Catalog

ORHAN VELİ İÇİN Değerli jaiön ölumünden önce Te sonra yazılan yazıların. en güzelleri bir bütün halinde bu kitabdadır. Salrin kardeşinin yazdıgı geniş bir biyografi ve illüstrasyon kâfıdına basılmıs resimler kitabı zenginleştirmistir. 100 k u r u s t u r . TEDİTEPE YAYINLAM P.K. 77. İSTANBÜL umhuri KURUCUSU : YUNUS NADf ' MÜJUE, 8EKI.EDIĞ1MZ AMERIK4N tnce «GOLD THIN» PAL fraş bıçaklan gelmistir. S Adedlik paketi 75 Krs. Türkiye Umam VekıhNATAN S ESKENAZİ Marpuççular Barnatan han. Telefon: 215TL 29 uncD yıl sayı: 10.531 lelgrai ve mektub adrea: Cumhunyet Istanbul Posta Kvıtusu: Istanbul No 246 : UmumJ SantraJ Numarası : 24298. Xazı Iglen : 24289 Matbaa: 24290 Sah 24 Kasım 1953 Başbakan Trabzonda bir konuşma yaptı Menderes: ((C. H. P. nin ihtîrastan âzade olan ekseriyetîne, başlarındald küçük zümreyi ıslah etmenin yollarını aramalarını rica ediyorum)) dedi Boşuna Kavga alk Fartili yazarlann yeni iktidarda en fazla tenkide değer bulduklan nokta, deraokratik gelişmemiz bakı•nıtıdan üç buçuk yüdır esaslı bir adun atılamamasıdır. Bu konuda sbylenecek çok şeyler bulunduğuna güphe etmiyoruz. Hurriyeti, teneffüs ettiğimiz hava kadar seven bir insan olarak, demokrasi alanında ileriye doğru kaç adun atüsa gene de daha ileriyi isteyenlerle beraberizdir. Fakat bazı ateşli mubalifler hükumeti yermeye çalışırken ortaya öyle tuhaf Iddialar atıyorlar ki, bunlan giilümseyerek okumaktan da kendimizi alamıyonız Meselâ bir Halkçı yazann $n sözüne bakınız: c Demokratik hürriyetleri yurdumuzda kdkleştirmek uğnına 1945 • 1950 yıllan arasında bizhn yaptıklanmızın binde birini bunlar yapsalardı öper de başunıza koyardık!» Şimdi gelin de bu sözü ciddi rarzederek demokratik hürriyetlcre dair mnhakeme yürütün. Sanki Halk Partisi Şef rejirainin kötülüklerine dair 1945 te bir (ilhamı rabbanî) ye mazhar olmuş da beş yıl mnddetie gece fündüz çahfarak yurduranzda demokrasînin feraelinl kurmuş ve: Yapıyı da başkalan tamamla•ın! Diyerek çekilip gitmişDüşünüyorum da, 1945 ten itibaren demokratik hürriyetleri geliştirmek uğruna harcanan gayretler arasında şunlan hatırlıyorum: 1946 seçimleri, ba seçimlerin tenkidini yasaklayan kanun. Aslanköy faciası, Kaplanköy faciası gibi sayısı düzineleri aşan vak'alar, kadınh erkekli vatandaşlann yaya yürütülerek mahkemeden mahkemeye süTahran, 23 (A.P.) Sabık Başründürülmesi ve nihayet 1950 Seçim bakan Dr. Musaddık bugun askerî Kanunu .. mahkeme huzurunda cereyan etProfesör Sıddık Sarai Onann baş mekte olan duruşmasında başsavkanlığuıdaki bilim kurulu tarahn cının tarizlerini protesto makamından hazırlanan bu kanun tasansın da iki kere salonu terketmeğe kalda şimdi muhalefetçe tenkid edilen kışmıştır. değişiklikleri de gene Halk Partisi Savcı, sabık Başbakandap bahiktidan başarmış ve seçim çevıe sederken, Musaddık hakkında mün lerini genişleterek tutanaklann tas kir. tâbirini kullanmış ve dinî âkidikı yetkisini hâkimlerden alıp delerinın şüpheli olduğunu ima etMeclise devretmiştir. Görülüyor Id, ne kadar geniş bir hürriyet sevgisi ile hareket etmiş olursa olsun, eski iktidann yaptıkIannı demokratik geleneklere tıpatıp uygun saymak biraz giiçtür. Dört beş yıllık cenkleşmeler sonunda, halk efkârının ağır baskısı altında çıkanlan bir Seçim Kanununu da yeter bulup bununla övünmeye bilmem imkân var mıdır? Ateşli Halkçılar bunu biraz fazla gişiriyor ve: Biz bu kadarmı yapabildik, yerimize gelenler bu kadarmı da yapamadılar