Catalog

ClMHt RİYKT ş Eklnı 1949 KANUNUNUN İZAHI Yazan: Eski Maliye Müsteşarı Esad Tekell EMEKLILİK = UPLARI! I Eyiibde dün açılaıt dispanser I YENİ ESERLER Mıişkiî! durumda kalan öğrenciler İzmir Eğitim Enstitüsü öğrencilerinden olan bir okuyucumuz gönderdiği mektubda Karşıyakadaki Kız Eğitim Enstitüsünün Balıkesire naklediîmesi ile bir çok öğrencinin müşkül bir duruma düştüklerin: yazmakta ve Bakanlığın. bu derdlerini gidermesi hususunda ezcümle şöyle demektedir: "İki sene evvel görüîen lüzum üzerine muhtelit olan Balıkesir Necatibey Eğitim Enstitüsünden kız talebeler îzmre nakledilmişlerdir. Bu defa Bakanlığın emri ile İzmirdeki Enstitü lâğvedildı ve talebelerin tekrar Balıkesire gideccği tebliğ olundu. Eğer Okulun lâğvına sebeb talebelerin azlığı idiyse, zatcn Bakanhk mü racaatlerden çok az bir kısmını kabul edıyordu. Halbuki İzmirdeki cemiyet hayatı bizim bütün ihtiysclarımıza cevab verivordu. Prosramlarım^ın ağırlığı altında kaybettişimiz kiloları İzmirin havîs: vp suyu i)e telâfi ediyorduk. Bütün bu hususları nazarı itıbara alarak Bakanlığın bizlcr için bir çare bulmasını dılıyoruz.ı Tekaüd hakkından faydalanamıyaıtlar 15 Tekaüd hakkından fsydalanmacîan aynlanlar Kanuna göre tekaüd aylığının bajlanması, muayyen hizmet nriiddetini rîoldurmak ve muayyen y?şa gelm<=k gibı bazı şartlara bağlıdır. Yalnız vazife maluHeri, bu kayda tâbi değildır. Diğer iştirakçilerin ksnunî şartlan haiz olmadıkça tekaüd aylığmdan faydalanamıyacakları tabiîdir. îşte böylece trkaüd ayhğı bağlanması için gerekli şartları haiz olmadan ayrılanlar için de kanun bazı esasları düşünmüştür. Bunlardan bir kısmına. vazifede ıken ödedikleri tekaüd j a:datı ile bunlara muadil olarak dairelerince cdenen kesenek kar şılıklan ve krndilerine taalluk eden sair haklar yüzde dört faizıle birlikte ve ayrıldıkları sırada toptan ödcnir. Buna Uoptan ödeme) denır. Bir kısmına ise daıreler n verdiği kesenek karşılıkları alıkonarak sadece kendilerinden kesilen kesenekier ge ri verilir. Buna da (keseneklerin geri verilmesi) denir. Tekaüd ay lığından faydalanmıyan üçüncü bir zümre daha vardır ki yukarıda bunlsra kısaca temas etmiştik. Bunlar da, memurluğa ilk girdıkleri zaman kırk yaşını eeçmiş olmskrından dolayı Sandlğa (iştirakçi) değil, (tevdiatçı) diye kabul edilen ve aynldıkl=n zaman kesenekleril» dairelerince verilen kesenek karşıhklsr' i?dc olunan aylıklı ^ hizme'lilerdir. Şımdi bu üç zümre hakkında bazı izahlar vereceğiz. suretile tayin edilenler. ç) Milletvekilliğine seçilenler, d) Belediye başkanı vpya vılâyet daimi komisyonu. üyesi ıkcn otuz hizmet" yıhnı ve 55 yaşını doldurmadan ayrıhp da emeklilik hakkı tanılan bir vazifeye tayin edilmerrrş olaniar, e) İdareten veya cezaen vazifclerine son verilenler. f) Asillikleri tasdik oiunmıyarak vpzifelerine son verilen sitajiyerler ve nemzedler. B) Bakanlik emrine alınanlardan, kurumiarca teklif ed len es kı vazifelerme .eşit vrya bır aşafı derecedeki emeklilik hakkı t^r'nan vazifeleri kabul ctmemrk suretile alâkası kesüerok aylıksız duruma geç"nler. h) Emrklilik hp'kkinı düşürmiyen I hürriyeti tahd:d edicı ceza ile | mahkum bulunanîar. i) Kadro yüzünden ac'kta kalanl?rdan aylıksız veya ücretsız duruma girenier, j) Kadroları kurumlarınca erçici hale eetirilenler. k) Emeklı Sandığı kanununun 92 nci rrıaHdesinde sayılan suç hallerinden dnlpyı emeklilik h?kkı düşen iştrakçiler. m) Muvazzsf hizmetini kısa veya tam oiarak yapmak üzcre vazifeleri ile ilgileri krs'lmek suretile silâh altına alınan iştirakçilerle sefrrberlik. talim veya manevra için er oiarak süâh altına alınan ve vazifeleri ile ilgileri keslen hizmPtliler. | RESIMLI SPOR. Gazeteci arkadaslarımızdan Foto Âii Ersaııın haıırladığı «Resimli • Spor» mecmuatının ikir.ci sayısı dün çıkmıştır. J.ik maçlarma aid çeşidli, harikulâde fotoğraflarla süslü olan bu derpide: feynı zamanda haftanın bütün spor h»v»dlsl«rlle. değerll yaaılar mevcuddur. Tavsiye ederiı. T O MR İ S Gene kadın yazarlar.mızdan Güneş Eşivok tarsfındsn yaz:lan bu kitab; çocukların ve bütiin genclerin teve seve okuyacağı bir eserdir. Temiz bir ruh; yültsek bir »hlik; okuyanı çeken ve sürük]iyen sade bir dil ve nnevzua