Catalog

CUMHURİYET 9 Mart 1949 Isviçreden Notlar Sanayiin bugünkü davası ve hedefleri Yazan: Nadir Nadi Bilindiği gibi Isviçre endüstrisi daha ziyade hususî bir itina isteyen, ölçü âletlerile elektrik makinelerine ve kimya sanayiine inhisar etmiş gibidir. Tabi: servet kaynaklarmdan yer.a memieketin fakir oluşu, ekonomik gelişmeyi bu yola sürüklemiş. Isviçre, kömürünü, demirini, kromunu. her şeyini thsarıdan getirir. Dünya piyasasında iş görebilmek fçin güveneceği tek unsur ancak sabırh bir çalışma saye?inde göz nuru dökerek elde ettiği kalite üstüniüğüdür. Gene de her sahada türlü rakiblerle ve güçlüklerle çarpışması lâzım. Kimya sanayiinde Amerikalılar. Ingilizler. Fransızlar. Almanlar var. Oleü âletlen fcphsinde bazı devletlerin kaliteyi ikinci plâna atarak seri halinde ucuz mal çıkarmayı hedef tutmalarına karşı Isviçreü saatçiler şimdiden tedbir düşünüyorlar. Kurulması nesillere muhtac bir endüstri şubesinde bugünden yanna mağlub edilemiyeceklerinden gerci onlar emin. Fakat yüksek gümrük duvarlan arkasında satınalma gücü habire azaian kütlelerin düşük kalitesi ucuz n^llarla a\*utulmasını da yürek rahatlığile seyretmek doğrusu güç. Onun için maliyet fiatlarını indirmek meselesi Isviçrelüeri en fazla düşündüren mevzulardan biridir. On işçinin yapacağı bir işi dokuz işçi ile başarmak, on gram ırtadenle elde edilecek bir vidayı sekiz gramla meydana getirmek kazanc sayılıyor. Bu uğurda teknisyen, idareci, înuhasebeci her kafa mütemadiyen işlemekte. Oyle fabrikalar gördük ki koskoca bir atelyede meselâ yirmi makine çahştığı halde bunlara bakan sadece üç işçi vardı. On yıl içinde personel sayıcmı beşte bir nispetinde indirdiği halde istihsalini daha büyük ölçüde arttırnıaya muvaffak olan müesseselerden .bahsettiler. Bir makine görüyorsunuz, oluğundan şu biçimde vidalar kendi kendine akıp duruyor ,bir başkasından fcu biçimde çiviler ve böylece sıra sıra robotlarm başmda dolaşan bir kaç işçi kimine yağ akıtarak, kiminüı ayannı cüzelterek istihsali idare ediyor. Elde edilen çivi, vida, yay gibi makine parçslannm kontrolu kalifiye uslalara aid. Arada bir meseîâ binlerce küçük çarktan bir tanesini alarak agrandisman tertibatı olan bir fotoğraf kutusu gibi biı yere yerîeştiriyor. Onündeki levhada o minicik carkın elli, bazan yüz defa büyütülmüş modeli var. Kutuya yerleştirilrn çark tıpkısı tıpkısına modeline uypunsa her şey yolunda demekür. Girinti ve çıkır.tılardan biri aksadı mı, hatayı yapan işçiyi, yani makineyi yola geth'nek, düzeltmek gerek. Böylece ha» zır'anan yüzlerce parça, ak.ılda . tutulmr.ı imkânsız ameîiyelerden geçirilerek bir arada toplamyor ve en sonunda size vaktinizi dakikaji dakikasına haber veren bir saat haline geliyor. Amerika iktisadını Amerika Ziraat Na çekip çevirmeğe tazırı Brannan, Cumsel'deki araştımıa laboratuvan oldu. raflı olanların tertib hur Reisine verdiği Burası mütemadiyen keşifler ve ihtiraledikleri hal şekliyıilık raporunda ABugünkü dış ticaret rejimi altında yalar peçinde koşan muazzam bir enstitü dir. Taraflüarı bumerika ziraatinin gibi bir yer. Zaten başma da ordinaryüs pılan ticaret anlaşmalarının ihracat ve «kaçınılmaz bir buh günkü çoğunluk par bir üniversite profesörü getirmişler. A ithalâtımızda tıkanıklığa sebeb olması ran» a doğru ilerlediğini ve bu • cid fusun iradım hayat pahalıhğı seviye1 tisuıden olan bu şekle karşı, muhaUf