Catalog

Sehir haberleri Rusya harbe hazır mı? IKTIBASLAR Bu yazımn muharriri miUetlerarası tanınmış bir Amerikan gazeteei ve ikttsadcısı olan Henry Tailor, 1930 da yadığı bir seri makalede Nazi totaliter iktisad sistevıinin bir harb tehîikesi doğuraccğı tezini ortaya «surmü? ve hâdiseler, sonunda ona hak vervv.şti. Aylarca süren tetkik tahlil ve araştırraadan sonra tjte bu Amerikalı iktisadcı, son güıüerde Sovyet Rusyaya dair aşağıda okuyacağınız yazısmı ncşretmiştir. CUMHURllET 9 Haziran 1848 TURKIYAT BAHISLERI U E T M NALINA' n t H 1 MIHINA Haydi Cenub şehirlerimize!... çakla yurd turuna çıkan geııc arkadaşımız Metin Tok eıin dünkü Cumhuriyct'te çıkan «bütün cenub vilâyetleri kaçak eşya ile dolu» başlıkh güzel. fakat acı yazısmı elbette dikkat ve ibıetle okunıuşsunuzdur. Muharıir, bir kaçakçı evinde gtirduklcrini şöyle anlatıyor: ı yüz yirmi alh bin mildir. Demiryolu Karnelerin tevzii işi yarın ntkliyatı, Rus iktisadiyatmda bir nusona erecek maralı engeldir. Rusyayı daha yıllarca uğraştıracaktır. Bueünkü beş yıllık plâMahallelerdeki tevzi komisyonlan jens\ göre dahi, Rusya ancak 4500 millik ker karnelerinin tevziine dün jde devam bütün rararı devlet Eski Osmanlı kül • • • • • • • • • • • • • • • n Yazan: yeni hat yaptırabilmektedir. Sebebi de, etmişlerdir. Bu karneler ilk olarak şeh türünün en bariz hazinesinden taz «Dalh budaklı, renk renk ipekliler, nazilerin eiine düşen arazinin batı kıs rin uzak mahallelerine verildiğinden cepheleri siyasî ve min edümiştir. Ef adi bir zevkin mahsulü olan ufki çizmında toplanmış olan harb öncesi de merkez kazalardan tevzi komisyonları dinî fıkir ve vicdan ' kâr ı umumiyenin gili naylon çantalar, kadüeler, çakmak miryolu şebekesi fena halde hasara uğ na müracaat edenler karne alamamış hürriyetlerinde gös I «Gazste. den evvel taşları, sandal biçimi kunduralar, nayramış. ve bunların yeni baştan tamiri lardır. Karnelerin yarm her tarafta terilebilir: İlmî ve ki tezahür vasıtası lon ayakkabılar, bir kaç tenis raketi isde öne alırunıştır. Rusya çoğu demir tevzi edilmiş olacağı biidirilmektedir. Bu makulelere kulak dutma ve «Arzıhal» dır; bunun bir çok imzalarla kemlelerin ve koitukların üzerinde duahlâkî meziyet ve kıymetlerile şöhret >olu malzemesini değiştirmek zorunda umumî bir mahiyet alan şekline de ruyordu. Etrafta keskin ve nefis bir Diğer taraftan perakendeci bakkallara bulmuş ülemadan bir çoklsnnm siyaji intikam kasdın itme! kalmaktadır. Bir çok eski lokomotifler satmak üzere, Şeker şirketinden şeker ve hukukî kanaatlerini en heybetli paDiye reddetmiştir. Bu medenî cesaret «Mahzar. denir; bununla beraber «Ar kahve kokusu vardı. Bir tarafta küçük hâlâ kullanılmakta, Almanya ve peyk alacak toptancı şekercilerin isimlerini diçahlara karşı bile sonuna kadar mü bazı müstesna şahsiyetlere münhasır zıhal» in her iki manaya kullanıld:ğı torbalar içinde çay mevcuddu.» devletlerinden bir çok cer stoku mu ihtiva eden listenin Belediye tarafmdan dafaadan çekinmemiş olmaları, ancak zannedilmemelidir: Halkın ölçüsüz «esi vaziyetler de vardır; meselâ Sadaretin ssdere olunmuştur. Isveç mühendisle şirkete gönderilmesinde de gecikme ol işte bu fikir ve vicdan hürriyetini mıllî şairin ölçülü sesinden çok keskindir. ilgasından hasıl olan müşkülâta karşı «Benim gizlice gördüğümü sandığıra Rusya, dünyaya harb açabilir mi? rine göre, Sovyet ressamları, Amerikan muş perakendeciler de toptancılara mü bir şuur htline getiren olğunluk dev Kanuni'nin muhtelif eserlerile meşhur halkın padişaha itirazından bahseden kaçak eşyaların, hani neıedeyse şehrin Bugün karşımıza dikiler. bir numaralı lokomotifıerini kopya etmekte ve iyi de Selânikî Mustafa Efendinin şu fıkrarinde yetişmiş olmalarile izah edilebilirracaat etmişler, fakat şeker alamayınca Veziria'zam Lutfi Paşa taşra halkınm sokaklarında işportalar içinde satıldığısual budur. Rusyanın harb plânları, lokomotit yapmaktadırlar. Bütün Rus smda öyledir şikâyete başlamışlardır. Maamafih bu Bursa Kadısı (Molla Şemsüddini Fs bile: nı anlayınca, kendi Rendime nasü görbizde de olması gerektiği gibi, sınaî SF.nayii gibi devlet malı olan ve siyasi nârî) gibi» mahkemede YıldırımBâye«Halkı âlem (Mühürsüz arza amel düğümü tahmin edebüirsiniz. Antakya, liste ancak dün şirkete gönderilmiştir. •Ednâ şey içün teşekki ile lstanbul'u ekonomisine istinad etmelidir. Sovyetler nüfuzlar altında bulunan otomobil