Catalog

'CL'MHURİÜET 9 Tenuniu 199E 12 inci Tıb Demokfat adayı niçin Kongrcsi Setıir s =haberleri Kongre 29 eylülde şehrimizde toplanacak Dış ticaretîmîzdekî temayüller daha gec seçiliyor? Yazan : John Gunther Amerikan tarihinde Demokratlar Curahur Başkanı adavlannı şimdiye kadar yalnız iki defa Cumhuriyetçilerden evvel seçmişlerdir. Bunun en son defası da tâ 1980 senelerindedir. Ondan sonra Demokratların bu işte arkaya kalmalan âdet VP anane haline girmiştir. Demokrat Partinin bir çok ileri pelenlerine bunun sebebini sordum. Aldığım cevab hemen hemen daima su oldu: KBIZ onlardan daha akıllıyız da ondan.» Fakat bence, bu bir akıllılık veya aptalhk meselesi değildir ve bana bu cevabı verenler herhalde şaka ediyorlar. Zira, Demokratlann adaylannı daha sonra seçmeleri kendilerinin verdiği bir kararla olmamış, hâdiseler memlekette ou •n'aneyl yerleştirmiştir. Bunun asıl cebebi de Demokratlann arkaya kabnak istemelerinden ziyade Cumhuriyetçilerin erken davranmak arzulandır. Bu da onlann böylelikle halk efkinna tesir etmek ve kendi Itibarlannı arttırmak düşüncesinden üerl gelmektedir. Bir teklif Yalnız, bu sene Cumhuriyetçi parti merkezi idare komitesi başkanı Guy Gabrielson bir iskandil yapmak istemis. ve Demokratlara fu teklifte bu!unmu?tur: tAn'aneyi ve teamülü bozsak 3a bu yıl Cumhur Başkanı adayını evvelâ siz ilân etseniz nasıl olur? Meselâ, biz adayımm temmuz yerine ağustosta seçelim...» Demokratlar buna derhal şu cevabı vermişlerdir: «O takdirde biz de adayımızı eylulde ieçeriz.» Görülüyor ki Demokratlar, evvelâ Cumhuriyetçilerin arzularile başlayıp gitgide yerleşen bu teamüle onlardan daha fazla bağlıdırlar ve bu işte gene ikinci kalmayı tercih etmektedirler. Bunun sebebi de ?udur: Demokratlar sahneye son olarak çıkmayı halkın ruhiyaü üzerinde daha kuvvetli bir tesir bırakmak bakımından kendileri için daha hayırh saymaktadırlar. Bu suretle anane devam etmektedir. Bu sene de Demokrat Parti kocgreti CWHhuriyetçilerin koneresincien on beş gün sonra, 21 temmuzda Chicago'da tcplanacaktır. Bu toplantıya 1230 mümessil iştirak edecektir. Cumhur Baskanı adayının seçilmesi ıçin rp«"<?udun yansmdan bir fazla (yani 616) ov kâfidir. Biri olmazsa biri Bundan evvelki yazimda da işaret ettiğim gibi, Demokrat partinin aday seçilmesi en kuvvetle muhtemel siması Adlai Stevesson'dur. Fa kat kendisi henüz adaylıŞım koyup koymamakta mütereddiddir. O güne kadar bu işe razı edilemezse meydan boş kahrsa Estes Kefauver'in seçilmesi çok kuvvetle muhtemeldir. Bu iddia belki garib görünebilir. Zira Kefauver'e aleyhtar üç grup vardır: 1 Truman kabinesi; 2 Şiraal eyaletleri parti ileri gelenleri; 3 Cenub eyaletleri muhafazakârlan. Bu kadar kuvvetli bir muarız zümresi de Kefauver'i değil, Wellington Dükünü bile mağlub eder.. gibi görünüyorsa da hakikat ö'yle değildir. Zira, muanzlan ne kadar çok olursa olsun, taraftarlan kendisini tek aday olarak kabul etmektedirler: Kefauver'e muarız olanlar oylarını ona vermiyeceklerdir, fakat hep beraber oy verecekleri başka bir aday yoktur. Onun için, Kefauver'e verilen oylar dağüacak ve ekseriyeti temin edemiyecektir. Halbuki Kefauver'in taraftarlan oylannı tamamile onun üzerinde