Catalog

16 Ocak 1948 CUMHURtYET BİR DAKÎKA y fngiitere i!e Irak arasında yeni bir andfaşma Amerîkanın Trablusta İCUFCİUğU Dostlar alsşverişte.,, Şeker sanayü kurduk. % Fakat dışandan gelen çeker daha ucuz. Kâğtd tanayü kurduk. Fakat dişandan peUn kâğtd daha ucuz. Çimento aanayü kurduk. Fakat dışandan gelen çimento daha ucuz. Demir öyle, çalifc öylt, mtnsucat öyle, cam öyle, çerçeve öyle. Kuzum Aüah ajfcıtıa, fcim eâlyor size bu kAn tekltf? D.N. bir komilnlst Baftaraft 1 Jnei ^ U , k&pitalist hücumlarınl re Avruf«ınn kalkınması pjânını akim bırakmaya matuf olaeaktı. Protokokla bundan bagka Sovyetler Birliğtnin komtinist plânını tatbikında bfttihı imkânlaril« bu içi destekliyeceği T« Belgradda yeniden vücud bulan kominformun Almanyadaki sosyalist unsorların gayretlerini tanzim edeceği beHrtümektedir. Vesikada Almanyadaki Birlesmiş sosyalist partisüc komünist partisinin bilhassa Ruhr bölgesind« girlçilecefc olan bu mücadeled* mühim stratejik mevkller işgal ettiği aeıManmaktadır. Askerf emir jeklinde yazılmıç olan talimatlar g«r«ğinoe Ingiliz bölgesinde müstahsil sanayi v« nakliye işlerini baltalamak tizere grevler Üân edllecekttr. Ba tedbire irakân nisbetinde sendikalar vasıtasile tev«ssül olunacaktır. Yiyecek maddelerinln dağılmamaaı için taraftan komtinistler tarafın<ian ünkü siyasî < dikta» lar devrinden, bugünkü demokratik gelişnıe günlsrine kadar geçen yülara şöyle ">ir bakınız. Bir Allahm kulu çıkıp da: Şu İstanbulun hali nedir? Memleketin en büyük şehri, en çok vergi \'eren, en çok adam veren, en çok beyin yetiştiren. biricik şehrini kaLkındıralı.n, biraz canlansın! diyen salâhiyetli bir ağza tesadüf ettiniz mi? İşitmiş olaniar parmak kaldırsın. Buna mukabil bir zamanlar Istanbulu yermek adeta bir vatanperverlik vazifesi ve bir hamiyet icabı gibi olmuştu. Biz Istar.builuların yüreğinde bu esJti yaranın hâlfl bereleri durur. Otekilerde de eski itiyadlar arasıra uüksetmek istidadını gösterir. Hattâ bazan hükumet saflarmdaki münevver kinısclorin bu meyle kapıldıklan görülür. Aduu şimdi burada zikre lüzum görmediğim bir milletvekili geçen haziranda İstanbul şehri bütçe açığı için Dahiliye Vekili ile görüşmeğe gittiğirniz zaman intizar odasmda: Bojtarafı I Inei sahijed* Hep İstanbul, hep İstanbuL Anahakkında Bakanlık tarafından haarlan dolu kasabalan susuzhıktan, yolsuzhıkmi| olan tetkfklerle bu memleketlerm tan... bugünkü iktisadl ve sfyasî durumlan Diye sanM oraların harabisiııe şn bi* malî slyasetleri ve programın çerçevesi dahilinde bu memleketlerin yapacaklan çare İstanbul sebeb olmuş gibi serzeyardımla lstihsal meselelerine mütsaîlik niste bulunnıustu. Biz de köyümüzii incelemeleri dün kongreye sunmuştur. müdafaaya kalkmca bu dostumuz: Şaka ağalar! diye yenkenleri inDi| Içleri Bakanlığınm bir sözcüsü bu dirdiydl Ama insanm yüründen hisleri* vesikalarda mevcud rakamlann tah ni ve tahteşşuurunu seçebilen bir adam minlere dayanmakta olduğunu ve kon milletvekilizin bu serzenişinde, hattâ gre tarafından yeniden gözden geçirile bu igbirarında ciddî olduğunu anlardı. ceğine lçaret etmiştir. Kalkınma prog Bn bir tek misaL, ramının idarecisi veya müstakbel ida Geçen sene bir Bakanın yeni kururecileri bu vesikalarla bağh olmıyacak lacak bir sivil fabrika yerini tayin ed«" lardır. cek komisyona ilk direktif olarak: Türkiye Istanbuldan başka bir yer dedlBahls mevzuu vesikanm kısa bir hu ğini ve komisyonun Istanbuldan başka lâsası aşağıdadır: bir yerde kurulacak bir fabrikanın ranTürkiye: Ziraî istihsalâtın ve hühassa tabl olnuyacağına dair verdiği karan hububat istihsalâtının artmaa ve Av hiddet ve şiddetle reddederek: Istanbuldan başka yer! demedim rupanın kalkınması prograsıma uygun olarak muhtac bölgelere azaraî bir ih mi tarzında ısrar ettiğini biliyoruz. racatta buîunulması bu kalkınmaya geBunun sebeblerini asla siyasette deniş ölçüde yardım edeeektir. ğiL enfüsî vadide aramak daha isabetli Türkiye kendisinin hazırlamış oldu olur. Kimbiltr hangi kompleksler bir ğu büyük bir kısmı Avrupanın kalkın çoklarmı memleketin en nurlu ve ea ması programınm çerçevesi dahüine gir vcrimli bir şehrine karşı harekete ge» miyen uzun vadeli bir gelişme progra cirmiştir. Zansan geçer de sular birax