saBazı akşam gazeteleri henüz karneler zid'in şahidliğini reddeden, (Molla Gu doldurup kahtı Âstâne'ye sebeb ve te olunmaz, Fadişâhum.» deyü nice nice Iskenderun, Gazianteb, Kilis, Urfa, NuBiriiği iktisadiyatına dair olan malumat ncyii idaresi. kendi ihtiraı otomobiller srzıhâller sundnklarında Şehriyârı tevzi edilmediği halde buniann kara rânî) gibi Fatihin bir fermanını mu zâhüme bâis>, saybin, Mardin hattâ daha yukarı vilâbol değüdir ama. bir çok temel hakikM inşa etmemekte, ufak tefek tadillerle âlîlebâr Hazretleri mukayyed olmayup borsaj^a düşütüğünü, Mısırçarşısı kapı gaayiri Şer'i şerif olmağın. yırtıp atyetlerin bir kısım yerleri hudud kaclmasından korktuğunu anlatır ve: ler elde etmek imkânı vardır. Ilkın Amerikan veya ingiliz otomobillerini tıktan başka, kıyafetile sofrasınm ihti(Lâzım değiil mühür virilmek, çimden smda fiş halinde satılmakta olduğunu cNâs devleti ta'ytb idüp beynennâs ffirü kimseye mühür virilmez. cüm çakçılarmın sayesinde birer «naylon nefsi h»lk ile memleketin durumunu taklid eylemektedirler. Böyle olmakla şamına bile dil uzatarak: yazmışlardır. Yaptığımız tahkikata göre nıüUlea ile işe başlayahm. Rusyayı hu beraber, Rus otomobilleri pek sağlam Libâsun haıâm. taâmun haram: Ha güftüşinîd ile devleti dillendirecek iş letülmülk VekîliSaltanatumdur: her şehir» e dönmüştür. Buralarda istediğihenüz karaborsada şeker karnesi sabşı lrri itdürmeyüp bir vechi müstahsen kim itâat ve inkiyâd irmer.se kapusu ö miz kadar, hem de gayet ucuz ve müdudsuz servet ve imkânlara malik mu olmamakta ve Rus yapması hafif bir birdtndan ictinâb eyle! başlamamıştır. Bunlar, halen «şeker ile refitmek lâzımdır.» «zzam bir ülke diye saymak yanlıştır. nek otomobilinin miadı 8000 milde dol karnesi alırız» diye bağırmaktadırlar. nünde salb idesün!» deyü HattıHü said fiatla naylon kumaşlar, çantalar, Gibi acı sözlerle ŞarkiRoma fatihini türlü eşyalar alabilirsiniz. Buralarda Rusya, 45 Almanya büyüklüğündedir. maktadır. Düsturuna varrır. Halkın devlet si mâyun çıkup...». Karabrosa satışlarının bir iki güne ka yiizüne karşı mütemaciyen tenkid edip çakmak ve çakmak taşı ibaduliahtar. Fakat mesafcsiniıı yarısmdan fazlası Sovyetler Birliğinin insan gücünü dar başlıyacağı tabiî görünmektedir. durmaktan çekinmiyen ve (ZenbilliAli yssetine aid işlerde irade ve reyini büHalkın itiraz arzıhallerine karşı neşcrmanlıktır. Geri kalan arazinin ancak kullanma şekilleri, onun harb çıkarma «Bir çakmak 2.5 ile 10 lira arasında yük bir cürctle izhar etmekte hiç teZira ayda nüfus başjna birer buçuk kilo Efendi) gibi İkinci Bâyezid'in bir müretiği •HattıHümâyun> da Uçüncü sekizde biri gerçekten mümbittir. Rus potansiyeli hakkında bize bir hayli fireddüd etmediğini ve efkârıumumiye satılıyor. Çakmaktaşınm ise perakende lâkat talebini reddeden, Yavuzla çidşeker alacak ailelerden bir çoğunun. isMurad birdenbire serfüru etmiş görünya, 192 milyon nüfusunu beslemek için. kir, malumat verebilir. Fabrikalarda Atihkaklarını başkalarına satmaları ihti detli bir münakaşadan sonra selâm bile müdahalesinin padişahlar üzerinde bile memek için böyle şiddetli bir lisan kul satış fiatı 7,5 kuruştur. Büyük boy bir Anıerikanın 142 milyon nüfusluk aha merikalılara nazaran çok daha fazla iş.•ermiyerek çıkıp giden ve o müthiş ne kadar müessir olduğunu gösteren en lanmış olmakla beraber nihayet efkârı naylon çanta 12, tek enli beyaz kumaşın mali vardır. lisini besiediği kadar dönümlük araziye çi kullanılnn Sovyet Rupsyada kömür psdişahın bazı siyasi icraatına şiddetli n.ühim vaziyetlerden biri, Uçüncü Mu u.numiyenin tazyikma boyun eğmek metresi iki, kadifenin bir elbiseliği 60 Şekerciler cemiyetindeki gürültülü ln«likür. Bınaenaleyh, Rusyarun gıda is madenlerinde de aynı hal caridir. Ameitirazlarile mâni olan kanaat kahraman radm keyfî bir kararile Sadaret mak.i rr.ecburiyetinde kalmış, o şiddetli mu liradır. Sun'î ipek kumaşlann metresi toplantı tihsali, gittikçe artan nüfusuna göre de rikada, yer altından çıkarılan bituminli lan hep işte o milli şuurun semereleri rr.mın ilgasma karşı hasıi olan aksül kabeleden pek az sonra bir gün birden iki liradan başhyor. Bir ayakkabı, 7,5 Şekerciler cemiyetinde dün sabah bir dir. anelde gösterilebilir: Veziria'zam ğil de daima cok daha az randımanh ol kj'mürün yüzde doksanı makine ile kebire «MühriHümayun. unu« Şark ser liraya teklif ediliyor. Hem de, aramaAhmed PaşGnın ölümü üzerine ikinci mujtur. Hakikat şudur ki, Rusya hcp silmekte takriben yüzde altmışı da mi hâdise olmuş, cemiyet üyelerı idare darbğmda bulunan üçüncü vezir Koca nıza lüzum yok, satıcı sizi gelip bulu• İlmiye, smıfmdan başka «Kalemiyvezir LalaMustafa Paşa ile üçüncü dünyamn açlık ülkelerinden biri olmuş. haniki bir şekilde yüklenmekte. ancak heyetini istifaya davet etmişlerdir. Sinan Paşaya göndermiş ve işte bu su yor. Eğer. pazarhk ederseniz, 5 liraya Cemiyet üyelerinin iddiasına göre, ,€.