Catalog

Denizcilik Bahisleri Programsız gayretlerle takviye edilen donanma Yazan: Abidin Dav'er Sehir = GÜNÜN İKTİSADÎ H4DİSELERİ haberleri Liberallikte gelişme JIIIIHilliüilüiUülfülüllüüüüimilllllüllfîllimil.'lllüllllHiilli CUMHURIYET lu Kazhran 1943 L H T M NALINA r İ L İ 1 M1HINA Pasif korunma ile ilgili kıymetli bir eser An a partilerin ya nmda ikinci derecede partiler vardır. Liberal parti, a m Cumhuriyet'in 1 haziran tarihli sayı 4 denizaltı vardı. Sürati yeni maytn partilerdendir. İlk sındi çıkan «Bir deniz Bİyasetimiz ve gemilerinden mahrumduk. Aramatarateşkilâtını kurup siprogtamımız var mı?. başhkh yazumda ma gemilerimiz eski bir kaç ganbottan yaset meydanında kanad çarpmağa başMeşrutiyetten Cumhuriyete kadar 1908 ibaretti. ladığı yüz küsur yıldanberi, bu parti 1923 yılları arasındaki devreyi kısaca Donanmanjn bu takviye tarzı. bilgözden geçirmiştim. Bu devrede, do hsssa Boğaz!arm gayriaskerî esaslı istihale geçirmemiş, iktisadda ve bir , nannıasızlık yüzünden Trablusgarbı, baskına açık bulunduğu sıralarda, esaslı Bunlardan iki buçuk yaşındaki sonsuz hürlüğü durmadan müdafaa etEğe adalarını ve Rumeliyi kaybetüğimizi bir deniz siyaseti. stratejisi ve programı miştir. Liberalizm Birinci Harbden tebarüz ettirmiş, Birinci Dünya Har mevcud olduğundan ziyade, olmadığtna çocuk ölcrü, diğerlerinin sıhhî sonra bir sarsmtı geçirdi, kabuğuna binde de Karadenize hâkim olamadığı deül göfterilebilir. çekildiydi. ikinci harbden sonra yenidurumları tehlikeli • mızı göstermiştim. den sarsıldı. Fakat, bu sefer liberalizm Daima bir taarruzuna uğramak endiDün akşam, Bostancı asfaltı üzerinde kuvvetli bir hamle ile ortaya atılıyor, Cumhuriyet devrinde, milli müdafaa r esi içinde bulunduğumuz Mussolini'nin kuvvetlerimiz yetıi baştan teşkilâtlan İtrdyasma karşı cemilekârhk göstermek feci bir kaza olmuş ve üç kişi yaralan bir hak iddia ediyor: Ana partilerin yadınhrken donanmanm da takviyesine için gene İtalyaya ısmarlanan ve 1931mış; bir çocuk da ölmügtür. nında eşid şartla yaşamak hakkı. Anteşebbüs edildi. Bu arada bir de Bah de hizmete giren üç hücumbotu Doğan, Yaptığımız tahkikata göre hâdise. şu cak, partiler için güç olan iddia olmaT riye V ekâleti kuruldu. Epeyi uzrun + e Marti ve Denizkuşu, hem torpido ko şekilde cereyan etmiştir: Şoför Mesu >np, cemiyet ihtiyacına tam tamamıreddüdlerden sonra, Yavuzun tamirine vanı, hem top. hem denizaltılara karşı dun idaresindeki 3764 plâka sayılı kam na cevab vermektir. Bu bakımdan libekarar verildi. Boğazların gayriaskerî su bombalarile teçhiz edildikleri için, yon, Bostancı alfaltı üzerinde, Şaşkın ralliğin durumu nedir? bir hale konulması üzerine Halic Ter hücumbotlarmın sahib olmaları lâzm bakkaldan Feneryo'una doğru hızla Geçen ay Ingiliz liberalleri yıllık anesi ve deniz üssü, İzmit körfezine gelen 3840 millik yüksek sürati haiz inerken birdenbire direksiyon bozulkongrelerini yaptılar. Bu kongrede linakledildi. Fakat Gölcük tersanesi. u değiKerdi. İtalyan mühendislerile bera muş ve kamyon. bütün hızı ile yaya beralliğin temel fikirleri tartışma mazun müddet, kifayetsiz bir tamir atöl ber, sürat tecrübelerinde bulunduğum kaldırıma fırlamıştır. O esnada oradan sasına atıldı. Yeni yetişen gene liberal yesile Yavuzu kaldırabilecek bir habu gemiler 32 milden fazla gidememiş geçmekte olan. Şaşkınbakkal Okul sonesil, Manchester mektebi denen libevuzdan ibaret kaldı. lerdi. Halbuki İtalyada yaptırılan muh kağı 6 numaralı evde oturan Ticaret ralizmüı ilk fikirlerinclen bazılarınm O sıralarda «az, fakat öz bir deniz ribler, tecrübelerinde 40 milden fazla Vekâleti daire müdürü Cahid Serdarın r?.dikal surette değişmesi lüzumunda fcuvveti. sözile ifade edilen bir deniz gitmişlerdi ve İtalyan donanmasında karısı Melâhat ile çocukları 11 yaşınısrar etti ve bu iktisad sisteminin başdaki Melike, 8 yaşındaki Betül, 2.5 yao tarihte mevcud M.A.S. ler yani hüeiyaseti ve prograrnı takib ve tatbik şındaki Cahid ve komşularının küçük ka rürlü yaşıyamıyacağını ileri sürdü. eöiliyordu. Bu vecizemsi söz, bir deniz cumbotları 4045 mil yollu idiler. Siyasî partilerin hemen her kongresinsiyaseti r e programı olamazdı. Bahriye Hücumbotlarımızın dahi, asıl vazife çocukları