bu eserde.bulac»ksınız. Tavsiye ederiz. EDEBİYAT ÂLEMİ 24 üncü sayısı çıktı Allah beterinden saklasın. Şair Saüh Zeki neler söylüyor. Eskl maaritimizle gencler arasındaki uçurum. ŞeHlr Tiyatvosu yeni mevsimine girerken, ?reveze zaferi. Tlystro. Siimer siirlerl bulundu. Feridettini Attar, Tarlhten yapraklar. Konservatuar Müdürile bir könuşma, şiirlerle dolgun bir şekilde çıkmıstır. îşçi Siffortaları Kurıımu Eyüb boljfe dispanseri dün törenle acılırken İfci Sişortalan Kuıumu İstanbul hasianesine bdğlı olmak üzere kurulan İşçi Sieortalan Kuıumu Eyüb Böl^e Dispanseri, dün s?at İ.7 de Eyübfie Abdurrahmanşeref cad dosir.de törenl'3 açilmıştır. Açılış töreriınde İstcınbul mil'.etvr!;ili Ali Rıza An. Sağl'k müoürü Dr. Faik Yargıcı, C. H. P. il idare kuruîu baskanı Dr. Esad Durusoy, İşçi Sigorta Kurumu temsilciieri i ve kalabalık bir halk kütlesile »azeteciler hazır bulunmuşlardır,. İşçi Sigortaları Kurumu doktcru Sırrı Alıç bir konuşma yaparak ı dispanseri açmak için Ali Kıza A , rıyı davet etmiştir. Ali Rıza An da kordelâyı kestiktcn sonra dispanserin uğurlu olmasıru temcnni etmiştir. BORSA 17 Ekim 1949 Açıhs 1. 10u. 10u 100. 100. 100. 100. 100. 1U0. Sterlio Dular Fran.stı ırangı Isvlçr* • Florın Belçtka frangı Çe>:oslovalc Kur. Isveç Ku». Eskucfo A Kapar.ı» 791 00:> 280 Wn İ0 fi.">.7270 3.C6S90 791 00 ÜSI1.00 0.80 Cihangirin su derdi 5.60 54.12.50» 9.7C3O Bu sayılanlar arasında fi'li hizmpt müddet'cri ile fi'li hizmet zamları beş yılı doldurmamıs olanlara bir şey verilmez. Ancak emeklilik hakkı düşenler haric olmak üzere ileride tekrar a Toptan ödeme: iştirakçi olanlann bu mükteseb Toptan ödeme şunlara yapılır: hakiarı devam eder. 1 Yaş haddinden dolayı eYukarıda a, b, c. ç, d, e, mekliye ayrılanlardan veya alt g. h, i, j , m fıkralannda yazılı omış yaşını doldurarak emekliye lnr.lar arasında fi'li hizmeti 25 aynlmalannı isteyenlerden fi'lî yıl ve daha fazla bulunsnlarjn hizmet müddeti yirmi yıldan az ayrılışlarında kesencklorı geri olanlara, verilmez. Bu gibiler 60 yaşını dol 2 Ahlâk. kifayetsizlik veys durduğu veya daha önce malul disıplin sebeblerinden dolayı te olduğu takdirde kendilerine vekaüdp sevkedilcnlerden fi'lî hız yahud ölümlerindç dul ve yetimlerine aylık bağlanır. n': 25 yıldan aşağı ol=.' a, 3 Hal>" • •• *^i malulliiV C Tevdiatçılara yap'lan gen vcrmeler: r vümler; " ' • • Tediatcıların. yani trkaüde çilerden fi'li hizmet müddeti on tâbi bır hiîmı>'t<? cahşrn^la brbeş yıldan az ''ilara. 4 Kanunda yazılı iki hususî raher kenHilorine tekaüd hakkı halde bulunanlara (madde S2). tanınmıyanlann kimlcr nlduâunToptan ödeme, alâkalılann dan yuksrıda kısaca bahsetmişSandıktakı emekli kesenekler tik. Tekaüde tâbi hızmcte ılk .'le daire ve kurunjlarca verilen girdikleri tarıhte kırk yaşını aşkarşılıklan ve fi'li ve itibarî hiz kın oİRnlar ve bir de kesenekmet müddetleri için gene kurum lrri CPVİ sldık'an sonra tekrar larca ödenen paralar yekununun frka'He tabi bir Jvzmote. beleyüzde dört mürekeb faizle ken diye baskanlığına, illerin daimî dilsrine ve ölümleri halinde du! komisyonu azalıjhna vpya mılH ve yetimierıne dul ve yetim korunma teşkiiâtına girenler aayhş! tahs:sindekı nisbetlere gö rasirda: re öcienmesı suretile olur. a) Krseneklerini geri vererek Bırden fazla karısı olanlarla. kanunun 102 nci maddesinde gös karı veya kocanın eşindcn otuz terildiği şekilde yapılacak heyaş büyük olmss]..kota ve ba sabla yaşı kırkı aşanlar, b) Keseneklerini tayin olunan baların. kız ve erkek çorukların maasa müstahak olmsk için ne müddet içinde iade etmiyen veya gıbi şartları h9İz olması aoreke es??en ceri vermek istemiyenlerceği hakkında dul ve yetim ay dçn yajları kırkı geçmiş olaniar. Tcvdiaiçı sayılır. Bunlardan lıklan için konmuş hükümlcr. tupfan ödeme hususuncla da tat tıpkı iştirakçiler gibi her çeşid bik olunur. Çalışmşğa mani vc krsenek kesilir. Bunların mütedavisi imkansız b : r hastaliğa essesçlerdcn karşılıkları da alıveya maluhyete uğrıyan erkek nır. Gene fi'li ve itibarî hizmet çocuklar için yaş kaydı aran zamlarına mukabil müesseselealın;r ve maz. Ancak gerek bu gibi ço rince ödenen paralar ; cukların. gerek muhtac ana veya bunların