Catalog

DÜNYANIN VACHERON EN YÜKSEK SAATİ CONSTANTIN C E X E V R E S a t ı ş y e r r : Eminönü meydanı A R L O N Mağazası 20 nci yıl sayı: 6851 umhuriyet ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: îstanbul Mo. 246 Teiefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heveti. 24298 İdare ve Matbaa klsrm: 21290 24?90 DOR RO V.. Fransanln dört me^ur mııharlrtnin müşterek eseri bastan sona kîlar lussî ve heyecan dolu. Tanesi 100, Cıldlisi 150 kuruş Cııma 10 Eylul 1943 Ahmed Halid Kitabevi m Italyada Kanlı Savaşlar Başladı Birçok yerlere çıkan Müttefikler İtalyaya yayılıyorlar Alman kuvvetlerile ilk temas Amerikan kuvvetleri Napoliyi, Almaıtlar da Cenovayı işgal ettiler İtalyan filosu Müttefiklere iltihak ediyor Eisenhover Romada Badoglio ile görüştü İtalyan miitarekesi 2 0 nci yıldönumü Partinin bu mutlu günü dün Ankarada ve yurdun her tarafında törenle kutlandı İtalyan Bagvekilinin mesajları Mareşal Italyanın niçin teslim olduğunu izah etti JJ talyanın teslim olması diinja efkâ" 11 rında fazla bir hayret uyandırmadı U Bundan üç sene ve üç ay önce, hiç bir hajatî zaruret balıis mevzuu değiL. ken, sırf bir takım yanlı? menfaat he. sablanna dayanarak bildiğimiz şekilde harbe giren bu millet, kuvveti tükenip Şımal Airika Müttefik umum kararde hesablarında aldandığını gdrduğu gâhı 9 (a.a.) Bugunkü teblig: Sabahın saat dordunde Napoli bölgegun, elbette harbden çıkmanın bir yolunu arıjacak, bu uğurda icab ederse sinde karaya çıkan General Elsenhobüjuk fedakârlıklara katlanmaktan çe wer Muttefık kuvvetlerlnln Ijarekâta kinmiyecekti. Airikada Mibver için da memnunıyet vericı bir şekilde devam etjanma imkânlan artık kalmadığı za. mektedır. Kıt'alarıtnız Alman kuvvetlerile man Italyanın mukaddcıatı da açıkça sa gelmış ve esırler alınnuştır. thrac hakerdini gostermişti. Ancak. dünja efkânnca pek anlaşıla. rekâtı İngıliz ve Bırleşik AmerDca bahmı;an nokta, Muttefiklerin (kayldsız, nye kuvvetlennın himayesı altmda vuşarlsız teslim) prensipinde ısrar etme. ku bulmuştur. Kıtaların top ve taşıtlarıle bırlıkta leri idi Maddî, manevî bıitün mukave. met imkânlan nekadar hırpalanırsa hır. karaya çıkarüması plân mucıblnce yapalansın, bir millctin boyle yıkıcı ve pılmaktadır. Diğer çıkarma yapılan yerler öldürücü bir teklife kendilijjinden bo. Londra 9 (a a.) Amenka beşınci oryun eğeceğine akıl erdirnıek güç olujordu. L'mumî kanaate göre İtalva, top. dusunun Napolıye çıktığı resmen bildiJ rağma ayak basan dusmanlarına karşl rllmiştır. Başka Müttefik kıt alar, Naeîinden geldiği kadar mukavemet göste polıden 75 kilometre şimalde Gaie körrecek ve bu miiddet içinde kendisi için fezınde karaya çıkmışlardır. Muttefiknisbeten az zararlı bir mütarekeye ka. lerin Lıvorno ve Pısa'da da karaya çıktıklan anlaşılmıştır. 