Atillâ Dursun, âni olarak de yeni baştan bir daha gözden geçirilkaldırıma fırlıyan kamyonun altında Bakanlığına getirilen topçu toinbaşısı lerini ifa edecek süratte olmayışı eene Thmn Bey, Türkiyenin deniz kuvvet esash bir deniz siyasetinin ve Etratejisi kalmışlar ve feci bir şekilde ezilmiş mesi mutad olan fikirlerden (tasarruf hakkı), (veraset vergisi), (inhisarlarm lerdir. lfftiıü yaratabilecek şartların hiç birmi niıı mevcud olmadığına delildir. teşekkül sebebi), (iktisadî kuvvetin köhai« değildi. Yavuzhavuz davası çıktı *** Yaralılar, derhal Haydarpaşa hasta tüye kulanılması) gibi bugünkü cemive lüzumunu Ispat için durmadan yaz1932 de İtalyaya ısmarlanan muhrib nesine kaldırılmışlarsa da iki buçuk ya yetin dayandığı esaslı fikirler üzerinde dığım yazılardan sonra, nihayet kuruler ve denizaltılar hizmete girdikten şındaki Cahid çok yaşıyamadan ölmüş bu kongrede tartışmalar olmuştur. duğunu görmekle mesud olduğum Bahsonra, donanmamızın takviyesi bir tetür. Diğer yaralılann da sıhhî durum Kongre sonunda da bazı liberal görüştiy« Vekâleti de ilga edildi. vakkuf de\resine girdi. 1937 ye kadar. ları tehlikeüdir. lerin revizyonuna karar verilmiştir. InYavuzun tamiri bittiği zaman, Türk Şoför ve kamyon sahibi yakalanarak gilterenin uzunca müddet çoğunluk artık hiç bir yeni gemi ısmarlamıyoruz. donanması «avaş kabiliyetini haiz bir Yalnız Ispanyada yapılan Alman tipi haklarında kanunî takibata geçilmijtir. partisi iken, son meclisteki 640 mebustek gemiden ibaretti ve dünyada kömür bir denizaltıyı Gür'ü satm alıyor ve Otobüsten düştü tan 12 sile temsil edilen bu daralmış ve yakan yüksek süratli harb gemisi kal1935 başlarında bonanmamıza katıyoŞoför Refik Çimenin idaresindeki büzülmüş partinin, liberal fikirlerden mamışken Yavuzun kazanları mazot ruz; o kadar. 3171 plâka sayılı Kadıköy Içerenköy hangilerini atıp, yeni hangi fikirlere yakar hale konulmamışü. Bu vaziyet. Bir deniz siyasetimiz, stratejimiz ve otobüsü, tıklım tıklım dolu bir halde sanldığını takib etmek, particilik tat«M ve öz» prensipinin de modern den.z harb tekniği ile hiç bir ilgisi olmıyan programımız olmadığı içindir ki 1928 SöğüdliLçeşmeden geçerken birdenbire bikatı ve iktisad ilmi bakımlanndan bir iihniyetle idare edildiğini, iyice iş 1932 arasında donanmaya katılan yeni ön kapı açılmış ve hemen kapının di faydasız değildir. lenmiş ve hesablanmış bir deniz siya gpmiler, Alman Holanda, İtalyan ve binde duran Shell şirketi memurların*** * seti. ve programı mevcud olmadığmı Alman Holanda İspanyol tezgâhla dan Ali Sandar aşağıya düşerek bajınKongrede ilk hücuma liberalizmin ve donanmamız dan ağır surette yaralanmıştir. gö«teriyordu. Bunun böyle olması tabiî rında yapılmLşlardır mukaddes umdesi (tssarruf hakkı) uğidL Çünkü, deniz kuvvetlerini de kara da bir gemi koleksiyonu halini almıştırramıştır. Liberalizm, tasarrufun hudud1937 de Almanyanın KruppGermanıa ordusundan yetişmiş erkân tayin edisuz genişletilebileceğine inanır bir siyatezaâhlarına ikifi Halicde yapılmak şaryordu. Meşrutiyet devrinde de Mahsî görüştür. Ona göre, tasarrufun temer tile ay smıfı 4 denizaltı siparis ediyoruz. mud Muhtar Pa?a, Hurşid Paşa ve Ceküzüne imkân vermeli, tek insan veya mal Paşa gibi ordu generalleri Bahriye Bunlardan birine Batıray mayinbotuna zümrenin tasarrufla muvazi büyüyen harb basmda, tıpkı 1914 teki şartlar daNazırı olımrşlardı. Bunlardan, oğullarıiktisadi ve siyasî kudretine açık yol nı Bahriye mektebine veren Cemal Pa hilinde, Almanlar el koyuyorlar, Burabırakılmalıdır. Liberalizmin ferd ve celadır ki Türk donanmasını ve denizci da yapılanlardan Yıldıraym motörîerirıi Seker karnelerimn tevziine devam edilmek miyeti kayıtlıyan kanunlan azdır. Işte, ligini yükseltebileeek kudreti göstere .