Catalog

CMHURı'rET Ankarada tiyatro Yazan: Lutfi Ay TİYATRO Mevsimin en muvaffakıyetli temsili: "Peer Gynt,, Yabancı sanatkârlarla verilen opera temsilleri Küçük tiyatroda ilk telif eser Ankara 25 Nisan Devlet Ti yoluna gırdi ve bunda muvaffak yatrosu mevsimin en muvaffa da oldu. Köylü namusu'nda Akıyetli temsilini şüphe yok ki, merikalı sanatkâr Florence Kirk' Peer Gynt'le verdi. Muhsin Er ü zevkle seyrettikten sonra bu tuğrulun Avrupa seyahatine çık defa da Carmen operasında Yurnadan önce bizzat hazırlayıp nan Devlet Operası sanatkârlasahneye koyduğu bu büyük e rından Madam Kitsa Damassiati ser Devlet Tiyatrosunun yeni nin çok iyi terbiye görmüş, «okurulmuş olan sahne tesisleri turmuş» bir sesi var. Üstelik nın de bütün mekanizmasile ha Fîansız operalarını kendı trave rekete gelmesine ve böyle çok disyonları içinde söylemek tablolu eserlerin temsilinde ne oynamak için Pariste ciddl tetbüyük imkânlara sahib oldu kiklerde bulunmuş. Hattâ Carğunu göstermesine vesile oldu. men'i mayıs içinde Opera CoIbsen'in dramı 14 tablo halın mique sahnesinde oynamak üde ve şimdiye kadar Ankarada zere angajman almış. Bu sayegörülmemış bir dekor, ışık ve de, biz de Ankarada ilk defa mizansen zenginliği içinde oy hakiki bir Carmen temsili görnandı. Tiyatroya gitmeğe hâlâ müş olduk. Yunanlı sanatkârın alışamıyan Ankaralıların da 6ahne ve oyun kabiliyeti de müzannederim en kalabalık ve • en kemmei. Bu oynak çingene güçok seyrettikleri eser de bu ol zelini bütün cazıbesıle yaşatadu. Çünkü ıyi şey, ne de olsa u biliyor. mumî alâkayı çekmeğe, güzel Öyle sanıyorum ki Madam Dagey en alâkasızlara bile kendini massiati şimdiye kadar davet eBeyrettırmeğe muvaffak oluyor. dilen ses sanatkârları içinde An Geçenlerde memleketimizi zi karada en çok beğenileni olmuşyaret ederek bır kaç konferans tur. Üç temsıl için davet edildiveren tanınmış Ingiliz tiyatro ği halde, halkın gösterdiği rağznünekkidlerınden Mr. Alan bet üzerine bu temsiller uzatılDent, Ankarada Peer Gynt tem mış ve sayısı beşe çıkarılmıştır silini görmüş, hattâ Ulus'ta bir Bu kış Carmen temsilınin getirde tenkid yazısı yazmıştı. tngi diği hasılâtın da normal opera liz meslekdaşımız eserin aslına temsillerimizin hemen hemen bir aid şür güzelliğinin tercümede aylık hasılâtını temin ettiğını daima kaybolduğunu ve çok u söylersem, seyirci yokluğundan cun olan bu dramatık şiirin ha şikâyet edilen Ankarada, yayatla ölümden ve akıp giden za bancı sanatkârların, bilhassa rnanın verdiği hüzünden başka Madam Damassiati gibı hakikî bir şey olmadığını söyliyerek İn değerlerin ne büyük bir alâka u gilizler için pek muğlâk ve ka yandırdığını kâfi derecede anrışık görünen eserin soğuk ve latmış olacağımı sanıyorum. kasvetli olduğunu ileri sürmekBundan cesaret alan Devlet Ti ten çekinmemişti. Bu hükürn yatrosu şimdı Madam Butterfly belki Ingilizler için doğrudur. operasının baş rolünü oynamak Fakat biz Türkler o kadar reaüzere bir de Japon sanatkânnı list olmadığımız ve kendimizi davet etti. Bir kaç gündenberi bayale kaptırmaktan, hayat ve Ankaraya gelmiş bulunan Jaölüm muamması üzerine de epon sanatkârı Madam Atsuko İta ğilmekten zevk aldığımız için cuma akşamı vereceği ilk temIbsen'in eserini pekâlâ sıkılmasile hazırlanmakta ve Türk mes dan seyredebiliyoruz. Kaldı ki lekdaşlarile provalar yapmaktaPeer Gynt'de efsanelerin cazıbedır. Madam Atsuko Ito'nun ses sine bağlı, hayalsever bir milve oyun kabiliyeti hakkında şirn letin ruhunu aksettiren lirizmin diden bir şey söylemek doğru yanısıra derin bir hiciv, insandeğilse de Mme Butterfly opelığın hicvini de buluyoruz. rasım bin defadan fazla oynaEserin temsili Devlet Tiyat mış olması bu roldeki muvaffarosu için hakikî bır zafer sayıl kıyetine kâfi bir delil olabiLr sa yeridir. 