Catalog

Memurlar Kooperatif inden: Kadıkoy Hâl bınasindaki mağazamizla Mlsırçarşismın kaplslndakı muvakkat satlş mağazamlzda ehven Patla pirlnç ve fasulye satıldığl muşteri ve ortaklarmlza ilân olunur. (9733) 20 nci yıl sayı: 6867 u m hu ri yet İSTANBUL CAGALOGLU Teigrai ve mektub adresı: Cumhurıyet, Istanbul Posta kutusu: Istanbul No 246 Teiefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir hevatı. 24298 İdare ve Matbaa klsml: 21299 24290 MüREKKEBU TfllEB lEMLERi İİR VEDEK UCU (LE BERA8ER 16O KURU; Pazar 26 Eylul 1943 * BT RmUSfl CSC.111 I Ruslar Şmolensk, RoslavBugün Dil bayramı şehirlerini de zaptettiler Ilk Türk Dil Kurultayı on bir Dinyeper nehrinin sağ sahiline dayanan Kızılordu, şimdi Kiyef'i tehdid ediyor Asıl tehlike yıl önce bugün toplanmıştı Nemleketin her yerinde kutlama törenleri yapdıyor 25 (a a ) Bırmcı Dü Kurul> aşızm jıkıldıgı zaman uze'ıntayının Dolmabahçe sarayında topUnde en az durulan nokta, İtaltısınm 11 ınci yıldonümü olan varınki jan ıçtımaı bunyesınin karpazar gunü yurdun her yennde Dil bayşılaştığı nasıl çozu'ecegı bılınmıyen çeramı olarak kutlanacaktır şıd ı da\alar oldu. Ankarada bavraın, Türk Dil Kurumu Hadıse yalnız Italya>ı ilgflendircn bir genel merkez heyetınln Kurumu kuran ineseleden ıbaret olsajdı, bn kavıdsızlık ve Koruvan Ulu Onder Atatürkün mubelkı hoş gorulebılırdı Fakat karşılıkh vakkat kabrine yapacaklan ssiyareî ile ve devamlı bır munasebetler çcrçevesı açılacak ve yurdun dlğer yerlerinde ol«çınde jaşadığını 1 ıldıgımız Avrupah duğu gibl Ankara Halkevinde de bu nvlletlerın son çeyrek asırlık tanhlennmuüu gün için bir Wren yapılacaktır de rasladıgımız polıtıka inkışaflanna Gene bu münasebetle saat 19 45 te bakarak, bugun Italyada gorul«n bnvuk Ankara radyosunda Türk Dil Kurumu çokuntutu orada tek rjşına kaıacak geadına bir konferans verllecektir çıcı bır vaka dıje cle ahrsak, yarm aldanrrış olabılırız. Şehrimizde yapılacak tören Badoglıo, Italyada hiç blr ziman DÜ bayramı, şehrlmizdekl Salkevle Massolını ile jarışa ^.kacak bır ?ohret rinde de kutlanacaitır. Bu arada, Ekazanamamıştı. Oyb r,dugu halde, Kramlnönü Halkevl, bu akşam saat 21 de ür emrıle Duçe verıne başvekıllık sanbüyuk blr toplantı tertib etmıştir. Topdaljesıne oturduğn an, memlcket coşantıya Istiklâl marşile başlanacarc mtlkun bır se^ınc urpemesi geçirdi. Bu seteakıben Tahir Nejad Gencan tarafınvmc şuphesız Badoglıo nun gelışmden dan «Tarlh boyunca Turk dıli> mevzulu cıyade Mussolını'nın, fşızmın ve onlaıla blr konferans verllecektlr. bırlikte harbın gıdışını beklıyen bir seKızılordu tarafından zapte4Uen Şmolensk şehrinden bir gorünii? vincdi. Diger Halkevlerl de, DU bavranu müMussollnl ve faşizmden sonra hirb nasebetile hususl torenler tertib edecek Cenubda Kief, Kremençug, DnleperoEbedî Şeflmiz Ataturk, harf inkilâbnnızın Hk gfinlerinde blr raiilet hocası Moskova 25 (a a) Sovyet geceyarısı de gıtseydi ne olacaUı? Vç yıllık bır tebligi: ve müsamereler vereceklerdır. petrowsk ve Zaporoshje lstikanıetİEde sıfatlle halka >eni harflerimizi oğretirken eehennem hayatı y»$ıyan halk, o he Taarnızlanrn muv affakıvetle gelişti ıieri harekât devam etmektedir, yecanlı umid anında lienslni duşunmu ren garb cephesındekl kıt alarımız DınAlman tebliği yordu ve duşunemczdi. Borada goıden vepen zorlarnışlar ve şlddetlı muharebeBerlın 25 <a. a ) Alman orduları kaçırılmaması gerekcn nokta, jırmi yıl lerden sonra bugun 25 eUulde Smolensk başkumandanhgınn teblığı bovunca topraga kok salmaga çalışan şehrini hucumla zapt«tmışlerdlr. Bolşe\ıkler dun Kuban keprubaşına faşızmin İtaljada çabncak devrilmis Ikl gün de\am eden şlddetll mıjhare taarruzlarına boj yere devam etmışler. olmasıdır. belerden sonra garb cepheslndeki kıt'a dır. Hadıseler birbırinl çabuk kovaladıgı lanmız, bugiin duşmamn mukav emetınl AzaTc deni7inın şımal sahıhnde taar. Içın bu devrılışın sonunu ıyı goremedık. kırarak muhım bır duşman muka\emet ruzlarım'zdan bırı tam bır mu\affakı. Badoglıo istedıgını yapamadı. IUlyan merkezi olan Roslavl şehrini zaptetmi§ yetle netıcelenmiştır. Esır \e ganımet faalkı, o an için dunvanın en buyuk ni lerdir . elmmıştır (Arkası sahife S, sutun 2 de) ınetı sandığı sulh demlvoruz dovuşstız bir hayata kavnşamadı. Mussolini kaçatak vemden faşınni dirıltmege çalrçıyor Bugun ttalya, başta» aşağı bir harb neydanıdır. Izmir 25 (a a ) FHıaruı kapan sı Bukreş 25 (a a ) Europa Press ajan. Butun bunlar yan beklenen, yan bekmünasebetile Belediye Relsl tarafından sı, Isvlçrenln Bâle şehr'ndekı muhabllenmıyen hadıselerdır ki, mukadder akıkendllenne çekılen telgraia Reıslcurannden aldığı şu haben neşretmlştir: bttine dogru >uruven harb uzerinde hur Ismet İnonu şu cevabla muk ıtelede Turklye . Sovyet Rusja bududunda şuvle ve>a boyle bir takım tesirler yapabulunmuşlardıraskerler araslnda çarpışmala olmuştur caktır. Asıl olan, ne şekılde olursa olReşad Leblebıcioglu Heı ıkı taraftan da çok mlktarda telesun, harb sona erdıgı zanoan Italyanın Aııkara 25 (R G ) Londrada. harb sonrası bir .Balkan Konfederasyonu» Belediye Reisi ve dort vıldır harb yuzunden turlu acı teşkılı içın gorusmeler yapılmakta olduğu bıldırılmektedir Bu haberlere gore, fat verllmlştlr Turklye hukumetl bu İzmir hâdısejı her nekadar efkân uraumlyeIıra katlanan otekı Avnıpa milletlerinin Balkanlarda 9 de\let bu konfederasvona dahil bulunacaklar \e bu devlelleıin Teşekkur ve başarılarınızı tebnk eder, sosval bunyelenne muavven bır duzen reJslerl birer sene muddetle ve muna\ebe ile konfederasjona rıjaset eJecek den gizll tutmussa da Sovyet Rusja nezdınde şlddetll blr protestoda bulungelecek yıl için de muvaffakıyetlrr dıverebılıp veremıyeceklendır. lerdir. Bu konfederar^vonun ild parlamentosu bıılunacaktır. Bunlardan ' ınsi nıuştur. lerim. Ismet INONÜ Son nutkunda «Ister kralcı olsnn, Is nin azası ıntıhabla dıgerınınki tajinle teşkıl edılecektır Konfede.asjonun teskitcr cumhnrıyetçı, bundan sonra faşizme linden maksad Balkan devletlerinin tek bir haricî sijaset \e bir ıktısadî koordiSovyetler zaten yakın zamanlarda tcvbe'» dıven Badoglıo, muhakkafc ki nasyon viıcude gerirmelenni temindir. Turkİ>enln bltaraflığını ıhlâl için eile>ilnız kendi kalbınde yaşıyan bir duyrlnden geldıgı kadar çalışmakta idüer Maamafih bu haber henuz başka bir kaynaktan teyid oiunmamısiır gu>n açığa vurmuş olmuyordu. Geçen Sovyetlerin elân Çarlann emper>alls* altı haftalık vak'alar, faşızmin İtalyada ruyalarml gutmelerlnden korkulma'ttaBeme 25 (a a ) Salâhiyetlı bjr mıUi mahıyetınden bir hajlısını kaybetdır tıçıni yeter derecede ıspat ettı. kaynaktan dğreruldlğine goro, Mussolini Anadolu Ajansmm notu: dun Munich'den hareket ederek ougun, Şundi ıçinde bulnnduğnmuz