7 nci Amerikan ve vusma İmkânlannı arıyacaktı. incl İngiliz ordulan arasında sıkışıp Nihayel düşmanlarilc imzalamağa mu. vaffak olduğu mütareke, bu bakımdan kalan Alman askerlennin sayısı malum 8 incl orduya mensab İngiliz askerlerl harab olmnş bir İtalyanın hiç de iftihar edebileceği bir değildir. İtalyan şehrlnl ifgal ediyorlar Henüz teeyyüd etmiyen baa haberlere vesika dcğildir. O kadar değildir ki. fa. şizm devrildikten sonra «şerefli» bir ba. göre İngiliz, Kanada ve Amerika kuv ğine göre Almanlar şimal İtalyada ken. etmektedir. Bilhassa Pavla ve Crotone. rış uğrunda silâhı elden bırakmıjan etleri şımal İtalyaya, Romanın cenu dilerını inadla ımudafaa edectekler ve de bu çarpışmalar pek kanlı olmuştur. Badoglio hukumetinin, ne maksadla da. buna, Cenova ve Sardunyaya çıkarü faşist Quisling hükumetini buraya nak. Her iki tarafın ağır zayiatı olduğu bilha altı hafta harbe devam ederek masum mıştır. ledeceklerdlr. Şlmdiden bu mıntakada dlrilmektedir. İtaljan kaynaklanndan alman haber orfî idare İlân etmişlerdir. Milâno ve kurbaniarın sayısını kabartmaktan çe. İtalya niçin teslim olmuf? lere gore, Korsıkada bulunan İtalyan Torino halen Almanlann kontrolu aUm. kinmediğine akıl erdirmek güçtiır. Londra 9 ( B . B O Mareşil BadogMüttefik tebliğleri, teslim keyfijeti. arnızonu bu adada bulunan Alman kıt da bulunma'ktadır. Diğsr bi^ habere gö lio bugün îîıtlerle İtalyanın mlıttefıkı nin (kayıdsız, şartsız) olduçu noktasın. alannı eslr etmiştir. re ise İtalyan Bersagheri kıta'brı Bren olan butun hukumetlere birer telgraf da ısrar ediyorlar. Muttefiklerin guru. Almanlarla italyanlar arasında ner geçidini İşgal etmişlerdir. İtalyanın göndererek İtalyayı tesllTi olmağa sev. runu okşıyan bu hâdise, eğer bu kadar. kanlı çarpıçmalar muhtelif yerlermde İtalyanlarla Alman. keden sebebleri izah etmiştir. la kalsaydı, İtalyan milleti için şüphesiz Bu telgrafa göre, İtalyanm MİLondra 9 (B.B.C.) Tahmin edildi lar arasında şiddetli çarpışmalar devam haysiyet kırıcı bir netice sajılacnkh lano, Napoli, Palermo gibi büyük Fakat Badoglio hukumetinin daha da şehirleri bombardıman yüzünden harab ileri giderek manevî bakımdan oldukça olmuş, İtalyan sanayh fena halde aksames'uliyetli ve ağir fedakâdıkları göze mış, ve İtalyanın butün levazımı tükenaldığını hissettiren işaretler var. m:ştîr. Vaziyet, bir harbi kazanmağa Bir defa mütareke konuşmaları giin. müsaid olmadıktan başka bir müdafaa lerce sürmüştür. Bu kadar uzun ko. harbi yapmağa da müsaid değüdl. Bu nusmalar sonunda yalnız iki kelimelik şartlar içinde harbe devam etmek beybir teslim şartına varılmıyacağı tahmin hude oldugundan teslim olmak karan edilebilir. Sonra İtalva ile Müttefikler verilmistır. arasında imzalanan vesika gizli tutulEisenhower Romada Badoglio maktadır. Buna bakarak İtahanın dün. ile görüşmiiş kü müttefiki aleyhine Anglo . Sakson. Londra 9 (a.a.) Cezayır radyosunun lara karşı bir takım taahhüdlere giriş. bildırdiğme göre, General Eisenhover, miş olduğu düşünülebilir. Nihayet, Ma. uçakla İtalyaya giderek şartsız teslimi reşal Badoglio'nun millete hitaben neş. hakkında son dakikada bazı noktaların rettiği beyannamede, İngiliz ve Ame. tesbiti için Mareşal Badoglio ile görüş. rikan kuvvetlerinden gayri, bütün ya. muştür. bancı müdahalelerin İtalyan ordusu la. Albay Stimson'un beyanah rafından silâhla karsılanacağınm bildi. Washington 9 (a.a.) Harbiye Nazın rilmesi, bu hususta şüpheye yer bırak. Albay Stimson, Napoli bölgesinin muhmıyacak kadar açıktı. Nitekim