1933 de Şehir Tiyat Japonlu sanatkâr bir îtalyan pro rosunda sahneye koyduğu eseri fesörıle evlidır ve senelerdenMuhsin Ertuğrul Devlet Tıyat beri İtalyaya yerleşmiş bulunrosu sahnesinde, eskisine nis maktadır. Ankarada Butterfly betle, çok daha canlı ve renkli operasını on defa oynıyacaktır bir şekılde tekrar hayata kavuş Fakat Yunanlı sanatkârın gördü turmuş, dekorların mükemmei ğü rağbeti görürse bu temsilleolması için üstad Peral'u An rin de uzatılması ihtimali kuvkaraya getirtmiş ve mizansenine. vetlıd:r. Madam Butterfly rolüPeer Gynfün rüya sahnesıni fon nün ilk defa hakikî bir Japon üzerinde canlandırmak gibi, gü kadını tarafından oynanacağını zel yenılikler âe ilâve etmistir. duyan Ankaralılar bu fırsatı kaSonra orkestranın, Griez'in gü çırmamak için şimdilik ilk temzel musıkisile, oyuna refakat Bilin biletlerini kapışmaktadıretmesi de temsile ayrı bir cazi lar. Temenni edelım ki diğeı be vermiştir. Peer Gynt'iln hâlâ temsiller de aynı rağbeti görcanlı ve taze kalmasının sırrını sün ve Devlet Tıyatrosu salonuGriez'in eşsiz musikisinde bu nu, bu sayede bir kaç akşam ralanlara hak veriyorum. mamle dolu gormek bizlere mü Cüneyd Gökçer, eserin kah yesser olsun. ramanı Peer Gynt'ü bizde ilk * * # defa bu rolde şöhretini yapan Talâttan daha iyi oynuyor, derBiraz da Küçük Tiyatrodan sem mübalâğa ettiğime hükme bahsedelim: Küçük Tiyatro şimdilmesin. Cüneyd ilk tablolarda di telif bir eser oynuyor. Oktay ki genc, dinç, acar, ele avuca Rifatla Melih Cevdetin yazdıksığmaz Peer'in bütün dinamiz ları üç perdelik bir komedı: Kıs mini, ihtiyarlığında bile büsbü kançlık. Mevzu zayıf, vaka hatün kaybolmıyan o çocuk safi reketsiz, fakat dıyaloğ canlıdır. yetile mezcederek, büyük bir İki kıskanç koca tipı kuvvetli duyarlıkla yaşatıyor. Annesı hatlarla ç.zilmiş, mânasız kısSase rolünde Melek Gün, rah kançlık gösteren erkeklerin psimetli Neyirenin kompozısyonunu kolojısini oldukça vazih bir şekil hatırlatan, mükemmei bir oyun ae belirtilmiş. Buna rağmen ela muvaffak oluyor. Yeşilli kız ser doyurucu olmaktan uzaktır. da Yıldız Kenter ilk defa miza Karılarını birbirinden kıskanan cına çok uygun düşen bir rol iki kocaya, karıları elbirliği ebulduğu için cidden büyük bir dıp bir oyun oynuyorlar: Sev.hamle yapmış oldu. Selweıg'de şen hizmetçileri ile uşaklarının Muazzez Lutas çok iyi, ne yazık uyandırdığı şüpheleri kendıleriki o canım şarkıyı bizzat söyle ne malederek işgılli kocalarına mek hevesine kapılmış. Anitra' bır cürmü meşhud yaptırıyorlar. nın meşhur dans sahnesı de çok Neticede karılarını yakalıyacakzayıf. Henüz bâlemiz olmadığı larını sanırken uşakla hizmetçina göre bu sahneden vazgeçmek yi yakalıyan kocalar pek mahbelki daha doğru olurdu. Deliler cub oluyor, mânasız kıskançlıksahnesı de, iyi oynanmasına rağ larına tövbe ediyorlar. men, seyırciyi sıkıyor. Bence bu Eser, dediğim gıbi, doyurucu iki tablo hazfedılse veya bir hayli kısaltılsa eser için zarar)] olmamakla beraber, ilerisi için ümid vericidir. Böyle ünıid vedeğil, faydalı olurdu. ren eserleri oynamakla Devlet Buna rağmen Peer Gynt tem Tiyatrosunun teslıf eserlerin çosili mizansen bakımından olduğu ğaimasına, müellif yetişmesine kadar oyun bakımından da Dev hizmet ettğini ve bu yolda yület Tıyatrosu için ilk büyük ve rümesi gerektiğini sanıyorum. hakikî başarı olmuştur. îki kıskanç kocayı Ragıb Haykırla Salih Canar, şahsî kabiü* * * Köylü namusu ve Palyaço o yetlerile, güzel tipler halinde peraian on, on beş defa oynan yaşatıyor ve seyirciyı güldürüdıktan sonra seyırcı bulmama yorlar. Hizmetçiyi oynıyan Mağa başiaymca Devlet Tıyatrosu cide Bırmeç de >kinci derecedeyabancı sanatkârlar getirterek ki rolünü, büyük bir muvaffakıhalkm aJFk=smı canlı tutmak yetle, ön plâna geçiriyor. • K A H K A H A Mayıs Sayısı harikulâde yazılarla çıktı: Şemseddin Günaltay ve Celâl Bayar Makam Tahtıravallisinde Mebus olsalardı neler yaparlardı... Mebus hanımısı... Ezan okumak kimin başını ycr... Zıt Kardeşler: Muhiddin Üstündağ Ekrem Üstündağ... Maliye Vekili ve vekilharç Ismail Rüştü Aksal... Falih Rıfkı ve Ahmed Ulus... Fahreddin Kerim ve Athenagoras... Ayrıca da havadis ve dedikoduları aksettiren bir yığın yazı ve karikatür... • K A H K A H A MM Yaz ve sayfiye mevsiminin başlangıcı