Catalog

CUMHURİYET 29 AraMc 1952 Başbakan dün (C. H. P.) toplantısında miihim bir konuşma yaptı Baştarafı 1 inci sahifede tarafmdan büyük ve devamlı tezahüratla karşılandı. Partililer kendisini: «Yaşa Menderes» diye alkışlıyorlardı. Menderes salondaki yerini alınca kongre başkanı Dr. Lebib Yurdoğlu kendisini selâmladı ve «Menderesin Türkiyede ilk defa bir C. H. P. konresini ziyaret etmesi partiler arasındaki yakınlaşmaya bir işaret sayılabilir.» dedi. Sözlerine devam eden Yurdoğlu, iki parti arasındaki münasebetlerin henüz yeni olduğunu, her yeni hareketin başlangıcmda bazı pürüzlerin bulunabileceğini, fakat artüc iki parti arasındaki münasebetlerin normale doğru gittiğini ifade etti ve Hükumet Başkanının bir znuhalefet parti kongresini ziyaret etmesinin güzel bir misal teşkil ettiğini belirtti. Yurdoğludan sonra söz alan avukat Hulusi Selek (eski İzmir Belediye Başkanı) Menderesin kongreyi ziyareti dolayısile partiler arası münasebetlerde yeni bir çığır açıldığını ifade etti ve bir C. H. P. li olarak Hükumet Başkanına bazı sualler soracağını söyliyerek bunlann Menderes tarafından cevablandırılmasını rica etti. Sualler şuydu: 1 Seçim kanunu kifayetsizdir. Milletimizin bünyesine göre yeni bir seçim kanunu hazırlanacak mıdır? 2 Halkevleri milletimizin kültürel inkişafmda mühim rolleri olan müesseselerdir. Bunlarm lâğvı inkişafımıza indirilen bir darbe midir? 3 Halen Mecliste bulunan bir tasan C. H. P. nin mallarının alınmasını istihdaf etmektedir. Tasan kanunlaşbğı takdirde, bugünün en mühim muhalefet partisi hiç faaliyet gösteremiyecek kadar iktidarsız kalabilir. Bu hareket demokrasi anlayışile kabili telif midir? 4 Inkılâb mevzuunda iki partinin müşterek çalışması müsbet netieeler verecektir. D. P. nin bu mevzudaki göruşii nedir? Hulusi Selek'in konuşmasından »onra kürsüye Başbakan Menderes geldi ve kongre tarafmdan uzun müddet ayakta alkışlandı. Menderesin «Sevgili Halk Partili kardeşlerim» diye sözlerine başlaması esnasında bir Halk Partili ayağa kalkarak «Mecliste de böyle hitab etseniz ne kadar iyi olurdu» dedi. Buna cevab veren Menderes: « Bizim de arzuladığımız esasen budur.» dedi ve konuşmasma yaprnak lazımdır. Bunu bir anda züne devamla, kendisinden evvel | yecek endişesile mi hareket edi rastan, senlik benlikten doğan îh saymak suretile edinilnüş iktisablar yapmak belki müşküldür. Fakat konuşan Halk Partili arkadaşın yorsunuz? Gelecek seçimlerden ü tilâiları bertaraf ettikten sonra varsa, bunların hesablarmın mutlaşöyle devam etti: mazi ile irtibatı kesmek bakırmn bahis mevzuu ettiği inkılâblann midlerinizi mi kaybettiniz. Eğer beraberce daha soğukkanlılıkla ele ka görühnesi lâzımdır. Bu, aynı Başbakanın konuşması « Kongrenize beni davet neza dan gayretimizde ne dereceye ka korunması, Seçim kanunu, Anaya değilse davadan vazgeçelim. Bu de alacak, cümlenin vâkıf olduğu ır zamanda istikbal için de bir ibret ketini gösteren ilçe başkanınıza te dar samimi bulunursanız, bizzat sa tadılleri, halkevleri ve Halk Par ğişikliği, mevki