Catalog

, . Vll SaVI." bö40 J umhuriyet * Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti : 24298. İdare ve Matbaa kısmi 2429924290 Stockholm 4 (a.a.) Stockholm Tidningen gazetesi Türkiye Cumhur Relsi İsmet İnönünün mühim nutkunu babjs mevzuu ederek bununla Finlandiya Cumhur Relsinin geçenlerde söylemiş olduğu nutuk arasında göze çarpar bir benzerlik görüyor. Türkiyenin terafsız kalmasına ve Finlandiyanın harbe iştlrakine rağmen her ikl devlet reisi ayni meselelere, ayni tehlikelere işaret etmişlerdir. Her iki reis büyük devletler arasındakl anlaşmazlığa karışmak istemiyen ve fakat uzak kalmak içln bütün kuvvetlerini sarfetmeğe mecbur bulunan milletlerinin naktai nazarını müdafaa ve muharib taraflardan birinln diğeri aleyhine bir hegemonya tesis edebıleceğine inanmadıklarmı beyan etmişlerdir. Türkiye ve Finlandiya büyük devletlerin harb bölgelerinde bulunan milletlerin haksız olarak duçar olacaklan mahrumiyetlerin ve zararlaım blrer misalinl arzederler. Emniyetlerlnl mu(Arkan Sahife 3, Sütaın 5 te Fahim B< ve Parti roman mükâfa üçüncii gelen roı Ikinci baslllş. fiatı 100 Abdülhak Şinasi Hîsar İSTANBUL CAĞALOĞLU , , , . . Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, İstanbul . Posia kutusu: İstanbul No. 246 P 8 r S e m D 8 5 İKinClt6Srin 1 9 4 2 HİLMİ KİTA Tarafsız devletler basınında en candan ve en samimî yankılar uyandırmakta devam ediyor Tiirk mffl] birllginln kndretli tstlnadg&hı kahraman Tfirk ordnsnndan bfr plyade alayı geçid resminde efin nııtkıı Millî birliğimiz Varhğımızın desteği olan bu sihirli kudretin muhafazası uğrunda Hepimiz etimizden geleni yapmahta bir an tereddüd etmedik, etmiyoruz ve etmiyeceğiz! 1918 de kapanan Ondokuzuncu asır, bir emperyalist kavgalar asrı olmuştu 1919 Paris sayfiye muahedcleri bu kavgalsrm doğurduğu düzensizliklere duzcn vermek iîdyordu Dunyayı galih devletler arasında taksim etmek gajesini guden o muahedelcre dayalı bir düzen, beıi tarafta bir çok milletleri yunıruk giicunden yapılmış bir baskı altında yaşutnıak istediği için devamsız oldu ve jeni bir düzensizliğe gebe kaldı. Bu jeni düzensizlik, heıuen o yil başlr, ?n millî birlik kavgalarile diinyaya geidi Yirminci asra başlangıc olarak 19 ına\ıs 1919 gununii seçen modern bir tarıhçi, fîkir ve raetod bakımından, biitun dunjaınn doğru bulacağı bir noktadan hareket etmiş olacakUr. Çiinkii jalnız bizim değil, asnmız tarilıine siSuikasd suçlulanndan Pavlof, geoen celselerden birinde, mahkeme yasî rengini veren millî birlik kavgalahnmrunda Ifadede bulunorken rının birincisi o gün başlamışlır. O guııden bir kaç ay sonra ilân edilen (Misakı Miili) prensipleri, istiklâli uğrunda döviışen bir yurdun (millî birlik) derken Deyi kasdettiğini elrafile anlatıyordu. Millî birlik şuuruna ilk eren milletin biz olduğumuzu bugiıu öğrenmiyen kalmanıış olsa gerekür Fransız ihtilâlinin Ondokuzuncu asırda Balkanlara kadar yaydığı milliyetler prensipile, bizim 1919 da yarattığımız millî birlik suurunu birbirine kanştırmamalıdır. Milliyetler prensipi, zayıf bulunan imparatorluklar çerçevesi içinde bazı millî kuruluşlara yol açtıysa da, hakikatte, bir ııevi azlıklar prensipi demckti. Halbuki millî birlik şuuru, toprak bütünlüğü, devlet bütünlüğü. duygu ve düşünce bütünlüğü, iküsadî bütünlük olarak yurdu baştanbaşa kaplıvan bir istiklâl