işletiîmes nden elde ebaba ile kız çocuğun ölüm tari dilen paralar, (biriktirme sandıhinden ıtibaren üç ay içinde gı) adıle gene Emekli SandığınSar.dığa müracaat ptni»ri şarttır. da açılan hususî bir hesabın gelirini teçkil eder. B Keseneklerin geri verüTcvdiacilar. tekaüd hakkmı mesi. Tekaüde tâbi bir hizmetten a haiz'olan istuakçilere emekli, âşağıda yazılı seb?ticrle ayrılan di malullük ve vazife malullüğü ların Sandıkla alâkalan kesilir aylıaı bağlanmasmı veya toptan gcrektirrn ve o tarihe kadar aylık ve üc ödeme y^pımasını re'lerinden kerilcrek Sandıkta duruma girdikleri takdirde hebirikmiş olan kesenekleri ile fi'lî sablarırda toplanan bütün keseve itibarî hizmet müddetleri için nekler ve karşılıkları, yıllık yemüesseselerce Sandığa ödenmiş kunları üzerinden yüzde dört mü olan yüzde onlgnn yüzde beşi rekkeb faız hesablanmak suretifaizsiz oiarak kendilerine öde le toptan kendüerine ödenir. Meselâ r<r tevdiatçı 60 veya 65 yanir: a) İstifa edenler. b). îstifa et SJII doldurur veya daha evvel miş ssyılanlsr. c) Emeklüik hak âd m.aluliyeti ve vazife malulikı'tanınır.ıyan kadrolara nakil •ypti sabit olnrsa veya kanunun ••Cıımnuriyct» în tarihı tefrikası: i Cihangirde Oba sokağında oturan b;r okuyucumuzdan aldığımız mektubda, senelerdenberi cievam eden su derdinin artık tahammül edümez bir hal aldığı ' ' istanbul Teknik Üniversitesi dün yazılmaktadır. sa?t 1030 da törenle açilmıştır. TöOkuyucumuz. Cihangir mm rcn^le. istanbul Üniversitesi Rektakasına günde ancak bir kaç törü Ord. Prof. Ömer Celâl Sarç, ssat su vcrüdığmi, sabah ve ak İstanbul millctvekili Adnan Adıvar. şama inhisar eden bu saatierin yeni seçilen İstanbul milletvekili de gayrimuayyen olduğunu be Ekrem Amaç, eski Başbakanlardan lırtmekte ve şöyle devam et H. Rauf Orbay, Amerikanın Vismektedir: konsolosu Mr. E. Edmandson Ram• Geçen gün İstanbul sergisini saur, İstanbul Amerikan Kolejleri gezmcğe gitmiştim. İstanbul Be Müdürü Prof. Dr. F. Black, ba«ın lediyesi Sular İdaresi paviyonu mensubları ve diğer davetliler hazır nun musluklanndan akan şarıl bulunmuşlardırTörenin bpşlamasına 10 dakika şarıl suyun karşısınd^, aylardanbcri hasretini çektiğim temizlı kala gelen Pauf Orbay, salona jçi ğin acısını duydum, Nerede ise rerken gencliğin bü>ük tezahürasoyunup yıkanacağım geldi. Son tile karşılanmıştır. Orbay bu vazira makete baktım. Her halde, yet karsısmda çok miitehassis olşehrin su tesisatını gösteren bu muşrur. Miiteakıben. Teknik Ünim?kette bizim Cihangir yoktur, versitesi Rektörü Prof. Hulki Erem, diye düşündüm. Şimdi bir hem fakülte dekanları, profasörler vs şcri oiarak alâkadar makamlar docentler yeni kabul edilen kıyafetdan şunu rica ediyorum; eğer lcrile salona eiımişler ve dakikaşehrin su darlığı daha uzun müd larca alkıçlannn?lardır. dct devam edecekse, günün hanTörene tam saat 10 30 da hep be2İ saıtlerındc hanei mmtakalara raber söylenen tstiklâl marşile su veroceklerini ilân etsinler de başlanmıştır. Bundan sonra kürsüye biz de ona göre evlerimizde ter gelen Rektör Hulki Erem. yeni t'^at alalım. ders yılının başlaması münasebetile uzun bir konuşma yapmıç ve ezPiyan^o İdaresinin cümle şunlan söylemiştir: « İstanbulda yüksek teknik bidi^katine Hminin mekteb sıralarinda verilBize şikâyete gelen bazı pi meğe başlandığmın 383 üncü seyango müşterilerin;n ifadeJerme nssini idrak ederken müessesemizgöre Borsa hanındaki gişcde ça de yüksek mühendisliğin modern hşan memurlar. halkm istediği programlara dayanarak ve inkıtademctlcrden bilet almalarına sız oiarak öğretimine başlsndısının raüsaade etmemekle ve bunda 67 nci ders yılını açrnakla bahtiyaısrar edenlere karşı dürüşt ha rım. reket etmektedirler. Bu giSeneden seneye artan ve bu sene şelerin birer satış yeri olduğu1600 ü bulan talebelerimi^in lâbonu ve müşteriye daima iyi muamele yapılmak gerektiğini me ratuvar ve atölye mesaisi. proje ve murlara hatırlatmak yerinde o diğer tetbikatile daha yakından meşgul olmak üzere öğrctim kadlacaktır. rolan genişletilmiştir. Geçen sene topten ödrıne yapiln.asına aid zarfında kadrolarımızdaki öğretim 82 nci rr.addcsınde yazılı haller üyelerile yardımcılarının sayısı 185 den biri vâki olursa