\ .Mülkiyye» ve «Seyfiyye> denilen vezir Koca Sinan Paşa arasındaki rekabelki de hep böyle süregidecektir. yüzde dört kadarı kazma, kürekle elde retle Saltanat makamile halk arasında bile alabilirsiniz. Düşününüz, 5 liraya darî ve askeri sınıflarda da fikir hürbet yüzünden Sadaret makamının il" 50 milyon kadar Rus halkı, uzak böl edilmektedir. Rusyada kömürün büyük idare heyeti 8 fabrikaya 1200 çuval, iki riyetile kanun zihniyeti padişahlarm gaf. 15S0988 senesi 28 nisan = 13 re ki siyasî ihtilâf padişahın izzeti nefsi bir ayakkabı! Bu, hakikaten, inanilmıgelere öyle seyrek bir şekilde dağılmış bir kısmı elle kazılmaktadır. Sovyet kö bin esnafa da 1400 çuval şeker tevzi keyfi idarelerile mutlakiyetlerirü umu bîülevvel perşembe gününden gene kırılmadan ustalıkla ve sızıltısızca izale yacak bir fiattır.» lardır ki, bunlar geniş ormanlar ve boz mür madenleri, diğer bütün Sovyet sa etmek kararım almış ve tevziatta tarafmivetle hükümsüz bırakan birer mu ayni senenin 7 ağustos = 25 cumâda1 edilmiştir. kırlarda eriyip kaybolmuşlardır. Bu iti nayiinde olduğu, istihsal etmeyicilerle tarlık yapılmıştır. Bu satırları okuduktan sonra, jöyle addil rolü oynamıştır: İşte bundan do âhire pazar gününe kadar 3 ay, 9 gün Cemiyet azalarile idare heyeti araÜçüncü Muradm 1574=982 senesi 22 diişündünu istanbul vapuru limana gelbarla, Rusyanın istihsalci nüfusu, aşağı dopdoludur. Son günlerde Rus Donbas ayı Fatih, Yavuz ve Kanuni gibi en sürmüş ve bu müddet zarfmda ikinci kânunuevvel = 8 ramazan çarşamba yukarı Amerikamnki kadardır. kömür bölgesini gezen Isveçli maden sında başhyan sert münakaşalar niha büyük padişahlarm bile hükumet taravezir LalaMustafa Paşa «Vekîl1Sal gününden 1595=1003 senesi 1516 kâ diği zaman, gayet sıkı tertibat alınıyor. Rus sanayiinin çoğu, batıda Lenin mühendisleri, bilfiil kömür çıkaran her yet vilâyete aksetmiştir. iki yüzü müte1 Hattâ geçeıuerde geminin bir gelişinde fmdan infaz edilmemiş ve hattâ redde tanat» ünvanile devlet işlerini idare etrunusani = 45 cumâda1ulâ pazar bütün nhtımın, gümrük muhaiaza megısd, Ukrsnyadan, merkezi Siberyanın dcrt köle işçi için bir Sovyet mühen c&viz cemiyet üyesinin iştirakile bugün dilmiş bir çok iradeleri vardır. Emniyet müdürlüğünün müsaadesi ü=5e de. «MühriHümayun» dan pazartesi gecesine kadar milâdî takvira yeni sınai bölgelerine kadar uzanan bir disi, bir müfettiş, bir teknisyen bir siAvrupa hıristiyan cemiyetlerinin bir mahrum olduğu için salâhiyetlerinin hesabile ve o devre tesadüf eden «Gr« murlarile polisleıden başka Jandarma» müselles içinde toplanmışür. Bu kısım yssi komiser veya silâhlı muhafızın zerine fevkalâde bir toplantı yapılacak lar tarafmdan da sımsıkı sanlmi} olKusyanın yekun arazisinin ancak bir tehsis edilmiş oldufunu görmüşlerdir. ve idare heyeti istifaya davet edilecek birinden ayrı hukuk sistemlerine istinad rr.ahdud olması bir çok meselelerde bir gorien» takvim ıslâhatı da hesab edil duğunu ve yolculann çantalan, bavuleden ictimaî sımfları tarzinda halkın takım müşkülâta sebeb olmuş, işler kamek şartile 20 sene, 15 gün süren salkısmı, kıt'a iktisadi gelişmesini sağlayan Rusyada mecburi hizmete icbar edilen tir. hürriyetini tahdid edecek bünyevî en rışmış ve nihayet halkın padişaha iti tenat de^Ti adeta bir azamet ve inhitat lan ve üstleri başları iyice arandığtm, fc£.|lıca kaynağıdır. Bu müselles. enğin alalinin sayısının. hürriyet itinde yageller Müîlüman Türk cemiyetinde razı bu gayritabiî vaziyetin tashihile halitası gibi geçmiştir; bir taraftan Le nihayet iki kadının yakalandığıru, bunbir şeki'.ue taaruza uğramsya müsaid ş;yan bütün sanayi işçilerinin adedinŞehir Mcclisindc dün mevcud olmadığı için, Osmanlı tarihin neticelenmiştir. Osmanlı tarihinde ids histan krallığıntn Osmanlı hâkimiyeti lardan birinin kürküne ikinci bir ipek dir. Bugün. Sovyetler Biıliğinin sınaî dcn fazla olmpsımn ihtimali vardır. Fagörüşülcn işler astar daha geçirmiş, btekinin de yalnız kıt'asının teyellenmiş bir ipekli jüp giymis olduistihsali, buııdan kırk sekiz sene evvei kat bir komünist ekonomisindeki köle I Şehir Meclisınin d'.