damcağiz kürsüsünü, talebelerini bırak tenkidlere yol açmaktadır. Bütün bu dî mesele» nin hallr için büyük çap sinden aşağı düşürmeme meselesinin,' cumhuriyet partisi karargâhına bağh bir mış, gece gündüz orada calışıyor. Tâbiri meseleleri görüşmek üzere yakmda An ta tedbirler alma zamanının ieldi önünde ne derece irkilinecek kadar güç çok Amerika iktisad çevreleri de var mazur görünüz. herhalde ayartılmıj karada Ticaret ve Ekonomi Bakanlığın ğini beyan etmiştir. Nazır, dünya bir şey olduğu gözönüne getirilebilir. ki, bunlara göre Amerika iktisad ının oîacak. Yanında bir sürü hekimler, da ithalât ve inracat tacirlerinin iştira nın Amerika mah alma gücünü art İktisadî usullerle hayat pahalıhğı seviye buhran temayüllü durumu asla böyle kimyagerler. hemşire'.er var. Işleri, güç kile bir toplantı yapılacaktır. İstar.bul tırmak için Truman tarafından orta sini tutmak kolay değildir. İngiltere gi tedbirlerle değil, evvel beevvel bir kere Ticaret Odasile Tüccar Derneği bu topleri müşahedeler. tecrübeler, faraziyeler lantıya sunulmak üzere birer rapor ha ya atılan dünya memleketlerinin birbi bi iktisad anlayışı ileride bir memle işçi ücretlerini sendikaların zorladıkları arasında insanhğın derdlerine yeni derine yardım etmek suretile kalkınmaya kette bile pahalıhk savaşı ancak sun'î yükselme baskısmdan kurtarmakla önzırlamaktadırlar. valar buimaktan ibaret Saat fabrikasıçalışmalarma devam olunması lüzumu u'ulle tutuluyor. O usul şudur ki: Büt lenebilecektir. Amerika iküsadma karŞubat ayındaki ithalâtunız na hâkim olan tasarruf zihniyetine karna işaret etmiştir. Aynı zamanda Bran çeden milyonlar ayırıp hayatı asıl paha şıhklı hür rekabete dayanan bir ufuk Şubat ayı içinde yalnız tstanbul lima nan. düşmeğe meyleden Amerika eşya hlaştıran ana maddeler hangileıi ise açmak, için. bu birinci şarttır. şılık burada âdeta müsrifçe bir cömerdlik hüküm sürüyor, En uzak bir ihtimal runa 29.5 milyon liralık ithal mah gel fiatlannı tutmak için, son zamanda A onlara devletçe fiat yardımı yapmak. *** uğruna eeıekirse en büyük masraılar miştir. 58 vapurun taşıdığı bu malların merikada beüriyor gibi olan istihsalin Elbette ki. bu usul en kolayıdır; fakat, Her ne hal olursa olsun, Amerika fidan kaçınılmıyor. Yalnız müessese he 9 milyonu akreditifle. 15 milyonu vesaik daraltılması politikasmı gütmek değil, Amerikada tatbikına pek imkân clmaz. atlarında olabilecek sukut dünyayı sabına çalışanlara değil. halis ilim »raş mukabili ve 5 milyon liralığı da tekasla bilâkis istihsali gemşletmek, hattâ Av İngilizler bu yıhn 1949 bütçesine hayatı cihetten şiddetle ilgilendirecektir. Buntırıcılarına da lâboratuvaıdan is'ifade ithal edilmiştir. En çok İngiltere, Ame rupa, Çin ve Hindistana bol bol sanayi pahalılaştıran aslî maddelerin müstah lardan biri bu sukutun para pariteleril i hckkı verilmiştir. Tavşanlar, kobaylar, rika, Çekoslovakya, Fransa. İsveç. A malzemesi vermek politikaçının daha sillerine ve muamelecüerinr verilmek ne tesiri olacak, bu arada bizim de 1 dofareler, hattâ sahibsiz kalbler. midelîr; vusturya ve Holandadan mal getiril doğru ohıcEğmı ifade etmiştir. jzere 471 milyon sterlin (5,3 milyar lar 280 kuruş olan paritemizin sukut veya rahim ve barsak parcalan üzerin miştir. Amerikadaki fiat düşme hareketi bu Türk lirası) koymuşlardır. Gfçen yıl bu nisbetinde ıslahı lâzım gelecektir. AyrıKaşarpc>Tiiri