ya! Diyorlar. Sayın arkadaşlanmızın bu konuda tehlikeli bir hataya düştüklerini şu soru ile kendilerine hatırlatmak isterim: Acaba 1950 seçimlerinden sonra bugünkü adamlann işbaşına geIeceğinl nereden biliyorlardı? Soru, üzerinde durup düşünmeğe değccek bir önemdedir. Tasavvur ediniz: iktidan elinde tutan şefe bağlı bir parti. o şefîn işareti ile birdenbîre memlekette demokrasi ilân ediyor ve anayasa teminanvna hiç el sürmeksizin yıllarca demokrasinin yalnız lâfı ile geçinmeğe çalıştıktan sonra: Yerimizi alanlar bu işi tamamlasın! Diyerek çekilmek zorunda kahror. Peki ama, ya maazallah onlann yerine Ayetullah Kâşani zihniyetli. demokrasi ve medeniyet düşmanı bir takım yobazlar geçse idi. MiIIet Meclisindeki çoğunluğuna dayanarak bütün inkılâb prensiplerini bir kalemde çiğneyiverse. hürriyetlerimizi rafa kaldınp memlekette kendinden başkasma söz hakkı tanımasa idi? O zaman Halkçı arkadaşlar acaba: Ne yapalım, ümirîlerimiz bosa tıktı, umduğumunı, beklediğimizi yapamadılar! Diyebilecekler mi idi? NAOİR V ^ n ! Arkası Sa. 3, Su. 5 te Trabzon 23 (Hususî muhabirimiz İlhan Çevik bildıriyor Başbakan Adnan Menderes, beraberinde Tanm; Bayındırlık; Tekel Bakanlan; ikinci ordu komutanı Orgeneral Abdülkadir Sover: basın mensublan ve milletvekilleri olduğu halde bugün Ordu vapuru ile saat 1515 te Trabzona geldi. Limana girıldığı sırada motör, mavna ve çatanalarla binlerce Trabzonlu; vapurun etrafını sardılar. Motörlerle sahile çıkıldığı zaman muazzam bir kalabahk misafirleri karşıladı Babakan, ıhtıram kat'asını teftiş ettikten sonra doğruca Belediye bmasına gitti. Trabzon; bugün bayraklarla donatılmış ve caddeler geçilemez hale gelmişti. Surekli alkışlar arasında Belediye binasının balkonuna çıkan Başbakan; Trabzonlulann bir fâniye karşı gostermış olduklan bu candan samimi alâkayı en büyük bir hâtıra olarak saklıyacağmı belirterek söze başladı: Arkası Sa 6 Sü 2 de Köylüye mesken temini Önümüzdeki înşaat mevsiminde köy evlerinin yapılmasına başlanacak Ankara 23 (Telefonla) Köylüye mesken, ambar, radyo ve samanlık inşası ;çın Zıraat Bankası tarafmdan açılacak kredi mevzu\m. daki çalışmalar sona ermiş gibidır. Hükumetçe bununla ilgili olarak yapılan hazırlıklar da iki üç ay içinde tamamlanacak ve önümüzdeki ınşaat mevsiminde köy evlerinm yapılmasına baslanabilecektir. Buna muvazi olarak Baymdırlık Bakanlığı 1954 yılında tatbik edilmek üzere köylerin elektrıklendirilmesi programmı hazırlamaktadır. Avrupa ordusunun akıbeti belli oluyor Fransız Medisi aleyhte rey verdiği taktirde Amerika ile Almanyanııt askeri anlaşma yapacakları söyleniyor Paris 23 (R.) Fransız Meclisinin önümüzdeki bir iki gün zarfında Avrupa ordusu hakkında rey vermesi bekler.mektedir Mületvekillen aleyhde oy kullandıklan takdirde Avrupa ordusu projesi »uya düşmüş olacaktır. Fransız siyast Arkan Sa. 6, Sü. 1 dı İhtikâra karşı sıkı tedbirler alınacak Lâstik ithali müsaadesi ihtikâr yapmanuş tüccara verilecek Bir müddettenberi şehrimizde bulunan Ticaret Bakanı Fethi Çelikbaş dün akşamki ekspresle Ankaraya hareket etmiştir. Ticaret Bakanı dun Yed'kulede Arkast S 6 Sü 3 d« «KLÂKSON YASAĞI» I'AVIYONU AÇH.DI Bir buçuk yıl evvel vatandaşlann teberruu ile Hasekide inşasma başlanan (Klâkson Yasağı) paviyonu tamamlanmış ve dün saat 1630 da törenle açılmıştır. Torende Valı ve Belediye Reisi; Daımî Komisyon üyeleri; hastahane idarecileri ve kalabahk bir davetli grupu hazu: bulunmuştur Resim