mma malik bulunmaktadır. Türkiyenin daha durulursa bclki bu kompleksleri milletlerarası tabiî irtlkraz yollarile da misallcrile etüd etmek imkânlarını buha geniş programlan finanse edebilece luruz. ği zannedilmektedir. Türkiye Avrupaİşte bu zihniyetin ruenfi neticelcrinden nm kalkınması programı gersğince, zi biri olarak Türkiyenin en büyük itharaî, nakliye ve maden malzemesile baş lât ve ihracat yeri olan İstanbul, hâlâ ka tesisat temin etmek için yardun gö bir limandan mahrunıdur. recek ve bu teçhizaun istimalinde de Ben ilk defa olarak Pireden 926 da yardıma mazhar olacakür. Türkiye geçmiştinı. Sonra 928 de de geçtim. O muhtemelen bu teçhizatın bizzat kendi esnada ?ireye genü yanasamazdı. Yani kaynaklarile alinnsasmı finanse edebi nhbm diye bir şcy yoktu. Vapurlar lecek bir durumda olacakür. kıçtan palanıar bağlar ve yolcular ka1945 senesindenberi devamlı bir ya yıkla karaya çıkardı. 939 da Pire limabancı tazyika maruz kalan Türkiye a nı dünyanm cn mükemmel limanlarm* şağı yukan S00 bin kişilik bir orduyu ocn biri olmuştu. Rıhümları, dokJarı, seferber etmek mecburiyetir.de kalmış vinçlcri ve bürün modcrn vasıtalarüs. ve bu husus insan kaynağı bakımmdan Harb esnasında Almanların harab ettibu memleket maliyesinde ciddî bir ma ği bülün bunlar şimdi tekrar ycnilenvsele teşkil etmijtir. Türkiye askerî teç yor. Diyecek şu ki 930 da yanaşacak hizaü için önemli miktarda yabancı bir rıhtımı bulunnuyan Pire, bir kaç döviz sarfetmek mecburiyatinde kala sene içinde mükemmel bir limana malik cak olursa ithal ettiği teçhizatı bile fi olmuştu. nanse edebilecek durumda olacakür. Istanbula gelince; biçare şehrin hâlâlimanı neresine koyacağunızı kesrireAmerikanın açtıgı krediler n.sdik. Her sene Nafıa bütçesine ve oAvrupada zaferin kazanılır.aîir.dar.beri uun tafsilâtına endişe ile bakanm. AnTürkiye ve Yunanistana yardım kanunu talyadan, Iskendcrundan, Mersinden, gereğinee verilen 100 milyon dolar bir Trabzondan, Samsundan bahsedilir. Bir terafa bırsiılacak olursa Amerianın türlü İstanbul limanını kimse eline, hatTürkiyeye açmış olduğu kredüeria ye tâ diline alamaz. Büylece bu güzel şehkunu 48.979.901 dolara varmaktadır. İs rin tkareti bin türlü zorluklarla karbrak etmiyen memleketlere nazaran şılaşır. Şchir bir taraftan ölür, öbiir Türkiyenin fazlasınm kalkıama devresi taraftan indirme bindinr.e masraftarı zarfında 140 milyon dclar olacağı tah arttığı için nıaliyct yuksclir. Ama kim , min edilmektedir. İştirak eden raemle se bunlara dikkat ctraez. ketlere yapılacak clan tediyelerle o Bence istanbulun en büyük derdi memleketlerden gelecek olan tediyeler liınaıısuhğı değil, çocuklarının ve seçaşağı yukarı mütevazin olacaktır. Tüı tiklerinin vefasızlığıdır. Yahud öbi kiye, Amerika ve baü yarım küresinin türlü ifade ile vefasız evlâdlannı se$' diğer memleketlerine nazaran. ancak kü mesidir. çük açıklara îaaliktir. Bundan dolayı bir Daha ne yapabilirdi? dolar kıtlığmı örlemek için dolar bölGeçen Başvekil, şimdild Meclis reisi,r| gesinden yapılacak itiıalâta öael bir önem muhalefet lideri, bütün müstakiller^ vermek ieab etmektedir. Bununla bera bep bu şehirden seçildL Ne olurdu ba • ber ithallt ve ihracatla yabancı doVlz zatlar senede bir gün Istanbulu düşünler üz«rinde esasen sJa bir kontrol icra seler, onun, adeta memleket şümul olan eden ve fiat seviyelerinde nisbeten bir derd ve ihtiyaclarile meşgul olsalar.. Istikrar teminine muvaffak olmuş buluİstanbul limanı davası yirmi senedir < nan Türk hükumeti icsb eden kontrolsürüp giderken daha yeni bir iş var; < lannı devam ettirecektir. Belediye iradlannı artürına tasansı Bunu müdafaa için hükumetin büyük Dış tehîike karşısında bir gayret sarfedcceği memul değiL Washington 15 (AJ».) Yardun proGörüştüğüm mebuslardan bir kısmı: gramile ilgili olarak Dı? Işleri Bakanbğınca hazırîacan raporlardan birinde, Ben aîeyhte rey vereceğim! diyor, j «daimî bir dış tehlike karşısında» Tür istanbul milletvekilleri acaba ne diyor< kiyenin büyük bir ordu beslemek zo lar? Bütün bunlan gördükten sonra naçis runda kaldığı ve bu yüzden iktisadl gelişmesinin sekteye uğradığı işaret olun bir İstanbul çocuğu ve bir İstanbıâla gazeteci sıfatile hem.