ınkii tnp'antifinda. İll»r de fikir ve tenkid hürriyetinin yüksok rî, siyasî iktisadî ve hattâ askerî ma sltma almması, Kafkasja tabakclar Ribi halk arasında da dini ve h:\etteki devlet işlerine aid bir çok bo>danboya fethi, Fas sultanlığının ğunu gazetelerde okumuştum. ki Amerikan istihsali kadar büyük de işçilik. hür bir ekonomideki, hür adam Tur"': Siftoıta Ortaklığına, Beledıyenin de İ5tir;;ki hakkındaki teklif. Encümene hava :iyasi sahulara aid bir çok tezahürlerine rr.ühim meselelerde ahalinin umumî te Türk himaye ve hâkimiyetine girmesi, ğildir. laıınki kadar verimli olmamaktadır. le tesadüf edilebilir: Meselâ «Mesnevi. Bundan sonra Mecidiyeköyumnyülünü ifade için .Arzıhal» lar ve Hazar denizinde hâkimiyet kurulup yeni Beş on lira gümrük resmi vermemek Harbin Almanya, Italya Japonya ve Stalin, 5 yıllık plânına göre muayyen nün«d'lmijtir. imar plânı hakkında Imar Karma Ko nin insan cinsini tekâmül ve ıstıfâ yo «Mahzar» lar verildiğini gösteren muhbir Hazar donanmasile kaptanlığının hevesine kapılmış olan bu iki kadırua Ingilterede iras ettiği zararlan biliyo devre zarf:nda 6 milyon teknik işçi ye nıisyonu tutanREi okunnıuş. âzadan bir k:slu ile hayvandan türemi? gösteren na telif vaziyetlere tesadüf edilir: Meselâ tesisi ve nihayet tran Azerbaycanın küçük kaçakçdık leşebbüslerine mukafc ruz. Rusyanın fcütün bu memleketlerin tiştirmek gayesindedir. Sovyetler. peyk rnı nüjtalca dermeyan e<:l«bilmek için bu t zariyesi dini telâkkiiere uymadığı halde Yavuz Sultan Selimin 1518=924 senesi plân? ba£U bir haritanın tob€t irilerek uyefethile ilhakı gibi büyük muvaffakiyet bil, bütün Suriye hududunda dı?andan eıı fazla zarar ve hasar göreniydi. dtvletlerinde murakahe altında bulunasırlaca okunup şerhodilmiş, insanla 17 mayıs = 7 cumâda1ulâ pazartesi Bu lerle parlak zaferler tahakkuk ederken, içeriye, içeriden dışarıya tümen tümen Rusya, demiryolu stokunun yüzde 5S durdukları fabrikalardan faydalanarak. lere levzii hızurr.umı belirtmişlerdir. nazariyesi günü Osmanhlarla Safavilerin ticarî bir taraftan da Kanunî devrinden itiba eşya, gıda maddesi, hayvan kaçıran biı arzu, ekseriyetle kabul edilerek plânm mu maymunun menşe biriiği ini, çelik istihsalinin yüzde 48 ini. noksanlarını telâfiye çalışmaktadırlar. zakeresi ba.şka bir cefeeye bırakılnııstır. lakkında cami kürsülerinde vâızlar ve münasebetlerini kesmek ve bilhassa ren devlet bünyesine giren inhitat mik çebeke çalışmakta ve bunlardan ancak trik kapasitesinin yüzde 44 ünü. kömür Fakat Sovyet Rusya, ithalât ve teknik Yeni r'âna çöre, burada 32 500 nııfus iskân ildiği halde Meşihat makamı bu naza ipek ticaretinde İrana karşı boykotaj roblarmın vücude getirdiği şifasız has küçük bir kısmı yakalanabilmektedir. istihsalinin yüzde 55 ini. canlı hayvan yardımlar hususunda da daima batı edilecck. Tramvay hattı, köyun ılerisine ka riycyi rerldeden bir fetva neşrile iktifa yapmak üzere ilân ettiği «Ibrişimyaistanbul vapurile gelcnlerden küçük talığuı bir çok. âraa birden belirmeye la.rının dörtte birini. milyonlarca ev. Avrupasına, Ingiltere ve Amerikaya baş dar temdid edilecektir. Şehir Meclisinin gene dünku otıırumunda. 2<lcrek fikre karşı fikirle mukabeleden sağı» bir çok iktisadi zararlarla hak başlamıştır: Meselâ padişahın para ip kaçakçılık yapmak istiyenleri yakalabına ve köpruler kaybetmiştir. vurmuştur. Şimdi de harb öncesinde Cata'oSlundaki sızlıklara sebeb olduğu için M h aşka bir şey yapmamış, hükumetin ikBelediye malı »rsanın G«Harbin fonunda Sovyet iktisadî po kinden daha az yabancı mamulâtı al zeteci'er Cemiyetıne tah5isi dolayısile mez ti?adî siyasetindeki sakatlıklar ticaret lar. ve .Arzıhallar» la halkın itirazma tilâsmdan dolayı ilk defa olarak rüşvet mıyalım demck istemiyorum; fakat aiptilâsından sd mesele, Suriye hududundaki büyük tansiyeli, Amerikan kapasitesinin yüz rrakta ve teknik yardım görmektedir. kiır Cemiyetın teşekkur mektubu okunmuş alcmindcn başka bir çok vaziyetlerde ujramış, bu umumî itiraz karşısmda almaya başlaması, kadın dolayı devlet mukadderatına hâkim bir kaçakçılığı önlemektir. de 42 sinden yüzde yirmi beşine düş Getirilen Alman. feveç ve Isviçreli mü tur. bütün