Catalog

J 25 ınci yıl Sayı : 8769 umhuriyet K U R U C U 5 U : Y U N U S NADİ lelgraf ve mektub adresü Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu Istanbul No. 246 Telefonlar. Umuml Santral Numaraa: 24298. Yaa Uleri; 24299. Matba*: 24290 1949 MODEL YILDIZLAR TAKVİMİ Esther William0(rt§4)ianna Durbin Iinda Darnelt^Maria Montez Rita Hayworth Sıapfc'İîay'^ard Yvonne de Carlo Cora^Jjjfflâe Hedy L&marr, John Hall v.s. 18/24 eb'adında en güzel pozları. Fia{ıTS(f,rkuruş. Yayan: MODŞg? KİTABEVİ. Beyazıd ^^Jftbul. Toptan: İbrahim Erb«!^ep%>ostane Cad. Pazartesi 10 Ocak 1949 Filistindeki durum Anayasanın tadiline dair Ankarada ilgi yarattı Celal Bayarın tikri Orta Doğuda sükunun iadesi lttzumu tizerinde ehemmiyetle duruluyor Yol En kolay yol! Sarige hükumetinin uçak satın almak üzere ütçe açığmı kapatmak için tutnlan yolun, malî vaziyeti duzenlemek için takib edilen yolların en kolayı olduğu gbriilüyor: Devlet elile satdan maddelerin fiatlanna zam yapmak, vergileri arttnmak, yeni vergiler koymak, tahvilât çıkararak bordanmak ve nihayet bunlar da kâfi gelmezse, memur maaşlanndan ktrpmak. Bu yol, bütçe>i denkleştirmek için en kolay; fakat hemen hemen bir çıkmaz yoldur. Çünkii bütün bu tedbirler hayaü pahalandınr; geçimi güçleştirir; dar ve değişmez gelirliler başta olmak üzere, fakir ve ortahalli halk kütlelerinin ıstırabını arttınr. Hayat pahalüanınca de^Ietin bir çok masrafları da artar. Meselâ ordunun iaşesi için verilen tahsisat kâfi gelmez; her türlü bajındulık işlerine aynlan paralar da jetişmet Bütçe yürürluğe girdikten bir muddet sonra, yeni tahsisat almak icab eder Nitekim 194S yüı bütçe açığı bu •\u7den 155 milyon 430 bin lirayı bulmuştur. Bunun 96 milyonu gelir fazlasile kapatılacakmış. Tabiî bu gelir fazlası içinde şekere japılan tepeden inme zammm hasılası da ıardır. Devlet masraflarınm mütemadi artıgı kar|isında gitiikçe genişleyen hutçc açığuıı kapatmak icin Malije Bakanlığı ^ ne yapsın? denilebilir. lyi ama yapılan zamlar, artaa vergilerle gittikçe vahimleşen Tfayat pahalıhçı karşıs^Mİ», J«lfc ne yapsın? Anlaşilan bükumet, vergi mükellenerinin odcme kabiliyeti son haddine vardığı kan^atinds değildir ki bazı tehiri kabil işleri gelecek >ıllara bırakarak butçede sıkı bir tasarrul yapmak ve vergileri daha âdılâne bir şekle sokmak yerine bazı maddelerin üatlannı arttınnak, yeni vergıler ihdas etmek suretile mukelleflerin, jani halkm sırtındaki yukü bir miktar daha ağırlaştırmakta mahzur gbrmuyor. Bu fiat arüşları, tergi artışları. geçim vasıtalan artlşlan nereve kadar gidecek ve ne vakte kadar devam edecek? Bunun bir haddi yok mu? Ddnci Hasan Saka kabinesi, i§ başına geldiği zaman gerci hayatı ucuzlatacağuu sarahatle ^adetmemek suretile ileride tenkidleıe ve muahazelere uğradığı zaman .ben