?ok deın? MPrftle « r bu cunıle ıle dnlat/^o^du dan Ankara ^a kadar olan ^olcu ıulrnus bulunmaktadır N«redp bu daglar tasl ır Sehm Sırıı ıle \h L \ ı nın be Bu a^açlar ^ıı^el k u ş l a r ' nasıl so\ ledıklerını Prof Dr Afet Inan «Kemal V luklanndd raberce hazırladık^rı bu marMn Vuruvclını arkada^Iar taturk u Anarken» ısımh eserın orada bulunanlara anlattı » Sesımi7i \ e r gok SH ıî nUsıı de bu tarıhî olavı nak'ederken Bu tarıhten ıkı \ıl sonra 20 191ı 1316 deıs jıhnır oıta'arında sprt .ıdınılarla h«T \ e r ınlcslıı e?cumle sovle demektedir hazıran 1938 aunu 2239 <=a\ılı Kd Istanbul~Erkek Mual'ım Mek e1 r s«f\ çunpş b o s a «1Q36 \ılında\i7 Yaz a%larında nuna ek olaıak çıkan 3466 sa\ılı bının Moda ddkı bıid ncıa \ucu H ıIkpmi7in! sunıı dogar, r , ) "\taturk tstanbul'dadır Bocazla bıı Kanunla t ma\ ıs a\ınıp (111u' da' ^etırîldıgı \e ılk defa olaıak Vol ıızun ci ı ol^a ne \ a r la aaır muahede Vontro de ımza «Gençuk \e Spor Ba\ramı> ola da 1916 \ılı Ukbaharında Erkı k ^ ' i r ı n f l ı m a r k a d a s l a r lanmı^tır O u l îstanbul da Bal rak mülı gunlerımız ara^ma çı Mualhm Mektebı oarenc sı tara Sesınıi7i \ e r çok sıı ı i ı n ı s i n kan mılletlerının ıstırakı ıte, bır rerken, «Dag basını duman al fından Kadıkc\ Ittıhat SDor ı,aSeıt i d ı n ı l a r l ı h f r M r ıııH ıı Dağ başını duman almış Kahmetl] tstadımız luııus Pasa varın buradan tîarekei Nadı nın Mıllı Mucadele batı edıvor Samsun'a çlkacak.. Bnraraları vaktınde ieıu Gun \e dan Samsuna gıtmek ıçın IsoskoCumhunvet te parta parça ca uç gun lazım Bır kere bu uç nesrolunmus bılahare bunlar gunu selametle atlatt.k mı, ust ta (Mustafa Kemal Paşa Samsun ıafı ınşallah butun butun selada) ısmı altında toplanarak ^el met olacaktır Ah şu uç gun vaMiıIarının Ataturk Kutup Paşa gızh mı gıdıvor' hane§ı neşrıvatı me\anında kı Havır şark mıntakası ordulatap halıııde (lUarılmıştır Asa rı mufetfsı olmuş, resmen gıdıgıdakı parcavı bu eserden alı vor Şu kadar kı tabıı ışın zahı voruz rısı bovle batınısı ıse bambaska ekııaga Bo'ugune ddhıl ol Herıfler paşanın kurdugu dolaba dugumun ılk on gunu zar gafletle suruklenmı^ler O ne deI f ında ıdı bır gun vatak dıyse japmışlar Meseleden Ingı komsum Alı Fethı bevı Mer hzlerın haben vok gıbıdır Eaer kz Kumandanhgı Danesıne çagır pavanın ^nadoluva gıtmekte ol9 dılar Isıtenler acabd ne var dugu bır ıkı cın fıkırhnın nazarı dne kulak kabarttılar Alı Fet dıkkatını celbederse, Allab etmehı Bev telaslı bır eda ıle ustu sın, vodan çevırmıve kakışabılır nu basını duzelttı ve orava g t ler Işte bu uç gun zarfmda paşa mege musaraat ettı \caba tahlı kadar ve belkı daha zıvade buravemı edılecektı' Bu umıt ve ıhtı da bız adeta çocuk dogururcasına mal ba7i arkadasların akıllarından ıstırap ve azap çekecegız Paşanın kendısı ne dıvor? geçtı belkı kendı aklından da geç Onun dedığı hemen hemen mıstı Çunku Fethı bev evvelce Bekıraga oolugune gırmısken tah şu uç gunun atlatılması endışe«;ı lıve edılmış tahlıvebinden uç gun etrafında hulasa olunabıhr O kasonra vıne tevkıf olunarak tek rarını vermıştır, bır kere Samsun'a avak attıktan sonra bu ışlerar burav a getırılmıstı duzeltmevınce bır Bekııaga bolusunde mev kuf bu rın kaffesını lunmak ezcumle Fethı bevın hıç daha burava gelmem dıvor, ve havsalasma sıgmıvordu Hang' hak ıslerı duzeltebılecegınden en katı ne ne sebebe bıpaen' Harb esna surette emındır O ışlerın duzeltısında kendısı Sofva da «efııdı bı lecegını enıne boyuna tetkık etnaenaıevh buıada degıldı ÎHıhat mıs her şekıl ve suret ıçın bır ve Teıankı hukumet ve fıkrasına tarzı hal bulmuştur Duşun kı ıatfolunan e' jle ı e easen kendı^ı cabında rutbe ve memurıyetlerını daha zıvade muaıız vazjvette ıdı uzerınden atarak te^kıl edecegı O halde ne dne onu da tevkıf ve mıllı ıhtılal ordularının başına haoıs etmıs olabılırlerdı 0 Bıraz geçmegı bıle şımdıden derpış etsafıvane oKa da ıste Fethı bev mistır Hıkaye uzun Bu burava daha /nade bu tuılu efkar ve hıs gelıncıve kadar Istanbulu, sarajı, Devletlerını M\atın zebunu ıdı Buna bınaen Babıalıvı ve Itılaf ıkıde bır dnanıharbı orfıve spdıt hukum ve ıradesıne ram e'mek mealde muidcaatlar gonderıvordu ıçın planları var. Bunlann hepsı Dahd bır ıkı gun evvel bunlardan nı kultanacak ve vatanın bu mebınnı vazmış ve gondermeden bı saıbını katıvven bertaraf etmek ze de okumu^tu Kımbılır merkez netıcesını temın hesabına kadar kumanaaıl «ıı a riav e ı seDCbı bel vazıvetın ıcap ettııdığı her şevı kı bu muracaatların nıhavet mu sonuna kadar tatbık ve ıcra eöeessır olma^maan mutevellıt bır cektır Bu bahısler uzennde sonra vıne konuşuruz Hulaaa şu vanetıceden dola\ı olabıhrdı rından ıtıbaren geçırılecek uç guYarım s a t kadar sonra avdet e nun selametı Alı o uç gun, o uç deıek gun Havııdır ın^alUh ne var ne Mustafa Kemal'i geri