halkın şiddetli tenkidleri ve hat bir çok memurlar cez?.landırılmış ve müştür. Sovyet Rusyada her şey küllük tehassıslar. en ziyade elektronik, taj»ya \ istanbul vapurile Avrupaya ve uçakYeni tip ekmeğin imali üzerine Harem saltanatınm kat'î surette kurultâ aksülâmellerile karşılaşmiş ve ni nihayet Kanuni'nin cülusü ması, Sokullunun tahakkümünü yıkmak la Ameıikaya gidip oralarda giyindîkgülistanlık gidecek olursa ki kazın a re projeleri ve ünali, gemi inşaayesi ve Yıızde >etmis buğdaylı ekmeğin imali hayet Divan edebiyatınm «Gazel> nev 1520=926 senesi 3 tesrinievvel = 20 ?evysjı hiç de oyle değildir. Rusya, 1951 ccphane imali sahalarında başarı elde hakkındaki Ticaret Bakanhğının emri Vi inde S e r îatin «helâl» i yerin dibine ba vâl çarşamba günü bu meşhur yasak mecburiyetinde kalan Üçüncü Muradın ten sonra, çifter çifter kürklerle ve sasenesindc. bizim yani Amerikanın 1914 etmişlerdir. layete gelmiş ve Belediyeye bildirilmiş ol t'rılıp «haram» ı göklere çıkarılırken büsbütün kaldırıldıktan başka halkm sarayla hükumet arasındaki vazife ve yısıı bavullarla dönenlerin, Metin To« salâhiyet muvazenesini bozarak keyfî kerin yazısuu okuduktan sonra, binler» te, yani bundan 44 sene evvel malik buYa atom bombası? Rusya ne zaman İ mak^a beraber bu kalitedeki ekmeğin imali • Hecv», «Hezl> ve hattâ ıMersiye» ve j ancak geiecek Pazartesi veya SaLıya kabil idare esasını kurmaya başlaması, Koçu ce lira seyahat masrafıru göze aunaklunduğu'nuz kapasiteye erişebilecektir. : <Tarih» vadilerinde devlet işlerile aatom bombası yapacak ve stok halinde j olabilercktir. Z .ra İstanbul Toprak Ofisinin Bey lâyihalarında bahsedilen ordu, il tansa, cenub şehirlerimize giderek ora1960 ta istihsali, bizim 1918 deki isühsadamlarmm tenkid ve tehziline aid yıdegirmenlere verdiği halen yediğiniiz t:pimal edebilecektir?. miye ve maliye nizamlarının borulması, larda bol bol ve rahat rahat giyinmelelimize yctişecektir. j teki ekmeğin unundan henüz elde bir mik ğınlarla yazılar a\Ti bir çığır teşkil eEn başta gelen Amerikan ve Ingiliz tar daha mevcuddur. Bvı tip un, dört, beş decek kadar inkişaf etmiştir. Bu siyasî akça tağşişi yüzünden Yeniçerilerin ilk ri daha iyi obnaz mı?!... Böyle yaparÂdem'in Hav\'a'smdan. SüleyStalin, şimdiki beş yıllık (dördüncüî fen adaınlan, Rus fen adamısrının a g\ın sonra bitecek. Belediye de sncak Cu eclebiyatın şiddetli tenkidlerinden en defa olarak saraya hücumla kelle iste larsa hem döviz tasarruf etmiş, hem do man'ın Belkis'inden, Mecnun'un p!*m 9 şubat 1946 da tatbik sahasına zincirlcme reaksiyoniarına ms guniı yeni cesni tutacaktır. Yeni çeş büyük padişahlar bile kurtulamamışlarmiye başlamaları, bâtıl itikadların dev memleketi görmüş olurlar!... Bu zatlar, Leylâ'sından daha duyguludur. koyduğu zaman şöyle demişti: Temel iş. tr.mlarm , I dair bazı merhaleleri bilmemekle bera ninir. Kimy?h?rede ı^ıhliî ve rapora bağ dır: Meselâ Kanunî Sultan Süleyman. let siyasetinde âmil olmaya başlaması cenub şehirlerimizde, Pariste, Londrada, tanayi ve ziraatte harb öncesi seviyeyı . lanması ile ncticenin Daimi Encumer.e arzı » bilhassa hükumetin kararlarına iti Isviçrede, Italyada ve Amerikada bulşairlerinin •Kehlei3kbâl" day«u" baştan bulmak. sonra da bu <* h t r (yani nasıl parçaknacağmı) bomba icin de bir. iki gün geçeceğinden halk da Divan : n:n u m u m i raz edenleri «Kâfir» ilân eden fetvalar duklan lüks ve nadide eşyayı bulamaha bej. altı gun fimdiki ekmeği yemek d klpri Veziria'zam. HırvatRüstem viyeyi aşağı yukarı hatırı sayılır mik i mekanızması hakkında maDante'nin Beatrice'inden, Aneşri gibi inhitat alâmetleri hep Üçün yız, diyeceklerdir. Fakat bu süs ve lüks Paşanm tezvir ve iftirasına kapılarak Urlarda aşmaktır... Ihtimaf ki, buna | lum*t sahıbi olduklanna kanidirler. Fa mecbunyetinde kalacaktır. miral Nelson'un Lady Hamiltocü Murad devrine müsadiftir: Türkiye müptelâlan, cenub şehirlerimize dadal">S3=960 Nahcivan seferinde büyük Dolar düşüyor ımıvaffık olabilmek için. hiç degihe üc i ^ t , Ruslar için en güç mesele bir anuncan daha sevimlidir. de fikir hürriyetine karşı bundan sonra nularsa, kaçakçüar onların yüksek Burdan takriben bir ay evvel 2S0 590 cğ'.u Şehzade Mustafayı idam ettirdıai t £ ne daha beş yıllık plân tatbik etmek ! '«« bombası yapınu ıçm lazım olan katetkik edeceğimiz ilk darbe işte o zaman zevkine uygun zarif ve kibar eşyalan lizım