şerilerim namına maktadır. başındaa sonuna kadar bütün alâkahlaRaporda, Türkiyenin, millî müdaîaası ra burada alenen sitran etmeji bir vaİçin yeniden ağır yükler altma girecek zife bildim. Üst tarafı cümlece malun» olursa iktisadî bakımdan daha zor bir olduğu üzere kulunuza \ızgelir. ^ duruma düşeceği ve bugünkü nazik ikB. FELEK tisadî muvazenenin derhal kaybolacaği aynca kaydolunmaktadır. htnüz kontrol edilmiyen bütün sendikaların paralarını el* geçinneye jalışacaklardır. Bundsn sonra plânda yiyeoek maddelerinin dağıtılmasına ne suretle mâni ohınacağı bildirilmektedir. Muhabir, plân gereğinee komüaistlerin aralık, ocak ve şubat aylarında 6 martta üân edilecek umumî bir grevin plân ve haznlıklarmı tamamlamakla meşgul olmaları icab ettiğini ilâve etmektedir. Protokolda açıklandığma göre, üç ajan faaliy«t« başlaînıştır ve grevcüer için gereklî paralar ayrılmıştır. Bu aJanlarla faaliyete geçecek olan diğer altı ajan aralarında raporla yaymlanacak jifreli mesajlar vasıtasile görüşeoeklerdir. Gizli emirlerin metni dün akşam daha Londraca almmamış idi Fakat iEgilı* Dış îşleri Bakanlığınm sözcüsü, bu vesikanın sahte olduğunu düşünmek için hiç bir sebeb mevcud olmadığuu söyl«miştir. Ü Ü ÜSSÜ Zavaüı İsSanbuS., Baştarafı 1 ind schijede [se: tTiamirr Amerikan mahfillerio* göre, söylemiş, hava ordusu temsücisi de bu Açores adalarının PorteÜdiler» aid iasO ngiltere ile Irak arasındaki ınüna üssün nakliye uçaklarına yakıt temin mmda bulunan hava meydanlaruaa inesebetîer 1930 da imzalanan bir mu etnıek üzere işe yaracağmı büdirmiştir cek Amerikan hava kuvvetlerine menahede ile ona bağlı olan protokolla Dış Işleri Balcanlığı sözcüsü de yap sub uçaklar için bu hava meydanlarınra ve zeyillere dayaıunakta ve Iraklılar tığı beyanatta bu üssün tekrar açılması da Amerikan askerî teinisyerderinin epcyce bir zamandanberi ba muahedeyi için Londrada da Ingiliz Dış Işleri Ba bulundurulması hakkındaki anlaşmanın değişürmek ve Irakın bütün egemenli kanlığı tarafmdan bu bölgede daimî su müddetüıi uzatmak üzere Lizbona Ağini tarümalc bakımından hera daha rette askerî kontrol tatbik edilmesi merikalılarla Portekizlüer arasında mümütekâmil, heaı daha esash bir muahe maksadüe hazırlıklar yapılmıştır. zakereler yapdmaktadır. de imzalamak icsb ettiğini anlatmakta Gene Dış Işleri Bakanlığı sözcüsü, Madam Boosevelt'in Rusya idilcr. IarklıİEiın dileği gayet meşru ol Yunanistana yapüacak yardım programı hakkındaki sözleri duğu için iki tarafın ricali son baftalar çerçevesinde, Atinaya gidecek ve SuuWashingtoa 15 (a.a.) Eeuter. Mazarfında tam bir eşitlik dairesinde ko dî Arabistana gönderilecek olan Ame dam Franklin Roosevelt kadın gazetenujrsuşlar ve neticede yeni bir andlaş rikan personelinin hava yolile sevkleri ciler millî kulübünde yapılan bir topma iınzalamışlardır. için bu tedbirin arzuya şayan olduğunu lsnüda şunları söylemiştir: Yeni andlaşmanın eskisile kıyas kabul büdirmiştir. < Birleşik Amerika, Rusyanın A eimiyecek derecede Irakm egemenlimerikayı her baknadan çok kuvvetii ol; Münakale iyileşecek Bafmakaledtn devam ğini ve tam bağımsızlığmı tanıtiığı, vedğunu kabul ettiği takdirde aynı dünrilen maluraaitan anlaşıhyor. Bu malu Londra 15 (a.a.) Amerikan hüku yada Rusya ile barış içinde yaşayabilir.» «Millî» haftalann bir başka değeıl mcta göre eski muahcdenin tazammun metinin Trablus yakınında Mellahada de belki ele aldığı davaya bir mikMadam Roosevelt, Birleşmiş Milletettiği bütün kayıdlar kalkmıştır. Bu harb esnasında kurulan uçak meyda lerin vazifesiide muvaffak olamryacağı tar maddi menfaat sağlamasıdır. Varkayıdlar Irakm dış poliüka işlerinde nını tamir ederek yeniden taşıt uçaklan ve Birleşik Amerikanın Sovyet Rusyayı bklı yurddaş, kapısmı çalan «hanımeIngilterc ile istişareleıde bulunmasını için kullanılmasına Ingiliz hükumetinin ortadan kaldırılması lâzım geldiği hakgcreklcştirdiği gibi bu memlekerin he muvafakat etmesile, Amerikanın Yu kında yapılan beyanatlan chafiflik v« fendi» ye beş on lira sunar, bir yerde bhr balo, bir başka yerde bir piyango men her bakanlığında Ingiliz müsteşar nanistan ve Ortadoğu ile olan münaka sathî» olarak vasıflandırmıstır. tertib edilir, kasaya bir şeyler glrer. lar bulundurraakta, Irakm demiryolla