Catalog

Andre Gide KORİDON Çeviren: lzzet Güneri Ruh ve ahlâkln karanllk köşelerini aydlnlatan bu psikolojik eser, herkes taraflndan okunsun diye 75 kuruşa satllmaktadır. İNSEL KİTABEVt J A. » . 20 nci yıl sayı: A 6861 umhuriyet İSTANBUL lolAINtSUL. İstanbul l i G L kutusu: Istaabul No. 246 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, ( . A G A L Posta U Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir hevati. 24298 İdare ve Matbaa klsml: 24299 24290 İKTISADİ FUAR FEVKALÂD Üç rer.kli bir kap İçinde sahife olarak çlktl. Bu say Ingi'.tere. Almanya, Macar; ya, İtalya, Bulgaristan ve Filî 1 larl, Maarif ve Sıhhat Vekâl Trakya, Denizli vilâyetlerini, önü sahifeleri. nutuklar. eğle: Fuan yazl ve resimle anlata Okuyueularımlza hararetle taVı Pazartesi 20 Eylul 1943 Için Almanlar Sardunya adasını boşalttılar, Korsikada da şimale çekildiler Alman tebliği Salernoda ric'at edildiğini bildiriyor Sııllı veya yeııi lıarb enüz avlanmamış ayının pos. tıınu bölüşmck hususuııda kavgaya benziyorsa da elbette bir gün sona erecek olan bu harbin sıılhu üzerinde evvelâ her iki muharib taryfın iddialan şimdiye kadar yeter ve inandırıcı bir aydınllk kazanmaktan uzak kalmakta devam ettiği gibi sulh hedefi hakımından Demokrasi Müttefik. I leri dahi keııdi aralarıııda hâlâ bir fikir tirüği sağlayamamışlaıdır. Almanya, bugün dahj hudud ve mahiyeti kesin olarak çuilemiyen yeni Avrupa niza. nılndan bahsodiyor. Bilhassa şarkî Avrupanın yeni suihta alacağı şekil ise Aiîglo . Saksonlarla Sovyetler arasında Atlantik beyannamesini tamamil.; unut. tııran münakaşalara kapı açıyor. Mr. Churchill, ve genelkunnay başkanlarile Şımalî Amerika Birleşik Devletleri Cumhur Reis muavini VValIace birkaç ay evvel irad ettiği bir nutukta bu har. bin makul sulh şartlannı sayıp dökerken eğer Sovyetler ötedenberi takib ett'kleri ihtilâlci prensiplerde ısrar ederlcrse diinyanm bu harbden sonra yeni bir harb felâketine daha namzed o'maktan kıırtıılamıyacağını açık söyle. mişti. Ayni zat birkaç gün ö'nce verdiği l'ir demecde sulh neticesine varılabil. nıek için Müttefiklerin Berlin ve Tok. yoya bayraklarını dikecekleri günii btklemek lânm geldisini söylemiş ve Kois Roosevelt de galiba ayni zihniyetin ir.'blannl düşünerek sulhtan henüz uzak vc pck uzak olduğumuzu tasrih eyle. Ir'ştir. ATmaııyâ heııüz Bütün kuvvctilc ayafc. t ı ve Jnponyanın geniş istHâlarına ıığ. njan Uzakdoğu ise henüz el değmemiş vaziyette olduğu için Reis Roosevelt'in şimciki halde sulhu ıızakla ve pck ıu zakta gösteren sözleri elbette bütün bü. tün beyhude değildir. Buna göre lıarb dt\am ediyor ve edecektir. Fakat nibayet hangi gayeye varmak için? İşte dün. ya efkârının anlıyamadığı ve bittabi İKİde bir sıkılarak evirip çevirdiği ka. raniık ıımacı nokta burasıdır. Harbin kızgm ateşleri içinde, hele r nhariblere Kore, sulhtan bahsctmek guçtür. Bu mevzu üzerinde dışandan pkıl öğıetme gayretleri ise muhariblerden birinin veya diğerinin hoşuna gittr.ez. Bununla beraber lıor harb elbet lur sulh neticesine varmak içindir. Harbin sürüp giden hareketlcri ayni zümanda sulh yolunu açan ve nıuhariblcri ona yaklaştıran hanılclerdir. Hiç ol. mazsa harbin mııharib iki