•ermiyorlar. Belediye. bütün mahalle tevzi heyet gene liberaller, tarihte adlı ve sanlı es1939 başmda tngiliz tezgâhlanna 4 tedir. fcilmişti. Fakat Birinci Dünya Harbi lerine yetecek kadar karne göndermiştir. Bir onun da gayretini yarım ve akim bı iuhrib ve 1939 mayısmda da gene İn çnk bakkallar da toptancılardan fekerlerini ki büyük Ingiliz liberallerinin yanas,giliz tezgâhlarma 4 denizaltı ve 2 mo =.lmiçlardır. Halka dagıtmaktadırlar. Bir. iki madıkları bir nevi opportünistliğe karakmıştı. törlü mayin gemisi sipariç ediyoruz. gün zarfında bu 15 nihayet bulacaktır. Diğer yarak, zamana daha uygun bir hareket Donanmayı yeniden teşkilâtlandırma İneiltere. harb içinde bu gemilerden 2 taraftan şekerli maddeleri imal edenlerin hattı tutuyor, tasarrufun temerküzü ğfe başladığımız strada. amiral rütbe muhrib ile 2 denizaltıyı ve mayin ge mür.Tcaatleri devam etmektedir. Ancak Be fikrinden açıkça dönerek, ona şu delilsinde, tek denizci yoktu. Rütbenin bü nıiierini teslim ediyor, ötekiler İngiliz lediyenin bunlara verdiği seker. kendilerini lerle karşı cephe alıyorlar: «Temerküz t?tmin etmemektedir. Salâhiyet'i bir zat dün yük roi oynadığı askerî hayatta, deniz d'npnmasında hizmet ediyorlar. Harb bir mubarririmize şunları soylemiştir: iktisaden israfa götürür», «temerküz slbaylarınm ve yarbaylarının mareşal. bıltikten sonra da 2 rmıVfib ile 1 de f Eiliyorsunuz ki, hukume'.in, Istanbula ahlâkan doğru değildir>. org«neral, general gibi büyük rütbeli nizaltıyı veriyorlar. Öteki denizaltının ayırdığı çeker iki bin küsur tondur. Biz her Anlaştlabileceğt gibi, bu fikirler kaordu erkâm karşısında, tam salâhiyetle verine de A sınıfı üç aramatarama ge seyden evvel halkı düsünmek mecburiyeIjksız liberslizmi candamarından vuratinde oiduğumuz İçin bu kontenjamn yarıkcnuşmaları. bir deniz siyaseti sevkul misi alıyoruz. sını halka ayırdık, nüfus basına birer bu caktır. Gürtün parolası iktisad, faıgilteceyşi ve programını kabul ettirmeleri 1923 ten 1939 a kadar, hiç bir kruva çuk kilo seker vermekteyiz. Kontenjanın re dahil harbden fakir düşen memlemümkün olamıyordu. zör ısmarlamayışımız veya satın alma yarısı da şekerll madde Imalâtçllarına. kah ketlerin kaçındıkları da israf olduğuna *** yıçımız da gösteriyor ki muayyen bir vecilere ve müessesata verilmektedir. Fakat göre, düne kadar başta gezen sermaye bu mikt?r, onları tatmin etmemektedir. İsYavuzun tamiri yapılırken muayyen deniz siyasetimiz, stratejimiz ve prog tanbula tahîis edilen şeker. daha ziyade İs temerküzü idealini şimdi hor gösterip, bir deniz siyaseti mevcud olsaydı Türk rsmımız olmamıştır. tanbul halkı içindir. Halbuki bunlar imal et temerküzün israfa bile götürdüğünü donanmasının kruvazörler, muhribler, Hulâsa, donanma, millî müdafaamızm t'kleri sekerli maddelerin yüzde altmısını ileri sümıek, liberalizmi, her ne pahadenizaltılar ve hücumbotlarla hiç olüç esas unsunından ve ordusund/n biri diğer yerlere göndermektedirler. lcab eder sma korumak azmindeki gayyur gene se imalâtı durdursunlar. Ne yapalım, elimszsa, «az. fakat öz» sözüne uygun bir değil, kara ordusunun bir yardımcısı mizden bu kadar geliyor.» liberal'ere makul veya elverişli görünşekilde kurulması lâıım gelirdi. Böyle telâkki edilmiş ve muaj'yen bir siyaset müş olacaktır. Ahlâkça temerküzün Hükumet fazla şeker veremiyor clmadı. Mevcud 2 eski hafif kruvazör, ve programla değil, kesik kesik hamledoğru olmadığı iddiasına gelince, bunun 1903 doğumlu Hamidiye ile Mecidiye, erle takviyesine çabşılmıştır. İstanbul Vilâyetl, Ticaret Bakanlığına mü da hıristiyanlığı iktisadda baş müessir rscsr.tle halka ikişer kilo şeker tevzi ede görmek istiyen liberal çevreler hesabına toıpido kruvazörü diye acayib bir isim *#* bümek için kontenjanın arttırılmasını istetakılmı? olan 1906 doğumlu Peyk ile düşünülmüş olduğu hatıra gelebilir. Berk tamir edildi. 1907 doğumlu 290 Deniz ticaret filomuz da, hiç bir esaslı mişti. Bakanlık, dün bu talebe cevab vermis, Zira, Ingilterede ahlâk ile hıristiyanlığı diğer vilâyetlere yarmışar kilo şeker tahsis ?iyssete ve profframa bağlanmadan orsa tonluk Basra, Samsun. Taşoz torpidoedılmişken Istanbulun hususiyeti gozönunde bir tutan çevreler vardır. Orada meselâ boliarı da elden geçirilerek muhrib diye boca idare edilmiş. armatörlere önce tutularak birer buçuk kilo hesabile kontenhıristiyan kanaatinden dolayı sosyalist yardım edilmiş, sonra Devlet Denizyol» ipka olundu. Birinci Dünya Harbinde jan verildiği. hükümetin elindeki ntoklar ları İdaresini yaşatmak için, onların müsaid olmadıgından şekerll madde Imalci olan ve ahlâk mülâhazasile muhafazabüyük isler görerek mühim bir silâh kârlığa