lesi çck iyileşecektir. Sovyetlerle mükemmel bir işbirligi nm ve limanlaruıı kontrol altında tnt Kışın kuzey Atlantik yolu ekseriya yapabilmek imkânları olup olmadıgı Bnnunla layır cemiyetinin bir yıllık mıkta, Irak müdafaa kuvvetlerinin yal müşkülleştiği, hattâ tehlikeli bir hal al Madam Roosevelt'e sorulmuş ve Madam masraflon karşılanacak, gelecek yıla nız IngiMz sskerî heyetleri tarafındaıı dığı zaman, bu yeni yol gayet elverişli şöyle cevab vermi^tir: kadar varlığı temin «lunacakhr. yetiştirilrnesLni icab ettirmekte, Iraktaki olacaktır. Bu hususta verilmij olan Açık konuşahm, bu mpnzara bir < Ba biraz gecikecek bir mesele olhava alar.îcnnı da In.?iliz idaresine bı müsaadanin, Trablus ancak Ingiliz ida makla beraber mümkündür. Ruslar vu «gösteriş» hevesinden Steye pek gerafcmakta idi. Bütün bunlar Irakın t!ge resine tâbi olarak kaldıkça muteber o rulması kolay zayıf taraflar bulamamaçemiyor. Davalanmız, oldnklan yerde ır.er.Iiği ve bağımsızhğı hesahına büyük lacağı belirtilmektedir. lıdırlar. Zira hücum edsrler, Ruslar bir ncksaa tsçkil ediyor ve Iıak halkı Bundan bir müddet önce Amerikanın kuvvetten başka bir şeye itibar etmez hâlâ kendilerini çözecek ciddî, esash gayretler bckliyorlar. Bütün haftalan bu yüzden sız'anıyordu. Yeni andlaşma Trablus veya Bingazide ikinci bir Ce ler.> bir kalemde lâğvetmek ve her topluhakkmda vcrilen malumata göre. bütün belitarık kurulacağı yolunda yajinlanAkdenize gelecek Amerikan bu ksyıdlar kaldırıîmış ve bu sayede dc mış olan haberin bu uçak meydanının luğu, kendi çahşma sahası içinde büpiyadeleri yolda Irak tcaa bağsınsjzhğa kavuşmuştur. taşıt uçaklarına açılacak olmasmdan iletün yıl başbaşa bırakmak bcnce yeValetta (Malta) 15 (A.P.) Ingiliz Art.k Irck, djş polltikasında hiç bir ka ri gelmiş olması muhtemeldir. gâne kurtuluş yolumnzdur. Çocuk donanması genel karargâhından bu geyıd vc şarta tâbi olmadığı gibi iç hayaİngiltere ile yapılan görüşmeler mevzuunda da, iktisad veya verem ce resmen tebliğ edildiğine göre, halen t:nJa da lıiç bir isiişare üe mükellef Londra 15 (a.a.) Anadolu Ajansı Akdenize gelmek üzere yolda bulunan mevzuunda da yıl on iki ay didinbuluaajaıaaktsdır. Irak yabancı mütcnın özel muhabiri bildiriyor: bir Amerikan deniz piyade müfrezesi. mek, bir gün dinlenmemecesine gayhassıclara ih'.hac hissettiği takdirde istediği ycre laşvuacak ve yabancı ih Amerikanın Bingazide bir hava üssü 18 ve 23 ccak tarihleri arasında Malta ret harcamak zorundayız. Üzerinde tısastan istediği tarzda istiîade ede tesis etmek istediği hakkmda bir müd karasularında taşıt gemılerinden Ame ancak bir hafta durduğumuz davalaccktir. Bütün Irak dcmiryollan ve li dettenberi dolaşan söylentiler teyid e rikan harb gemilerine nakledilecektir. rm herbiri bizden sonsuz ve devamlı nsanlan Irakın eline geçmiş, Habbaniye dilmiştir. Ingiliz makamlan, Amarikanın Amerikan donaımıasmda iki zırhlı bir alaka istiyen büyük ve millî birer faal hizmetten alındı ve Şcnbc hava üsleri Irak hükumetine Trablusgsrbın yakınında Mellaha uçak davadırlar. Bir haftahk böbürlenmedevroluıımaş, vclîıasıl yeni andlaşma meydanını yeniden kullanılır bir Hale Washington 15 (A.P.) Birleşik A ler ilgililere aldahcı bir gönül ferahIrak c»emcnliğinin ve bağımsızbğuım getirmek içm İngiltere hükumetine merika donanmasmdan bugün tebliğ ebütiinlüğünü iyiden iyiyo tebarüz et müracaatte bulunduğunu açıklamışlar dildiğine göre, mürettebat noksanhğı hğı veriyor, bizi uyuşrnrmaktan baştircıiştJr. Eununla beraber iki taraf a dır. Ingiliz hükumsü bu talebe itirazı yüzünden 45 şer bin tonilâtoluk New ka hiçbir işe yaramıyor. On yıl sonra rcsındoki andlaşma birbirlerinin mu olmadığuu bildirmiş, ancak meselenin. Jersey ve Wisconsin zırhlılan faal ser kuthyacağumz bir veremle savaş hafkadd=ratiİ3 olan alâkayı ihmal etme Italyan kolonileri hakkında kat'î karar visten çekilmiş ve donanmada biri Pa tasında da aynı sözleri tekrarlıyacak mcktc va onun için iki taraf tehlikc ve vermek salâhiyeüni haiz olan Dış Işlsri sifik, biri Atlantik Okyanuslannda ol olduktan sonra. soranm size, bu resharb zsmanlarında birbirlerine her türlü Bakanları Konseyine arzedilmcsi lâ' m2k üzere «Missouri» ve «Iowa» zırh mî merasime