değiştirmiş olma işte beraberce daha büyük bir mu dersi, bir müeyyide teşkil edecekşekkürle sözlerime başlamak isti kendi yannınızın menfaatini de o tisinin borçlandırılması meseleleri nızdan dolayı istiyoreunuz gibi ru vaffakıyetle başarmak mümkiln tir. Bu bakımdan, bir hesab görme yorum. Misafiriniz olarak aranızda derece süratle tahakkuk ettirmiş ni ele almış ve demiştir ki: bahis mevzuu olur. Bu hesabı görhî bir zâf ifade eden bir hal mev olacaktır. yım. Bana karşı gösterdiğiniz hüs ı olursunuz. menin neticesi belli değildir. O halcuddur Bıze. Demokrat Partiye Halkevleri meselesi Inkılablarımız nü kabulden dolayı sizlere de canKitabdan okumıyalım Karşı kar mevzuunda evvelâ de bu neticeden peşinen endişeye alnkılâblar mevzuunda her gelince, iktidann millet ifadesile j Halkevleri dan teşekkür ederim. Bazı hâdise şıya gelerek kalblerimizi konuştu zaman konuştuğum gibi, geriye değişeceğjıi esas umde olarak ele. şunu söyliyeyim ki, demokratik ni düşerek niçin bizi borclandıracakler vardır ki ne şahısların, ne züm 1 rabilecek ınsanlar olalım. Bir za gitmek şoyle dursun elde ettiği alan bir parti halinde işe başladık i;zamda, siyasî partiler, devlet vazi sınız diyorsunuz? relerin, ne de siyasî teşekküllerin manlar benim de içinde bulundu miz ileri seviyeyi olduğu yerde Kaybetsek de kazansak da, ne gam | felerini üzerlerine alamazlar. MilleMillet Meclisimn alacağı her katesiri altında olmadan hükmünü ğum Halk Partisi, tek parti zihni bırakmak dahi değil, fakat onu ne beşaret. Millet iradesinin hâkim tin içtimaî seviyesini yükseltmek, rarda millî vicdanı gözönünde tuticra eder. Şayed iki buçuk senelik ! yetinin ve ideolojisinin hakikî mü kemaline ulaştırmak hepimizin olmasmm, bu husustaki kendi r>ren okutmak vesaire, siyasî partilerin ması gerekir. Evvelce, millî vicdaiktidar zamanımızda, keskin mu ' messili olarak kurulmuş, bünyesi, müşterek gayemizi teşikl eder. Bu siplerimizin zaferini kutlamak btze hakkı değildir. Esasen cemiyetler na aykırı hükümler alınabilirdi. cadeleler olmuşsa, hattâ daha ev ideolojisi, hattâ tatbikatı hayatı bo rada düşünülecek bir nokta var düşer. Biz memleket hizmetini, l~ir kanunu da buna müsaade etmez. Fakat bugün alacağımız her karavel, birden fazla partilerin teşek yunca böyle tecelli etmiş bir parti dır: Inkılâblarımız elden gidiyor saltanat değil ağır bir mesuliyet ve Halkevleri bahsinde, Halk Partisirın millî vicdanda müsaid mâkes kü!ü üzoine heiüz sizler iktidarda, idi. Benden evvel burada konuşan diye lüzumundan fazla bağırdınız, büyük bir külfet telâkki ediyoruz. nin maksadları malumdur. Bu mak bulmasım hesab etmek, değil dirabizler muhalefette iken keskin mii arkadaşa bakarsanız, bunlar düne Halk Partisinin 25 senede tahak 'jjitidar mevkSleri bundan böyle sadları temin için vücude getirdiği yetin, fakat asgarî basiretin bir emcadeleler cereyan ettiyse, bunu, ta racidir ve bugünü ifade etmemekHalk ridir. Bir partinin çahşmasını güçkuk ettirdiğini söylediği ve bu daima bu şekilde zahmetli ve me