geçenler çoktur. haiine gelen denizaltılardan bir tane yolcu gemileri ellerinden almmış, Türk leri için de fazla kontenjan tahsisine imkan bulunmadıSı bildirilmistir iimanlan arasında yolcu ve çeşidli yük Liberalliğin merkez umdesl denen bile yokru. Bu gemilerin lüzum ve eUzakşarktan çay ve şeker sermaye temerküzünün ittifaka yakın hemmiyeti az çok anlaşıldığı için 1923 lasımak gibi bir haklan ellerinden açoğunlukla ilk defa bu kongrede redts Holandaya iki denizaltı sipariş e Immıştır. Bu suretle ticaret filomuzun Retirtilmesi için teşebbüsler dilraişti. Bunlar Yavuzun tamiri bit devlet elindeki tonajı da, armatörler eÖ&rendiğimize göre bazı taclrlerimlz dedümesi, liberalizm tarihinin sarp bir mek üzere oldugu sıralarda donanmaya lindeki tonajı da mahdud kalmıştır. O Uzakşsrk ve bilhassa Çin ve Hindistan İle dönemecden kolayhkla sıyrılıp geçebilkadsr ki tereddüdler. kararsizlıklar. sterlin esası üzerir.den ve HongKong yolile diğine delâlet eder. i'.tihak ettiler. mütemsdî değişiklikler ve tahdidler ticaret yapmak üzere araştırmalara girişmiş*** Bidayette milli müdafaa siyasetimizin yüzünden 1929 da 102.310 safi ton olan lerdir. Bazı tacirlerimizin de bu maksadla ev»'elâ kara ordusunu kuvvetlendirmek Ticaret filcmuz 7 yıl sonra, 1936 da Çlne hareket ettiklerl öğrenilmiştir. Bu ana fikir sarsıldıktan sonra, ötesi olduğu, deniz ve hava ordularmm daha 116,745 safi tona çıkabilmiş, 1939 da ise Çinden ve Hindls*andan memleketimize artık düzlüktür. Nitekim, kongrenin geniş malî imkânlara malik olacağımız 29 tanesi 30 yaşmdan gene. 132 tanesi getirilecek olan maddeler arasında çay ve tartıştığı be} esash noktadan şu dördü çeker bulunmaktadır. Tekel İdaresi son mübir zamana tehir edildiği anlaşılıyordu. de 30 ile 8n yaş arasında 196,773 gayri r.akasasmda ilk defa olarak çin çsyı iste umulmadık süratle kabul edilmistir: Bu imkânlar elde edilmeğe başlandığı sati tonluk 171 gemiden ibaret kalmıştır. miştir. 1 Veraset vergisi kademeli olacak sı:alarda, 1929 da İtalyan tezgâhlarma İkinci Dünya Harbi sonrasında. muve şimdiye kadar olduğundan daha geEkmekler düzelmeğe başladı iki denizaltı, Sakarya ile Dumlupınar ayyen bir deniz siyasetimiz. stratejimiz niş bir satha yayılacaktır. Değirmencilerin ve fırıncıların elinde e?ısmarlandı. 1930 da gene İtalyaya 4 ve programımız olup olmadîâını, şayed 2 İnhisarlarla mücadelt edilecek, muhrib, Kocatepe. Adatepe. Tmaztepe, varsa takib ve tatbik edilip edilmediğini kiden kalma un bulunduğur.dan pazartesi veya sahya kadar yüzde yetmis buâdaylı ek bunlann kaldırümasına çalıjılacaktır. Zafer ısmarlandı. Bu gemiler geldiği gelecek bir yazımızda tetkik edeceğiz. meğin imali kabil olamıyacak, eldeki unlar 3 Ferdlere hayatlarını kazanmak taman Türk donanmasmda savaş kudsarfedilecektir. Bununla beraber muvakkat retini haiz bir Yavuz ile 4 muhrib ve ABİDİN DAV'ER bir tedbir olmak üzere bir kısım fırın'.ara imkânlan verilecek, her ferdin ev sahiyani ellerinde un kalmamış olanlara Ofisin bi olması kolaylaştırılacaktır. emrile dejHrmenlerden yüzde altmıs be; 4 Küçük esnaf ve dükkân sahiblebufdayh un verilmektedir. Bu sebeble «ehrin bszı yerlerinde imal edilen ekmekler dü ri teşvik ve himaye göreceklerdir. zelmjş ve eskis:ne nazaran beyazlajmıstır. Bu kararlardan, servetin taksimini sayılı elde bırakmamak, onu kütlelere Üniversitede dekan seçimkri dağıtmak emeli sezildiği gibi, orta sınıçarşamba günü yapılacak İnönü Ansiklopedisinin 17 24 üncü fasiküllerinden ibaret fa el uzatıp onu da sermayedar sınıfın İstanbul Üniversitesinin bütün fakülteleolan 3 üncü cildinin abone kaydına başlanmıştır. rinde dekan lecimleri Bnümüzdeki hafta yanmda liberalizmin dayanacağı bir Bu cıldin abone bedeli 12 liradır. Bu paraya cild bedeli çarşamba günü yapılacaktlr. Yeni yBnerme smıf olarak kabul etmek gayesinin güdahil değildir. İsteyen aboneler, üçüncü cild tamamlandıktan sonra lije göre, eski dekanlar bu tefer »eçilemi düldüğü anlaşılmaktadır. Halbuki, buhazırlanacak cild kapaklannı o zamanki maliyet fiahna gbre tesyeceklerdir. Edebiyat Fakültesinde en kuvvetli namzed Prof. Beslm Darkot ve Prof güne kadarki su kablmamıj liberalizm, bit edilecek bedel mukabilinde Devlet Kitabları Mütedavil