olan bugünler, Herhalde sizi de yarın ne pişirtsem diye fazla meşgul etmektedir. Bunu artık düşünmeyiniz. =haberleri Demokrasi kapısı önündeyiz 1 | GÜNÜN MEVZULARI c | [HEM NALINA MIHINA Seçim dedikodularından artiler arasındaki seçim mücadelesinde soylenen sözler, yazılan yazılar arasında ciddî olanlan gibi, dedikodudan ibaret bulunanları, manasızlan da var. Bunu, tabiî gormek llâzımdır. Çünkü konuşan ve yazan partililer arasında, her çeşid insan yardır. Her yiğitin kendine göre ty yoğurt yiyişi olduğu gibi bizim siyasî partilerimiz için leh ve uleyhte propaganda yapan yiğitlerin de, kendilerine göre bir mantığı, düşünü?ü ve konuşma tarzı, bir seviyesi vardır. Araya demagoglar da karışınca, dedikodu da olur; mânasız lâf da edilir. Bu cofkun propaganda sağanakları karşısında, siz de istediğinize inanır, beğerunediğinize omuz silker geçersiniz. Bu acayib propagandalardan iki örnek vereyim. Meselâ bir partili diyor ki: « Pencereden komşunun evini gözetlemek âdetimiz değildir. Hele orada neler olup bittiğini anlatmak mizacımıza uygun düşseydi, karşı tarafın vilâyet yoklamalarında. mcrkez çahşmalarında dönen türlü meseleleri, istifaları, çekişmeleri, atışmalan ve yolsuzlukları kolaylıkla ortaya dökebilirdik.» Pencereden komşunun evini gbzetlemek âdetimiz de|ildir, diyen bu saym partili. sözlerinin sonunda, pencereden komşu evinin hem de gayet iyi gözetlendiğini kabul ve itiraf etmiyor mu? Bu gözetleme olmasa. kolaylıkla ortaya dökebrleceğini söylediği şeyleri nereden ve nasd öğrenirdi? Bu bahiste hakikat şudur ki siyasî partilerin karargâhlarında, karşı tarafların esrasım öğrennaek için birer istihbarat şubesi ve teskilâtı vardır; tıpkı her memleketin enelkurmaylarmdaki birer haber alma bürosu bulunduğu gibi... Gözüme çarpan ikincl bir garib propaganda da, Cumhuriyet Halk Partisinin, seçmenlerin reyini latın almağa karar verdiği ve bunun için mühim paralar ayırdığıdır. 191011 de Fransada iken partilerin, seçimlerde su veya bu partinin kazanmasına aldırış etmiyen bazı seçmenlerin reylerinl beş on frank mukabilinde satın aldıklarını, hattâ şarab ziyafetlerile de rey avladıkarını işitmiştim. Belki bu da, bir dedikodudan ibaretti. Gazeteci arkadaşlardan biri İzmirde seçim mücadelesi münasebetile tetkikler ^iparken muhalif partililerin rey satın alma mevzuunda kendisine söylediklerinl naklediyor. Bu muhalifler, Cumhuri>et Halk Partisi, 10. 20 hattâ 50 lira vererek secim karnelerini satın almağa kalkısabilir, demişler. Sonra da ilâve etmi?ler: Biz, bizi tutan ve sevenlerin Beciyelerlnden ve bize bpğlılıklarından eminiz. tzmirde seçim karnesini 1000 liraya bile satarak bir Demokrat bulamıyaraklardır . Halk Partisinin seçim propagandası yapmak icin kendi bütçesinden para ayırmış olduğu, muhalif istihbarat servislerinin eline geren ve nesredilen bir tamimden anlaşılıyor. Diğer partiler de. ajnı şeyl y«P" mıs olabilirler. Fakat propaganda için para harcamak baska. »ecim karnesi ve rey satın alırak bafha şeydir. Memlekette 8 milynn seçmen vardır. Bun'arın yarısının karnesini ve>a reyini satın almağa k»lkı<arak ve buna para yctiştirecek bir psrti ta'avvur etmek ıriictiir. Karnelere veya reylere birer lira \ermek icab etse, bu 4 milyon lira tutar. Karnesini ve reyini bu kadar ucuza satacaklar her halde pek az olacaktır. U satın almağa dokülünce hiç şüphesiz karne ve rey piyasası pek çabuk yükselecektir. İzmirde sövlendiffi gibi piyasa, 10, 20, hattâ 50 liraya yükselirse, bu alım satıma para mı yeîişir? Hem, böyle bir iddia. halkımıza karşı bir saygısızhk ve bühtan demek olur. Bu milletin seçimlerde, sinema bileti ve maç duhulivesi karaborsa'ıJarı Rİbi hareket eHtce&ini düşünmek, abes bir şevdir. Bir kaç yüz. hattâ bir kaç bin bedbaht karnesit>i ve re> : ni satmağa razı olsa bile, rre'e'â İsta"bulun 560 bin ve memJpketin 8 mi'yon seçmeni icipde. bu kadarcık satılmıs rev n e kıvmet ifsd«; c ^ r ki... Biz. b3r«ırri7in akıl ve viedanının enni"! uyarak rey vereceğine inanıyoruz. l Yemek tevzi müessesesi en titiz müşterilerini bile memnun etmekte «öhret kazanmıştır Bir tecrübe bıı ic'diamızı ispata kâfidir. Telefon: 84474 EKREM YEGEN Milletimiz bugün demokrasi kapısının ta önüne gelmiştir. Bu kapıdan tereddüdsüz, azim ve vakarla girmek her vatandaş için bir millî ve vicdanî vazifedir. 