ihracatı de durmadan tecrübeler yapılıyor. Şugün üzerinde en fazla durulan mesele yardım 395, bir öncski yd 330 milyon ca da, Marshall plânına göre 19 Avrupa İstanbuldan Mısıra da kaşar peyrüri lerdendir. Amerika iküsadcısı Robeıt sterlindi. Görülüyor ki. durumun tazyi memleketinin, bu arada bizim, Amerirada bir baygın tavşan, göğsü yarılmış; kalbine tatbik edilen bir ölçü âleti yan ihracma başlanmıştır. j Babson dünyanın bir fiat sukutu buh kı İngiltereyi yıldan yıla bu uğurda da kadan alacağımız eşyanm miktarınia daki siyah tahtaya muntazam vuruşları ranına sürüklendiğini açıkça söylemek ha fazla fedakârlığa icbar etmektedir. değişme hasıl olacaktır. Bununla beraIsviçre ile ticaretimiz çiziyor. Lâboraruvarda hazırlanan bir paIsviçrenin bazı firmaları. tütün kar ten çekinmiyor. Ona göre, 1953 te bir Ancak bu sayede hayat pahalıhpı mjş ber, Amerikada başgösterebilecek müstahzarın kalb üzerinde istenen re şılığmda Türkiyeye ihrac edecekleri tıb dünya buhranı gelip çatacaktır. t Bun resi harbden evvelki 100 e karşı 1C0 et nikin önlenmesine ve fiatların tutulmaaksiyonu yaratıp yaratamıyacağını an jM müstahzarat için çirim vermeyi ka dan 20 yıl önce dünyayı kasıp kavuran rafında tutulabilmektedir. sına gayretler sarfecilmektedir. Tecrülamak için baygın tavşana bir enjeksi bul etmişlerdir. Firmalarm bu teklifleri buhran gibi. bu da büyük ölçüde olaAmerikada beliren iradla hayat ara ı beye göre, eşya uatlan, önce bufday ve caktır. Bu iktisadcı dryor ki, gelecek ou sındaki muvazenesizliğin önüne geçmek hububattan başlıyarak sukut ediyor. Oyon yam'ıyor. Siyah tahtaya çizilen gra tetkik edilmektedir. buhranın önüne şu sebebden geçilemez için iktisadi usullere başvurmak isteni nun için, buğday fiatlannı seviyelendirfiğin derhal şekil değiştirdiğini görüki, bundan 20 yıl öncekinin tesirleri ta yor. Meclisin sözü geçen karma komis mek bugünkü dünya iktisadınm baş yorsunuz. Reaksiyon âlimin umduğu Şchrimizdeki Bakanların mamile izale olunamamış, hâlâ devam yonu reisinin beyanına göre, Amerika kargılarındandır. Buğdayın Şikago gibi mi çıktı? Mesele gene çözülmüyor. tcmaslhrı etmektedir. O zaman o buhranın üstüne iktisad ında umumî bir intibaksızhk borsasmdaki değeri on üç ay önce Başka şartları hesaba katarak başka Bir müddettenberi sehriınizde bulunan Ti bir kaç plaster yapıştırılmış, sade acısı Maladjustment vardır. Bu intibaksız bir büşeli 3 dolar 60 sent idi. Bugün faraziyeler üzerinde tecrübeyi >üzlerce caret Bakanı Cemil Said Barlas. dün sabah dindirilmişti, o kadar. Fakat, o buhra ığı kaldırmak için Amerikanm iktisad aynı borsada buğday 2 dolar 16 senttir. defa tekrarlamak lâzım. Bazı tüblerin İstanbul Bölgesi Ticaret Müdürlüğünde bir hayatına radikal surette müdahale lâ Milletlerarası buğday konferanslarında içinde münferid kalbler görüyorsunuz. müddet meşg\ıl olmuş ve muhtehf tacirleri nın kökü temizlerunemişti. Kan yerine su akıyor ve kalbler ükır kabul ederek. kendilerile bir muddet gorüjŞimdiye kadarki tecrübelerdcn anla zımdır. Bu müdahalenin esaslan şunlar Arjantîn ve Amerika gibi satıcı memtıkır işîiyor. Bir fanosun alüna kapatı müşlür. çılmıştır ki. her iktisad buhranına bir olabilir: 1 Amerikada birbirini ko leketler elele vererek buğday fiatmm İstanbul bububat ve bakliyat tacirlerinden grup insan sebeb oluyor. Bu kâh fpoli valıyarak takib eden (ücret) ile (fiat) la