Mdıseleri Salâhıvetll kaynaklardan oğrendlği. Bologna'ya varmıştır. t»r an içın yok farzedelım ve kendı kenraize gore, bu haber başmdan sonuna Duçe İstasyonda yeni tayın edllen 11 dımıze sorahm: Faşızml deviren ttalya, + kadar uydurmadır Turk . Sowe hunazınle mahallî Alman askerl makamyann onun yerine acaba ne koyacakî dudunda \azlyet tarramile normal oîup lan tarafından karşılanrr'ştır Mussoll. Demokrasılere sorarsanız, sorgunun tam bır sukunet vardır. ni, Fuhrer*ln hususî zlrhlı trenile sevacevabı onlarca basittir: Kral tahtında hat etmlş ve İtalyanın eskı Berlin buoturacak; bir parlamento toplanacak ve yuk elçisi Dino Alflerl \\t eskı façıst ttalya, tıpkı yırmi bir yıl once oldugu Roma'dan aynldıktan sonra Sicilyaya giden İtalyan Basvekili Mareşal Badog partlsı umumî kâtibi Farinaccı kenalsıgıbi meşratî monarşi slstemine dönecek. lio'nun oturduğu otel Amerikan tanklan ve hava dafi toplarile muhafaza olunuyor ne refakat etmışlerdir. Bunu soylemek kolay, fakat yapmak Öğrenlldığlne gore, faşîst kablnesi ya. guçtur. O kadar guçtur kı, İtalyanın tesG«neral Eısenhower Amerikan umumî Alman mukavemetıne raslanmıştır. limmden once Churchill bıle halk meckarargâhı 25 ( a a ) 24 25 eylul gecesi Son günlerde çok sayıda takvıye kıt rın Bologna beledlyesi binasında blzzat Londra 25 (aa ) Haşmetlu Kral lisınde meb'uslara hltab ettigi laman, ve bugün sabahleyln 5 incl ordu cephe alan alan 8 inci ordu, Ban'nın şimal ba Mussolinl'nin riyaset edeceği fevkalâd» M Attleenın Başvekâlet lordluğuna M «nıhayet karşımızda bizimle mfizakereye sinde fevkalâde şiddetli topçu ateşi de tısında kâin Melfetta bölgeslnde Adrl blr toplantı yapacaktır. Washmgton 25 (a^,) Haricı^e NaJohn Anderson'un MaLje Nazırlığma, girişecek bır ttalyan hukumetl bnlnn zın Cordell Hull, Birleşilc Amenkanm Faşist partisiran yeni merkezi vam etmıştir. Çoğu süngü süngüys oere yaük sahili boyunca ilerlemiş ve dahılde Lord Cranbonne un Domınjonlar Na malıdır» diyerek anarşinin dojhırabile Moskcr.a buvük elçısl Anural Standley van eden ınadlı çarpışmalar neticeslnde Acorenza'yı zaptetmlştir. Roma 25 (T P ) Faşist partısi cazırlığına ve Lord Beaverbrook un muhceğı umumi tehlikevı uzaktan olsun pösMuttefık pivade kıt'alan Napoliye hâKorsıka bölgesinde Müttefik hava martesi günunden ltibaren rcerkezınl, ve Avenll Harrıman, bugnJn, yakında rühas lordluğuna tayininl tasvıb etmiştermişti. kim tepeleri lşgal etmi^ür Napolıyl mü kuvvetlerı şiddetli faahvette bulunmuş Badogllo'nun hukumet darbesinden evMoskovada cerevan edecek üç taraflı tlr Churchill, aradığı hukumetl ancak bir müzakereler hakkında goruşmüslerdîr. dafaa den duşman hattının anahtar lardır. Bu bolgede Birleşmiş mılletlere vel bulunduğu Palazzo Brachi'ye nak£aç gun için karşısında bulabildi. Bu Hancive Nezareti sivasl müşaT,'lrlerln(Arkası sahife 3, sütun 4 te) letmlştlr. Almanların batırdığı Italyan mevzıî olan Cava di Terriru'de en çetin gun bu hukumet, dort yıldır duzuneler den Dunn ve Hariche Nezareti Avnıpa gemileri cesıne rasladıgımız benzerleri arasma şubesı şefı Mathows da bu gorüşmelere kanşmış, bir multeciler kafılesi hallnde ıştırak etmişlerdir. Berlin 25 (TJ>) Alman plke tay. İngıliz himavesine sı|ınmıştır. >arelerı Yunan denizlnde Badoglıo huWashingtonun ivı haber alan mahfil. Bu vazıyetın dogurabıleceğı guçlukleri