16 mayısta NewYorka gidecek En küçüklerinden en büyüklerine kadar, Finlandiyadan Amerikaolan gemide muhtelif scrgiler nın Birleşik Devletlerine kadar bütertib ediliyor tün medenî milletler demokrasi rejiminin feyizli hürriyet havası Amerikada yaşıyan eski Türk içinde yaşamakta ve bu rejim savatandaşlarını memleketimize yesinde kültür ve iktisad sahalagetirmek üzere 16 mayısta New nnda gittikçe inkişaf etmekte York'a hareket edecek olan Tar iken, parlak tarihe malik büyük sus vapurunda Türk ımalât ve Türk milletinin hakikî demokrasimahsullerinm örneklerıni ıhtiva den farklı bir rejim altmda yaşaeden vitrinler de yer alacaktır. ması Türklük şuur ve gururile teAyrıca, gemide Türkiyeye aıd lifi caiz olmıyan bir durumdur. bir fotoğraf sergisi ile Türk san Türk milleti biran evvel bu tek atkârlarının eserlerınden mii partili rejimin inkırazı altmdan rekkeb bir resim sergisi de A sıynlmalıdır, hakikî demokrasiye çılacaktır. kavuşmahdır. Denızyolları İdaresi, hazırladıBu gayeye ulaşmanın en mühim ğı programda < Tarsus» un New şarb ikidir: York'ta kalacağı günler zarfmda Vatandaşlann devleti idare edehalkın gemıyi gezebılmesı ıçın cek ve kanun yapacak kimseleri bir ziyaret günü tesbıt etmistir. serbest seçim yolile kendileri ınBundan başka, gemide bır da tihab edebilmeleri, diğeri de vavet de tertib edilecektir. tandaşhk şuur ve gururunun inkiTarsus gemisinın bu seferi es şaf etmiş olması, vatandaşların sanas.n^a Tür':.'yeye E .1 filmler n mimî fıkir ve reylerîni ifade ve ızgösterilmesi de derpiş edilmek har edebilecek derecede medenî cetedır. sarete malik olmalarıdır. Birinci şartı bize yeni seçim kaAdliye Sarayının inşaatı nunu temin etmistir. Geçen MecAdlıye Sarayının inşa edıleceği, Sul liste, D. P. nın ısrarı üzerine hütanahmedde Ibrahımpaşa Sarayı arsası kumet bir seçim kanunu hazırlanın, toprak tesvlyesı işi 400.000 lıraya mak üzere bir ilmi heyet teşkil etmal olacaktır. Toprak tesviyesi iki ay zarfında hitirilecek, ondan »onra Ad mişti. Bu heyet hem hükumetin ha l'ye Sarayının ınşası için keşıf yapı zırladığı malzemeyi hem D.P. taralacaktır. Butun bu ijlerin ikmali üç fından hazırlanmış seçim kanunu tene kadar sureceğinden yeni Adliye tasarısıru tetkikten sonra kendisi Sarayının inşasının İstanbulun 300 ün mükemmei bir seçim kanunu procu yılında tamamlanması guç olacaktır. jesı hazırladı Bu kanun projesi bir Halk tipi ucuz zeytinyağı hukuk abidesi idı. Bilâhare hükuBelediye. halk tipi ucuz sadeyağlann met bu güzel kanun projesinin bagorduğu rağbet üzerine bir de mahlut zı maddelerini değiştirdi ve bu dezeytinyajı bazırlamak arzusundadır. ğişikliklerden bazıları Mecliste de Bu yag zeytin, pamuk ve dıger nebatî kabul edildiyse de bu tadiller ılmî yağlardsn yapılacak. ucuz fıatla utı$a heyetin projesini kıymetten mahçıkarılacaktır. Bu husıısta yakında Ticaret Bakan rum edecek mahiyette değildi. hğına müracaat edilecek, Jnclr, Üzum Dört seneiık bir rr.ücadele neticeSatıj Kooperatifinin halk tıpı zeytın sinde Türk milletinin elde ettiği yagı imalinde de belediye il« ıjbirllğı bu seçim kanunu gene dünyamn yapması istenecektır. en mükemmei seçim ksnunlarındin Memba sulannın satışı biridir. Bu çok büyük bir kazancTaşdelen yuyunun satısı bir muteah dır. hide verilmijtir. Bu muteahhid, Evkaîın ;ımd ye kadar bir senede sattığı Bunu bize kazandıran Mecliste su>un bedelini odeyecektir. Dığer ta Demokrat Partinin teşebbüs ve ısraftan perakende su satanlar beledıyeye muracaatle bu muteahhıdln Hun rarı olmuştur. Seçim kanunu dekâr juyu, vesaire g:bı memba «uyu mokrasinin kendisi değildir. İyi bir satanlarla birlejerek bir trost yaptık seçim kanunu demokrasinin ancak larını ve kendllerınp verilen su fıatına bir