Catalog

1 Ocak 1934 CUMHURIYET r Meraktt Resimier DÜNYA HÂDİSELERİ Milânonun radyolu tramvayları Mllano şehrtnde Trunvay 1daresının ayakta seyahat etmektt olanlar için, yenilik yaphganı, bunlann asıldıklan jrerler» ufak radyolar yerlestirdigint bildirmiştik. Soldakl reslmd», büyük ragbet gören radyolu tramvaylardan birinde ayakta seyahat edenlen gösteriyor. Milano sehri Tramray idaresi, radyolana yalruı oraya tutunan tarafmdan lsitilebilecek kaİST ses verdığ'.ni. bu sebeble d« oturanlann rahatsıı olmadıklarını soylemektedir. îtalyanm dığer sehirlerlnde de tramvaylara bu şekılde radyolar konulması duşunülmektedir. Milano sehrindeki tramvaylarda. radyolar yerleştirildiğindenbrrı, boş yerlere oturmayıp a\akta seyahat •denler çogalmıttır. L. jtfüemirperde dışında^ KIZIL CİNAYETLER Yaıan: HUGO DUWAR Her losyal hâdis« gibi İntihar da yeryuzünde taman zaman çoğalır, bes kıt'ayı kaplayan bir dalga halin* gelır, zaman zaman da hafifler, azalır, öted» beride tek tük vukua gelen bir olay şekllne girer. Ama, harbler, »algınlar, büyük lctimai buhranm neticeıi insanlann maddî, manev! huzurlan kaçıp sınirleri bozulunca şuphesiı cana kıyma vukuatının istatistik e*tvel lerindeki sayılan yükseiir. Son zamanlarda da gen* yer yuvarlağırmzın çesidli bölgelerinde intihar salgını aldı yürudu. Her memlekette anusılt ahıreti boylayanlann fazlalığından içtimaiyatçı lar v t ruhiyatçılar sikâyet «trnektedirler. Avnıpa v* Amerika gazeteleri her gün yüzlerce intihar vak asının cereyan etmekt* olduğuna dair haberler neşredip dunıyorlar. Bu akrüallte mevzu, Amerikada, NewYorkun 5 inci Avenüe'sinde i ki bir müessesenin durumunu büs bütün enteresan bir hale getirml» ı tir. O müessese «vatandafların hayatını koruma» bürosudur. Amı buradakl konım* kelimesi her türlü kaza v* felaketlere karsı olan hlmaye manasına değildlr. Koruma sırf intlhar etme fıkir vt t t jebbüsüne karsıdır. Amerikada intihara karar verenleri kurtarmak için kuruîan şirket KATİL DOKTOR Taaao: P. GORDBAUI RESİMLİ ROMANIMIZ : UAZHAB KDKT 29 mayig 1823 perşembe gunü gayet nk givinmlfl İki dellkanh Senklu'de Kornay'larm tuttuklan otele gelerek İki yataklı bir oda kiraladılar. Delikanlıl&r otelcileır» bir kac gün kalmak niyetinde olduklarını •öyİBmi»lerdi. G«ldiklerinin ertesi günü İki arkada» birlikt« fokağa çıkarak Senklu civarmı gezmeğe glttiler; öğley« tekrar otole dönerek yemeklerinı yediler v« yemekten »onra tekrar çıkıp ancak gece vakti saat ona dogru yatmağa dftndtller. GencleTden biri Ogüst Ballet, meki dolrtor Ka#t«a Jdl 11 Moskovamn, Ispanyol iç harbinde öldürttüğükomünistler Bugün çok genis teskllsth tamamilt modern bir müessest halindt ijleyen büronun kurulması sırf bir tesadüf netıcesl olmujtur. 