dün gelen telif kumsallanna çıkan MüttefİK kuvtelgraflar şurada burada İtalyan ve Al. vetlerinin Birleşik Amerika 5 inci orduman kuvvetleri arasında çarpışmalar suna mensub unsurlardan mürekkeb olbaşladığım bildiriyordu. Şimdilik gelip (Arkası aahife 3. tfton 2 de) geçici görünen bu çarpısmalarm yakında esaslı bir cephe dövüsü seklini alması da imkânsız sayılmamalıdır O takdirde İtalya, tarihte ikinci defa olarak harh içinde cephe değiştirmiş olacak ve dün. kü düşmanlarınrn eteğine sarılıp dünkü raüttefikine karşı silâh çekmeğe çalışa. caktır. Neticesi ne olursa oisun böyle bir ha. reketten gurur duyacak millet yervüzünde yokrur. Esasen kimsenin zorla. madığı bir harbe lüzumsuz yere ve mağ. lub bir milleti arkadan vurarak bicim. siz bir şekilde giren İtaha. böylelikle ayni harbden belki daha yakısıksız bir tzmir 9 (Telefonla) Izmırin duş. şekilde yakasını sıyıracağını sanmakta. man istilâslndan kurtuluşunun 21 inci dlr Harbe karıstığı gündenberi ortağına yıldonumu, tezahurat ve buyük bir şevk hiç bir faydası dokunmuan, bilâkis ona \e heyecan içinde kutlanmıştır. Kadıfe ağır bir yük olup beline asılan bu dev. kaleden Yamanlar dağı eteklerine kr.dar bütun şehır, liman ve etrafır.daki yer. let, bugün imzaladığı mütareke ile eski ler, vapurlar ve bütun dığer deniz va. müttefikini oldukça çüç bir duruma sıtaları bayraklarla süsle«ımış ve sokmaktadır. Cenub Almanyanın hava şehrın başlıca cadde ve meydanlarına akınlaruia hedef tesldl etmesi, Balkan. zafer takları kurulmuş her taraf baştan larda polis vazifesi gören İtalyan tümen. ba;a donanmış ve halk bu güzel günu lerinin yerine yeni kuvvetler getirmek kutlamak ıçın erkenden sokaklara do. zarureti, Sardunya ve Korsika gibi Fcankülmuştür. saya yakın adaların Müttefikler »line Kutlama törenlerine sabahn yedısin. gecmesl bu güçlüklerin başlıcalarıdır. . . . UutfuHar de büyük kurtarıcı eş^ız kahraman Ata. Bumınla beraber, Mııssolini'nin işten türk'ün kurtuluş günü Izmire girerken uzaklastırıldıği pündenberi Romi>d''ki Telgraf haberlerinden çok karışık bir halde bnlundugu anlaşılan İtalvada oturup isMrahat ettiğı Bel kahvede ya. değisiklikleri yakından talib eden Al. Muttefiklerin yeni ihrac mıntakalarını, Alman kuvvetlerinin çfkiliş istikametini pılan bir anma toplantısı ile başlanmış manyanın yeni vaziyet karsıslnda icab ve şimalde tnuhtemel esas muharebe hattını gösterir harita ve Izmirden, Kemalpaşa'dan Bel kah. eden tedbirleri almıs olacasn da tabiidir Bunlann neler olduğıınu hâdispler ee. Atma 9 ITP.) Yunanistanda bu | teaddıd İtalyan bırlıklerı AmanlarH be veye gelen heyetler, civar koyler hal. listikçe günden güne hep beraber öğre. lunan İtalyan kıfaJarı p!?i daires^dl I raber, İtalyanın hürriyat ve istikiâli için kının da iştirakıle büyük Atalarmı an. , oeceğiz. NADİg NADİ &iiâlıların<laıı tecrid edıtoeiiîedırlsr. MO ^ " iArkaa «,bj|e 3, ş4tun i u) mi5lardırf Badoglio, eski müttefiklerine Almanyada kurulan Faşist hükumeli Millî Şefimize Partililerin sonsuz Farinacci. Badoglio bağhhkları bildirildi 9 (a.a.) aleyhine şiddetli bir 20Ankarayıldonümu C. H. Partisinin jncı münasebetile bugun saat 18 