methali, kapısıdır. birer kuruj rammettiklerinden jikâyet etm'«1erdir. Demokrasinin hayatta gerçekleşmesi için ikinci şart, yukarıda işaŞchir Tıyatrosu Dram Kısmı ret ettiğim gibi, vatandaşlarda zıhartistleri turneye çıktılar niyetin değişmesı, yani vatandaştstanbul Şehir Tıyatrosu Dram Kısmı larda vatandaşlık şuurunun inkişaf artlstlerinden 22 kiş lık bır grup düıı etmiş olması .vatandaşlarda hakikî sabah saat 10 da kalkan trenle Ana siyasi fikirlerini ve samimî reyledolu tumesine çıkmıştır. Bır buçuk ay surecek olan bu tumede artistler Kon rini ifade ve izhar hususundaki ya, Adana. Kayscri, Sıvas, Srmsun, medenî cesaretin gelişmış olmasıTr^bzon ve Izmırde temsıller verecek dır. lcrdır. Bu sahada dahi büyük bir inkiTurist gemilerinin fenerler şaf müşahede ediyorsak da, bunun ücreti tenzil edildi derecesini ancak önümüzdeki seTurlstık ziyaretlerl te5\Mk maksadıle çimlerin neticeleri gösterecektir. Denızyolları Genel Mudurluğu, turist Bugün, Türk milleti tarihî bir gemilerinden air^kta olduğu fenerler ı.cretıni yuzde 90 tenzılâta tâbı tut imtihan arifesindedir. muştur. Bugün vatandaşların millî ve vicdanî vazifesi siyasî samımiyetBir îtalyan vapuru emniyet tir. Vatandaş. vicdanî hangi partiağlarını parçaladı Îtalyan bandıralı Carlozeno i'imli nin ve kimlerin bu tarihî anda milgemı, dun Boğazdan çıkarken emniyet let için daha faydalı olacağına hük ağlarını parçalamıştır. Bu hâdıse uze mediyorsa, hiç bir başka telkinlerıne vapur alıkonmuş, tahk.kata taş re kapılmaksızın reyini o parti ve lanmıştır. o namzedler lehinde kullanmaktır. İstanbııl limanının tevsii Hangi parti ve hangi şahıslarm tstanbul lımanı iki kısım olarak tevsi edllecektir. Llman, Fındıklıda Guzel bu tarihî anda umumun menfaaü, Sanatlar Akademisi 'stıkametınde uza milletin istikbali bakımından faytılacak, dığer t&raftan Haydarpaşada dalı olacağını tayin ve tesbit için bır lıman inşa edilecektir. Fındıklı. kıstas ve ölçü de gayet basittir: daki tevsi işi eksiltmeye konulmuş. Halk hakimiyeti taraftarı oUn, dehattâ bu ışe 2 yabancı, 7 yerli fırma talib olmuş iken, ıhalesi yapılacağı mokrasinin gerçekleşmesi için çaesnada, bu ödenek gemi mubayaası lışan parti ve şahıslar elbette milfpslına nakledilmiş ve lımanın tevsıı let için'daha faydalıdır. işi gen e geri bırakümıMır. Bu makalede demokrasinin ilmî Karadeniz hattı yaz tarifesi mahiyetini izaha girişmek niyetinbaşiadı de değilim. Buna lüzum dahi yokKaradeniz hattı yaz tarifesi dünden tur, çünkü bugün hürriyetperver ıt'baren yururluğe gırmıştir. Yeni ta matbuatımız ve bütün münevverrıfeye gore, haftada iki gun aralık, bir gun de sürat postası yapılacaktır. Av lerimizin irşadı sayesinde demokrıca. Gıresuna kadar olmak ure'e bir rasinin mahiyetini bilmiyen, kıyde ilâve posta seferi ıhdas ediİTişti. metini anlamıyan okur yazarlarıyeni tarıfede. ; "u jk muddetleri bir mız kalmamıştır, diyebilirir. ve :ki gun k'*''ıl > r^;ır. Demokrasi halk hakimiyetidir, Kefkende bir linıan yapılacak yani milletin, kanun yapacak, devKaradeniz boğazı ileıiaındeki KeRten adaları, taşiık ve kavahk olduğundan, leti doğrudan doğruya ıdare ec'eher sene bir kaç motor veya vapurun cek vekillerini serbest intihab yobatmasına ve vatandasın kaybına sebeb lile kendisinin seçebilmesi, seçtiği olmaktadır. Bayındırlık Bakanlığı bu kimselerin siyasetinden memnun radakı kayaları yok etmek ve ufak Kefken adalarını bırbirıne bağlayarak, olmadığı takdirde onlann yerine fırtınalı havalarda deniz vasıtalarınm başkalaruu seçebiimesidir. barınmasına elverişli bir hale koymak Demokrasi rejimi hâkim olan üluzere. orada bır liman vucude geti kelerde hükumet adamları ve onriimesine karar vermış ve projelerjıi ları seçen mebuslar milletin ancak hazırlamıştır. vekilleridir. Demokrasilerde millet Kereste ithal edildi Geçen hafta içinde memleketimize şahıslara değil, kendi vekilleri ta883,500 metrekup kereste ithal edilmlş rafından kabul edilmiş kanunlara itaat eder. Demokrasi mevcud oltir. Şile kömürcülerinin bir şikâyeti