hajatı ucuzlatmağı vadetmemiştim ki» diye işin içinden çıkmak yolunu sigortalamıştı ama, hiç bir hükumet hayatı pahalılaştırmak, geçimi güçleştirmek, halkı tahammülunden fazla vergiye bağlıyarak ıstırabı arttırmak için iş başına gelmez. Her hükumetin vazifesi, vadetsin etmesin, halkın vergi yükünü hafifletmeğe, geçim darüğını feraha çevirmeğe çalışmaktır. Mnhtelif sebeblerle bunu yapamazsa, hiç olmazsa, mevcud vaziyeti idarae ederek yeni vergiler, yeni zanılarla geçimi daha güçleştirmemek ıstırabı daha ağırlaştırmamakla mukeüeftir. Maliye Bakanlığı ve hükumet ise. halkm şiddetle istediği ve sabırsızlıkla beklediği biraz ferahlaücı yola girmedigi gibi, mevcud vaziyeti muhafazaya çalışmayı da bir tarafa bırakarak yeni zamlar, yeni vergiler jolunu tutmuştur. Işi böyle kolay tarafından tutunca Maliye Bakanlığı yapmak, hiç de güç değildir. Büyük Mjllct Meclisi komisyonlan. yol vergisini, yanlış ve haksız olarak lüks vergisi adı verilen esya vergisini hafifletmek tarafını iltizam edince de bu vergilerden umduğu kadar gelir sağlayamıyacağmı gören Maliye Bakanı. memurların aylıklarından cüz'î kesintiler yaparak vaziyeti düzeltmek istiyor. Şimdilik cüz'î denilcn bu kesintilerin ne nisbette olacağt henüz raalum değilse de, evvelâ cüz'î olarak başlayan bu knpmalarm sonra kiillî olacağı teerube ile sabirtir. Çunkü maliyerilerimiz. hiç bir tahakkuk ve cibayet masrafı olmadan bir kalemde kolayca elde edilen bu 7ahmetsiz, fakat adaletsiz vergileri ve kesintileri çok severler. Nitekim, yılladanberi. bnce kazanc vergisi, sonra da buhran vergisi, muvazene vergisi, hava kuvvetlerine yardnn vergisi, yüzde 5 tekaüdiye kesilmek suretile menrar ücret ve ayhklan knsa benzetilmiştir. Baremin en küçiik derecesindeki 15 lira aylıklı memurun maaş tutan 1947 de yapılan zamdan sonra 150 lira olmııstur. Bu memur 34 lira vergi verir; cline 108 buçuk lira geçer. 7 nci derecedeki 60 lira ayükb memurun maas tutan 400 liradır. 105 buçuk lira vergi verir; eline 321 lira 71 kuruş geçer. Baremin birinci derecesindeki 150 lira aylıklı mahdud vüksek maaşlı memurlann maaş tutarlan 1000 liradır, 318 lira 75 kuruş vergi verirler; ellerine geçen para 631 lira 25 kurustur. Bu rakamlar memleketimirde en cok vergi verenlerin dar vc değismez gelirli memurlar olduğunn ispat eder. Biz7at Maliye Bakanı. gerenlerde yaptığı he\anatta kazanc vergisinin adaletsİ7İiğinden bahsederC17MHURİYET Arkaşı Sa, 3, Sü, 4 te • ((Tadili, şahısların menfaatlerini düşünerek değil de millî iradenin daha iyi işlemesi için istiyorlarsa kendilerile beraberiz)) Türkiyeye müracaat ettiğine dair Ankarada ortaya atılan şayialar asılsız Celâl Bayar, Nenderes ve Koraifan Antakyada hitabelerde bulunduktan sonra dün akşam Ankaraya hareket ettîler Antakya 9 (Hususi) D. P. Genel Başkanı