vukarıda söy e çıkarılmıştır. Bir yıl içinde terlcdiğimiz şcküde toptan ödeme cüme edilen eserlerden baskıları yapıl'r. Bunların. iştirakçilere ikmal edilenlerin sayısı 34 e varkcserck iadesini icab ettiren du mskU ve 62 kitab da baskıya veru.'nlara girdıkleri vaziyetlerin rilmiş bulunmaktadır. Üniversitemizde açılması prograhudusü üzerine ayrılışlarında ds sadece kesenekleri ile fi'li • ve mımız dahilinde buiunan yeni faitibsri hizmet zamları karşılık kültelerden Maden Mühendisliği larından kesrnrk itibar olunan Fakültesi için lüzumlu incelemeleri kısîmları (yüzde beşleri) veri eeçen yıl csr.asmda ikmal ederei lir. teşkilât krdrolannı ve kanun tasansmı hüTtflmcte arzetrr.iş bulunuTekaüd hakkından faydalanma voruz. Artık bir maden memleket' dan ayılanlara (toptan ödeme), •le olHuğunria şüphe bulunmıy.ın (kescnek iadesi) ve fbiriktirme Türkiyemb.d<? bu millî serveti işlesandığından iade) şekiinde yapı tecek Tiirk mühendislerini yetişlan ödemelerin, şu hale göre bir tirmek Cumhuriyet HükumetimiziTj birinden fprkları şudur: Topt?n cîe emeli olcluğu cihetle bu kadroödcmede CKesenek + Karşıl;k!ı lann yakmda kanuniyet kesberls+ F.'li hizmet karsnlğı + İti rnk fakülteyi açmağa imkân verebari hizmet zammı karşılığı) c?aini ümid ediyornz. ve bir;ktirme sandığından iadeMemleketimizin malî ve iktisatîî de: durumunu nazardan uzak tutmıya(Kesenek + Karşıhklar + rak tanzim ettiğimiz yeni sene bütFi'lî hizmet karşıhğı + İtibari çe tasarısı kabul edildiği takdirde hizmet karşılığı) önümÜ7deki sene içinde Taşkışla inFaizlerile birlikte ödenir. çaatını ikmale çalışarak ve bu stıretle yersizlik dolayısile henüz kuKesenek iadesinde ise: Kesenek | Fi'lî ve itibari.hiz ramsdığımız bazı lâboratuvarlarımet zamlarının yalnız «yüzde mızı tesis edecek ve kurulmuş olanbeş» olan kısmı) lann noksanlarını tamamlamağa çolıcaşagız.> Faizs;z oiarak ödenir. Teknik Üniversite açıldı Bundan sonra Rektör. talebelere muvaffakıyetler temennisi ile sözlerine son vermiştir. Rekîörden sor.ra kürsüye gelen Teknik Üniversite Talebe Birliği Başkanı Mükerrem Taşçıoğlu da kısa bir hitabede bulunmuş ve Rektöre bir büket vererek elinden öpmüştür. Hitabelerden sonra Ord. Prof. Salıh Murad Uzdilek felsefe, din. dil ve^eknik mevzuunda ilk dersi vermiştir. Törene son verildikten sonra Rauf Orbay ve Adnan Adıvar, Talebe Birliği idare heyetini, Birlik Lokalinde ziyaret etmişler ve talebe temsilcilerile Teknik Üniversite hakkında görüşmüşlerdir. Ayrıca kendileri ile görüşen bir arkadaşımıza Rektör Hulkı Erem ve Mimarî Fakültesi Dekanı Mukbil Gökdoğan. bu sene Üniversitenin İnşaat FakültesJne 125, Makine Fakültesine 100, Mimarî Fakültesine 75. Elektrik Fakültesine 75 yeni öğrenci almdığını, haricden İnşaat Fakültesine 2, Mimarî Fakültesine 1, Makine Fakültesine de 3 yeni profesör davet edildiğini söylemişlerdir. Teknik Üniversitelilerden bir heyet iki üç güne kadar Ankaraya giderek hükumetle Üniversite bütçesi hakkında temaslarda bulunacaktır. Esham ve Tahvilât % 7 faizli tahviller: AJ1J Slvaa Sıvaj 1941 1941 1941 Millî Mılll MilU Millî • Erzurum 1 • £rzu: um 27 Demı.yolu l Demiryolu U Demirvolu 111 Mudafaa 1 Mudslaa U Müdafaa Ul MüdaJa» IV 20.25 20 60 20.70 20 00 19 60 19 S5 20.40 20.00 20 6S 96.30 96.60 96 50 96.35 96.25 »6 40 95.50 23.10 20.25 19.70 97.03 98.85 95.35 110.00 64.00 70.00 SaU| 20.35 20.60* 2Ö.7O 20.10 19.70 19.65 20.40» 2 0 . >>Ü 20 85 > 9630 96'.a »6.50» »6.55» S6 25» 86 40 95.70 23.10* 20.35 19 S5 9S.20 98.S5 * 95.60 113.00 64.50 • 70.50 % 6 faizli istikrazlan Kalkınma lstikrazı I 1İI41 Uemıryolu VI Kalkınma 11 Kalkınma m 1948 Tahvlll 1 1 ! M K Tahvilı U 1949 Tahvlli I. %S faizli ikramiycliler: 1933 Ergani 2 1938 ikramiyeM Millî Müdafaa I Demiryolu IV Demırvnlu V 4 1/5 faizli. 1949 rahviller 12 %6O Hısse <en»dlert Mümeiail senedlert Merfcez Banicau I? Bankası l'.Ticaret BanKası Aslan Çimemo Şark değirmc?nleıi 1003 1911 Amorti Kupon fürk altını Rcsaa s ı ı n ı Reşad Elgazi . Heşad kulplu H?mid Aziz Itigıliz Guiden Fransiz Kok Napolyon Is\'içre A. Külce dcjras» » yerli Plâtin Ismet Reşad Hamld Aziz Çiçekl! Anadolu D. Yolu Grupu: Şirket Hisscleri: 117.00 11S P.0" 25.00 24 50 450 42S 16 30 16 25 23.25 23.50 175.00 157.00 81 00 178 45.00 47.50 45.50 46.40 44.90 43.50 61.50 43.10 50 00 46.75 45 25 . 