gelecektir. Fakat buna başv'ir i **'* fabrikalarm kurulmasıdır. Atom kuruştan muan:cle görmekte olan dolar dün. zaman, şair Yahya Beyin yazdığı 42 serbest borsada 327 kunıştan alınıp satıl beyitlik mersiyede Rüstem Paşa bu taindirilmiş ve •Muhalefet, mefhumunu da bol boİ tedaıik ve temin ederler!.,. i bombası, inannmaz derecede gırııt bir mıstır. mahyiî Alâkalılar. dolar fiatlarımn daha da rihî cinayetin başlıca mes'ulü şeklinde Napolyon'un Kontes Valevskasınaî gibidir Meselâ Küfr» ve .thânet. gibi gösteren yüz Stalin. petrol istihsalinde hedef v e! !s n a î Pİramidin zirvesi zirvesi gibidir Meselâ düşeceğini söylemektedirler. sından daha arzulu, daha ihti: radvo aktivite tehlikesi robot teşhir edildikten başka: kızartıcı formül de ilk defa olarak o zagavesinin 1950 yılına kadar 60 milyon . . kontrolu . . . raslı, çok daha lçlidir. Kanıyon tramvay çarpışması Bıımm gibi işi kim gördü kim işitti aceh n:an tertib edilmiştir. tonu bulmak olduğunu ilftn etmişti. Oy »âzımdır vesaire vesaire. Ileri fen ıl24."> nunıaralı vatman Mehmed Koçasın Ki oğluna kıya bir serverî Ömermesreb sa ki hür Arnerika. bu rakkamı 28 se : «inde ve dakık çahşma sahasında, aİsmail Hâmi Danişmend idaresir.deki 93 sayılı Siçli Tünel tramvayı Roma BüjHik Elçimiz, bugün ne evvel şeçmiş bulunmaktadır. 1947 de meli seviye bakımından Ruslar çok ge Taksimden geçerken Belediyeye aid 320.3 Diye padişah bile tenkid edilmiş ve Ankaraya gidiyor Zengin, astl ve ihtirasb bir Amerika 270 milyon ton petrol istihsal riciıler. Bugün Sovyet Rusyada, âtom piâka sayılı ve şcför Ahmedin idaresindeki elden ele dolaşıp orduda büyük bir heEski Rumanya Kralının Wajh:ngton Büyük ElçlUğine tayin edllkadınm perde perde açılan aşk yecan uyandıran bu müthiş eserinden ermijtir. Rusyarun kullamlmaya eive bombası imalinde lüzumlu olan başlıca ksmyon ile çarpiîmıslardır. şehrimize gelmesi ği anlaşılan Homa Büyük Elçtrrüz FeriMusademe sonunda. her iki vasıta da kıs dolayı Rüstem Paşa, Yahya Beyin dolu hayatıdır. rijli petrol stoku o kadar kıttır ki. Sov sanayiler, teknik ve istihsal kabiliyeAtinada cvlenrr.esint müteakıb çehrimlze dun Cemal Erkin, esl ile Eehrimize gelmisFİÂTI 200 KURUŞ yetler fırsat elverdikçe kömüre ve di ti bakımmdan, Amerikadakilere naza men hasara uğramış ve vatman Mehmed ile «Nizâmıı âlem içün» idammı arzetmişşolbr .âhmed muhtelif yerlerinden aeır sııgeleceği bildirilen eski Rumanya Kralının, tir. Büyük Elçi, bu akşam Ankaraya hare> REMZİ KÎTABEVİ | e r sert yakacaklara baş\oırmaktadır!?r. ran orta'.ama 22 yıl geride kalmış bu rette yaralar.arak Beyoğlu Has;anesme kal se de fikir hürriyetine kendi aleyhinde İjtanbulda bir ay kalacağı ve Tarabya İle ket edecek ve bir müddet s.onra da yeni valunmaktadır. bile riayet eden Kanuni: Rusyadaki Isveç yakacak mühendiszifesi bajına gidecektir. dırılmışlardır. Adada ikamet edeceği tSylenmektedir. Maamafih Rusyanın bu sanayii kuıup leri, Rusyanın kömür istihsalinin yüzde otuzunun, bugün lokpmotiflerde ya dÜEenlediğini, lâzım olduğu derecede Olamıyor vesselâm kıldığını tesbit etmiş bulunuyoruz., bir koordine edip bombayı yaptığını far Bir iştir etmiş zedelim. Lâkin, Rusya ilk bombasmı yiızde otuz da elektrik enerjisi çıkarHaymatoş isimli Mütehassıs ge ırak için sarfedilmektedir. Bu itibarla, yapana kadar, Amerikanın, Sovyet'erin bir Rusun ettiktirtmezsek oramıyor çelik için kok da dahiî. bütün kömür 18 yıllık istihsaline muadil atom bomvseselâm. Yalnız, bir lerini duydunu7. yakan Sovyet sanayiine istihsalin yaînız bası stoku olacağmı da akıldan çıkarmu? mesele var. Bu mıyalım. yüzde kırkı kalmaktadır. Stalin, şimdiki memlekette, şimdiKafayı adamakılHulâsa edersek, dünya harbi açmak btş yıl plânınm kömür istihsaüni, 1951 ye kadar, mütehassıs lı kirişlemiş, kalayıhna kadar 500 milyona çıkarmasını için, Sovyet Rusyanın iktisadi kudreü elinden şifa umbalık bir vapura istemektedir. Amerika ise bu rakamı nec'ir? mıyan şube kalmadı. binmiş. Once pes Bu sütunlarda, sırası gelmişti de bir ] nından fazla tabak derununda bulunaRusya, dünyamn en büyük karıştırı30 yıl evvel aşmış bulunmaktadır. Ama, hangi iş için perdeden konuşma kere daha bahsermiştim galiba. Ama, nını tercib ederdi. Etalin, şimdiki be 5 yıllık plânın.n M cısı, rahatsız edıcısıdır Rusyanm sulh mütehassıs geldiyse. ğa başlamış, sonra teferrüatı ne kadar anlatılsa bitmiyen Balıkçılığımız, mütehassıslar devrinde, nunde 