Celâl Bayar, yanmda Adnan Menderes ve Refık Koraltan olduğu halde bu sabah şehrımize gelmişler ve Demokratlar tarafından tezahüratla karşılanniışlardır. Celâl Bayar ve arkadaşiarı doğruca D P. merkezine gıtmişler ve burada birer hıtabede bulunmuşlardır. Celâl Bayar ezcümle şunlan söylemiştir« Güzel şehrinizin kapısmda bütün Antakyanm Partımize karşı besledıği sevgi ve itımadın şahıdı olduktan sonra Adnan Menderes arkadaşım bana sordu: " Biz burada mı seçimleri kazanamadık?» Hakıkatan seçimlerin dürüst olduğunu kabul edersek, güzel ilinizde seçimleri kaybetmiş olmamız bir muamma olurdu. Halbuki seçimlerde neler yapıldığmı hepımiz bılmekteyız ve en iyisini de yapanlar ve yaptıranlar bilmektedırler.» Arkası Sa. 3. Sü. 2 de vergisinin son şekli Majister tipi uçaklaruıdan birkaçı Ankara 9 (Telefonla) Fılisttn kar tarzJarı devara ettiği takdirde kendilegaşahgındaki son geiişmeler Ankara si rıne sempati besknen mubitlerde de yasî mahfillerınde dddî bir alâka üe aksulâmeller yaratacağı, bılhassa jabantakıb edilmektedir. İngılız uçaklarının cı dıplomatlar çevrelerinde ehemmiyetduşurulmesile busbutun gerginleşen du le belirtilen mutalealar arasındadır. Durumun daha ziyade gerginleşmiş ol rumun bir an dnce ddzelmesi Ortadoğunun sukun ve selâmeü namına elzen duğu bir sırada Turkiyenin arabulucu fifatile roKinun ehemmıyet ve nezaketi gorülüyor. Arkası Sa. 3, Sü. 2 de Yahudilerin son zamanlardaki hareket Tasarı yakında uffiumî Stcyette görüşülecek Türkiyede ikamet eden 18 ilâ 60 yaşmdaki erkekler 6 lira maktu vergi ödeyecekler Ankara 9 (Telefonla) Yol vergisi kanun tasarısı komisyonda son şeklini ahnıştır. Yakında umumî heyette göj ikamet eden 18 ilâ 6J yaşmdaki erkekler 6 lira maktu yol vergisi odiyeceklerdir. Silâh altında bulunanlarla öğrenciler ve bazı yabancılar, malul fakirler ve 60 yaşmdan yukan olanlar maktu vergiden istisna edilmişlerdir. Kadmlardan kazanc vergisine tâbi işi Arkası Sa. 3, Sü 5 te Yunan kabineslni takvîye Papandreu, Sofulis kabinesine iştiraki kabul etti karlar altmda bir görünüşü İngiltere, Orta Doğuda askerî tedbirSer alıyor Ingiliz uçakları Ürdüne harb malzemesi naklediyorlar NewYork 9 (E.) Yahudilerin be§ Ingiliz uçağıru düşürmeleri üzerine Buyük Britanya hükumeti Ortadoğuda süratle askerî tedbirler almağa başlamıştır. Urdıinün Akabe limanına yeniden asker sevkedileceği söylenmektedir. Israil birlikleri tarafından tehdid edilmiş olan Urdünün başkenti Ammanda Ingiliz askerleri dolaşmaktadırlar Bu arada Maffae hava alanına 10 Ingiliz uçağı tarafından harb malzemesi taşınmaktadır. Venedıkte ve Trablusta bulunan iki Ingiliz harb gernisi süratle Malta üssüne dönmek ve orada diğer Ingiliz deniz bırliklerine katılmak emrini almışlardır. Bu harb gemilerinın Akabeye gidip gitmıyecekleri