toplayacaklardır. Daha bugünden ismi üzerinde bu kadar alâka topkmış olan Kefauver, o güne kadar daha kuvvetlenecek ve ihtimal Chicago kongresine kendisini tutacak üç yüz mümessille beraber gelecektir. Böylece terazinin ibresi hemen hemen yanvarıya ondan tarafa dönecektir. Adaylığını koyan diğer Demokratlar arasmda kongre ye bu kadar kuvvetle gelecek olan kimse yoktur. Karşısına kim çtkabilir? Kefauver'e muanz olan Demokratların, bu hakikati görmeleri ve ona karşı kendilerinin de bir tek kişi üzerinde toplanmak zaruretini hissetmeleri kabildir. Fakat onun karşısına kimi çıkaracaklardır? Stevenson adayhğı kabul ettiği takdirde, Demokratlar aradıklarım bulmuş olacaklardır. Fakat, Stevenson'un seçime girmediğini kabul edersek iş müşkülleşecektir. O zaman Demokratlar âyan azası Paul Douglas'ı düşüneceklerdir. Onun da adaylığını koyup kıymıyacağı şüphelidir. Zira, kendisi Kefauver taraftandır ve onun vaziyetini kuv vetli görünce adaylığını koymaktan seve seve vazgeçecektir. Kala kaîa bir Harriman kalıyor, zira diğerleri (meselâ Robert Kerr ve Richard Russell, hiç bir zaman Kefauver'in karşısına çıkacak kuvvette değillerdir. Fakat Harriman'ın da Kefauver'e karşı kazanmak ihtimali zayıftır. Bu suretle Kefauver karşımıza, kendisinin oy kazanma kabiliyetinden ziyade, başkalarmın oy kazanma ihtimalinin zayıflığı dolayısile, en kuvvetli aday olarak çıkıyor. Kefauver'in lehindeki noktalar Kefauver'in yukanda bahsettiğimiz üç zümre muanzlarına mukabil, üç zümre de taraftan vardır: 1 Kadmlar; 0 2 İşçiler; 3 Çiftçiler. Amerikada oy vermek hakkmı kazanmış, yani 21 yaşmdan yukarı kadmlann sayısı (49 a karşı 51) iki rhîFydn fazKdır. Vakıâ 1948 seçimlerinde erkekler sandık başlanna daha büyük bir tehalükle koşmuşlar ve 22 milyon kadma mukabil 27 milyon erkek oy vermiştir. Fakat bu sefer kadınların seçime daha büyük bir nisbette iştirak edecekleri tahmin olunmaktadır. Bu seneki seçimde kadınlann Kefauver'i tutacakları da kuvvetle muhtemeldir. Zira onun cinayet ve kumara karşı şiddetli bir kampanya açışı kadınların yakınhğını kazanmasını temin etmiştir. İşçiler Demokratlar arasında Stevenson'la Barkley'i tercih etmektedirler. Fakat bunlar adaylıklarını koymadıklan takdirde işçilerin de oylan Kefauver'in üzerinde toplanacaktır. Çiftçilerin de Demokratlara karşı büyük bir yakınlık duyduklannı 1948 seçimleri göstermiştir. Kefauver'in programında da çiftçileri memnun edecek maddeler bulunduğuna göre, çiftçi oylannın cumhuriyetçilerin adayyndan ziyade onun üzerinde toplanması gayetle tabiidir. Bu suretle, hiç olmazsa bugün için, Demokrat Partinin müstakbel adayı olarak Kefauver görunüyor. (Bu yazılann Türkiyede neşir hakkı yalnız «Cumhuriyet» e aiddir.) SON Millî Türk tıb kongrelerinin on ikincisi, 29 eylulde İstanbulda, toplanacak tır. Türkiye Tıb Encümeni tarafından raportörlüklerine seçilmiş bulunan Prof. Dr. Ekrem Şerif Egeli ve Prof. Dr. Arif Ismet Çetingil «romatizma ve tedavisindeki yeniliklerj, Dr. Şevket Soysal aokul çağından önceki çocuklann sağlığı», Dr. Baha Arkan «okul yaşındaki çocuklann sağlığı ile sağlık eğitimi ve okul hijyeni». Prof. Dr. Rasim Adasal ve doçent Dr. Cevad Alpsoy «mantal ve