tarafa göre de makul ve rnakbul birer sulh gayesi olmak lâzımdır. Dünya efkân bilhassa bu bakımdan karanlıktadır. Napoleon devrinin bir türlü sulhu sağlayamiyan karışık harb yıllarını tekrar yaşıyor gibiyiz. Bu harb dahisi yavaş jravaş hasretini çekmeğe başladığı sulhu elde edemedikçe harbe daha şiddetle Şark cephesinden kii... tü pi>ade birlikleri atılıyor, başlarında İngiltere bulunan hasımları ise onu zorluktan zorluğa sürüklüyorlardı. Fakat o zanıan Fransaya göre de. kovalisyona göre de sulh Kayeleri belli idi. Fransa uzlaşmış bir Avru. pada tabii hududlar» dediği nihayet mahdud bir hata dönmeğe razı idi, Na. poleon aleyhtan Müttefiklere gelince onlar da bilhassa bu harb san'atkârını bertaraf etmek gayesinde birleşmişlerdi. Nitekim NTapnleon"un kat'î sukutu ile r.eticelenen Vaterlo'dan sonra Viyana kongresi Avrııpaya ihtirastan âri deni. lebilecek bir sulh verdi: Fransayı dahi ayakta tutarak. Eğer Kırım ve Sadova Moskova 19 (a.a.) Moskova şimal muharebeleri teferruat kabilinden sayıSovyet tebliği lırsa Avnıpa. 1815 <en 1870 e kadar sü batıslnda Kalinine cephesinde yeni bir Moskova 19 (a.a.) sovyet husu$î ren uzun sulh devrini Viyana koııgre. Sovyet yarına hareketi yapıldlğı resmen tebliği: sinin her mülete hayat hakkı tanıyan bildirilmektedir. 17/18 eylul günleri Ukrayna ceph^>:nRuslar Dukhenouschina İle Yartsevc deki kuvvetlerimiz Prihıki, Romny, Lubbu genîş görüsHi kararlarıni bovcludur. Bu n«nn devrede büyiik devletler Av. yu almışlardır. (Arkası sahife 3, siitun 4 te) rupada nizam ve asayişin komnmasını General Eisenhower Amerikan umuTn karaıgâhı 19 (a.a) 5 inci ordu Salsr. ncr kesiminde 6,5 kilometrelik yeni bir Üerleyiş yaparak Altavilla'dan 6 kilometre ve Battipaglia'dan 1,5 kiiometre mssafeye varmış ve düşmanl Napoliye hâkim tepeler ürerlnde yeni bir müdnfaa hattına sürmüştür. Bu kesimde Müttefikler halen Almanla'la, Snlerno'dan Roeca d'Aşpide'ye kadar u?.anan ve Mon. teCervino, Battipa<;lia, Altavilla ve Albanella'dan geçen 48 kilometrelik bir cephede karşı karşıya bıuunmaktadlrlar. Aîmanların cenub cenah.na k.ırçl yapılan tazyik şiddetlendirllmiştir. 8 inci ordu sür'atle ilerlemektedir. Müttefik takvlyeleri glttikco aıtan bir süvatle karaya çıkarılm:ıktadır. Birleşik Amerika bahriyesine rr er.sul harb gemileri AJman mevzilerini topa (Arkası sahife 3, siitun 2 de) ttefik orduları 48 kilometrelik bir cephe üzerinde şimale ilerliyor Korsikada Fransız vatanperverleri İtalyân kıt'alarile elbirliği yaparak Ajaccioyı aldılar Almanlar, Salerno körfezinde Müttefik donanmasına ve ihrac filolarına ağır zayiat verdirdiler Churchi ndrada Londra 19 (a.a.) Başvekâlet dairesinden resmen teblig edilmiştir: Başvekil Mr. Churchill refakatir.de zevcesi. kızı ve İngiliz Haberler Nazm bulunduğu halde bugün buraya gelmiştir. Rusya, bir Uçler koıtferansı toplanmasmı teklif etti İtalyan mnharebesinden fotugraflar: Şimale dogru ilerliyen Müttefik askerleri Teyid edilmiyen bir habere göre Sırb çeteleri Fiume şehrini Londra 19 (a.a.) İsviçreden gelen bir haber, Yugoslav vatansaverlerinin Fiume limanını işgal etmiş olduklarım bildirmektedir. Bütün Da'ımaçya sahili şimdi çetecilerin elindedir. Fakat bu