bilınıcemektedir. Diğer taraftan Maltadaki bütün Ingiliz deniz birliklerinde izinler kaldırılmıştır. Iki Ingiliz kruvazorü de Kıbrısa hareket emrini almışlardır. Arkası Sa 3. Sü. 1 de Mecîisteki Tahtakılıç hâdisesi ve Uşaklılar Yarın Uşakta yapılmak istenilen mitinge Kiitahya Valisi izin veratedi Ankara 9 (Telefonla) Buraya gelen haberlere göre Uşak'a bu ayın on birinde saat 13 te Tahtakdıc hâdısesi dolayısile bir mitinş yapümasma karar verılrrişür. Sdylendiğine göre mitingde parti farkı gözetmeksizin bütun Uşaklılann katılması için çalışılmıştır. Müstakil demokratlardan Hasan Dinc ve Ahmed Çınar, Mıllet Partisinden Suphi Batur ve Enver Gücle doktor Mustafa Kentli bu mıüngds soz alacaklardır. Ancak tertib heyetinin bu yoldaki müracaatine Kütah ya Valisi verdıği cevabda, hâdisenin Arkası Sa. 4, Sü. 7 de Atina 9 (a.a.) (afp) Sosyaldemok» rat partisi bderi Georges Papandreu'nua Sofulis, Çaldaris hükumeüne Harbiyo ' Bakanı ve ikincı başbakan yarduncısı o4 iarak ıştiraki prensia j'ih a r ' 1 '», Vf^O «tj mesı üzerine, hükumet meselîsinin hal« lolunduğu sanılmaktadır. Oğrenildiğine göre, Papandreu taraftarlan Bayındırhk, Ziraat, îaşs Bakanhk» Basm, Yayın bütçesinde 110 bin lira tasarnıf yapıldı Komisyonda. Radyo ve Basm Yaym bütçeleri üzerindeki görüşmeler dün sona erdi Ankara 9 (Telefonla) Mecks Butçe Komisyonu, bugun Basın Yayın Um'jnı Mudürluğü butçesinı muzakereye başlamıştır. Görüşmeler uzun sürmekle beraber sert tartışmalar olmamış, neticede Basm Yayın ve Radyo bütçeleri uzerindeki gomşmeler neticelenmiş ve Anadolu Ajansı mevzuundaki müzakereler de yarma kalmıştır. Komısyonca, bu Umum Müdurlüğün bütçesi için raportor ajTilan Ahmed Remzi Yuregir, raporunda izah erhği fıkirleri ve teklıfleri hulâsa etmiş, Basm Yaym karosanu luzunnundan fazla geniş ve gerişhği nisbetiade de verimsiz bulduğundan dolayı kendisine yapılan bazı târizleri de kaydederek şimdi Arkası Sa 3 Su 4 te Bmtt Birliğinin savunma hatlart Rhin nehri ağzı ile İsviçre arasına kuvvetli garnizonlar yerleştirilecek Gazaııfer Bilgenin hastalığı Ağzından kan boşanarak Deniz hastanesine kalchrılan dünya şampiyonumuz, hiç bir taraftan yardım göremedi Teessurle haber aldığımıza göre, 63 kıloda dunya serbest gureş şampıyonu Gazanfer Bilgenin birdenbire sğzından kan gelmış ve Deniz hastanesi başhekımi Dr. Salâh Sun, hastanın tedavisinı yapmak uzere kendismi derhal Deniz hastanesine kaldırmıştır. Gazanfer Bilgenin dün röntgeni alınmıştır. Dr. Salâh Sun, kendisile görüşen bir arkadaşımıza, bu hususta şunlan söylemiştir: « Gazanferin sıhhî durumu iyi değildir. Bugün gene ağzından kan geldi. Diinya şampıyonumuz, Kasımpaşa kulubunün kendisme verebıldiği camEiz ve çerçevesiz soğuk bir odada yaşamaktadır. Dünkü bazı gazetelerın yazdıkları gıbı, kendisıne Federasyon