Valiyi; kordelâyı keserken gösteriyor. Amerikada komünist casuslan Hükumet içinde iki kml casos şebekesinin hâlâ faaliyette olduğu zannediliyor Washington 23 (a.a.) Aymn dahilî güvenlik komisyonu azalarından Robert Morris, Harry Dexter White hâdisesinin, hükumet içinde iki kızıl casus şebekesinin hâlâ faaliyette olduğu zehabmı 'iyandırdığmı söylemiştir. Arkası Sa 6 Sü 2 de Musaddik'ın muhakemesinden iki şayanı dikkat intiba: Eski Başbakan, savcı konuşurken nyur gözüküyor ve iki celse arasında kanapede kestiriyor Musaddıkın savcı ile tartışmaları mişti. Musaddık. buna şiddetle itiraz etmiş: cBu adam bo>le konuşursa, burada durmam» dıye bağırmış ve iki kere yerinden kalkarak kapıya doğru yurümüştür. Her seferinde avukatı ve raübaşirler tarafından önlenılmıştir. Mahkeme başkanı, ikinci hâdıseden sonra savcıya, şabsi tarizlerde bulunmaması hususunda emir vermiştir. Arkası Sa. 6 Sü. 8 de Savcı, eski Başbakamn hristiyan olduğunu söyledî, Nusaddık iki defa saiomı terketmiye kalkıştı Şehrimize gelen Amerikan senatörleri 5 kişiden mürekkeb heyet memleketimizde Sağlık ve Sosyal durum ile. petrol ka\naklan ve havacılık mevzuu hakkında tetkikler yapacak Amerika Birleşık Devletleri New Jersey senatorü Charles A. Wilvverton, İllonoıs senatörlerinden Wılliams Springer ve Richard Hoff man ile Amerika Sağlık Bakanlığı müsteşarlarından Dr. Andrew Stevenson ve hava kuvvetleri general Arkası S. 6. Sü. 3 de Rusya, krom satışımızı baltalamağa çalışıyor Moskova Amerikaya daha ucuz fiatla 60.000 ton krom satmayı istedi, fakat red cevabı ile karşılaştı NewYok 23 (A.P.) Rusjarun, 3 yıllık bir fasıladan sonra B Amerikaya gene krom cevheri satmaya çalışmakta olduğu bıldirilmektedir. Sovyetler askerî imalâtta kullanılan önemlı bir stratejık materyel olan krom cevheruım Amerikan ^iyasasına sevkini takriben 3 yıl evvel «soğuk harb» yasaklan meyanına ithal etmişti. Ticarî bakımdan Türkiye aleyhme tecelli edebılecek [ bu Rus teşebbusünün akim kaldığı anlaşılmaktadır. NewYork Times gazetesindeki bir habere göre, Rusya, B. Amerka Kahire Büyük Elçimizin durumu Mısır gazeteleri Büyük Elçf aleyhinde neşriyat yapıyor Ankara 23 (Telefofıîa) Kahire Büyuk Elçimiz Hulusi Fuad Tugayın geri alınması hususunda Mısır hükumeti tarafından Hariciyemize bir nota verıldiğıne dair haberler yetkili çevreler tarafından henuz teyid edilmemiştir. Bununla beraber, Mısırda bazı gazetelerin bir müddettenberi Büyük Elçimiz aleyhine bir kampanya açtıklan gözden kaçmarruştır. Bilhassa haf ya, Karadeniz limanlarından 60 000 ton krom cevheri sevkini teklif etmış ve teslımatın aralıkta başlayabıleceğıni kaydetmiştır Gazetenin Arkası Sa 6 Si< 6 f*n bu haberi. krom cevheri istihlâk eden belli başlı bir çok Amerikan fırması tarafından teyıdedılmıştir. Tımes, şu tafsılâtı ilâve etmiştir: Rus teklıfi ahcı bulamamıştır. BAmerikanın artık Rus menşeh krom cevherine ıhtiyacı yoktur Esasen ıstenılen fiatlar spekülâtif bir ilgi bıle uyandıracak kadar düşük deİstanbulda dün gece hâdisesiz ğıldir. Arama taramada bir tek biçak dahi bulunmadı Yugoslavyadaki Tilrk mallarımn tasfiyesi Açılacak müzakereler için bir heyetlmiz pazartesi günii Belgrada hareket edecek len olan vatandaşlann İstanbulda kurdukları cemıyetten bir temsilcı ıştirak etmektedir. Yugoslavyadaki emlâk işi için rmıhtelıt bir komisyon teşkıli evvelce yapılan bir anlaşmanın icablanndarıdır. Bu proto kol mucibince teşkil edilen ılk komısyon 23 yıl önce