tesislerın bütün mülkiyeti rihin bağrından kopup gelen ve ne tedir. nunla iftıhar duyduğu bu inkılâb şakkaj;li olacaktır. Sadece memleke Partisinin üzerinde idi. leştirmek neşir vasıtalarını elinden şahısların, ne zümre ve siyasî parMese'elere böyle üstün ve umumî larm su üzerine yazıimış nakışlar te hizmet etmenin hazzı ve manevî Yüzlerce binayı, yüz milyonluk almak gibi bir düşünce mevcud oltilerin, hattâ ne de millet toplulukbir görüşle göz attıktan sonra diye olduğunu ve bunların bir fiske ile gururu vardır. •nalı. isterse kiraya verir, isterse mamak lâzım gelir. Asgarî yaşama larının ifadesine taalluk etmiyen Ekseriyet sistemi. adalet sistemi kapatır, isterse satar ve bedelle şartınm kabul edilmesi, demokrabiliriz ki bugün başka memleket kaldırılabilecek birer fiksiyon hasebeblerin bir neticesi diye kabul lerde olduğu gibi aralarında zıddi linde bulunduğunu kabul lâzımge dir. eğer böyle olmasaydı. adalet rini seçim mücadelesi için harcıya tik, medenî telâkkilerimizin icabıetmek yerinde olur. Bu keskin peşinden koşarak demokraside raü dır. Ben endişe etmiyorum, siz de mücadelelerin vukua gelmesi mu" yet bulunan ve düşmanca mücadele lir. Halbuki ben hem sizin hem de kemmeliyet seviyesine gelmiş mem bilir bir vaziyet mevcuddu. Çok evvelden bir tasfiyenin ba endişe etmeyiniz. Arada büyük fark kadderdi. Karşılıklı münasebetler eden iki parti vaziyetinde değiliz. bütün Türk milletinin namınıza leketlerde, bu sistem hâkim olmazbahsinde ne yapılırsa yapılsın ka Beraberiz. Bir çok noktalardan, va Atatürk inkılâblarının böyle zayıf dı. Nisbî sistem bazı memleketler his mevzuu olması lâzım gelmekte lar çıkacağmı tahmm etmiyorum. der hükmünü icra edecek ve mu • tanperver partiler olmakta, hattâ olduğunu kabul etmiyorum. Türk de zâfm, istikrarsızlığın sembolü idi. Daha muhalefette iken, bu te O derecede ki, millî vicdanın bir ayyen meseleler de zamanla halle iktisadî ve malî görüşlerde dahi, milletine serbest bırakılınca mut olarak son günlerini yaşamaktadır. sisler mevcuddu, bunlar üzerinde parçasmı teşkil eden sizlerde de bir dilecekti. Çok isterim ki bu yeni tatbikat haric, müvazilik gösteren laka taassuba gidecektir, kötüye Esas itibarile ekseriyet sisteminin süratle bir karara varmak icab e isyan hissi yaratmıyacak, bunun iki parti halfeıdeyiz. Bizler nasıl bu ve geriye dönecektir demek ona der demiştik. haksızhkların bir telâfisi olduğu safhaya bugün girilmiş olsun. rada memleketi mesud kılmak için bühtan etmektir. Bu bahiste dik bir çok faydalannı kabul etmekBütçe komisyonlarındaki mü kabul edilecektir.» le beraber bunun mahzurlanm 'ier Aramızda keskin mücadeleler ce blr partinin çatısı altında toplan katli olalım. Ne o eserlere ve ne Başbakan Adnan Menderes, dereyan etmiş, birbüimizin kalblerini mış iseniz, başka ve aynca yollar de Türk milletine bühtan etmiye taraf etmek yahud hafifletmek yo zakerelerde de, bütçeden para alakırmışsak, bugün bunun muhase dan memleket menfaatlerinin daha lim. Atiden ve Türk milletinin me lundan, seçim