uçurumdan düşer gibi düşrr.emesine çalan iki kobaydan biri normal; ötekine grap da Bakanı ziyaret etmiş ve 947948 Ukacılar), kâh spakülâsyon peşinde rı tutmak için hükümete kanunî salâhi lışmaktadırlar. Başta İngiltere olarak, belli bir gaza karşı koruyucu bir aşı bir hububat ve bakliyatından arta kalan kıstnın yet vermek, 2 Sanayi hayaUna ham ahcı memleketlerin muhalefetlerine rağyapılmış. Musluktan fanosa verilen gaz iki aydanberi satılamadlğını. fiatların (tüccarlar), bazan da önünü görmeden normal kobayı bayıltıyor, bir kavanoz pnormal sekilde sukutunun zararlarım an lüzumsuz istihsale devam eden «sanayi le vermek için devletin fabrika açması men, buğday fiatları şimdiye kadar böyda bir rahim parçası var. Damlatılan iatmış ve eide kalan bakliyatın takasla Ih ciler) dir. Bu seferki buhrana fişçi sen mkânını kabul etmek, 3 Devlet ha le bir tehlikeden korunmuş olabildi. Fabirı müstahzar rahim nescinin takallüs racıııı istemiştir. Ticaret Bakanı, bakliyat dikaları şefleri) sebeb olacaktır, deni ricden esaslı ham maddeleri satm ala kat, yakında yaz hasadı tahminleri da! tacirferinin bu isteğini yerinde bulmuş ve yor. Gerçekten, bunlar harbden sonra ele b'lmelidir. 4 Devlet, miktarı az olan ha iyi anlaşıldıktan sonra dünya eşya temposunu arttınyor. telefonla Ankarada alâkalı daireyi bularık, geçirdikleri muazzam işçi kuvvetlerini nadir ham maddelerin tevziini üzerine maddeleri içinde en hassas olan buğdayın bu yıldaki nihaî fiat durumu caha Böylece aynı mevzu üzerinde her gün bir kısım bikliyatln takasla ihracına izin iyi kullanamıyorlar. Meselâ, Amerikada almalıdır. verilmesı için. talimat vermijtir. Bakanın 1949 bıkmadan, yonılmadan çalışüıyor. Va j bu hareketi. orada bulunan tacirleri sevindir halkm Jçömür bulması, bulmaması, ABilindiği gibi, Amerikada plânh ikti kr.t'î olarak anlaşılacak, böylece satî olarak yapılan araştırmalardan bin^ miçtir. rrerika kömür sendika sefi Levis'in ar =p.dın lehinde, aleyhinde olanlar var. dünya umumî fiat temayülü daha iyi de birinin müspet netice verdiğini iöyTicaret Bakanı. bir aralık Şeker Fabrika zusuna baflı bir iştir. O isterse Ame Yukanki tedtirler silsilesi daha ziyads, (nvazzuh edebilecektir. lediler. Yani piyasaya bir yeni ilâc çı ları eski Umum Müdürü ve İzmit Kâğıd Fab rika kömür iîçisi çalişaeak, kömür de karabilmek için bin faraziye kuruyor, rikası eski Müdürünü kabul ederek, kendi çıkacaktır. Fakat Utemezse, fabrikalar bin kombinezon düşünüyor, bin tecrü lermden izahat almıştır. Bakan, dun akşam İzmite hareket etnıistir. kömürsüzli'kten duracak, bundan da heye girişiyorsunuz. Bunun dokuz yüz yeni yeni işsizlikler dofacaktır. i Tekel Bakanı doksan dokuzu sokağa atılıyor. Haıca*** I BirkEç gür. ?ıbori çehrimizde bulunan dığınız gayretlerin tesellisini bir i?k G\ımrük vç r»e*KoI Bakanı Dr. Kâzıl ŞeraTÜRKÇE FRANSIZCA baçanda arayacaksmız. Avru'payı ayakta Uıtmağa ciddî su: feddm Bırge. dav sabah Trkel Gfnel MüBu akşanıdan itibaren Dünden itibaren gösterilmcktedir d'.irîüfiür.de bir müodet meşgul olmuş. ögle rette hizmct edecek Marshaü yardımı Dâhi muharrir PUŞKIN'in ölmez eseri .YÜZBAŞININ KIZI. romanından NADİR NADİ den sonra, C'balT Tütün Fabriknsını gez olmaspydı. hcrn Avrupanıh Amerika muazzam fedakârhk'arla füme alınan ve yakın zamanın mah alma kudreti şimdikinden az olur, raiştiı. en muhte»em tarihî eseri lıem de Amerika iktisadı fazla mal is Bu mevzuu tetkik için büyük bir toplantı yapılacak GUNUN IKTISADI HADISELERI Setıır haberleri Dünya fiatlarında Dış ticaretimizdeki tıkanıkhğın sebebleri sukut temayülü ÜJüüniiiilülllllllilllüllMfiiüüiiiii!! 