49 yıl 5nce yani 1905 tarihinde NewYorkun beşinci Avenüe'sindeki lüks ottllerden birind* mısafir olan bir genc kadın geceyansından sonra Amerikada amatör bir fotoğrafçının çekmefe muvaffak olduğu resim: Kendisini intihar kasdile bes katlı bir binanın damından gec* kapıcısına telefon «derek: sokafta atan 42 yajmdaki müzisyen bosluga düstüffu nrada Bana bir papaz gönderın! Rıcasında bulunmustur. Kapıcı vt su lekild* mütalea yürütmüs gibi nakliy* vasıtalannda konuıuIanlara kulak vererek İntihar etme bu muracaatl önc* ciddiyt alma | tür: Eğer kapıet hidlseden beni tesebbüsün* frirışmek lstiy*nleri mış ve bır isterik kadının kaprisitesbit ederler, sonra onların peşlni n* hamletmiss* de bir müddet son < vakbl* haberdar etmiş ra aynı ses daha bitkın bir halde ne yapar yapar bu kadının haya bırakmıyarak kendJerinl bu fikir' den vazgeçirmeğe çalıştıklan gibl, aynı ciımleyi tekrarlayınca hemen '{tını kurtanrdım. «ade teessüf ' mektebleri, hastaneleri, resmt dao havalının merkezi «Central l M l s t e r W a r r e n 9 de geçırme ireleri, fabrikaları, ticarethanMeri Park» bolgesinın papaz doktor v e 8 C l m a Harry Marsh Warrens't keyhyetı mi» «Intıhara kalkısanlann haya {ziy»ret ederek oralarda hayatlann bildirmistir. Vaktin geç olmasına jtını kurtarma» cemiyeti altmda bir dan bıkmış gibi hal ve durum gö» teren şüphell kimseler hakkında rağmen Mister Warrens derhal ko>,,^ « •« « ı~ u u ı J • ! ;dnceleri bir havır tesekku'ti seklin ma'ftmat alırlar ve o zavallı ve'se I Vaktile Lenin, tspanya için fade ederek ortaya çıkmıs ve İs | Bunlardan bir diŞerl Kurt Lan ^entri j S k T t d t n T > ™*»» «^»«' ^ralan iSe , dü,mü,.ere maddl. manev, yardim «A> upırın küçuk Rusyası» de panvol Işçı Partısinin bpşına geç du'dur Nazılerin zulmünden ka dasma gırmisse de zavalhyı olüme makta mışti Bu söz, en doğru man^sını, mıstı 1931 de bu partinın Komın çarak tspanvaya sı6"nmış bir A yaklaşmı» bir durumda bulmuçtur. ıhtiyaclarına cevab verecek bir ha vaffak olurlardı. esnasında bul ; tem le alâkasını kesmesi de onun vusturyalı olan Kurt Landu bir Çünku a dıgı zehir kanına karışa le getirilmesi arzusuna düşülmüılspanyol ıç harbı Nihayet 1940 ta Mister Warrens ruzaga diiçurülüp kaçırılmış v» öl rak onu artık kurtarılmak imkâ tür. eseri idı muştur. nından mahrum b'r hale Ketirmıjtı. 1940 yılına kadar gerek Mister ölöree müessesenin mülkivetl kaGPU hapisanelerl dürülmüştür. General Franco'nun, Madrid hüAcıklı vak'a Mister \Varrens'in Warrens bızzat, gerekse onun ar nunl olarak oe'una peçtl ama, okumetine karşı isvanıie başlavan I=panvol tşçı Partı'i ileri gelenAmerıkanın John Hopkins Ünlrada Mi'ter Warrens'ın ovnad'gı harb, komünizmfasizm mücade lerinin Franco i!e isbirüğı suçun versitesinde tsparvol edebivarı pro ü^erınde buyük bir tesir icra etti kadaşlan ve memurları gazıno, sinema, tıvatro gibi kalabalık ma mühim rol bu ratla otuî Ves sene dan do'avı tevkif edllmeleri ve lesi «ibi gdrünüyordu Fakat bu fesörö olan Jose Robles. dahilî harb ği için ertesi gun meseleyı arkani'ddetlp birltk'e çalıymıs olan bir iç harbin Içinde (fizliden gizlive Nin'in ortadan kavbolması, bütün ba'ladîjı sırada, tatiMni gecirmek daslanna uzun uzadıya anlatmif