ne lüzum var? kolayhğı göstermeyi taahhüd etmekte zım geldiğini de tasrih etmiştir. Ingil lıları kalrmştır. NADİR NADİ terenin, Amerikaya cevabında Birleşdirler. Halen 363.000 kişilik bir kadrosu olan miş Milletler teşkilâtınm muvafakati Birleşik Amerika donanması mevcuduIrakın, İngiltere ile tam bağımsızhğa alınması lâzım geldiğinin de belirtilmiş nun, nisan ayma kadar 320.000 klşiye ve tam cşitliğe dayanan bu yeni and olduğu anlaşılmaktadır. Iaşmayı imzalemağa muvaffak clması Acores adalanndaki hava meydanlan düşeceği tahmin, fahat temmuz ayında nın Irak hükumcti için büyük bir ba Washington 15 (a.a.) Ünited Pres yeniden 357,000 e yükseleceği ümid edilmektedir. şarı teşkil ettiği ve bu başarınm Irakta Londra 15 (a.a.) Reuter: MarshaH wnmmııımRllillili:ninnillRininillIIIIIIIIU!!l!ll!!!Ullllı:uııııiHiHiıwı umumî menrvnunlukla karşılanacağı yardım plânı hakkında Birleşik Amerişüphe götürmez. ka Maliye Bakanı John Snyder'in tekBilîıstsa iki tarafın aralarındaki dostliflerini Daily Expres gazetesi büyük luğu bozmadan ve birbirlerile çahşmabaşlıklarla yazmaktadır. dan anlaşmış olmaları aynca kayde deGazete şöyle demektedir: ğer. Bu sayede iki taraf arada hüküm Bajtara/ı 2 inei schijede «Amerika, sterlin kontrohmu eline alPortsmuth 15 (a.a.) BugOn burada sürcn samimî dostluktan faydalar.acak da bir BulgarMacar misj&ı akdedile imza edilen Ingiliz . Irak Andlaşması mayı arzu etmektedir.> ve ikisi gcnel banşı korumak için elbir oeki tahmin edilmektedir. Lord Beaverbrook'un flazetesi ve çok hükümlerir.e göre, Iraktaki Ingiliz üs'ıe. liği yapmaktan asla gerl kalnııyacak Budapçşte gazeteleri, Bulgar Başbakasatışı olan bu gazete, nazikâne te?ekkür ri Irak hükumetine iade edilecek ve lardır. nınm Macar Başbakanı Dinnyes'e yaz bundan böyle Irakla IngilteTe arasında ederek dolarla yapılacak yeni yardım Irak Dış Bakanı Doktor Fazü Cemalî dığı mektubu yayınlamaktadırlar. vuku bulacak her türlü stratejik müna tekliflerini reddedecek bir politika istedün Lor.dra radyosundan Irak halkına Bu mektubda Bulgar Başbakanı yeni sebet, mazide elde edilmiş olan herhangi mektedir. hltab eden bir nutkunda. Irak hükume senenin, esasen dostane olan iki memGazete şunlan yazmaktadır: tinin siyasî programındaki birinci mad lcket münasebetlerinde yeni bir geliş bir hakka dayanarak değil, Irak hüku• Snyder'in. tekliflerine göre, Birleşik deyi gerçekleştirmiş olduğunu söylemiş nr.e sağhyacağı, bu gelişmenin de bir metinin arrusile olacaktır. Amerika, bu memleketin malt siyaseüni, Yeni andlaşma 20 sene müddetle yüve a'.icıa neticcden son derece memnan dostluk ve karşılıklı yardım anlaşmasırürlükte kalacaktır, fakat bu andlaşma vergiler sisteminl ve ticaret siyasetini olduğunu açüdamıştır. na müncer olacağı kanaatini belirtmekya imza koyan taraflardan herhangi bi kontrol etmek istemektedir. Bu, IngilRıymetli komşumuz ve sıkı dostumuz tedir. risinin talebile 15 sene sonra andlaş terenin hükümranlık haklarına çimdiIrakm hayatında yeni bir devir açacağı, manın tadiîi için müzakereler yapılabi ye kadar görülmemiş bir surette müdahîzzat Dı§ Bakanı tarafından anlatılan Millî Eğitim Bakanlığı yangı. hale teskil etmek olacaktır.> leoektir. bu uğurlu muvaffakıyeti, biz de tebrik Ankarada doğum, ölüm, evlen. cder ve komşumuza sürekli ilerlemeler nında yanan dosyalar Bugünkü Mecliste konuşulacak dileriz. Ankara 15 (a.a.) Millî Eğitim Bame ve boşanma vak'alan meseleler ömer Riza DOĞRUL kanlığından bildirilmiştir: Ankara 15 (Telefonla) Son 10 yılÜniversitelerin Edebiyat ve Fen FaAnkara 15 (Telefonla) Meclisin ya lık istatistikler, Ankaradaki doğum, ö' Trabzon demiryolu için kültelerinden lisans yapmak suretile ruıki gündeminde 4 sözlü soru vardır. lüm, evlenme ve boşanma nisbetlerinin, mezun olup da vazife almak için Millî Nikola Fakaçelli (İstanbul), özel fabri şehrin nüfusundaki gelişmeye göre artetüdler Eğitim Bakanlığma müracaat etmiş bu kalardaki işçilerin çalışma şartları hak tığını göstermektedir. 