de Ankara Halkevinde büyük beyanname neşretti kutlulama toreni yapllmıştlr. Törende B. M. Meclısi Reisi AbdüUıaük Renda, C. H. Partısi Genel Başkan vekilı Başvekıl Şukrü Saracoğlu, vekiller, C. H. Partisı Genel Sekreteri Memduh Şevket Esendal, Parti unnumî idare heyeti azaları, Riyaseticumhur Umumî kâtibi Kemal Gedeleç ve dlğer erkân hazır bulunmuşlardır. Torene Lstik. lâl marşile başlanmış, bunu Parti (Arkası Sa. 3; Sü. 7 de) Partimizin Genel Baskan Vekili Şiikrü Saracoğlu Sark cephesinde Berlinde kurulan faşist İtalyan hükumeti reisliğine getirilen kont Roberto Farinacci Londra 9 (B B.C.) Bugun Alman haberler ajansının Berlinde teşe'<kul ettığmi bildırdığı tMılli İtalyan Faşist hu. kumetı» nin başında eski faşist partıs;. nn en ılerı gelen sımalanndan bınsi o. lan Kont Roberto Parinaci buhmmaktadn. Mllll İtalvan faşist hükumeti Mussolini adlna hareket etmektedir, Ruslar Bakmaç şehrini de zaptettiler. Cenub kesiminde çok şiddetli muharebeler fasılasız devam ediyor Berlin 9 (a a.) Alman ordulan baş I man ve Rumen hava teşkilleri dün de kumandanlığlnm teblıği: birçok çarpısmalarla kara ordusunu Donetz havzasmda Sovyet'er muha. desteklemektedir. Dun Şark cepheslnae rebeye yem kuvvetler sürmektedirler. 208 düşman tankı tahrib edllmiştır. Devam eden muharebede düşman ağır Ruslann aldığı yerler kayıblara uğratılmaktadlr. Moskova 9 (R.) Sovyetler Eirlıği Harkofun cenubunda ve batısında Mareşalı Başkumandan Stalın bugün düşmanm birkaç taarruzu akamete uğ Sovyet merkez orduları kuiıandanı Ge. ratılmıştlr. neral Rokosso^kj'ye hitaben neşret.ıği Cephenin merkez kesiminde Sovyetler bir günluk emirde 6 eyîulde Konotop yalnız Kirofun batısındaki bolgede pek şehrini zapteden klt'aların iki gun sü. büyük kuvvetlerle taarruza geçmişler ren çetin savaslardan sonra mahitn dir. Clvar kesımlerde düşmanm faaliyeti demriyol kavşağı ve Al"nan müdafaası. geçen günlere nisbetle zayıf olmuştur. nin bellibaşlı istinad noktası olan Bak. Mudafaa muharebeleri esnasmda çevri. maç şehrini aldıklannı bılJırmektedir. (Arkası sahife 3. sütun 2 de) len bir düşman grupu yokedllmiştir. Al. Balkanlarda Faşist İtalyan hiikametinin beyannamesi İnnsbruk 9 <TP.) İtalvan rnMlî faşist hükumeti bugün rodya ile italyan milletine hitaben bir beyanname neş(Arkası sahife 3, sütun 6 da) Yunanistanda ve Zagreb'de bulunan italyan askerlennin silâhı alındı Hırvatlar Dalmaçyaya girdi Galata ^ köprüsü kazası * Vatan vapurunun çarprnasile ikiye bölünen köprünün tamirine çalışılıyor. Bugün yapılması muhtemel Izmirin kurtuluşu Dün büyük törenle tes'id edildi Köprü kazasmdan manzaralar: 1 Vali ve Beledive Reisi Lutfi Kırdar kaza mahallinde. 2 Kazadan sonra kbprunıin. çarpık haü. 3 Ele gecen deniz vasıtalarile karsıdan kar?ıya geçmek istiyen kalabahk. 4 Köprüde açılan büjük rihne Dun sabah Karakoy kopru^u Vatan olan Vatan Şılebı kllavuz romcTkdrune =snîda çıma kopmu;;, jemt şıddetle akan şılebmın sjlara kapılank çarpm ı=ı iıze. çımasını vermiş ve köprünün açık go. sulara kapılarak Kjpıunun Boğaziçi ıs» lArkası sahife 3, sütun 4 te). rine hasara uğramı§tır. Halıce gırecek zune müteveccihen hareket etmiştir, Bu