hallerde, otobüs, tramvay, tren k«dma, Mr^. Boirell'e intlkal etH ceıp\=ın eHen bir mücade't daha dünvada me^akla kanılanmıstı, ü?ere î^nanyada btılunuvoHu. NaCünkü bu vazlfe b\le zsanrıediMIvardı kı bu da Moskova ile IspanO senenin ağustoosunda, İngiliı zarî olarak korn'jnızme mütemavll Si ffibi kolav ve sırf idare ve faayol kormınıstleri araıında idi. müstakıl Işçi Paıtisı baskanı James bulunan profe^br harb baslavınca, livet bakimmdan mütal?» edıl«rılMaxton isi tahkık ıçın, Ispanyaya Gnıünu»te Rusya, «cumhunvetMadridHki Sovvet kuvvetleri kolecek bir iş degi'di Mifter Warçi» kuv\etleri deitekhvor v* «fa gitti Verdıği raporda (öyle dıyorrens nasıl büviık bir p«ikolo? mutanı General Gpriev'e basvur[ijmeı karfi tava|m onlar tara du: hattS sinfr ve akıl Hoktoru merivet «Adalet, îç îsleri ve Mılll Müda mu? ve eonüllü olarsk tercüman kazanı'.ma^ına vardım edilerini haiz ld!v«e Mrs Bonnell de sıfatıle çalıjmak istedığini goyleyordu. Halhuki hakıkatte Mo'ko i faa Bakan'an, Nin'in ortadpn ka\ho avnı me7ivetVri ık*"=pb etmişti. vanm tv.tMj'i taraf, Madrid hü jluşundan hükumetın m»sul olmad'1140 tan «on'a m u ^ M e çal:«ma 1 General, profe'îöre bu vazifevi kuneti ve\a Npsnvol komünıstleri 6 ™ ısrarla bildlrmıslerdir. Bu sekline veni hlr t a ^ daha llave deöil, t<nanyadaki Stalin taraftarı arada Arlalet Bakanı Irnio sunlan mennunlvetle verdi. Fakat Jose etti O da. sade aradı^ı, hulduju sövlemi'tlf «Nin hükdmet taM Robles, yaptıjh tercumelerle MosOİanlardı. intihar mntesebblslerlne deSıl, !nkova ile Madriddeki G P U teşkiRusva, General Franco maglub fından ne tevk'f er'i'mistir ne de tihar etmek fikri akıllsnndan eectevkifhsne veva hspi'aneve konul 19tı arasmdaki münasebetleri o edılecek olursa. gene eski hükuti*i icin bundan kiırtuİTiak gavekadar ivi öğrenmisti kı. bu derece met'n yerınde kalmasını ıstemiyor, muştur KavboMiı&J zaman kendi si'e bizzat çifphî olarak veva yazı cçok >:ey bilen». bır kımseyi Rusbu kar^asahktan Utıfade ederek evinde bulumıvordu » ile müracaat etmiş bahtsızlara da «Bakanın ver^ıii mlumata eö ya artık Amerikaya gonderemezdi. M^drıdde Moskovamn adamlannyaHım. Profesör bir Run iirra kadem dan murekkeb bir hükumeti işba re, Nın Alcala de Hpnarpi şehrınŞu anda, Mırter Warrens kurçına getırmek nrzusunu güdüyor de, bahçe icindpkı bir evde otur bastı Komünistler onun, casu^luk du*u NewYorkun beşinci Avemaktajd' Gerek kendı«ı, gerek ettiü meydana çıkarak idam edildıı nüe'sınHeki «Havat koruma HlroBınun için de, çoktan bir «te partinın dığer ileri ee'.enleri aley dıfti haberini ortaya vaydılar. Fasuıı hi'vük b ! r tiearethane VPVS hande, casu^Iuk ettıklerıne daır o kat bunu ispat edebılecek hiç bir m ''rmeı plânı hazırlamtştı. tft* barkadan daha fazla işlemekte, bu hakımdandır ki îspanya tsm lan ithamlan ıspat edeek mahi delil gnsteremivorlardı' i kapilan hemen her dsklka her ?avette bir vesıka da bulunmuş deGene Stalm idaresıne karçı seflni msna^ile Avrupanın «küçk