'iünü!!!:!! lliüülHlllilü! İHEM NALINA M1HINA ! Işle bir döviz kaynağı! eçenlerdo Devlet Dcnizyollarının Batı ve Doğu Akdeniz limanlarmdaki acenteleri Istanbula = elerek Idarenin erkânile götüşmeler yaptüar. Ve giderken de gazetelere bazı şeyler söylediler: «Bugün Akdenizde Türk gemileri karşısında esaslı rakibler mevcud değildir. Fakat gemi buhranı geçtikten sonra, Fransız, Ingiliz, Italyan, Yunan ve Mısır firmaları Türk denizcilerinin karşısına kuvvetii birer rakib olarak ortaya çıkacaklardır. Bilhassa Amerikan Export Lines Kumpanyası bu işe şimdiden büyük ehemmiyet vermiş bulur.uyor. Amerikadan saün alınan ve Italyaya ısmarlanan gemiler gelince Devlet Denizyolları Idaresinin bu rakibler karşısmda tutunacağı muhakkaktır. Bu rekabet bilhassa navlunları düşüreceğinden Devlet Denizyolları Idaresi şimdiden hazırlanmaktadır.» Bu ecnebiler. Devlet Denizyollan Idaresinin acenteleri oldukları için, denizcilikte rekabet mevzuunu, yalnız Idarenin zaviyesinden mütalea ettiler. Halbnki onların unuttuklan amıatörler de vardır ki daha şimdiden ecnebi firmalarının rekabetine manız bulunuyorlaF ve bu sahada hükumetten de yardım görmüyorlar. Buna misal olarak kömürü ele alabiliriz. Eskiden bizim kömürlerimiz, dışandü çalısan gemilere daha ucuz, iç sulanmızda çalışanlara daha pahalı verilirken şimdi is tanı tersi olmuştur. Hükumct, kendi limanlarunız arasında yük taşıyan armatör şileplerine daha ucuz. ccnebi sularda sefer yapan şileplere daha pahalı kömür satıyor. Yanılmıyorsam Türk »ulannria çalışan gemilere kömürün tonu 2n liraya. ecnebi denizlerine giden gemüere ise 60 liraya veriliyor. Böylo hir tefrik yapılması gnliba. dış seferlerin iç seforlerden daha kârlı oldugu diişüncesincîcn ileri geliyor. Halbuki bu ayrılığın amelî neticesi şu oluyor ki dış seferler yapan aımatörlerimiz, ecnebi çemilerile rekabet edemiyorlar. Bunun iki sebcbi vardır: Birincisi. ecnebi vapur kumpanyalarına kendi hükıımetlerinin bahşettikleri imtiyazlan bizim hıikunıetimiz. armatörlerinıize vermemektedir. Ikincisi de, naviıınlar haricde tedriccn düştüğü İÇİB, kömürü pahalı alan armatorlerimiz rc» kabet dolayısile dı^anda iş bulamıyorlar. Bu vaziyet karşısında armatorlerimiz, erne'ıi firmaları ve genıilerile rekabet cdcbilmek îçin kendilerine verilen kömürün bir nıiktar daha ucuza satılmasını istiyorlar. Onlar, bunu isterlerken de insaflı davranıyorlar. Kendilerine iç seferlerde çalışan gemilere mahsus fiat üzerinden ucuz kömür veriunesini değil, kömürün devlete mal olduğu fiata, hattâ nndan bir miktar daha fazlaya verihnesini istiyorlar. Hükumet dahilde kömürü, maliyet fiatından daha ucuza satarak zarar edi>or. Dış sularda çalışan armatörler, bunu bildikleri için ne şiş yansuı, ne kebab» düşüncesile kendilerine verilecek kömürün ya maliyet fiatına, yahııd da ıııaliyet fiatından biraz fazlasına verilU1C3İ dileğinde bulunuyorlar. Bu teklif, hükumct için de faydahdir. Çiinkii ecnebi firmalnrile rekabet edemiyeceklcrini gören armatörîer, şimdl dışarıya daha az gemi gönderiyorlar. Ecnchüerle rekabet imkânı hasıl olun» ca. dış sefer'ere rağbet daha artacak, bövlece o seferlerde daha fazla