fizikal okul hijyeni» hakkındaki raporlarını ha zırlayıp kongre genel sekreterliğine tevdi etmişlerdir. Kongre münasebetile, tıbbîcerrahî ve okul hijyeni ile sağlık eğitimi mevzularile alâkalı iki sergi açılacaktır. Okul hijyeni ile alâkalı raporda memleketimizde ilk defa olarak «okullararası hastalık, tüberküloz ve kaza sigorta kurumununı teşkil edilmesi, şimdiye kadar plânsız bir çalışmaya dayanan okullann sağlık kontrol hizmetlerinin modem hijyen ve koruyucu hekimlik prensip leri dahilinde yeniden tanzim ve inkişaf ettirilmesi, okul hekim ve hemşirelerinin mediko pedogojik bilgilerinin arttırılması ve nihayet Millî Eğitim Bakanlığı teşkilâtı içinde eksikliği fazlasile duyulan «Okullar sağlık işleri dairesinin» ihdas edilmesi teklif edilmektedir. Ticaret, tediye muvazeneleri ve büyüyen açık r ^•^•• Yazan: îstanbul Sergisi dedikodulan Serki Komitesi hesablan Maüje müfettişlerine incektmeye karar verdi 952 İstanbul Sergisi etrafında b«zı gazetelerde yapılan neşriyat üzerine Sergi Komitesi dün bir toplanU yaparak gerek idare ve gerekse malî bazı hususlan inceiemiştir. Aldığımız malumata göre, serginin ma!î durumu iyidir ve düne kadar sergi sadece ziyaretçilerden 100 bin liraya yakın bir kâr temin etmiştir. Sergi doktorluğuna tayin edildiğini bildirdiğimiz Şehir Meclisi üyesi Bevliye mütehassısı dokı tor Sedad Kumbar?,» nın bu vazifeden alınması ve tayin karannın iptali kararlaşmıştır. Sergi Komitesinin teşebbüsile bu yılki serginin muhasebesi murakıblar vasıtasi'.e yapılmıyacak, sergi sonunda hesablar doğrudan doğt'Jya Maliye müiettişlerinin tetkikina arzedilecektir. Ayrıca bildirildiği gibi sergi kad> rosunda 3 bin liralık, bin liralık maaş kadrolan bulunmamaktadır. Sergi komitesinde başta Sergt Komiseri Kâzım Yurdakul olmak üzere vazıfe gören bütün üyeler istisnasır olarak 600 lira ücret al. maktadırlar. Bu ücret geçen yıllarda 750 lira olup bu yıl komitenin kararile 600 lirsya indirilmiştir. Harb Akademisi öğrencileri bugün Gölcüğe gidiyorlar Dun uçakla Eskişehirden dönen Kar» Harb Akademis! ögrencılerinden mürekkeb 110 kl;üık bır subay gnıpu, bugun. komutanlan Kurmay Albay Danyal Yurdatapan oldııgu halde bir muhrib İle Gölcuğe gidecekelrdlr. Golcuktekl tetkikleri müteakıb akşam gen« muhrib İle şehriır.iıe döneceklerdır. 7 fınn hakkında zabıt tutuldu Belediye tktlsad Müdurlügu tarafın. d«n dün gece merkez ve t:çe mürakıbIınnın iştirakile Beyoğlu, Şişü. Ni;anta;ı mmtakalarındaki fınnlar teftij edilmlştir. 7 fırın hakkında zabıt tutul. muştur. Kontrol heyet! sebıe ve meyvaeı dük. kânlarile, lokantaları teftis etmlştlr. Bundan evvelkl makalelerde ithalât ve ihracatın «eyirleri tetkik edilmijti. Bugünkü makalede, daha ziyade ticarî muvazene ve di} kredilere aid meseleler gözden geçirilecektir. Aşağıdaki tabio son seneler zarfında ticaret muvazenesinin seyrini göstermektedir: zırlanıp Beynelmilel Para Fonunun Ticaret muvazenesi (milyon mecmuasmda neşredilmiştır (2). lira) (1) Aşağidaki tablo, bu hesablarıa İthalât İhracat Fark bir hulâsasmı teşkil ediyor. 