mıyan ülkelerde ekseriya halk kaKomurculukle geçinen Şile ve civarı nunlardan ziyade şahıslara itaat halkı İstsnbul halkımn gaz ocaklarını eder .hakimiyet meclisten ziyade kullanmağa fazla onem verdıklerlnl gd şah.'siarda tecelli eder. rerek Valiye sikâyette bulunmuslardır. Bütün bunlar bugün malum haBunlar gaz fıatlarının arttırılmajını ve Bulgaristandan kömur ithaline mu kikatlerdir. Fakat çok defa unusaade edilmemesinj istemektedirler. tulan ve unutturulan hakikatlerŞılede toptan altı kuruşa satılan kbmür dir. Bir ülkede istibdad veya dikmışteri bulamamaktadır. tatörlük hüküm sürmesinde amil olan ancak istibdad namzedlerinin ferdî iradesi değil, halk içindeki Küçük Haberler bazı zümrelerin kuvvetliler karşı• SAĞLIK Memurları Okullarmı sında cebaneti, gevşekliği ve irsî Bitırenier Derneğinın yıllık kongresi yılguıhğı da istibdad ve diktatör6 mayıs 950 cumartesi gunu saat 14 te Istanbul 3 üncü Bolge Etıbba Odası sa lüğe zemin hazırlayan amillerdir. lonunda yapılacaktır. İstibdad ve tahakkümün en bü» • TÜBERKÜLOZ Cemlyetl mutad yük düşmaru fikir ye rey sahasınavlık toplantısını yarın saat 18.30 da daki samimiyettir. İyi olsun, kötü Cağaloğlundaki Etıbba Odasında yapaolsun mevcud bir hükumetle maddî caktır. • BİR kaza eseri olarak: elindeki mücadeleye girişmek yani isyan bıcagın goğsune saplanmasıle agır su ne kadar zararlı, ve menfur bir rette yaralanan Şehir Tiyatrosu sanat hareketse, fikir ve rey vasıtasile kârlarından Nevin Sevalın sıhhî du mücadele de o kadar makbul ve o rumu salâha doğru gitmektedir. kadar faydalı bir cesarettir. Cürme teşvik raahiyetinde olmıyan her RECEB 14 SALI hür fikir, her. samimî rey Myd hdır, camiada hürriyetin hâkim , a » olmpsına hâdimdir. c e $ O Bugun yeni seçim kanunu bize = a siyasi reylerımizi, yani hangi parv 5.57 13.11 17.03 20 06 21 50 4 02 ti ve şahıslarm devleti daha iyi E. ' 9.51 5.06 8 56 12.00, 1.44 7.56 ,dare edeceğine dair kanaat ve fı Tarsusutt turistik seferi r Sadri Yazan: Ord. Profesör** Mahsudi kirlerimizi serbest ifade etmek im icra edebilecek büyük neticeler kânım temin etmistir. doğacaktır. O reyini halk hakimiİrsî yılgmlık veyahud dar gö yeti, hürriyet ve büyük ıslahat tarüşler, hodbin mülâhazalsrla rey raftarlan lehinde kullr.nırsa bunpusulasmda hakikî fîkrini ifad« dan memleketimizde hakikî demoketmemek bir vatandaş icın ahlâkî rasi doğacakür, milletimiz temialçaklık olacaktır. Asil Türk mil natlı hürrıyete, tedricî refaha kaleti içinde bu küçüklüğü yapacak vuşacaktır, Türk milletinin mezavallılarm pek nadir olacağına denî ve iktisadî sahalarda serbest kaniim. inkişafına geniş imkân kapıları Seçim gününde seçim hücresin açılmış olacaktu*. de yalnız kaldığı zaman vatanda Bunun aksine vatandaş sandığa sın halletmeğe mecbur olduğu vic atacağı rey pusulasmın millî ehem danî mesele şudur: miyeti üzerinde ciddî düşünmekVatandaş vicdanile başbaşa ka sizin, küçük hodbin mülâhazaiarla îarak kendi kendine ben halk ha hakikî fikrinin hilâfına olarak rekimiyeti taraftarı mıyım? değil yini demokrasi taraftarı olmadıkmiyim, diye sormalıdır. larmı pekâlâ bildiği parti ve namHalk hıakimiyeti taraftarı oîdu zedler lehinde kullanırsa memleğuna kani olduğu takdirde vazife ketimizde hakikî demokrasi rejisi, halk hakimiyetini, yani demok minin gerçekleşmesi, mil'.etin harasiyi hangi parti ve namzedler kikî hürriyete ulaşması gecikedaha çabuk, daha samimî bır gay cektir. Milletimiz bu sefer dahi retle gerçekleştirebileceğine hük medenî, demokratik milletlcr aramederse reyini o parti ve o nam sında yer alamamış olacakır. Sizedler lehinde kuüanmaktır. yasî hayatımızdaki istikrarsıziık, Vatandaş seçim gununde % ha içtimaî hayatımızdaKİ huzursuzluk, u iktisadî hayatımızdaki sıkıntılar, kikati hiç unutmamalıdır: Onun seçim hücresindeki bir sa umumiyetle millî hayatımızda buniyelik kararından miUetm ıstık gün hâkim olan umumî bir durbaline tarihî mukadderatına tesir gunluk, tıkanıklık de/am edip gi decektir. Bugünün tarihî ciddiyetini kavramak