T?usniye açıhp kapanmakta, oraHan yükseltmi» olduğu için Avrupaya y=i«ı> olmuştu: Moskcvadakl te ğildi . vurlerce Insan Içerlve girmekte Adalet Bakanın>n bu »özleri, kacmiî olan Rafael Ambramoviç'in rr'zleme harpketinde oldu*u eibi, ve<« dısanva çıkmaktadır. Nin'in ortadan ks\l>ohı«unu tah oğlu Marc Rein de hirdenbire ortaF^ne ajTiı yıllarda, lspan. ada da 1940 tanberi müe5«»<:»rln intihar Stahn'e muarız olanlar birer bi min edıldıSınden daha fa7İa izah dan kavbolan İspanvol komünistetme fik^ine kapilmış kim'e'erin edıvordu Demek kı GPU nün is lerinden biridir. rer ortadan kaldırıhvordu. fe«ebbii^ler!ni önlerne hareketi «gnad'an ile her ne kadar bazı koMoskovadaki temizleme davalaMn kimdi? He na«ihat. ikna, telkın safhasmmunistler tpvkıf edılmiş se de bun ruıda adı geçen Ambrrmoviç tsviç?8 >k;m 1936 da, «cumhuriyetçi» dan çıkmıs.* çalışma mevzuun» tar alevhindeki iftiralan «ıypatta» rede balunuvorriu OŞ'unun ortat'an ku\ \ptle'in cephelerinde Rus tank malî vardımda bulunmak. Isl boadlıvesi kavbolduâunu hsber alınca derhal ]=ı! eöruldü. 8 kasımda da, bu cumhurivetci hukumeti rıılmtl! kımselerin vazlvetİTinl ıshiç de Moskova mahkemeleri ka İsDan\s^a geMı VP bır av cŞlunu tnHfinn himavesindeki rözde lah etmek InaHlannm oSullanmn, c «ıılİPtlrarası tugav» Madride gir dar gavret eö tf>rmemi=ti \e on'^ arsdı Fakat hiç bır semere eHe ki7İannın havatlanna mal M Boylece,, Marid hukum»tı nn temiz'enme=ine kolay kolay ederredi nı Hüsflnmeden hareket eden ve ı karar veremivecekH M"«kovanın maddj ve manevî taz evl?Hlarnın izdivaclanna mânl oYalnız kat'î bir kana?te varnısBun'in üzerine Nin'in ort?f'qn yıkı a't'na gırmis bulunuvordu. lan anre ve habslan vola aetir1 tı: M?rr Rein'i Moskovamn arlam1937 haziranında, Moskovanın kavbilna ;! bir bakma dıha an'a ları öldürmüslerdi Zira, Mnckova mek eibi çe«idli ve eerçekten tesılır bir mshivet a!vordu: Onun slrlı faslıvetler de eklenmlştir. Ma^rHdcki adamlan, artık «isten tevUıf edıldıktpn sonra be^aet et davalannda Ambrameviç «emDer i M^essesevi sade int'har etmek meHıks kımselere karsı harekete vahst dev'"t'?reı cssu'iuk etmis me<>i veya hafif bir ceza ile kurGün kaldl fikrine ssnlanmış hastfllar deSil, olmakla itham edılmiş ve bu aragecebılecek kadar teşkilâtlanmış ve tulması ih'imalini düsunen MosNewYorka uSrıvan m»rakh turist da, 1128 de Pusvaria hu'jndufiu temel atmıs, olduklarına kanaat kova, adam'anna onu «krndi biller. bilba^sa yerli ve vabancı eai!(>ri surulmuştü Halbuki o tanhgetırdiler. diklerı gıbi temizlemes emnr.ı 11 ocak 1954 pazartesi akşamına kadar 7pf"cılpr de sık sık ziyaret etwı»kte .