SerAhmed Arde'dir. Diğer taraftan, Hukuk Fs sermaye temerküzü ve inhisar serbestmayesi Müdürlüğü ile Yayınevlerindsn tedarik edebileceklerdir. kültesinde Prof. Hüseyin Nail Kubalı. Tıbds liğini üstün haklardan tanır ve bilhasBu gartlar altında 3 üncü cilde abone olmak isteyenlerin Kâzım İsmaii Gürkanm seçılmeleri kuvvetle sa yüksek sınıfa dayamrdı. abone bedeli tutarı olan 12 lirayı posta masrafı haric olmak üzere muhtemeldir., Kongrenin bir dereceye kadar fırüna doğrudan doğruya Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası İstanbul koparan maddeleri bunlar olmayıp, satstanbul vapuru dün geldi şubesindeki 88 sayılı cari hesaba yatırarak bir mektubla aşağıdaki Batı Akdeniz seferinl yapmakta olan ts nayi de kâra iştirak maddesi olmuşrur. adrese bilgi vermeleri lâzımdır. tanbul vapuru dün b'ğleden sonra limanımıza Buna göre: Bu para arzu edilirse posta ile doğrudan doğruya Devlet gelmiştir. Vapurla gelen 440 yolcu arasında 5 Sanayi de müşterek mülkiyet Kitabları Mütedavil Sermayesi Müdürlüğüne de gönderilebilir. Beyneîmilel Cerrahî Kongresine iştirak eden olmalı, işçi ve memur makul nisbetlerHerhangi bir yanlışlığa nneydan verilmemek üzere yazılacak heyetimiz. İstatistik Umum Müdürü Şefik mektubda paranın ne şekilde yollandığımn yazılması ve adresin Bilkurd, Fransanın Türkiye tlcaret ataşesi de de, fakat mecburî olarak, kâra iştirak etmelidir. Derhal söyliyelim ki, mütebulunmaktadır. açık bir gekılde bildirilmesi gerekir. İsfanbul vapuru yolcularmdan blri dün. şebbis menfaatine şiddetle dokunan bu vaki bir ihbar üzerine Uç laat müddetle a prensip kongrece hemen kabul edilmiş ranmış, fakat süpheli yolcunun üzerinde hiç değildir. Sermayesi 50,000 Ingiliz lirasıbir gey bulunamamıstır. mn üstünde firmalara bu fikir hakkınDr. Kemal Saracoğlu da ne düşündüklerinin bir anketle soKolonya Üniversitesinde konferans vermek rulmasma karar verilmiştir. Anket şöyüzere davet edilen Dr. Kemal Saracoğlu, bu jeyahatten dün şehrimize dönmüs ve hastalarını kabule başlamıstır. • Büyük Lübnan Trupu • Bostancıda bir kamyon dört kişiyi ezdi Dr. Nizameddin Şeker fevziatı ve şekerli madde imalâlçılarının durumu fiNÖNÜ ANSİKLOPEDİSİ Devlet Kitabları Mütedavil Sermayesi Müdürlüğü Sultanahmed İstanbul. Yazlık moda ve modellerl renkli resimleri ile bulacaksınız. Biçki dersleri devam ediyor. 5 parçadan 20 çeşid elbise nasıl giyilir? Güne? bfnyosu Yavrunuzun yaz oyunları. Böceklere aman yok. Ayni motiften değişik örnekler Zayıflaıuanın sııhırıııı ki çorabımız akmasın? Vazlık ev ve iş elbiseleri, yaz yemekleri, güzcllik tnkvimi, maııikürümüzü kendimiz yapalım; savlarımızı kendimiz keselim. Fıkra, karikatür, roman, hikâye 40 sahife 50 Kr istanbul Tan Matbaa^ı HÂNIMELI Türkiyenin En Büyük KAİHN GAZETESİ Haziran 948 yaz sayısında c KÜCÜK HABERLER f # • l)ildiri\oıu/l Ne vapalım •ie BORSA ve Osmanlı Bankası Kcmiserllffinden: Tajfiye halinde bulunan (Majık Sinerr.a ve Film T. A. Şirketi) hisse fenedlerinin borsa kotundan çıkarılmasına, Borsa Meclisinin 4/5/194S tarihli toplantısında oybirliğile karar verilmiştir. • BEŞİKTAŞ Kulübü Başkanlığından: Kuiübümüzün fedakâr ve unutulmaz evlâdları Şeref ve Hüsnünün öiüm yıllarını anmak için 12 hazi'an 94R cumartesi günü saaT 17.30 da Seref Stadı karşısında Yahyaefendı derg&hındaki mezarları •başında bir topjapılacaktır. SevenlerİD tesrtfleri rıca i NADİYA ve arkadaşlan BU AKŞAM saat 21 de irkaç gün evvel, gazetelerde, Istanbulun pasif korunma için, 2 buçuk milY a z a n : ••••••••••^»^^^1^ bir sırdır. Son zayon liraya tcşkilâtı ihtiyac olduğu hakkında bir manda. türlü partüe rin topladıkları fon haber okudum. Pasif korunma işi, harb iarın mukayesesin içinde başka memleketlerde gördükleden bu cihet anlaşı rtme Te okuduklarıma nazaran, bizde, hr. Filhakika, mese aşağı yukarı sıfır vaıiyetindedir. Elektrik santralı, Terkos gölü ve Elle tertib edilmistir: Şirket kârlanndan, lâ muhafazakâr parti iki ay zarfında sermayeye faiz, tercihli ve adi eshamm partililerinden 1 milyon Ingiliz lirası malı bendindeki su basına makineleri, dividandlan, karşılık ve amortisman topladığı halde, liberal parti iki yıl sü Haydarpaşa ve Sirkeci garları, Boğazsonra içindeki bütün akaryakıt