1930 dakl 2453 Ankara 15 (Telefonla) Erranım lunanlara aid liste ve dosyalar Bakanhk kmda Çalışma Bakanından, İbrahim doğum ve 2063 ölüm vak'asına mukabil hattından bir çıkma ile Trabzona demir yangınmda yanmıştır. Refik Soyer (Niğde), yolluk kararna 1947 de 6528 doğum ve 3478 ölüm kayyolu inşaatı hakkmdaki etüdlere devam Bu durıımda olanlara aid dosyaların mesile emekli kanununun değiştirümesi de dilıniştir. cdilmektedir. Etüdler, yaza kadar bite yeniden tanzimi için hal tercümelerini hakkıcda Maliye Bakanmdan, gene aynı Evlenmeler de 1938 de 1009 üen, olcektir. pcsterir bir fişle beraber birer dilekçe milletvekili memurlar muhakemat ka dukça nruntazam bir arhşla 1947 de ile Bakanlığa hemen müracaat etmeleri nununun tadili hakkmda İç Işleri ve 2222 ye çıkmak suretile iki mislinden Devlet Konservatuan lânmdır. Adalet Bakanından, Fahri Kurtuluş da fezlaca bir rakama varmıştır. (Rize), son 5 yıldaki mühim yangmlar koro şefi Boşanmalarm gelince, tam 7 mlsll artFaik Hozann yeni vazifesi hakkında İç İşleri Bakanından izahat mıs, 1938 de hükmü kat'ileşen 40 boşanAnkara 15 (Telefonla) Millf Eğitim Ankara 15 (Telefonla) Merkeze istemektedirler. Eakanlığı tarafından Devlet Konserva nakledilen Prag elçimiz Hüseyin Faik ma olmasma mukabil, 1947 de 284 boşanma ilâmı verilmiştir. tuan koro şefi olarak angaje edilen Hozarm, Dış İşleri Bakanlığı unumi Ankara nümayişi F.oma Operası koro şefi Konga, bu sa kâtibliği birinci muavinliğine tayin ediParaşüt kursunu bitiren bah Ankaraya gelmiştir. Ankara 15 (Telefonla) Son nümaleceği söylenmektedir. gedikliler yiş tahkikatına devam edilmektedir. Amerikan heyeti şerefîne Ankara lelefon numaraları Yeniden bir çok şahid dinlenmiştir. Bu Ankara 15 (Telefonla) Gedüll haAnkara 15 (Telefonla) Santrallar arada Yüksek Tahsil Taleba Birliği baş zırlama yuvası paraşüt kursunu bitiren verilen kokteyl büyütülmüş olduğundan Ankara telefon kan vekili, DilTarih ve Cografya Fa gediklilere bugün, Hava Kurumu başAnkara 15 (a.a.) Bayındırlık Ba. numaralarmm hepsi bu ayın sonunda kültesi talebe dernegi başkanı, Hukuk kanı General Seyfi Düzgören taranndan ksr.ı Kasım Gülek bu akşam Amerikan değişecektir. Şelıir şebekesinin genişle Fakültesi doçentlerinden Hlkmet Bel brövelerl verilmiştir. Tören sırasmda yol htyeti şerefine Marmara köşkünde mesi dolayısile şimdi 4 rakamlı olan nu beg ve bazı öğrencilerden 4a hâdise d«vetlilere, havacılığa aid iki film gösbir kokteyl daveti vermiştir. maralar, 5 rakama çıkarılmı?tır. dolayısile malumat alınmışür. terUmlştir. O Fuzulî değil hattâ zararlı Baştarafı 1 inct so ttklemeğe hazır bulunmak da lâzımdı.» Raporda aynca deniliyor ki: «Aynı zamanda, kuzey Filistinle Ürdun nehrl .boyunca yeni müstahkem mevkiler tesisinl emrettim ve Turklere kilçük çapta süâhlar, askerl inşaat malzemesi, motörlü taçıt vasıtaları ve cepane fabrikalan için ham maddeler gönd«ribnesine azaml gayret sarfını tavsiye ettim. Kendi hesablarma Türkler yardnmmızı kabule hazır ve davamızın muvaifgkıyete eriştiğini görmek arrusunda ldiler. Fakat bu isteklerine rağmen, Almanyayı bağımsKİıklarına karşı kışkırtabilecek herhangi afin bir hareketten kaçınmak hususrtnda gayet lhtij'atlı davranmakta idiler. Bu itibarla, kendilerine yardım için hakikaten müessir hazırlıklar yapmak güçleşmekte idi.> Törkiyeden bahseden bir rapor Avrupanın kalkınması ve Türkiye Odasını Demokrat Partiye veren bir köylü dövülmüş Izmir 15 (Telefonla) Gediz ilçesine bağh Idil köyünde açılan Demokrat Parti ocağına odasını veren Mehmed Halksever, bu sebebden köy ihtiyar heyeti ve jar.darma tarafından dövüdüğü iddiasile Adlî tabibe ve mahkemeye müracaat etmiştir. Kauçnk istasyonunun faaliyeti Ankara 15 (Telefonla) Ankarada 1944 te kurulmuş olan kauçuk istasyonunda istilısali artürmak için Amerik.aya sipariş edilen lâboratuar malzemesin den bir kısmı memlekete gelmiş bulunmaktadır. Malzeme tamamlandıktaTi sonra bu istasyondaki kauçuk istihsalâtı 20 tona yükselmiş olacaktır. Istasyon, geçen yıl 45 bin liralık kadar iş yapmış olmakla beraber daha ziyade ilnıî aıaştırmalarla nıeşguldür. Üç yıldanberi 1000 nebat üzerinde tetkikler yapılmış, 400 ünde pek az miktarda kauçuğa tesadüf edilmiştir. Türkiyede ksuçuk ağacı yetişmediğinden istasyon, dağ sakızı, kök sakızı, çengel sakızı gibi maddelerden kauçuk çıkarıp muhtelif ımalâUa kullanmaktadu1. Memleketimize yılda ortal&ma olarak 1000 tcn kauçuk ithal edildiğinden istihlâkin ,mümkün mcrtebe