kömür istihlâk edilerek bu kömürden yekun itibarile daha fazla kazanc temin olunacaktır. Fakat asıl büyük kazanc, dış pıılarda yapılan deniz ticaretinin men> lekete sağlayacağı dövizdir. Bu, öyle bir dövirdir ki karşılığında hîç bir mal vcrmeden elde edilir. Bu, öyle bjr dövizdir ki Yunanistanı, Norveçi zengin etmektedir. Ulaştırma, Ticaret ve iktisad Rakanlarımız, annatörlerin mirfr.l'.ktte döviz temin edecek olan bu mskul dileklerini kabul ederler ümidindeyim. a zan Dr. Nixameddin ÂH Sav 3 SÜMER SİNEMASINDA ŞARK SİNEMASINDA ORHAN CEBE ile NERİMAN TANSEL Nikâhlandılar. 7/3/949, îstanbul Gczdiğimiz müesseseler arasında üzerimde en çok tesir bırakan Ciba'nın Ba • Bırkaç gündenberi çehrimizde buluıian Ç?i:şnıa Bakanı Rçşad Şemseddin Sirer. dün öğlsdea soııra Bölge Ç?hçma Müdürluğüne n:derek. Müdur Kemal Tilkicioğlundan izahat almı; ve Bolge müfettişlerUe görüşmüştıir. Reşad Şemseddin Sirer. bugün saat 15.30 da basm mensublarım kabul edecektir. Çalışma Bakanının tetkikleri Amcrika Büyük Elçisi şehrimizde Birleşik Amcrikanın Ankara Büyük Elc>si. durı özel bir uçakla Ankaradsn şehrimize gelmiçtir. Elçi. İstanbulda bir mt'ddet kalc.caktır. Türk Musikisi Dergisi Yayı nlanndan: SECİLMÎŞ ŞARKI GÜFTELERİ Ofis etlorinin fiatı yükseltilnıcdi Et Komisyonu, dün Vilâyette Vali Muavini Hüşt'i Ülkenin yanında toplanmıştır. Bu toplanîıda koyun etleri satış durumu gözden geçirilmi;. Ticaret Ofisinin piyasaya daha fazla miktarda koyun arzetmesi ımkânları üzerinde durulmuştur. OfîS leınsilcileri, yakında muhtclif bölgelerden îstanbula koyan sevkolunacaâını bildirmişler. bundan baçka kontrol ve murakabenin sıkı bir sekilde yürütiilmesi uygurı görulmüştiir. Ofis eü fiatı olan 250 kuruşun değistirilmesine lüzum oîmadığı te.sbit edilmiştir. 40 Fasıl 1200 Şarkı Köçekçeler ve Halk Türküleri Her kitabcıda bulunur. Derginin abone yeri: İstanbul Cağaloğlu yokuşu MAR1VIARA MATBAASI 382. ALEMDAR MİLLÎ Bugün Matinelerden İtibaren Bütün İstanbul halkının, hsyecan, halecan ve takdirlerle seyredeceği senenin en meraklı büyük aşk ve macera şaheseri Bir vapurumuz. Filistinc muhacir götürecek Devlet Denizyolları İdarcsi. Curnhuriyet vapururu Fiiisüne hicıet eden Musevilere tahsis etmi5tir. Bu vapur. 21 mtrtta 1900 kadar Musevi vatandası Hayfaya götürecektir. tilısal ed^memekten zarar görürdü. Amerikanın bugünkü başlıca kaygısı fazla mal istihsal etmck ve ihrac ctmektir. Buna rağmen, geçen 1948 yılı, harbden sonraki en yüksek istihsal yılı clarak te!âkki edilmekte, içinde bulunduğumuz IP49 yılmda Amerikan iş hayatı hacminin daralacpğmdan korkulmaktadır. O takdiıde. şu demek clacak ki, Amerika harb fonlarında görülen mutad feyizli iktisad devrini tamamlıyor; bir duraklama devrir.e giriyor. Geçen 1918 harbinden jonraki yıllarda d? buna benzer bir fiat gerilemesi olmuştu. Bugür.ün o gür.den aynca farkı. dünya sefaletinin bu sefer daha fazla olmasıdırMarshall yardımı 1952 de bitecektir. Aradrhi dört yıilık müddette Amerik=r| malına şiddetle ihtiyacı olan Avrupa milletleri Marshall yardımı ile kalkınıp 1952 den itibaren kendi ayağı üstünde «ağlam durur hale gelirlerse, kapı •işiğinde bekleyen dünya buhranı silinip yok olabilecektir. Fakat eğer, önümüzdeki bu dört yılda Avrupa yeter derecede yardımdan mahrum kalırşa, bir buhrandan haklı olarak korkulur. *** Buhranlar neden oluyor diye soranlar çoktur. Bunu şu kolay