60 milyon ton çelik istihsal olunjiçin bir tehlike olduğu korkunc bir hakameti azıtmış, saç bir garib konudur. Tekrar tekrar anlabol lâf, bol masraf, gemi, bina, seyahat, o iş, mütehassıs cetaleb etmektedir. Amerika, ge I kikattir. Fakat Rusya umumıyetle sanm«.nt kilip gittikten sonra, masapan sözleri tilabilir. rapor, ziyafet şeklinde inkişaf etti. Sonharbin sonunda bu miktardan tak dığımızdan çok daha zayıftır. \atan top o gelmeden önceki haline dönraüg, «ke« müdahalesine içerlene kızanlann Bu memlekete, iki tane balıkçılık müra bayram düdüğu gibi söndü. fazla çelik çıkav raklannda veya civarında bir tedafuı mek üzere kurulduğu motörde, bir amiş, ayağa kalkmış «yaşasın Rusya!» tehasSLSı getirdiler. İkisi de, Allah için, harb kuvveth kesılebılır. Bu sefer geiecek olan mütehassıs kim rnafissabık» laşrnışür. kta idi l iP miral gururile yan gelk, Boğazm birbirinden üstün çıktı. diye direk direk bağırmış. Ziraat Bakanlığı iki mütehassıs geacaba? Rusva. 'harb yapmak için, tungsten, Fakat, , Rusya y çok zayıft.r Amerikaya mavi suları altındaki bahklar ülkesini, Biri Estonyah idi. Oteki İngiliz. Haymatoş, kendi rivayetine göre betirtmeğe karar verdi. Biri ormanlaı O da «denizde balık> kabilinden bir melybdenum. teneke. arıtimuan ve hephücum • hücum edemiyecek, edemiyecek 1939 1939 dakı dakı Mıhver Mıhver yaz Rusmuş. Biri ne kadar geveze ise, öteki o ka bir emirle susa durdurmak, yahud haiçin, öteki ziraat işleri için. muamma çıkmasm da! sinden fazlası kauçuk gibi müteaddid devletleri, Almanya. Italya Japonya eirekete getirmek kendi elinde olan mut«İşret güheri âdemi temyize mihenk dar suspus. Estonyalısı bir âlemdi. Ken l?.k bir hâkim azametile, piposunu tütDiyecek bir şey yok. Aliyyülâlâ biı mühim stratejik malzemeden mahıum bi birden darbe indiremiyecek kadar di rivayetine göre, memleketinde. bütir» demişier: Anzorotu yutup «yaşaTetkik »eyahati karar. Çünkü, arük kör kör parmağım dur. Tabii kauçuk elde etmek husu daha uzun yıllar zaytf kalacaktır. tür ömrünü balıkçılık işlerine hasrettiği türerek, Düyunu umumiyedeki zengin gözüne, iyice anlaşıldı. Topraklar bizde, sunda denizaçırı nakliyatında emin ve Rusyanın kudreü coğrafî mevkiinde, sın» diye nârayı bastığma göre, rengi için midir nedir, bu sessiz sadasız mah kütübhanenin eserlerinden zihnine sinŞu istanbul vapurunun da ne garib ağaclar bizde, mahsul bizde ama, bU E»ğlam yolları yoktur. Sentetik kauçuk yeryüzünün altıda birini kaplayan Av nin daha ziyade kızıla çaldığı meydan luklar arasında yaşayan sesli yegâne dirdiği o günlük ariyet bilgileri kıraat iatihsali için lâzım olan girift fabrikaları rupa ve Asyadaki geniş arazisindedir. da. Ama, tam efendilerinin isteciği ka yaratık kendisi olduğunu uzun müddet okuyan mekteb çocuğu sesindeki ahenk tecellisi varmış. Vapur değil, kaçmak kendimizde değiliz. Ağaclarımızı yand« kurmaya muvaffak olamamıştır. Onu bu coğrafi mevkiinden etmek. dar henüz kızıllaşamamış galiba. On hissetmenin verdiği üstünlük duygu le ırlaya ırlaya etrafındakileri esnete fiilini bilfiil tasrif etmek istiyenlere gından, baltadan, kurddan, kuştan koRusyanın başta gelen zayıf noktala âdeta imkânsızdır. Bu vsziyetten ald:£ı larm usulü, saman altından su yürüt sile, dolabı bozulmuş saat mekanizması rek, midyelerin ağızlannı hayretten a mahsus bir geçid, fıkara. Bu seferinde rumak için; ulu ormanlanmızı cüceler rından biri de nakliye sistemidir. Kul tedafüi kuvvet ve kudretidir ki, onu mektir. Böyle vapura binip, su üstün gibi, durup dinlenmeden çene çalma çık bırakan, bahklarla isUkozları kah de gene Napolide bir kaçak kamarot bahçesi haline gelmekten sıyanet etbırakıp gelmiş. mek, köküne kibrit suyu ekilip el ayası lınmaya elverişli gemi bakımından bize böyle meydan okumaya sevked: de saman alevi gibi parlamak değil. merakı vardı. Daha ilk görüşümde hük kahadan kırıp geçiren, akıntı çağanozKaçan, stajyer bir gibi dümdüz olmuş eski ağaclıklarımızı Ah kâfir ispirto! Şişsde durduğu gi rr.