1950 tediye muvazenesi 1948 770 551 219 1949 813 694 119 (milyon lira) 1950 800 738 62 İhracat (Fob) 737.6 1951 1126 879 247 İthalât ~ 789.5 Bu tablodan anlaşıldığına göre ithalât ile ihracat arasındaki fark, Ticaret muvazenesi 519 yani ticaret müvazenesinin açığı, Hizmet mübadelesınden 1948 den 1950 ye kadar gittikçe ileri gelen net tediyat 136.8 azalmak temayülünü göstermiştir. Bu müddet zarfında aleyhteki baMal ve hizmet mübadekiye 219 milyon liradan 62 milyon lesi açığı 188.7 liraya düşmüştür. Açığın azalma Hususî sermaye hareketsında baş ıca sebebin, bu müddet leri, BAD askeri yardımı zarfında ıhracatm gelişmesı oldu ve hususî istikraziardan ğu görülüyor. İthalâtın kıymetinde elde edilen net meb.âğ1948 ile 1950 arasmda büyük deği lar + 76.3 şiklik olmamıştır. Hatalar ve unutulan mad 263.5 1951 senesinde, yukarıdaki tema deler yülün birdenbire ve şiddetli olarak Tediye muvazenesi açığı 375.9 değiştiğini görüyoruz. 1951 de ticaAçığın finansmanı: ret müvazenesinin açığı 247 milyona yükselmiştir. 1950 ye nazaran ECA yardım ve istikrazaleyhteki bakiyenin artışı 185 mil ları 1072 yon liradır. Bu değişmenin başlıca Tediye Birliğindeki tiraj 130.6 sebebi 1951 senesinde ithalâtın çok hakları 5.0 yüksek bir artış göstermesidir (326 Diğer resmî istikrazlar 120.9 Giinıriik ve Tc.kel Bakanı milyon). İhracatta da bir artış vu Döviz ihtiyatlan satışı Şehrimizde bulunan Gunıruk ve Tekel ku bulmuşsa da (141 milyon), bu Altın satışı 12.2 Bakanı Sıtkı Yırcalı bugun ögleye artış, açığın artmasına mâni olamakadar Tekel Genel Mudürluğünde çalış. mıştır. Bundan evvelki makaleler375.9 n.alarına devam etmış, öğleden sonra Evvelâ bu hesablardaki ticaret da Cumhur Başkanı Celâl Bayar tara de ithalât ve .hracat kıymetlerinin bu sene zarfındaki muhtemel seyir muvazenesi mefhumunun, İstatistik fından kabul olunnıuştur. lerini tahmin etmeğe çahşırken şu Genel Müdürlüğünün neşriyatmdaUlaştırma Bakanı şehrimizde reticelere varmıştık: Halihazırdaki ki ticaret muvazenesi mefhumuna •Ulaştırma Bakanı Seyfi Kurtbek, dun sabahki ekspresle şehnmize gelmıştir. dünya konjonktüründe ve dış tica tekabül etmediğini kaydedelim. F:lret rejimimizde mühim değişme'.er hakika, Beynelmilel Para Fonunun Ulaştırma Bakanı şunları soylemıştir: c Bir, iki gune kadar Trakyaya gi. vuku bulmadığı takdirde bir yan hesabmda ithalâtın kıymeti sif oladerek ulaştırma vaziyetini tetkik edece dan ithalât kıymetinde yeni bir ar rak değil, fob olarak değerlendinlğim. Bu seyahatim 3.4 gun lurecektir. Avdette bir basın toplantısı yaparak se. tıçm, diğer yandan ise ihracatın miştir. Ayrıca, Fonun kullandığı yahat intıbalanmı anlatacağım.v kıymetinde bir azaimanın meyda ithalât kıymetine askeri ithalât dana gelmesi muhtemeldir. Binaena hildir. Yalinin dünkii tetkikleri Fonun hesalunda, herhangi bir Vall ve Beledtye Başkanı dun, b e n leyh, bu tahmin'.erimiz tahakkuk berınde Fen Işleri Mudaru olduğu halde ettiği takdirde, bu sene ticaret mu sınıfa ithal edilemiyen tediyelerln. Azapkapıdakl Salıha Sultan sebili ln$a. vazenemizdeki açığın geçen sene yani hatalar \'e unutulan madde»tmı tetk.k etmiştir. ki kıymetini aşması beklenebilir. ler faslınm çok yüksek bir meblâV»ll ve Beledıye Relsl bundsn sonra Ticaret muvazenesi açığındaki ğa vardığını görüyoruz. Bu gibi Sular Idareslne gıderek