karşılanması, büyük bir fabrika kurulmasma bağlıdır. Bu da, kauçuk istihsaline elverişli nebatlarm bol miktarda bulunmasına ve yetiştirilmesine bağhdır ki, istasyon da bu araşürmalara ve tecrübelere devam etmektedir. Amerika sierlin kontrolunu eline almak istiyormuş Bulgar Rumen paktı bugiln imzalanıyor Yeni Ingiliz Irak anlaşması imzalandı Fransada komünistlerin bir hezimeti Paris 15 (a,.a.) Reuter: İşçî kuvveti teşkilâtınm bir tebliğinde, çalışma genel konfederasyonunda yapılan ilk kuvvet denemesinin komünistlerin hezimetile neticelendiyi bildirilmektedir. Filhakika P.T.T. idare seçimlerinde işçi kuvveti komünistlerden 129.028 oy fazla almıştır. Adapazarı Ziraî Donatım fabrikasında tasfiye Izmit (Hususî) Adapazarı Ziraî Donatim fabrikajı 948 yüı kadrosunda mühim tenkisat yapılmış, 40 memurla 150 işçi tasfiyeye tâbi tutuknuştur. Bu fabrikanın marangoz atelyesile J«rak kursu da kaldırılmıştır. Ziral Donatim fabröcasınm riyan ettiği, masraflarını karşılamak için bu tasfiyeye mecbur kaldığı söVlenmektedir. Fabrikanın, tasfiye ettiğl memur ve işçilere tazminat vermediği de iddia edilmektedir. Ferda: Kuzum Bedia, dedi; ne biçim nişan bu? O gün Nuri Beyin hannnı anlatıycrdu: Hasan Beyler hemen düğün ıstiyorlarmış, Ferid razı olmuyormuş. «İşlerim çok> diyerek cE» ye nişanlısmı görnveğe bile gitmiyormuş. 40 yılda bir, gittiği raman da hiç konuşmuyormuç. Bir altm halka yaptırmışlar; onu parmağma geçirmesi için o kadar ısrar etmişler. «Olmaz, demiş, bu nikâh yüzüğüdür. Evlenmeden takümaz.» Rica, yalvarma fayda etmemiş. Nuri Beyin, hanımı: «Galiba bu iş bozulacak» diyor. Dikkat ettin mi? Nişanlandığındanberi sanki değişti. Adeta başka adam oldu. Durgun ve muvazenesiz bir hali var. Başka birisine mi tutkun acaba? Yok canrnı! Öyle olsa bununla nişanlanmazdı. Kimse onu zorlamadı. Ne yaptıgmı bilmiyecek bir yaşta da değil. Oya: Fatma abla, dedi, gene durdun? Oynamıyorsım. Bak Kartopu sana «bonjur» yapıyor. Gene kız rocuğun gevezeliklerini dinlerken Ferdanın sözlerini işitemedi. Yalnız, kulağma gelen bir kaç kelimedent onlarm paradan bahsettiklerini farkedebildi. Tam 3000 lira almış; Bedia: Yok canım! Daha şinıdiden mi? diyordu, •CIIMHURIYET»in Tefrikası: 33 ELÎNİRK >•';, DAGLAR* Buna mukabil, kitablardan. hekirr.lsrden az çok bir şeyler öğrenmiş olan F3rdacık daimî bir ıstırab içinde yaşar. Çocuğunun karnı ağrıca ya tifodur, ya acandisiL Biraz ateşlenip öksürse, pnorıcınidir. Hele maazallah evinin kapısı onür.de oynarken düşerek bir tarafını bcreliyecek olursa, kıyamet kopar. Mâçavereler, konsültasyonlar.. Tetanos ssrorau yapılsın mı? Yapıimasın mı?. Ferda da kendi kendisile alay ediyor, Ne yapayım, böyleyina işteî^diyordu. Gejirdiği üzüntüleri .unutmuş, Oyacını sıhhatli ve şen gördüğü için gülüyordu. Çocuk bebeği kar'iîma aldı. «Misatirlik» oynuyordu. Tepöi gibi elinde tutluğu bir mukavva parçasmm üstüne {incan yarine ufak kâğıd psrçaları koyır.uş: «Buyrun efendim kahver.izi diyordu. Nasılsır.ız erondim? Çocuklarr nız çok yaramazlık ediyor mu efendlm?» Konsolun üzerinde maruken kapîı bir a'.'oüm duruyordu. Bedia onu sl:p karıştırmağa koyuldu. Fcrda: Esld resimlere bakmaktan hlç hoşlir.rr.am, deci. Sevdiğim, temdığım i:ıranlsrm yıllarca evvelki fotogıal\arı... herkes kendi çehresinden gene kendisi Daha hayat belini bükmemiş. Dudaklamesuldür. rınin uçlarındakl o gayrimemnun çizgiFerda, elindeki fotografa dalıruş, gu ler henüz belirmemiş Gözlerinde emniyetsizlik, hırs, hased yok. Ümidle, gulümsedi: Büyük annem... O beni periler di nırla bakıyor. yarına götürürdü. Bütün insanlann iyi Gezinti hatıraları. Çamlmanında kaoldukları, fenaların daima cezalarını labalık bir grup. Bir kır yemeği.. Sanbuldukları masallar memleketine. Ora dalda, plâjda.. Sahifeler dolusu OyafifKlCAJ ÂİİM KOKNÂR daki kadınların hepsi güzel, erkeklerin lar, her yaşta her kıyafette. Nihayet kıKimisi artık yok oimuş; gencler, Üıü hepsi kahramandı. Hızır, başı sıkılan sım... Bedia; Hilmi Bey.. Çok şen bir yarlamış; çocuklar büyümüş. Seneier ların imd3Ğına yetişirdi. îyi kalbli kız, Fatma, Madam Yansenin evinin balkonunda, Malik, Bedia ve Ferid Beyin zavallı beşeri ne hale koyuyor! Bizleri muhakkak saadete erişirdi. daima inhitata