haber henüz teyid edilmerniştir. Bundan bir müddet evvel Budapeşte (Arkası sahife 3, sütun 1 de) Amerikanın Moskova sefiri de dönüyor Rusya, bir üçler konferansı toplanmasını teklif etti NewYork 19 (a.a.) NevvYork Tinıes gazetesinin Londra muhabirinin bir teigrafına göre, Rıısya ilkteşıi..de MoskcTVada bir üçler konferansının toplarunasını teklif etmiştir. Bu konferan(Arkası sahife 3, sütun 3 te) Askerî vaziyet Balkanlara taarruz Macaristanda Mühim hâdiseler Müttefikler Cenub İtalyada vaziyetlerini sağlamadıkça beklenemez beklenıyor Ruslar. Dinyepere her gün biraz daha aklaşıyor ve Novorosisk'in Almanlar taafından tahliye edilmesile Kırınıı :l<riden müdafaa eden Kuban köpriibuşı da bir gün bırakılmak zorunda bulnnuyor. Sovyet orduları Dinyepere varır ve Kırıma girerlerse, henüz uzak bir ıhtimal olsa dahi, buralardan bir tehlike rüzgârının Balkanları tehdid etmemesil mümkün olnıaz. Fakat Badoglio İtalyasının Müttefiklere teslim nlnıası, lıatla iltihak etmesı ve Almanların cenub İtalyaya henüz önenıli denebilecek kuvvetler gönJerenıemeleri yüzünden burasını ve Breııdizi i'.e Bari linıanlarını kolaylıkla işgale mnvaffak olan Müttefikler, Balkanlara Ruslardan çok daha yakın bulunnıalıtadırlar. Yalnız İtalyadan Balkanlara emniyetle atlıyabilmeleri için buradaki muharebelerin lehlerinde tamamile jelişnıesini ve bir nevi istikrar peyda etmesini bekleraeleri lâzım ve tabiidir. Salerno körfezinde 9 eylulde üç gtup halinde çıkarak Salerno şimal doiu«una, Eboli'ye, Calore Sale suları arasında Persano'ya ve doğusiında Altaviliı'îa (Arkası sahife 2. sütun 1 de) Almanya, Rusîar şimal kesiminde hükumetini Mussolini tanımaları Üçlü Pakt azasını yeni bir taarruza geçti içinsıkıştırıyormuş Bu çevrede iki mühim şehir zaptediîdi, Moskovada şenlikler yapıhyor I H. Emir Yazan: Emekli General Erkiiet Londra 19 (a.a.) «Gazette de Lausanne» a güre pek yakmda Mncarirtanda mühim hâdiseler vukua gelecektir. Buraya gelen haberlero göre, Sovyet cephesindeki Macar kııvvetlerinin mem. lekete dönmesi i?rarH iistenmektedir. Peşte tahliye edıliyor Londra 19 ta.a.) Hudapeşte radyosu, muhtemel bir hava akın;nda Budape;teden ayrılamıyacak olan Işçilerin ve mernurların çocııkljrının gelecek haftadan itibaren köylere gönderilîceklerini haber vermektedir, (Arkası sahife 3. sütun î de) : Yunus Nadi ABALIOĞLU (Arkası sahife 3, stttun 4 te) Ç Lik maçları dün başladı ) Balkanlarda Almanların yeğâne yardımcı kuvvetleri olarak kalan Bulgar ordusundan bir kıt'a RENKLI Balkanlar Haritaşı Anadglulıisar takunj, golleriaden birifli japarken ve büjUk kotr» yanşıua iştirak eden kotralör «aiüJmektedİt. Dün şehrimizde çeşidli spor hareketleri olrnuşhır. Bu hareketlerin tafsilâtı 2 nci sahifemizdedir. Yukanki vfsimler de lik maclarmda Vefavı Bugün karilerimize, son sahifemizde renklj bir Balkanlar haritaşı sunuyoruz. Burada, Barfden Sa!erno"ya kadar cenub İtalyadan başka, çete muharebelerile kaynaşan Yugoslavya, Karadağ sahilleri. Arnavudluk ve diğer Balk^n memle ketleri bütün tafsilâtile görülmektedir. Yeniden harb sahası olması muhtemel olan bu memleketlerdeki mevcud . ve müstakbel harekâtı haTİtamızda kolaylıkl^ takib edebileceğinizi umuyoruz.