Istanbulun su l$lerl etrafında ılgılılerden lzahat almış artışm millet ekcmomisi ile mü tediyelerle biriikte 1950 senesinde Ur. muvazenemizin açığı 375 nasebetlerini tetkik ederken, d'ış tediye Elmall bendinin hhfriyatı bitmek tediyelere müteallik daha geni; bir milyon lira olarak görünmektedir. uzeredir. Bendin inşaatıntt hemen bas çerçeveyi, yani tediye muvazenesi Tam olarak hesablanabilecek mal lanacaktır. ni esas ittihaz etmek doğru olur. ve hizmet mübadelesinin açığı ise Meyva ve sebze bollaşıyor Tediye muvazenesi hesablarımız 188 milyon liradır. Ayrıca sırf mal Meyva ve sebze bollaşmaya devam henüz ileri bir safhada olmadığı mübadelesınden hâsıl olan ticaret etmektedir. Fıatlarda duşükluk göze için büyük hata payları ihtiva et muvazenemiz açığına C52 milyon çarpmaktadır. Hâle Adanadan 37 vagon mektedirler. Maamafih ticaret mu lira), gayrimaddî olan hizmet münıal gelmiştir. Yalnız gelen mallar badelesinden ileri gelen ehemmiiçinde b a m » az olduĞundan bu sebze vazenesile tediye muvazenesi arapcrakende olarak 200 kllruştan a$ağı sındaki münasebetleri belirtmek yetli bir açığın (136 milyon lira) verllmemektedir. için bunları kullanabiliriz. Aşağıda inzimam ettiği anlaşılmaktadır. Dlğer sebze ve mey\alardan domites vereceğimiz 1950 tediye muvazene1951 senesinde tediye muvaze2030 kuruş. btber 5060, Ayşekadın 40, si hesabı Maliye Bakanlığı ve Bey nemizin heyeti umumiyesi hak patlıcan 45, vlşne 100, armud 100, ka nelmilel Para Fonu tarafından hakında henüz malumat sahibi deyısl ve seftall 90 kuruştur. OSMAS OKYAR (*) ğiliz. Maamafih L'tatistik Genel 'M.ü dürlüğü neşriyatından bu sene zar fında ticaret müvazenesindeki açığın çok artmış olduğunu bilıyoruz. Bundan masda, Avrupa tediye birliğine dahil memleketler arasında temmuz 1950 den maıt 1952 ye kadar mal ve hizmet mübadelesinden ileri gelen tediyelerin aylık neticeleri neşredilmiştır. (3). Bu malumata istinaden. Avrupa memleketleri ve bunlara bağlı sahalarla 1951 senesinde ve 1952 senesinin ilk üç ayında hizmet ve mal mübadelesınden ileri gelen tediye durumumuzu takib etmek mümkün olmaktadır. Bu neticeler, aşağıdaki tabloda üç aylık devrelere mah^us aylık vasatiler seklinde an<=ter:lmektedir: Avrupa Tediye Birliği memleketlerile mal ve hizmet miıbadelemizin vasatî neticeleri YUMURCAK Kayıb deniz nıotörü bulunamadı Lâle'.lde Ordu cadde^lnde oturan ve şehrlmlzin tanııımış tacirîerinden hirının oğlu olan Metin Belgü adında 22 yaşındaki blr gencin deniz motörtle Marmarada dola^ırken kayooldugunu ve bütün aramalara ragmer. bulunamadığını dun yazmıştık. Dun sabah Yeşilköy polis merkezlne yapılan bir lhbarda kayıb motörün İçinde genc blr k m n da bulundugu anlaşılmıştır. Yeşi'.köy Orhangazi caddesi 13 numarada oturan Saffet Yordam «dında bır kadın polise müracaat ederek 22 yaşındaki kızı Turkânın geçen pazar gunü eskidenberl arkadaşlık ettiği Metin adında bir gencin deniz motoriine blnerek gezmeğe gitliğınl v e bir daha ddnmedigini bıldtrmiştlr. Boylece motorvin içinde iki gencin bulunduğu an'.aşılmaktadır. Metinle Türkânın bir kozaya kurbon gittıklerl tahmin edilmekle beraber bazı kimseler tarafır.dan takib ed'lerek tecavııze uğramaları da muhtemel goriıtmekfedir. 