özleyişi ve o özleyişten hız alan bir istiklâl saAnkara 4 (Telefonla) Suikasd davaşıdır. vasındaki karann Temyizce bozulması Harb sonrası kavgalan içinde, Atatttr üzerine Ankara Ağırcezası bu sabahki kün elile millî birük bayrağını ilk açan duruşmasında bu dava ile yeniden meşbiz Türk milleü, o kavgalardan ilk mu gul oldu, fakat Temyizin bozma ilâmızaffer çıkan millet olduk. Verdiğimiz na lttıbaa karar verilmeden önce suçluörnek, değişmez bir prensip halinde bü ların ortaya attıklan bir cihetin halli tün şuurlara yerleşti kaldı. Bugünkü icab etti. Evvelâ Pavlof, sonra Kornilof hajat şartlarında milletlerin aradığı ve onlara uyarak berber Süleyman, hatoptan, tüfekten önce millî birliktir. Ve kimlerin reddi haklarım kullandıklarını etrafımızı çevreliyen büyük yangın or söylediler. Kornilof, bir adım daha İleri tasında bizi bir kudret sembolü olarak giderek hâkimlerden başka Müddeiudimdik ayakta tutan da herşeyden önce mumî başmuavlnl Kemal Borayı da millî birliğimizdir. Yirmi üç yıldanberi reddettiğini soyledi. Bu celsenin bütün şuuruna erdiğimiz bu kudretin kayııağı tafsilâtmı bildiriyorum: Bir çok meraklılar erkenden Adlıyeruhumuzdan fışkırır. Bu öyle sihirli bü kaynaktır ki, harcadıkça ruhunıuzun nin önünü doldurmuşlardı. Fakat müdonunla dolduğunu, taştığını duyarız. deiumumilikçe alınan tertibat izdihama Millî birlik, 19 yıllık Cumhuriyet dev meydan vermedi Suçlular saat 9 da sarinde bize asırlarm ileri hamlelerini ba lona alındılar. Hepsi geçen duruşmalara şarttı. Millî birlik, son üç yıllık harb naz,aran daha toplu idiler. Aradaki güniçinde, sınırlarımızı çelik bir kale hej lerde bir kaç kilo aldıklan belli idibetile korudu. Yarınki muvaffakıyetleri Abdurrahmanm benzindeki solukluktan mizi, nerede ve ne şekilde tecelli ederse eser kalmamıştı. Bilhassa Sovyet tebaası etsin, herşeyden önce yalnız millî bir suçlular daha neşeli görünüyorlardıPavlofun ayağındaki aksakhk tamamen liğimize borclu olacağız. Varhğımızın desteği sayılan bu sihirh geçıniş olacak ki, dinc adımlarla bastonkudretin muhafazası uğrunda büyük suz dimdik yürüyordu Bir müddet sonRudolf Hess küçuk, kadın erkek, okumuş cahil, he ra Sabri Yoldaşın relsliğinde Reşad Bayramoğlu ve Emin Böke'den müte*** (Arkası sahife 2, sütun 4 te) (Arkası sahife 3, sütun 2 de) Tarafsız devletlere bir ihtar Nazi Partisinin gazetesi diyor ki: «Bu Hıtiyatkârlar hem Bolşevizme karşı miicadeleye girmiyorlar, hem de düşmanlarımızın ümidlerini kuvvellendiriyorlar» Berlin 4 (aa.) Anadolu ajansının hususî muhabiri bildiriyor: cVolkischer Beobachter» gazetesi «İhtiyatkârlar» başlıkk başyazısında nasjonal sosj'alizm inkılâbile faşizm İnkılâbını tahlil ederek o günlerde bu davaya inanmayıp tereddüd edenlerin temkinli hallerini belirtmekte ve bunlarm o vakitki vaziyetlerini bugünkü tarafsız devletlerin vaziyetlerine benzetmektedir. Ne doğuda, ne Rusyada ve ne ds Avrupada, hiçbir milletin uzun bir müddet yeni nizam sistemine katlanraaktan kaçınamıyacağını belirten bu yazıda, Avrupa milletleri için nazarî olarak şu üç nokta ileri sürülmektedir: 1 Bolşevizmle Mihver devletlerinin birbirlerini zayıf düşürmeleri neticesinde Anglo Sakson devletlerinin nihaî zaferi kazanmaları2 Doğu harb sahnelerinde bolşe vizmin galebesi ki, bu takdirde hiç bir Avrupa milleti bakiyesini Kremlinden kurtaramaz. 