bölgeleri az ve çok mazsınız, bu Anayasaya, mevzuata vamlı ve heyecanlı tezahürler abüyük olursa bunlarm küçültül ve demokratik telâkkilere muha rasında sözlerini şöyle bitirmiştir: besini yapmaksansa yarına doğru iyi korunacağını düşünen insanların denî seviyesinden emin olarak ileri mesine gidilebilir. Memleketimizde liftir, demiş, fakat sözümüzü din• Sizlere hitab etmekten bübakarak, aynı toprağın çocuklan da bir siyasî parti halinde toplanyürüyelim. iki. üç milletvekillik seçim bölge letememiştik. yük bahtiyarlık duydum. Yalnız olduğumuzu, aym vatan gayretle masmı müsamaha ile görmek, birbileri bulunduğu gibi, meselâ İstanrini güttüğümüzü, birbirimizle kop rimizi vatanperverhkte üstün veya Halk Partisi iktidarda iken bun sözle değil, fakat fülle de, bunu ye Seçim kanunu maz bağlarla bağlı bulunduğumuzu Seçim kanunu bahsinde eğer tat bul gibi 2830 milletvekilliğini aşan larm tasfiyesi muhakkak ki daha ni bir anlayışın başlangıcr telâkki mâdun addetmemek kemaline erişdüşünerek demokrasimizde bu yeni bikatın gösterdiği bazı aksakhkla bölgeler de vardır. Bunları parça akıl kârı olurdu. Her müessese, iç ediyorum. Bana bu fırsatı, güzel bir m?k lâzımdır. lamak suretile seçim bölgelerıni timaî müesseseler de dahil olmak anlayışın mübeşşiri olarak konuşsafhayı süratle tahakkuk ettirmeğe Keskin mücadele devri geçtik rın düzeltilmesi kasdediliyorsa me çoğaltmak kabil olabilir. çalışalım. Niya zediyorum, temenni üzere niçin doğarlar, zamanlarmı mak imkânım verdiğinizden dolayı sele basittir. Fakat sistem değişikAnayasa tadili duymaktayım, ediyorum ki bunun artık zamanı ten ve bunlann lüzumsuzluğu an liği düşünülüyorsa o zaman muğyaşarlar, sonra giderler ve yerle büyük bahtiyarlık laşıldıktan sonra hakikî demokra[elmiştirrini başkalarına terkederler. Halk sizlere candan teşekkürler ederim, lâk olur. Esas sisteme dokunmadan Anayasa tadillerine gelince, parsinin kurulduğunu görmek karşıMaziyi, eski devri bırakalım. O onu tekemmül ettirmek aramızda timiz tarafmdan bunları reddedi Partisi, Türk Ocaklarım aynen bun sevgili vatandaşlarım, sevgili hemlıklı tahammül ve müsamaha göszamarun Halk Partisi tarihî vazikomışulabılir. Sistemin değişmesin yoruz diye bir iddia yapılmış de ları söyliyerek kapatmış değil miy şerilerim, sevgili Halk Partili artermek, hattâ birbirimizi sevmek kadaşlarım.» felerini yapmış, tarih sahifelerine de ise bizim de söyliyeceklerimiz ğildir. Sizlerin telâşa da gitmenıze di? ve bunda çok ileri gitmek hepimigömülmüştür. Bugün yeni bir Halk vardır. Nisbî sisteme gidilmesi is ben bir sebeb görmüyorum. AnayaBaşbakan Adnan Menderes, Cum Bunlan acı tenkid olarak değil, Partisi karşımızdadır ve demokrasi ze müyesser olacaktır. Elbette siz teniyorsa, bu sistemin bütün dün salar, ya seçim arifesinde yapıiır, bir kardeş gibi, ortada dolasan fi huriyet Halk Partisi İzmir Konak ler de, Demokrat Partinin fenalık yada terkedilmekte olduğunu ifadevrinin zarurî bir unsuru olarak yahud da Anayasanın tadihle der kirler etrafmda daha