sekilde izah etmek de mümkündür: Türlü bölümleri olan iktisad hayatının bu bölümleri arasında aksaklık olursa buhran olur. Meselâ, bugün Amerikada böyle bir hal görülmektedir. Amerika meclisinde iktisad tetkiklerile meşgul karma komisyonun reisi geçende şöyle bir beyanatta bulunmuştur: DemişUr ki, Amerikamn bugünkü iktisadî huzursuzluğunun sebebleri, sanayi ve ziraat maddeleri arasmdaki aykınlık; Amerikadaki iradlann hayat pahalıhğı nisbetinde artaıaması, baa esash sanayi mamulleri fiatlarının fazla yükselmesi; ana sanayi kollarında yeni yeni tesisler olmaması ve tevsiler yapılmaması gibi noktalarda toplanıyor. Bu davalardan yalnız birinin başlıbaşına ne kadar azametli olduğu kolayca anlaşılır. Meselâ, (irad) ların (hayat pahalıhğı) nisbetinde artmadığı davası ele alınsa, 150 milyonluk bir nü Olimpiyad filmi ve Üniversite gencleri İstanbul Ümveiiitesi Talebe Birliği Genel Sekreterliğinden ;u mektubu aldıh: 731949 günü saat 10.30 da. dedikodulsra sebebiyet veren rl948 Lor.dra Oiimpiyadları» filmi, hususi bir eeansta İ. Ü. T. B. İdare Heyeti ve Birliğimize bağh cemiyetler idare heyetleri azalarils Tehnik Üniversite Talebe Birliği ve Türlt Kültür Ocagı idare heyeti azalarına gösterilmiştir. Istıhial olutıan umumi görüşe nazaran: Mezkur filmin gösterilmesinde ne bir kanunî mahzur ve ne de herhangi bir hâdisenin çıkması bahis mevzuu clamaz. Demokratik müssmaha ile film seyredilebilirse de... 1948 Olimpiyadlarında şerefli bir derece alan Türk sporcularımn ve btlhassa Türk bayrafının lâyık olduğu sekilde yer alrnamış olması. genclik muhitinde umurai bir teessüre sebeb olmuştur. Memleketimiz için hususî ve türkçe bir kopye hazırlandığı halde İngiliz sporcularının en son derece alanlarına kadar yer verilmesi suretiİD bir propaganda yapıîırken dünya sporcuları meyanında, Turk sporundan az da olsa. fikir verici bir sahnerıin filmde yer alınamEsı sebebile, hayal sukutuna uğrayan bizkr, bunu milli his ve gıırurumuzla kabili telif görmiyerekten. esasen bir kıymet ifade edecek spor bilgisi de vermiyen bu filmin Boykot ve protesto oîarak göstarilmesme taraftar olmadığımızı mütaieamız olarak, umumi efkâra saygılarımızla a~zederiz.> İçel Milletvekili Saim Er^enekon vefat etti İçel Demokrat Milletvekili Saim Ergenekon, dün Nümune Hastanesinde vefat etmiştir. İçel Yardımlaşma Derneği, şehrimizde bulunan İcenileri, Ergenekonun cenazesine içtirak için Dernek Merkezine davet etmektedir. ÇÖL DEVLERİ Türkçe RANDOLPH Sözlü Baş Rollerde : SCOTT ROBERT YOUNG Bu şaheser filme ilâveten : BOSTONLU LÜTFEN HEMŞİRELER Dikkat Nazara: EHEMMIYETLE Badema her hafta: Pazartesi ve Salı günleri yalnız ALEMDAR Sinemasında tenzilli fiatla HALK SEANSLARI Birinci Mevki 30 Kuruş Koltuk 50 Kuruş Ç E M B E R L İ T Â S SİNEMASİMDA 1 Bugün matinelerden itibaren: Müstesna bir program İKİ BÜYÜK FİLM BİRDEN: Sayın istanbul halkının sabırsızlıkla beklediği senenin en büyük komedi filmi: LOREL HA RD İ İ 2 GÜZELLER CONSTANCE MOORE PRENSES TÜRKÇE SÖZLÜ * İSTANBUL Teknik Ünlversitesi Mimarlık Fakültesine, Zürich Teknik Üniversitesi Ord. Profesörlerinden Dr. Hess getirilmiştir. Profesör, Mimarhk FakültesinlrT yar sbmestri derslerini verecektir. •k EMNİYET İkinci Şube memurları. son 24 saat içinde, sehrin muhtelif bölgelerinde faaliyette bulunan 6 yankesiciyi yakalamışlardır. * FATİHTE oturan Kâzım, Yun»s ve Behçet adlannda üç genc, Beyoğlunda bir hayli içtıkten sonra. <Beyoğlu Saz« içkili lokantasına girmisler ve içmeğe burada da devam etmişlerdir. İçki etnasında üç arkîdaş bir kadın meseîesi yüzünden kavgaya başlamıslar; bu arada kendilerini ayırmak istiyen 103 numaralı bekçt Şabaa Dönmez, basına yediği bir iskemle ile yaralanmıştır. * İSTANBUL Üniversitesi Talebe Birliği Fen Fakültesi Talebe Cemiyett. 