680 661 11.00 Kıcdi Ponsiye tahvilleri 180.00 159.00 82 00 180 Borsa harici altın fiatlan 45.10 47.HO 45 50 46.60 43.00 43.60 61 60 43.15 50.50 47.00 45 :>0 6S2 662 Sıhhat Bakanlığt teşkilâtmda tayinler Ankara, 17 (Telefonla) Sağ lık Bakanhğı Sıtma Savaşı Genel Müdürü Dr. Seyfeddin Okan Sosyal Yardım İşleri Genel Müdürlüğüne, İstanbul Sıtma Savaşı Başkanı Mithat Süvey Sıtma Savaşı Genel Müdürlüğüne, Bakanhk müfetti^ierinden Dr Fazıl Gökçeören Sıtma Savaşı Başmüfettişliğine. doktor Salim Çimilli Sağhk Sosyal Yardım Başmüfettişligine terfian tayin edilmişlerdir. 12.00 Bcşibiılikler 222.00 223.D0 312.00 314.90 250.00 252.00 229.00 230.00 241.00 242.00 Arma iki buçuklular Bejad 21600 218.00 Türkiyc Pakistan Dostluk Hamid 188.00 190 00 Cemiyeti Vahid 17200 İ7S.00 (Türkiye Pakistan Dostluk Cemi . Ankara ı<?.r>o 144 00 yeti ı adı ile bir cemiyet kumlmustur. Liralık ziynet altınlan iki sene evvel kurulan Pakistan DevRe;ad 83.00 S4.00 letile memleketimiz arasındaki dostHamld 75.00 76.00 luğu yakından Ukib eden Cemiyetin Vahid 68.00 60.00 kurucuları aşağıdaki revattan müteAnkara 5R.0O 60.00 şekkildir: , Cumhııriyei altını Oıd. Prof. Ebulülâ Mardin; Ord. Liralık genif Prof. Ali Fu»d Başgil; Ord. Prof. Ba15.00 45 50 tki buçuklulc 109.00 ııo.oo mim Gönensay; Prof. Ismet Alkan; Bejllk Prof. Abdülhak Kemal Yörük; Millet213.00 214.00 Y»nm Hra vekili Cihad Baban: Heşid Saffet Ata2300 23.25 binen; Slıfiye Hüseyln Elbi: Nihad Hü Çeyrek llra 12.00 12.10 seyin Elbi; İsmail Sıtkı Oğuzbeyoglu; Serbest piyasada dövizler Faruk Fenik; Haydar Arseven; Celil Feyyaz; İhsan Derm»n, Ertuğuru! Ak DoUr N. V. 455 457 çe; Burhan Apaydın: Lutfi Burnova450 > efektif 455 lı; Ziya Gökçetin; Bedia Coskunsoy; Isvlçre frangı 106 107 İzzet Mühürdaroğlu; Nuri LeDer ve Frank (F.) 100 . 100 Nezih! Ulai'ay. Takas dolar . Takas sterlin Cemiyet iki memleket arasında fikir ve talebe mübadele etme; »eya• MuameJe görmOîtar. Bu flatlaı hstler tertib etme ve konferanslar ver•»at 17 de tesbit edilmijtir. " me gibi reevzularla iştigal edecektir. w • ovayı bajtanbaşa kateder. Güneş ışığının yeşille kucaklaşm?Çetinkayadan sonra treniniz siie ova sis altında kalmış gıbi sarp dağlar arafindan geçerken, görünür. Bilhassa gurubda, buvâdilerin loşluğu ve kapanıklığı rada iseniz, arasında, bir huzursuzluk du Koyu bir sis alUnda seyrecy.v yarsınız ve içinize bir gariblik Erzincaru çöker. Zaten akşam da olmak ü Değişmem bir beldeye, onu ak' zeredir. şam zamam Kemahtan sonra, gecenin ka \ mısraiarını söylersiniz. ranlığında yeni bir hayata ka*** vuşmuş gibi ferahlar, temiz bir Şimdi geîiniz, sönük hanümanhavayı içinize çekersiniz. Dışarı baktığınızda, geniş bir ovanın lar arasından eski şehir ıstikagerilerinde yüksek dağlar ve ay metinde, Fırata doğru yürüyeışığında parhyan gümüş renkli lim... Demiryol geçidinin altınFıratı görürsünüz; bunlar Erzin da kalan bu bölgede, hâlâ o bücanın ilk habercileridir. Artık yük depremin korkunc sar?ıntısı ve tahribatını duyar gibi osiz Erzıncan ovasındasınız. Bu, ışıklı sema altındaki de lursunuz; ürperirsiniz, gözleririn mânalı, sakin geceyi rüz niz nemlenir, kalbiniz sızlar... gânn getirdiği lâtif bir toprak Gördüğünüz manzara, gür ağaçkokusu ve böeek sesleri arasın îarın gölgesinde, her biri bir hada hayran hayran seyreder, yat ve hatırayı sinesinde saklıyan toprak yığınlarından ibaretgaşyolursunuz. Uzaktan gördüğünüz ışıklar tir. Bazan, bu ynğınlar arasında, Erzir.candır ama, o nazenine kuru bir havuz, sahibi için ağtreniniz olanca hızile koştuğu ve lamaktan. gözyaşı tükenmiş gibi siz ona kavuşmakta istical gös sessiz uzanır. Havuz ve bülbül, terdiğiniz halde, yol tükenmek Erzincanın ayrılmaz iki aşinasıdır. bilmez. İndiğiniz bol ışıklı istasyonda. Buralarda yeni inşaat yoksa bir fayton sizi yerinize götürür da, yer yer zeminliklere rastlaye berrak gökkubbenin altında, nır. Koskoca ve her biri birer serin bir havada, ağaçîarın size tarih olan binalarm enkazı öninni gibi geien tatlı sesleri a nünde siz, tabiatin bu yemyeşil rasında derin, bir uykuya da ve