isabetli ka ilçesi kongresinin bütün üyelerinin vazifesini yapmağa gayret etmek yapmış olmasını, memleketin gün de ile cevab vermek isterim. Demok hal seçimler yenilenir. Bir devlenaatler edinilsin diye, hâdiseler hak ve dinleyicilerinin sürekli ve heyeden güne kötüye gitmesini istemez rat Parti muhalefette iken de ıistedir. Bu Halk Partisini, partinizi tin kuruluş bünyesi esastır. Ku.u kında daha isabetli bir yola gidelim canlı tezahürleri arasmda kürsüden hürmetle ve muhabbetle selâmla siniz. İktidarı sizlerden devraldığı bî seçime taraftar olmamış ve bu luş bünyesindeki bir değişikliî;in inmiş, alkışlar arasında sağdan, sol rım. Bu selâmlama demokrasi ve mızdan bu yana bu emanete kir günkü sıstemi, iktidara gelmesi derhal yeni seçimleri takib etmesi diye arzediyorum. Yoksa beni kon dan kendisine uzatılan elleri sıkagetirmemek için elimizden geleni nin baid bir ihtimal telâkki olun zaruridir. Henüz elimizde memle grenizin sıcak muhitinde misafir hürriyet rejimini seven bütün inrak çok samimî bir hava içinde ve sanlann vazifesidir. Bugün bizzat yaotık. Tenkid gözü ile mütalea duğu bir zamanda, bunu bir mem ketin asıl ihtiyaclarma tekabül e ettiğiniz bir anda, tenkid okunun alkışlar arasmda kongre salonunu ettiğiniz icraatımız olabilir. Fakat leket meselesi telâkki ederek mem den bir çok kanun projeleri mev ucu ile dahi sizleri rencide etmek bizler, şef partisi değiliz, çok partili terketmiştir. benim kârım değildir. sisteme taraftanz, diyorsunuz. Hal orduya, dış politikaya, iktısad ve nunlukla kabul etmiştir. cud iken Anayasa tadillerini şimdi Başbakan Adnan Menderes D.P. Halk Partisinin mallan buki dünkü Halk Partisinin bün maliyeye, umumî gidişe baktığınız Demokrat Partinin bu düşünü ele almak, daha az âcili çok âcile yesi bu değildir. O partiyi, hatalan, takdirde, bu insanlar da kardeşle şünde âmil olan unsur, ekseriyet tercih etmek olur. Vaktimiz varHalk Partisini boclandırmak ba kongresinde yaptığı konuşmada ma kusurları ve meziyetlerile tarihe in rimizdir, memleketi idare edebiil usulü kendi plevhine dahi islive dır, zaman bulup bunlan da ele his mevzuu olamaz. Halk Partisinin halli derdlere, parti ihtilâflarma tetıkal etmiş, demokrasi rejimi içinde yorlar, bu sevinilecek bir haldir, cek olsa, nisbî usulün memleketi alacağız. Aramızda bu gün sanıci kendi malarına el uzatmak diye mas etmiş ve Halk Partisi toplanbugün muhalefet yarın belki de vatan müşterek malımız olduğuna siyasî istikrarsız'.ığa götüreceği teş bir çok ihtilâf noktaları yokmi'.ş bir mesele tasavvur ve tahmin et tısında yaptığı konuşma hakkuıda iktidar vazifesini görmeğe çalışan göre sevinmek de hakkımızdır, di kil etmiştir. gibi bunlara bir de Anayasayı lâ miyorum. Şayed, benden evvel ko kongreye izahat vermiştir. yepyeni bir parti doğmuştur Bu yebilirsiniz.» ve etmek. bilmem ne kadar doSnı nuşan arkadaşın dediği gibi, zaİzmir D. P. kongresi Bugün sizler sistemi değiştirelin yolda mazinin tasfıyesini süratle kanunları hıçe İzmir, 28 (Telefonla) D P . il Başbakan