tankları, köparaları aynldıktan sonra, işçi ve me ren bir toplama çalışmasmdan murlara da pay ayırmağa taraflı mı. ancak 70 bin Ingiliz lirasını kasasına ınür depoları, havagazi fabrikalan, değirmenler, şehrin iki yakasını birbirine değil misiniz? Diğer bir sual de, şirket koyabilmiştir. bağlıyan ve bir tanesi şehir hatları vaidare heyetlerinde işçi ve memurlarm temsil edilmesirü uygun bulur musuKongreyi kapıyan reisin son sözü Li purlarına iskele vazifesi gören köprüler nuz? dur. Yüksek sermayeli Ingiliz şir beralizmi övmek olmuştur. Reis demiş gibi, sehrin gündelik hayati bakımından ketlerinin bu noktalara verecekleri ce tir ki: «Biz. Liberalizmi, Büyük Britan hayati chemmiyeti haiz tesislerimiz hep vablar, liberalizm çehresinin haüarını yanın güniük canlı politikasının en ön açıktadır. Birer ağır bomba ile tahişlemez çizecektir. safma getirmis oluyoruz.> Gerçekt*n, ribleri kabil olan bu tesisler hale gelince, Istanbulun umumî hayati bugür.lerde Ingiliz LiberaJizm çe\Teleri Bu anketi vesile rutan Ingiliz liberal felce uğrar. (Diğer büyük şehirlerimiz partisi Ingilterede liberal fikirleri yay ümid ve eyünserlik havası içindedlr. de aynı vaziyertedir) Candamarlan bu mak için geniş bir propagandaya giriş Loid Corç'tan beri kaybettikleri büyük kadar açık ve büyük sığmaklardan, iiderden mahrum olmakla beraber, miştir. Olgün halde yere serilmiş, kenjeraltı dcmiıyollarından mahrum bir dinden bahsettirecek güne uygun canlı yaydıkları taze fikirlerden doîayı mağşehirdc, pasif korunma için, 2 buçuk rur görünen bu çevrelerin özel iddiakonu bulamamış görünen bu yaşlı parmilyon lir» ile neler j apılabileceğini tinin, son çeyrek asırda daldığı derin larına göre. modern Ingiliz Liberalizmi daha doğrusu, hiç bir şey yapüamıyasükuttan sonra birdenbire kalkınıp ötedenberi hücum edilen tasarruf hakkı cağını kestirmek güç değildir. konusunda başka partilerin buldukları mevcud partilere meydan okuyarak ilgi Yapılması kararlaştırılan elektrik uyandıracak sualler tertib ve halk ef reform fikirlerinden daha müterakkisini santralı, Terkosun yeni su basma üzini kârını hayati surette işgal edebilmesi, buîmuş. hanâ. cemiyetin ahenk ve muve havagazi fabrikası gibi, akaryakıt siyasî bakımdan büyük bir başarı sayı vazenesine yarıyacak bir hai çaresiru tankları bazı tesisleri yerin altında yaplır. Bir müddet beklenecek anket neti Sosyaîizmi gölgede bıraktıracak kadar mamız icab ettiğini şöylece hatırlattıkceleri ne olursa olsun. liberal partinin açıklık ve kesinlikle gösterebilmiştir. tan sonra, pasif korunma ile ilgili olayeni kisvesile şimdiden rakiblerinin Eski tipten büsbütün ayrılan bu modern rak gene bir subayımız tarafmdan neşkarşısına mehabetle çıktığını söylemek liberalizmin kanaatince. açılan yeni çlredilen çok faydah bir kitabdan bahmümkündür. Bu müsaid durum liberal ğır, İngilterenin en oturakh partisi olan setmek istiyorum. partinin malî güçlüklerine faydah te Muhafazakârlığın da üstünde mevki aBu kitab istihkâm binbaşısı Muamsirden de hâli kalmıyacakür. Zira, liiacak en doğru aHernatıftir. mer Yalcınerin .Patlamıyan uçak bomberal partinin paraya ihtiyacı bilinen Dr. Nizameddin Ali SAV balannın zarar^ız hale getirilmesi» adlı escridir. Patlamıyan bombalann zararsi7. hale getirilmesi, ilk bakışta ehemmiyetsiz bir iş gibi görünüıse de. hiç de Syİe değildir. Kitabdan hulâsaten aldığım şu parçayı okumak bu i§in ehemmiyetini göstermeğe kâfidir: tHava taarruzuna uğra.van bir şehra uçaklar 1900 ton bomba atsalar normal olarak bunlann onda biri patlamıyacaktır kl >üz ton eder. Bunlann onda biri kutu veya yangın bombası şeklınde atılmı? olabileceginden sayıları 5,000 ilâ 10.000 1 bulan 12 kiloluk antipersonel ve yangın bombalarile yüz'.erce 50 kiloluk veya bir kaç tonluk büyük bombalar, patlamamıs olsrak jehirde öteye beriye »erpilmis. açıkta veya gömülü bir halde yangın yapmak, tahrib etmek gibi can ve mal düşmam «ekllnde bekleşmekte olacaklardır. Bir tonluk b!r bomba, Bnemll fabrikslardan birinin kosesine düfmüs ve patlamıstır. Terr.izle>ici ekipler, döküntü'.erl kaldırdıktan lonra, v» kırılan parçaların yedeklerl yerlerir.e takıldıktan sonra, fabrika hemen çahşebilir. Fakat bu bomba hatlamamıs