lernde zannedıldı&ine gore Corde'l Hull kumetlne lltlca etmek ıstıyen blr Italbir tarafa bırakahm ve farzedelım kl, Moskovada yapılacak olan uç taraflı govaıı destroyerini tam Isabstle batırmlşharb yaruı Muttefıklerin zaferile sona nlşmelere iştirak edecek olan Amerikan lardır. Dlğer savaş uçaklarımız gene erdi. Ne olacak? Öteki multectlerle beYunan sulannda, Adrıyatlk denlzlne (Arkası sahife 3. sfîtnn 3 te) Amerika Hariciye Nazlrl Cordell Hull raber Kralla Badoglio da memleketleriglrmeğe tasaddı eden ıkı Italyan tlcaret »e donecekler, degıl mı? gemislnl batırmışlardır Bu suale yuzde yuz bir kat'iyetle evet flemek kolavdır. Fakat ne Krahn, ne Badoglıo'nun, ne de Muttefıklerin nygrun bulacağı başka blr adamın orada demokrasi prensiplerine gore klasik blr nızatn kurabileceğini şimdıden mumkun tsvıçrede muntepr Gazette de Laugormek kolay degildir. Faşızmi İtalyada sanne'ın Berlin hususî mtıHobırt, AlUflCU yaratan ve sonra da ışbaşına getiren âmanyaya yapılan tayyare hucumları et. mıller, 1919 Avrupasının sosyal ve ekorafında aşağıdakı dıkkate değer malu. nomik şartlarına baglı idi. O şartlar maU vermıştır: parlmanter bır monarşi sıstemıne uygun «Hava henuz dehşetlı muharebenln gelsejdi, faşizmin doğup bujumeshıe kokularıle dolu, şehrin ustunde sanki imkân kalmazdı. Yann da Victor Emaolum ve felâket kuşlarl kanad açmışlar, nuel'ın memleketine donerek orada mesfecı tahrlbatm hududıarıru genışletmek nd bir rejım kurabılece|ine Inanmak lçln, ilk ımdad kıt'alannm çalıştığl maİçin, her şejden once, yannki dunya helleler ustunde uçuyorlar. Alevler şartlarımn 1919 dakılerden daha mulçindekı blr evden belkı blr pollsl ımdaeaid oiduğrunu bılmek lâzımdır. da çağırmak mumkundur Ve eğer yangın çok genls değllse lhtlnal blr rulumYannki dunvanın 1919 a nazaran da. ba takımi da geleblhr Fakat tahribat lAa derın bir uçuruma doğru suruklenve yangımn buyukluğu binlerce kişılik dıgıni gosteren işaretlere bakılırsa, asıl ımdad eklplerlnl saatlerce meşgul edetehlıkevi formemek imkânsn olur. Soscek halde İse, o zaman «Her koyun kenfal bünvelerin duzensızlik Içinde çırpmdı bacağından asılır» sozüne gore, her «ıgı hasta ve ateşli bir Avnrpa ile karkes kendi kendinl kurtarmağa mecburJılaşmak ihtimali, bugun her zanıandan dur. Bazan yangın buyuk olmuyor, faPaha bujuktur. Bu harbın, glder avak Verera Mucadele Cemıyetinin dun ZevTekte açtığı yeni dıspanserin kuşad kat o fosforlu bombalardan bıri blr Irerini ihtilâl ve anarşıve bırakması deresmınde Cemıyet Reısi Prof. Tevfik Sağlam nutuk so>lu>or Berhne tayyarelerin bir hucumunu muteakıb şehırde çıkan İ ASILSIZ BİR HABER Balkanlar vazîyeti için görüşmeler mi? Türk Rus hududunda hâdiseler olduğu doğru değildir Müttefik ordular Milli Şefimiz Napoli kapılarmda İzmir Belediye Reisini Süngü sungüye cereyan eden çok şiddetli muharebelerden sonra Napoliye hâkim tepeler zaptedildi tebrik ettiler Moskovada yapılacak üç taraflı görüşme Amerikan heyetine Cordell Hull riyaset edecek Faşist hükumeti Bolognada kumluyor İngiliz kabinesine giren yeni nazırlar Harbin faciaları karşısında Almanyaya yapılan hava akınlarının içten görünüşü C Yeni bir dispanser açıldt J Bugün * • 3 * • sahifede: Aşkın Doguşu Peride Celâlin yeni romanını okuyunuz NADtRNADİ (TMISI % nci sahifemizde) (Arfcaa cabif* t, rttnn 1 de) »anmnları sondurme faalbeti