^mbromovıc mılÎPtlcrarası sosYıkt1?cak ilk cephe, t^ppnvol işçi veımi'şti • ve bu arada en zivade müessep yalıst konare«ıne ıştırak c'mck p=rt'si idi Zira bu partınin ileri pnln nıhu savılan Mrg. Bonnpll Nıtekım. muhpkempier'n »«tııın uzere B'ukse'de bulunuvordu ve pclpnleri, Mo^kovanın emri altmda • 's "oı'i"nekte«fir''er. h j ı c ' pt etmeğe yana«mıvacak, da sarıklardan ancak dördu on orada cekılrms fotograflan bunu beşer, bırı on bir sene hapse mah ispat edıyordu. Mrs. Bonnell ffecenle'de kpn^imıı^akil ruhlu komünistlerdi. "ile m'j'pkat vappn bir gazeted GPU o zamandanberi sık sık kiim edılmiş, iki kişi de beraet etAmb'amovıç kendısi hakkında Açtır?cag:nız 150 lirahk hesabla eruouna fHavst korUTna bürosu> tekrarlsdıgı ve artık dünyanın a mistır. idam karan veremnen Moskovanun çalısmalan hakkında uzun uO halde Nin'i kim tevkif. muha nın fırsat bulunca câlunu oldurlıshgı usulü derhal tâtbika lfoyulzadıva mslumat verdıkten sonra du: Kara listede kım var*a birer keme ve mahkum etmistir'' Buna mekten çckınmncceğını gayet c demiştı'r kib.rer Franco'nun casusu dive suç ancsk, «onu kendısıne dü man sa iyi bılivordu. Sıze riahs iyisi 1953 yılmda larrlınlıvordu. Bun'ann ba?ında da yan biri» dive cevab veriîebilir Nîn GELECEK YAZI: Kgpalı odada havirlı netıcelere bafiladığıruz baîspsnvol Işçi Partisının İleri ge Ispanyol komünhtlennin en İleölu bulunan e*kl bır casus zı gerçek ve miıhım hâdıseleri anri gelenierinrien bii olduSuna ve lenleri vardılatısam mu=;bpt 'a 1 !' etrniz hakDairelerinden bîrini kazanabiürsiniz. halen de hukumetin, fasist kuv İstanbulun 10 aylık \ergi tahsilâtı Madrid M1k0m<*tini bir çok yolk nda daha iyi fıkirler edinmis ol?Han emri altına almış olan vetlere karşı çarpıstıSına göre, 305 900.673 lira lur'unuz fs'm ve sdres veremiveuygun şekılde insa edilmis bulunan binaîarırmzı GPt', bunlann alevhlne juma'iar Madrid hükumetı Nin'in kavbolu933 jılı mart ayı basırcHn srahk syı i cpjımden do'a%n tabit beni mazur gc7imz ve bir hesab açtırmakta gecıkmevmız Bütun te$ven\or, vesıkalar düzüvor ve hak şunda bir fayda göremezdl. sonuna kadar 10 a> 2ai"fında î^t^nbul gonir=;ümiz Hajtanelerden birinde kılâtımız emrırmrlpdır. Nm, Alcala'daki «eviı> hakikatte Vllâyetlnın vergi tahsilâtı 305 900 P73 11lar nda tevkif karan alıyordu. a=!pn I'vecli bir eene kızn bazı Bu te\kifler başladıktan kisa bir GPU nun emri altmdaki pızli «ha rayı tnilmujrur. havai hareketleri vüzünden annesi 952 yııının avnı devre^ı ıç*nde Tstan. mudnet sonra parti başkanı An pısanelerden» biri idi Moskovamn ve babası tsrafmdan reddedilmebulun umurrâ vergı tahs.lâtı 242 404 667 dreas Nin ortadan kavboldu. Hal adamlan, goz diktikleri kımseleıin llr» idi. sinden mütpe«sir olarak intihara buki hnkumet onun tevkifi hak •vlerini çember altına almakta usBuna ?ore 1tanbı.l vi'âve'Hin umumî Sermave=ı 200 000 0no T.L. teşebbüs etmesi dolayı°lle tedavl kı^da hiç bir emir vermls deSıldi. ta idiler. Nin de boy'e bir çember v«.gl tahâ' âtmd» 932 yı'ının on l y m l Arkatı Sa. 7. Su 4 te Andreas Nin'in çoktanberi Mos altına girmişti. Bir gün ortadan n«z?ran srtış mıktarı 63 4?F G67 lıradır. ik ^nın kara li«tesine girdifinl kayboldu . Bir muddet sonra da FKO». MMBUSUÎS »İACEU/VLAKİI h'kes bılivo'du 1920 de, komü cesedi Madridde bir su j o'.undan rtotlik tahrlkâtlndan dolayı İs çıkanldı. p^nvaHa ıdiama makkum olan Nin, Moıkova, 1930 da Nın'i serbest Bi'^vaya kaçmış, fakat bir müd bırakarak hududlan dışına sürmüş det sonra orada da tutunamamıs olmak hatasını boylece tamir etmi} tı. Zira Stalin'in tarafını tutma oluyordu. Artık İspanvada Stalin mış^ £inivyevTrotskiy muhalefet aleyhine konuşacak, Moskova dasi'ı'rra geçmişti. 