ümü vermiştim. Mirimumaileyhin ba lannı şaşkınlıktan dümdüz yürüten ilRusya, zahiren hiç de o kadar fena bir yor. Hududlarının dışındaki siyasi lüpkamara memuru i ihya etmek için; asırlardanberi bu rdurumda değildir. Harb öncesi bir mil "çülüğü, beşinci kol tazyik gruplan, A bi midede durmaz ki. Şu Haymatoş'a, lıkçılık mütehassıslığı «iyilik et, denize mile koltuklarını kabartarak, Boğazdan miş. Gemi Napoli toprağın sahibi olmakla övünen biz ga|yon gayrisafi tonluk ticaret gemileri to merika da dnhil, muhtelif memleketler bakm kaç kere renk değiştirtecek. Iç at, balık bilmezse hâlik bilir» sözünü geçerdi. limanında demirle fillere, bu toprağa gerçekten sahib olnajı, (ki takriben Isveç tonajı kadardırt deki psikolojik harbi ile Rusya. Krem meden evvel, kendi kavlince beyazdı; düstur ittihaz edip, devlet bütçesinden, yince karaya çık manın usul ve erkânını öğretmek için Kaptanpasalığı kendine pek yakıştıriçtikten sonra, herkesin içinde kızılAllah ne verdiyse çimlenmekten öteye Arnerikanın ödünç verme ve kiralama line fazla gayret ve paraya mal olmakmış, bir daha da ge yabancı gözlere, yabancı kafalara, yaazbuz dığı için mütehassıslığı beğenmemeğe hediyeleri, Almanya, Italya ve Finlan sızm diğer bütün ülkeleri zayıf düşü laştı; Müteferrikada ayıbnca. gene be geçmiyordu. Ticaret Vekâletine miye dönmemiş. bancı zekâlara muhtac olmak Dek hazin «beyaz iyilik ettirip denize arttırmadı idi. Ba başladı. Arasıra otomobil, kâhice yadiyadan harb sonrası almanlarla iki recek tehlikeli bir şuriş, rahatsızl'.k yszlaşmıştır. Ama. bu seferki Bıraktığı mektubda şeyl Lâküı, kişi noksanım bilmek gibi taklı vagon, sıkça sıkça motör, bazan da Rus» luk iddiasına ben bile inanırım, lıklar, bu iyiliği sahiden bilemediler. misli olmuştur. Ustelik, Japon gemi tez dünyası yaratabilir ve bunu müddetsiz • ailevî bir sebeble» irfan olmaz hikmetile teselli bulup kaBeti benzi ağarmak suretile sahiden be Hiç birisi yerinden kımıldayıp balıkçı balıkçılık gemi^ile deniz seyahatinden gâhları kömür ve kok mukabilindc olnrak idame ettirebilir. Napolide kalmağa derin bizim elimizle bizi silleleyen cillık mütehassısının istediği mevsmde, başka bir şey bildiğine dair, balıkçılık Rusyaya 175 tekne yapmak siparişini Rusya fiili harb istemiyor ve böyle bir yazlaşacağı için. mecbur olduğunu yazayormuş. tarihimizde eser bırakmadan, bir kuyistediği cinsten, istediği şekilde yakalavcsine boyun cğmek zorundayız. almışlardır. fikri de yoktur. Denizde balık «Ailevi sebeble» "kaçma, «sıhhî sebebnarak huzuruna çıkmak kadirşinaslığını ruklu, hayır püsküllü yıldız azametile, Maamafih. arazi bakımından Sovyet Ne var ki, geiecek mütehassıslar, ihRcader's Digest'ten çeviren: le» istifaya pek benziyor. Bu delikanlıgcHermedi. O da, bakU ki, bizim sular ekonomi semamızdan geldi, geçti. Rusyanın büyükiüğü. mahdud dahili tısaslarıru getirdikleri gibi geri götürürBir milletvekili, Ekonomi Bakamn Estonya suları kadar rahat balık avlaİbrahim HOYİ Birer ukalâhk şaheseri olan meşhur da, bir büyük adam müsveddesi sezili ler diye endişedeyim. n«kİiye işini bir hayli güçleştirmektedaıı, balıkçıhğımıza dair bir sual sordu. mağa müsaid bulanıklıkta değil, «eh, yor. Deriyi gören bir zekâsı var. Stajraporlan, Vekâletin dosyalarında hâlâ dir. Yollîr az ve fenadır. Ehemmiyeti O da bu işte bir karar verecek mevki bp.na müsaade gayri» dedi, hokkabaz taOnlar gittikten sonra, orman mütepineklese gerektir. yerliği zamanında anafordan tetkik sehaiz «na yollar, Moskovadan. şimale de olmadığı için, bir mütehassıs getirt kımlarını topladı, sanatını icra etmek hassısının raporu bir orman yangınının yahatine çıkmakla işe başladığına göre. Leningrada. batıya, Minske ve cenuba. ingiliz mütehassısı pek yakından taüzere tecşbbüse geçildiği yolunda için gitti. alevleri arasında kül olmazsa, ziraat mü Kiyef ve Harkofa uzanan yollaıdır. BuÇUBUKCU nımadım. Bildiğim kadarma göre, o haz yakmda Denizyollarmın binbir derdine tehassısınınki de, müstahsilin yanık ahcevab verdi. gün bütün Rusyada 57 bin mil uzunlunikâhlandılar. Boğaziçi vapurlarına binnıeğe tenez ret de, Boğaz sularuıın altından ziyade deva bulmaları için getirteceğimize hiç Ke yalan söyliyeyim, bu cevabı okularile tutuşmaktan kurtulursa, artık, ğuad» demiry'olu vardır, İstanbul, 7/6/1948 juııca yüreğim cız etti. Balıkçılık müte zül etmediği için, ttanbuldan Baltali üstünü, karanhk gecelerden ziyade meh süphe olmıyan mütehaâsıslardan biri de mütehsssıslardan istifade etmekte ihtiOys« ki Amerikadaki demiryollan iki manındaki Balıkçılık Ensti'üsüne gittabbJaıım, baiı|ın deniz dıbinde olahassısı ne demektir, pek iyi bilirim de.belki o olacakür. i sas kazandığımıza inanıp sevinebiliriz. Osmanlılar Fikir Httrriyeti İsmail Hami Danişmend 3 ŞEN D U L ŞEN D U L ŞEN D U L ŞEN D U L Yazan s | Hamdi Varoğln [ l