ise, fabrikada ya pek az zarar ynpmış veya yapYıllarca nçıkılmak» tâbiri kullaIntiharların artması yeni izdivaç mamıs olmasına rağmen.. bulunduğu yerden nılan bir yer için «inilmek» terimi kanunu yüzünden! Ev\felce Japon kaldırılmadıkça taatlerce, belkl gunlerce, ile söze başlamak ne tuhai, değil geleneğine tamamen uygun olarak hsttâ haftalarca orada çaliî'.lamıyacaktır.» mi? Fakat medeniyet ve teknik yü baba, ana ve ailelerin tensibi ve re 1940 ta Ingiltere Almanlar tarafmdan zünden vaziyet o kadar değişiyor, yi ile yuva kurma esasının kaldırıl şiddetle bombalandığı sirada, atıldıkları işler o derece altüst oluyor ki ne za ması ve 20 yaşına ulaşan her deli anda patlamıyan, yahud da muayyen mandanberi tırmanılmak uğrunda kanlı ve genç kızın serbestçe istedi bir zaman sonra patlamak üzere ayarcanlar feda edilen Himalaya'iarın o ği ve sevdiği ile evlenebilmesi onları lanrmş, olan saatli bombalann patlıyanhain yüceliklerine şimdi uçaklardan canlarından bezdiriyormuş.. lardan daha çok zarar verdiği görülkendilerini boşluğa bırakan insanTuhaf gey.. Dünyanın her tarafın miiş; nihayet Ingilizlet patlamıyan lar birer kuş gibi konmak hevesi daki intiharların sebebi bunun aksi bombalan süratle zararsız hale getirne düşüyorlar. nedir. Yekdiğerine kavuşamıyan sev mek için hususi teşkilât yapmak ı o Proje, İtalyalı dağ gezileri müte gililer hasretten hayatlarma nihayet runda kalmışlardır. hassısı Pirovano'nundur. Otuz ya veriyorlar, Japonyada ise vuslattan Binbaşı Muammer Talçmer, kitabınşında bir delikanlı olan Pirovano, bu işe teşebbüs ediyorlar. da, kara, hava ve deniz ordularile pasif temmuz ayında bir kaç arkadaşı ve Bununla beraber mesele göründü korunma ekiplerinin, irfaiye, polis ve yardımcı bir heyetle birlikte tasav ğü kadar basit değil! Başına buyruk jandarma teşkilâtının. halkın bu işte ne vurunu tatbik sahasma koyacak, Hi kızlar ve delikanlılar evlenince ba glbi bilgilerle teçhiı edilmesi lâzım malaya'iarın üstünden 10 bin met ba, ana evlerinden kovuluyorlar, ai geldiğinl göstermekte; patlamıyan bomrelik bir yükseklikten uçakla ge le mirasından mahrum ediliyorlar. balan rararsız hale getirmek için daha çerken tam Ewerest tepesinin hiza Çaresizlik içinde kalarak kurtuluş bans lamanmda teşkilât yapılmasmı sına gelindiği vakit iki arkadaşile yolunu öbür dünyaya göçmekte bu tavsiye etmektedir. beraber kendini boşluğa kapıp ko luyorlarmış.. Iç İsleri Bakanlığı daha 1944 te patyuverecek ve bu âne kadar kimseAma, kadının esirliği, hizmetçi me lamıyan bombalan zararsız hale getirnin erijmeğe muvaffak olamadığı sabesinde telâkki edilmes; zihniyeti, mek için modern biljrilere sahib eleyüceliği fethedecektir. iki üç zevce edinmek prensibi orta manlar yetiştirilmesini Millî Sa\unma Bunu söylemesi veya yazması di dan kalkmış, kadına erkekle müsavi Bakaqlığmdan istemişti. Binbaşı Mule ve kaleme kolay geliyor ama, me haklar temin edilmis. Farkmda bile ammer Yalçıner bu maksadla Ingiliz sele her halde o kadar basit değil.. değillermis! sahra istihkâm okuluna gönderilen suNice insanların heyetler balinde a*** baylanmızdan biridir. Memleketimizde yaklarını basamadıkları Ewerest'e bu bahis hakkmda Uk defa yazumıa Blrbirine tam (!) denk kan koca konuvermek, ötekilerin göze aldığı Almanyanın Kiel şehrinde 24 ya olan bu kıymetli kltabın memleket öltehlikelerden daha azile dolu bir seşında Herbert Golle adında bir de çüsünde, her tarafa dağıtılması, milli yahat mi? Hiç jüphesiz hayır.. likanlı ile henüz hayatının 81 inci müdafaamız bakımından elzem olduBir kere istenilen yere inilip ini baharını idrâk etmekte olan Marie ğuna Hgililerin dikkatini çeker ve mulemiyeceği şüpheli.. Çünkü 8880 met Hagemeisten belediye dairesine mü harririni tebrik ederim. re yükseklikteki dünya damında kaç racaat ederek birbirlerini sevdikleritürlü rüzgâr ve hava cereyanı hâ ni ve evlenmek istediklerini söylekim.. Paraşütlerin büsbütün başka mişler.. taraflara savurulup gitmesi ihtimali Müracaat ettikleri memur dudakrnevcud.. Sonra teşebbüs temmuz alarmda beliren tebessümü güç zap Dünya Muallimler Kongresine iştirak yının ortasında yapılacak olmasına edecek murahhaslarunız tederek her ikisinin de zihnî durumrağmen mübarek yerde