1927 de GPU ta valarına dair hakikati haykırabilerafmdan tevkif edilmiş, 1930 da,cek bir ağız eksilmişti. kansı ve yedi yaşındaki çocuğu Diğer kurbaniar ile beraber Rusyadan süriilmüştü. Nin'den önce veya sonra, MoskoSonradan lekrar tspanyaya girme vaya muanz İspanjol komunıstlerl ğe muvaffak olan Nin, eumhuriyet arasından, dahilt harb ıırasında ilânından sonra komünistlerin mü ortadan kaybolan daha bir çok kişi sa^aha ile karsılanmasından istivardır. Odalarına çıkar çıkmaz Kasten hizmetçiye jncak ?a1 rab getırmesıni tenbih ederek: «îçlne şelter koymayınız; bız sekerımizi beraber getirdık» dedi. Hizmetçı sarabı getırdı. Kasten saraba gündüz Senklu'dan aldıgı bir limonu' »ıktıktan sonra bir kac parca seker de attı. Fakat Ogüst | tarabı afizına ahr almaz; flncanı önünden ltti: cAman b u | sarab ne kadar acı lml|» dedi. Kasten a>nl fikirde degll. di. Genc'er bır türlü karar veremediklerlnden hizmetçI' den sarabı tadrmsını Utedller. Fakat hlzmetçi kadın dal Ogüst'e hak vererek jarabı acı buldu. Ikı arkadas bir müddet sonra yataklarına cekildiler. Fakat Ogüst bır türlü uyuvamıyordu. Titreme gelıyor, karnı ağrıvordu. Bunun üzerine Kasten oteldekileri yardıma caüırmak lüzumunu hisıettı. Hizmetç4 ile Madam K o n i v kost'jlar has'anm ıztırabmı tahfıf etmek için ellerinden geleni yaptılar ama bütün tedavilert rsgmen Ogust un sancüarı bır türlü dinmıyordu. Bır taraftan da bacakları gigiyordu. Bu vaziyette pabucjarını giyrauizıe, hattâ yataktan kalkmasına ımkân yoktu. Dortu Kaatenden sdaTi gondererek arabalarından blrinl ve zencl usas; nı çağırmasını rica etti. Doktor da hemen su mektubu yazarak otel müstahdemininden blrüe Parlse yolladı: «Mösyo Ösüst bu gece Senklu'da hastalandL Jan arabayı alıp hemen burava gelsln. Fakat gerek trabacı, gerek>(ll hızmetçi hâdiseden kimseye bahsetmemelidirler. Mösyö,/] Ogüst'u soranlara «gezmeğe gıttl» denecek. Kendlıi bu yolda emır vermıstir,..t ACELE EDİNİZ ^* SÜMERBANETA KADIKÖY GÖZTEPEDE'kİ İkramiye Apartımanlarımız Nfhayet hlzmetçi ve oteld kadın cekildiler. Odada Ogüst'le valnız kalan doktor da yatağuıa uzandı. Fakat sabah saat dorde doâru kalkarak giyindi ve hâlâ Ogüst uvı ınlemekte oldugu odadan çıkarak otel müstahdemlninuı vatmakta olduğu kısma Doktor, usakları uyandırdı ve gu emri verdı: c rıniz gelip oteün kapısını açsm. Arkadasım durmadan ınlıyor. Uykum kactı; bari gıdıp soyle bir dolasayımo. Uşaklardan biri asağı inerek kapıyı açtı. Kasten de bahçeye çıktı. (Arkası var)) Türkiyede neşri, hakkı yalnu ' gazetemize aiddir. Bn Sahifeyi Saklayınız, IIMUIKİVET,, Size Cildleyip Verecek