bereketli beldesine nasıl kıylarsınız. dığına hayret edersiniz. Erzincan için, (etrafı dağlık, Yorgunluğunuz artık geçmiş ortası bağlık) denir. Cidden, şeh tir. Bu bedbaht şehri, geliniz be rin tam bir tarifi. Ne tarafa gitraborce dolaşalım. seniz yeşil sizi kucaklar. Bu bol Gezimize, indiğimiz istasyon sulu ve musaid iklimli şehrin dan başlıyahm. İstasyonun ar başka türlü olmasına imkân var kasında, depre:ıızede şehre gi mı? Gerçe dağları çıplaktır ama den yoldan değil, sağdaki şose ovanın yeşilliğinden, bu çıplakden yürüyelim... Sağda istasyon lık gözünüze batmaz, o güzellojmanlarının güzelliği ruhunu lik sizi büyüler. zu okşar. Biraz ileriden sağa döBir müddet daha aşağıya doğnüp demiryol geçidini aştınıs ru yürünürse, Fırat kenarında mı yeni, daha doğrusu muvakkendinizi bulursunuz. O Fırat kat şehirle karşılaştınız demekki, bazı yerlerde kabına sığamaz tir. çağlarken ,burada yeşil yamaçŞimale doğru uzanan bu şose, lara yaslanmış ve ağaçîarın gölErzincanın ana caddesidir. Sol gesine saklanarak âdeta üzgün geride, yıkılan askerî mektebin ve sessiz akar. Bu yıkık şehir yerinde garnizon binaları, daha üstünde öten bülbül seslerinin ileride güzel bir park ve sinema hüznü içinde. bilmem Fırat nebinası, sağda hâl ve çarşı, ilk den üzgündür? Acaba Erzincaanda gözünüze çarpacaktır. nın kara bahtına mı, yoksa bunDaha yukarıda, iki tarafı de ca vâdilere rağmen hiç faydası re ve kenarlarındaki yüksek ka dokunmadan boşuboşuna aktığıvaklarm gölgelendirdiği yolun na mı? sağ ve solu, muntazam barakaKenarında oturduğunuz her larla meskundur. Bunlar muvakkat şehrin resmî binaları olujı, gölgelik size, asırlardır akışını bugün daireler, yeni şehirdeki ve tarihini fısıldar. Kendi kendinize hayale dalar ve tarih içinkonağa taşınmışlardır. Biraz daha yukarıda solda, gü de cevelân edersiniz. zel bir bahçe içinde tek katlı Biz Fıratı gene yatağında kenHalkevi binası s:zi kendine çe di ıztırabı ile 'başbaşa bırakarak ker. İlerledikçe, kahveler, dük şehre dönelim. Fakat Erzincan kânlar ve nihayette bir ilkokul sizi büyülemiş, artık siz onun görürsünüz. Bu bir kaç yüz met meftunu olmuşsunuzdur. Onu relik yolun sonu, az önceleri şeh unutmak ve hasretini çekmemek rin hududu idi. sizin için imkânsızdır. Yeni şehir, buradan başlamakErzincanlıların söyledikleri bir tadır. Buraya kadar olan yolun söz vardır: (Buradan gidip de her iki tarafında gerilere doğru buranın hasretini çekmiyen kimtek katlı binalar yer almıştır. se yoktur!) İlerledikçe, solunuzda, yanyaYıllar yılı söylenen bu sözün na, iki katlı mazbut evler ve sağ geride ise Hastane ile Lise binası jrerçekliğine ben de inanarak yeni Erzincanın çehresini belir Erzincana diyorum ki: tir. Biraz daha yukarıda solda, Ne kadar uzak olsan, burr.dnn diynr riij/cr. yüljgek muazzam Hükumet Konağı.ve önündeki âbide ile kar Sana kaviLştuğum gün olacağım şılaşırsınız. bahtiyar. Konforlu ve güzel görünüşlü Celâl Menokli evlerin yer aldığı ve parke döİst. Aksaray, Oyunbozan şeli yollann bulunduğu yeni şeh Sok. No. 16 rin her şeyi yakında tamamlanacaktır, ancak faaliyetler mahal Limaıımıı/.a gelen ithal maHnrı line masruf olmak şartile! Bir hsfta zarfında limanımıza gelen Sağdaki park ve daha geride ithal mallarının listesi ^şs^ıdai^r: ki stadyomu bırakarak. yolu 170 ton demir ve çeiik çubuk; 288 ton boru; 190 ton ziraat âleti; 358 ton kemuza .devam edersek. Sıpikör rette; 115 ton sac; 981 ton deri; 34 1on dağlarının kıraç ve kurşunî ya çay; 98 çinko levha; 365 ton kajıd; maçlarına varırız. Yamacın ileri 616 ton sulfat aminyom; 2"3 ton cisindeki şirın Vaskirt köyünün vi; 3f>0 ton tebefir tozu; 95 ton kııru pil ve bata:'ya; 92 ton £azeto kâğıdı; hayranı olmamak imkânsızdır. 