alkışlar arasmda sö diyorsunuz. Acaba lehinize işlemi olur. Anayasa tadillerini, sırf ıhti I manmda mevcud Yenî bir Balkan blokuna doğru Baştarafı 1 ind sahifede cevabda Yugoslavya ile Türkiye arasındaki dostluk ve işbirliginin Balkanlarda sulhun muhafazası yolunda gelişeceğine iman ettiğini J söylemiştir. Diğer taraftan Yugoslav hava kuvvetleri komutanı General Zdenko Ulepiç, Türk heyeti şerefine dün verdiği öğle ziyafetinde Komin form memleketleri Yugoslavyanın hürriyetini tehdid teşebbüsünde bulunduklan takdirde, Türk ordusunun bu memleketin kahraman ve sadık bü: müttefiki olacağı kanaatini izhar etmiştü". General İsmail Hakkı Tunaboylu, verdiği cevabda, Türkiye ile Yugoslavya arasında bir fark olmadığını ve bilhassa hürriyet ve istiklâlin muhafazası yolunda müşterek bir arzu şeklinde bir birliğin mevcud olduğunu işaret etmiştir. General Tunaboylu, icabettiği takdirde Türk pilotlarının Yugoslavyayı müdafaa edecekleri gibi Yugoslav pilotlarının da Türkiyeyi müdafaa edecekleri kanaatini izhar etmiştir. Heyet Salı sabahı İstanbula dönmüş bulunacaktır. Bir Belgrad gazetesi, İlalyayı itham ediyor Londra 28 (AP) Begradda intişar etmekte olan Politika gazetesi bugün Italyayı Türkiye, Yunanistan ve Yugoslavya arasındaki dostane işbirliğini baltalamağa çalışmakla ıtham etmektedir kongresi çalışmalan bugün de sabah ve öğleden sonra olmak üzere iki celse halinde devam etti. Kongre başkanı Ethem Menderesin taşkınlıklara meydan vermemesi üzerine bugünkü konuşmalar tam bir intizam içinde cereyan etti. Öğleden sonra reylerin verilmesl ve tasnif 2,5 saat sürdü. Yeni idare heyeti şu suretle teşekkül etti: Rey sırasile Rauf Onursal, Haydar Dün dar, Mustafa Haydar Nazlı, Burhan Maner, Mehmed Karaoğlu, Halira Alanyalı, Enver Dündar Başar, Şükrü Akkan, Faruk Tunca . Seçimlerden sonra Başbakan da bir konuşma yapmış ve kongre geç vakit kapanmıştır. fnmkemel YILBAŞIHEDİYESİ 5 5 I 5 lombolı 3 dolgalı zorif{ Pe$in 135, taktitl* 145 T.l. Tip: BX 510 A 6 lombolı, bandspreodlı, kıso dolgalı çok lüks bir solon radyosu. Pe5in 395, taksitle 426 T.L. Tip : BCH 300 U Kuvvetli sesli, çok sağlam 5 lambalı bir rodyo. Peşinl45, taksitle 156 T.L. Yılbaşında yakınlarınıza bir PHILIPS radyosu hediye etmekle, çok makbule geçen ve senelerce kullanılacak mükemmel bir hediye yapmış olursunuz. Daima rakipsiz olan PHILIPS radyolarında bir ahizede aranan, ses tabiiliği, sağlamlık ve zarafet fazlasile mevcud olduğu gibi, PHILIPS radyolarının o kadar çok çeşitleri var ki, gerek bütçenize gerekse zevkinize en uygun modeli kolaylıkla bulabilirsiniz. i Tip: BX 310 A Büyük radyolorın bütün ter tibotını hovi 5 lambalı ve 3 dolgolı. 225, taksitle 243 T.L Tip : BX 402 B Pil sarîiyotı goyet oz. 6 lambol» horika bir pilli radyo. Peşin 275, takcitle 297 T.L. Tip : BX 500 A Teknik mükemmeliyeTin ve zerafetin birle;tiği emsalsız bir salon radyosu Peşin 345. taksitle 373 T.l. Tip: BX 410 A 6 lombolı, 3 dalgalı, aynca 25 ve 30 metrelik kısa dalgalar bandspreadlı. Pefin 320, taksitle 345 T.L.