sürükliyen korkunç ve Seneier geçti. Mektebe gidip gelmeğe arasında gülüyor. tlurmak, bilmiyen, mütemadiyen ilerli başladım. O zaman masal söylemek sı Meşhur kır daveti günü çekilen rsr. Greta ile Britte, ortalarına Lem'î yen zaman... İşte eski resimlere bakar rası bana geldi. O bana hayal dünyasıi'.an, bunun daha bariz tir surette far nın harikjlâde hikâyelerini anlatırdı. Beyi almışlar. Mösyö Yensen, voleybol kına varıyorum ve hüzün duyuyoruv Halbuki ben ona ancak çirkin hakikat maçında ICuri Beyle karşı karşıya. N3Bedia albümün sahifelsrini çeviriyor ten bahssdebiliyordum. «Büyük anne, cati Bey çayını içiyor. Hep beraber, derdim, insanlar maymunlardan gel sotrada. du mişlerdir.» Yahud da «bu parmağındaki Bedia albümü kapadı. Gene konsolun Eu büyük hanım kim, Ferda? El yüzüğün taşı nedir biliyor musun? Kö üzerine koydu. msslı hatozile ns kibar, ne güzel! mür, evet. sadece kömür.» Oya: Feria ejilsreb baktıFerda, Bedianuı yanına oturdu. Fo Fatma abla, dedi; sen de gel, ba* Büyük anr.em, drfi. Öldüfü zaman tografiar Iiakkır.da izahat veriyordu. raber oynıj'alım. Bcbeğime bir ad ta80 yaşmda idi. Fakat yüzü bir çocu İşte, gene yaşta ölmüş şik ve zarif bir kalun. ğunii ksdar masum kalmıştı. Kimse içm yenge. Dadısının kucsğından dünyaya Gene kız sandalyssini yatağa yaklar fena iâkırdı söylediğir.i, asil olmıyan anlamıysn gözlerîe bakan bu bebek mi? tırdı. tek bü iı^reket yaptığını hatrrlamam. ' «Kuzinim, şimdi ikinci kocasından da Bebeğin ismi ne olsun? Dur, düBence ir.ramn yaşadığı hayst, ifadclsr, ayrüdı.> şünelim bakalım. Sen «Oya» sın, o da çiz.nler h:Iind3 yüzür^e akrcder; adcta Önunde açık bir kitab. bir eli şaka «Mine» okun EU? Yoksa 7 cücelerin oraya yazılır. Onun lekosiz bir mazisi, ğında, uzun. elbiseli romantik bir gene arkadaşı küçük kız gibi onu da «Karismstli bir ruhu vardı. Bunun için çelı kız, karşıki sahifede şişrr.sn, beyaz saçlı topu» diye rr.i çağıralım? resi de hsr z^ır.an sevimli ve gene gö bir büyük anne olm'uş toruıılarma g\i Bedia, Ferdaya: ı rünürdu. lümsiyordu. Ferdar.m arınesi: Teîli, Dün «E» ya gittim, diyordu. Biraz Bedia da çocuk gözlü ihtiysrlar tanı | taçlı, dirseklerine kctlur uzun fcsyaz Kasan Bsylsrs de uğradım. Bizim mışt:, Buna mukabil hayatı biitün çir eldiverJi. kürüeük bir gaiin. Kocsmor. | Fcrid Bcyiıı nişar.lısı Meziyeti gorkinliklcri, bütün yaianiarile öğrînıriiş. tıyıklarm ihtiyarlatamadığı yakışıklı düm. Oylo silik, öyle mahslle kızı ki, :uhiarır>:n tEravetini, bakırlarırnn saîfe dslikEnh: Babası. Sonra Ferda ile ağa coğrucu, yÜ7. milycnun aşkma bile çetini kaybetmiş nice gencler. loyisinin resimleri: Bebck, çocuk, ba. kilmez. Eu Ferid Beyi hiç anlamıyo: Zatsn. muayyen bir yaştan sonra yük... Mazhar Bey, nişanlandıkları sene. rum. I S Kaftabk, tarafsız ÖLÜM Merhum maliye memurluğundaa emekli Şükrü Tümayın eşi ve yüksek mimar Bedreddin Tümay, yüksek mühendis Muhiddin Etingü, Münevver Etiagü ve Ahmed Tümaym valide ve kaymvaîidesi FERZANE TÜMAY Hakkm rahmetine kavusmuştur. Cenazesi, 16 ocak euma günü Lâieli Harüîzedeler sokak 10 numarall evinden kâldırılarak Valide camiinde 5Mndi naınazmı müteakıb namazı kılradıttan sonra Merkezefendiye, defnedilecektir. Mevlâ rahmet eyleye. *** Sabık Hamidiye camil bnamı ev~/e!i merhum Ali Rıza Efendi kerimssi, diş tabibi Sabri Kuterin refikası, Dr. Fer;dun Kutel ve Ali Kutelin valideleri, \ükspk mühendis Nureddin Evin ve Güzin Evinin teyzeleri, Tuğgeneral Nizameddin Atavın halası, Lizbon sefîri R3hmi Apakm baldızı Bayan AZÎZE KUTEL vefat etniştir. Cenazesi 171948 cumartesi günü öğle namazını müteakıb Teşvikiye camiinden kaldırdarak Ferixxrv kdy kabristamr.daki aile kabrüıo defııaMotör gürültüleri... ısrarlı bir korne dilecektir. Tanndan rahmet. kçderdide sesi... §en kahkahalar... ailesir.s başsağlığ: dileriz. (Arkosı var) HAKEM adlı bir SPOR GAZETESİ fotograflarla yazı ve haberlerle dolu olarak 19 Ocak Pazartesi günü çıkıyor. lİŞTE TÜRKİYE Aylık Türk Fikir Hayatı Bir ayda Türk matbuatının en iyi yaalarmı bir araya toplıyarak çıkıyor. Renkli, güzel bir kapak I İçinde 60 Kr. P.K,488 İst. 22 SARAY SÎNEMASINDA yegâne resitall Ocak Perşembe saat 18,30 da Büyük entemasyonal piyanist MONİQUE de la BRUCHOLLERİE'nin