gene sıfırtmnçrode toplanacak olan Dünya Muallimdan aşağı 3540 derece soğuk var.. larından jüpheye düşmüg, izdivaçBunun için Pirovano ile arkadaşlan larının bir mahkeme kararı olmadan ler Federasyonu Kongresine davet edilen İstanbul Muallimler Birliği ldare heyeü, dün vücudları gibi yüzlerini ve ellerini yapıi '.mıyacağını mazeret olarak i yaptığı toplantıda, blrlik azasından Prof. de adamakülı kapıyacaklar,. Ayak leri sürmüş. İki âşık mahkemeye koş Dr. Fahreddln Kerim Gökay İle Orhan Tumuşlar.. Yargıç tahkikata girişmiş.. larma iki kath ve katların arası sonayı Blrlik mümessill olarak İsviçreye gönğuk geçirmiyecek tertibatı havi a Epeyce enteresan malumat elde et dermeye karar vermiştir. Fahreddin Kerim, miş. gene İn'içrede toplanacak olan İçki Duşmanyakkabılar giyecekler ve başka ted 81 lik kadın ile 24 lük genç ara ları Kongresine de iştirak edecektir. birler de alacaklar.. sındaki sevişme şöyle bir mecburiÇalışan hamile kadtnlara Her halde dünya yüzünde Pirovayet akabinde başlamış. Hava hücum yapılacak yardım no ile arkadaşlannm muvaffak ollarından dolayı yersiz kalmışlar, semalarım dilemiyecek insan yoktur. îççi Sigortaları Genel Kurulu, ya$ama nelerce tek odada yaşamışlar ve tek Fakat bunlar başaramasalar bile elşartlarmın ağırlığını gözönune alarak çayatakta yatmışlar.. lışan kadmlara analık hallerinde kanun bet bir gün başkaları muzaffer olaAralarındaki bu kadar sıkı müna gereğince yapılacak doğum yardımının 90 caklardır. Çünkü Arabların «yiğitlerin gayreti dağları devirebilir.» sebetin sebebine gelince.. Marie, Her liradan 120 liraya. emzirme ödeneğinln de 30 liradan 60 liraya çıkarılmasma karar vermânasındaki atalar sözü kuru bir bert doğmadan 15 yıl evvel dünyaya mijtir. gelen bir çocuğu için Herbert'in anlâftan ibaret değildir. nesini yavruya sütnine tutmuş.. Fa*I* *î» *v Dinamolu ve kırmızı arka lâmbah kat çocuk yaşamamış.. Biraz sonra Hasret yüzünden değil, vuslat kocası ölmüş, Marie, bilâhare Heryüzünden canlanna kıyanlar bert'i dünyaya getiren kadın ile koolarak yanmda îstatikçiler Japonyada intihar o casmı can yoldaşı laylarınm son zamanlarda arttığını alıkoymuş.. Bombardımanlarda Herkaydediyorlar. Vakıa, «Doğan güneş» bert de babasını, annesini kaybedingelmiştir, memleketi ötedenberi «Harakiri» di ce her ikisi hayatta tek başîarına Perakende ve Toptan satış yarıdır ama, devrimizdeki bu artış kalmışlar.. Kadıncağız bunun üzerine Herbert'i evlâd edinmis.. neden acaba? îki atom bombası karşısında silâhİ5te aradaki bu sıhriyet dolayılarını terkedip mütareke istiyen bir sile mahkeme izdivaçlarına müsaade Merkez Bank karşısı, Çınar Han millete mensub olmalan izzetinefis etmek imkânmı bulamamı?.. Fakat ikinci kat, GALATA. lerine mi dokundu.. Yoksa yarı Tan onlar, eskisi gibi aynı yatağı payları belledikleri imparatorun bütün şarak ömür sürmekte devam ediyorkuvvet ve kudretini kaybedip alelâ larmış. de bir fâni gibi yaşamak zorunda Yani vaziyet, anlaşılan bizim halk kalişı güçlerine mi gitti? Alman marka çapraz telH dedilindeki «alan razı, veren razı, ne mir çerçeveli yarım kuyruk bir Hayat güçlüğü mü, geçim sıkmtısı halt eder kadı!» sözüne uygun şepiyano acele satılıktır. «Piyano» mı, yoksulluk mu, sefalet mi onları kilde mahkemenin muvafakati olrümuzu ile mektubla 176 No. canlarından bıktırıyor.. Hayır, bile sun olmasın öylece sürüklenip gidepoîta kutusuna müracaat. mediniz, hiç biri değiL cek! Ali Sav Paraşütle E\verest tepesine inilecek Toplıyan: A. H. R. BİSİKLET PROJEKTÖSLERİMİZ E R G Ö N LTD. KELEPIR Pangalfı İ N G İ Sinemasında Arab raks. müzik ve şarkılar Fiatlar 120 240 S G O Kr. r Büyük Türk şairinin 325 şlirinl fhtiva eden ikinci ve üçüncü cildi çıkmıştır. Bu cildlerde (Lugatçe, açılama, Yunüsün haystına aid malumattan) başka Yunus şiirlerinden bestelenen 45 tanesinin notaları da vardır. 4 lirEdrr. Hepsi 822 fahife tutaa üç cild, cildli olarak 750 kuruştur. YUNUS EMRE « a i * AHMET HALİT KİTABEVİ ABDÜLBAKİ GÖLPINARLI CUMHURIYET Nüshası 10 kuruştur. Abone Şeraiti Türkiye İçin Bir aylık 300 Kr. Üç ayhk 800 > Altı ayhk 1500 . Scnelik 2800 » D İ K K AT Gazetemlze gönderilen evrak ve yazılar nejredilsin edilmesln lade olunmaz. Üâruardan mesullyet kabul edilmez. "'