60 ton göztası; 12 ton bakır tç!: 75? Bu yüksek yerden Erzincanın ton cam; 25 tor. kaucck: 10 tor, eirkpanoraması sizi mestedecektir. trik ampiilü; S9 ton elektrik cirrazı: İlk bakışta gözünüze, zümrüd 255 ton 5»p: 239 ton civid; 505 ;on gibi bir ova çarpar; Fırat ise bu elektrolit; 35 ton boya. Erzincan 23 BİRYURTYAZISI 19,0 1950 YUNl/5 NAD/HÜKAFATI Göztepe istasyonuna üç dakika mesafede Kayışdağı caddesi. Göztepe otobüs durağma çok yakın accle satılık ucuz müfrez arsalar. almak ve görmek istiyenlerin Nişantaşı Teşvikiye Pazarı No. 115 te Mehmed Özere müracaat edümesi. Telefon: 8300!). SATILIK UCUZ MÜFREZ ARSALAR Türk ticarît gernisinin ihtiyar kaptanı ve sahibi Modnn Türklerinden Saray'at Salih Ağa adında bir ihtiyardı. Turgud Reise teşekkür etmek için küçük oğluyla beraber perkendaye geMi. Savas daha henüz eona ermıçii. Turgud Reis kan ter içindeydi. Kılıcının kanını bir beze silm'kle meşeuldü. İhtiyar o sabsh iki büyük oğlunu kaybetmişti. Turçudu gorünce dizüstü çöküp onun syaklanna kapBnmak istedi. Fakat Turgud birakmadı. Onu aygğa kaldırdı. İhtiyar akrakallarını gene reisin göiiüne dayayarak ve hüngür ^hüngür ağlayarak: « Oğlum kadırgalara, sabah erkenden rast.geldik. Sert bir rüzgâr vardı. Hemen crsatabanda ederek det olduğu veçhile onlara hediyeerimizi götürdük. Kabul etmediBize tcsîim. ohrrmızı söyledişr. Bcnim gemimde üç oglum, bir onlsrın küçü&ü kınm vardı. îepimiıi csii' etmek istiyorlaroı. ifalvardım .v.<kaidım DinicmiyorBfrftnOıimo^ o»Bn zavnilj ^buyük ogıılU.,T,ır biri: « Baba bu yüreksiz adamlaıa sana zor gelir. Bırak beni ben de sizler kadar canımı pahahya satm?,smı bilirim» dedi. Öyle deyince onu öldürmeğe elim varmadı. Tam o sırada sen burnun arkasından göründün. Kurtulanlanmızın hepsi de canlarım sana borcludur oğYazan: Halikarnas Balıkçısı lum. İhtiyarın en küçük oğlu Hamza y e yalvarıyLrsun? Scnin bunne Turgud Reisle kalmak istedi. Onu lara yalvarman, kuzunun kasaba yalvsrmasına benziyor. Teslim >1 Turgud Reis kabul etti. On, on beş mıyacaSıtm M föyle. Ne yapacak sene sonra Hamzanm kendi enişlars» biran önce yapsınlar. Biz ö tesi olacağını'Turgudca o anda ne!ünceye kadsr savaşırız. Batırabi reden bilecekti? O mevsim sonunda Turgud Reıs, ürlerse, battrsınlar vesselâm.» deson batırdığt kadırgayı defterine di. kaydettikten aonra, defterini* zap• Kayıktakilere danışıp cevsb ver tedilmij ve batırılmış teknelere aid ; rn»k üzere gemiye dönri im. Tc^iiı» kısmını gözden geçirdi. Orada şunolrmmağa İtarar virdik. Evlâuia lar yazılıydı: rim ve aemidekilerle helâîlaşum. «Batırılanlar: Dört kadırga, iki Topumuz yoktu. Birksç arkebüsü feıkata. müz ve y«ıylı okiarımız vardı. OnZaptedilenler: Bir kadırga, bir larla cepanemir tükeninceye kadar kalita, bir pcıkende ve bir tiriövüçecektik. Yalnır son kurşunu caret gemisi.> mu düşmanla.'in eline düşmemesi Turgvdca, Oruc Reise kavuşuyor i:.in kızınu öldürmekte kullnnacak Kristof Kolomb'un Arherikayı tım. Sonra, di$le tıınakla boğazla keşfindenberi on sekiz, on dokuz şarak canUrımın pahahya sata sene geçmişti. Turgud Reis yirmi, cak*"ık. Onlar bir cevab vermemizi yirmi bir yaşındaydı. (1510 senesi) beklemeden top ateşi açarak üze Artıık İspanyollar, yerli Amerikarimizo laldırmağa koyuldular. Eiz hları, kılıcla, kamçıyla ve ateşle > de da.VEnrr.ağa başladık. Bir safıtc Öldürerek, elleıindeki mücevh« ilevarmadan cepsneniız tükendi. İki ri, alünları ve gümüşleri alıyor ve büyuk cSl'.ım şchid olclu. Ben aı İspanyaya taşıyorlardı. Tuıeud Eelık son dofa oiarak pişiovıımu Hol is o kışın kcndi Karabağ köyünde riurup kı« (.ramaKB koyulcium. ve Sıralr" az :anmadasının öleki Kızımı clinde kılıc KıMnnı. B^n^. köylcrinde çeşmeler, sarnıclar ve •Baba beni öldüımen ne de elsa çocuklar, «doğruyu yalandan e.vırd edebilsinler,» diye mekteb, medre hnı mulkünü saüp kızı Selimeyle se ve mescidler yapürmjştı. Arük göçmenler kafi'esine kaüldı. Büadı büfün Batı Anadolusunun kı tün kadmlar ve ihtiyarlar fnkataya yılarında anılmağa başlanuştı. O bindirildi. Çünkü bütün gemilırrin içinde toplan en az olanı oydu. nun için türküler söyleniyordu. O yılın ilk bahan gelince, Tur Yolda savaşmak zorunda kahnırsa gud ReL? Mandaiiyat körfezinden fırkata yoluna devam edecekti. bir kadırga, bir kalita, bir fırkata, Fırkatanın süvariliğine Endülüslü ve bir perkendeyle denize eçıldı. tayin edilmişti. ikıdülüslü, kadınlaYavuz Sultan Selim Doğu;,la uğ ra, çoluk çocuğa bakarak, ctam raşmak üzere bütün Baülılarla Nuhun gemisine benzedik. Her barış halindeydi. Bu sebebden Os çeşidden insan var,» diye gülüyormanlı sularuıda korsanlann hare du. Koca Yunus, Sarı Hamdi, Ates ketlerine fena gözle