1 ('KÜÇÜK HABERLER^ •• ŞEHRİMİZDE bulıınan Yunan=ta. * nın Kalitle Belediye Relsi ve Belgrad Harb Malullert Federasyonu tem'îll dün Vali ve Belediye Reisini ziyaret e'miçlerdir. • ŞILE ve Kemetburgazdan geîen heyet dun VB!1 ve Belediye Baskaiını zlyaret ederek blr müddet göriişmuşlerdlr. • DENİZCİLİK Bankasının Hayfa hattı tarlfpsinde. gemtlerin bu limandakl tevakkuf müddeti uzatılmıs ve Kıbrısın ifkeiesi Lamakay» gld!; sefelinde vnnur u^ratılması progTama konulmuştur. • MTLLETLERARASI Can kurtaran teskiiâtı Ger.el Kâ'ib Hans Holter dün K'iyostakl Denizcillk Bankası Can kıırlarma tesisierlnl ge7m;ş ve Kıyı Emni. yet M.idürki&ii tarafından yaptırılan kurtarrra taltmlerinl takib etmiştir. Hans Holter basarılı çalısmalsrından dolayı alâkalıları tebrik etmiştir. * PİYASADA kahve fiatları dünya piyasaçma müva?.l olarnk yükselme k a ^ tfetmektedlr. Son fiatlar 740 kurustur. Karabiber f ; pt'an da isteklerln çokluğu karsısında 11 50 liradan 12 liraya kadar çıkmıştır. + AMERİKALI kadın ögTetmenlenlen RTrs. Hershaw dün uçakla şehrlmize gelmiştir. Hershaw mem'.eketimizl gezecek ve eğilim sistemlmiz hakkında bilgl edinecektir. + TÜRK Bloioji kongresl diin çalısrralarına devam etmiştir. Kongrenin Eundeminde 3 tebllğ bulunmaktadır. Kongre ciımartesi gunü sona erecektir. * RESSAMLAR Derneği yıllık kongıeslnt 12 temuz cumftrtesl günu saat 14 te Çemberlitaj Mualllmler Bırliğ! Iokalirde yapacaktır. TEMMUZ 9 ndl (milyon lira) (4) 1950 temmuz. ağnstos Eylul + 1,12 » Ekim, kasım, aralık + 5,88 1951 Ocak, şubat, mart 17,36 » Nisan, mayıs, haziran 49.56 » Temmuz. ağustos, eylul 32.20 » Ekim, kasım, ar&lık f 0,23 1952 Ocak, şubat, mart 29,30 Avrupa Tediye Birliğinin teessüsündenberi, (temmuz 1950) şubat 1952 ye kadar, aza memleketlerle mal ve hizmet mubadelesinden hasıl olan mecmü açık takriben 337 milyon liradır. Bu açık aşağıdaki rasyon siyasetinin tediye muvazeşekilde kapatılmıştır: nemizdeki açığın artması üzerindeBirleşik Amerika D. leri milyon ki tesirleri de mütalea edilmelidir. hususî yardımı 56 lira Her halde davanın ehemmiyetils Pozisyon inisyal (5) 70 » Maamafih, bu şartlar muvacehe mütenasib tedbirlerin alınması doğAza memleketlerden kredi 83 » ru olacaktır. Altm satışları 128 •» sinde Türkiyeye düşen batı vazifeler vardır. Izsh etmeğe çalıştığımız ~337~7~ gibi, hali hazırda, tediye muvaze(*) Bundan evvelki yazı 2 temDış tediyelerimizin seyri hakkın nemizin ehemmiyetli açıklar ver muz tarih'.i sayımızda çıkmıştır. da, yukarıdaki rakamlarrlan şaya mesi mukadderdir. Ancak. bu hu(1) Memba: İstatistik Genel Mü. nı dikkat neticeler çıkarmak müm sus, dış tediyelerdeki açığın tehli dürlüğü. Dış Ticaret, istatistik kündür. keli bir şekiide büyümesine müsa özetieri No. 5. Ankara, mayıs 1952. Evvelâ 1951 senesinde. sırf Avru ade edilmesine sebebiyet vermeme(2) International Financiai Sta» pa memleketlerile yaptığımız mal lidir. Aksi halde netice şu olacaktır: tistics, International Monetary ve hizmet mübadeleleri neticesinde Zaten azalmış ve kifayetsiz olan Fund, Washington, nisan 1952. açığımızm 296 milyon lira civarın altın ve cîöviz ihtiyatlarımız büsbü(3) Bak. Economic Bulletin fop