gerektir. Her vatandaş seçim mahalline gitmeden evvel, giderken ve bilhassa seçim hücresine girdiğı zaman vicdanile başbaija kalarak tarihî vnzifıs' üzerinde ciddî suıet te, milletin mukadderatmm anahtan kendisine tevdi edilmiş bir mesul insan sıfatile düşünmelidir. Bu düşünce neticesinde memlekete karşı ruhî bağhhğı, şeref ve namus hisleri, her nanıuslu iı sanın en samimî rehberi olan vicdanî ona hangi istikamette hareketi emrediyorsa, o emre göre harskct etmeüdir. İnsan için em kutsî vazife kendi vicdanına ihanet etmemcktir. Bu tarihî seçimlerde karşı karşıya gelen, mücadele eden, partiler, veya şahıslar değildir, mücadele eden yüksek prensipler, büyük siyasî cereyanlardır. Mücadele eden şu iki cereyandır: Bu aziz memlekette hakikî demokrasi olsun mu olmasın mı? Demokrasinin kapısına kadar geîmişizdir. Bu kapıdan demokramilletimiz ve memleketimiz için bir hürriyet, refah ve seri bir medenî inkişaf rejimi olacağına inanarak büyük bir azim ve vakarla girmeliyiz. Ne mutlu mesud tarihî ve siyasî fırsatlardan istifade emesini bilen milletlere. Olumt Prenses Fatma ile Amerikalı eşi nasal tanışıp On üç rakamının uğursuzîuğuna ınananiar olabıhr; fakat, yaradılış itibarıle hurafelere d? ha fazla inanması beklenen b r kimse, yani bir Şarklı olmssına rağmen, Prenses Fatma muhak kak ki bu rakamda uğursuzluk değil, bılâkıs uğur görmektedır; çunkü o gün 13 nisan 1950 perşembe günü sevd.ğı delıkanlılc evlenmıştir. O gün İtalyanın Cıvitavecchia isminde küçük, fakat şirin bir şehri binbır gece masallannın efsanevî Şark havasına büründü ve belediye nikâh memurunun önünde İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevinin on kardeşınden yaş itibarıle üçüncüsü olan Prenses Fatma ile, bır Amerikan tıb talebesi olan Vincent Lee Hillyer'in nikâhları kıyıldı. Merasim esnasında, 21 yaşında uzun boylu bir esmer güzelı otan Fatmanın pek heyecanlı olmadığı görülüyordu. 24 yaşında uzun boylu, sarışın bir delikaniı olan Vincent ise soğukkanhlığını muhafaza edemiyor, heyecandan tıtriyordu. Nıkâh memuru, İtalyan âdetleri gereğince, evleneceklerı karşısına alıp ayakta dur durarak uzun hıtabesıni irad ederken Vincent Hillyer sinirleniyor, sabırsızlanıyor, ağırlığmı bir ayağının üzerınden alıp ötekine vererek, olduğu yerde kımıldanıp duruyordu. Prenses Fatma bunu farketmişti. Yan gozle ona bakıjor, gu lıce ihtarda bulunmak ıstıyordu Nhayet dayanamadı. Alçak ses le: oSâkin dur, Vincent!» dıj c tenbih etti. Nasıl tanıştılar? Hükümdar aılelerıne mensub kimselerın aşk maceraları türlü dedikodulara ve rıvayetlere yo] açmak ıstidadını gösterir ve bu «şahane» maceraların hikâyesı dilden dile dolaşırken türlü şekillere gırer. Prenses Fatma ile Vincent Hillyer'in evlendikierı haber alınınca da ortaya türlü rivayetler çıktı. Bunlardan birinde Prer. sesin evlendiği gencin Amerikalı bir doktor olduğu bıldiriliyordu Sonradan öğren'ldi ki Vincent Hillyer doktor değil, doktor ogludur ve ancak bir tıb talebesir dir. Gene bir rivayete göre, Fatma ile Vincent üç, dört sene evvel İranda tamşmşlardır. Çünkü Vincent tran Şahm'ın erkek kardeşlerinden Prens Mahmudur Amerikadan arkadaşıdır. Kaliforniya Üniversitesinde beraber okumuşlardır. Vmcent bir müd det iç:n Irana gittiği zaman sa rayda misafir kalmış ve bu arada Prenses Fatma ile tanış mıştır. Bu rivayetiri doğru olup olmadığını bilmiyoruz. Fakat muhak kak olan bir şey varsa o da şudur ki, bugün İtalyada evlenmey le sona eren bu aşk macerası r SEKSOLOJI Mayıs Sayısı ÇIKTI •3 ı 1 fTURÂLİ ••• öksürüğü keser. ^ J Frenses Fatmanın Amerikada alınmış bir resmi nın çok daha evvel başlamış vr kardeşinin harekâtını tetkik et~ bilhassa Amerikada gelışerek mekti. Fatma, Şahın en fazla bırıydi İtalyada netıcelenmiş olması da sevdıği kardeşlerinden ve onun dışarı memleketlerdeki muhtemeldır. t ve faalıyetıni gız Vmcent Lee Hillyer Amerika butun hda Hollywood cıvarında Los Ba lıden gızl'ye takıb ettirmışti. Yılbaşı gecesı Fatma ile Vinnos'ta oturur. Babası orada yerleşmiş ve meşhur olmuş