bakıyordu. Bundan dolayı da Turgudca Sıra Yaşar, Nuh, Musa ve (eskiden lovaz. kiyılarma sessiz sadasız, giz Paho) Sessiz Mehmed, öteki geserpilmişlerdi. Turgudca lice gelir giderdi. Lâkin bu cefer milere ki denize açılışında kö>rü Karabağı kadırgada idi, ve yarunda Saraylat ve Sıralovan top ateşile selâmladı. Salih Ağanın oğlu Hamza ve geÇünkü artık Afrika kiyılarma ve miye almması için ağlaya ağhya yslvarmış, ve alınmıyacağını anOruc Reisin yanına gidiyordu. Babasmı berabet götürmeği is layınca bayılmış olan on bir yaştemiştL Fakat adam hasta olduğu lannda bir çocuk Uluç Ali vardı. Turgud Reisin küçük donanması için istemedi. Babası gitm3yince de anası köyden ayrılmadı. Onları uygun bir kuzey rüzgârla Sırrlovaz gelip görebiliıdi veya daha iyisi yarımadasından ayrıldı. Herkes sonra aldırabilirdi. Egribozlu Mu neşe içindeydi. Turgud Reis Cerirad, çocuklarile beraber karısı go adasile Mora yarımadası sraGüllüyü. Musa Sunayı, Nuh Mime sından geçti. Artık doğmuş, büyüti, ve denizcilîrden evli olanların müş olduğu Arşipel denizlerini arepeycesi de karılarını, çocuklannı, kasında bırakıyordu. Bundan sonbaba ve analarını, beıaberlerinde ra hayaünın çoğunun Batı Akdealdılar. Bunlsnn niyetleri Afrikada nizde geçeceğini, bir ön ^uy^uyla yerleşmekti. O sularda düşmanla sezdiği için mi ne? hüzünlü gözdiledikleri gibi çarpışabilirlerdi. lerle Doğuya doğru uzun uzun baSaraylat Salih Aga Turcudca ne kıyordu. Sicilya adasınm ktzeyine reye giderse ondan ayrılmıyan cğ rota tuttu. Maksadı Tunusa var!u îl:ımzayla beısber aitro^k itti mak ve Oruc Reisi bulmaktı. Siyordu. Onun için Modondakı ıra, ciiyaya yarıknca adarun dan Tunusa doğru dümen kırıldı. Yirmi otuz mil kadar yol alındıktan sonra uzaktan uzağa bir top sesi duyuldu. Turgud Reis Endülüslüv3 hemen fırkatayla Halkulvat yolunu tutması emretti. Kendisi mütebaki üç gemiyle top sesinin eMiği yere prova çevirdi. Dört, beş saatlik bir yol alındıktan vonra ufukta bir çök direkler göründü, biraz sonra. savaşmakta olan iki donanmarun gemileri dürbünlerle teker teker seçilebiliyordu. Bunların aliı kadarı korsan bayrsğını, on iki kadarı da İspanya bayrağını taşıyorlardı. Onların ötesinde kıyı, kıyıda da Beccaye kalesi görünüyordu. Gene Turgudca olanca yelken, ve küreğile korsanlara yardıma kcştu. O da korsan flandıra ve bayraklarını çekti, top menziline giıeceği zaman yelkenlerini îstinga ve küreklerini salya etti. Az sonra en yakın gemüere korkunc bır ateş açtı. Bir İspanyol gemisi bat:nca ötekilerin sinirleri bozuHıı ve kaç mağa başladılar. En geride kr,!anların ikisi rampa suroiile zaptedildi. Düşman çekildikten sonra Turgudca korsan filosunu toplarla selâmladt ve bir sancîals ati~yarak korsan filosu kumandanım selâmlam&ğa çitti. Filo kumaııdamnm kim olduğunu öğrenmijti: Oruc Reis! (Arkası var) Emniyet Genel Müdürlüğünden: İstanbul şehrinde polis radyo telefon tesisatı yaptırılacaktır: İstanbul şehrinde yaptırılacak polis radyo telefon tesisatı, 22/11/949 salı günü saat 15 de talibine ihale edilmek üzere kapalı zarf usulile eksiltmeye konulmuştur. Şartnamesine dahil projesine göre yapılacak bu tesisst ve yedek 'parçalarma 185.000 lira bedel tahmin edilmiştir. Şartnamesi Emniyet Genel Müdürlüğü Satınalma Komisyonunda görüiebileceği gibi hazine veznesine yatırılacak 925 kuruşluk makbuzun tevdii halinde verilebilir. İsteklilerin 10500 liralık ilk teminat makbuzu veya banka mektubu ve 2490 sayılı kanunda yazılı belgelerile birlikte mühürlü teklif mektublarını eksiltme günü saat 14 e kadar Genel Müdürlüğümüz binası içindeki Satınalma Komisyonuna vermeleri. (14397) İŞÇİ KIZ ARANfYOR Ambalâj işlerinde çalışmak üzore işçi kızlar aranıyor. Istekliicıin Rızapaşa yokuşu Şark Han Arı Fabrikasına raüracaatleri. Konya Ereğli Belediyesinden: Konya Ereğli Belediyesince yaptırılacak 579 metre tul içme suyu boru ferşiyatı bir ay müddetle açık eksiltmeye konulmuştur. Kcşif bedeli 7583 lira 57 kuruştur. Teminat akçesi 568 lira 77 kuruştur. İhale 24/10/949 pazartesi günü saat 15 de Bclcdiye Mcclisi salonunda Belediye Encümcni huzuru ile yapılacaktır. Keşifnamn ve buna aid diğer evrak Belediye muhasebesinde bedelsiz görülebilir. M4604)