10 mart 1949 perşembe günü saat 18 de Talebe Birliği Lokalinde bir «Türk musikisi konseri» tertib etmiştir. Konserde. İleri TUrk Musikisi Konservatuarı îcra heyeti tarafından Hicaz faslından eserler takdim olunaraktır. ir VEFA Li$esini Bitirenler. Derneği Bajkanhğından: 12 mart 1949 cumartesi günü saat 15'te Vefa Lisesi konferans »alonunda Vefa Lisesinin yıldönümü kutîanacaktır. Bütün Vefalılarm (Vefada okutmuş. okumuş, spor yapmıs ve sevmij olanların) bu mutlu güne iştirak etmelerini rica ederiz. * FATİH Halkevinden: Evimizde yenicien İngilizce, Kerran, Piyano. Mandoliıı, Stenoğrafi ve Bağlama Sazı kursları açılmıştır. Bu derslere yazılmak isteyen yurddaçların, hergün saat 10 dan 20 ye kadar Evimiz İdare Müdürlüğiine iki aded fotoğraf la birlikte müracaatîeri• * • TÜRKİYE Turing ve Otomnbii Kurumunun yıilık toplantısı. 9 r.isan cumartesi günü yapılacaktır. c KÜÇÜK HABERLER J (La Fille du Capitaine') İRASEMA DİLİAN AMEDEO NAZZARI VİTTORİO GASMANN CESARE DANOVA Eşine az raslanacak büyük film: On binlerce figüran : Milyonluk masrafla elde edilmiş emsalsiz eser: AŞK.. İHANET.. KAHRAMANXIK., YURD FILM K A D I K Ö Y : IIAIF/do KATHERİNE BUGÜN: Matinelerden itibaren 2 fevkalâde film birden Beyaz Perdenin en sevilmis artisti: UCAŞK A. J. C R 0 N İ N Muharririn en kudretli rorr.anı çıktı. 5 Ür» ABİF BOLAT KİTABEVİ HEPBURN ve Sinemanın 2 mümtaz jönprömiyesi: ROBERT TAYLOR ROBERT MİTCHEUM in müstereken yarattıklan senenin en büyük aşk ve ihtiras şaheseri Yapı Kredi Bankasmın basın toplantısı Yapı • Kredi Bankasmın, Bursa Şubesinin, a,ılış hâfırası ciarak hazırladıgı «Bursa^ adh eser, dun basm me.ısublarıns, Büyük Kulüb S3?or.isrmda verilen bir koktey! parli esnasındu dagıtılmırtîr. Toplantı, çok Esmimî bir hava içerisinde geç vakte kadar devam etmiştir. Maksimde temsıller vermekle olan «Karsca Oprretin, sayın Kadikoy halkının umumi İEteği üzerine. 14 mart pazaıtesi akşamı Halkevi tiyatrosunda büyük rağbet görmüş olan ^Sadık Zevceler^ operetini temsil edecektir. SAÂDET HIRSIZI 1948 senesinde matbuat tarafından en güzel film diye tanınan bu dramatik faheseri sayın alkunıza candan tavsiye ederiz. Bu cidden fevkalâde filme ilâveten: Muamıner Karaca. Kadıköyde ZONGULDAK ŞUBEMIZ Bugün Sayın müşterilerimizin hizmetine girmektedir. SONEN UMID YILDIZ 9 UNOÜ ve W CUMHURİYET Niishası 10 kuruştnr Sinema âleminin kahkaha kralları LOREL ve HARDİ'nin en son harikası. İki saat mütemadî kahkaha . Cetnaziyel'evvel 9 Çarşamba QgJtflHTİ BA.NKASI Abone şeraiti Bu aylıK Üs ıvhk Alt< «yıık Scnellk Bartc RESMİ GEGİDİ GF.NNİS O'KEEFE i | v'ajati Ezani | S.32J1225 15.41 18,09 19 38 J12.13] 6,18, 9^1; 12,00 4.44 1,30 10.53 tarafından yaratılan, yüzlerce figüramn iştirakile meydana getirilen büyük revülerle süslü, aşk, müzik revii filmi. Her sann* soveıin durak yeridir. Beyoğlu, Galatasaray, Tel: 40108 ŞEHZADE SİNBAD SINEMASINDA HAFTMia basladı. • O I K K A I Sazctemıze gonderıleo «vrtüt ve jrazılaı oesıedilsln edilmesln lade olıınmaT.