da olduğu görülüyor. Bu neticeye | tün erimeye yüztutâcak veya »ıkı Europe. Vol 4, No. 1, Cenevr». istinaden 1951 senesinde tediye, şık durumda kaldıkça munzam Nisan 1952. muvaıenemiün heyeti umumiyesin yardım hususunda Birleşik • Ameri(4) Açıklar ( ) işaretile, fazladeki açığın 1950 senesindeki açığı ka devletlerine müracaat etmek zolar ( + ) işaretile gösterilmiştir. aşacağına muhakkak nazarile bakı runda kalacağız. Bu neticelerin iki(5) Avrupa Tediye Birliğinin bay labilir. si de şayanı arzu değildir. Ameri langıcında, kotamıza ilâveten BAD Saniyen, 1952 senesi başlangıcm kanın yapmakta olduğu yardımm tarafından yapılan yardımdır. daki emareler, hiç olmazsa Avrupa ihtiyaclarrmıza kâfi gelip gelmediği memleketlerile tediye durumumu hususu münakaşa edilebilir. Fakat zun gittikçe aleyhimize seyrettiği Amerikan iç siyaseti şartlarının ve ni göstermektedir. Filhakika, ge Amerikanın diğer taahhüdlerinin çen sene, ocak, şubat, mart devre bu yardımın mikyasına tesir ettiği sinde. vasatî aylık açık 17,3 milyon unutulmamalıdır. Dolayısile mulira iken, bu sene, aynı devre esna ayyen bir devre için yardım miksında, vasati açık 29,3 milyon lira tan takarrür ettikten sonra, bu ya çıkmıştır. meblâğlardan ve diğer mombalarYukarıdaki müşahedelere istina dan tediye müvazenesindeki açığın kapatılması için elde edilecek yarden şu neticelere varabiliriz: 1951 tediye müvazenesindeki açı dım ve istikrazlar nazan itibara ağın ticaret muvazenesi açığında vu lınarak, dış ticaret siyasetimizin ku bulan büyük artışı takiben, buna göre ayarlanması icab eder. 1951 de ticaret müvazenesindeki 1950 ye nazaran yükselmesi muaçığın artışının ve 1952 nin ilk aykadderdir. 1952 senesinde, dünya iktisadi larında Avrupa ile tediyelerimizdeşartlarında veya dış ticaret paliti ki açığın büyümesinin neticelerini kamızda esaslı bir değişme vuku bu zaviyeden mütalea etmek doğru bulmadığı takdirde. 1951 senesinde olur. Yukandaki kıstaslara nazaticaret ve tediye muvaze^elerinde ran, lüzum görüldüğü takdirde dış ki açıkları da haylı aşacak olan a tediye vaziyetimizı düzeltmek hususunda tedbirler almak doğru olur. Meselâ, ithalâtın gelişmesine tahsis edilen makalemizde 1950 ye Bueün en beğenilen saat: nazaran. 1951 de istıhlâk eşyası ıthalindeki artısm 100 milyon liraya yaklaştığını müşahede etmiştik. Ticaret müvazenesindeki aleyhte ce17 T a ş 1ı reyanı durdurmak için müracaat edilebilecek ilk tedbir istihlâk eştsviçre Hassas Saati yası ithalini tahdid etmektir. Libe çıklarla karşılaşmamız çok muhtemeldir. Millet ekonomisi bakımından. dış tediyelerimizdeki açıkların süratli bir tarzda fazlalaşması hâdisesini nasıl mütalea etmek icab eder? Türkiyenin iktisaden az inkişaf etmiş bir memleket olduğu ve halen gerek ziraatini inkişaf ettirmek, gerek sanayileşme hareketini devam ettirmek için, ziraat ve sanayi sahalannda yatırımlarını arttırdığı malumdur. Normal şartlar altında, hızlı bir şekilde sermaye teraküm ettirmek zorunda kalan mem leketlerin tediye müvazenesinin açık vermesi tabiî bir hâdisedir. Ancak bu maksadla ecnebi memleketlerden kredi temin ederr.iyen ve sermaye terakümüne tahsis edilecek ka>naklan dahilden veya aynı 'kıymette