bır dok cent hiç bır dansı kaçırmamaya tordur. Prenses Fatma da Ame çalışırlarken Şah da onları gözrikada tahsil etmiş, cndan son den kaçırmıyordu. ra Amerıkanın büyük şehirleOnlar ermiş muradlarına... rinde birer müddet bulunmugErtesı gun Şah, kızkardeşile tur. Bu arada Hollywood'da e uzun uzun görüştü. Öğleden sc^. pey kalmış ve sinema âîeminin ra otelden ayrılırken, çehrssınin kıbar muhitinde giyinişin.n za asık olduğu ve canının kimseyi'? rafeti ve güzelhğ.nın asaleti ile konuçmak ;<=temediği görülüyordıkkati çekmjştir. du. Hemen 0 gün tayyareye bmPrensesin, bugünkü kocasile di ve doğru Tahrana döndü. Hollywood'ta tanışmış olması bü Şahın, kızkardeşile olan bu yük bir ıhtimal dahihndedir. tarihî 1 ocak 1950 görüşmesinın Şahın Roma seyahati bu meseleyle ılgili olduğu muPrenses Fatma, kıştanberi Ro hakkak Tahmin edildiğıne gömada oturuyordu. Excelisor o re, Muhammed Rıza Pehlevî. ':? telinde bir oda tutmuş, orada ya kardeşini bu sevdadan vazgeçirtıp kalkıyor, günleri şehirde gez meğe çalışmış, fakat muvaffak mekle, gecelerini danslı yerler olamamıştır. En nihayet iki se • gilinin kuçük bir İtalyan şehde dolaşmakla geçirıyordu. Bir gün aynı otele Hillyer ai rinde ve alâyişsiz, merasimjiz lesi geldi. Karıkoca ve oğulla bir şekılde evlenmeleri de bj rından ibaret olan bu üç kişilik işin Şah tarafından tasvib sdılaile de otelin iki odalı en güzel tnediğmi gJ:termiştir. Nikâh merasimi gibi hazırik dairelerinden birini tutmuşlardı. Bu daire dördüncü kattaydı ları da rok gizli b r şekılde yave Prensesin üçüncü kattaki 23 pılmıştır. Prensesle delıkann numarah odasının üstüne tesa birbirlerile evlenmeye Karar ver dikten sonra bu işi, Fatmanın düf ediyordu. İşte bu komşuluk, Prensesle Romadaki hukuk müşaviri avuAmerikalı delikaniı arasındaki kat Gıno Sotis'e açmışlar, o ds aşkın doğmasına değilse bile, işin resmî tarafını tezelden takuvvetlenmesine imkân vermiş mamlamıştır. Ondan sonra, 13 nisan sabanı. tir. Otelin dans salonunda uzun boylu esraer Şark güzelıle, on Romadaki Excelsior otelinın ö. dan biraz daha uzun boylu sa nünden kalkan üç otomobıl, Cirışın Amerikan delikanlısınm vitavecchia kasabasının yolunu rumbadan sambaya, valsten tan tuttu. İki ni^anlı ile erkek tarı goya kadar mütemadiyen dönüp fının babası, annesi, şahidler, durduklarını görenler onları ha «Akdeniz» oteline indiler. Fatnm kikaten birbirine çok yakıştırı nikâhlığını giydi. Mavi :pekliden olan bu güzel elbisenin üyordu. Çok geçmedl, yılbaşına yakın zerine penbeyle kurgunî çizgili günlerden birinde, İran Şahı bir ceket almıştı. İskarpinleri de Muhammed Rıza Pehlevi de Ro kurşuniydi. Vincent'in arkasınmaya geldi ve aynı otele indi da da açık kahverengi pantalonŞah, Amerika seyahatinden m°m la koyu kahverengi spor bir celekp''ne dönüyordu ve bu yolu kf* vardı. Nikâhtan sonra, üç otomobillik tercih ederek Romada da bir gelin alayı tekrar Romaya dönmüddet kalmayı arzu etm şti. Fakat bu arzunun altmda gizl dü ve güveyin ilk işi, otel kâolan bir sebeb vardı ki o da kız tibine gidip şu haberi vermek MEVLtDÎ ŞERİF sevgni annemiz LEMAN MISIRLI'nın vefatının senei devriyesine ras*layan 2 mayıs salı gunü Şisli camiınde öğ!e namazım müteakıb Mevüii Şerif okutulacağmdan dost ve akrabalarının, dindaşlarm teşrifleri rica olunur. Kızları: Saide Canfesci Lemis Ozdeş oldu « Ben Prenses Fatmayla ev* lerdim. !?•«» ri 1 *' .;;,^n «ııj ( Lutfen benim eşyamı üçüncü katta 23 numaraya taşıtır mısınız?» İlk gecelerini Romada geçi^en yeni evliler ertesi günü balayı seyahatine çıkarak evvelâ Capri adasında k a 1 J ' Sonra oradas Fransaya geçtiler. Şımdi Paristeler. Niyetleri '^i n:kâhlarını bir de İslâm usulüne göre kıydırmaktı. Ondan sonra Fatma, Tahrana, Vincent de tıb tahsiline devam için Amerikaya dönecekti. Fakat Paris Baş imamının ^'kâha razı olmaması ÜZJ* rine bu tasavvur "'va düşmüştür. Ağabeyisile barışmak ümidini kaybeden Prenses, her hal* de bundan sonra hayatına baş' ka bir seyir vermek mecburiye» tinde kalacaktır. (Oggi'den) Vatı