3 Almanya ile mütteflklerinin doğu cephesinde galib gelmeleri ki, bu takdirde Anglo Saksonlarm Avrupadan ve Akdenizden atılmalan reddedilmez bir hakikat olur. Ve Avrupa kıt'asmm müstakbel nizammı Almanya, İtalya ve onlarm silâhlandırdıklan devletler dikte ederler. Avrupa milletlerinden bazı tabakalann, tıpkı sosyal fikir bakımından kendilerine akrabalığı olan AngloSaksonlar gibi, birinci şıkkın gerçeklenmesini bekle(Arkası sahife 3, sütun 6 da) • Çöl mnharebelerinden yenl resimler: Bir afır Amerikan tankı lçinden nrhb birliklerin taarruznna bir bakı? Suikasd davasına dün yeniden başlandı Mısır cephesinde umumi Mihver ric^ati başladı Rommele vekâlet eden General Ştum maktul düştü, 9 bin esir alındı, 260 tank tahrib edildi, Mihver zayiatı ağırdır Londra 4 (Radyo, 24,45) Ortaşark resmî tebliği: «Garb çölünde 12 gün devam eden muharebeler netlcesinde Mihvet kuvvetlerinln umumi ric'ati başlamıştır. Kara ve hava kuvvetlerimiz, ric'at eden düşmanı şiddetle taklb etmektedir. Maxeşal Rommel'in vekâleten Mihver kuvveüerine kumanda eden General Ştum maktuller arasmdadır. Dokuz bin esir aldık. Düşmamn ölü ve yaralı sayısı daha çok fazladır. 260 düşman tankı ve bir o kadar topu tahrib dilmiştir. Maktuller arasında İtalyan generalleri ve subaylan vardır. Alınan ganimetler kolay kolay sayılmıyacak derecededir.> SON İNGİLİZ TEBLİGINE GÖRE Maznunlar reddi hâkim talebinde bulundular bu taleb hakkında karar vermek üzere dava dosyası Keskin Ağır ceza mahkemesine gönderiliyor Asherî vaziyet Gündüz verilen Ingiliz tebliği Kahire 4 (a.a.) Ortaşark İngiliz tebiıği: 8 inci ordu 2 ve 3 sonteşrin gecesile Sünkü gün yeniden İlerlemiştir. Şimalde sahıl kesimi müstesna, düşman Sidi Abdurrahmandan tardedilmiştir. Cenub kesiminde düşman Deyerlanar, Manasib ve Himeyrat'taki mevzilerini terketmiştir. Bu mevzileri kıfalarımız işgal etmişlerdir. Son 24 saat zarfmda Müttefik taaruzu bütün şiddetile sahil yolu boyunca ekilmekte olan düşman birlikleri üzeine teksif edilmiştir. Hafif bomba ve avbomba uçaklarımız ağır ağır hareket eden taşıtların teşkil ettikleri mükemmel hedeflere devamlı bir baskı apmışlardır. (Arkası Sahife 3, Sütun 5 te) , Mısır muharebesi en nazik safhada Yazan: Emekli General > . I H. Emir Erkilet Sdnyetel kârur SIDÎ ABD EL' RAHMAN1 \ Inanılmıyacak kadar tuhaf! Meğer Londraya ne nefis teklifler götürmüşmüş! Seyaı Gn KATTARA ÇUKUİIU Dünkü İngiliz tebliğine göre, Mısır cephesinde hasıl olan vaziyeti gösterir harita 8 inci İngiliz ordusıınun taarruzile başlıyan ikinci Mısır meydan muharebesi 12 gündenberi artan bir şiddetle devam ediyor. Yalnız bu ayın başında 24 saatlik sükunet hasıl olduktan sonra ıkinciteşrinin 23 ü ile 3 iinde muharebe yeniden şiddetlenmişti. Dün gündüzkü İngiliz tebliğlerine göre 8 inci or« dunun asıl taarruzu sahil bölgesinds olmuş ve Elalemeyn istasyonunun 27 kilometre batı şimalindeki Sidi Abdurrah(Arkası sahife 3, sütun 6 da)j Rudolf Hess M«ır cephesinden resimler: A|ır bir Alman tankı son süratle cepheye yetişlyor Ankara 4 (Radyo Gazetesi) Daily Mail gazetesi, bir muhabirinin İngilterede bulunan nazi şeflerinden Rudolf Hess'e dair Glaskov belediye reisile .(Arkası sahife 3, sütnn 3 te) Şark cephesine dair yenl fotograflar: Stalingrad cephesine getirilen en afur Alman toplan, (Yazısıüçüncü sahifemizdedlr.)