mal ihracatı suretile elde J etmek mecburiyetinde kalan mem\ leketlerin tediye muvazeneleri açık | vermiyecektir. Bunun icrası TürkiUe gibi bir memleketin iktisadî takati bakımından tahammül ediimez bir yük teşkil ederui. Ayrıca, sermaye terakümünden maada, milli müdafaa hususunda Tür.dyenin ağır bir yüke katlanmakta olduğu malumdur. Türkiyenin hususî şart larını nazan itibara alan Birleşik Amerika Devletleri, Marshall namı altında veya diğer suretlerde kredi ve yardımlarda bulunarak tediye muvazenesi davamızın halledilmesine yardım etmiştir. Avrupa Tediye Birliğinde Türkiyeye, «bünyevî borclua (structural deletor) şeklınde tarif edilebilen hususi bir ptatü verilmiştir. Bu yardım ve kredi sayesinde istihsal kapasitemizin inkişaf edeceği, bu suretle müs takbel ihracatımızda bir inkişafın meydana geleceği ve bu inkişafın bir müddet sonra, tediye muvazenesi davamızı kendiliğinden halledeceği ümid edilmektedir. HASSAS SAGLAM ARDATH SIEMENS ELEKTRİK SAYAÇLARI M E V L İD Bursa Sülekoy çıftliğl sahibl vefatının 40 ıncı gunune tesaduf eden 12 7952 cumartesi günü ö|Ie namazını müteakıb Beyazıd Camimde ruhuna Mevlidi Şerif oknnacağından arzu edenlerin teşrlflerl rica olunur. Eşi: Hayret Pılevnelloğlu Türkiyenin en büyük, en zengin mecmuası M U S T A F A PİLE\NELİOĞLUnun Kaduılar, kocalan hakkında n.âtibelerinin ne diişündüğünü bilselerdi. herhalde kıskanmayı akıllarından geçirmezlerdi. RESİMLİ HAYAT Yahy» Kemalin yeni bir hikâyesi f DIKKAT 31 Temmuz 195 2 Keşidesindeki BİR GÖZDENİN GAFLETÎ I liraya sizi 1 ay meşgul edecek mecmua 160 resim, 4 renkii tablo, 10 röporta}, sinema, moda, ev kadın çocuk, eğlence, karikatür sahifeleri, fotoğraflarla içeride ve dışanda hayat AHÇELİ • •« Kazanmak için 2 G U N U N U Z kalmıştır. •• •« *# EVİ c Ü / Türkiye KREDİ BANKASI A.O. na 10 Temmuz ktanbul Beyoğlu Izmir Her : : : 1952 akşamına kadar 150 Lira yatırınız. Yeni Postahane karşısı Istıklâl caddesi 339 Büyük Kardiçali Han TICARET BANKASÎ Bu Evlerden Biri Sizin Olabilir [ 10 TEMMUZ 1952 j Akşamuıa kadar 150 Liralık bir Tasarruf hesabı açtırmak turetile talihinizi deneyiniz. Bl Gİ \ CIKTI!.. ŞEVVAL 16 22 resimle Yunan Kral ve Kraliçesinin Türkiyeyi ziyareti Şimdiye kadar Türkiyeyi ziyaret eden yabaneı devlet reisleri Asuman Korad'la bir konuşma Dünyanın en küçük palyaçosu Deniz tayyareciliğinde kadınlar Daha iyi olabilir (Şevket Rado) Manyasta kuş cenneti Şahane aşklar ve sevgilüer Imtihan fırtınasî Floransa sergisinde Türk paviyonu 1952 Türkiye Güzeli niçin kavbetti? Mayo modelleri ve plâj kıyafetleri' Bir zenci zencileri anlatıyor Düııkü çocuklar ne oldu (sinema) Bu yaz benekli kumaşlar rağbette Kaptan Carlsen anlatıyor Artistler arasında Atlantiğin birinci kadını Güneşten nasıl korunmalı Güneşte makyaj Çay tiryakileri Kocanızı zaptetmeği öğreniniz Cocuklannıza böyle anlaün Ankarada gece haya ü Olimpiyad aslanmız Sevgililer (Conan Doyle'un hikâyesi) 4 yaşında ev sahibi (C. Bijdik) 3 Ak S O 150^ Liraya bir kur'a numarasi. a a 3 * 3 Kuponlan gonder enler 5000 liralık mükâfat kur'asma girerîer. Doğan Kardeş Yayınlan. P. K. 2217 Beyoğlu İstanbul 1 V. 4.37 12 19 16.19 19.43 21.43 2.20 8.54 4.36 8 36 12 00 2.00 E.