tarafından hiç bir yardımda bulunulmuş değıldîr. Gazanfer Bılge, ıkı gun evvel rahatsızlanarak Vılâyete müracaat etmış ve bir hastaneye yatırılması için Vali muavinının muzaharetini iştemıştir. Fakat, Valı muavini, gureşçımıze fakrühal ılmühaberı getirmesini söylemış ve kendısıni herhangı b:r hastaneye sevketrnemiştır Güreşcımize bir n evvel yardım yapılması lâzımdır.» Ankara Radyosu. dunkü neşrıyatı arasında Gazanferin rahatsızlığını büdırmig ve şıfalar dilemı§tir. Londra 9 (Nafen'» Sunday Times gazetesi muhabiri Brandon'un bildirdiğine gdre, Batı Avrupa savunma eksperlen, Batı Bırliğinin Rhin nehri üzerindeki müdafaa hattı plânlarınm pek yakında tamamlanacağı kanaatindedirler. Ayni muhabir şunları da ilâve etmektedir: «Savunma hatb, önümüzdeki dokuz ay içinde tesbit edılmiş olacaktır. Bu savunma hattı tamamlandıktan sonra da, batı Almanyada kurulacak ileri mevzılerle meşgul olunacaktır. Rhir nehri ağzı ile isviçre hududu arasında dağımk bir halde kuvvetli garnizonlar Arkası Sa. 4. Sü. 7 de Papandreu larına ve Harbiye Eakanlığı mus'ejarlı* ğma getırileceklerdir. Halen Harbiye Bakanı bulunan P.endia^ sivıl koordinasyon bakanlığına geçecektır. Iç işleri ve Maliye Bakanlıklan Pana^ giotıs ile Kanellopulos"a teklif edilmiştir. Bırlıkçi partı lideri Kanellopulos henüa cevabını vermemiş bulunmaktadır. Başbakaa Sofulis, Başbakan yardımcısı Sa 3. Su 'i da 3 tanınmış sanatkârın müsterek derdleri Vasfi Rıza, Muammer Karaca ve Necmi Rıza vergilerin ağırlığından şikâyet ediyorlar Yahya Kemal Cevad Fehmi Adnan Saygun Gl. Dr. Hüseyin Kemal Troi. Cahid Arf Hastanelerde yatak adedi arttırılıyor Bu yıl 17 devlet hastanesine 345 yatak ilâve edilecek Ankara 9 (Telefonla) Önumuzdeki yıl, 17 Devlet hastanesine 345 yatak ilâ'.e edileceğinden Sağlık butçesine 1948 yılına nazaran bu maksadla 1 milyon 152 bm 156 lira fazla odenek konmu^tur Bu arada Haydarpaşaya 30, Istanbul Çocuk Hastanesine 30, ütanbul Akıl Hastanesine 195 yatak ilâve edılecektir. İnönü ÂÎntağanı bugün Ankarada îevzi ed Armağanlan şiirde Yahya Kemal, ti\atroda Cevad Fehmi, musikide Adnan Saygun, ibni araşhnnalarda General Dr. Hüseyin Kemal, matcmatik ve fızikte de Profesör Cahid Arf kazandılar Büyuk Mıllet Meclısinin 1846 yılı ha ka tarafmdaıı sahıHerine verilecektir.^, zii'anında güzel sanaüaı, bilim, kejif ve Bu husıı^ta Başbakanlık, aşağıdakı U4 iatiralar sahasmdakı en muvaffak eser tebliğı yayı ilamıştır. !ere verılmek uzere ihdas ettiği <Inör.u San'at mukâfatlan arır.ağanları» bugün Ankarada torenl? Ankara 9 (aa.) Başbakanlıktaıl dağıtılacakhr. tsblığ edilmiştir: ü armağanı kanunu gereğınc^ Tdren, Başbakanlık binasında yapüa Arkası Sa. 3, Sü. 7 de J cak ve mükâfatlar Başbekan Hasar^ Sa Va.'fa Rıza Muamıner Karaca Necmi Rıza i Yazısı uçüncü sahıjemızde