toplanmışsa da bir netıce alınmadan dağılmıştı. Aradan geçen müddet zarfmda iki Hariciye memurları için tasfiye kanunu Bu kanunla ilgili yeni bir teklif dün Mecliste görüşüldü Ankara 23 (Telefonla) Harieıye memurları arasında tasfiye yaKraliçe Elizabeth'in son pıknası ıçın C H. P. ıktidannın son reshnlerinden biri senelerinde bir kanun çıkarılmıştı. Gıresun mılletvekili Arif Hikmet Pamukoğlu bu kanun yüzünden gadre uğrayanları ilgilendiren bir kanun teklıfıni Meclise vermiş ve komisyonlardan geçen teklif bugün görüşulmüştür. Halıl Özyörük: cEmsalı kanunlar gıbi bu tasfiye kanunu da bir defa tatbik edilmekle mevcudiyeti nihayet bulmuştur. Mevcud olmıyjn bir kanunun hükümlerini tadile gidılemez» diye Arkası Sa. 6 Sü 2 de İkinci Elizabarth ile eşinin altı 20 m i l y o n a z a l ı Dünya Eski Muharibler Federasyonu kongresi Arkası Sa. 6, Sü. 4 te geçtL Zabıta yalnız bir yumruk kavgası tesbit etti Dün gece şehirde, Emniyet Müdürluğü tarafmdan tertib edilen bü yuk bu arama ve tarama yapılmıj Arkası Sa 6. Su S de Ankara 23 (Telefonla) Türk vatandaşlaruıın Yugoslavyada bıraktıklan emlâk meselesini müzakere ıçin Dış İşleri Bakanlığından Settar ükselin başkanlığındaki heyetimiz önümüzdeki pazartesi günü İstacbuldan Belgrada hareket edecektir. Heyette Maliyeden ve Tapu Kadastro Umum Müdürlüğünden birer mümessille, Yugoslavyada mülk Kraliçesinin diinya turu İngiltere Kongreye katılatı deleğelerimiz nozakere ve kararları anlatıyorlar Dünya Eski Muharibler Federasyonunun, Holandanın merkezi La Haye şehrinde yaptığı ddrdüncü kongresine Türkiye Eski Muhanbleri adma iştirak etmiş olan Bolu milletvekili Emekli General Fahri Belen ile Emekli General Hakkı Güventürk ve Malul Gaziler Cstniyeti temsilcisi Şef'k Etensel memlekete donmüşlerdir. Bir muharrir arkadaşımız General Fahri Belen vt General Hakkı Güventürk ile gdrüşerek dünya çapında bir teşekkül olan Eski Muharibler Federasyonu ve 4 ünco kongresi hakkında malumat tale'o etmiştir Her 'ki generalimizin arkadaşırnızın muhtebf suallerıne cevaben verdikleri izahatı neşrediyoruz: «Dördüncü kongresine iştirak ettiğimiz Dünya Eski Muharibler Güreşçilerimiz Helsinki'de 62 mağlub oldu Helsinki 23 (aa.) Bugün 1200 seyirci onünde yapılan grekoromen gureşleri 62 Türk takımmm aleyhuıe neticelenmiştır. Akbaş Viıtala'a ittifakla, Dağıstanlı Nordlen'e ittifakla, Zafer Vacklın'e ittifakla, Ertek Kangasnem'e ittifakla, Büke Rauhalo'ya ekseriyetle, Kanbur Lehtonen'e 2 dakıka 35 sar.iyede tuşla yenıl'ıler. Bilek Rautolo'u ittifakla, Zengin Namvkkoy'u ekseriyetle yendıler. Arkası Sa 6. Sü. 4 te ay sürecek seyahati dün gece başladı Londra, 23 (Nafen) İngıltere Kralıçesı ve eşı Edınburg Dukü, altı ay surecek bir dünya turuna bugun başlamışlardır. Ilk defa o'arak bir hükümdar boyle bir duna turu yapmaktadır. İngiltere Kralıçesı ve eşi, İngiliz ulletler camiasının denızaşırı top Arkası Sa. 6, Su. 7 de Yeni resimli rcmanımız. Zehirli Şato Eugün 5 inei sahifemîzde Arkası Sa. S Sü. 4 te Bolu mebusu General Fahri Beien /İZ KiTdP ,02 Kirflp.. VAKALANAN ESRAR SATICILARI Sabıkalı eroin satıcılanndan Dimıtri ve arkadaşlan dün zabıta tarafından valEİanmışlardır. Resım: üzerlerinde ve evlerinde külliyetli mıktarda esrar bulunan suçluları Enjnivet Müdürhığünde foto muhbırımizin ob ktifinden keı dılerini korumağa çalışırlarken gostermeketdir. (Buna dair havadısi ikinci sahifemîzde bulacaksınız) . >?*c?y^.fc> > VATAKDAŞIN MACERALABL^